🧬ردپای ژنتیک در روانپزشکی!
«مدل‌سازی ژنتیکی ADHD با سلول‌های بنیادی»

👤با ارائه: دکتر عاطفه نامـی
⏺عضو هیئت علمی دانشگاه ملبورن استرالیا
⏺دکترای "ژنتیک روانپزشکی" از دانشگاه موناش استرالیا
⏺پژوهشگر حوزه نوروساینس و فناوری سلول‌درمانی

📝محورها:
⏺مقدمه‌ای بر نقش وراثت در ADHD
⏺مدل‌سازی آزمایشگاهی ADHD به کمک سلول‌های بنیادی و فناوری CRISPR
⏺عملکرد ژن‌های مربوطه در سلول‌های عصبی دوپامینی 

⏳زمان: سه‌شنبه ۲۶ فروردین، ساعت ۱۷ (به وقت ایران)
⌨️به صورت مجازی در بستر اسکای‌روم

💠لینک شرکت در جلسه در کانال انجمن علمی بیوتکنولوژی شبکه نخبگان ایران منتشر خواهد شد. برای شرکت در وبینار، در کانال عضو شوید.

📆 افزودن رویداد به گوگل‌کلندر

💰شرکت برای عموم علاقمندان آزاد و رایگان است.

در کانال انجمن علمی بیوتکنولوژی شبکه نخبگان ایران با ما‌ همراه باشید🌱
| @BioTech_Association |

☄️چاپ زیستی رگ‌های زنده: گامی بلند به‌سوی تولید پیوندهای عروقی شخصی‌سازی‌شده!

❓ چرا چاپ زیستی رگ‌های خونی اهمیت دارد؟

بیماری‌های عروقی نظیر آترواسکلروز، بیماری شریان‌های محیطی و عوارض دیابت، همچنان از مهم‌ترین عوامل مرگ‌ومیر و ناتوانی در سراسر جهان به‌شمار می‌روند. درمان این بیماری‌ها اغلب نیازمند جایگزینی بخشی از رگ آسیب‌دیده است. با این حال، روش‌های مرسوم اعم از پیوندهای اتولوگ یا استفاده از مواد مصنوعی با چالش‌هایی جدی مانند خطرات جراحی، نرخ شکست بالا و احتمال پس‌زده‌شدن یا عفونت همراه هستند. در چنین شرایطی، چاپ زیستی سه‌بُعدی به‌عنوان راهکاری نوین در مهندسی بافت، نویدبخش تحولی بنیادین است: تولید رگ‌های خونی زنده و عملکردی، کاملاً سازگار با ویژگی‌های اختصاصی هر بیمار!

🫀 تولید پیوندهای عروقی زیستی بدون داربست

محققان با بهره‌گیری از روش چاپ زیستی بدون داربست، رگ‌های استوانه‌ای را با استفاده از سلول‌های عضله صاف عروقی (SMC) و فیبروبلاست‌های رَت (FC)، درون یک جوهر زیستی مبتنی بر هیالورونیک اسید، ژلاتین و PEGDA تولید کردند. این ترکیب زیستی، محیطی مناسب برای چسبندگی، حرکت و تکثیر سلولی (عواملی ضروری برای یکپارچگی و عملکرد طبیعی بافت) فراهم می‌سازد.

🔬 از آزمایشگاه تا کاربردهای حقیقی

⏺فرایند پیوند در مدل حیوانی: رگ‌های چاپ‌شده، پس از مرحله‌ی کشت آزمایشگاهی کوتاه‌مدت، در بدن رت‌ها به‌جای یک قطعه ۱۰ میلی‌متری از آئورت شکمی کاشته شدند. گروه‌های کنترل نیز عمل مشابهی را بدون پیوند دریافت کردند.
⏺پایداری: تمامی رگ‌های پیوندی پس از کاشت، باز باقی ماندند و هیچ نشانه‌ای از انسداد، پارگی یا خون‌ریزی مشاهده نشد.
⏺زیست‌سازگاری بالا: واکنش التهابی ناچیز بود و هیچ‌یک از حیوانات علائم پس‌زده‌شدن پیوند را نشان ندادند.
⏺نرخ بقای چشمگیر: در دوره‌های ۳۰ و ۶۰ روزه، تمام حیوانات زنده ماندند. تنها یک مورد مرگ، آن هم به‌دلیل عوارض جراحی و نه نقص در پیوند، گزارش شد.

🧬 کاربردهای بالقوه در آینده رویکردهای درمانی

⏺درمان بیماری‌های عروقی مانند آترواسکلروز، پای دیابتی و ایجاد فیستول شریانی-وریدی برای بیماران دیالیزی
⏺جراحی‌های اطفال، جایی که پیوندهای مصنوعی با رشد کودک سازگار نیستند
⏺مدل‌سازی بیماری‌ها و سنجش داروها در محیط‌های کنترل‌شده‌ی آزمایشگاهی
⏺تولید رگ‌های شخصی‌سازی‌شده از سلول‌های خود بیمار، با هدف کاهش خطر پس‌زده‌شدن

📎بیشتر بخوانید: Nature

در کانال انجمن علمی بیــوتکنـولــوژی پزشـکی با ما همراه باشید💊
| @MedBiotech_Association |

👁بازگشایی قفل بازسازی شبکیه با مهار انتقال بین‌سلولی Prox1: دستاوردی ارزشمند در پزشکی بازساختی!

🟣یک مانع کلیدی در مسیر بازسازی شبکیه پستانداران، اکنون چهره‌ی مولکولی خود را نشان داده است: Prox1! برخلاف گونه‌های خون‌سرد مانند zebrafish که شبکیه‌ی آسیب‌دیده خود را به طور طبیعی ترمیم می‌کنند، سلول‌های گلیای مولر (Müller Glia, MG) در شبکیه‌ی پستانداران به علت تجمع عامل رونویسی Prox1، قادر به بازسازی مؤثر نیستند! مطالعات جدید نشان داده‌اند که Prox1 نه تنها در داخل سلول‌های MG ساخته نمی‌شود، بلکه از نورون‌های مجاور به این سلول‌ها منتقل می‌شود و با عمل به عنوان یک «ترمز مولکولی»، فرآیند بازسازی را سرکوب می‌کند.

🔬در پژوهشی که اخیراً منتشر شده است، محققان از یک آنتی‌بادی تک‌زنجیره‌ای مبتنی بر وکتور AAV برای مهار انتقال بین‌سلولی Prox1 استفاده کردند. رویکرد مذکور سبب این نتایج شد: سلول‌های MG به حالت شبه سلول‌بنیادی (Progenitor-like State) بازگشتند، بازسازی نورون‌های شبکیه تسهیل شد و تخریب سلول‌های گیرنده‌ی نوری (Photoreceptors) در مدل‌های حیوانی بیماری Retinitis Pigmentosa به تأخیر افتاد.

🔵از نکات برجسته‌ی این تحقیق، تأیید اثر سینرژیک مهار Prox1 با تنظیم مسیر Notch بود که باعث افزایش چشمگیر بازسازی نورونی شد. این یافته‌ها چشم‌انداز درمان‌های ترکیبی آینده را روشن می‌کنند: هم با حذف بازدارنده‌های بازسازی و هم با تقویت سیگنال‌های بازتولیدی.

🧬برخلاف رویکردهای کلاسیک پزشکی بازساختی که تمرکز بر تحریک تقسیم یا تمایز سلولی داشتند، این پژوهش استراتژی مکملی را معرفی می‌کند: حذف سرکوبگرهای بیرونی که سلول‌ها را در حالت غیربازسازی نگه می‌دارند. اگر این روش در مطالعات بالینی آینده تأیید شود، می‌تواند مسیر درمان بیماری‌های تخریب عصبی مانند دژنراسیون شبکیه، آسیب نخاعی و بیماری‌های مغزی را به‌طور بنیادی تغییر دهد. در آینده‌ای نه‌چندان دور، به‌جای اضافه کردن فاکتورهای رشد، می‌توانیم با استفاده از داروهای بیولوژیک هوشمند یا ژن‌درمانی، قفل‌های مولکولی ویژه‌ای را که طبیعت برای محدود کردن بازسازی تعبیه کرده، باز کنیم!

📎بیشتر بخوانید: Nature

در کانال انجمن علمی بیــوتکنـولــوژی پزشـکی با ما همراه باشید💊
| @MedBiotech_Association |

🧬فناوری الیگونوکلئوتیدها در تشخیص و درمان بیماری‌ها

👤با ارائه: دکتر شریف مرادی
⏺عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان
⏺مدیرعامل شرکت زیست‌فناوری میراث

📝محورها: 
⏺زیست‌شناسی الیگونوکلئوتیدها
⏺مسیر RNAi: مولکول‌های siRNA و miRNA
⏺کاربرد الیگونوکلئوتیدها در تشخیص و درمان بیماری‌ها
⏺کاربرد الیگونوکلئوتیدها در مطالعات سلولی و مولکولی

⏳زمان: پنج‌شنبه ۱۸ اردیبهشت، ساعت ۱۸
💻به صورت مجازی در اسکای‌روم

💠لینک شرکت در جلسه در کانال انجمن علمی بیوتکنولوژی پزشکی شبکه نخبگان ایران منتشر خواهد شد. برای شرکت در وبینار، در کانال عضو شوید.

📆افزودن رویداد به گوگل‌کلندر

💰شرکت برای عموم علاقمندان آزاد و رایگان است.

در کانال انجمن علمی بیــوتکنـولــوژی پزشـکی با ما همراه باشید💊
| @MedBiotech_Association |

🧬فناوری الیگونوکلئوتیدها در تشخیص و درمان بیماری‌ها

👤با ارائه: دکتر شریف مرادی
⏺عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان
⏺مدیرعامل شرکت زیست‌فناوری میراث

🏛 برگزار شده توسط انجمن علمی بیوتکنولوژی پزشکی شبکه نخبگان ایران

در کانال انجمن علمی بیــوتکنـولــوژی پزشـکی با ما همراه باشید💊
| @MedBiotech_Association |

😴راز ژنتیکی خواب کمتر و باکیفیت‌تر: کشف جهش SIK3-N783Y و افق‌های نو در بیولوژی خواب!

❓   آیا می‌توان با خواب کمتر، همچنان سالم و کارآمد بود؟

در حالی که اغلب بزرگسالان برای حفظ عملکرد شناختی و سلامت عمومی به ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه نیاز دارند، گروهی نادر از افراد موسوم به «خواب‌کوتاه‌های طبیعی» (Natural Short Sleepers) توانایی دارند با خواب شبانه‌ی کمتر، بدون هیچ عارضه جسمی یا روانی، زندگی مؤثری داشته باشند. پژوهش جدیدی که در سال ۲۰۲۴ منتشر شد، پاسخی علمی برای این پدیده شگفت‌انگیز یافته است: جهشی نادر در ژن SIK3 به نام N783Y که با کاهش نیاز به خواب در انسان مرتبط است!

این کشف نه‌تنها نگاه ما به خواب را متحول می‌کند، بلکه بستر جدیدی برای درمان اختلالات خواب و طراحی راهکارهای پزشکی شخصی فراهم می‌آورد.

🧬   کشفی از ژنوم: جهش SIK3-N783Y و خواب کوتاهِ طبیعی

پژوهشگران در بررسی ژنوم یک زن ۷۰ ساله با الگوی خواب کمتر از ۶ ساعت در شبانه‌روز و بدون پیامدهای منفی، به یک جهش خاص در ژن Salt-Inducible Kinase 3 (SIK3) برخوردند: تغییر یک نوکلئوتید که موجب جایگزینی اسیدآمینه آسپاراژین با تیروزین در موقعیت ۷۸۳ (N783Y) می‌شود.
این جهش، برخلاف سایر تغییرات شناخته‌شده در ژن‌هایی چون DEC2 و ADRB1، به نظر می‌رسد نقش مستقیمی در تنظیم عمق خواب و هموستاز خواب ایفا می‌کند. در واقع، فرد مورد مطالعه با وجود خواب کوتاه، کیفیت خواب عمیقی را تجربه می‌کند که نیاز فیزیولوژیکی بدن به خواب را پاسخ می‌دهد.

🐁   آزمایش در مدل حیوانی: تأیید عملکردی جهش در موش‌های تراریخته

جهت بررسی عملکرد واقعی این جهش، پژوهشگران با استفاده از فناوری CRISPR-Cas9، جهش N783Y را در ژن SIK3 موش وارد کردند. نتایج بسیار گویا بود:
⏺موش‌های تراریخته به‌طور میانگین ۳۰ دقیقه کمتر از گروه کنترل می‌خوابیدند.
⏺با وجود خواب کوتاه‌تر، شدت امواج دلتا در مرحله خواب NREM افزایش یافته بود، که نشانه‌ای از خواب عمیق‌تر و کارآمدتر است.
⏺این الگو در دو جنس نر و ماده و در مراحل مختلف سنی حفظ شد و هیچ نشانه‌ای از نقص رفتاری یا شناختی مشاهده نشد.
⏺این یافته‌ها نشان داد که جهش N783Y منجر به کاهش نیاز ذاتی به خواب می‌شود، نه اختلال در چرخه‌های طبیعی خواب.

🧠 مکانیسم‌های مولکولی: کاهش فعالیت کینازی و تغییر در فسفوریلاسیون نورونی

پژوهشگران در ادامه، اثرات بیوشیمیایی جهش را بررسی کردند. نتایج نشان داد:
⏺جهش N783Y باعث کاهش قابل توجه در فعالیت کینازی SIK3 می‌شود.
⏺تحلیل فسفوپروتئومیک از بافت مغزی موش‌های جهش‌یافته، کاهش فسفوریلاسیون در مسیرهایی کلیدی مانند PKA و MAPK را نشان داد.
⏺این مسیرها در حافظه سیناپسی، متابولیسم عصبی و ریتم شبانه‌روزی نقش دارند و تغییر در آن‌ها با تنظیم کیفیت و نیاز خواب در ارتباط است.
⏺در نتیجه، جهش N783Y عملکرد SIK3 را نه به‌صورت غیرفعال‌سازی کامل، بلکه از طریق تنظیم ظریف و هدفمند مسیرهای سیگنالینگ عصبی تعدیل می‌کند.

🔵 کاربردهای عملی و آینده‌نگرانه: از ژن‌درمانی تا بهینه‌سازی خواب در سلامت

این کشف می‌تواند افق‌های کاربردی متعددی در علوم زیستی و پزشکی باز کند:
⏺طراحی داروهایی برای درمان بی‌خوابی یا پرخوابی مزمن با هدف‌گیری مسیرهای مرتبط با SIK3
⏺امکان پزشکی شخصی‌شده خواب با تحلیل پروفایل ژنتیکی افراد
⏺استفاده از ویژگی‌های ژنتیکی مشابه در حوزه‌های خاص مانند پزشکی اورژانس، فضاپیماها یا نیروهای مسلح برای افزایش کارایی انسان با خواب کمتر

📎بیشتر بخوانید: PNAS

در کانال انجمن علمی بیــوتکنـولــوژی پزشـکی با ما همراه باشید💊
| @MedBiotech_Association |

⭐️دستاورد یک دانشمند ایرانی: انقلابی در تشخیص زودهنگام سرطان با آزمایش خون مبتنی بر هوش مصنوعی!

👩‍💻در دستاوردی نوین و تحسین‌برانگیز به رهبری دکتر فاطمه وفایی -پژوهشگر ایرانی و دانشیار دانشگاه UNSW استرالیا- نخستین آزمایش خون تجاری‌سازی شده مبتنی بر لیپید برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه در استرالیا توسعه یافته است. این آزمایش با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، افق تازه‌ای برای تشخیص سریع، دقیق و غیرتهاجمی سرطان می‌گشاید، دستاوردی که می‌تواند مسیر درمان و نجات جان میلیون‌ها انسان را متحول کند.

💡 انقلابی در تشخیص؛ پیش از پیدایش توده

در گامی تحول‌آفرین در حوزه انکولوژی تشخیصی، تیم تحقیقاتی دانشگاه UNSW به سرپرستی دکتر وفایی موفق به طراحی و توسعه‌ی آزمایش خونی مبتنی بر هوش مصنوعی شده‌اند که توانایی شناسایی سرطان سینه را پیش از شکل‌گیری توده یا بروز علائم ظاهری دارد. این تست پیشرفته که هم‌اکنون در کلینیک‌های تخصصی در شهرهای سیدنی و ملبورن مورد استفاده قرار گرفته، نخستین نمونه‌ی تجاری از آزمایش خون مبتنی بر پروفایل لیپیدی در استرالیاست!
دکتر وفایی در این‌باره می‌گوید:
«هدف ما این است که تشخیص را به مراحل اولیه‌ی بیماری منتقل کنیم، زمانی که هنوز توده‌ای شکل نگرفته و مداخله بسیار مؤثرتر خواهد بود. روش‌های فعلی نظیر تصویربرداری و نمونه‌برداری بافتی، علی‌رغم ارزش علمی، همچنان با محدودیت‌هایی مانند تهاجمی بودن و نادیده‌گرفتن ناهمگونی تومور مواجه‌اند.»

🩸چرا آزمایش خون؟ چون تومورها با خون حرف می‌زنند!

تومورهای سرطانی متشکل از سلول‌هایی با ویژگی‌های ژنتیکی و مولکولی متنوع هستند. روش‌های سنتی بیوپسی، تنها بخشی محدود از تومور را بررسی می‌کنند؛ اما خون که در تعامل دائمی با تومور است، حامل اطلاعات ارزشمندی مانند DNA و RNA، پروتئین‌ها و متابولیت‌های مرتبط با تومور است. این ویژگی، آن را به بستری فوق‌العاده برای تشخیص زودهنگام سرطان تبدیل می‌کند.
دکتر وفایی توضیح می‌دهد:
«بیومارکرهای تومور به طور مداوم در خون گردش دارند. این امر باعث می‌شود که حتی ماه‌ها یا سال‌ها پیش از آن‌که ضایعه‌ای در تصویربرداری آشکار شود، بتوان آن را از طریق آزمایش خون شناسایی کرد؛ روشی بی‌درد، ایمن و بسیار دقیق.»

🧠 هوش مصنوعی: چشم سوم در تشخیص سرطان

آنچه این پروژه را متمایز می‌سازد، بهره‌گیری از هوش مصنوعی در سطحی پیشرفته و تحلیلی است. الگوریتم‌های یادگیری ماشین در آزمایشگاه دکتر وفایی، داده‌های عظیم زیستی را تحلیل می‌کنند تا الگوهای پیچیده و ظریف مربوط به شروع سرطان را شناسایی نمایند، چیزی که در آنالیز سنتی غیرممکن یا بسیار زمان‌بر است.
ویژگی منحصربه‌فرد دیگر این فناوری، استفاده از هوش مصنوعی توضیح‌پذیر (Explainable AI) است؛ رویکردی که نه‌تنها پیش‌بینی انجام می‌دهد، بلکه منطق و استدلال پشت پیش‌بینی‌ها را نیز برای پزشکان آشکار می‌سازد. این شفافیت برای پذیرش بالینی و تصمیم‌گیری درمانی حیاتی است.

🔬 از پژوهش تا بالین: آغاز یک تحول کاربردی

با همکاری شرکت بیوتکنولوژی BCAL Diagnostics، این فناوری پیشرفته از اوایل سال ۲۰۲۵ وارد فاز بالینی شد و اکنون در حال استفاده‌ی واقعی در سیستم بهداشت و درمان استرالیاست. دقت بالا، غیرتهاجمی بودن و توانایی تشخیص در بافت‌های متراکم سینه، این تست را به ابزاری ارزشمند برای نجات جان بیماران تبدیل کرده است.

🎞 برای اطلاعات دقیق‌تر می‌توانید سخنان دکتر وفایی درمورد این فناوری را بشنوید!

در کانال انجمن علمی بیــوتکنـولــوژی پزشـکی با ما همراه باشید💊
| @MedBiotech_Association |

💠از آنتی‌بادی‌های مونوکلونال تا multispecificها: تحول در درمان‌های هدفمند!

🧬مهندسی آنتی‌بادی وارد مرحله‌ای نوین و پیشرفته شده است؛ مرحله‌ای فراتر از هدف‌گیری ساده‌ی یک آنتی‌ژن. در حالی‌که آنتی‌بادی‌های مونوکلونال (mAbs) مانند Humira با مهار انتخابی فاکتور نکروز تومور آلفا (TNF-α) و جلوگیری از التهاب و تخریب بافت‌ها، تحولی در درمان بیماری‌های خودایمنی ایجاد کردند، نسل‌های جدید آنتی‌بادی‌ها با هدف افزایش دقت درمانی و کاهش مقاومت توسعه یافته‌اند. Humira تاکنون بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار فروش ثبت کرده است که بیانگر موفقیت چشمگیر داروهای بیولوژیک در سطح بالینی است.

🔬با پیچیده‌تر شدن بیماری‌ها، ابزارهای درمانی نیز باید هوشمندانه‌تر شوند. در همین راستا، پژوهشگران موفق به طراحی آنتی‌بادی‌های بای‌اسپسیفیک (bsAbs) و تری‌اسپسیفیک (tsAbs) شده‌اند؛ مولکول‌هایی نوترکیب که می‌توانند هم‌زمان دو یا سه اِپی‌توپ مختلف را گاه بر روی آنتی‌ژن‌های متفاوت، شناسایی و مهار کنند! این رویکردهای چندهدفه، نه‌تنها خطر گریز ایمنی (Immune Escape) را کاهش می‌دهند، بلکه می‌توانند با فعال‌سازی سلول‌های T یا مکانیزم‌های دیگر، اثرات ضدتوموری قوی‌تری ایجاد کنند.

☯️عصر آنتی‌بادی‌های بای‌اسپسیفیک در سال ۲۰۱۴ با تأیید داروی Blinatumomab به‌عنوان یک bsAb دوگانه علیه CD19 و CD3 برای درمان لوسمی لنفوبلاستی حاد آغاز شد. امروزه بیش از ۲۰ آنتی‌بادی بای‌اسپسیفیک وارد حوزه‌ی کاربرد بالینی شده‌اند. در همین حال، آنتی‌بادی‌های تری‌اسپسیفیک نیز در مرحله‌ی آزمایشات بالینی قرار دارند و امید می‌رود با ایجاد هم‌افزایی درمانی و به حداقل رساندن گریز بیماری، به نسل بعدی ایمونوتراپی‌ها تبدیل شوند. با این حال، چالش‌هایی مانند پیچیدگی مونتاژ چندزنجیره‌ای (Multichain Assembly) و خطر تجمع پروتئینی (Aggregation Risk) همچنان سد راه تولید صنعتی آن‌هاست.

در کانال انجمن علمی بیــوتکنـولــوژی پزشـکی با ما همراه باشید💊
| @MedBiotech_Association |

🧬 وبینار Nano meets Bio 3
💠با موضوع:
«رویکردهای نوآورانه در نانوتکنولوژی برای مهندسی بافت: کاربردها در ترمیم بافت و آزمایش دارو»

👤دکتر شهره مشایخان
⏺دانشیار و عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی شریف
⏺دکتری مهندسی شیمی و پسا‌دکتری مطالعات سلول‌های بنیادی از دانشگاه اوساکا ژاپن

⏳زمان برگزاری: شنبه ۱۱ مرداد، ساعت ۱۸
⌨️به صورت مجازی در بستر اسکای‌روم

💠لینک شرکت در جلسه در کانال انجمن علمی بیوتکنولوژی شبکه نخبگان ایران منتشر خواهد شد. برای شرکت در وبینار، در کانال عضو شوید.

💰شرکت برای عموم علاقمندان آزاد و رایگان است.

📆افزودن رویداد به گوگل کلندر

در کانال انجمن علمی بیوتکنولوژی شبکه نخبگان ایران با ما‌ همراه باشید🌱
| @BioTech_Association |

🚀یک ایرانی در رأس غول دارویی جهان!

👤مازیار دوستدار به‌عنوان مدیرعامل تازه‌منصوب شرکت Novo Nordisk (دومین شرکت دارویی با ارزش جهان)، از این پس یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های حال حاضر صنعت داروسازی جهان محسوب می‌شود! او که در ایران متولد شده، دوران نوجوانی و تحصیل را در آمریکا گذرانده و تابعیت اتریشی دارد، مسیر حرفه‌ای‌اش را در سال ۱۹۹۲ به‌عنوان یک کارمند اداری در دفتر نوو نوردیسک در وین آغاز کرد.
در طول سه دهه، با پیمودن پلکان موفقیت در بخش‌های گوناگون به جایگاه‌های راهبردی در بازارهای در حال توسعه دست یافت. او با تجربه مدیریتی در مناطق پیچیده‌ای همچون خاورمیانه، آسیای جنوب‌شرقی و در نهایت مدیریت کل عملیات بین‌المللی، یکی از ارکان رشد جهانی این شرکت به شمار می‌رود.

🔴تغییر بزرگ در میانه طوفان
در تاریخ ۲۹ ژوئیه ۲۰۲۵، هیئت‌مدیره نوو نوردیسک، در واکنشی سریع به افت عملکرد و ارزش سهام شرکت، مازیار دوستدار را به‌عنوان مدیرعامل جدید معرفی کرد. او قرار است از تاریخ ۷ اوت به‌طور رسمی جانشین «لارس فروئرگارد یورگنسن» شود. این تغییر رهبری در بحبوحه افت شدید ارزش سهام نوو نوردیسک انجام شد.

❓چرا مازیار دوستدار؟
با بیش از ۳۰ سال سابقه در ساختار داخلی این غول دارویی، او شناختی همه‌جانبه از فرصت‌ها و چالش‌های سازمان دارد. وی توانسته بازارهای پیچیده‌ و چالش‌برانگیز را به موتورهای رشد پایدار تبدیل کند. عملکرد چشمگیر او در خاورمیانه، آسیا و آمریکای لاتین نشان از توان رهبری بالای او دارد.
وی با اصالتی ایرانی، حضور در آمریکا و تجربه‌ای گسترده در اروپا و آسیا، دارای نگاهی جامع‌گراست و به زبان‌های انگلیسی، فارسی و آلمانی مسلط است؛ ویژگی‌هایی که او را به رهبری جهانی با درک عمیق از تنوع فرهنگی بدل کرده است.
مازیار دوستدار در نخستین بیانیه رسمی خود اعلام کرد: «با احساس فوریت، تمرکز بر عملکرد عالی و اراده‌ای راسخ، مصمم هستم نوآوری‌های نجات‌بخش را به دست میلیون‌ها بیمار در سراسر جهان برسانم.»

در کانال انجمن علمی بیــوتکنـولــوژی پزشـکی با ما همراه باشید💊
| @MedBiotech_Association |

🔴مهندسی ایمنی: آغاز عصری نو با واکسن‌های mRNA علیه پاتوژن‌های باکتریایی

🔬 عبور از مرزهای کلاسیک در واکسیناسیون

در جهانی که با موج فزاینده مقاومت میکروبی (AMR) مواجه است، زنگ خطر برای بازاندیشی در رویکردهای ایمن‌سازی به صدا درآمده است. آنتی‌بیوتیک‌هایی که زمانی سلاح نخست در برابر عفونت‌های باکتریایی بودند، امروز در برابر سویه‌های مقاوم، قدرت خود را از دست داده‌اند! در این چشم‌انداز بحرانی، پلتفرم mRNA که در دوران همه‌گیری COVID-19 قدرت خود را در برابر ویروس‌ها به رخ کشید، به عنوان گزینه‌ای نوین و منعطف برای طراحی واکسن‌های نسل جدید در حال ظهور است.
در حالی که کاربرد mRNA در برابر ویروس‌ها و سرطان به بلوغ نسبی رسیده، بهره‌گیری از آن علیه پاتوژن‌های باکتریایی هنوز در مراحل اولیه است. باکتری‌ها به‌واسطه ساختار پیچیده‌تر، تنوع آنتی‌ژنی و تعاملات پیچیده با میزبان، چالش‌هایی بی‌سابقه در برابر این پلتفرم نوآورانه ایجاد کرده‌اند.

🤔 چرا واکسن‌های باکتریایی چالش‌برانگیزند؟

باکتری‌ها ساختار سلولی پیچیده‌تری نسبت به ویروس‌ها دارند و می‌توانند با تغییرات آنتی‌ژنی (Antigenic variation) و فازی (Phase variation) از سیستم ایمنی فرار کنند. تولید هزاران پروتئین وابسته به شرایط محیطی و مراحل عفونت، شناسایی اهداف ایمنی‌زا را دشوارتر می‌کند. آنتی‌ژن‌های آن‌ها معمولاً ساختارهای پیچیده‌ای دارند و تفاوت در گلیکوزیلاسیون بین باکتری‌ها و سلول‌های بدن انسان، انتقال دقیق آن‌ها به بدن را سخت می‌کند. این موارد، توسعه واکسن‌های mRNA علیه باکتری‌ها را با موانع جدی روبه‌رو می‌کند.

🎯 واکسن mRNA؛ ابزاری مدرن با انعطاف‌پذیری بالا

واکسن‌های mRNA با رمزگذاری آنتی‌ژن‌ها در RNA پیام‌رسان، این اطلاعات را از طریق نانوذرات لیپیدی به سلول‌ها منتقل کرده و پاسخ ایمنی چندگانه‌ای را فعال می‌کنند. طراحی دقیق آنتی‌ژن با کمک ابزارهایی مانند بهینه‌سازی کدون، سیگنال‌های ترشحی و پپتیدهای هدایتی، مسیر ارائه آنتی‌ژن را کنترل می‌کند.

برای انتخاب آنتی‌ژن، دو رویکرد مهم مطرح‌اند:
⏺ایمونوپپتیدومیکس برای شناسایی تجربی پپتیدهای ارائه‌شده روی MHC با طیف‌سنجی جرمی.
⏺واکسینولوژی معکوس نسل ۳ که با الگوریتم‌های یادگیری ماشین از داده‌های ژنومی-پروتئومی برای پیش‌بینی آنتی‌ژن‌ها استفاده می‌کند.

این فناوری‌ها، امکان طراحی پاسخ‌های ایمنی متناسب با باکتری‌های خارج‌سلولی (مانند S. aureus) یا داخل‌سلولی (مثل M. tuberculosis) را فراهم کرده‌اند.

🔴 گام‌های نخست اما نویدبخش در مسیر توسعه واکسن‌های mRNA باکتریایی

گرچه واکسن‌های mRNA باکتریایی هنوز در مراحل اولیه توسعه هستند، اما نتایج پیش‌بالینی در گونه‌هایی مانند Listeria monocytogenes، Yersinia pestis، Streptococcus pyogenes و S. agalactiae بسیار امیدبخش بوده است. در سطح انسانی نیز شرکت‌هایی مانند Moderna و BioNTech کارآزمایی‌های اولیه‌ای را برای بیماری لایم و سِل آغاز کرده‌اند. هرچند هنوز برتری این واکسن‌ها نسبت به نمونه‌های کلاسیک مانند BCG اثبات نشده، اما مسیر نوآورانه‌ آن‌ها در کنار قابلیت توسعه سریع، طراحی هدفمند و تولید مقیاس‌پذیر، واکسن‌های mRNA را به ابزاری کلیدی در مقابله با عفونت‌های مقاوم و آینده ایمنی جهانی تبدیل می‌کند.

❗️ این مقاله مروری که در Nature Microbiology منتشر شده است، نگاهی علمی و عمیق به فرصت‌ها، چالش‌ها و چشم‌انداز واکسن‌های mRNA باکتریایی دارد. مطالعه آن را از دست ندهید!

در کانال انجمن علمی بیــوتکنـولــوژی پزشـکی با ما همراه باشید💊
| @MedBiotech_Association |

⚠️آیا پژوهش‌های سرطان واقعاً همه بیماران را در بر می‌گیرند؟!

🤔سرطان مرز جنسیتی نمی‌شناسد. آمار جهانی نشان می‌دهد که شیوع این بیماری در میان زنان و مردان برابر است؛ بیش از ۵۴ میلیون بیمار در سراسر جهان، با تقسیم ۵۰/۵۰ میان دو جنس. انتظار طبیعی این است که چنین توازنی در طراحی پژوهش‌های سرطان و کارآزمایی‌های بالینی نیز بازتاب یابد اما داده‌های تازه مربوط به سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ واقعیتی متفاوت و نگران‌کننده را آشکار می‌کنند!

🛍 روایت اعداد از یک عدم توازن

بر اساس گزارش‌های مؤسسه IQVIA و پایگاه‌های داده معتبر سرطان، تمرکز کارآزمایی‌های بالینی اخیر به شرح زیر بوده است:
⏺٪۵۵ از مطالعات بر سرطان‌های خاص مردان متمرکز بوده‌اند.
⏺٪۲۴ بر سرطان‌های خنثی از نظر جنسیتی.
⏺تنها ۲۱٪ به سرطان‌های خاص زنان اختصاص یافته‌اند.
این عدم توازن نه صرفاً یک آمار، بلکه نشان‌دهنده‌ی شکافی عمیق در مسیر پژوهش و توسعه درمان‌های نوین است. شکافی که می‌تواند مستقیماً بر کیفیت مراقبت‌ها و فرصت‌های درمانی بیماران اثر بگذارد.

🔵 نگاهی به الگوی شیوع سرطان در زنان و مردان

بررسی‌های اپیدمیولوژیک جهانی نشان می‌دهد که اگرچه مجموع شیوع سرطان در میان زنان و مردان تقریباً برابر است، اما الگوی بروز انواع سرطان‌ها میان دو جنس تفاوت‌های معناداری دارد.
👨‍🦱 در مردان، سرطان‌های ریه، پروستات، روده بزرگ و معده بیشترین سهم را در بروز و مرگ‌ومیر دارند. به‌ویژه سرطان ریه که همچنان عامل اصلی مرگ ناشی از سرطان در مردان به شمار می‌رود.
👱‍♀️ در زنان، سرطان سینه شایع‌ترین نوع است و به‌تنهایی بخش قابل توجهی از موارد جدید ابتلا را تشکیل می‌دهد. پس از آن، سرطان‌های کولورکتال، ریه، و سرطان دهانه رحم در اولویت قرار می‌گیرند.

📈 از نظر نرخ بقا، تفاوت‌هایی مشاهده می‌شود؛ به عنوان مثال، پیشرفت‌های درمانی در سرطان سینه باعث بهبود قابل توجه بقای بیماران زن شده است، در حالی که بقا در سرطان‌های پانکراس و ریه در هر دو جنس همچنان پایین باقی مانده است.
این داده‌ها نشان می‌دهند که اگرچه مجموع بار بیماری میان زنان و مردان مشابه است، اما ترکیب نوع سرطان‌ها و چالش‌های بالینی مرتبط با آن‌ها متفاوت است. از این رو، یک رویکرد پژوهشی متوازن نه‌تنها باید به برابری جنسیتی در حجم کارآزمایی‌ها توجه کند، بلکه لازم است این تفاوت‌های اپیدمیولوژیک را نیز در طراحی و اجرای پژوهش‌ها لحاظ نماید.

در کانال انجمن علمی بیــوتکنـولــوژی پزشـکی با ما همراه باشید💊
| @MedBiotech_Association |

📚کتاب ارزشمند
«Stem-Cell NanoEngineering»

✍ویراستاران:
👤دکتر حسین بهاروند
⏺دانشمند برجسته و پیشگام سلول‌های بنیادی در ایران
⏺رئیس پژوهشکده سلول‌های بنیادی پژوهشگاه رویان
👤دکتر ناصر اقدمی
⏺مدیرعامل شرکت زیست‌بازساختی تسکین و مدیرعامل سابق شرکت Cell Tech Pharmed (اولین و بزرگترین مرکز تولید سلول درمانی در غرب آسیا)
⏺دانشیار دپارتمان پزشکی بازساختی پژوهشگاه رویان

🧬تصور کنید در نقطه‌ای ایستاده‌اید که دو انقلاب علمی بزرگ یعنی سلول‌های بنیادی و نانوتکنولوژی در هم تلاقی می‌کنند؛ جایی که علم نه‌تنها به پرسش‌های امروز پاسخ می‌دهد، بلکه آینده پزشکی بازساختی را نیز از نو می‌نویسد! کتاب «نانومهندسی سلول‌های بنیادی» به ویراستاری دو دانشمند برجسته این حوزه که توسط انتشارات Wiley-Blackwell منتشر شده، دریچه‌ای است به دنیایی که مهندسی در مقیاس نانو، مرزهای درمان و بیوتکنولوژی را فراتر از تصور گسترش می‌دهد.

⚡️از نانوساختارها تا سرنوشت سلول‌ها
کتاب با نگاهی جامع نشان می‌دهد چگونه نانوفناوری قادر است بزرگ‌ترین چالش‌های این عرصه را حل کند. از اصول نانوبیوتکنولوژی گرفته تا ساخت Nano-Scaffold ها، همه‌چیز به‌گونه‌ای توضیح داده شده که مسیر از آزمایشگاه تا بالین روشن گردد. یکی از جذاب‌ترین مباحث، بررسی این نکته است که مهندسی ریزمحیط سلولی در ابعاد میکرو و نانو می‌تواند سرنوشت سلول‌های بنیادی را تغییر دهد. همچنین، کاربردهای هیجان‌انگیز ردیابی سلول‌های بنیادی و تصویربرداری مولکولی در این کتاب به‌طور مفصل تشریح شده است.

💡اگر شما دانشجو یا پژوهشگر رشته‌هایی همچون بیوتکنولوژی، زیست‌شناسی سلولی، ژنتیک، مهندسی پزشکی یا نانوفناوری هستید، این کتاب راهنمایی کلیدی برای درک عمیق و جامع یکی از کاربردی‌ترین و میان‌رشته‌ای‌ترین حوزه‌های علوم زیستی به شمار می‌آید.

#معرفی_کتاب

🧬در کانال انجمن علمی بیوتکنولوژی شبکه نخبگان ایران با ما‌ همراه باشید🌱
| @BioTech_Association |

🧬مسیر ۴ سال آینده درمان‌های مبتنی بر سلول و ژن؛ از بحران تا فرصت‌های تحول‌آفرین!

🔹 درمان‌های سلولی و ژنی (Cell & Gene Therapies, CGTs) یکی از تحولات بنیادین پزشکی مدرن به شمار می‌روند؛ درمان‌هایی که توانسته‌اند برای بیمارانی امید ایجاد کنند که سال‌ها از بیماری‌های لاعلاج یا مقاوم به درمان رنج می‌بردند. از کارایی شگفت‌انگیز CAR-T در سرطان‌های خون گرفته تا ژن‌تراپی‌هایی که جان نوزادان مبتلا به آتروفی عضلانی نخاعی را نجات داده‌اند، شواهد نشان می‌دهد که CGT مرزهای درمان را فراتر از آنچه روزی تصور می‌شد، گسترش داده است.

🟣 عبور از هیجان اولیه به مسائل بنیادین

نسل نخست درمان‌های سلولی و ژنی با هدف‌گیری بیماری‌های نسبتاً ساده‌تر مانند لوسمی‌ها یا اختلالات تک‌ژنی نادر به موفقیت دست یافتند. اکنون، چالش‌های به‌مراتب دشوارتری در مسیر توسعه قرار دارند:
🔴تومورهای جامد با ریزمحیط‌های ایمنی سرکوبگر که مانع نفوذ و پایداری سلول‌های T می‌شوند.
🔴اختلالات عصبی-ژنتیکی که نیازمند سامانه‌های انتقالِ قادر به عبور از سد خونی-مغزی هستند.
🔴ژن‌های بزرگ مانند دیستروفین در دیستروفی عضلانی که محدودیت ظرفیت وکتورهای فعلی را آشکار کرده‌اند.

🧬 انتقال درون‌تنی (In Vivo)، یک انقلاب بزرگ!

روند قطعی چهار سال آینده بی‌شک حرکت به سوی انتقال درون‌تنی ژن‌ها و دستورالعمل‌های سلولی خواهد بود؛ رویکردی که می‌تواند هزینه‌ها و پیچیدگی تولید درمان‌های فردمحور (اتولوگ) را به‌طور چشمگیری کاهش دهد.
نمونه‌های شاخص این تحول عبارتند از:
⏺خرید ۱ میلیارد دلاری AstraZeneca از EsoBiotec در حوزه CAR-T درون‌تنی.
⏺خرید ۲/۱ میلیارد دلاری AbbVie از Capstan Therapeutics برای توسعه CAR-T مبتنی بر mRNA–LNP در بیماری‌های خودایمنی.
این مسیر، اگر به نتیجه برسد، می‌تواند تولید و تحویل CGTها را به سادگی تزریق یک واکسن بدل کند!

🇨🇳 چین؛ بازیگر کلیدی آینده!

چین به‌سرعت به یکی از قدرت‌های برتر CGT تبدیل شده است. با بیش از ۲۰۰۰ کارآزمایی بالینی فعال و چندین محصول تأییدشده CAR-T با هزینه‌ای بسیار کمتر از غرب، این کشور هم تهدید و هم فرصت محسوب می‌شود. همکاری Legend Biotech و Johnson & Johnson که به تجاری‌سازی جهانی Carvykti منجر شد، تنها یکی از نمونه‌های ورود چین به بازار جهانی است.

🧠 هوش مصنوعی؛ انتخاب یا الزام؟!

هوش مصنوعی در سال‌های آینده به‌مثابه یک زیرساخت اجباری عمل خواهد کرد:
🔵در طراحی مولکولی برای ایجاد گیرنده‌های CAR و کپسیدهای نوین.
🔵در فرآیند تولید با پایش هوشمند بیورآکتورها و کنترل کیفیت.
🔵در توسعه بالینی از طریق شناسایی بیماران مناسب و پیش‌بینی عوارض.

⌛ چشم‌انداز ۲۰۳۰

انتظار نمی‌رود تعداد بالایی از تأییدیه‌های جدید را شاهد باشیم، اما موفقیت‌های اندک می‌توانند انقلابی و تغییر‌دهنده بازی باشند؛ از جمله: نخستین CAR-T مؤثر در تومورهای جامد، ژن‌تراپی‌های درون‌تنی مقیاس‌پذیر و سلول‌های ایمنی برنامه‌پذیر با قابلیت خودتنظیمی. چنین دستاوردهایی مسیر سرمایه‌گذاری و پژوهش را متحول خواهند کرد.

در کانال انجمن علمی بیــوتکنـولــوژی پزشـکی با ما همراه باشید💊
| @MedBiotech_Association |

🏆جایزه نوبل ۲۰۲۵: همچنان علوم زیستی در صدر!

🔄 مجمع نوبل در مؤسسه‌ی کارولینسکای سوئد، جایزه‌ی نوبل فیزیولوژی-پزشکی سال ۲۰۲۵ را به سه دانشمند برجسته اهدا کرد:

🙍‍♀خانم Mary Brunkow
🇺🇸 انستیتو زیست‌شناسی سامانه‌ای، سیاتل، امریکا

👨‍💼آقای Fred Ramsdell
🇺🇸 شرکت Sonoma Biotherapeutics، سان‌فرانسیسکو، امریکا

👨‍💼آقای Shimon Sakaguchi
🇯🇵 دانشگاه اوساکا، ژاپن

«به پاس کشفیات آنان در زمینهٔ سازوکار تحمل ایمنی محیطی (Peripheral Immune Tolerance)»

🧠 دستاورد برجسته
این سه دانشمند با کشف سلول‌های T تنظیمی (Regulatory T Cells) و رمزگشایی از سازوکار عملکرد آن‌ها، یکی از بنیادی‌ترین اسرار دستگاه ایمنی را آشکار کردند؛ سلول‌هایی که همانند نگهبانان وفادار، از حملات اشتباهی سیستم ایمنی به سلول‌ها و بافت‌های خودی جلوگیری می‌کنند.

⚖️ راز تعادل در سیستم ایمنی
سلول‌های ایمنی بدن در اندامی به نام تیموس آموزش می‌بینند تا میان سلول‌های خودی و بیگانه تمایز قائل شوند، فرآیندی که به آن تحمل ایمنی مرکزی (Central Immune Tolerance) گفته می‌شود. در این مرحله، سلول‌های T خود واکنش‌گر شناسایی و حذف می‌شوند. اما این آموزش همیشه بی‌نقص نیست؛ گاهی سلول‌هایی از کنترل می‌گریزند. در اینجا، سازوکاری دوم و حیاتی وارد میدان می‌شود: تحمل ایمنی محیطی (Peripheral Immune Tolerance) که توسط سلول‌های T تنظیمی (Treg) کنترل می‌شود.
به بیان ساده، اگر سلول T معمولی به اشتباه یکی از پروتئین‌های بدن را هدف قرار دهد، سلول T تنظیمی وارد عمل می‌شود، اشتباه را تشخیص می‌دهد و با ترشح مولکول‌های مهارکننده، واکنش خطرناک را متوقف می‌سازد؛ نتیجه آن: پیشگیری از بیماری‌های خودایمنی!

💊 پیامدهای پزشکی و چشم‌انداز آینده
دستاوردهای این سه پژوهشگر، سنگ‌بنای درمان‌های نوین برای بیماری‌های خودایمنی، سرطان‌ها و اختلالات التهابی را شکل داده است. امروزه کارآزمایی‌های بالینی متعددی در سراسر جهان در حال بررسی چگونگی استفاده از سلول‌های T تنظیمی برای کنترل یا حتی درمان قطعی برخی بیماری‌ها هستند.
همانند سال‌های گذشته، در سال ۲۰۲۵ نیز جایزه‌ی نوبل فیزیولوژی-پزشکی به پژوهشگران علوم زیستی تعلق گرفت؛ رویدادی که بار دیگر نشان می‌دهد پژوهش‌های حوزه زیست‌پزشکی همچنان پیشران تحولات علمی و سلامت جهانی است!

🧬در کانال انجمن علمی بیوتکنولوژی شبکه نخبگان ایران با ما‌ همراه باشید🌱
| @BioTech_Association |

💊صنعت بایوفارما، شکارچی استعدادهای FDA!

🔴در یک سال گذشته، موجی بی‌سابقه از خروج مدیران ارشد سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) رخ داده است؛ موجی که بسیاری از این افراد را از جایگاه‌های کلیدی رگولاتوری مستقیماً به قلب صنعت داروسازی، بیوتکنولوژی و حتی پژوهش‌های نوظهور مبتنی بر هوش مصنوعی منتقل کرده است. آنچه BioSpace در گزارش اخیر خود ترسیم کرده، نه یک تغییر سادهٔ شغلی، بلکه جابجایی گرانش قدرت در صنعت سلامت است.

🔄 از نگهبانان مقررات تا معماران نسل جدید رویکردهای درمانی!

مسیر حرفه‌ای تازهٔ رهبران پیشین FDA نشان می‌دهد که چگونه مرز میان نهاد ناظر و صنعت در حال بازتعریف است:
👨پیتر مارکس، یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های رگولاتوری محصولات زیستی، اکنون موتور محرک کشف داروهای جدید در شرکت Lilly است.
🙍‍♀ریچل آناتول، از معماران سیاست‌گذاری محصولات ژنی در FDA، اکنون تدوین‌کنندهٔ استراتژی جهانی رگولاتوری در حوزهٔ ژن‌درمانی در شرکت Lilly است.
👨مارک ثئورت و پل کلوتز، چهره‌های شناخته‌شده در ارزیابی‌های انکولوژی، امروز در نقش‌هایی فعالیت می‌کنند که تصمیمات‌شان مستقیماً بر طراحی کارآزمایی‌های بالینی و مسیر تأیید دارو تأثیر می‌گذارد.
🙍‍♀پاتریزیا کاوازونی، مدیر سابق مرکز بررسی داروها، یکی از کلیدی‌ترین سمت‌های پزشکی Pfizer را بر عهده دارد.
🙍‍♀نامانجه بامپس نیز با ورود به هیئت‌های مشورتی شرکت‌های بیوتک و هوش مصنوعی، حلقهٔ ارتباطی جدیدی میان مقررات و فناوری‌های نو ایجاد کرده است.
◀️این تغییرات فقط جابه‌جایی افراد نیست؛ جابجایی مراکز تصمیم‌سازی است.

🤔 چرا این مهاجرت استعدادها اهمیت حیاتی دارد؟

🔵رگولاتوری اکنون ستون اصلی رقابت است
در گذشته، واحدهای رگولاتوری بیشتر نقش یک بخش اجرایی را ایفا می‌کردند. اما در دههٔ اخیر، با افزایش پیچیدگی داروها—از سلول‌درمانی‌ها تا درمان‌های مبتنی بر RNA—استراتژی رگولاتوری به مرکز ثقل تصمیم‌گیری تبدیل شده است.
شرکت‌ها به‌خوبی می‌دانند:
هر ساعت صرفه‌جویی در مسیر تأیید دارو، می‌تواند ارزش یک فناوری را میلیون‌ها دلار جابه‌جا کند.
🔵انتقال «حافظهٔ نهادی» از دولت به صنعت
دانشی که این افراد با خود می‌آورند، فراتر از آشنایی با قوانین است. آن‌ها دقیقاً می‌دانند: تصمیم‌گیری‌ها در FDA چگونه شکل می‌گیرد، چه داده‌هایی واقعاً وزن دارد، چه اشتباهاتی در کارآزمایی‌ها غیرقابل اغماض است و کدام مسیرها می‌تواند فرآیند تأیید را تسریع یا کند کند. این سطح از درک عملی، ارزشمندترین شکل «هوش رگولاتوری» است.
🔵بازتعریف قدرت در صنعت بیوتکنولوژی
وقتی افرادی که تا دیروز استانداردها را می‌نوشتند، امروز در مقام توسعه‌دهنده می‌نشینند، صنعت وارد مرحله‌ای تازه می‌شود؛ مرحله‌ای که در آن دانش رگولاتوری نه یک مزیت جانبی، بلکه مزیت رقابتی اصلی است!

❓ اما پرسشِ اصلی همچنان پابرجاست: آیا این جابجایی استعدادها، نوآوری را شتاب می‌دهد؟

از یک سو، حضور مدیران سابق FDA در صنعت می‌تواند باعث توسعهٔ سریع‌تر، مؤثرتر و ایمن‌تر داروها شود؛ زیرا ساختارهای پیچیده رگولاتوری از ابتدا در طراحی برنامه‌ها لحاظ می‌شود. اما از سوی دیگر، منتقدان می‌گویند چنین انتقال‌هایی ممکن است استقلال نهادهای نظارتی را تضعیف کند یا نگاه‌ها را نسبت به عدالت و شفافیت در روند تأیید دارو حساس‌تر سازد.
در هرصورت؛ حرکت پی‌درپی مدیران ارشد FDA به صنعت، معنایی فراتر از تغییر شغل دارد: این اتفاق نشان‌دهندهٔ بازآرایی زیرساخت قدرت، شتاب و جهت‌گیری در صنعت داروسازی است!

📎بیشتر بخوانید: BioSpace

در کانال انجمن علمی بیــوتکنـولــوژی پزشـکی با ما همراه باشید💊
| @MedBiotech_Association |

✅️شکستن انحصار آمریکا در درمان عارضه پیوند مغز استخوان؛ دستاوردی راهبردی با امضای دانشمندان ایرانی!

🇮🇷 ایران امروز به‌عنوان یکی از پیشروترین کشورهای منطقه در حوزه پیوند مغز استخوان شناخته می‌شود و از نظر آماری نیز با اختلاف قابل‌توجهی در صدر کشورهای منطقه قرار دارد. با این حال، یکی از مهم‌ترین چالش‌های پس از پیوند، بروز بیماری «پیوند علیه میزبان» یا GVHD است؛ عارضه‌ای که می‌تواند تمام دستاورد پیوند را به شکست بکشاند.

⚠️ عارضه GVHD؛ زمانی که نجات‌بخش به دشمن تبدیل می‌شود

در پیوند مغز استخوان، سلول‌های ایمنی فرد سالم به بدن بیمار مبتلا به سرطان منتقل می‌شوند تا به مبارزه با سلول‌های سرطانی بپردازند. اما گاهی همین سلول‌های ایمنی، بدن بیمار را «بیگانه» تشخیص داده و به بافت‌های سالم حمله می‌کنند. نتیجه این واکنش، بیماری پیوند علیه میزبان است؛ یک سندرم التهابی شدید، خودایمن و بالقوه کشنده که اندام‌های مختلف بدن را درگیر می‌کند و در صورت کنترل نشدن، می‌تواند به فوت بیمار منجر شود.

🧬 دستروسل؛ امید نوین برای بیماران پیوندی

در چنین شرایط بحرانی، داروی سلول‌درمانی تزریقی دستروسل که توسط شرکت زیست‌بازساختی تسکین تولید شده است، به‌عنوان یک راهکار نوآورانه وارد میدان شده است. این دارو نخستین محصول سلول‌درمانی آلوژنیک ایرانی است که برای کاهش عوارض GVHD طراحی شده و به‌طرزی چشمگیر، امید به زندگی بیماران پیوند مغز استخوان را افزایش می‌دهد.

✅ تأییدیه FDA؛ ورود ایران به توسعه‌دهندگان درمان‌های پیشرفته

نقطه عطف بزرگ این دستاورد، دریافت مجوز IND از سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) است. این تأییدیه به‌معنای پذیرش ایمنی و کیفیت داده‌های پیش‌بالینی دارو و صدور اجازه رسمی برای آغاز کارآزمایی‌های بالینی انسانی در ایالات متحده است؛ اتفاقی که نشان‌دهنده ورود رسمی فناوری سلول‌درمانی ایران به عرصه رقابت جهانی محسوب می‌شود.
هم‌زمان، دستروسل به‌عنوان نخستین محصول سلول‌درمانی آلوژنیک مورد تأیید سازمان غذا و داروی ایران نیز به ثبت رسیده است؛ موضوعی که جایگاه علمی و صنعتی این فناوری را بیش از پیش تثبیت کرده است.

⚡️ شکستن انحصار آمریکا با یک‌بیستم قیمت!

دستیابی به این فناوری باعث شد ایران پس از آمریکا، دومین کشور دارنده این توان علمی در جهان باشد و انحصار چندین‌ساله آمریکا در درمان عوارض پیوند مغز استخوان شکسته شود. نکته شگفت‌انگیزتر آن‌که تنها محصول مشابه جهانی که در آمریکا تولید می‌شود، حدود ۱۹۴ هزار دلار برای هر دوز قیمت دارد، در حالی که نسخه ایرانی با حدود ۵ هزار دلار قابل تهیه است؛ اختلافی که صرفه‌جویی ارزی عظیمی برای کشور به همراه دارد.

‼️به‌زودی حول محور این دستاورد ارزشمند، وبیناری با حضور دانشمندان توسعه‌دهنده این فناوری برگزار خواهد شد!

🧬در انجمن علمی بیوتکنولوژی شبکه نخبگان ایران با ما‌ همراه باشید🌱
✈️@BioTech_Association
📷@BioTech_Association
📱 BioTech Association

💊انقلابی در دارورسانی: پلیمرهای تغییر‌دهنده‌ بار، قفل پوست را برای ماکرومولکول‌ها باز کردند!

💉سال‌هاست که در دنیای دارورسانی یک قاعده‌ی نانوشته وجود دارد: «از پوست سالم، هیچ مولکول بزرگی عبور نمی‌کند؛ مخصوصاً پروتئین‌ها و پپتیدها.»
این قاعده آن‌قدر پذیرفته شده بود که کسی حتی تلاش نمی‌کرد انسولین یا مولکول‌های مشابه را بدون سوزن از پوست عبور دهد. لایه‌ی شاخی پوست مانند یک دیوار مستحکم، اجازهٔ عبور هیچ ماکرومولکولی را نمی‌دهد و این یعنی میلیون‌ها بیمار دیابتی همچنان باید روزانه تزریق کنند؛ با درد، نگرانی، عوارض پوستی و کاهش پایبندی به درمان.

🔬اما یک تیم پژوهشی در دانشگاه Zhejiang چین به‌تازگی این قاعده قدیمی را دگرگون کرده است. آنها پلیمر جدیدی طراحی کرده‌اند که به‌طور هوشمند بار الکتریکی خود را با pH پوست تغییر می‌دهد و مانند یک «کلید مولکولی» دقیقاً در قفلِ بیولوژیک پوست می‌چرخد و آن را باز می‌کند. این فناوری می‌تواند مسیر کاملاً جدیدی برای دارورسانی ایجاد کند؛ نه فقط برای انسولین، بلکه برای هر ماکرومولکول درمانی که تا امروز اسیر سرنگ‌ها بوده است!

🤔 راز ماجرا چیست؟ یک پلیمر که رفتار خود را تغییر می‌دهد!

🔵این پلیمر با نام اختصاری OP، زمانی که روی سطح اسیدی پوست قرار می‌گیرد، بار مثبت می‌گیرد و محکم به لیپیدهای سطحی می‌چسبد؛ درست مثل این‌که دندان‌های یک کلید درون قفل گیر می‌کنند. همین چسبندگی اولیه باعث می‌شود OP راه خود را به میان لایه‌های چربی فشردهٔ SC باز کند.
🔵اما لحظهٔ جادویی زمانی است که OP به لایه‌های عمیق‌تر و خنثی‌تر پوست می‌رسد. ناگهان بار خود را تغییر می‌دهد و کاملاً خنثی می‌شود. در این حالت دیگر به چیزی نمی‌چسبد و می‌تواند آزادانه در بافت حرکت کند و بار درمانی‌ را با خود ببرد.
🔵به‌عبارت دیگر: پلیمر در لایهٔ اول می‌چسبد، در لایهٔ دوم می‌لغزد و در نهایت دارو را به جریان عمومی بدن تحویل می‌دهد.

✅ انسولین، این‌بار بدون سوزن!

🟠پژوهشگران انسولین را به OP متصل کردند تا ببینند آیا این مولکول بزرگ می‌تواند از سد پوست عبور کند. نتیجه حیرت‌انگیز بود: در موش‌های دیابتی، یک بار مصرف موضعی OP–انسولین توانست قند خون را تا ۱۲ ساعت در محدوده نرمال نگه دارد.
🟠در خوک‌ها (که از نظر ساختمان پوستی بسیار شبیه انسان هستند) همین ترکیب توانست در دو ساعت سطح قند خون را کاهش دهد و تا دوازده ساعت پایدار نگه دارد و مهم‌تر از همه: هیچ آسیب پوستی، التهاب یا تخریب سد پوستی مشاهده نشد.

🔼 مسیر نفوذ چگونه تأیید شد؟

⏺یافته‌های تصویربرداری کاملاً روشن بودند: پلیمر OP چه به رنگ فلورسنت متصل شده باشد چه به نانوذره طلا، در تمام لایه‌های پوست دیده می‌شود؛ از اپیدرم تا درم و بافت زیرجلدی.
⏺نکتهٔ مهم دیگر اینکه OP پس از عبور از SC به درون سلول‌ها نمی‌رود، بلکه از بین سلول‌ها حرکت می‌کند؛ فرایندی که پژوهشگران آن را «پرش مولکولی» توصیف می‌کنند. در نهایت نیز، مولکول از مویرگ‌های لنفی وارد جریان خون می‌شود؛ یک مسیر طبیعی برای جذب ماکرومولکول‌ها.

🧬 چرا این خبر برای دنیای بیوتکنولوژی اهمیت دارد؟

اگر این فناوری به مرحلهٔ بالینی برسد، پیامدهای آن بسیار گسترده خواهد بود:
◀️پایان دادن به وابستگی میلیون‌ها نفر به تزریق روزانه
◀️طراحی داروهایی که بدون نیاز به سوزن یا پمپ، از طریق یک کرم یا پچ ساده به بدن می‌رسند
◀️گشایش مسیرهای جدید برای رسانش پپتیدها، پروتئین‌ها و حتی اسیدهای نوکلئیک
◀️الهام‌برداری برای ساخت نسل جدید حامل‌های هوشمند مبتنی بر شیب‌های فیزیولوژیک مانند pH

📎بیشتر بخوانید: Nature

در کانال انجمن علمی بیــوتکنـولــوژی پزشـکی با ما همراه باشید💊
| @MedBiotech_Association |

🧬🇮🇷 چگونه نخستین محصول سلول‌درمانی آلوژنیک ایرانی توانست مجوز کارآزمایی بالینی FDA را کسب کند؟

💠با حضور:
👤دکتر بهنام صادقی
⏺مدیر ارشد علمی شرکت زیست‌بازساختی تسکین
⏺مدیر گروه Translational Cell therapy Research (TCR) انستیتو کارولینسکا سوئد
⏺فارغ‌التحصیل پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و دکترا و پسا‌دکترای سلول‌درمانی از انستیتو کارولینسکا سوئد

👤دکتر ناصر اقدمی
⏺مدیرعامل شرکت زیست‌بازساختی تسکین و مدیرعامل سابق شرکت سل تک فارمد
⏺متخصص بیماری‌های عفونی از دانشگاه علوم پزشکی تهران و دکترای ایمونولوژی از دانشگاه تربیت مدرس
⏺دانشیار دپارتمان پزشکی بازساختی پژوهشگاه رویان

⏳زمان: پنج‌شنبه ۱۳ آذر، ساعت ۱۹ (به وقت ایران)
💻به صورت مجازی در اسکای‌روم

💠لینک شرکت در جلسه در کانال انجمن علمی بیوتکنولوژی شبکه نخبگان ایران منتشر خواهد شد. برای شرکت در وبینار، در کانال عضو شوید.

📆افزودن رویداد به گوگل کلندر

💰شرکت برای عموم علاقمندان آزاد و رایگان است.

🧬در انجمن علمی بیوتکنولوژی شبکه نخبگان ایران با ما‌ همراه باشید🌱
✈️@BioTech_Association
📷@BioTech_Association
📱 BioTech Association