🌗ماه امشب از دریچه‌ی تلسکوپ دانشگاه

📍پشت بام علوم پایه

🔻۶ آبان ۱۴۰۴
🔺 #رصد_آسمان_شب

🔰انجمن علمی دانشجویی نجوم دانشگاه بوعلی سینا
@Astro_Basu

💫رخداد ویژه نجومی امشب: ترکیب زیبا از سیاره عطارد و دنباله‌دار ATLAS
در این شب، دو پدیده نجومی قابل توجه همزمان رخ می‌دهند که برای علاقه‌مندان به آسمان فرصت خوبی فراهم می‌کنند☄️✨:
1. سیاره عطارد به بیشترین کشیدگی شرقی خود نسبت به خورشید می‌رسد. یعنی در آسمان پس از غروب خورشید، این سیاره در کنار افق غربی قابل مشاهده خواهد بود با جدایی زاویه‌ای حدود ۲۳٫۹ درجه از خورشید.
همین پدیده، یعنی «حداکثر کشیدگی» (greatest elongation)، موقعیتی است که سیاره در آسمان از خورشید بیشترین فاصله ظاهری را دارد و نهایتاً برای رصد مناسب‌تر است.
علاوه بر این، عطارد این شب با قدر نورانی حدود −0.1 ظاهر می‌شود (که یعنی خیلی نورانی است و چشم معمولی هم می‌تواند آن را ببیند).
2. هم‌زمان، دنباله‌دار ATLAS به حضیض خورشیدی یعنی نزدیک‌ترین نقطه مدارش به خورشید رسیده است (یا نزدیک به آن). به عبارت دیگر، این دنباله‌دار در نزدیکی خورشید قرار دارد، که می‌تواند باعث شود نورانی‌تر شود و با دنباله‌ای زیبا دیده شود.
از آنجایی که دنباله‌دارها هنگام نزدیک شدن به خورشید از تابش خورشیدی بر یخ‌ها و غبارشان استفاده می‌کنند و فعال‌تر می‌شوند، این موقعیت می‌تواند دیدنی باشد.

⸻

📌 چرا این شب ویژه است؟
• کشیدگی زیاد عطارد یعنی این سیاره از تابش خورشید فاصله ظاهری خوبی پیدا می‌کند، پس آسان‌تر قابل رصد است؛ خصوصاً در نور غروب که آسمان هنوز تاریک نشده و عطارد در ارتفاع مناسبی قرار دارد.
• دنباله‌دار ATLAS نیز با نزدیک شدن به خورشید ممکن است دنباله‌ای کشیده‌تر، درخشان‌تر داشته باشد؛ اگر شرایط رصدی مناسب باشد (آسمان صاف، افق غربی کم‌نور، دور از نور شهری) ممکن است آن را با دوربین دوچشمی یا حتی چشم غیرمسلح ببینی.
• ترکیب این دو پدیده (سیاره روشن در افق + دنباله‌دار فعال نزدیک خورشید) فرصتی زیبا برای ثبت عکس یا حضور در یک رصد کوتاه است.

⸻

📖 یادآوری دو مفهوم کلیدی:
• قدر ظاهری («magnitude»): عددی است که روشنایی ظاهری یک جرم آسمانی را نشان می‌دهد. هرچه این عدد کوچک‌تر یا منفی‌تر باشد، جرم روشن‌تر دیده می‌شود. مثلاً قدر = 0، یا قدر منفی یعنی خیلی روشن.
• جدايي زاویه‌ای (angular separation / elongation): فاصله ظاهری بین دو جرم در آسمان، مثلاً بین سیاره و خورشید، بر حسب درجه یا دقیقه قوس. این عدد به ما می‌گوید جرم تا چه حد از خورشید دور به نظر می‌آید و تا چه حد از تابش خورشید «آزاد» است و قابل رصد.


🔰انجمن علمی دانشجویی نجوم دانشگاه بوعلی سینا
@Astro_Basu

🪐☄️هم‌نشینی سیارات کیوان و نپتون با ماه-۱۱آبان:
در این شب شاهد هم‌نشینی ماه با سیاره حلقه بر گردن کیوان خواهیم بود؛البته نور ماه۸۶درصد درخشندگی مزاحم مشاهده سیاره کیوان با قدر۰.۸ می‌باشد.ماه در صورت فلکی ماهی (حوت) و کیوان در صورت فلکی سطل آب (دلو) با جدایی بیش از ۴درجه نسبت به ماه قرار دارد.این اجرام قبل از ساعت سه بامداد دوشنبه ۱۲ آبان در افق غرب،غروب می‌کنند.جرم دیگر نزدیک به ماه در این شب سیاره نپتون است که با جدایی بیش از دو درجه در سمت راست ماه قرار دارد.بدیهی است برای مشاهده نپتون نیاز به یک تلسکوپ خواهید داشت،اما ماه ادرس خوبی برای یافتن سیاره دوردست نپتون می‌باشد؛قدر نپتون ۷.۸ است.


🔰انجمن علمی دانشجویی نجوم دانشگاه بوعلی سینا
@Astro_Basu

سحابی «عنکبوت سرخ»؛ تصویری شگفت‌انگیز از تلسکوپ فضایی جیمز وب 🕷️✨
📸 James Webb Space Telescope – NGC 6537 (Red Spider Nebula)
━━━━━━━━━━━━━━━
تصویر حاضر توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) از سحابی NGC 6537 ثبت شده است؛ سحابی‌ای که به سبب ساختار پیچیده و درخشش سرخ‌فام خود به نام «عنکبوت سرخ» (Red Spider Nebula) شناخته می‌شود.
این سحابی در صورت فلکی کمان (Sagittarius) و در فاصله‌ای حدود ۴۰۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد. در مرکز آن، ستاره‌ای در واپسین مراحل تحول خود دیده می‌شود که با از دست دادن لایه‌های بیرونی، ابری عظیم از گاز و غبار را پیرامون خویش پدید آورده است. تابش فرابنفش ستاره‌ی مرکزی، این مواد را یونیزه کرده و ساختار درخشان کنونی را شکل داده است.
رنگ‌های مشاهده‌شده، حاصل داده‌های مادون قرمز نزدیک هستند و رنگ واقعی سحابی محسوب نمی‌شوند. این داده‌ها جزئیاتی را آشکار می‌کنند که در نور مرئی قابل مشاهده نیستند؛ از جمله رشته‌های ظریف گاز و ساختار دو‌قطبی در مرکز سحابی.
از دیدگاه اخترفیزیکی، سحابی‌های سیاره‌ای چون NGC 6537 مرحله‌ای از فرگشت ستارگان با جرم متوسط‌اند و بازتابی از آینده‌ی احتمالی خورشید ما در حدود پنج میلیارد سال دیگر به‌شمار می‌آیند.
━━━━━━━━━━━━━━━

🪐 سحابی عنکبوت سرخ؛ واپسین تابش‌های یک ستاره در حال مرگ، در نوری فراتر از دید انسان

🔰انجمن علمی دانشجویی نجوم دانشگاه بوعلی سینا
@Astro_Basu

جیمز وب باری دیگر پرده‌های تاریک کیهان را کنار زد و جهانی از نور و زندگی را به ما نشان داد.
در دل خوشه‌ی ستاره‌ای Pismis 24 و کهکشان آتشفشانی M82، ستارگان جوان در گهواره‌ی نور نخستین نفس‌های خود را می‌کشند.

این تصویر تنها یک عکس نیست!
روایتی‌ست از تولد و روشنایی،
از ابدیتی که هنوز در آغازِ خویش است...

🔰انجمن علمی دانشجویی نجوم دانشگاه بوعلی سینا
@Astro_Basu

#خوشه_پروین

کشف جدید در مورد خوشه ثریا

ستاره‌شناسان دریافته‌اند که خوشه مشهور باز ستاره ای پروین (M45) که با نام هفت خواهران نیز شناخته می‌شود (ثریا - Pleiades)، در واقع حدود ۲۰ برابر بزرگ‌تر از آن چیزیست که قبلاً تصور میشد!
پژوهشگران با استفاده از داده‌های تلسکوپ‌های Gaia آژانس فضایی اروپا و TESS ناسا متوجه شدند ستاره‌های بسیاری در اطراف این خوشه وجود دارند که از نظر حرکت فضایی، سن و سرعت چرخش با ستارگان M45 مشابه‌اند.
این یافته نشان می‌دهد که خوشه ثریا فقط مجموعه‌ای کوچک از چند ستاره روشن نیست، بلکه بخشی از یک ساختار بسیار بزرگتر بنام مجموعه بزرگ پلیادها است که شامل هزاران ستاره می‌شود.
یکی از روش‌های کلیدی این پژوهش، سرعت چرخش ستاره‌ها بود؛ ستاره‌های جوان سریع‌تر می‌چرخند و این به محققان کمک نمود تا ستاره‌های هم‌سن و هم‌خاستگاه را شناسایی کنند.
به گفته دانشمندان، این کشف می‌تواند درک ما از تشکیل و تکامل خوشه‌های ستاره‌ای را دگرگون کند، زیرا احتمالاً بسیاری از خوشه‌های دیگر کهکشان نیز گسترده‌تر از برآوردهای پیشین‌ هستند.

🔰انجمن علمی دانشجویی نجوم دانشگاه بوعلی سینا
@Astro_Basu

انجمن فیزیک ایران با همکاری دانشکده فیزیک دانشگاه تهران گردهمایی سراسری فیزیک ایران را در روز پنجشنبه ۱۸ دی‌ماه ۱۴۰۴ در این دانشکده برگزار می‌کند.
فرصتی ارزشمند برای دانشجویان و دوست‌داران فیزیک.

📍ثبت نام و اطلاعات بیشتر

#کنکور #کنکور_ارشد #فیزیک

📚دوره مرور و آمادگی کنکور ارشد فیزیک ۱۴۰۵:

🧑‍🏫 مدرس دوره: محمدمهدی ماستری فراهانی
(دانشجوی دکتری فیزیک، دانشگاه صنعتی شریف)

دروس زیر در دوره مرور خواهند شد :

۱.ریاضی‌فیزیک
۲.مکانیک تحلیلی
۳.الکترومغناطیس
۴.مکانیک کوانتومی


📆جلسات شنبه هر هفته برگزار می‌گردد.

🟢ثبت نام‌، کاملاً رایگان است!

🔴مهلت ثبت نام : ۱۴ آذر ماه

🛜 جلسات به صورت آنلاین و در بستر گوگل‌میت برگزار خواهد شد.

این دوره مناسب افراد زیر است:

۱. متقاضیان شرکت در کنکور ارشد فیزیک

۲. دانشجویان کارشناسی که قصد مرور دانسته‌های پیشین خود را دارند .


📝 جهت ثبت‌نام به آیدی زیر، در تلگرام پیام دهید.
@physical_evolution_PubRelat


⚛ کانال تکامل فیزیکی
@physical_evolution

🌪️تورنادوی کیهانی (HH 49/50) — جتِ ستاره‌ای در حال تولد
تورنادوی کیهانی در واقع یک «Herbig–Haro object» است؛ یعنی جریانی پرسرعت از گاز داغ که از یک ستاره در حال شکل‌گیری (protostar) بیرون زده و با برخورد به ابر گازی اطراف، موج‌های شوک ایجاد کرده است.این جت‌ها در مراحل اولیه زندگی ستاره نقش کلیدی دارند.
برخورد آن‌ها با محیط اطراف، گاز و گرد و غبار را جابه‌جا می‌کند و روی شکل‌گیری احتمالی سیارات آینده تأثیر می‌گذارد.
این ساختار به ما کمک می‌کند بفهمیم چگونه ستارگان همزمان با رشدشان، بر محیط اطراف‌شان تأثیر می‌گذارند؛ چطور جت‌ها گاز و گرد و غبار را پراکنده می‌کنند؛ و چگونه مراحل اولیه‌ی شکل‌گیری ستارگان — و احتمالا سیارات — را بهتر درک کنیم.

🔰انجمن علمی دانشجویی نجوم دانشگاه بوعلی سینا
@Astro_Basu

شنبه ۸ آذر:همنشینی ماه و کیوان و نپتون
اولین رخداد نجومی در این ماه،همنشینی ماه و سیاره کیوان است؛ماه در فاز نیمه اول در ساعت ۲۰:۱۲ در این تاریخ،به جدایی زاویه‌ای ۳ درجه و ۱۹دقیقه از سیاره حلقه برگردان کیوان می‌رسد که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است.در همین شب،سیاره نپتون نیز در نزدیکی ماه قرار دارد و در ساعت ۳:۳۵ بامداد یکشنبه ۹آذر،در فاصله زاویه‌ای ۲درجه و ۴۰ دقیقه از ماه واقع شده است.برای مشاهده نپتون به تلسکوپ آماتوری نیاز است.
پ.ن:جدایی زاویه‌ای(کشیدگی یا Elongation)فاصله ظاهری دو جرم آسمانی در آسمان نسبت به یکدیگر است که بر حسب درجه،دقیقه و ثانیه کمان(قوس)اندازه‌گیری می‌شود.این مفهموم به ما کمک می‌کند بفهمیم دو جرم از دید ما چقدر نزدیک به هم دیده می‌شوند،حتی اگر در واقع فاصله فیزیکی‌شان در فضا بسیار زیاد باشد(مثل همنشینی ماه و سیارات).

🔰انجمن علمی دانشجویی نجوم دانشگاه بوعلی سینا
@Astro_Basu

•از شما دعوت می‌کنیم که توی این گردهمایی همراه انجمن فیزیک و نجوم باشی….

قراره یه جمع صمیمی با کلی حال خوب داشته باشیم؛
🪐 گردهمایی فیزیک
برای شروع یک مسیر، ساختن رفاقت‌ها و دیدن دنیای فیزیک از نزدیک‌تر...

• معارفه دانشجویان نوورود
• معرفی و گفتگو با اساتید
• مسابقه علمی همراه با اعطای جوایز
• پذیرایی و اهدای بسته‌های یادبود
•معرفی اعضای انجمن فیزیک و نجوم

📆زمان:دو‌شنبه ۲۴ آذر ماه ۱۴۰۴
⏳ساعت ۱۲ الی ۱۴
📍مکان:سالن سینما دانشکده علوم پایه

بیا که قراره کنار هم یه جمعِ خفن و صمیمی بسازیم💫
منتظرتونیم!

🔰انجمن علمی دانشجویی فیزیک و نجوم دانشگاه بوعلی سینا

✨ بارش شهابی جوزایی (Geminids) — رویدادی که امسال باید دید! ✨

📅 زمان فعالیت:
از ۴ تا حدود ۲۰–۲۱ دسامبر ۲۰۲۵ زمین از میان گرد و غبار فضایی عبور می‌کند و این بارش فعال می‌شود.
🌌 اوج (Peak):
بیشترین فعالیت این بارش معمولاً شب بین ۱۳ و ۱۴ دسامبر است

📍 از کجا میاد؟
برخلاف اکثر بارش‌ها که از دنباله‌دارها می‌آیند، بارش جوزایی از گرد و غبار باقی‌مانده‌ی سیارک 3200 Phaethon تشکیل شده — به همین دلیل ستاره‌های «شهاب» آن بسیار روشن و رنگین‌تر دیده می‌شن.

🌠 چقدر شهاب می‌تونیم ببینیم؟
✔️ در شب اوجش ممکنه تا ۱۲۰ تا حتی حدود ۱۵۰ شهاب در ساعت ببینیم اگر آسمون تاریک، صاف و بدون نور شهری باشه.
✔️ حتی شب‌های قبل و بعد از اوج هم تعداد قابل‌توجهی شهاب ظاهر می‌شن، چون این بارش پهن و گسترده است.

🌌 از کجا باید دنبال شهاب‌ها بگردیم؟
📍 نقطه‌ای که شهاب‌ها از اون به نظر می‌رسن خارج می‌شن در صورت‌فلکی جوزا (Gemini) است — نزدیک ستاره‌های کاستور و پولاکس
اما شهاب‌ها در سراسر آسمان پخش می‌شن، پس لازم نیست فقط به اون نقطه نگاه کنیم — بهترین دید به سمت بالا وسط آسمان

🌙 نور ماه امسال کمک می‌کنه!
در بیشتر شب‌های اوج، ماه ضعیف و هلاله و نور زیادی تولید نمی‌کنه، یعنی آسمان تاریک‌تر و دیدن شهاب‌ها راحت‌تره

🕗 چه زمانی بالاترین دید رو داریم؟
معمولاً از اواخر شب تا حوالی بامداد بهترین زمانه چون صورت‌فلکی جوزا بالاتر می اید و سرعت برخورد ذرات با جو زمین بیشتر میشه.

📌 نکات رصدی:
• بریم دور از نور شهر
• چشم‌هامون رو ۳۰ دقیقه با تاریکی تطبیق بدین
• با چشم غیرمسلح بهترین نتیجه رو می‌گیریم

🔰انجمن علمی دانشجویی نجوم دانشگاه بوعلی سینا
@Astro_Basu

جرم میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS فردا در نزدیک‌ترین فاصله با زمین💫

دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS فردا جمعه ۲۸ آذر ۱۴۰۴، به نزدیک‌ترین فاصله از زمین میرسد و از فاصله‌ بسیار دور حدود ۲۷۰ میلیون کیلومتری زمین یعنی تقریباً دو برابر فاصله متوسط زمین تا خورشید، که هیچ خطری برای زمین و ساکنان آن نخواهد داشت، عبور خواهد کرد.
این جرم پس از ʻOumuamua در سال ۲۰۱۷ و 2I/Borisov در سال ۲۰۱۹، سومین جسم میان‌ستاره‌ای تأییدشده‌ای می‌باشد که وارد منظومه خورشیدی ما شده است.
بنابراین عبور نزدیک فردا فرصت مهمی برای اخترشناسان فراهم کرده تا این دنباله‌دار که بسوی فضای بین‌ستاره‌ای حرکت می‌کند را با استفاده از تلسکوپ‌های زمینی و فضایی، از جمله ابزارهای رصد تابش ایکس اروپایی، همزمان مطالعه و ترکیب و ساختار آن را دانشمندان بررسی کنند.
همچنین علاقه‌مندان می‌توانند پخش زنده عبور این دنباله‌دار از نزدیکی زمین را از طریق سایت Virtual Telescope Project، از ساعت ۷:۳۰ صبح فردا بوقت ایران، در صورت مناسب بودن شرایط جوی، تماشا کنند.

🔭لینک مشاهده پخش زنده عبور 3I از نزدیکی زمین

🔰انجمن علمی دانشجویی نجوم دانشگاه بوعلی سینا

@Astro_Basu

گروه فیزیک با همکاری اساتید دانشگاه بوعلی سینا برگزار می‌کند:

سمینار جهان کوانتومی: امواج، ذرات و اثر مشاهده‌گر

با سخنرانی دکتر اکرم دهقان نیری


تاریخ برگزاری: ۱ دی‌ماه ۱۴۰۴
زمان: ۱۰:۰۰ صبح
مکان: سالن شهید ایزدی

امکان شرکت دانشجوهای سایر رشته ها، بلامانع است.

انجمن علمی فیزیک بوعلی سینا
https://news.1rj.ru/str/BASU_Physics