جامعه‌شناسی برای همه

محمد فاضلی

تصور می‌کنم جامعه‌شناسی در کنار سایر علوم اجتماعی، نظیر اقتصاد، انسان‌شناسی، علوم سیاسی و ... علوم تأمل درباره احوالات جامعه مدرن هستند.

پادکست جور دیگر، جامعه‌شناسی را برای همه - به زبانی تا حد ممکن ساده، و برای ارتقای بینش جامعه‌شناختی و افزایش ظرفیت تفکر انتقادی درباره جامعه ایران - روایت می‌کند.

اپیزود اول. بینش جامعه‌شناختی

اپیزود دوم. جامعه‌شناسی: نه فقط برای دانستن

اپیزود سوم. مفاهیم بنیادین (بخش اول)

اپیزود چهارم. مفاهیم بنیادین (بخش دوم)

اپیزود پنجم. تحلیل جامعه‌شناختی اعتماد و سرمایه اجتماعی

اپیزود ششم. تحلیل جامعه‌شناختی قدرت و سیاست


شنیدن پادکست در کستباکس (castbox)

@joure_digar

🔰 بخشی از مقالات و #منابع به‌کاررفته در اپیزودهای «تن‌شرمی»

🔹2023: Normative body image development: A longitudinal meta-analysis of mean-level change

🔸2023: Body Shaming vs. Body Positivity: Exploring What Words Hurt and What Words Heal

🔹2022: Enriching sociocultural perspectives on the effects of idealized body norms: Integrating shame, positive body image, and self-compassion

🔸2022: The association between negative body talk and body shame on disordered eating symptoms among college students

🔹2021: Body Shaming: an Exploratory Study on its Definition and Classification

🔸2021: Shame and eating disorders symptoms: A meta-analysis

🔹2019: Media and Its Influence on Obesity

🔹2019: Women's and girls' experiences of menstruation in low- and middle-income countries: A systematic review and qualitative metasynthesis

🔸2019: Partha Kar: Dieting and body shaming

🔹2018: Weight Shame, Social Connection, and Depressive Symptoms in Late Adolescence

🔸2018: The Psychology of Scars: A Mini-Review

🔹2017: The Impact of Shame, Self-Criticism and Social Rank on Eating Behaviours in Overweight and Obese Women Participating in a Weight Management Programme

🔸 2015: The phenomenology of shame in the clinical encounter


🆔 @ElixirPodcast

❇️ پادکست الکسیر تقدیم می‌کند:

🔰 کودکیِ مسروقه؛ عروس‌های عروسک‌به‌دست 🧒🏻👦🏻🧸

🎙 در قسمت چهاردهم از رشته‌ی دوم الکسیر، به گفت‌وگو با دکتر رایحه مکارمی مظفریان (جامعه‌شناس و فعال اجتماعی) پرداخته‌ایم.

🔹 کودک‌همسری (Child Marriage) چه تعریفی دارد؟ 🧐
🔸 در این زمینه وضعیت ایران در مقایسه با جهان چگونه است؟ 🌍
🔹 ارتباط کودک‌همسری با کودک‌کامی (Pedophilia) چیست؟ 👺
🔸 در ایران چه تعدادی از کودکان قربانی کودک‌همسری می‌شوند؟ 😢

🖋 واقعیت‌سنجی: حدیث قاسمی
🎬 تدوین: فروزان بیگلری
🎤 میزبان: فرشاد شاه‌کرمی

🔉 کست‌باکس  | شنوتو
🔉 اپل‌پادکست | اینستاگرام ما

💟 حمایت از الکسیر! ❤️‍🔥
🆔 @ElixirPodcast

❇️ پادکست الکسیر تقدیم می‌کند:

🔰 بازی مرگ‌بارِ کودکان؛ پیامدهای ازدواج زودهنگام. ⚠️☠️

🎙 در قسمت پانزدهم از رشته‌ی دوم الکسیر، به ادامه‌ی گفت‌وگو با دکتر رایحه مکارمی مظفریان (جامعه‌شناس و فعال اجتماعی) پرداخته‌ایم.

🔹 آمار کودک‌همسری (Child Marriage) در جهان چگونه است؟ 📊
🔸 کودک‌همسری چه آثار اجتماعی و اقتصادی به همراه دارد؟ 🔍
🔹 کودک‌همسری چه اثری بر سلامت کودکان می‌گذارد؟ 🩺
🔸 بیم‌ها و امیدهای آینده‌ی ایران در مسئله‌ی کودک‌همسری... 🤞🏼

🖋 واقعیت‌سنجی: حدیث قاسمی
🎬 تدوین: فروزان بیگلری
🎤 میزبان: فرشاد شاه‌کرمی

🔉 کست‌باکس  | شنوتو
🔉 اپل‌پادکست | اینستاگرام ما

💟 حمایت از الکسیر! ❤️‍🔥
🆔@ElixirPodcast

⬛ متاسفانه روز گذشته استاد عزیزمون، سرکار خانم دکتر سمیرا آل‌سعیدی، از بین ما رفتند. 😞🖤💔

🔲 استاد آل‌سعیدی، فوق‌تخصص روماتولوژی، و از پژوهش‌گران و اساتید برجسته‌ی دانشگاه علوم پزشکی تهران بودند، که همیشه با اخلاق والا و روی گشاده‌شون، جهت درمان بیماران و آموزش به دانش‌جویان‌شون تلاش می‌کردند‌. 💔🌹

🏴 این فقدان و ضایعه‌ی دردناک رو به خانواده‌ی محترم‌شون، هم‌کاران و شاگردان‌شون، و جامعه‌ی پزشکی و مردم ایران تسلیت می‌گیم. 😔🖤🙏🏼

🆔 @ElixirPodcast

مراسم تشییع پیکر استاد عزیز ساعت ۸ صبح در بیمارستان امیر اعلم برگزار می‌شود و بعد از آن جهت خاکسپاری به اصفهان منتقل می‌شوند.

🆘 در صورت مواجهه با بحران‌های روان‌پزشکی و احتمال خودکشی خود یا نزدیکان‌تان می‌توانید از خدمات زیر کمک بگیرید!

🏨 «صدا کن مرا» (خط تلفن مداخله در بحران روانپزشکی و خودکشی) که توسط دستیاران و اساتید بیمارستان روزبه مدیریت می‌شود:
📞 021-55467000

🔰 هات‌لاین مرکز مشاوره‌ی دانشگاه علوم پزشکی تهران (ویژه‌ی دانش‌جویان دانشگاه)

❇️ شبکه‌ی امداد مدیار (ویژه‌ی پزشکان و دندان‌پزشکان): در شرایط بحرانی جهت دریافت خدمات اورژانسی روان‌پزشکی با شماره‌ی زیر تماس بگیرید:
📞 021-91035414
📩 و در شرایط غیربحرانی جهت مشاوره با متخصصین روان‌پزشک و روان‌شناس به آی‌دی ادمین مدیار در تلگرام پیام دهید:
@medyar_admin

☎️ اورژانس اجتماعی (تلفن ۱۲۳)

📥 سامانه‌ی نوشتاری بحران (طعم گیلاس)


⚠ مراقب دوستان و هم‌کاران خود باشیم! ❤️

🆔@ElixirPodcast

❇️ پادکست الکسیر تقدیم می‌کند:

🔰 دانشِ بدون تعصب؛ تفکر نقادانه در زندگی و طبابت 🧐🧠

🎙 در قسمت شانزدهم از رشته‌ی دوم الکسیر، به گفت‌وگو با دکتر اکبر سلطانی (استاد غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدرس تفکر نقادانه) پرداخته‌ایم. 😍

🔹 تفکر نقادانه (Critical Thinking) چیست؟ 🤔
🔸 نقاط قوت و ضعف تفکر انتقادی، ⚖
🔹 خطاهای شناختی (Cognitive Biases)‌ و اهمیت آن‌ها، 🤯
🔸 روش علمی، علم و شبه‌علم (Pseudoscience) در پزشکی و سلامت، 🧑🏻‍🔬👩🏻‍⚕|🧿👳🏻‍♂
🔹 جایگاه تجربه‌های شخصی و طب‌های مکمل در علم پزشکی، 🐲🍀🧙🏻‍♂
🔸 کاربرد تفکر نقادانه در مواجهه به مسائل اجتماعی. 🔍

🎤 میزبان: فرشاد شاه‌کرمی
🎬 تدوین: فروزان بیگلری

🔉 حامی‌باش! | شنوتو
🔉 کست‌باکس | اپل‌پادکست

💟 Our Instagram
🆔 @ElixirPodcast

🖋 نامه‌ای به مخاطبان

دوستان و همراهان گازت، سلام
من الهه خسروی یگانه هستم و می‌خواهم باز هم بابت تاخیر در انتشار گازت از شما عذرخواهی‌ کنم و البته دلایلش را برایتان توضیح دهم.
همان‌طور که می‌دانید گازت به مشروطه رسیده و این یعنی شروع یک فصل طوفانی پرماجرا، چه برای من و چه برای پادکست. اما نکته اینجاست که درست در همین زمان، نه تنها من به خاطر معیشت و البته مشکلات زندگی مجبورم کار کنم که استودیو را هم از دست داده‌ایم و در نبود صادق، استودیو، تدوینگر و... تمام روند تولید گازت از پژوهش، نوشتن متن، اجرا، صدابرداری، تدوین و... بر عهده من افتاده. در واقع گازت به یک کار تمام وقت تبدیل شده که متاسفانه نمی‌تواند از نظر مالی خودش را تامین کند.
پیدا کردن اسپانسر برای گازت کار سختی است. جدای از خط قرمز‌های من منوط به دولتی نبودن اسپانسر، محتوای گازت محتوایی نیست که شرکت‌ها یا موسسات مختلفی که در قالب مسئولیت اجتماعی ممکن است اسپانسر پادکست‌ها شوند را جلب کند.
طی چند ماه گذشته من تلاش‌های زیادی کردم تا گازت را به کار اصلی خودم تبدیل کنم اما نشد. برای همین به این فکر افتادیم که شاید با حمایت دوستانی که خارج از ایران زندگی می‌کنند بتوانیم انتشار گازت را از سر بگیریم.
برای همین یک حساب کاربری در پلتفرم patreon باز کردیم که شما می‌توانید با پرداخت ماهیانه مبلغی اندک حامی در انتشار گازت باشید. جدای از این البته که من هم همه تلاشم را به می‌کنم به قدر وسع بکوشم که در میان همه گرفتاری‌ها و سختی‌های زندگی، روند انتشار گازت را ادامه دهم.
همه آرزوی من این است که اگر در دل تاریکی چراغی روشن کنم. این عهد من و صادق با گازت و با مخاطبان آن است. عهدی که امیدوارم بتوانم ادا کنم.
قربان شما

برای حمایت از خارج از ایران روی لینک زیر کلیک کنید:
patreon.com/gazettecast

کانال گازت:
@gazettecast

❇️ یونسکو هر ساله در ۲۱ می (۱ خردادماه)، روز جهانی تنوع فرهنگی برای گفتگو و توسعه (Word Day for Clutural Diversity for Dialogue & Development) را گرامی می‌دارد که نه تنها غنای فرهنگ‌های جهان، بلکه نقش اساسی گفت‌وگوی بین‌فرهنگی برای دستیابی به صلح و توسعه پایدار را برجسته می‌کند.

💠 این روز فرصتی را برای ما فراهم می‌کند تا درک خود را از ارزش‌های تنوع فرهنگی عمیق‌تر کنیم و چهار هدف کنوانسیون یونسکو در مورد حمایت و ترویج تنوع مظاهر فرهنگی را پیش ببریم:

1️⃣ حمایت از سیستم‌های حکومت پایدار برای فرهنگ
2️⃣ ترویج حقوق بشر و آزادی‌های اساسی
3️⃣ ادغام فرهنگ در چهارچوب‌های توسعه‌ی پایدار
4️⃣ دستیابی به جریان متعادل کالاها و خدمات فرهنگی و افزایش تحرک هنرمندان و متخصصان فرهنگی

🔷 در سال ۲۰۰۱ یونسکو اعلامیه جهانی تنوع فرهنگی را تصویب کرد. سپس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در دسامبر ۲۰۰۲، ۲۱ می را روز جهانی تنوع فرهنگی برای گفتگو و توسعه اعلام کرد و در سال ۲۰۱۵ کمیته‌ی دوم مجمع عمومی سازمان ملل متحد به اتفاق آرا این قطعنامه را تصویب کرد.

🆔 @ElixirPodcast

🔴 با توجه به اینکه ۸۹ درصد از تمام درگیری‌های کنونی در جهان در کشورهایی با گفت‌وگوی بین‌فرهنگی پایین رخ می‌دهد و سه‌چهارم منازعات بزرگ جهان بُعد فرهنگی دارند، پل زدن بین فرهنگ‌ها و ایجاد همکاری مؤثر و تقویت گفت‌وگوی بین‌فرهنگی برای صلح، ثبات و توسعه‌ی ضروری است. با این حال، فرهنگ هنوز جایگاهی را که باید در سیاست‌های عمومی و همکاری‌های بین‌المللی ندارد.

🔻 در تلاش برای تغییر این وضعیت، در سپتامبر ۲۰۲۲ هیئت‌هایی از ۱۵۰ کشور در مکزیک برای MONDIACULT 2022 گرد هم آمدند که بزرگ‌ترین کنفرانس جهانی مختص به فرهنگ در ۴۰ سال گذشته بوده است. آن‌ها به اتفاق آرا اعلامیه‌ی تاریخی فرهنگ را به تصویب رساندند که فرهنگ را به عنوان یک «خیر عمومی جهانی» به رسمیت شناخته و خواستار ادغام آن «به عنوان یک هدف خاص در نوع خود» در برنامه توسعه پس از سال ۲۰۳۰ شدند.

💠 این متن مجموعه‌ای از حقوق فرهنگی را تعریف می‌کند که باید در سیاست‌های عمومی مورد توجه قرار گیرند. این‌ها از حقوق اجتماعی و اقتصادی هنرمندان تا آزادی هنری، حق جوامع بومی برای حفاظت از دانش اجدادی خود، و حفاظت و ترویج میراث فرهنگی و طبیعی را شامل می شود. همچنین خواستار تنظیم اساسی بخش دیجیتال، به ویژه پلتفرم‌های اصلی، به نفع تنوع فرهنگی آنلاین، حقوق مالکیت معنوی هنرمندان و دسترسی عادلانه به محتوا برای همه است.

🔰 فرهنگ و توسعه پایدار: با تصویب در سپتامبر ۲۰۱۵ دستور کار ۲۰۳۰ برای توسعه پایدار توسط سازمان ملل متحد و قطع‌نامه‌ی فرهنگ و توسعه پایدار که توسط مجمع عمومی سازمان ملل در دسامبر ۲۰۱۵ به تصویب رسید، پیام روز جهانی تنوع فرهنگی برای گفتگو و توسعه است. مهم‌تر آن‌که ۱۷ هدف توسعه‌ی پایدار (SDGs) را می‌توان با استفاده از پتانسیل خلاق فرهنگ‌های متنوع جهان و درگیر شدن در گفتگوی مستمر برای اطمینان از بهره‌مندی همه اعضای جامعه از توسعه پایدار به بهترین نحو به دست آورد.

🔸 شاخص‌های فرهنگ یونسکو|۲۰۳۰: چهارچوبی از شاخص‌های موضوعی است که هدف آن اندازه‌گیری و نظارت بر پیشرفت مشارکت فرهنگی در اجرای این اهداف است. تنوع فرهنگی یک نیروی محرکه توسعه است، نه تنها با توجه به رشد اقتصادی، بلکه به عنوان وسیله ای برای رهبری یک زندگی فکری، عاطفی، اخلاقی و معنوی کامل‌تر. این در کنوانسیون‌های فرهنگی، که مبنای محکمی برای ارتقای تنوع فرهنگی فراهم می‌کند، گنجانده شده است. بنابراین تنوع فرهنگی سرمایه‌ای است که به کاهش فقر و دستیابی به توسعه پایدار کمک می‌کند.

🆔 @ElixirPodcast

❇️ پادکست الکسیر تقدیم می‌کند:

🔰 بازتأیید (تغییر) جنسیت در ایران؛ چالش‌ها و فرصت‌های تراجنسیتی‌ها 🏳️‍⚧️

🎙 در قسمت هفدهم از رشته‌ی دوم الکسیر، به گفت‌وگو با راحله خسروی (وکیل دادگستری) درباره‌ی حقوق افراد پرداخته‌ایم. آن‌چه در این مصاحبه خواهید شنید:

🔹 تفاوت جنس، جنسیت، هویت جنسیتی، و گرایش جنسی 🚻🧬
🔸 تراجنسیتی (Transgender) بودن به چه معناست؟ ⚧
🔹 فرآیند رسیدگی به پرونده‌های بازتأیید (تغییر) جنسیت در ایران 🩺⚖️
🔸 چالش‌های پیش روی شهروندان تراجنسیتی در کشورمان 🚧
🔹 بیم‌ها و امیدهای آینده‌ی ایران در این زمینه 💚🤍❤️🤞🏼

🖋 واقعیت‌سنجی: لیدا رمضان‌زاده
🎬 تدوین: فروزان بیگلری
🎤 میزبان: فرشاد شاه‌کرمی

🔉 کست‌باکس  | شنوتو
🔉 اپل‌پادکست | اینستاگرام ما

💟 حمایت از الکسیر! ❤️‍🔥
🆔 @ElixirPodcast

❇️ پادکست الکسیر تقدیم می‌کند:

🔰 ورای مرزهای جنسیت؛ چالش‌های تراجنسیتی‌ها در نظام سلامت 🏳️‍⚧️🩺

🎙 در قسمت هجدهم از رشته‌ی دوم الکسیر، به ادامه‌ی یادگیری درباره‌ی سلامت افراد تراجنسیتی پرداخته‌ایم:

🔹 مروری بر مفاهیم مرتبط با جنسیت 🚻
🔸 تبعیض‌های پیش روی افراد تراجنسیتی ⚧
🔹 مواجهه‌ی کادر درمان با مراجعین تراجنسیتی 👩🏻‍⚕
🔸 موانع دست‌رسی به خدمات بهداشتی و درمانی برای تراجنسیتی‌ها 🚧
🔹 راه‌هایی برای تسهیل دست‌رسی به خدمات درمانی و مراقبت‌های بهداشتی 🏥
🔸 نحوه‌ی درست تعامل با افراد تراجنسیتی 🗣🎯

🎤 و تجربه‌های شنیدنی یک دوستِ تراجنسیتی. 😍🩵🏳‍⚧

🖋 نگارش: لیدا رمضان‌زاده، نیما زارعی، لیلا قهرمانی
🎬 تدوین: فروزان بیگلری
🎤 گوینده: فرشاد شاه‌کرمی

🔉 کست‌باکس  | شنوتو
🔉 اپل‌پادکست | اینستاگرام ما

💟 حمایت از الکسیر! ❤️‍🔥
🆔 @ElixirPodcast

💢 دوراهی انصراف یا خودکشی (روزنامه‌ی شرق)
✍️ دکتر ریحانه سعیدی (رزیدنت انصرافی اطفال)

قرار شد بنویسم. می‌خواهم از عنوانش شروع کنم، یک جمله ناکامل و بی‌روح! یک تیتر عادی در روزنامه؛

«رزیدنت اطفال به علت فشارهای وارده، بین خودکشی و انصراف؛ انصراف را انتخاب کرد».

تیتری که شاید از آن به راحتی و شبیه سایر خبرهای بد و ناامیدکننده؛ بدون اینکه درکی از آن داشته باشی یا لمسش کرده باشی با یک آهی از سر افسوس رد می‌شوی...

ولی اگر کمی کنجکاوی‌ات را تحریک کرده باشم که کاش کرده باشم، از من می‌پرسی اصلا رزیدنتی چیست؟! یا اگر میان خبرها با این کلمه آشنا شده باشی، کاش برایت این سؤال پیش بیاید که چرا؟! اصلا چرا «خودکشی»؟! اما امیدوارم پایت یک بار به بیمارستان‌های دولتی-آموزشی شهرت باز شده باشد و یکی از ما را دیده باشی! در کنار اینکه سلامتی‌ات را می‌خواهم ولی می‌خواهم به یاد آوری که حتی شاید خشمت از عدم نظم و رسیدگی را سر یکی از همین «مای رزیدنت» خالی کرده باشی... مثلا یک روز بین تعطیلات پشت سر هم که اوقات تفریح است، پایت به بیمارستان کشیده شده باشد و به شما بگویند: متخصص در این روزها فقط در بیمارستان دولتی یافت می‌شه. برو فلان بیمارستان... و آن روز تو ما را دیده باشی که شاید به تو لبخند کجی تحویل بدهیم و بگوییم، بله ما دانشجوی تخصص هستیم ولی متخصص؟ خیر! آیا متخصص مقیمی هست؟خیر! کار ما چه می‌شود خانم/آقای دکتر؟ ما هستیم دیگر، زنده نگه‌تان می‌داریم تا تعطیلی تمام شود و متخصصان از سفرهای خارجه بیایند یا شاید بتوانیم تحقیر پنهان «چرا زنگ زدی؟» را به روی خودمان نیاوریم و از استاد سؤال بپرسیم. این‌جور وقت‌ها ممکن است ۲۰ بار از سر نگرانی بیایی و بگویی چه شد؟ الان چی می‌شه؟

و من به تو هیچ جواب قطعی نتوانم بدهم. رفیق عزیز من! وقتی چهره نگران تو مادر یا پدر را به خاطر می‌آورم که بر سر بالین فرزندت با آن شرایط عدم امکانات اورژانس بیمارستان‌های دولتی شب تا صبح ایستاده‌ای و آن‌قدر خسته هستی که نمی‌توانم تشخیص بدهم حلقه قرمز دور چشمت از سر بی‌خوابی است یا از سر گریه، قلبم درد می‌گیرد. وقتی سر راند رزیدنتی، بر سر بیمارت می‌آییم و تو بالاخره قیافه جدید با روپوش سفید می‌بینی و فکر می‌کنی این دکتر اصلی است و همان متخصص که منتظرش بودی! اما من آرام در گوشت می‌گویم: «صبر داشته باش، این دکتر فقط سال بالایی من است که برای رفع مسئولیت و سرکشی آمده است». شاید بعد گفتن اینها ما را بیشتر به یاد بیاوری! به یاد بیاوری که شب تا صبح، صبح تا شب کنار تو بودیم وقتی حتی شیفت‌های پرستاری عوض می‌شد ما هنوز بودیم. یادم هست مادرانی که با خنده می‌گفتند: «شما هنوز هستین؟! کی می‌خوابین پس؟!»

شرایط رزیدنتی این روزها خیلی سخت‌تر شده است. مفصلش را بخواهی هزار بار نوشته‌اند، کافی است همین عبارت «خودکشی رزیدنت‌ها» را جست‌وجو کنی تا روایت‌ها را بخوانی، تحقیقات را که از حقوق کم و بیگاری و تعداد مریض بالا به علت نبود بیمارستان‌های دولتی غیرآموزشی مجهز به متخصص، تعداد متخصصان جوان بی‌کار که برای یک لقمه نان تمدید طرح کرده‌اند و با چندرغازی ناکافی زندگی می‌کنند... من اما چرا انصراف دادم، گرچه چرایی چیزی که حاجتی به بیان ندارد؛ فی‌الواقع سؤالی بی‌مورد است. شاید سؤال بهتر این باشد که چرا پس با این شرایط هنوز کسی رزیدنت می‌شود؟!

⬅️ ادامه‌ی یادداشت در پست بعدی

🆔 @ElixirPodcast