🔴 جلسه راس ساعت ۱۰ برگزار می‌شود
شرکت برای عموم آزاد است، برای افرادی که از قبل ثبت نام کردند گواهی صادر می‌شود


♦️لینک برگزاری کارگاه:
https://www.skyroom.online/ch/vsme/committee




@IranDentistryPracticalResearch

#جراحی #دارو

✍الهه منتظری
🦷@IranDentistryPracticalResearch

🩸 وقتی همه چیز نرمال است اما بیمار خون‌ریزی می‌کند

🔍 آزمایش‌ها طبیعی‌اند، فاکتورهای انعقادی سالم‌اند، اما زخم همچنان خون‌ریزی دارد.
این همان نقطه‌ای است که BDUC خود را نشان می‌دهد — اختلالی مرموز که دندان‌پزشکان باید آن را بشناسند .


📘 تعریف و اهمیت بالینی BDUC

اختلال خون‌ریزی با علت ناشناخته (BDUC) یک تشخیص «حذفی» در هماتولوژی است؛ یعنی زمانی مطرح می‌شود که بیمار خون‌ریزی غیرطبیعی دارد اما هیچ یافته‌ی آزمایشگاهی قادر به توضیح آن نیست.
ماهیت پنهان و پیش‌بینی‌ناپذیر این اختلال، تشخیص و درمان بیماران را در جراحی‌های دندانی دشوار می‌سازد.
گاهی بیمار ظاهراً کم‌خطر به نظر می‌رسد، اما پس از درمان ساده، خون‌ریزی طولانی و غیرمنتظره نشان می‌دهد .


🧠 تشخیص و ارزیابی پیش از جراحی

تشخیص BDUC بر پایه‌ی حذف سایر علل ممکن است، نه کشف یک شاخص خاص.
شرح حال دقیق، نخستین گام تشخیص است؛ سابقه‌ی خون‌دماغ‌های مکرر، منوراژی یا خون‌ریزی طولانی پس از کشیدن دندان می‌تواند هشداردهنده باشد.

🔬 آزمایش‌های پایه‌ی هموستاز شامل CBC، PT، aPTT، TT، فاکتورهای ۸، ۹، ۱۱ و vWF انجام می‌شود.
اگر همه طبیعی باشند، سپس آزمون تجمع و ترشح پلاکتی انجام می‌گیرد.
در صورت طبیعی بودن همه‌ی این‌ها، تشخیص BDUC قطعی می‌شود .

📋 برای ارزیابی خطر خون‌ریزی پیش از جراحی، پرسش‌نامه‌ی HEMSTOP ابزار مناسبی است.
امتیاز ۲ یا بیشتر در این پرسش‌نامه یعنی بیمار نیازمند ارجاع به هماتولوژی است .


💉 مدیریت درمانی در بیماران مبتلا به BDUC

درمان بیماران مبتلا به BDUC بیشتر بر پیشگیری و کنترل خطر استوار است تا درمان مستقیم.
در اقدامات ساده مانند کشیدن تک‌دندان، ترانکزامیک اسید (TXA) معمولاً کافی است.
اما در درمان‌های تهاجمی‌تر، افزودن دسموپرسین (DDAVP) برای افزایش موقتی فاکتورهای انعقادی توصیه می‌شود .

🧬 در جراحی‌های بزرگ‌تر یا موارد با سابقه‌ی خون‌ریزی شدید، مشاوره‌ی هماتولوژی ضروری است؛ چراکه ممکن است به پلاسما تازه منجمد (FFP)، پلاکت یا فاکتور VIIa نوترکیب (rFVIIa) نیاز باشد.

🦷 در مطب، رعایت اصول ساده اما حیاتی ضروری است:
- بخیه و پانسمان هموستاتیک
- اجتناب از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
-انجام درمان در ساعات ابتدایی روز و روزهای آغاز هفته تا در صورت بروز عارضه، امکان پیگیری سریع فراهم باشد .

📖 برای جزئیات دوز، موارد مصرف و مرور مقایسه‌ای درمان‌ها، به بخش
“Current recommendations and review of the literature of BDUC”
در مقاله‌ی“Bleeding disorder of unknown cause (BDUC): Implications for dental management”
مراجعه کنید.

✍پرهام متولی منش
🦷@IranDentistryPracticalResearch

📝اصول جستجوی علمی در فرایند مقاله‌نویسی

1⃣ تعیین دقیق موضوع و کلیدواژه‌ها
کلید واژه ها ترکیبی از عبارات و مترادف ها و واژه های تخصصی به زبان انگلیسی باشند .

2⃣ انتخاب منابع و پایگاه‌های علمی معتبر
از موتورهای جستجوی تخصصی استفاده کنید

Google Scholar ، PubMe، ScienceDirect ، Scopus ، Web of Science

این پایگاه‌ها مقالات داوری‌شده و علمی را ارائه می‌دهند و امکان پالایش نتایج بر اساس سال انتشار، نویسنده، موضوع و ... را فراهم می‌کنند.

3⃣ ارزیابی و انتخاب منابع
نتایج یافت‌شده را بر اساس اعتبار ژورنال (Impact Factor)، تعداد استنادها (Citations)، سال انتشار و نویسنده بررسی کنید تا معتبرترین منابع را انتخاب نمایید.

4⃣ رفرنس دهی علمی
برای ساماندهی منابع از نرم‌افزارهایی نظیر

EndNote ، Mendeley ، Zotero

استفاده کنید تا رفرنس‌دهی به شکل دقیق و علمی انجام گیرد و منابع به‌درستی مدیریت شوند.

5⃣ مستندسازی مراحل جستجو
تمام مراحل جستجو، کلیدواژه‌ها و پایگاه‌های مورد استفاده را یادداشت کنید تا در ادامه بتوانید منابع جدید را نیز بیابید و مسیر پژوهش خود را مستند نگه دارید

✍آذین مسافری
🦷@IranDentistryPracticalResearch

Wisdom teeth extraction - Step by step
کشیدن دندان عقل 🩸💉
این دندان‌ها معمولا بین ۱۷ تا ۲۵ سالگی رشد می‌کنند ، جراحی روش رایجی برای برداشتن دندان های عقلی است که در گوشه های عقبی دهان قرار دارند .


✍یاشار نصیر پور
🦷@IranDentistryPracticalResearch

مراقبت‌های پس از جراحی دندان عقل از مهم‌ترین عواملی‌اند که روند ترمیم را سریع‌تر و احتمال درد، ورم و عفونت را کمتر می‌کنند .

در این ویدیو مراحل اصلی مراقبت، از کنترل خون‌ریزی و مدیریت ورم گرفته تا رژیم غذایی مناسب، رعایت بهداشت دهان و نکاتی که باید از آن‌ها پرهیز شود، به‌صورت دقیق و کاربردی توضیح داده شده است.

✍نیما ناظم
🦷@IranDentistryPracticalResearch

سلام ، پائیز به خیر🙂‍↔️🧡

قراره  ماه آذر با هم سفر جذابی رو شروع کنیم: از اخلاق در پژوهش تا سلامت دهان و پیشگیری از پوسیدگی! 🦷📚
📌 مطالب آماده شده برای این ماه که به مرور قرار داده میشن :😊🙌


1⃣پوسیدگی، میراث ناخواسته‌ی کشاورزی
2⃣مرز بین "استفاده مشروع" و "سرقت علمی" با کمک هوش مصنوعی
3⃣ انواع دهان شویه و موارد استفاده از هر کدام

@IranDentistryPracticalResearch

🌾پوسیدگی، میراث ناخواسته‌ی کشاورزی: چرا دندان‌های ما آسان‌تر می‌پوسند؟

🧬بخش اول: طوفان در ژنوم — از انتخاب مثبت تا جاروی ژنتیکی (Selective Sweep)

جهان ژن‌ها همیشه آرام نیست؛ گاهی یک جهش تازه مثل قهرمانی نوظهور وارد صحنه می‌شود. اگر این جهش توانایی بقا یا سازگاری فرد را حتی اندکی افزایش دهد، رقیبانش را پشت سر می‌گذارد و در طول چند نسل بر جمعیت غلبه می‌کند. این صعود تدریجی و پیوسته همان فرآیندی است که زیست‌شناسان آن را انتخاب مثبت می‌نامند؛ لحظه‌ای که محیط، ژنِ سودمند را تشویق می‌کند و آن را از میان هزاران نسخهٔ دیگر برمی‌کشد.
اما پیروزی ژنتیکی همیشه آرام و بدون پیامد نیست. وقتی یک نسخهٔ سودمند چنان سریع در جمعیت گسترش می‌یابد که تقریباً همهٔ افراد حامل همان نسخه می‌شوند، ژن جدید مثل گردبادی در ژنوم عمل می‌کند. این گسترش شتاب‌دار، تنوع ژنتیکی اطراف ژن سودمند را با خودش می‌روبد و منطقه‌ای از ژنوم را به‌طور غیرمعمول یکنواخت می‌کند. زیست‌شناسان این پدیده را جاروی ژنتیکی (Selective Sweep) می‌نامند؛ پدیده‌ای که نشان می‌دهد ‌انتخاب شدید یک ژن چگونه می‌توانند چشم‌انداز ژنومی یک جمعیت را به‌کلی بازنویسی کنند.

✍ پرهام متولی منش
🦷@IranDentistryPracticalResearch

🦠بخش دوم: سازگاری گوارشی و سقوط تنوع میکروبیوم

با شکل‌گیری کشاورزی، الگوی تغذیه انسان به‌طور بنیادین دگرگون شد. افزایش مصرف غلات، نشاسته‌ها و محصولات لبنی محیطی پدید آورد که در آن نسخه‌های ژنتیکی توانمندتر برای هضم این ترکیبات، مزیت بقا ایجاد می‌کردند. طی نسل‌ها، انتخاب مثبت این نسخه‌ها را تقویت کرد و باعث شد برخی آنزیم‌های گوارشی دستخوش افزایش بیان، گسترش آللی یا جهش‌های سازگارکننده شوند.
اما پشت این سازگاری، یک هزینه پنهان شکل گرفت. انسان شکارگر–گردآورنده از بیش از 300 گونهٔ گیاهی و حیوانی تغذیه می‌کرد؛ اما کشاورزی این تنوع را به چند منبع اصلی مانند گندم، برنج و ذرت تقلیل داد. این یکنواختی غذایی، برخلاف انتظار، تنوع میکروبیوم روده را کاهش داد و بخش‌هایی از غنای باکتریایی انسان اولیه را کنار زد.

✍پرهام متولی منش
🦷@IranDentistryPracticalResearch

🦷 بخش سوم: ساده‌سازی شبکهٔ دهانی، اسیدیتهٔ بیشتر و راهی که برای پوسیدگی باز شد

دهان در شرایط طبیعی یک جامعهٔ میکروبی چندلایه است؛ گونه‌هایی که اسید را خنثی می‌کنند، گونه‌هایی که رقبا را محدود می‌کنند، و گونه‌هایی که با تولید متابولیت‌های واسط، همزیست‌هایشان را تقویت می‌کنند. کاهش تنوع ناشی از گذار به کشاورزی، این شبکهٔ پیچیده را ساده و آسیب‌پذیر کرد. با حذف یا کاهش گروه‌های قلیاساز، اثر بافری pH ضعیف شد و تعادل شیمیایی دهان شکننده‌تر گردید.
در همین زمان، کشاورزی رژیمی وارد زندگی انسان کرد که از نظر میکروبی بسیار تخمیرپذیرتر بود: غلات آسیاب‌شده، نان‌های نرم، و نشاسته‌هایی که توسط باکتری‌های دهانی به‌سرعت به اسید تبدیل می‌شدند. در غیاب تنوع و بافت حفاظتی، این اسید سریع‌تر تجمع می‌یافت و محیط دهان دیرتر به pH خنثی بازمی‌گشت؛ شرایطی که راه پوسیدگی را هموار می‌کرد.


جمع‌بندی

پوسیدگی دندان در شدتی که امروز می‌بینیم، پدیده‌ای تازه در تاریخ انسان است. در دوران پیشاکشاورزی، با وجود نبود بهداشت دهانی، تنوع غذایی و اکوسیستم پیچیدهٔ میکروبیوم دهان اجازه نمی‌داد پوسیدگی به شکل گسترده‌ای که امروز شاهد آن هستیم شکل بگیرد. اما کشاورزی با محدود کردن رژیم غذایی و معرفی کربوهیدرات‌های تخمیرپذیر، هم تنوع میکروبی را کاهش داد و هم اسیدیتهٔ دهان را طولانی‌تر کرد. این تغییرات هرچند انسان را از نظر بقای انرژی‌محور توانمندتر کردند، دندان‌هایش را در مقایسه با بسیاری از جانوران دیگر آسیب‌پذیرتر ساختند. در چنین شرایطی، نقش پیشگیری، مراقبت دهانی و انتخاب‌های غذایی سالم بخشی ضروری از سازگاری انسانِ امروز با محیط زیستی جدید به‌حساب می‌آید.

✍پرهام متولی منش
🦷@IranDentistryPracticalResearch

موضوع جذاب نقش کشاورزی در افزایش پوسیدگی ها در سه بخش قرار داده شد 😍🙌

با ری اکت نشون بدین که چقدر دوستش داشتین 🫶

مرز بین "استفاده مشروع" (fair use) و "سرقت علمی" (plagiarism) در زمینه هوش مصنوعی 💻🧑🏻‍🔬

❇️تفاوت تعریفی سرقت و استفاده مشروع
- استفاده مشروع به معنای بهره‌گیری محدود از آثار دارای کپی‌رایت بدون نیاز به اجازه صریح صاحب اثر است؛ به‌ویژه برای مقاصد پژوهشی، آموزشی، نقد.pressbooks.montgomerycollege​
- سرقت علمی به معنی استفاده از کلمات یا ایده‌های دیگران بدون ذکر منبع است، حتی اگر این مطالب توسط ابزار هوش مصنوعی تولید شده باشند. عدم ذکر منبع، چه برای داده انسانی یا تولید شده توسط ماشین، سرقت علمی محسوب می‌شود.nature+1​

❇️نقش هوش مصنوعی و خطرات اخلاقی
-هوش مصنوعی متن جدیدی تولید می‌کند اما ایده‌ها، الگوبرداری‌ها و گاه جملاتی را از آثار موجود می‌گیرد؛ لذا باید همیشه بررسی شود که آیا محصول AI شامل مواردی است که نیاز به ارجاع‌دهی دارد.lawreview.uchicago+1​
- پژوهشگران دانشگاهی موظف‌اند علاوه بر ذکر استفاده از AI، اصل اطلاعات و ایده‌های به‌دست‌آمده را نیز ردیابی و مستند کنند، زیرا تأکید صرف بر تولید AI کفایت نمی‌کند و منشأ مورد باید بررسی شود.nature+1​

❇️توصیه‌ها و راهکارها
1⃣ذکر دقیق استفاده از مدل‌های هوش مصنوعی در بخش "مواد و روش‌ها" پژوهش‌ها.nature​
2⃣صحت‌سنجی منابع ارائه شده توسط هوش مصنوعی و عدم اتکای کامل به منابع پیشنهادی AI.lawreview.uchicago​

تأکید بر شفافیت و ارجاع‌دهی معتبر، مهم‌ترین اصل برای مرزبندی این حوزه‌ها در پژوهش‌های مبتنی  بر هوش مصنوعی است .

✍الهه منتظری
🦷@IranDentistryPracticalResearch

استفاده از هوش مصنوعی در تحقیق اشتباه نیست 🤓🤖
تو این مطلب یاد دادیم که کجا در تحقیق ذکر کنیم که از هوش مصنوعی استفاده کردیم و در ادامه چه کار دیگه ای لازمه انجام بدیم 👀🫴

🤓انواع مختلف دهانشویه بر اساس مواد فعال و مکانیزم عملکرد آنها دسته‌بندی می‌شوند
مانند : ضدعفونی‌کننده‌هایی که غشای سلولی باکتری‌ها را تخریب می‌کنند، فلوراید که مینای دندان را با تبادل یونی بازسازی می‌کند، یا روغن‌های ضروری که بیوفیلم‌های پلاک را نفوذ کرده و باکتری‌های پلاک را کاهش می‌دهند.

🟠کلرهگزیدین (ضدعفونی‌کننده)
کلرهگزیدین معمولاً در غلظت 0.12-0.2% استفاده می‌شود و به دیواره سلولی باکتری می‌چسبد، باعث نشت محتویات سلول و جلوگیری از بازسازی پلاک برای تا 12 ساعت می‌شود.  استفاده بلندمدت ممکن است باعث لک شدن دندان و تغییر طعم شود. کلرهگزیدین نسخه‌های تجویزی در درمان ورم لثه و پریودنتیت بسیار مؤثر است.

🟠روغن‌های ضروری (مثل لیسترین)
ترکیباتی شامل تیمول، اکالیپتوس، منتول و متیل سالیسیلات باعث کاهش پلاک تا 20-30% از طریق تخریب غشاهای باکتریایی و اثرات ضدالتهابی می‌شوند و پس از استفاده مکرر دارای کاهش باکتریایی مشابه کلرهگزیدین 0.2% هستند اما فاقد اثر ماندگار هستند. محتوای الکل (21-27%) به حل شدن ترکیبات کمک می‌کند اما ممکن است باعث تحریک مخاط دهان شود.

🟠دهانشویه‌های فلوراید
فلوراید سدیم (0.05-0.2%) یا فلوراید قلع مینای دندان را با تشکیل فلورآپاتیت مقاوم به اسید بازسازی می‌کند. داده‌های بالینی نشان‌دهنده پیشگیری تا 40% از پوسیدگی در افراد پرخطر با استفاده روزانه به مدت 60 ثانیه است. استفاده در کودکان زیر 7 سال به دلیل خطر فلوروزیس توصیه نمی‌شود.

🌿جایگزین‌های گیاهی / پروبیوتیک
مانند بره‌موم، عسل مانوکا یا عصاره‌های گیاهی خواص ضدباکتری کمتری نسبت به کلرهگزیدین دارند اما اثرات ضدالتهابی ملایم‌تری ارائه می‌دهند و بدون ایجاد لک هستند. دهانشویه‌های پروبیوتیک مانند PRO-Dental در بهبود شاخص پلاک و لثه کوتاه‌مدت مشابه کلرهگزیدین عمل می‌کنند و برای استفاده بلندمدت مناسب‌تر هستند. پراکسید هیدروژن (1-3%) به عنوان ضدعفونی‌کننده برای تسکین کوتاه‌مدت زخم‌ها موثر است ولی استفاده طولانی‌مدت ممکن است به مینای دندان آسیب بزند.

✍آذین مسافری
🦷@IranDentistryPracticalResearch

«اخلاق در پژوهش»
در عمل، بیشتر مشکلات اخلاقی زمانی رخ می‌دهد که پژوهشگر عجله کند، اطلاعات را پنهان کند یا بخواهد نتیجه را به سمتی که خودش دوست دارد هدایت کند. مهم‌ترین تخطی‌ها دقیقاً در همین نقاط اتفاق می‌افتند.

☑️ نقض حقوق شرکت‌کنندگان
بزرگ‌ترین خط قرمز این است که شرکت‌کننده نداند در چه چیزی وارد شده است. اگر پژوهشگر:
• اطلاعات ناقص بدهد
• خطرات را کوچک جلوه دهد
• هدف اصلی مطالعه را پنهان کند
• اجازه خروج آزادانه از پروسه ی پژوهش ندهد
• داده‌های حساس را بدون اجازه استفاده کند
این یعنی نخستین و مهم‌ترین اصل اخلاقی نقض شده است. شریک نکردن افراد در تصمیم‌گیری درباره بدنشان یا اطلاعات شخصی‌شان، بزرگ‌ترین آسیب اخلاقی در پژوهش محسوب می‌شود.

☑️ دستکاری یا ساختن داده‌ها
بیشتر فسادهای علمی از همین‌جا شروع می‌شود. هر کاری که هدفش «قشنگ‌ تر کردن نتایج» باشد، غیراخلاقی است:
• حذف داده‌هایی که نتیجه را خراب می‌کنند
• ساختن داده‌های تخیلی
• تغییر اعداد برای رسیدن به فرضیه مورد علاقه
• تحلیل انتخابی (فقط انتخاب چیزهایی که به نفع نتیجه است)
پنهان کردن محدودیت‌ها
این کارها شاید سریع باشند، اما باعث می‌شوند پژوهش هیچ ارزش واقعی نداشته باشد. علم باید حقیقت را نشان دهد، نه آنچه پژوهشگر از قبل دوست دارد.

☑️ انتشار غیرشفاف و تقلب‌های نویسندگی
اخلاق پژوهش فقط مرحله اجرا نیست؛ انتشار نتایج هم بخش بزرگی از آن است. رفتارهای غیراخلاقی در این حوزه شامل:
• سرقت ادبی (کپی بدون ذکر منبع)
• تکرار همان مقاله در چند مجله
• اضافه کردن نویسندگانی که کاری نکرده‌اند (gift authorship)
• حذف نام نویسندگان واقعی
• پنهان کردن تعارض منافع
• گزارش نکردن نتایج منفی
وقتی شفافیت از بین می‌رود، خواننده دیگر نمی‌تواند به پژوهش اعتماد کند حتی اگر نتایج درست به نظر برسند.

☑️ سوءاستفاده از گروه‌های آسیب‌پذیر
استفاده از افراد کم‌سواد، کودکان، سالمندان یا بیماران بدون محافظت کافی یکی از خطرناک‌ترین تخلفات اخلاقی است. برای این گروه‌ها باید:
• اطلاعات ساده‌تر و قابل فهم ارائه شود
• رضایت از افراد مسئول یا سرپرست گرفته شود
• ریسک‌ها دقیقاً کنترل شود
• هیچ منفعت مالی یا رشوه‌ای برای جذب افراد ارائه نشود
این افراد به‌راحتی تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند، و پژوهشگر باید چند برابر مراقب باشد.

☑️ پنهان کردن داده‌های خام و جلوگیری از بررسی دیگران
اگر پژوهشگر بعد از انتشار، داده‌ها را پنهان کند یا اجازه بررسی روش‌ها را ندهد، یکی از اصول مهم اخلاق پژوهش، قابلیت تکرارپذیری، نقض می‌شود. علمی که نشود آن را دوباره بررسی کرد، علمی قابل اعتماد نیست.

✍یاشار نصیر پور
🦷@IranDentistryPracticalResearch