این کانال برای معرفی مستند " انیمیشن ایرانی" و اطلاع رسانی اخبار آن راه اندازی شده است. تولید مستند " انیمیشن ایرانی" در پایان زمستان 1399 به پایان رسید. این مستند بر اساس پژوهشی جامع با موضوع انیمیشن ملی ایران، به پیدایش و شکل گیری انیمیشن در ایران - طی بیش از هفت دهه - میپردازد. مهمترین حوزهها و جریانهای انیمیشن ایران شامل تولیدات انیمیشن در وزارت فرهنگ و هنر، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تبلیغات بازرگانی، سریال های تلویزیونی، آثار مستقل و تجربی و همچنین انیمیشنهای سینمایی میباشند که در این مستند به آنها پرداخته شده است.
پژوهشگر، طراح و کارگردان: مهرداد شیخان
تدوین گر: آرش زاهدیاصل
تصویربردار: مهرداد دفتری
صداگذار: بهروز شهامت
دستیار کارگردان و عکاس: مریم اسدی خونساری
گوینده متن: پدرام ثانی
کامپوزیت و پشتیبانی فنی: احد محبی
موشن گرافیک: رامین بهادری
مشاور: محمد مقدم
اصلاح رنگ: محمدرضا تیموری
ترجمه و زیرنویس: بهمن نورایی
تهيه کننده: مهرداد شیخان
مجری طرح: استودیو فیلم تاریکخانهما
تهیه شده در: مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی
@IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
پژوهشگر، طراح و کارگردان: مهرداد شیخان
تدوین گر: آرش زاهدیاصل
تصویربردار: مهرداد دفتری
صداگذار: بهروز شهامت
دستیار کارگردان و عکاس: مریم اسدی خونساری
گوینده متن: پدرام ثانی
کامپوزیت و پشتیبانی فنی: احد محبی
موشن گرافیک: رامین بهادری
مشاور: محمد مقدم
اصلاح رنگ: محمدرضا تیموری
ترجمه و زیرنویس: بهمن نورایی
تهيه کننده: مهرداد شیخان
مجری طرح: استودیو فیلم تاریکخانهما
تهیه شده در: مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی
@IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
تریلر مستند انیمیشن ایرانی
@IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
@IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
پیشگامان انیمیشن ایران
وزارت فرهنگ و هنر – دهه 40 خورشیدی
پشت صحنه فیلم عروسکی 'دل موش پوست پلنگ' 1344
ایستاده از راست: نصرت اله شیرازی، نقاش / اسفندیار احمدیه، کارگردان و انیماتور / نصرت کریمی، نویسنده و کارگردان / فریدون فرشباف، عروسکساز و انیماتور
نشسته از راست: نفیسه ریاحی، کارگردان و انیماتور/ زرگل زربینیان / پروین تیموری، انیماتور / فریده توفیقی، انیماتور – قدسی اُمشهای
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
وزارت فرهنگ و هنر – دهه 40 خورشیدی
پشت صحنه فیلم عروسکی 'دل موش پوست پلنگ' 1344
ایستاده از راست: نصرت اله شیرازی، نقاش / اسفندیار احمدیه، کارگردان و انیماتور / نصرت کریمی، نویسنده و کارگردان / فریدون فرشباف، عروسکساز و انیماتور
نشسته از راست: نفیسه ریاحی، کارگردان و انیماتور/ زرگل زربینیان / پروین تیموری، انیماتور / فریده توفیقی، انیماتور – قدسی اُمشهای
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
پیشگامان انیمیشن ایران / وزارت فرهنگ و هنر – دهه 40 خورشیدی
کارگاه نقاشی متحرک – هشتم دی ماه 1341
جعفر تجارتچی، مدیر کارگاه، کارگردان و انیماتور درکنار اسفندیار احمدیه، کارگردان و انیماتور
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
کارگاه نقاشی متحرک – هشتم دی ماه 1341
جعفر تجارتچی، مدیر کارگاه، کارگردان و انیماتور درکنار اسفندیار احمدیه، کارگردان و انیماتور
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
پیشگامان انیمیشن ایران / کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان - دهه 50 خورشیدی
نورالدین زرینکلک، کارگردان و تصویرگر – فرشید مثقالی، کارگردان و تصویرگر
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
نورالدین زرینکلک، کارگردان و تصویرگر – فرشید مثقالی، کارگردان و تصویرگر
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
اکبر عالمی از شکل گیری و ساخت موسیقی انیمیشن "زندگی" ساختهی نصرت کریمی میگوید.
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
استفاده از متن و عکس با ذکر منبع آزاد است.
❤1😍1
مراسم رونمایی مستند "انیمیشن ایرانی" فردا، دوشنبه دوم اسفندماه ساعت 17 با اکران در سالن فردوس موزه سینمای ایران برگزار میشود وهمزمان -در ادامه طرح «اکران حقیقت»- در وبسایت هاشور اکران آنلاین آن آغاز میگردد.
"انیمیشن ایرانی" ساخته مهرداد شیخان مستندی بلند و تاریخنگار با موضوع تاریخچه انیمیشن ایران است که طی ۴ سال گذشته پژوهش و تولید آن انجام شده .
این مستند برنده جایزه بهترین پژوهش دوره چهاردهم سینماحقیقت 1399، نامزد بهترین مستند بلند چهاردهم سینما حقیقت 1399 و نامزد بهترین مستند دوازدهمین جشن مستقل سینمای مستند ایران 1400 بوده است.
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
استفاده از متن و تصویر با ذکر منبع آزاد است.
"انیمیشن ایرانی" ساخته مهرداد شیخان مستندی بلند و تاریخنگار با موضوع تاریخچه انیمیشن ایران است که طی ۴ سال گذشته پژوهش و تولید آن انجام شده .
این مستند برنده جایزه بهترین پژوهش دوره چهاردهم سینماحقیقت 1399، نامزد بهترین مستند بلند چهاردهم سینما حقیقت 1399 و نامزد بهترین مستند دوازدهمین جشن مستقل سینمای مستند ایران 1400 بوده است.
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
استفاده از متن و تصویر با ذکر منبع آزاد است.
عصر دوشنبه دوم اسفند، قرار بود مستند انیمیشن ایرانی در موزه سینما توسط مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی رونمایی شده و اکران سالنی آن همزمان با اکران آنلاین در سایت هاشور آغاز گردد...
@IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
@IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
یادداشت مهرداد شیخان در مورد عدم اکران مستند انیمیشن ایرانی
عصر دوشنبه دوم اسفند، قرار بود مستند انیمیشن ایرانی در موزه سینما توسط مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی رونمایی شده و اکران سالنی آن همزمان با اکران آنلاین در سایت هاشور آغاز گردد. برای این مراسم اطلاعرسانی مناسبی هم از سوی مرکز گسترش و هاشور انجام گرفت. اما در کمال تعجب ساعاتی قبل از شروع این مراسم، از اکران فیلم جلوگیری شد. پس از پرس و جو از این و آن بالاخره کاشف به عمل آمد که شورای نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی با این اکران مخالفت کرده و نمایش عمومی آنرا منوط به بازبینی دوباره و صدور مجوزی مجدد کرده است؛ آنهم کمی قبل از نمایش فیلم و بی توجه به اطلاع رسانیها و دعوت از مهمانانی که در این شرایط پاندمی، از نقاط دور و نزدیک تهران خود را با باغ فردوس رسانده بودند. امری که از هر نظر خامدستانه و مایه تاسف بود و در نفسِ کار حرفهای و آداب رایج بر قوانین نمایش فیلم، هیچ توجیهی نمیتوانست داشته باشد.
دستور سازمان سینمایی برای بازبینی دوباره و صدور مجوز مجدد یک مستند تاریخی با مخاطب خاص تازگی داشت و عجیب بود. مستند انیمیشن ایرانی طبق روال مرسوم مراحل بازبینی و ممیزی را پشت سر گذاشته بود و در نهایت به صاحب مادی اثر یعنی مرکز گسترش -که بخشی از همان سازمان سینمایی است- تحویل داده شده بوده و از سوی آن اداره در چندین جشنواره نیز شرکت داده شده و اکران شده بود.
امروزه روز، جهان با بی ثباتی های سیاسی، اجتماعی و دشواریهای بیشمار درگیرست؛ به نحوی که هر روز ماجرا و بازی تازهای آغاز میشود. بر این باورم در حد و مقیاسی کوچکتر، اتفاقی که دربارهاش مینویسم هم از این نابسامانیها جدا نیست. دلیل این اتفاق مبهم اعمال سلیقه، سیاست زدگی، محافظه کاری، اختلاف نظر مدیران، جبر شرایط، حواشی جشنواره فجر یا هر دلیل و بهانهی دیگری که باشد، من به عنوان یک عضو از جامعه انیمیشن و مستندساز ایران حق خود می دانم که جویای علت و منطق حاکم بر آن - البته اگر منطقی بتوان بر آن متصور بود - باشم. تا شاید پاسخی شفاف و قانع کننده برای ثبت در حافظهها دریافت کنم. طی این چند روزی که گذشت و تا این لحظه که این یادداشت را می نویسم همچنان منتظر این پاسخ بودم، البته که انتظاری هم نمیرفت سازمان سینمایی یا نهادهای وابستهاش در توضیح این رویداد غیر متعارف حتی یک خط در رسانههایشان به آن اشارهای کنند، با اینحال منتظر تصمیم نهایی آن شورا هستم.
تولید مستند انیمیشن ایرانی نزدیک به چهار سال زمان برد. چهار سالی که نزدیک به نیمی از آن به انجام اصلاحیههای مکرر شورای مستند مرکز گسترش گذشت. تا آنجا که در توان داشتم در برابر اصلاحیههایی که به کلیت کار ضربه می زدند مقاومت کردم به امیدی که این فیلم تایید شود و مجوز اکران بگیرد و به این امید که این تلاش به جایی برسد و جامعه انیمیشن ایران حداقل بخشی از هویت مفقوده خود را در یک اثر مرجع بیابد. تمام کسانی که از نزدیک شاهد این تلاش بودند گواهی میدهند این سالها با رنج و تلاشی درهم تنیده به پژوهش و تولید این مستند پرداخته شد تا بر حسب وظیفه و تلاشی صادقانه اثری تاریخی شکل بگیرد. در حال حاضر نمیدانم چه سرنوشتی در انتظار این مستند خواهد بود اما حتم دارم این فیلم درحافظه تاریخی این کشور ثبت خواهد شد و امیدوارم راهش را بسوی مخاطبین خود باز کند.
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
عصر دوشنبه دوم اسفند، قرار بود مستند انیمیشن ایرانی در موزه سینما توسط مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی رونمایی شده و اکران سالنی آن همزمان با اکران آنلاین در سایت هاشور آغاز گردد. برای این مراسم اطلاعرسانی مناسبی هم از سوی مرکز گسترش و هاشور انجام گرفت. اما در کمال تعجب ساعاتی قبل از شروع این مراسم، از اکران فیلم جلوگیری شد. پس از پرس و جو از این و آن بالاخره کاشف به عمل آمد که شورای نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی با این اکران مخالفت کرده و نمایش عمومی آنرا منوط به بازبینی دوباره و صدور مجوزی مجدد کرده است؛ آنهم کمی قبل از نمایش فیلم و بی توجه به اطلاع رسانیها و دعوت از مهمانانی که در این شرایط پاندمی، از نقاط دور و نزدیک تهران خود را با باغ فردوس رسانده بودند. امری که از هر نظر خامدستانه و مایه تاسف بود و در نفسِ کار حرفهای و آداب رایج بر قوانین نمایش فیلم، هیچ توجیهی نمیتوانست داشته باشد.
دستور سازمان سینمایی برای بازبینی دوباره و صدور مجوز مجدد یک مستند تاریخی با مخاطب خاص تازگی داشت و عجیب بود. مستند انیمیشن ایرانی طبق روال مرسوم مراحل بازبینی و ممیزی را پشت سر گذاشته بود و در نهایت به صاحب مادی اثر یعنی مرکز گسترش -که بخشی از همان سازمان سینمایی است- تحویل داده شده بوده و از سوی آن اداره در چندین جشنواره نیز شرکت داده شده و اکران شده بود.
امروزه روز، جهان با بی ثباتی های سیاسی، اجتماعی و دشواریهای بیشمار درگیرست؛ به نحوی که هر روز ماجرا و بازی تازهای آغاز میشود. بر این باورم در حد و مقیاسی کوچکتر، اتفاقی که دربارهاش مینویسم هم از این نابسامانیها جدا نیست. دلیل این اتفاق مبهم اعمال سلیقه، سیاست زدگی، محافظه کاری، اختلاف نظر مدیران، جبر شرایط، حواشی جشنواره فجر یا هر دلیل و بهانهی دیگری که باشد، من به عنوان یک عضو از جامعه انیمیشن و مستندساز ایران حق خود می دانم که جویای علت و منطق حاکم بر آن - البته اگر منطقی بتوان بر آن متصور بود - باشم. تا شاید پاسخی شفاف و قانع کننده برای ثبت در حافظهها دریافت کنم. طی این چند روزی که گذشت و تا این لحظه که این یادداشت را می نویسم همچنان منتظر این پاسخ بودم، البته که انتظاری هم نمیرفت سازمان سینمایی یا نهادهای وابستهاش در توضیح این رویداد غیر متعارف حتی یک خط در رسانههایشان به آن اشارهای کنند، با اینحال منتظر تصمیم نهایی آن شورا هستم.
تولید مستند انیمیشن ایرانی نزدیک به چهار سال زمان برد. چهار سالی که نزدیک به نیمی از آن به انجام اصلاحیههای مکرر شورای مستند مرکز گسترش گذشت. تا آنجا که در توان داشتم در برابر اصلاحیههایی که به کلیت کار ضربه می زدند مقاومت کردم به امیدی که این فیلم تایید شود و مجوز اکران بگیرد و به این امید که این تلاش به جایی برسد و جامعه انیمیشن ایران حداقل بخشی از هویت مفقوده خود را در یک اثر مرجع بیابد. تمام کسانی که از نزدیک شاهد این تلاش بودند گواهی میدهند این سالها با رنج و تلاشی درهم تنیده به پژوهش و تولید این مستند پرداخته شد تا بر حسب وظیفه و تلاشی صادقانه اثری تاریخی شکل بگیرد. در حال حاضر نمیدانم چه سرنوشتی در انتظار این مستند خواهد بود اما حتم دارم این فیلم درحافظه تاریخی این کشور ثبت خواهد شد و امیدوارم راهش را بسوی مخاطبین خود باز کند.
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
Telegram
فیلم مستند انیمیشن ایرانی Iranian Animation Doc
فیلم مستندی درباره تاریخچه انیمیشن ایران
کاری از مهرداد شیخان
Www.mehrdadsheikhan.com/works/iranian-animation
کاری از مهرداد شیخان
Www.mehrdadsheikhan.com/works/iranian-animation
قصه تکامل انیمیشن ایرانی/ گفتوگوی «صبحنو» با «مهرداد شیخان» کارگردان مستند «انیمیشن ایرانی» / احمدرضا حجارزاده
لینک مطلب:
https://sobhe-no.ir/newspaper/1245/11
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
لینک مطلب:
https://sobhe-no.ir/newspaper/1245/11
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
روزنامه صبح نو / صفحه فرهنگ/ 9 شهریور 1400
-
قصه تکامل انیمیشن ایرانی/ گفتوگوی «صبحنو» با «مهرداد شیخان» کارگردان مستند «انیمیشن ایرانی» / احمدرضا حجارزاده
گفتگوازاحمدرضا حجارزاده
مهرداد شیخان، مستندساز پرکار و حرفهای عرصه سینمای مستند یکی از متفاوتترین آثار مستند ایرانی را کارگردانی کرده که به چهاردهمین جشنواره سینماحقیقت نیز راه پیدا کرد و هماکنون در دوازدهمین جشن مستقل سینمای ایران، کاندیدای بهترین مستند بلند شده است. مستند «انیمیشن ایرانی»، چنان که از نامش برمیآید، به تاریخ انیمیشن و پدیداری، روند و تکامل انیمیشن ایران میپردازد که شیخان ایده بررسی روند کارتونهای ایرانی را در بهترین شکل خود، دستمایه تولید مستند قرار داده است. این تهیهکننده، کارگردان و پژوهشگر، دانشآموخته طراحی گرافیک و فیلمسازی انیمیشن از دانشکده سینما و تئاتر است و تا امروز فیلمهایی نظیر «سیاه، سبز، سفید»، درباره نصرت کریمی؛فیلمساز و بازیگر نوآور ایرانی،«در جستوجوی صبح»تاریخچه انتشارات امیرکبیر با محوریت عبدالرحیم جعفری را ساخته است. همچنین در حوزه انیمیشن از کارهای او میتوان به زندگی مورچهها، توکا در قفس، تنهایی، تعلیق، یار مهربان،اینجا پرنده بود، اشک تمساح و معما نام برد.
شیخان تاکنون جوایز داخلی و بینالمللی فراوانی کسب کرده، شامل جایزه برترین انیمیشن هفتمین جشنواره فیلم وارش، جایزه بهترین فیلم انیمیشن جشنواره انیمیشن جیپور-هند، جایزه بهترین انیمیشن کوتاه نهمین جشنواره فیلم تیبرون-آمریکا،جایزه بهترین انیمیشن یازدهمین جشنواره بینالمللی فیلمسازان مستقل پانوراما-یونان، جایزه بهترین انیمیشن سهبعدی جشنواره بینالمللی فیلم انیمیشن بانجالوکا-بوسنیوهرزگوین، جایزه بهترین انیمیشن جشنواره بینالمللی فیلم شبکه آزاد جهانی-صربستان، مقام دوم جشنواره بینالمللی فیلم فرمولا موندی-آلمان، جایزه بهترین انیمیشن جشنواره بینالمللی فیلم زوم-لهستان،جایزه بهترین فیلم کوتاه جشنواره فیلم کوتاه اردن،جایزه بهترین انیمیشن نهمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه مالسکورتو- ایتالیا، تندیس طلایی ششمین جشنواره بینالمللی پویانمایی تهران،تندیس بهترین فیلم انیمیشن و بهترین کارگردانی انیمیشن چهاردهمین جشن خانه سینما، جایزه بهترین انیمیشن جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران،جایزه پرنده نقرهای برای دومین فیلم برتر از جشنواره پویانمایی تهران،حضور در جشنواره سینماحقیقت99،کاندیدای بهترین مستند، دریافت جایزه بهترین پژوهش، حضور در جشنواره فجر99،حضور در تصویر سال99،حضور در جشنواره فجر بینالملل1400، حضور در جشن مستند1400،کاندیدای بهترین مستند بلند. با مهرداد شیخان درباره مستند بلند «انیمیشن ایرانی» گفتوگو کردهایم.
- چه عامل و دغدغهای موجب شد برای ساخت مستند «انیمیشن ایرانی» اقدام کنید؟ آیا تولید این مستند یک کار سفارشی بود یا خودتان هم برای تولید آن انگیزه داشتید؟
من سالها در انیمیشن ایران فعالیت داشتم و طی این سالها، همیشه با فقدان یک تعریف جامع از هویت انیمیشن ایران مواجه بودم؛ به ویژه آنکه طی دو دهه گذشته، انیمیشن ایران بهدلیل پیشرفتهای فنی، رشد نیروهای مولد و ظهور استعدادهای تازه مرحله متفاوتی را آغاز کرده و برای آیندهاش خیز برداشته است. موضوع و ایده این فیلم از دل یکسری پژوهشهای اولیه در سالها پیش به وجود آمده بود که در نهایت با تصور ارائه تصویری مستند تصمیم به ساخت آن گرفتم.
- پروسه پژوهش و نگارش فیلمنامه از چه زمانی و چگونه طی شد و برای تکمیل آن از چه منابعی استفاده کردید؟ آیا از تصاویر و اطلاعات آرشیوی هم بهره بردید؟
از ابتدای سال95 پژوهش آغاز شد، ادامه یافت و به مرور با تکمیلشدنش به نگارش اولیه پرداخته شد. در این مسیر هیچ منبع منسجم و گاهی حتی موثقی درمورد انیمیشن ایران -بهویژه سالهای نخستینش- وجود نداشت. گذشته از بازبینی و تحلیل آثار ساختهشده در هر دوره، بیشترین بخش پژوهشها معطوف به اطلاعات شفاهی و سپس اطلاعات مکتوب بود. مشکل بزرگ اما همانطور که گفتم فقدان منابع دقیق و مشخص بود و همچنین پراکندگیهای اطلاعات، دور از دسترسبودن اطلاعات و حتی مستهلکشدنشان بود. دامنه پژوهش این کار با توجه به اینکه انیمیشن در ایران چند خاستگاه متفاوت داشته، گسترده شد و به تمام مراکزی که فکر میکردم اثری از سوابق و اخبار مربوط به انیمیشن ایران وجود دارد مراجعه کردم. از فیلمخانه ملی، موزه سینما، تلویزیون، کانون، ارتش و آرشیوهای شخصی افراد و حتی بسیاری از مهاجران و مراکز مرتبط دیگر. در این روند اتفاقات خوبی رخ داد و توانستم به اطلاعات موثقی در رابطه با تاریخ انیمیشن ایران برسم که بسیار مهم و درعینحال دستاول بودند.
-
قصه تکامل انیمیشن ایرانی/ گفتوگوی «صبحنو» با «مهرداد شیخان» کارگردان مستند «انیمیشن ایرانی» / احمدرضا حجارزاده
گفتگوازاحمدرضا حجارزاده
مهرداد شیخان، مستندساز پرکار و حرفهای عرصه سینمای مستند یکی از متفاوتترین آثار مستند ایرانی را کارگردانی کرده که به چهاردهمین جشنواره سینماحقیقت نیز راه پیدا کرد و هماکنون در دوازدهمین جشن مستقل سینمای ایران، کاندیدای بهترین مستند بلند شده است. مستند «انیمیشن ایرانی»، چنان که از نامش برمیآید، به تاریخ انیمیشن و پدیداری، روند و تکامل انیمیشن ایران میپردازد که شیخان ایده بررسی روند کارتونهای ایرانی را در بهترین شکل خود، دستمایه تولید مستند قرار داده است. این تهیهکننده، کارگردان و پژوهشگر، دانشآموخته طراحی گرافیک و فیلمسازی انیمیشن از دانشکده سینما و تئاتر است و تا امروز فیلمهایی نظیر «سیاه، سبز، سفید»، درباره نصرت کریمی؛فیلمساز و بازیگر نوآور ایرانی،«در جستوجوی صبح»تاریخچه انتشارات امیرکبیر با محوریت عبدالرحیم جعفری را ساخته است. همچنین در حوزه انیمیشن از کارهای او میتوان به زندگی مورچهها، توکا در قفس، تنهایی، تعلیق، یار مهربان،اینجا پرنده بود، اشک تمساح و معما نام برد.
شیخان تاکنون جوایز داخلی و بینالمللی فراوانی کسب کرده، شامل جایزه برترین انیمیشن هفتمین جشنواره فیلم وارش، جایزه بهترین فیلم انیمیشن جشنواره انیمیشن جیپور-هند، جایزه بهترین انیمیشن کوتاه نهمین جشنواره فیلم تیبرون-آمریکا،جایزه بهترین انیمیشن یازدهمین جشنواره بینالمللی فیلمسازان مستقل پانوراما-یونان، جایزه بهترین انیمیشن سهبعدی جشنواره بینالمللی فیلم انیمیشن بانجالوکا-بوسنیوهرزگوین، جایزه بهترین انیمیشن جشنواره بینالمللی فیلم شبکه آزاد جهانی-صربستان، مقام دوم جشنواره بینالمللی فیلم فرمولا موندی-آلمان، جایزه بهترین انیمیشن جشنواره بینالمللی فیلم زوم-لهستان،جایزه بهترین فیلم کوتاه جشنواره فیلم کوتاه اردن،جایزه بهترین انیمیشن نهمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه مالسکورتو- ایتالیا، تندیس طلایی ششمین جشنواره بینالمللی پویانمایی تهران،تندیس بهترین فیلم انیمیشن و بهترین کارگردانی انیمیشن چهاردهمین جشن خانه سینما، جایزه بهترین انیمیشن جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران،جایزه پرنده نقرهای برای دومین فیلم برتر از جشنواره پویانمایی تهران،حضور در جشنواره سینماحقیقت99،کاندیدای بهترین مستند، دریافت جایزه بهترین پژوهش، حضور در جشنواره فجر99،حضور در تصویر سال99،حضور در جشنواره فجر بینالملل1400، حضور در جشن مستند1400،کاندیدای بهترین مستند بلند. با مهرداد شیخان درباره مستند بلند «انیمیشن ایرانی» گفتوگو کردهایم.
- چه عامل و دغدغهای موجب شد برای ساخت مستند «انیمیشن ایرانی» اقدام کنید؟ آیا تولید این مستند یک کار سفارشی بود یا خودتان هم برای تولید آن انگیزه داشتید؟
من سالها در انیمیشن ایران فعالیت داشتم و طی این سالها، همیشه با فقدان یک تعریف جامع از هویت انیمیشن ایران مواجه بودم؛ به ویژه آنکه طی دو دهه گذشته، انیمیشن ایران بهدلیل پیشرفتهای فنی، رشد نیروهای مولد و ظهور استعدادهای تازه مرحله متفاوتی را آغاز کرده و برای آیندهاش خیز برداشته است. موضوع و ایده این فیلم از دل یکسری پژوهشهای اولیه در سالها پیش به وجود آمده بود که در نهایت با تصور ارائه تصویری مستند تصمیم به ساخت آن گرفتم.
- پروسه پژوهش و نگارش فیلمنامه از چه زمانی و چگونه طی شد و برای تکمیل آن از چه منابعی استفاده کردید؟ آیا از تصاویر و اطلاعات آرشیوی هم بهره بردید؟
از ابتدای سال95 پژوهش آغاز شد، ادامه یافت و به مرور با تکمیلشدنش به نگارش اولیه پرداخته شد. در این مسیر هیچ منبع منسجم و گاهی حتی موثقی درمورد انیمیشن ایران -بهویژه سالهای نخستینش- وجود نداشت. گذشته از بازبینی و تحلیل آثار ساختهشده در هر دوره، بیشترین بخش پژوهشها معطوف به اطلاعات شفاهی و سپس اطلاعات مکتوب بود. مشکل بزرگ اما همانطور که گفتم فقدان منابع دقیق و مشخص بود و همچنین پراکندگیهای اطلاعات، دور از دسترسبودن اطلاعات و حتی مستهلکشدنشان بود. دامنه پژوهش این کار با توجه به اینکه انیمیشن در ایران چند خاستگاه متفاوت داشته، گسترده شد و به تمام مراکزی که فکر میکردم اثری از سوابق و اخبار مربوط به انیمیشن ایران وجود دارد مراجعه کردم. از فیلمخانه ملی، موزه سینما، تلویزیون، کانون، ارتش و آرشیوهای شخصی افراد و حتی بسیاری از مهاجران و مراکز مرتبط دیگر. در این روند اتفاقات خوبی رخ داد و توانستم به اطلاعات موثقی در رابطه با تاریخ انیمیشن ایران برسم که بسیار مهم و درعینحال دستاول بودند.
- با توجه به اینکه در فیلمتان به 70سال تاریخچه و روند شکلگیری و گسترش انیمیشن ایرانی از آغاز تا سالهای اخیر پرداختهاید، آیا فیلم جنبه تاریخی و آماری هم دارد یا جنبه گزارش وضعیت انیمیشن؟
از ابتدا قرار نبود برخورد آماری با سیر انیمیشن ایران شود، بلکه بنا بود تصویر مشخص و یکدستی از شرایط و روند شکلگیری و تکامل انیمیشن ایران ارائه شود؛ تصویری با وجود تمام فرود و فرازهایش. تلاش ما این بوده که این فیلم یک گزارش نباشد و درعینحال طوری بسته بشود که مخاطب تحلیل و نقد خود را داشته باشد. بااینحال، مستند «انیمیشن ایرانی» به اعتقاد من میتواند برای پژوهشگرانی که حتی با مقوله گزارشهای تاریخی سروکار دارند، نوعی ملاک باشد. ارائه مقاطع زمانی مختلف از پدیداری، شکلگیری و روند انیمیشن ایران با اینکه در فیلم با ساختار تحلیلی و تاریخی تعریف شده اما در کل میتوان آن را گزارشی تاریخی به شمار آورد ولی نه با آن مکانیزم معمول که مثلا در مستندهای تلویزیونی دیده میشود.
- آیا در فیلم، فقط انیمیشنهای موفق و محبوب را گزینش کردهاید و نمایش میدهید یا مستند شما همه انیمیشنهای تولیدی طی 70سال را در برمیگیرد؟
اینطور نیست. انتخاب، مراجعه و ضرورت نمایش آثار انیمیشن تنها یک دلیل مشخص داشته است. چنانچه پیش از این گفتم، بنا بود تصویر مشخص و یکدستی از شرایط و روند شکلگیری و تکامل انیمیشن ایران ارائه بشود. بنا نداشتیم نمایش آثار و حتی مصاحبهشوندگان ویترین انیمیشن ایران باشند و با این حفظ فاصله سعی شده به فحوای آن پرداخته شود: تصویری مشخص با وجود تمام فرود و فرازهایش. تصویری که مخاطب آن اعم از عام یا خاص تعبیری مشخص از انیمیشن ایران دریافت بکند. تعبیری از یک اتفاق مستمر که طی بیش از هفت دهه همچنان رخ داده، تاثیر گذاشته، تاثیر پذیرفته و همچنان تا امروز ادامه یافته است. طبیعتا فیلم مستند بهدلیل ماهیت ساختاری و تکنیکیاش نمیتواند مانند یک دایرهالمعارف، ریز به جزئیات نگاه کند. پس براساس این قاعده باید فعالان و آثاری مطرح میشدند که هر یک بخشی از انیمیشن ایران را نمایندگی میکردند.
- شیوه روایت فیلم چگونه است؟ در مستند «انیمیشن ایرانی» با مصاحبه طرفیم یا نریشن؟ شخصیتمحور است یا موضوعمحور؟
بخش اصلی روایت مستند را گفتار متن به پیش میبرد. گفتار فیلم تقاطعهایی با تعدادی مصاحبه دارد که در جهت سندیت روایت، یکدیگر را تکمیل میکنند.
- آیا فیلم در پایان، نتیجهگیری مشخصی هم دارد یا با پایان باز روبهروییم؟
نتیجهگیری را به مخاطب سپردهام و به برداشتی که با مشاهده روند انیمیشن ایرانی به آن میرسد.
- فیلمبرداری این مستند از چه زمانی آغاز شد و تا چه تاریخی به طول انجامید؟ آیا در جریان تولید با دوره کرونا هم برخورد کردید؟
خیر. تصویربرداریها از میانه سال96 آغاز شد و حدود یک سال طول کشید.
- بهعنوان یک مستندساز، وضعیت مستندسازی کشور را چگونه ارزیابی میکنید؟ به نظرتان پیشرفتی در این زمینه داشتهایم و میتوانیم با مستندسازی جهان رقابت یا برابری کنیم؟
به نظرم رشد خوبی در مستندسازی داشتهایم. بخش مهمی از این پیشرفت به مدد پیشینه این حرفه در ایران و نگاه و انگیزههای قوی مستندسازان بوده است. بهطورکلی سینمای مستند لحن و گویشی جهانی دارد. اگر این تعریف پذیرفته باشد، میتوان مستندهای ایرانی را هم در سطح جهانی دانست اما همچنان مساله اصلی مستندسازی در ایران، اکران و نمایش آثار است که شکل درست و فراگیری ندارد.
9 شهریور 1400
لینک مطلب:
https://sobhe-no.ir/newspaper/1245/11
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan
از ابتدا قرار نبود برخورد آماری با سیر انیمیشن ایران شود، بلکه بنا بود تصویر مشخص و یکدستی از شرایط و روند شکلگیری و تکامل انیمیشن ایران ارائه شود؛ تصویری با وجود تمام فرود و فرازهایش. تلاش ما این بوده که این فیلم یک گزارش نباشد و درعینحال طوری بسته بشود که مخاطب تحلیل و نقد خود را داشته باشد. بااینحال، مستند «انیمیشن ایرانی» به اعتقاد من میتواند برای پژوهشگرانی که حتی با مقوله گزارشهای تاریخی سروکار دارند، نوعی ملاک باشد. ارائه مقاطع زمانی مختلف از پدیداری، شکلگیری و روند انیمیشن ایران با اینکه در فیلم با ساختار تحلیلی و تاریخی تعریف شده اما در کل میتوان آن را گزارشی تاریخی به شمار آورد ولی نه با آن مکانیزم معمول که مثلا در مستندهای تلویزیونی دیده میشود.
- آیا در فیلم، فقط انیمیشنهای موفق و محبوب را گزینش کردهاید و نمایش میدهید یا مستند شما همه انیمیشنهای تولیدی طی 70سال را در برمیگیرد؟
اینطور نیست. انتخاب، مراجعه و ضرورت نمایش آثار انیمیشن تنها یک دلیل مشخص داشته است. چنانچه پیش از این گفتم، بنا بود تصویر مشخص و یکدستی از شرایط و روند شکلگیری و تکامل انیمیشن ایران ارائه بشود. بنا نداشتیم نمایش آثار و حتی مصاحبهشوندگان ویترین انیمیشن ایران باشند و با این حفظ فاصله سعی شده به فحوای آن پرداخته شود: تصویری مشخص با وجود تمام فرود و فرازهایش. تصویری که مخاطب آن اعم از عام یا خاص تعبیری مشخص از انیمیشن ایران دریافت بکند. تعبیری از یک اتفاق مستمر که طی بیش از هفت دهه همچنان رخ داده، تاثیر گذاشته، تاثیر پذیرفته و همچنان تا امروز ادامه یافته است. طبیعتا فیلم مستند بهدلیل ماهیت ساختاری و تکنیکیاش نمیتواند مانند یک دایرهالمعارف، ریز به جزئیات نگاه کند. پس براساس این قاعده باید فعالان و آثاری مطرح میشدند که هر یک بخشی از انیمیشن ایران را نمایندگی میکردند.
- شیوه روایت فیلم چگونه است؟ در مستند «انیمیشن ایرانی» با مصاحبه طرفیم یا نریشن؟ شخصیتمحور است یا موضوعمحور؟
بخش اصلی روایت مستند را گفتار متن به پیش میبرد. گفتار فیلم تقاطعهایی با تعدادی مصاحبه دارد که در جهت سندیت روایت، یکدیگر را تکمیل میکنند.
- آیا فیلم در پایان، نتیجهگیری مشخصی هم دارد یا با پایان باز روبهروییم؟
نتیجهگیری را به مخاطب سپردهام و به برداشتی که با مشاهده روند انیمیشن ایرانی به آن میرسد.
- فیلمبرداری این مستند از چه زمانی آغاز شد و تا چه تاریخی به طول انجامید؟ آیا در جریان تولید با دوره کرونا هم برخورد کردید؟
خیر. تصویربرداریها از میانه سال96 آغاز شد و حدود یک سال طول کشید.
- بهعنوان یک مستندساز، وضعیت مستندسازی کشور را چگونه ارزیابی میکنید؟ به نظرتان پیشرفتی در این زمینه داشتهایم و میتوانیم با مستندسازی جهان رقابت یا برابری کنیم؟
به نظرم رشد خوبی در مستندسازی داشتهایم. بخش مهمی از این پیشرفت به مدد پیشینه این حرفه در ایران و نگاه و انگیزههای قوی مستندسازان بوده است. بهطورکلی سینمای مستند لحن و گویشی جهانی دارد. اگر این تعریف پذیرفته باشد، میتوان مستندهای ایرانی را هم در سطح جهانی دانست اما همچنان مساله اصلی مستندسازی در ایران، اکران و نمایش آثار است که شکل درست و فراگیری ندارد.
9 شهریور 1400
لینک مطلب:
https://sobhe-no.ir/newspaper/1245/11
https://news.1rj.ru/str/IranianAnimationDoc
https://www.instagram.com/iraniananimationdoc/
#مهردادشیخان
#mehrdadsheikhan