این یه کتاب جدیدی عه (بیش از ۱۰۰۰ صفحه!) که به تازگی منتشر شده و کتاب واقعا جالبی به نظر می‌رسه:

AI Systems Performance Engineering
Optimizing Model Training and Inference Workloads with GPUs, CUDA, and PyTorch


https://github.com/cfregly/ai-performance-engineering
https://www.oreilly.com/library/view/ai-systems-performance/9798341627772/

اپن‌ای‌آی یه سرس کورس و سرتیفیکیت معرفی کرده:

https://openai.com/index/openai-certificate-courses/

امروز خبر تاسیس Agentic AI Foundation (AAIF) زیر نظر Linux Foundation اومد که قراره موسسه‌ی برای ارائه‌ی بی‌طرف و باز از ایجنت‌ها باشه.

به صورت رسمی سه پروژه اصلی که توسط اعضای اولیه ارائه شده‌اند عبارت‌اند از:
اول Model Context Protocol (MCP) از Anthropic به صورت رسمی زیرمجموعه این‌ها قرار گرفت،
دوما goose از Block (کمپانی پشت یه تعداد زیادی از ابزارهای مالی و پروژه‌های بیت‌کوین) به عنوان agentic framework
و AGENTS.md از OpenAI.

هدف اصلی، قابلیت همکاری و جلوگیری از انحصار عه تا حدی. به شکلی که زیرساخت ایجینتیک فقط تحت یک شرکت خاص نباشه. دوم امید میره با استاندارد و governance هزینه‌ی توسعه کمتر بشه. و سوم شفافیت و امنیت بالاتر بره.

قصه فقط این سه تا شرکت نیستند و تا الان یه تعداد زیادی از شرکت‌ها عضو شدند. چند تا اطلاعیه‌ها رو اینجا می‌ذارم:

https://aaif.io/press/linux-foundation-announces-the-formation-of-the-agentic-ai-foundation-aaif-anchored-by-new-project-contributions-including-model-context-protocol-mcp-goose-and-agents-md/

https://openai.com/index/agentic-ai-foundation/

https://www.docker.com/blog/docker-joins-the-agentic-ai-foundation/

https://www.anthropic.com/news/donating-the-model-context-protocol-and-establishing-of-the-agentic-ai-foundation

https://block.xyz/inside/block-anthropic-and-openai-launch-the-agentic-ai-foundation

https://blog.jetbrains.com/blog/2025/12/09/jetbrains-joins-the-agentic-artificial-intelligence-foundation/

https://blogs.cisco.com/news/innovation-happens-in-the-open-cisco-joins-the-agentic-ai-foundation-aaif

https://www.snowflake.com/en/blog/snowflake-joins-aaif/

https://x.com/TechAtBloomberg/status/1998445034966818836

https://www.linkedin.com/posts/jeremylq_excited-to-have-datadog-be-a-founding-member-activity-7404251435565215744-l458/

و خیلی‌های دیگه که لیست رو می‌تونید از اینجا ببینید:
https://aaif.io/members/

خیلی جالبه. ۵۲ هزار دلار شرط‌بندی شده که پس‌فردا (پنجشنبه) اپن‌ای‌آی می‌خواد مدل جدید بده. شاید GPT5.2 ای چیزی.

ولی اینکه ملت بابت چنین چیزی شرط‌بندی کردند و اون هم این همه خیلی جالبه.

https://polymarket.com/event/what-day-will-openai-release-a-new-frontier-model?tid=1765337850927

آپدیت: اطلاعیه رسمی و رشته توییت:
https://x.com/OpenAI/status/1999182098859700363
https://openai.com/index/introducing-gpt-5-2/


به نظر می‌رسه ۱۰-۱۵ دقیقه میشه که مدل GPT5.2 فعال شده جاهایی ولی هنوز اطلاعیه رسمی ندادند توی صفحه‌هاشون:

https://platform.openai.com/docs/models/gpt-5.2

گوگل یه چیزی داره به اسم SynthID که البته جدید هم نیست و چند وقت پیش معرفی کرده بود. یه Watermark دیجیتالی رو نهفته می‌ذاره روی تمام خروجی‌های AIش (از جمله عکس و متن و ویدیو) که آدم نفهمه ولی خودش بتونه با ابزارش تشخیص بده و بفهمه این محتوا با هوش مصنوعی خودش درست شده.

توی عکس، پیکسل‌ها رو دست‌کاری می‌کنه که یه پترنی رو بتونه پیدا کنه. توی ویدیو، توی بخش‌هایی از ویدیو این رو می‌ذاره. و می‌گه این رو جوری می‌ذاره که کیفیت عکس/ویدیو رو عوض نکنه و با کراپ کردن، فیلتر گذاشتن و اینها قابل از بین بردن نباشه.

توی وویس‌هایی که توسط Lyria یا NotebookLM هم باشه این رو می‌ذاره.

توی متن، با استفاده از الگوهای کلمات و احتمالاتی به صورت عادی بین کلمه و کلمات بعدی وجود داره در یک جمله، این واترمارک رو می‌ذاره.

اگه خواستید صفحه‌ش رو ببینید:
https://deepmind.google/models/synthid/

این رو اپن سورس هم کرده و می‌تونید تو هاگینگ‌فیس استفاده کنید:
https://huggingface.co/blog/synthid-text

اگه خواستید جزییات فنی‌ش رو ببینید:
https://ai.google.dev/responsible/docs/safeguards/synthid
https://www.nature.com/articles/s41586-024-08025-4

و از این ابزار هم می‌تونید به عنوان detector استفاده کنید:
https://blog.google/technology/ai/google-synthid-ai-content-detector/

همینطور که در زمینه‌ی درست کردن ایجنت‌ها و اینها بیشتر پیش می‌ریم، نیاز به Governance در زمینه‌ی اونها منطقا برای سازمان‌ها بیشتر میشه. الان همه داغن و شاید خیلی بهش توجه نکنن ولی این یه موضوعیه که سازمان‌ها از یه سطحی به بعد الان دارن بهش فکر می‌کنن و در آینده‌ی نزدیک که دیگه درست کردن ایجنت‌ها از نظر فنی دسترسی‌پذیرتر میشه، و همه می‌تونن دیگه راحت ایجنت درست کنن، این موضوعات میشن که خیلی مهم میشن وگرنه یه سری مشکلات (نه لزوما فنی) به وجود میاد که آبرو و حیثیت مجموعه رو می‌تونه به باد بده و کلا بیزینس رو بیاره پایین. یا حتی بدتر مشکل حقوقی ایجاد کنه.

کلی ابزار و اینها داره درست میشه در این زمینه برای Governance ولی یه موضوعی که امروز بهش برخوردم چارچوب یا فریم‌ورک KYA (Know Your Agent) عه. و خب این یه چارچوبه، نه ابزار. یعنی یه سری قوانین و پالیسی عه که از نظر سازمانی باید بذاریم نه اینکه لزوما کتاب‌خونه‌ای باشه که نصب کنیم.

خلاصه‌ی KYA اینه که همیشه بدونیم و داکیومنت بشه:

۱. ایجنت چه کارهایی می‌تونه انجام دهد: ابزارها، سطح دسترسی‌ها، و مرزهای عمل
۲. به چه داده‌هایی دسترسی دارد: منبع داده، دامنه، و میزان حساسیت
۳. چطور تصمیم می‌گیرد و عمل می‌کند: سطح خودمختاری، سیاست‌ها، و گاردریل‌ها
۴. مسئولیت با چه کسی است: مالک ایجنت، مسیر حسابرسی، و امکان مداخله انسانی

مثلا فرض کنید ایجنتی دارید که می‌تونه ایمیل ارسال کنه و به داده‌های مشتری دسترسی داشته باشه. KYA میگه شما باید قبل از اینکه ایجنت دیپلوی بشه و بره در محیط واقعی، قابلیت‌ها، دسترسی‌ها، اختیارات تصمیم‌گیری و مسیر کنترل انسانی اش رو شفاف، محدود و داکیومنت کنید.

این قصه هه از یه کانسپت دیگه‌ای میاد در سرویس‌های مالی به اسم Know your customer یا know your client (KYC) و اونجا خیلی خیلی قصه جدیه و اصلا فرم داره و باید پر بشه و اینها. میشه KYA رو نسخه‌ای از KYC برای سیستم‌های ایجنتیک در نظر گرفت، با تمرکز بر کنترل قابلیت‌ها و مسئولیت‌پذیری، نه هویت.


اگه جالب بود می‌تونید از اینجا بیشتر بخونید:
https://www.trulioo.com/resources/white-papers/know-your-agent-an-identity-framework-for-trusted-agentic-commerce

https://www.trulioo.com/blog/know-your-agent-kya/know-your-agent-kya-agentic-commerce-trust

https://agentfacts.org/
https://www.arxiv.org/abs/2506.13794

https://diforum.community/posts/trust-frameworks-know-your-agent-kya

https://www.vouched.id/learn/blog/building-a-trust-framework-for-ai-agents-why-know-your-agent-matters

https://medium.com/@astrasyncai/know-your-agent-kya-establishing-the-standard-for-ai-agent-identity-and-trust-d0fb779fc657

از https://diforum.community/posts/trust-frameworks-know-your-agent-kya

یه نکته‌ی دیگه اینکه کلا هر چیزی که داکیومنت بشه خوبه و فرآیند داشتن می‌تونه کمک کنه. ولی خب فرآیند باید «کمک» کنه. فرآیند برای فرآیند نشه. وگرنه میشه بروکراسی. و سرعت رو بدون فایده میاره پایین.

البته عمدتا اول‌ش آدما (عمدتا مدیرا، نه بقیه‌ای که باید فرم پر کنن 😅) هیجان دارن که اون کار رو انجام بدن ولی بعد از یه مدت هدف گم میشه و یه سری فرم باید پر بشه که هیچ کس نمی‌دونه چرا. در نتیجه بازیابی هدف مهمه. یکی از راه‌حل‌های دیگه هم که به راحت شدن و زمان کار می‌تونه کمک می‌کنه اتومات کردن قصه است که فقط آدم چک کنه.

یه چیزی که دیدم این ابزاره عه که می‌تونه اتومات کنه یه بخشی از چیزها رو و integrate هم میشه با ابزارهای معمول موجود:

https://agentfacts.org/

این رو هم امروز اپن‌ای‌آی منتشر کرد راجع به اینکه چجوری اپ اندروید Sora رو توی ۲۸ روز با Codex زدند و مسیرشون چی بوده:

https://openai.com/index/shipping-sora-for-android-with-codex/

چند روز پیش چهار سال شد که این کانال رو زدم :))
مرسی از همراهی شما 🙏

چقدر جالبه که چنین کورسی توی دانشگاه استنفورد ارائه بشه:

https://themodernsoftware.dev/

کتاب خفن Designing data-intensive Applications قراره فوریه پیش رو، نسخه‌ی دو بده!

https://www.oreilly.com/library/view/designing-data-intensive-applications/9781098119058/

خب چند تا چیز جالب.

اولا که امروز اپن‌ای‌ای مدل GPT-Image 1.5 رو معرفی کرد:

https://openai.com/index/new-chatgpt-images-is-here/

خیلی زیاد روی ادیت کردن و پیروی از دستورات مانوور دادند. یه جورایی کامبک به نانو بنانا.

دوما متا مدل SAM Audio رو معرفی کرد:

https://ai.meta.com/blog/sam-audio/
https://about.fb.com/news/2025/12/our-new-sam-audio-model-transforms-audio-editing/


مثل مدل SAM که روی عکس کار می‌کرد، این روی صدا کار می‌کنه. می‌تونه هر تکه از صدا رو جدا کنه. با متن هم میشه بهش پرامپت داد. حتی توی ویدیو میشه یه شخص/چیز رو انتخاب کرد و صدای اون رو جدا کنه. یه سیگنال خاصی رو توی صدا می‌تونه جدا کنه.

سوما Langchain یه گزارش مفصلی منتشر کرد به اسم State of Agent Engineering. یه گزارشی از بیش از ۱۳۰۰ دولوپر و لید بیزینسی که وضعیت و ابزارهای agent هاشون چجوریه:

https://www.langchain.com/state-of-agent-engineering

خلاصه‌ی گزارشش رو اینجا می‌تونید بخونید:
https://x.com/LangChainAI/status/2000992091963560076

چهارما این مطلب از Stripe امروز اومده که چجوری Anthropic با کمک Stripe پرداخت و مدل بیزینسی‌ش رو چیده:

https://stripe.com/en-ca/customers/anthropic