⁉️ چجوری کد تو ادیتورم واقعا معنی پیدا میکنه؟ امروز این مسئله رو حل میکنیم.

✅ قبل از اینکه بخوایم جلوتر بریم باید با یه اصطلاح آشناتون کنم: «Lexical Tokenization»

⭐️ به فرآیندی گفته میشه که یک ورودی به فرمت متن، به یک چیز دیگه‌ای که از نظر معنایی یا نحوی و دستوری معنی میده تبدیل میشه. ( نحوی و دستوری = syntax )

⭕️ این فرایندِ تبدیل توسط چیزی که بهش میگیم «Lexer» انجام میشه. این Lexer درواقع در مرحله‌ی اول فرانت‌اند کامپایلر قرار داره. البته که کاربرد هاشون محدود به کامپایلر ها نیست و حتی Linter ها هم میتونن ازش استفاده بکنن.

این پروسه حتی تو LLM ها یا Large language model ها هم کاربرد داره.
برای تحلیل و بررسی متن ورودی و پرامپت کاربر ازش استفاده میشه اما خب اونجا tokenizer ها بر اساس احتمالات کار میکنن. و یک مرحله دومی هم دارن که این توکن هارو به مقادیر عددی تبدیل میکنه.

⚡ تو برنامه‌نویسی، Lexer ما میاد عملگر ها، identifier ها، دیتاتایپ ها، کلمه های کلیدی و رزرو شده و خیلی چیز های دیگه‌ی متن کد مارو بر اساس یک «Lexical Grammar» جدا میکنه و مشخصشون میکنه. ( دقت کنید که میدونیم تو LLM ها اساس کارشون با احتمالات بود )

🧠 جالبه بدونید مغز ما آدم ها هم این کار رو انجام میده موقعی که چیزی میخونید یا میشنوید و صحبت میکنید و بر اساس یک Grammar که طی زندگیتون یادش گرفتید، ورودی هارو tokenize و طبقه بندی میکنه و متوجهشون میشه!

به کل این پروسه «Lexing» میگیم که از دو مرحله‌ی:
1️⃣ اسکن کردن:‌ که متن رو به قطعه هایی که بر اساس Grammar میدونه تیکه تیکه میکنه و به «Lexeme» ها تبدیلشون میکنه.

2️⃣ ارزیابی (evaluate) کردن: که Lexeme های مرحله بالارو به مقادیر پراسس شده و تحلیل شده تبدیل میکنه.

این موضوع گسترده رو تحت عنوان «Lexical Analysis» میشناسیم.

کنجکاو بمونید.
#computer_science 🆕 #lexical_tokenization
🖇 Reference

🔗 @NimaCodez | © | Go Deep, Learn Deep, Ask Deep 🧠

⁉️ ما چطور وبسایت هارو میبینیم؟
⁉️ آیا واقعا به سادگی تایپ کردن اسمشون و زدن Enter هست؟

✅ هر کامپیوتری تحت شبکه توی دنیا یک آدرس «IP» داره. این آدرس IP به ما میگه که چطور و از کدوم راه (Routing) بهش برسیم.

یه نمونه آدرس IP باهم ببینیم:

192.168.1.1

🥲 این اعداد برای به ذهن سپردن خیلی سختن؛ ولی سوال اصلی اینه که: «اصلا چرا باید به ذهن سپرده بشن؟»

🔥 پشت هر وبسایتی توی دنیا، کامپیوتری هست که فایل های مربوط به اون وبسایت رو نگه‌داری و به اصطلاح «Serve» میکنه. یعنی بهمون نشونش میده. طبق توضیحم تو بند اول اون کامپیوتر وبسایت مورد نظر ما هم از داشتن IP مستثنی نیست. حالا فرض کنیم IPش باشه: 134.22.45.67

🌐 الان اگه من بخوام این وبسایت رو ببینم، باید مرورگرم رو باز کنم و توی سرچ‌بار تایپ کنم: 134.22.45.67
خب حالا فکر کن برای دسترسی به هر هزاران وبسایتی که روزانه میبینیشون و باهاشون کار میکنی IP کامپیوتر پشتشون رو باید حفظ کنی.

❗️ ولی این کار نیاز نیست، چون «DNS» اینجاست!

⭐️ ‏DNS: ساده کننده زندگی!

‏DNS یا Domain Name System مثل یک دفترچه تلفن میمونه و اسم هر مخاطب رو به شماره تلفنش نسبت میده. تو دنیای وبسایت ها، ما به اسمشون میگیم «دامنه» مثلا google.com ، و به شماره تلفنشون میگیم IP مثلا:142.250.179.174 (الان اگر رو این IP کلیک کنید گوگل براتون بالا میاد و همین تصدیق دهنده‌ی موضوع ماست)

🤝 کاری که DNS میکنه اینه که میاد IPای که پشت یک دامین به خصوص هست رو اصطلاحا «Resolve» میکنه و به کامپیوتر های مربوطه اطلاع میده که منظور شما از دامنه‌ی فلان، بهمان IP بوده. DNS سرور ها هم سلسله مراتب خودشون رو دارن و خب ممکنه بعضی وقتا نتونن دامنه‌ای رو ریزالو کنن، به همین ترتیب یک مرحله میرن بالاتر و دیتارو میدن به DNS سرور یه لول بالاتر از خودشون تا پیدا بشه.

کنجکاو بمونید.
#dns #ip #network #internet #computer_science

🔗 @NimaCodez | © | Go Deep, Learn Deep, Ask Deep 🧠

🔥 توضیحات تکمیلی و اطلاعات عمومی طور راجب DNS:

امیدوارم خوشتون بیاد!
نظرات و پیشنهاداتونو میخونم، ریکشن یادتون نره 💙

#dns #ip #network #internet #computer_science

🔗 @NimaCodez | © | Go Deep, Learn Deep, Ask Deep 🧠

🚨 هک کردن پارتنر امکان پذیر شد!

البته تو دنیای موازی 🥸

✅ تو این ویس به این قضیه‌ی پرتکرار که معمولا دایرکت و پیوی برنامه‌نویسا سرش سوراخ شده رو باز میکنیم و تشریح میکنیم.

@NimaCodez

⁉ رمز پویا پس چرا هک میشه؟
مگه اساسش این نبوده که هک نشه؟

⁉ چرا میگن آیفون امنه؟

✅ دلیلاشون تو این ویسه! البته بازم نیازه اشاره کنم آیفون ضد تانک نیست. فقط نسبت به نصب برنامه های به اصطلاح untrusted امنه!

📣 امروز ساعت ۷:۳۰ راجب HTTP پست داریم. ولی واقعا مبحث خیلی خیلی بزرگیه و گفتنی ها توش بشدت زیاده، حتی خود پست امروزش هم طولانیه.

برای همین این پست رو فعلا داشته باشید تا یه چیزایی رو بدونید ازش؛ ولی در ادامه خیلی بیشتر باید گفته بشه.
موافق چه کاری هستید؟
دوست دارید یه ویدیو بگیرم همشو جمع کنم براتون و رو یوتیوب بذارم؟ (بعد از یک هفته روی چنل تلگرام هم آپلود میشه).

⁉️🌐 دنیای وب واقعا چطور کار میکنه؟

ما هرروز کلی عکس، فیلم، صدا، فایل و غیره برای هم ارسال میکنیم. هرروز به کلی وبسایت سر میزنیم و چیزای مختلفی میگیریم و میبینیم، اما همه‌ی اینها چطور ممکن شده؟

✅ ‏HTTP یا «HyperText transfer protocol» یک پروتکل در لایه‌ی application، یعنی لایه‌ی هفتم مدل OSI و لایه‌ی چهارم مدل TCP/IP هست. بعدا این جمله رو بیشتر باز میکنیم قطعا، اما در حال حاضر صرفا اینکه بدونید یک پروتکل هست برای ادامه کفایت میکنه.

⁉️ سوالی اولی که پیش میاد اینه که اصلا چیکار میکنه؟ HTTP مثل یک پل ارتباطی بین دوتا دستگاهه که تو بستر وب کار میکنن، و بهشون این قابیلت رو میده که بهم دیگه عکس، صدا، فایل،‌ ویدیو و ... ارسال کنن. اما چطور این کارو میکنه؟

⚜️ دوتا مفهوم هست که باید شدیدا بهشون توجه کنید: «Request» و «Response»

🌕 وقتی شما وارد مرورگر میشید و میزنید http://digikala.com ، درواقع مرورگر یک Request به سمت سرور های دیجی‌کالا ارسال میکنه، و بعد سرورهای دیجی‌کالا بعد از تحلیل درخواست شما و جمع‌آوری اطلاعات لازم برای پاسخ دادن به شما، یک Response متناسب براتون ارسال میکنن. این میشه کل فرایند کار و به عنوان «Request Cycle» میشناسیمش.

⁉️ حالا سوال: چطور مرورگر به سرور های دیجی‌کالا ( یا هر سرور دیگه‌ای ) بفهمونه که چیکارش داره. شاید اصلا من داشتم مشخصات یک محصول رو ارسال میکردم تا توی سبد خریدم ذخیرش کنم، چجوری باید اینو بهش بگم؟ خب باید از Verb های HTTP استفاده کنم.

💎 چیزی که تو این مرحله نیاز میشه بدونید، «HTTP Verbs‏» هست. اول از همه باهم ببینیم که چی هستن:
GET, POST, PUT, PATCH, DELETE

- اما برای چی و چجوری ازشون استفاده میکنیم؟

‏GET: برای دریافت دیتا و اطلاعات یک آدرس یا URL. مثلا برای مشاهده صفحه‌ی اصلیِ http://digikala.com یک درخواست از نوع GET ارسال میشه. اگر اطلاعات بیشتری راجب URL میخواید یا نمیدونید چیه هشتگ #URL کامل توضیحاتش هست.

‏POST: این متُد (اسم دیگه‌ی وِرب) برای ارسال داده سمت سرور هست. فرض کنید تو مثال دیتابیس تو پستِ بالا من میخواستم اطلاعات یک یوزر جدید رو ثبت کنم. باید با استفاده از یک متد POST این کار رو میکردم. چرا؟ چون متد پست قابلیت حمل بار داره. اگر متد GET موتورسیکلت باشه متد POST کامیونه. و میتونه با خودش یه مقدار بار (که بهش میگیم Request Body) حمل کنه و مثلا همون name, age, lastName رو با مقادیرش بذاریم توش و بفرستیم سمت سرور.

⚠️ نکته: نه اینکه GET قابلیت داشتن Body نداشته باشه، اما ازش استفاده نمیشه چون خیلی از سرور ها از Bodyای که تو ریکوئست GET باشه صرف‌نظر میکنن و از نظر معنایی هم این کار معنی نمیده که شما با متد دریافت اطلاعات، بخوای اطلاعات بفرستی.

‏PATCH و PUT: جفتشون برای آپدیت کردن یک منبع در سرور به کار میرن. مثلا فرض کنید کاربر اومده ایمیل و شماره تلفنش رو وارد کرده. بعد متوجه شده شماره تلفنش اشتباه بوده و میره اون رو اصلاحش کنه. خب اینجا دیگه شما کاربر رو از قبل داری، فقط باید یه سری تغییرات رو بهش اعمال کنی. اگر کاربر رو نداشتیم دیتاش رو با متد POST باید میفرستادیم تا ساخته میشد.

‏DELETE: طبق موارد بالا کارکرد دلیت قابل حدسه. برای حذف یک منبع از سرور به کار میره.

⁉️ خب حالا HTTPS این وسط چیه؟ HTTPS نسخه‌ای هستش که به وسیله گواهی TLS یا SSL اطلاعات ورودی به و خروجی از سرور رو رمزنگاری میکنه تا افرادی که بیرون موندن نتونن بفهمن اون دیتای اصلی چی بوده و امنیتش رو بیشتر میکنه؛ برای همین میگن اگه کار خرید، پرداخت، ثبت نام و ... داشتید همیشه حواستون باشه که بالا https باشه نه http.

هنوز خیلی چیزا مونده که راجب HTTP بگم و همچنین نکته های تستیِ ریزش و خب تو یه پست متنی واقعا سخته، موافق یه ویدیو برای این مبحث هستید؟ کل قضایایی از دنیای وب که نیازه بدونید رو براتون جمع میکنم. اگر آره تو نظرسنجی بالا شرکت کنید 👆🏻

ممنون بابت همراهیتون، ریکشن یادتون نره، پستا واقعا زمان و انرژی میبرن :))).
کنجکاو بمونید

#network #http #osi #tcpip #web #crossstack

🔗 @NimaCodez | © | Go Deep, Learn Deep, Ask Deep 🧠

✏️ درود به تک تکتون، یه چند سطری راجب شرایط یه صحبتی بکنیم و برگردیم سر کارامون.

اما در وهله اول بخاطر تاخیر ببخشید، راستش انقدر فشار وارده زیاد بود که ترجیح دادم یک هفته‌ای استراحت کنم.

📚 راجب کنکور؛ راستش من نظرم رو همیشه گفتم، تحصیلات برای آدمی که زندگی آکادمیک دوست داره مهمه؛ برای شخصیت فردی شما هم میتونه اعتماد به نفس بیاره؛ اما یک پدیده غیرممکن هست اینکه هر آدمی تلاش میکنه به رشته مورد نظرش تو دانشگاه مورد نظرش برسه؛ بهرحال محدودیت ظرفیت وجود داره و البته سهمیه های ۲۵٪ و ... 😅

🧮 از نظر من جمله‌ی «من اصلا برای کنکور نخوندم» وجود خارجی نمیتونه داشته باشه. شما یا واقعا آدم بیخیالی بودید و کلا از درس خوشتون نمیومده و نمیخوندید و سال کنکورتون هم نخوندید؛ یا حتی اگر تیکه تیکه یا چند ماه آخر خوندید باز هم تلاشتون رو کردید. همینکه آدم از یک سری چیزا میزنه من اسمش رو تلاش میذارم. من از «برنامه‌نویسی» که تمام نوجوونیم رو پاش گذاشتم زدم تا چند ماهی به این تارگت موقت از زندگیم برسم و از نظر من همین ایثار یه جورایی شهادته برای تلاش های کم و بیش بعدش.

زندگی کنکور های مهم‌تری از این به بعد برامون داره؛ آزمون های مهم تری هستن که باید از پسشون بربیایم و خودمون رو سرپا نگه‌داریم، درس های سخت‌تری پیش رو هستن که پاسشون کنیم و بخونیمشون و یادشون بگیریم. و اگر مثل من عاشق وجهه‌ی آکادمیک کارتون هم بودید ولی کنکور براتون تلخ بوده؛‌ بنظرم جای نگرانی نیست. علاقه سوخت حرکت شما به صورت فردی برای دست‌یابی به اهدافتون خارج از محیط دانشگاست؛ همونطور که برنامه‌نویسی رو خودتون یاد گرفتید؛ علوم‌کامپیوتر و ریاضی و ... رو هم میتونید خودتون یاد بگیرید 💙

⁉️ چنل قراره چی بشه؟
✅ بعد از چند روزی ایده‌پردازی و نوشتن موضوعاتی که میشه راجبشون پست گذاشت برمیگردم و به طور منظم پست میذارم؛ سعی میکنم هفته‌ای سه تا پست رو براتون بذارم.

درکل فارغ از نتیجه؛ امیدوارم هممون موفق باشیم چون به قول خودم تو این چند وقت اخیر، این کره آبی گنده جا واسه هممون داره 🌍

- نیما

✅ ۸ تا موضوع فعلا برنامه‌ریزی شده و بجز امروز که پنج‌شنبست، روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه ساعت ۸ غروب میان روی کانال که اشتراک گذاری و ریکشنش با شماست، کیفیت و محتواش با من 🫶🏻💙

📣 از امروز هم شروع میشه، نوتیفیکیشن های کانال رو روشن کنید