"مهملات ژرف‌نما"
📝امیر رحمانی
چند سال قبل یک دانشجوی دکتری در دانشگاه واترلو در کانادا به نام گوردون پنی‌کوک، پژوهشی انجام می‌دهد تا ببیندکه مردم تا چه اندازه قادرند مهملاتی (بول‌شیت) که در ظاهر ژرف و عمیق می‌نمایند را تشخیص دهند. او یک برنامه کامپیوتری درست می‌کند که بطور تصادفی، واژه‌هایی را از توئیت‌های دیپاک چوپرا انتخاب کرده و با آن‌ها جملاتی سر هم می‌کند که بی‌معنی هستند (این جملات از لحاظ اصول نگارش درست بودند). او از چند صد نفر داوطلب می‌خواهد که به میزان ژرف بودن یا معنی‌دار بودن تعدادی جمله امتیازی بین یک تا پنج بدهند. بعضی از جملات توسط برنامه کامپیوتری تولید شده بودند و بعضی جملات دیگر از میان توئیت‌های واقعی دیپاک چوپرا انتخاب شده بودند بدون آنکه تغییر داده شده باشند. نتیجه این پژوهش جالب بود. اکثر داوطلبان به جملات بی‌معنی ساخته شده توسط کامپیوتر همان امتیازی را دادند که به جملات منتخب از توئیت‌های چوپرا داده بودند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که وقتی از کلمات قلمبه سلمبه در گزاره‌ای استفاده شود، اکثر مردم فکر می‌کنند که آن گزاره معنای عمیق و ژرفی دارد.
گوردن پنی‌کوک تست‌های دیگری نیز از همان داوطلبان گرفت و با نتایج تست قبلی مقایسه کرد. مشخص شد آن‌هایی که مهملات ژرف‌نما را بامعنی و عمیق ارزیابی کرده بودند، بطور میانگین هوش و فهم کمتری داشتند، طرفدار تئوری توطئه بودند و به ماوراء طبیعه و طب جایگزین نیز بیشتر باور داشتند.
مقاله گوردون پنی‌کوک در سال ۲۰۱۵ در ژورنال «قضاوت و تصمیم گیری» و با عنوان زیر منتشر شد:
«دربارۀ پذیرش و تشخیصِ مهملاتِ ژرف‌نما»
On the reception and detection of pseudo-profound bullshit

نشریه ایندپندنت نیز گزارش کوتاهی از نتایج پژوهش فوق را در همان سال منتشر نمود.
http://www.independent.co.uk/news/science/scientists-find-a-link-between-low-intelligence-and-acceptance-of-pseudo-profound-bulls-a6757731.html

"حرف نزدن دلهره ای بود؛ حرف زدن و درست فهمیده نشدن دلهره ای دیگر"

در سایت زیر توضیحات آقای سروش سارابی، پژوهشگر زیست محاسباتی و منشا حیات را راجع به مفهوم "تصادف" در علم میخوانیم. مفهومی که برداشت های اشتباه از آن سبب شده تا نقدهای بی پایه و اساس از نظریات علمی، به خصوص از نظریه ی تکامل صورت گیرد.
http://daneshagahi.com/scientists-posts/110

در لینک زیر نیز توضیحات دکتر عطا کالیراد، دکتری زیست شناسی تکاملی، راجع به برخی کژفهمی های ما از نظریه ی تکامل را می بینیم.
https://news.1rj.ru/str/sitalk/160
#نظریه_تکامل
#بدفهمی
@scienceguybooks

پوپولیسم چیست؟
یان ورنر مولر
بابک واحدی
نشر بیدگل
#سیاست
قیمت: 15000 تومان
https://news.1rj.ru/str/Scienceguybooks/124

اين روز ها همه از "پوپوليسم" حرف مي زنند و خيلي ها برچسب "پوپوليسم" ميخورند؛ از هوگو چاوز گرفته تا سيلويوبرلوسکوني، تا دانلد ترامپ و خيلي هاي ديگر.
ولي به نظر مي رسد هيچ کس نميداند پوپوليسم دقيقا چيست و پوپوليست دقيقا چه کسي است و چه ويژگي هايي دارد. به قول ورنر "آيا ممکن نيست که پوپوليست صرفا يک سياست مدار موفق باشد که ما دوستش نداريم؟ آيا انگِ "پوپوليسم" خودش پوپوليستي نيست؟ يا اينکه آيا ممکن است که دست آخر به قول کريستوفر لش، پوپوليسم در واقع "نداي اصيلِ دموکراسي" باشد؟"
يان ورنر مولر، انديشمند سياسي و استاد دانشگاه پرينستون که سال ها است در مورد پوپوليسم تحقيق مي کند، در اين کتابِ موجز اما جامع، پاسخِ اين پرسش ها و پرسش هاي ديگر در مورد پوپوليسم را داده است، و نشانمان داده که پوپوليسم چيست، پوپوليست کيست و با او و موجِ پوپوليسمي که اروپا و آمريکا و درکل، جهان را در برگرفته، چه بايد کرد. چرا که از هرمنظر که بنگريد، پوپوليسم خطري براي دموکراسي است، اما شناختِ اين خطر، اولين گام در مقابله با آن است.

هستی در اندیشه فیلسوفان
اتین ژیلسون
حمید طالب زاده
نشر حکمت
#فلسفه
قیمت: 24000 تومان
https://news.1rj.ru/str/Scienceguybooks/127

کتاب حاضر، تحلیل سیرِ مفهومِ "وجود" و "هستی" در نزد بزرگ ترین فیلسوفان سنت غربی است. نویسنده معتقد است که "وجود" در تاریخ فلسفه به دست فراموشی سپرده شده و فیلسوفان همواره امری غیر از "وجود" را سرلوحه ی تحقیقات فلسفی خود قرار داده اند. در واقع نویسنده معتقد است که بزرگ ترین فیلسوفان سنت مابعد الطبیعه غربی، از پارمیندس و افلاطون و ارسطو گرفته، تا دکارت و کانت و هگل، اصحاب اصالتِ "ماهیت" بوده اند و حذف و طردِ "وجود" از مابعدالطبیعه منجر به ایجاد مابعدالطبیعه هایی منطبق با نظامِ وجودی عالم شده و حتی اگزیستانسیالیسم معاصر با دعوی بازگشت به وجود، از درک حقیقیِ "وجود" بازمانده و شبحی تهی را جانشین آن کرده است. در این میان تنها یک فیلسوف از این آزمون سرفراز بیرون آمده است و او کسی نیست جز...
تحلیل های ژرف و موشکافانه ی نویسنده از فیلسوفانی همچون افلاطون، ارسطو، ابن سینا، ابن رشد، آکوئیناس، کانت، هگل و کی یر کگارد به این کتاب عمقی در خور توجه داده است. نگاه یک فیلسوف غربی به نزاعِ اصالت "وجود" و "ماهیت" و تحلیلِ او از این مساله که عمده ی مشکلات مابعدالطبیعه های سنتی و فلسفه های معاصر را در تمایل آن ها به اصالتِ "ماهیتی" می داند، به راستی خواندنی و آموختنی است.

نظراتِ ما از پرسه زدن در شبکه‌های اجتماعی سرچشمه می‌گیرند، نه از مطالعۀ کتاب‌ها. ما به شکلی خطرناک به نوعی تقلید از دانایی نزدیک می‌شویم، دانایی‌ای که در واقع الگوی جدیدی از نادانی است.
http://tarjomaan.com/neveshtar/7186/

@scienceguybooks

استوارت منزیس: اصلا حل این جدول تو 6 دقیقه امکان پذیره؟
الن تورینگ: نه، خودم 8 دقیقه ای حل کردم. موضوع، حل کردنِ جدول نیست، میخوام نحوه ی برخوردشون با یک مساله ی غیر ممکن رو ببینم.
The Imitation Game
#فیلم_پیشنهادی

مغز انسان
گری مارکوس
سید علی فخرایی
نشر ابن سینا
#علم
قیمت: 7000 تومان
https://news.1rj.ru/str/Scienceguybooks/133

این کتاب، تالیف گری مارکوس، روان شناس شناختی، استاد دانشگاه نیویورک و مدیر موسسه ی زبان شیرخواران، وابسته به دانشگاه فوق است. نامبرده تحقیقات زیادی در علوم شناختی، زبان و زیست شناسی داشته و گرایش روان شناسی تکاملی نیز دارد. حاصل تحقیقات وی مقالات متعدد و 5 کتاب است که از سال 2001 تا 2014 به چاپ رسیده و جملگی جزو پرفروش ترین کتب سال آمریکا بوده است. این کتاب به فرایندهای ذهنیِ مغز انسان مثل حافظه، باورها، زبان و بیماری های روانی پرداخته و از دیدگاه تکاملی آنها را مورد بررسی قرار داده است، کاستی های آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و دست آخر راهکارهایی برای غلبه بر این نواقص ارائه کرده است.
به خوانندگان عزیز توصیه میکنم به دور از هرگونه پیش داوری و سوگیری، مطالب کتاب را مورد مداقه قرار داده و دست آخر به ارزیابی آن و تایید و یا رد آن بپردازند. مسلم است دیدگاه نویسنده فقط دربرگیرنده ی یک مکتب بوده و جامع و خالی از ایراد نیست.

پوپولیسم ایرانی
علی سرزعیم
نشر کرگدن
#سیاست
قیمت: 35000 تومان
https://news.1rj.ru/str/Scienceguybooks/135

این کتاب بصیرت های فراوانی برای همه ی گروه هایی که به تحولات دوران معاصر ایران علاقه مند هستند در خود جای داده است. آنچه این کتاب را خواندنی و جذاب می کند جا به جایی مکرر تحلیل گر از سطوح خرد و حتی فردی تا سطوح بسیار کلان و ملی است. به همین علت، خواننده در هیچ مرحله ای از خواندن کتاب خسته نمی شود. "محسن رنانی"

کتاب حاضر به خوبی، چگونگیِ شکل گیری خط مشی های عوام پسند را در دوره ای از تاریخ ما نشان می دهد و به روشنی به ما می گوید که مردم انگیزی در بلند مدت چه پیامدهایی برای جامعه ی ما دارد. از این رو، آن را نه به عنوان نقدِ دولتی خاص، که تجربه اندوزی از عواقب شیوه ی خاصی در خط مشی گذاری باید دید. "علیرضا علوی تبار"

آب-بابا...افلاطون
جان اسمیت
مجید کمالی، هاجر هاشم زاده
نشر نقد فرهنگ
#تفکر_نقادانه #منطق #فلسفه
قیمت: 25000 تومان
https://news.1rj.ru/str/Scienceguybooks/137

جان اسميت، نويسنده ي سرشناسِ کتاب حاضر، با مخاطب قرار دادنِ معلمان، مربيان دوره ي ابتدايي و نيز والدين، مي کوشد تا فهم و مهارت هاي آن ها را براي آموزشِ سخن گفتن، انديشيدن و فلسفه به کودکان بيفزايد. به باور وي، اين مولفه هاي سه گانه، نسبت وثيقي با يکديگر دارند و آموزش درست آن ها به کودکان، کمک مي کند تا ايشان به يادگيرندگاني مستقل و با اعتماد به نفس تبديل شوند. نويسنده در اين اثر، مهارت هاي مورد نظرش را با بياني روشن و روان به مخاطبان آموزش مي دهد.

گفت و گوی چهار نفره
تیموتی ویلیامسن
کامران شهبازی، سعیده بیات
نشر کرگدن
#فلسفه
قیمت: 25000 تومان
https://news.1rj.ru/str/Scienceguybooks/140

تیموتی ویلیاسمن، فیلسوف بریتانیایی و استاد فلسفه و منطق در دانشگاه آکسفورد است. حوزه های تخصص او عبارتند از: معرفت شناسی، منطق فلسفی، فلسفه زبان و متافیزیک. او در این کتاب گفت و گویی خیالی میان چهار نفر (باب، سارا، زک و رکسانا) ترتیب داده است. باب نماد انسان های خرافاتی است. سارا فرزند وفادارِ روشنگری است. زک نماینده نسبی گرایان است و رکسانا، که شاید نزدیک ترین فرد به شخصیت فکری خود ویلیامسن باشد، مدافع تمام عیارِ عقلانیت منطقی است. این چهار نفر در قطاری با یکدیگر هم صحبت می شوند و درباره طیف گسترده ای از موضوعات به ظاهر ساده اما فلسفی، مانند اختلاف نظر، درستی و نادرستی، شناخت، باور، منطق، خطاپذیری، نسبی گرایی، مطلق گرایی، اخلاق، ارزش ها و … بحث می کنند.

چرا ملت ها شکست می خورند؟
دارون عجم اوغلو، جیمز ای رابینسون
محسن میردامادی، محمد حسین نعیمی پور
انتشارات روزنه
#سیاست #اقتصاد #تاریخ
قیمت: 40000 تومان
https://news.1rj.ru/str/Scienceguybooks/145

«چرا ملت‌ها شكست می‌خورند» با نگارشی درخشان و دلپذیر به پرسشی پاسخ می‌دهد كه قرن‌ها متخصصان را درمانده كرده است. چرا برخی كشورها ثروتمند و برخی دیگر فقیرند و به واسطه ثروت و فقر، سلامتی و بیماری غذا و قحطی از یكدیگر مجزا می‌شوند؟»
آیا این امر ناشی از فرهنگ، آب و هوا یا جغرافیا است؟ شاید جهل و غفلت از سیاست‌های صحیح علت ناكامی است؟ مطلقاً خیر. هیچ یك از این عوامل قطعی یا محتوم نیستند. از این كه بگذریم، چگونه توضیح دهیم كه چرا بوتسوانا تبدیل به یكی از كشورهایی شده است كه سریعترین رشدها را در جهان دارند، در حالی كه سایر كشورها آفریقایی همچون زیمبابوه، كنگو و سیرالئون در ورطه فقر وخشونت گرفتار آمده‌اند؟
دارون عجم اوغلو و رابینسون قاطعانه نشان می‌دهند كه این نهادهای اقتصادی و سیاسی ساخته دست بشرند كه شالوده موفقیت اقتصادی (یا فقدان آن) را می‌سازند. عجم اوغلو و رابینسون بر مبنای پانزده سال مطالعه برروی منابع اصلی به شواهد تاریخی فوق‌العاده‌ای از امپراطوری رم، دولت – شهرهای مایا و نیز دوران قرون وسطی، اتحادیه جماهیر شوروی و آفریقا نظم می‌بخشند تا نظریه اقتصاد سیاسی تازه‌ای بنا كند كه ارتباطی وسیع با پرسش‌های سترگ امروزین دارد. این کتاب در کنار کتاب «سرمایه در قرن 21» توماس پیکتی یکی از مهم‌ترین کتاب‌های به‌نگارش درآمده در این زمینه در سال‌های اخیر است و نحوه نگاه و درك شما را نسبت به جهان دگرگون می‌كند.

اقتصاد برای همه (جلد1)
علی سرزعیم
انتشارات ترمه
#اقتصاد
قیمت: 30000 تومان
https://news.1rj.ru/str/Scienceguybooks/147

به عنوان يک ناظر بيروني، مشکلي که در عرصه ي انديشه ي اقتصادي در ايران مشاهده مي کنم، درک محدود مباحث اقتصادي در ميان شهروندان و سياستگذاران است، که نتيجه آن افراط و تفريط و ناکارآيي رويکردهاي اتخاذ شده به سياست اقتصادي است. نخستين بار که پيش نويس کتاب حاضر را ديدم، ارايه نسخه ي نهايي آن را به عموم، گام بسيار مثبتي ارزيابي کردم و متوجه شدم که قلم ساده و روان آقاي دکتر سرزعيم در بيان موثر و همه فهم مباحث پيچيده اقتصاد توانمند است. لذا ايشان را به تکميل و ادامه کار تشويق کردم و خودم نيز به سهم خود، در بهبود آن مشارکت ورزيدم.
"هادي صالحي اصفهاني، استاد اقتصاد دانشگاه ايلينوي در اوربانا-شمپين-آمريکا"

کتاب اقتصاد براي همه نوشته ي دکتر علي سرزعيم را از حيث پنج فضيلت بزرگي که براي هر کتاب، رساله و مقاله خوب قائلم، يعني از لحاظ هدفمندي، آسان يابي، عدم خروج از موضوع بحث، نزديکي هرچه بيشتر به مسائل و مشکلات عيني، واقعي و هرروزه و اجتناب از هرگونه فضل فروشي، خودنمايي و رجز خواني نويسنده، بسيار ممتاز مي بينم. اين گونه نوشته ها فارغ از موضوع بحث شان به توسعه و تعميق فرهنگ و عقلانيت جامعه مدد بسيار مي رسانند و از اين جنبه بجد قابل توصيه اند. اميد مي برم که علي سرزعيم به نشر نوشته هاي بسيار بيشتري از اين دست توفيق يابد.
"مصطفي ملکيان، دي ماه 1393"