‍ 🔹 اولین چاپ دیوان حافظ کدام است؟

نخستین چاپ دیوان حافظ در سال 1791 میلادی (حدود 1170شمسی) توسط یک سیاستمدار و فرهنگ دوست تبریزی به نام ابوطالب تبریزی، فرزند محمد بیگ‌خان، در شهر کلکتۀ هندوستان انجام گرفته است. انتشار دیوان حافظ توسط ابوطالب تبریزی، سرآغاز حافظ پژوهی در عصر جدید و توجه گستردۀ علاقه‌مندان فرهنگ اسلام و ایران به ادبیات فارسی در سراسر جهان به شمار می‌رود. بعد از این چاپ بود که دو کشور عثمانی و مصر، به بررسی شعر حافظ روی آوردند و سخنوران دنیا، با شعر و اندیشه حافظ آشنا شدند. ابوطالب در ذیل شرح حال حافظ در کتاب خلاصة‌الافکار، گزارش می‌دهد که به پیشنهاد یکی از دوستان انگلیسی‌اش، دیوان حافظ را از روی 12 نسخه خطی تصحیح کرده و آن را در اواسط سال 1206ق در 1200 نسخه چاپ کرده است. از نکات ارزشمند تاریخی در این تصحیح، اشاره به نام دست‌اندرکاران چاپخانه و وظایف آنها در چاپ این کتاب است که از حیث تاریخ چاپ، بسیار مهم است.
goo.gl/YbFCvY
منبع: طاهری خسروشاهی، محمد، «دربارۀ ابوطالب تبریزی؛ بانی نخستین چاپ دیوان حافظ»، در: مجله فرهنگی و هنری سفینه تبریز، ش1، صص61-65
📎تصویر پیوست تصویری از حافظِ ابوطالب تبریزی است.
برگرفته از کانال مرکز کتاب پژوهی ایران

@UT_Central_Library

#تقویم_فرهنگی امروز، ۱۰ بهمن ۱۳۹۶

۷۲ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۲۴، مهری باقری ـ زبان‌شناس و از مفاخر فرهنگی ایران ـ متولد شد.
مهری باقری در ۱۰ بهمن ۱۳۲۴ در تهران زاده شد. پس از پایان تحصیلات متوسطه، رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی را برای ادامه‌ی تحصیل برگزید. در دوره‌ی کارشناسی ارشد، با علاقه به زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی ایران و برای تکمیل تحصیلات و استفاده از منابع گسترده‌تر و تحقیق و پژوهش، به آلمان رفت. مهری باقری در سال ۱۳۵۲ دانشنامه‌ی دکتری گرفت. «مقدمات زبان‌شناسی»، «تاریخ زبان فارسی»، «ترجمه‌ی کارنامه‌ی اردشیر بابکان»، «تحولات تاریخی اصوات زبان فارسی» و چندین مقاله‌ی علمی در زمینه‌ی «زبان‌شناسی»، «روایات سنتی» و «فرهنگ عامه»، از جمله آثار دکتر مهری باقری است. وی در سال ۱۳۸۰ به عنوان چهره‌ی ماندگار برگزیده شد و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی او را به عنوان یکی از مفاخر فرهنگی ایران‌زمین معرفی کرده است.
دکتر مهری باقری ـ زبان‌شناس و از مفاخر فرهنگی ایران ـ امروز ۷۲ ساله شد.
goo.gl/7w2yfx
گردآوری و تنظیم: #آرش_امجدی

@UT_Central_Library

کتابخانه هولوگرافیک؛ توسعه عدالت اطلاعاتی در استعاره کتابخانه آیینه‌گون در برابر دانش لازمه توسعه عدالت اطلاعاتی در سطح ملی، ایجاد زمینه دسترسی برابر به منابع علمی است. یکی از بزرگترین منابع توزیع اطلاعات در کشور، کتابخانه‌ها هستند که به دلایل گوناگون، گاهی فقط در دسترس عده معدودی از افراد قرار می‌گیرند.کتابخانه در واقع، فضای توسعه نرم‌افزاری دانش است. به عبارت دیگر، کتابخانه با ایجاد امکان دسترسی به محتوا و الگوهای گوناگون تفکر و مراوده علمی، زمینه را برای توسعه دانش فراهم می‌کند. ایده «کتابخانه هولوگرافیک» بر ایده مقدس «نشر دانش به منزله تکلیف» بنا نهاده شده است که همه بتوانند در همه جای کشور و جهان، بدون محدودیت، به بیشترین اطلاعات مورد نیاز دست یابند.
در این امتداد، باید با توسعه کتابخانه الکترونیک، امکان دسترسی به منابع دانش را برای همه اقشار جامعه قرار ‌داد تا امکان دانش افزایی و عدالت‌گستری در سیر دانش اندوزی برای همه فراهم ‌آید. برای دریافت متن کامل مقاله به این آدرس مراجعه فرمایید:https://jlib.ut.ac.ir/article_57953.html

@UT_Central_Library

اهدای نسخه ای از تاریخ بیهقی از سوی عبدالحی حبیبی به سعید نفیسی

استاد عبدالحی حبیبی (1289 ـ 1353ش) از پژوهشگران افغانی به نام است که شماری از آثار وی در باره تاریخ افغانستان شهرت دارد و با فرهیختگان ایرانی معاصر خویش ارتباط نزدیک داشته است.
در میان نسخه های سعید نفیسی که به کتابخانه مرکزی آمده است، نسخه ای نسبتا جدید (از حوالی 1300 قمری) از تاریخ بیهقی هست که اول وآخر آن افتاده، و مفتی صدرالدین تاشکندی آن را از روی نسخه چاپ طهران که به کوشش ادیب پیشاوری آماده شده، تکمیل کرده است.
در دو صفحه نخست کتاب، دو یادداشت از عبدالحی حبیبی آمده است. یکی اهداء نامه او خطاب به سعید نفیسی است که در آن چنین آمده است:
کراچی، 12 مارچ 1956
به حضور حضرت استاد، سرآمد فضلای روزگار، آقای سعید نفیسی، یادگار اقامت منفای کراچی تقدیم شد. عبدالحی حبیبی افغانی
در صفحه مقابل آن، یادداشت دیگری در باره این نسخه آمده است که نکات سودمندی در آن وجود دارد. عبدالحی حبیبی در این یادداشت در باره نسخه و ویژگی های آن توضیح داده و چنین نوشته است:

این نسخه در کابل خریداری شد، از حیث صحت خیلی خوبست، چون با نسخه مطبوع آقای نفیسی مقابلت شد، در برخی عبارات با آن فرق دارد، و حتی با نسخه بدلهای آن متفاوتست، بنابر این نسخه مستقلی شمرده می شود.
در برخی عبارات که با نسخ مطبوع اختلاف موجود است، آنچه درین نسخه آمده، از حیث قیمت ادبی نیز مزیت دارد، اما خط و کاغذ نسخه جدید است، و غالبا در حدود 1300 ه ق در ایران نوشته شده و کاغذ آن هم انگلیسی است.
آغاز و آخر کتاب افتاده بود، و آن را غالبا مرحوم مفتی صدرالدین تاشکندی که در حدود 1317 ش در قندهار مفرور بود و همانجا مرد، و از نوابع علما و سیاسیون قرن حاضر بود، از روی نسخه طهرانیه مطبوعه سید احمد ادیب پیشاوری تکمیل کرده است، و بعد از مرگ او این نسخه به کابل افتاده و من خریدم، روان مفتی شاد باد، که چه مصایبی در راه حق دید و در غربت بمرد. 22 جون 1955منفای مئگمری، عبدالحی حبیبی
این نسخه به شماره 5933 در کتابخانه مرکزی دانشگاه نگهداری می شود.
(جالب این که در فهرست دانشگاه، در باره این نسخه، هیچ اشاره ای به این نکته نشده است!).
goo.gl/T1a5K6

@UT_Central_Library

دوره آموزش مقدماتی وپیشرفته نرم افزار WMS
موسسه آب دانشگاه تهران
مدرس: حمید کاردان مقدم
12 و13بهمن 1396
اطلاعات تکمیلی و ثبت نام در وب سایت:
watinst.ut.ac.ir/?p=3945
021-88955321
@UT_Central_Library

دومين جشنواره فرهنگی صدف
پرديس فارابی دانشگاه تهران (شهر قم)
Farabi-farhangi.ir
@UT_Central_Library

تصویر یکی از کتابخانه های عمومی نروژ
اگر شهروند نروژ باشید وکتابی بنویسید در مرحله اول دولت هزار جلد ازآن کتاب را از شما میخرد وبه کتابخانه های عمومی میدهد تا از نویسنده حمایت شود
@UT_Central_Library

‍ 📝 از ایرج افشار به فرزندانش: امیدوارم هیچگونه اقدامی نکرده باشید که مسلماً و قطعاً و فوراً به حیثیت من صدمه وارد می شود...

...یک روز از دوستم بهرام افشار شنیدم که فرزندان ایرج افشار تصمیم گرفته بودند برایش جشن نامه ای ترتیب دهند. وقتی خبر به افشار رسید دو نامه به فرزندانش نوشت و آنان را مصرحاً از این تصمیم بر حذر داشت. به لطف دوستم آرش افشار عکس این دو نامه به دستم رسید که در بخش اسناد و مدارک «کتابشناسی موضوعی – تاریخی از نوشته ها و چاپکرده های ایرج افشار» نقل کردم. متن یک نامه را اینجا منتشر می کنم. آیینه ای است برای شناخت بهتر ایرج افشار.
goo.gl/8hMZhJ
منبع: عظیمی، میلاد، «نامه ای منتشر نشده از ایرج افشار به فرزندانش»، بخارا، ش123، صص333-335.

برگرفته از کانال مرکز کتاب پژوهی ایران

@UT_Central_Library

◀️ کارگاه آشنایی با روش های کشف سرقت علمی برگزار شد.

کارگاه روش های کشف سرقت علمی روز دوشنبه 9 بهمن ماه 1396 توسط انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران- شاخه فارس و کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه شیراز با تدریس سرکار خانم زهرا عزیزخانی برگزار شد. در این کارگاه که با شرکت پرشور دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته های مختلف برگزار گردید به مباحثی چون: تعریف سرقت علمی، مصادیق سرقت علمی و نقش آموزش در پشگیری از سرقت علمی پرداخته شد. در ادامه نیز با کار عملی چند نرم افزار معروف سرقت علمی به شرکت کنندگان معرفی گردید و عملاً افراد با نرم افزارهای مربوط به کار پرداختند.
منبع: کانال انجمن علمی کتابداری و اطلاع رسانی ايران
@UT_Central_Library

💢گشتی در نمایشگاه مطبوعات قاجار؛ نشریات ایران صد سال پیش از عصر دیجیتال

🔹89 سال از عمر نشریات کشورمان که در عصر قاجار سپری شد از آرشیو کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران خارج شد تا در نمایشگاهی به نام «مطبوعات دوره قاجار» در معرض تماشای پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان این حوزه قرار گیرد؛ 80 عنوان مجله و روزنامه که روایتگر یکی از مهم‌ترین ادوار تاریخ معاصر ما هستند.

متن کامل خبرنمايشگاه مطبوعات قاجار:
http://pana.ir/news/706769

عکس هايی از نمايشگاه مطبوعات قاجار:
http://pana.ir/news/707792

@UT_Central_Library

📜🔎نمایشگاه عکسها و اسناد انقلاب1357 منتخب گنجینه کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران
⌛️یکشنبه 15 تا دوشنبه 30 بهمن، ساعت 8تا16
خیابان انقلاب، دانشگاه تهران، کتابخانه مرکزی
@UT_Central_Library

دهه فجر گرامی باد!
@UT_Central_Library

🔎 سرمقاله جدید دکتر رضا داوری اردکانی (رییس فرهنگستان علوم) درباره علل توسعه نیافتگی در کشورهای توسعه نیافته

توسعه یافتگی و توسعه نیافتگی

استاد دکتر رضا داوری اردکانی در سرمقاله شماره شصت و چهارم نشریه فرهنگستان علوم که با عنوان «خردِ پیشرفت و توسعه» به تازگی منتشر شده است بار دیگر به بحث پراهمیت تجدد و نسبت آن با تاریخ ما پرداخته است. ناگفته پیدا است که مهمترین مسئله تاریخ تجدد ما از منظر داوری اردکانی معطوف به توسعه است. کما اینکه او وضع معاصر ما را نیز ذیل مفهوم فکری توسعه نیافتگی تحلیل و تبیین می کند. رئیس فرهنگستان علوم در بخش آغازین سرمقاله خود می نویسد: « توسعه‌یافتگی مقدمات و سوابقی می‌خواهد و کشورهایی که در زمان ما این سوابق را نداشته‌اند نمی‌توانند توسعه‌یافته باشند. نکته‌ای که توجه به آن ضرورت دارد اینست که توسعه‌یافتگی و توسعه‌نیافتگی در تاریخ جدید معنی دارد یعنی به طور کلی نمی‌توان گفت که هر نظم زندگی هر وقت که بوده اگر مثلاً شباهتی به نظم اروپای غربی نداشته توسعه‌نیافته بوده است. به تمدن‌های قدیم صفت توسعه‌نیافته نمی‌توان داد. تقابل توسعه‌نیافته با توسعه‌یافته به اصطلاح اهل منطق، تقابل عدم و ملکه است. در تقابل عدم و ملکه موضوعی که متصف به صفتی می‌شود یا صفتی از آن سلب می‌شود باید شأنیت احراز آن صفت را داشته باشد.» مشروح مقاله بلند استاد دکتر رضا داوری اردکانی را می توانید از طریق وب سایت اختصاصی ایشان به آدرس www.rezadavari.ir مطالعه کنید.
https://news.1rj.ru/str/rezadavariardakani/440

@UT_Central_Library

#تقویم_فرهنگی امروز، ۱۳ بهمن ۱۳۹۶

۵۷ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۳۹، ميرزا محمدحسين فاضل تونی ـ دانشمند و محقق معارف دینی و ادبی ـ رحلت کرد.
ميرزا محمدحسين فاضل تونی در سال ۱۲۵۷ در شهرستان فردوس در خراسان متولد شد. در دوران تحصيل از محضر عالمان برجسته‏‌ای همچون اديب نيشابوری كسب فيض كرد و به مدارج عالی علمی و معنوی دست يافت. فاضل تونی در فقه و اصول، حكمت، عرفان، رياضي، نجوم و ادبيات عرب از معلومات وسيعی برخوردار بود. بعدها به سمت استادی در دانشكده‌ی ادبيات دانشگاه تهران برگزيده شد و تدريس زبان و ادبيات عرب و فلسفه‌ی قديم به او واگذار گردید. فاضل تونی با اين‌كه به علت كهولت سن بازنشسته شد، از تدريس نياسود و به كار خود ادامه داد. از این دانشمند علوم انسانی كتاب‌های ارزشمندی چون: «حكمت قديم»، «الهيات» و «حواشی بر اَسفار» به يادگار مانده است.
ميرزا محمدحسين فاضل تونی ـ دانشمند و محقق معارف دینی و ادبی ـ در ۱۳ بهمن ۱۳۳۹ در ۸۲ سالگی در تهران بدرود زندگی گفت.
goo.gl/z8sTX4
گردآوری و تنظیم: #آرش_امجدی

@UT_Central_Library

🔻فردا (شنبه 14بهمن) ساعت 14:30تا 16:30
نشست تخصصی پیرامون مطبوعات دوره قاجار
با حضور دکتر منصوره اتحادیه، دکتر حسین انتظامی و استاد سیدفرید قاسمی
در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران
@UT_Central_Library

#تقویم_فرهنگی امروز، ۱۴ بهمن ۱۳۹۶

۲۳ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۷۳، عباس زریاب خویی ـ ادیب، پژوهشگر و مترجم ـ درگذشت.
عباس زریاب خویی در سال ۱۲۹۷ در خوی به دنیا آمد. پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی و دوره‌ی اول دبیرستان در زادگاهش، در سال ۱۳۱۶ به قم رفت و ۶ سال نزد علمای طراز اول حوزه‌ی علمیه‌ی قم به تحصیل پرداخت. در همین دوره در جلسات درس شرح منظومه‌ی سبزواری و اَسفار ملاصدرا نزد آیت‌الله العظمی امام خمینی (ره)، حاضر می‌شد. زریاب خویی در سال ۱۳۲۶ به کار در کتابخانه‌ی مجلس شورای ملی مشغول شد. همزمان دوره‌ی لیسانس را در دانشکده‌ی «معقول و منقول» که بعدها به «الهیات و معارف اسلامی» تغییر نام داد، گذراند. زریاب خویی در ۱۳۲۸ به عنوان مدیر کتابخانه‌ی مجلس سنا برگزیده شد. وی در سال ۱۳۳۹ از دانشگاه گوتنبرگ آلمان در رشته‌های تاریخ و فلسفه، دانشنامه‌ی دکتری گرفت. دکتر زریاب خویی ۲ سال نیز در دانشگاه برکلی کالیفرنیا در آمریکا به تدریس زبان و ادبیات فارسی پرداخت. او با «دائره‌المعارف فارسی»، «دانشنامه‌ی ایران و اسلام»، «دائره‌المعارف بزرگ اسلامی» و «دائره‌المعارف تشیع» نیز همکاری کرد و بسیاری از مدخل‌های این آثار تحقیقی به قلم وی است.
استاد دکتر عباس زریاب خویی در ۱۴ بهمن ۱۳۷۳ در ۷۶ سالگی در تهران شمع وجودش خاموش گشت.
ترجمه‌ی کتاب‌های «تاریخ فلسفه» و «لذات فلسفه» از انگلیسی اثر ویل دورانت، «تاریخ ایرانیان و عرب‌ها» از آلمانی اثر تئودور نولدکه و تصحیح و تحشیه‌ی «الصیدنه فی الطب»اثر ابوریحان بیرونی، از این پژوهشگر و مترجم معاصر است.
goo.gl/68NxcF

گردآوری و تنظیم: #آرش_امجدی
@UT_Central_Library

مجموعه فهرستهای نسخ خطی و میکروفیلمهای موجود در کتابخانه مرکزی:
جلد نوزدهم-فهرست کتابخانه مرکزی
@UT_Central_Library

مجموعه فهرستهای نسخ خطی و میکروفیلمهای موجود در کتابخانه مرکزی:
جلد بیستم-فهرست کتابخانه مرکزی
@UT_Central_Library

🔸 بازدید رؤسای کتابخانه های مختلف شهر قم از کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران
https://goo.gl/EmBCVP
🔹 در این بازدید رؤسای کتابخانه های عضو "مجمع کتابخانه های تخصصی قم" (مکتا) شامل جناب آقای محمدی شجاعی، دبیر مکتا و رییس کتابخانه ادیان و مذاهب، جناب آقای دکتر سادات رییس کتابخانه دفتر تبلیغات اسلامی قم، جناب آقای اسماعیل رهنورد، رییس کتابخانه آیت الله بروجردی، جناب آقای رجبیان رییس کتابخانه مدرسه فیضیه و جناب آقای احمدی -رییس کتابخانه پژوهشگاه حوزه و دانشگاه از تالار نفیس دیدن کردند و ضمن صحبت با دکتر رسول جعفریان و سایر همکاران کتاخانه، پیشنهادات مختلفی برای همکاری میان کتابخانه ها مطرح کردند.

@UT_Central_Library

#تقویم_فرهنگی امروز، ۱۴ بهمن ۱۳۹۶

۲۸ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۶۸، استاد دکتر سید حسن سادات ناصری ـ پژوهشگر عرصه‌ی زبان و ادبیات فارسی ـ درگذشت.
سید حسن سادات ناصری در سال ۱۳۰۴ در تهران به دنیا آمد. دوره‌های لیسانس تاریخ و فوق لیسانس ادبیات فارسی را در دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران به پایان برد. در سال ۱۳۲۸ به دوره‌ی دکتری ادبیات فارسی راه یافت و پایان‌نامه‌ی خود را با عنوان «ارتباط فکر حافظ و مولانا»، به راهنمایی استاد بدیع‌الزمان فروزانفر اختیار کرد و در سال ۱۳۴۸ از آن دفاع نمود.
دکتر سید حسن سادات ناصری، میان سال‌های ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۵، عضو رسمی هیأت علمی دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران بود. او به اقتضای طبع شعر نیز می‌سرود. ضمناً فعالیت مطبوعاتی‌اش را از سال ۱۳۲۵ از طریق همکاری با نشریاتی مانند «وحید»، «یغما»، «ارمغان» و «آموزش و پرورش» آغاز کرد. وی آثاری در زمینه‌ی تاریخ، فرهنگ و ادبیات نیز از خود برجای گذاشته، از آن میان؛ کتاب «هزار سال تفسیر فارسی»، «ارتباط افکار حافظ و مولوی» و «سرآمدان فرهنگ و تاریخ ایران در دوره‌ی اسلامی».
دکتر سید حسن سادات ناصری در سفری که به دعوت مقامات فرهنگی کشور افغانستان برای بررسی چگونگی وضع آموزش و پژوهش زبان و ادب فارسی، به آن کشور رفته بود، در ۱۴ بهمن ۱۳۶۸ در ۶۴ سالگی بر اثر عارضه‌ی قلبی در کابل درگذشت. آرامگاه وی در ابن بابویه شهر ری است.
goo.gl/a99cHx

گردآوری و تنظیم: #آرش_امجدی
@UT_Central_Library

نشست بررسی مطبوعات قاجار هم اکنون در کتابخانه مرکزی با سخنرانی دکتر منصوره اتحادیه، دکتر حسین انتظامی و استاد سید فرید قاسمی برگزار شد. گزارش تفصیلی منتشر خواهد شد
@UT_Central_Library