تقویم_فرهنگی امروز، ۱۸ آذر ۱۳۹۷

۹۱ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۰۶، فتح‌الله مجتبایی ـ مترجم، مورّخ ادیان و از مفاخر فرهنگی ایران ـ به دنیا آمد.
فتح‌الله مجتبایی در ۱۸ آذر ۱۳۰۶ در تهران زاده شد، اما چند ماه بعد مادرش او را به فراهان برد. وی تا ۱۴سالگی در فراهان ماند. در این مدت دروس مطوّل، جامعُ‌المقدمات، مُغنی و زبان فرانسه خواند. در سال ۱۳۲۰ از دبیرستانی در اراک دانشنامه‌ی دیپلم متوسطه گرفت. سپس تحصیلات خود را در دانشکده‌ی زبان و ادبیات دانشگاه تهران پی گرفت. فتح‌الله مجتبایی در این دوره از محضر استادانی چون: سعید نفیسی، لطفعلی صورتگر و پرویز ناتل خانلری بهره برد. در سال ۱۳۳۲ وارد کارهای دولتی شد و در دبیرستان‌های اراک به تدریس زبان‌های خارجی و ادبیات پرداخت. به کار ترجمه و تألیف نیز روی آورد و «شرح بوطیقای ارسطو» را ترجمه کرد. استاد مجتبایی از ۱۳۳۷ با «مؤسسه‌ی فرانکلین» همکاری کرد و به ترجمه و ویراستاری پرداخت. مدتی نیز به عنوان وابسته‌ی فرهنگی و مدیر خانه‌های فرهنگی ایران در لاهور، به پاکستان رفت. در آن جا زبان سانسکریت آموخت و به مطالعه‌ی تاریخ دوران اسلامی هند و فرهنگ و ادب فارسی پرداخت.
استاد مجتبایی در سال ۱۳۴۴ به دانشگاه هاروارد آمریکا رفت و در آن جا ضمن تحقیق در تاریخ ادیان جهان، ادبیات فارسی و متون عرفانی را تدریس کرد. بعد به کمبریج رفت و در «ادیان و فلسفه‌های شرق» دانشنامه‌ی دکتری گرفت و پس از بازگشت به ایران، در دانشگاه تهران در گروه ادیان و عرفان به خدمت پرداخت. وی همچنین عضو پیوسته‌ی«فرهنگستان زبان و ادب فارسی» است.
از سال ۱۳۹۰، جایزه‌‌ی دکتر فتح‌الله مجتبایی هرساله در دی‌ماه به بهترین پایان‌نامه‌‌ی دوره‌ی دکتری در رشته‌های «ادیان و عرفان» و «زبان و ادبیات فارسی» با هدف ارتقای علمی و تشویق دانشجویان دوره‌ دکتری رشته‌های مذکور اهدا می‌شود.
دکتر فتح‌الله مجتبایی، تألیف، ترجمه و مقالات متعددی را در کارنامه‌ی فرهنگی خود دارد، از آن میان: «ترجمه‌ی عصر طلایی یونان و فلسفه و هنر آن» از ویل دورانت و «تاریخ ادبیات ایران: نیمه‌ی نخست از مجلد دوم» اثر ادوارد براون. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، دکتر فتح‌الله مجتبایی را به عنوان یکی از مفاخر ایران‌زمین معرفی کرده است. استاد دکتر فتح‌الله مجتبایی امروز ۹۱امین شمع زندگانی‌اش روشن می‌شود.
همایش بزرگداشت مقام علمی دکتر فتح‌الله مجتبایی، در روز پنج‌شنبه ۲۲ آذر ‌۹۷، از ساعت ۹ تا ۱۳ در دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، ساختمان علوم پایه، سالن علامه طباطبایی برگزار می‌شود. ورود برای عموم آزاد است.
@UT_Central_Library

بازنویسی و تنظیم: #آرش_امجدی

كتاب داستان توسعه در ايران/ دفتر نخست/ قصد مولف نگاهي اجمالي است به تاريخ سازندگي كشورمان در دوران معاصر و يك قرن اخير و آنچه كه ايران امروز ناميده مي شود. در اين راه بيشتر تمركزمان بر سازندگان و آفرنندگان است. سازندگانی که چه در قالب بنگاه ها وشرکت ها وچه به صورت افراد ، خاموش وسر به زیر در اقصی نقاط این مرز وبوم کار کردند ،از جان مایه گذاشتند وایران امروز را به شکلی که می بینیم در آوردند .
@UT_Central_Library

#تقویم_فرهنگی امروز، ۱۸ آذر ۱۳۹۷

۷۴ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۲۳، میرزا حسن تبریزی ـ مشهور به رُشدیه ـ درگذشت.
رشدیه از پیشگامان نهضت فرهنگی ایران در قرن گذشته و بنیان‌گذار مدارس به سبک جدید در تبریز و تهران بود.
میرزا حسن تبریزی در سال ۱۲۳۰ در تبریز به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی را در محضر پدر ـ ملّا مهدی ـ که از علمای بنام تبریز بود، آغاز کرد. به سبب علاقه‌ای که به تعلیم و تربیت و آموزش داشت، برای آشنایی با مقدمات اصلاح اصول تعلیم و تربیت، به بیروت، استانبول و مصر سفر کرد.
میرزا حسن نخستین مدرسه به سبک نوین را در قفقاز دائر کرد و سرانجام پس از فراز و نشیب بسیار، توانست در تبریز و تهران نیز چنین مدرسه‌ای را راه‌اندازی کند. مدارسی که میرزا حسن در تبریز و تهران بنیان گذاشت، به «رشدیه» معروف شد، چون در زبان ترکی استانبولی، مدارس ابتدایی را «رُشدی» می‌گفتند، از این رو خود میرزا حسن هم به «رشدیه» معروف شد.
میرزا حسن رشدیه در ۱۸ آذر ۱۳۲۳ در ۹۳سالگی در قم شمع وجودش خاموش گشت. 👇

@UT_Central_Library

بازنویسی و تنظیم: #آرش_امجدی

قابل توجه دانشجویان گرامی
دسترسی به پایگاه OnePetro توسط دانشگاه تهران فراهم شده است . این پایگاه یک کتابخانه آنلاین برای صنعت اکتشاف و تولید نفت و گاز است که دسترسی به بیش از 200،000 منبع در زمینه نفت و گاز را فراهم کرده است.علاقمندان به آدرس زیر مراجعه فرمایند: https://www.onepetro.org|

@UT_Central_Library

کارگاه پایگاه های اطلاعاتی دانشگاه در دانشکده جفرافیا-19/9/97
@UT_Central_Library

نگاره ها و نقاشی هایی از چنگیز خان از دید چهره های معروف جهان. اهدایی دوست عزیز جناب دکتر وثوقی به کتابخانه مرکزی، 527 صص.
@UT_Central_Library

تازه ترین شماره فرهنگ خطی، مجله مرکز تحقیقات خطی در هامبورگ آلمان. امروز به کتابخانه مرکزی اهدا شد.
@UT_Central_Library

آیت‌الله محمدکاظم خراسانی

#تقویم_فرهنگی امروز، ۲۰ آذر ۱۳۹۷

۱۰۷ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۲۹۰، ملا محمدکاظم خراسانی مشهور به آخوند خراسانی ـ مبارز مشروطه‌خواه، فقید و مرجع تقلید عصر ـ رحلت کرد. آخوند خراسانی به همراه شیخ عبدالله مازندرانی و میرزا حسین خلیلی تهرانی، سه مرجع امضاکننده‌ی مشروطه بودند که به «آیات ثلاث نجف» و «مراجع ثلاثه‌ی مشروطه‌خواه» مشهور شده‌اند. این سه بزرگوار چنانکه از تلگراف‌هایشان به دست می‌آید، تا پایان عمر به مشروطه وفادار ماندند. مراجع ثلاثه‌ی مشروطه‌خواه در زمان استبداد صغیر محمدعلی شاه قاجار را تکفیر و از سلطنت خلع کردند.
ملا محمدکاظم خراسانی در سال ۱۲۱۸ در مشهد مقدس به دنیا آمد. ایشان از شاگردان حاج ملا هادی سبزواری در فلسفه بود. در ۲۲ سالگی به تهران آمد و نزد ملاحسین خویی و میرزا ابوالحسن جلوه، دانش خود را در حکمت و فلسفه فزونی بخشید. سپس به نجف اشرف رفت و نزد شیخ انصاری و میرزای شیرازی به تحصیل علوم دینی پرداخت. ایشان حدود نیم قرن در نجف و سامرا به تدریس علوم معقول و منقول و هدایت مردم در امور دینی و اجتماعی پرداخت. کتاب «کفایةُالاصول» که به اختصار «کفایه» خوانده می‌شود، از تألیفات مهم آخوند است که در دوره‌های عالی حوزه‌های دینی تدریس می‌شود. آخوند خراسانی در سحرگاه ۲۰ ذی‌الحجه‌ی ۱۳۲۹، برابر با ۲۰ آذر ۱۲۹۰، هنگامی که برای جهاد بر ضد روس‌ها قصد هجرت به ایران را داشت، در ۷۲سالگی رحلت کرد. آرامگاه آخوند خراسانی در حرم حضرت علی علیه‌السلام در نجف اشرف قرار دارد.

@UT_Central_Library

بازنویسی و تنظیم: #آرش_امجدی

کتاب حاضر در سه فصل نوشته شده که که در هر فصل به بخشی از تاثیر ادبیات در تعریه پرداخته شده وبه سبب اهمیت وارتباط اسناد ونمونه های خاص بررسی شده با هر فصل پاره ای از آن ها در ضمیمه هر فصل آمده است در بخش نتیجه گیری نیز به رغم وجود نتیجه گیری های لازم در هر فصل ،جمع بندی مطالب ونتیجه نهایی آمده است .. درمقدمه کتاب نگارنده ، پس از نگاهی اجمالی به تاریخچه تعزیه یا شبیه خوانی به این نکته اشاره می کند که "آنچه این نمایش آئینی را از سایر تظاهرات مذهبی مربوط به وقایع تاریخ اسلام و به ویژه حماسه عاشورا متمایز می سازد نه آرایه هایی چون دکور، صحنه، لباس و وسایل بلکه وجود سه عنصر "کلام منظوم (ادبیات)"، "موسیقی" و "نمایش" در پیوندی تنگاتنگ با یکدیگر است. چنانچه اگر یکی از سه عنصر فوق را حذف کنیم، آنچه باقی می ماند شبیه خوانی نخواهد بود در حالیکه با حذف یا تقلیل سایر عناصر تنها مجلس ساده تری خواهیم داشت."
@UT_Central_Library

گزیده ای از شاهنامه فردوسی، با چاپی بسیار چشم نواز در 1260 صفحه (و قیمت مناسب 85 هزار تومان). چاپ نگارستان اندیشه. نسخه ای از آن به کتابخانه مرکزی اهداء گردید. متشکریم.
@UT_Central_Library

با توجه به فرا رسیدن ایام امتحانات جهت رفاه حال دانشجویان عزیز ساعات کاری بخش ابوریحان بیرونی کتابخانه مرکزی از ساعت 8 لغایت 21 وتالار های مطالعه از ساعت 8 لغایت 23 می باشد. این برنامه، از روز شنبه 24 آذر اجرایی خواهد شد.
@UT_Central_Library

خانم الیزه استورکنبوم.مخقق هنر اسلامی از دانشگاه سنت اندروز اسکاتلند به همراه اقای پروفسور میشل فردریش رییس مرکز مطالعه فرهنگ نسخ خطی از دانشگاه هامبورگ آلمان، از کتابخانه مرکزی ومخزن نسخ خطی در روز دوشنبه19/9/97 بازدید کردند.
در این دیدار، که با حضور رییس کتابخانه مرکزی جناب اقای دکتر رسول جعفریان، خانم کرم رضایی و سرکار خانم افکاری انجام گرفت، بر تعامل و همکاری علمی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با مرکز مطالعه فرهنگ نسخ خطی در حوزه پژوهش های نسخه شناسی آزمایشگاهی مدرن بر نسخ خطی تاکید شد.
این نخستین همکاری دانشگاهی در ایران با این مرکز در خصوص انالیز نسخه ها از حیث ویژگی های نسخه شناسی مانند شناخت کاغذ و مرکب است.
در این دیدار، انان از مخزن نسخ خطی، اسناد و موزه کتابخانه بازدید نموده و استقبال چشمگیری برای انعقاد تفاهم نامه و گسترش زمینه های همکاری نسخه پژوهی، آموزشی و پژوهشی نمودند.

در پایان این ملاقات، پروفسور فردریش، اخرین شماره نشریات منتشر شده " فرهنگ نسخ خطی " چاپ دانشگاه هامبورگ را نیز به کتابخانه مرکزی اهدا نمود
@UT_Central_Library

استادان آلمانی در حال دیدن نسخه ای کهن از مسالک و ممالک، و بررسی نقطه ای نقشه جنوب ایران، جایی که بحر فارس نوشته شده است.
@UT_Central_Library

سلیم نیساری

#تقویم_فرهنگی امروز، ۲۱ آذر ۱۳۹۷

۹۸ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۲۹۹، سلیم نیساری ـ ادیب و پژوهشگر ـ به دنیا آمد.
سلیم نیساری در ۲۱ آذر ۱۲۹۹ در تبریز متولد شد. بعد از گذراندن دوره‌ی تحصیلات ابتدایی و متوسطه و کسب رتبه‌ی اول در امتحان نهایی دانشسرای تبریز، برای ادامه‌ی تحصیل به تهران آمد. در تهران موفق به دریافت دانشنامه‌ی لیسانس در رشته‌ی ادبیات فارسی و علوم تربیتی شد. پس از مدتی در ادبیات فارسی دانشنامه‌ی دکتری گرفت.
دکتر سلیم نیساری در سال ۱۳۲۹ برای ادامه‌ی تحصیل به اروپا رفت. از دانشگاه لندن دانشنامه‌ی فوق لیسانس گرفت. سپس از دانشگاه ایندیانای آمریکا در رشته‌ی علوم تربیتی و زبان‌شناسی دانشنامه‌ی دکتری گرفت. دکتر نیساری در بازگشت به میهن، در سال ۱۳۳۳ ضمن تدریس، معاونت دانشکده‌ی ادبیات دانشکده‌ی شیراز را به عهده گرفت. در این زمان، «تاریخ فرهنگ ایران»، «کلیات روش تدریس» و «روش آموزش زبان فارسی در دبستان»، از جمله عناوینی بود که تدریس آن را بر عهده داشت. دکتر سلیم نیساری در سال ۱۳۴۴ به مرتبه‌ی استادی رسید و در دانشگاه تهران در دانشکده‌ی علوم تربیتی تدریس دروسی چون: «مبانی آموزش و پرورش»، «آموزش مقدمات خواندن و نوشتن»، «آیین بررسی و گزارش‌نویسی» و «روش تحقیق» را بر عهده گرفت. وی همچنین در کار پژوهش نُسَخ خطی متون کهن فارسی، از بزرگان این فن به شمار می‌رود. کتاب «نسخه‌های خطی حافظ» از جمله کارهای ماندگار اوست که بر اساس نسخه‌های سده‌ی نهم هجری گرد آمده است.
این پژوهنده‌ی زبان و ادب فارسی، کتاب فارسی اول دبستان را سال‌ها پیش، بر پایه‌ی «دارا وُ سارا و دوستان»، طرح‌ریزی کرد.
استاد دکتر سلیم نیساری امروز ۹۸امین شمع زندگانی‌اش روشن می‌شود.

@UT_Central_Library

بازنویسی و تنظیم: #آرش_امجدی