زیگ زبان جالبی است و در حال رشد. البته هنوزم خیلی جا داره تا وارد کارهای رده اول دنیا بشه ولی معماری، فلسفه، سینتکس، سرعت و چندین فاکتور دیگه، تبدیلش کردن به چیزی که من با علاقه دنبالش می‌کنم و خیلی خوشحال می‌شم اگر فرصتی بشه برای کارهای بیشتر باهاش. برای یادگیریش یکی از کتاب‌های خوب، این کتاب آزاد ۶۴ فصلی است؛ و بر خلاف راست، با خوندن همین یک کتاب هم می‌شه به درک خوب و کاربردی‌ای از زیگ رسید.

https://www.zigbook.net

دیروز داشتم با دستور پیدا کردن مسیر کامپیوتر خودم تا سرور ور می رفتم و فکر کردم گپ زدن در موردش جالبه. اینکه چطوری دستور
traceroute
می تونه اسم و رسم همه روترهایی که ازشون رد بشه رو در بیاره داستان جالبی داره و جزو کشف های اتفاقی هم هست (: خلاصه اش اینه که با
TTL
اینکار رو می کنه. فکر کردم از چیزهای جالبی است که می شه یه ویدئوی عمیق ازش درآورد.
https://youtu.be/Rfz8s4dQ9eU

سایت مشاغل لینوکس گزارش ۲۰۲۵ رو منتشر کرده و طبق انتظارات، کلاود در صدر شغل های پر تقاضا است. بعدش هم دواپز و امنیت. مهارت عمیق در داکر و کوبرنتیس بسیار ارزشمند است و چیزهایی مثل انسیبل و ترافورم و تجربه عملی با aws و آژر و گوگل کلاود که خب توی ایران برای ما سختتره. در برنامه نویسی هم پایتون، بش و گو رشد بزرگی داشتن و معمولا نیاز به تجربه با ci/cd (جنکینز و گیت‌هاب اکشنز) و مانیتورینگ ها بوده (مثلا گرافانا).

اگر علاقمند هستین پیشنهاد می‌کنم این گزارش رو ببینی و لیستی درست کنین از چیزهایی که خوبه در وقت های بیکاری باهاشون ور برین و تا حدی یاد بگیرینشون. در زندگی من همیشه اینطوری بوده که چنین گزارشی بهم گفته که موقعی که می خوام تفریح کنم، چی نصب کنم و باهاش ور برم و ازش سر در بیارم (:

https://www.linuxcareers.com/resources/blog/2025/11/linux-career-opportunities-in-2025-skills-in-high-demand/

https://youtube.com/shorts/RDEjHeHmciQ?feature=share

یکی از منابع رنج روزمره ما اینه که یادمون می‌ره انسان هستیم و برای یاد گرفتن زمان خاصی نیازه، برای جابجا شدن زمان خاصی نیازه، برای آرامش زمان لازمه، برای خوردن زمان لازمه و ... ما درگیر چیزی به اسم «تله بهره‌وری» می‌شیم و برامون تکرار می شه که می تونیم سریع و سریعتر باشیم و رنج بیشتری می کشیم و اتفاقا هر چقدر بیشتر می دویم، کمتر جلو می ریم. قدم های دقیق و پیوسته ما رو به جاهای بهتری می رسونن.

اینم جالبه. یک نفر امده کل ایمیل‌های منتشر شده اپستین رو در فرمتی که جیمیل نشون می ده مرتب کرده و وقتی وارد سایت می‌شین انگار وارد اکانت ایمیل اپستین شدین.

اپستین فردی بود که چندین سال قبل به خاطر اتهامات فراهم کردن رابطه جنسی برای افراد مشهور در جزیره تفریحی‌اش دستگیر شد و قبل از نهایی شدن محاکمه، در زندان خودکشی شد. از جمله اتهامات اپستین، حضور دخترهای زیر ۱۸ سال در مهمونی‌هاش بوده و مساله خیلی حساسش حضور کلی از آدم های مهم جهان در جزیره و ایمیل‌هاش.

https://jmail.world

خب خب امسال هم به دسامبر رسیدیم و تمرین‌های Advent Of Code. یک مجموعه مساله برنامه نویسی که ده سالی شده که هر سال از اول دسامبر تا ۲۵ دسامبر هر روز یکی منتشر می‌شن و می تونین به هر زبونی حلش کنین و برنامه نویسی خودتون (یا مهارتتون در یک زبون خاص) رو بهتر کنین. سطوح مساله‌ها متفاوت است و به شکل سنتی جلوتر که می‌ریم سختتر می شن. موضوعات جالبن و سوال‌ها هیجان انگیز طراحی شدن. و خب معلومه که خیلی هاش (احتمالا امسال همه) رو هوش مصنوعی می‌تونه حل کنه؛ دقیقا همونطور که لیفتراک می‌تونه کل وزنه‌هایی که توی جیم می‌زنین رو یه جا بلند کنه (: سوال اینه که شما می‌خواین وزنه‌ها رو جابجا کنین یا می خواین ورزیده بشین.

با ادونت آو کد امسال خوش بگذره. من معمولا تفننی هر روز نگاهش می کنم و گاهی سعی می کنم حلش کنم اگر در طول روز وقت داشته باشم.

https://adventofcode.com/2025/about

#برنامه‌_نویسی

رادیوجادی ۲۰۲ - سکسی‌ها


اگر برای چیزهای سکسی به این شماره میاین، نیاین. سکسی مخفف «سیم کارت سفید» است و در کنارش اتوبوس‌ها، خودران‌ها و فیلم‌های پورنی که فیسبوکی‌ها گفتن برای مصرف شخصی دانلود کردن. این شماره نه از کارخونه پادکست، که از یک کارگاه خونگی بیرون اومده.

00:00 - رادیوجادی ۲۰۲ - سکسی‌ها
02:11 - کارخانه پادکست‌سازی خودکار
08:44 - متا می‌گه فیلم‌های پورنی که دانلود کرده برای استفاده شخصی بوده
12:41 - اپل اپ استورهای شخص ثالث رو فعلا در ژاپن فعال می‌کنه
15:19 - اف اف ام پگ به گوگل: یا پول بدین یا اینهمه باگ نفرستین
22:17 - بحث اینترنت طبقاتی در ایران
30:13 - دسترسی سازنده چینی به اتوبوس‌های نروژ
31:15 - آیوا اتوبوس‌هاش رو رایگان کرده: ترافیک کمتر و هوای پاکیزه‌تر
31:45 - تاکسی‌های کاملا خودران اوبر و ویراید در ابوظبی
34:35 - بخش آخر
38:25 - پیام‌ها

https://youtu.be/JuPykaYvHx4

#پادکست #رادیوجادی

ارسلان بهم ایمیل زده بود و گفته بود که در ویدئوهای بازی‌های هکری فتح پرچم، یه ویدئوی منتشر نشده هست. نگاه کردم و درست می‌گفت. این ویدئویی از یه مسابقه بوده که ضبط و آپلود کرده بودم ولی یادم رفته منتشرش کنم. توش می‌دونیم که یه دیتایی لابلای کلی داده دیگه مخفی شده و ما باید تلاش کنیم پیداش کنیم... و می کنیم (:

https://youtu.be/fIskP9vo5rk

گیت ابزاری بسیار مفیده و قابلیت‌هایی هم داره که گاهی ازشون خبر نداریم ولی اگر پیش بیاد بسیار به درد می خورن؛ از جمله bisect برای کشف جایی که باعث یه باگ شده (و کسی که باعث تولید باگ شده). توی این ویدئو در موردش توضیح می دم.


https://youtu.be/V89oD_HgSbE

در رادیوی ۲۰۳، بارها یاد سه سال پیش رو می کنیم و از آدم‌فروشی می‌گیم که جای شما رو به رییس لو می‌ده و جایزه‌ها و عکس‌های روی جلد رو مرور می‌کنیم. در این آخر سالی با ما باشین که دنیا هکرهای بیشتری لازم داره.

00:00 - رادیوجادی ۲۰۳
02:00 - مایکروسافت به رییستون خبر می‌ده که از کجا وصلین
05:47 - دولت آمریکا به فونت تایمز نیو رومن برمی‌گرده
10:31 - بخش ویژه تایید سن ای اف اف
16:21 - پایان آزمایش راست در کرنل لینوکس و گپی در مورد راست و زیگ
25:08 - در سه ماه گذشته، ۱۱ گیگاوات برق خورشیدی به آمریکا اضافه شد
26:30 - چهره مجله تایم: معماران هوش مصنوعی
28:12 - جوایز نرم‌افزار آزاد امسال
31:34 - بخش آخر
35:17 - پیام‌های آخر

https://youtu.be/cb1cFqeS0Yw

#پادکست #رادیوجادی

با آدمی بسیار کتابخونده و آگاه از زمانه اما از سال ۱۹۱۳ گپ بزنین

ایده این پروژه هم واقعا جالبه: مدل‌های زبانی بزرگی که یادگیری‌شون فقط و فقط بر اساس متون پیش از ۱۹۱۳ بوده. این در دانشگاه زوریخ ساخته شده و کاربردش اینه که اجازه بده شما با یه آدم بسیار کتابخونده، روزنامه خونده، با سواد و آگاه سال ۱۹۱۳ گپ بزنین و از افکار و دیدگاه‌هاش و درکش از مفاهیم عمیقا آشنا بشین. مطمئن چیزهایی مثل فاشیسم، حقوق زنان، اقتصاد و بسیاری از مفاهیم دیگه از دید این آدم کاملا متفاوت است با چیزی که ما الان درک می‌کنیم.

سه نکته رو هم یادآوری کنم:

۱. این مدل احتمالا حرف‌هایی می‌زنه که با استانداردهای امروز مشکلات متنوعی دارن
۲. این لینک فقط مدل‌ها هستن، باید با روش‌های مختلف مدل رو استفاده کنین؛ مثلا با اولاما که قبلا معرفی کرده ام (ollama)
۳. به چت ژپتو و بقیه نمی‌تونین بگین «با عقایده فلان سال جواب بده یا فکر کن در فلان سالی» چون ته ماجرا رو می‌دونه به هرحال و دقیقا مثل یک آدم اون زمان فکر نخواهد کرد.
۴. وقتی میگیم «درست کردن آرشیو چه فایده ای دراه؟» یکیش همینه. بودن این متون به شکل دیجیتال اجازه داده چنین پروژه ای پیش بره
۵. نمونه‌های ایرانی هم می‌تونن جالب باشن. هم حجم کمتری داره و عملی‌تر است و هم راهگشا می‌شه برای قدم های بعدی. فرض کنین بتونیم با کسی که در دوران انقلاب یا مشروطه است صحبت کنیم.
۶. اره بیشتر از سه تا شد ولی چه اشکالی داره؟

https://github.com/DGoettlich/history-llms