نشریه فلسفۀ علم – Telegram
نشریه فلسفۀ علم
123 subscribers
7 links
دو فصل‌نامۀ علمی‌-پژوهشی فلسفۀ علم پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
سایت نشریه: https://philosophy.ihcs.ac.ir/
ایمیل نشریه: philosophy.s@ihcs.ac.ir
Download Telegram
Channel photo updated
📣 برای آگاهی از تازه‌ترین اخبار، فراخوان‌ها و مطالب مرتبط با نشریۀ فلسفۀ علم، کانال این نشریه در تلگرام راه‌اندازی شده است. این کانال بستری است برای پی‌گیری انتشار شماره‌های جدید، اطلاعیه‌های علمی، معرفی پرونده‌های موضوعی و دیگر رویدادهای مرتبط با حوزۀ فلسفۀ علم. کانال تلاش می‌کند پلی ارتباطی میان پژوهشگران، استادان، دانشجویان و علاقه‌مندان حوزه‌های مختلف فلسفۀ علم باشد.

🔴 از تمامی همراهان و علاقه‌مندان دعوت می‌شود برای پی‌گیری فعالیت‌ها و برنامه‌های نشریه، کانال را دنبال کنند. همراهی شما برای ما مغتنم و مایۀ دلگرمی است.
👍11
📣 نشریۀ فلسفۀ علم به یادبود درگذشت شماری از فلاسفۀ برجستۀ علم در سال ۲۰۲۵ شامل John  Searle (فلسفۀ ذهن و فلسفۀ علم)، Michael Friedman (فلسفۀ علم و فلسفۀ فیزیک)، Nicholas Maxwell (فلسفۀ علم) Sandra G. Harding (فلسفۀ علم فمینیستی)، Margaret Boden (علوم شناختی، فلسفۀ روان‌شناسی و فلسفۀ هوش مصنوعی) و Paul Benacerraf (فلسفۀ ریاضیات) — از پژوهشگران دعوت می‌کند مقالات خود را دربارۀ میراث فکری این چهره‌ها (در قالب‌ مقالات دیدگاه، مروری، ترویجی و پژوهشی) به نشریه ارسال کنند. این مقالات در اولویت انتشار قرار خواهند گرفت.

📫 نشریۀ فلسفۀ علم: تلگرام|سایت
👍4
📣 جایزۀ نوبل فیزیک ( ۲۰۲۵ ) به John Clarke، Michel Devoret و John Martinis برای « کشف تونل‌زنی کوانتومی ماکروسکوپی و کوانتش انرژی در مدارهای الکتریکی» اختصاص یافت. این برندگان از طریق مجموعه‌ای از آزمایش‌ها نشان دادند که خواص عجیب دنیای کوانتومی می‌تواند در سیستم‌هایی به اندازه کافی بزرگ (مقیاس ماکروسکوپی) نیز بروز پیدا کند. کار آن‌ها به طور نظری با آزمایش فکری معروف گربه شرودینگر مقایسه شده است (سایت نوبل) و یادآور برخی مسائل فلسفی در فیزیک کوانتومی در ارتباط با تعبیرها از ماهیت واقعیت فیزیکی و مشاهده‌پذیری و اندازه‌گیری در مکانیک کوانتومی است.

🔸 نشریۀ فلسفۀ علم از پژوهشگران دعوت می‌کند مقالات خود در خصوص ابعاد فلسفی مرتبط با این مسائل و موضوعات را (در قالب‌ مقالات دیدگاه، مروری، ترویجی و پژوهشی) به نشریه ارسال کنند. این مقالات در اولویت انتشار قرار خواهند گرفت.

📫 نشریۀ فلسفۀ علم: تلگرام|سایت
📣 جایزۀ نوبل اقتصاد (۲۰۲۵) به Joel Mokyr (مورخ اقتصادی) برای «توضیح رشد اقتصادی مبتنی بر نوآوری و شناسایی پیش‌نیازهای رشد پایدار از طریق پیشرفت تکنولوژی»، و به Philippe Aghion و Peter Howitt (نظریه‌پردازان رشد اقتصادی) برای ارایۀ «نظریۀ رشد پایدار از طریق تخریب خلاق Creative destruction » اختصاص یافته است (سایت نوبل).

🔴موکیر در آثار خود بر نقش پیشرفت و تعاملِ علم و تکنولوژی، وجود متخصصان ماهر و جامعۀ باز نسبت به تغییرات جدید و غلبه بر مقاومت گروه‌های ذی‌نفع در رشد پایدار اقتصادی که دارایی‌هایشان توسط فناوری جدید تهدید می‌شود تأکید می‌کند. آگیون و هاویت نیز در نظریۀ خود بر مفهوم «تخریب خلاق» متمرکزند. طبق نظر آن‌ها رشد اقتصادی از طریق نوآوری منجر به تخریب رانت‌ها و جایگاه‌های شرکت‌های فعلی می‌شود، زیرا کسب‌وکارهایِ آن‌ها را به چالش می‌کشد.

🔴 کار هر دو گروه از برندگان نشان می‌دهد که نوآوری و تحولات تکنولوژیک نیروی محرک اصلی در رشد اقتصادی بی‌سابقه دو قرن گذشته بوده‌اند. با این حال، ادامه این روند تضمین‌شده نیست و تهدیداتی مانند تضعیف حمایت از علم، موانع تبادل آزاد ایده‌ها و نحوه تنظیم مقررات شرکت‌های غالب فناوری ممکن است رشد آینده را به چالش بکشند. این موضوعات و مسائل می‌توانند بحث‌هایی نظری، هنجاری و فلسفی را در حوزۀ فلسفۀ علم و تکنولوژی درباره اقتصاد سیاسی تکنولوژی، آثار توزیعی تحول تکنولوژی بر جامعه شامل بحث برندگان و بازندگان تخریب خلاق، پیوندهای معرفت‌شناختی علم و تکنولوژی و سیاست‌های بهینۀ رقابت و نوآوری (نظیر تنظیم مقررات انحصارات فناوری) باز کنند.

🔸 نشریۀ فلسفۀ علم از پژوهشگران دعوت می‌کند مقالات خود در خصوص ابعاد فلسفی مرتبط با این مسائل و موضوعات را (در قالب‌ مقالات دیدگاه، مروری، ترویجی و پژوهشی) به نشریه ارسال کنند. این مقالات در اولویت انتشار قرار خواهند گرفت.

📫 نشریۀ فلسفۀ علم: تلگرام|سایت
📣 فایل‌های پی‌دی‌اف شمارۀ 2 سال 1403 به دلیل مشکلاتی با تأخیر روی سایت نشریه رفته است.

🙏 ضمن عذرخواهی بابت تأخیر در آماده‌سازیِ فایل‌ها، لازم به ذکر است که ترتیب مقالات بر اساس آماده‌سازی در بخش ویراستاری و نشر است و سردبیر یا هیئت تحریریه دخالتی در آن نداشته‌اند.

🔸 تلاش می‌شود در شماره‌های بعدی سرعت آماده‌سازی فایل‌ها بیشتر شود.
👏1
جایزۀ لاکاتوش ۲۰۲۵

📣 جایزۀ لاکاتوش که از سوی کالج اقتصاد لندن (LSE) اعطا می‌شود، در سال ۲۰۲۵ به مَزویتا چیریموتا Mazviita Chirimuuta استاد دانشگاه‌هایِ پیتزبورگ و ادینبورا تعلق گرفته است. این جایزه که از دستاوردهای برجسته در فلسفۀ علم تجلیل می‌کند به چیریموتا برای کتابش با عنوان

The Brain Abstracted: Simplification in the History and Philosophy of Neuroscience (MIT Press, 2024).

اعطا شده است.

🔹چیریموتا برای پژوهش‌هایِ اثرگذارش در حوزۀ فلسفۀ علوم اعصاب و فلسفۀ ذهن و علوم شناختی شهرت دارد. او با استناد به مطالعات موردی استدلال می‌کند که مدل‌ها و نظریه‌ها در علوم اعصاب لزوماً بازنمایی مستقیم و عینی واقعیتِ مغز و ادراک ما نیستند، بلکه آن‌ها اغلب به دلیل پیچیدگی مغز تصویر و توضیحی ناقص و ساده‌شده‌اند. به عبارتی، این مدل‌ها و نظریه‌ها تحت‌تأثیر اهداف عملی و مسائل خاص ارایه شده‌اند. به نظر داوران و منتقدان کار چیریموتا اصیل و ارزشمند است و پرسش‌های بنیادینی را درباره ماهیت تبیین علمی، کارکرد مدل‌سازی و رابطۀ میان شناخت انسان و جهان فیزیکی مطرح می‌سازد.

🔸 نشریۀ فلسفۀ علم از پژوهشگران دعوت می‌کند مقالات خود را دربارۀ آراء چیریموتا و خصوصاً این کتاب او (در قالب‌ دیدگاه، مقالات مروری، ترویجی و پژوهشی) به نشریه ارسال کنند. این مقالات در اولویت انتشار قرار خواهند گرفت.

📫 نشریۀ فلسفۀ علم: تلگرام|سایت
👍1👏1
🔴 آخرین مقالات پذیرفته شده در نشریه فلسفۀ علم و در دست آماده‌سازی:

🔸 نقش حساسیت اخلاقی در تحلیل رابطه میان نظریه اجتماعی و عمل در نگاه آدورنو: نقد بازسازی فرینهگن از آدورنو
📝 بهراد موسوی رمضان زاده

🔸 بدن خوانشگر: تأملاتی دربارۀ بدنمندی فرآیندها و فناوری های خواندن دیجیتال
📝 هما یزدانی؛ امین متولیان

🔸 اخلاق فناوری و یادگیری سیاستی در توسعه فناوری اصلاح ژنتیکی در ایران
📝 نرگس قدمگاهی؛ محمود مختاری

🔸 واقعیت انواع اجتماعی: رویکرد واقع گرایانه تشکیکی
📝 محمد حسین زارعی؛ سید علی طاهری خرم آبادی

📫 نشریۀ فلسفۀ علم: تلگرام|سایت
👏3
🔴 انتشار ویژه‌نامه‌ای دربارۀ نیکلاس رشر در نشریۀ APQ

📣 فصلنامۀ فلسفی امریکایی APQ)American Philosophical Quarterly) که توسط نیکلاس رشر در سال ۱۹۶۴ بنیان‌گذاری شده بود، شمارۀ اخیر خود را به یادنامه و ویژه‌نامه‌ای دربارۀ میراث فکری این فیلسوف برجسته که تازه درگذشته، اختصاص داده است.

نیکلاس رشر (۱۹۲۸–۲۰۲۴) درجۀ دکتری خود را در سن ۲۲ سالگی از دانشگاه پرینستون دریافت کرد که همچنان یک رکورد در تاریخ دپارتمان فلسفۀ این دانشگاه محسوب می‌شود. او یک فیلسوف جامع‌الاطراف آلمانی‌تبار امریکایی و از پرکارترین فیلسوفانِ عصر ما بود؛ بیش از ۱۰۰ جلد کتاب و ۴۰۰ مقاله در حوزه‌های متنوعی از جمله منطق، متافیزیک، معرفت‌شناسی، فلسفه علم و حتی منطق دورۀ تمدن اسلامی به نگارش درآورد. رشر همچنین ریاست چندین نهاد معتبر از جمله انجمن فلسفی امریکا (APA)، انجمن لایبنیتس امریکای شمالی و انجمن چارلز سندرز پیرس را بر عهده داشته است.
مهم‌ترین سهم او در فلسفه، تدوین نظام «ایده‌آلیسم پراگماتیستی» بود که در آن میان سنت‌های ایده‌آلیسم قاره‌ای و پراگماتیسم امریکایی پیوند برقرار کرد.

نیکلاس رشر در طول حیات علمی طولانی خود، نقش کلیدی در بنیان‌گذاری و هدایت چندین نشریه و نهاد علمی برجسته ایفا کرد. او سالیان متمادی در دانشگاه پیتسبرگ درس داد و ریاست «مرکز فلسفه علم» این دانشگاه را بر عهده داشت. رشر سه نشریۀ معتبر فلسفی را پایه‌گذاری کرد که هر یک به حوزه‌ای خاص اختصاص دارند. در سال ۱۹۶۴ فصلنامۀ فلسفی امریکایی (American Philosophical Quarterly) را تأسیس کرد. در دهۀ ۱۹۸۰ نیز دو نشریۀ مکمل برای آن، یعنی فصلنامۀ تاریخ فلسفه (History of Philosophy Quarterly) و فصلنامۀ سیاست‌گذاریِ عمومی (Public Affairs Quarterly) را بنیان نهاد. رشر همچنین عضو هیئت تحریریۀ نشریۀ Process Studies، از مجلاتِ مهم در حوزۀ فلسفه و الهیات پویشی بود.

رشر از نخستین کسانی بود که در سال ۱۹۶۱ به دپارتمان فلسفه دانشگاه پیتسبرگ پیوست و در کنار همکارانی چون آدولف گرونبام، این دانشکده را توسعه داد و به عنوان مدیر و رئیس در «مرکز فلسفه علم» دانشگاه پیتسبرگ فعالیت کرد و آن را به یکی از قدرتمندترین مراکز فلسفی جهان تبدیل کرد.

او در سال ۲۰۱۰، صندوقی را برای پیشرفت دپارتمان فلسفه در دانشگاه پیتسبرگ تأسیس کرد که جایزه و مدال نیکلاس رشر را برای مشارکت در فلسفۀ نظام‌مند اعطا می‌کند Nicholas Rescher Prize for Contributions to Systematic Philosophy. در میان برندگان این جایزه افرادی مانند سوسا، پلانتینگا، پاتنم و نیگل به چشم می‌خورند. خود او نیز برندۀ جوایز و افتخاراتی بوده است مانند جایزۀ هومبولت در علوم انسانی و جایزۀ کاردینال مِرسیِه Cardinal Mercier Prize در فلسفه.

🔸 با توجه به جایگاه مهم و تأثیرگذار این فیلسوف تازه درگذشته، نشریه فلسفه علم از دریافت و انتشار مقالاتی که به معرفی، بررسی و نقد ابعاد گوناگون اندیشه‌های نیکلاس رشر می‌پردازند، استقبال می‌کند.

📫 نشریۀ فلسفۀ علم: تلگرام|سایت