Systems Thinking – Telegram
Systems Thinking
5.46K subscribers
753 photos
103 videos
82 files
648 links
Download Telegram
Channel created
به نام خدا

هدف این کانال آموزش تفکر سیستمی است.

من و دوستانم در گروه آموزشی و پژوهشی آسمان در دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف تلاش می کنیم مطالب نظری و کاربردی مرتبط با تفکر سیستمی را در این کانال به اشتراک بگذاریم.

پیشنهاد می کنم عضویت در این کانال را به دوستانتان هدیه دهید.
@systemsthinking
#مهارتهای_تفکر_سیستمی
#تفکر_در_طول_زمان

«تفکر در طول زمان»
فکر سیستمی به روندها در طول زمان می اندیشد.
فکر غیر سیستمی فقط به رویدادها توجه دارد.

فکر سیستمی وقتی با یک رویداد مواجه می شود، می پرسد که:
- آیا این اولین باری است که با این رویداد مواجه شده ایم؟
- آیا با همین رویداد یا چیزی شبیه به آن در گذشته هم مواجه بوده ایم؟

فکر سیستمی وقتی می شنود که جنگل ها آتش گرفته اند، بعد از تلاش برای خاموش کردن آتش، متوقف نمی شود. می پرسد که:
- آیا این اولین باری است که با آتش سوزی جنگل مواجه شده ایم؟

اگر پیش از این هم آتش سوزی هایی داشته ایم:
- آیا فاصله بین آتش سوزی ها در حال کمتر شدن است یا بیشتر شدن؟
- آیا شدت آتش سوزی ها در حال کمتر شدن است یا بیشتر شدن؟
- آیا توان ما برای مواجهه با آتش سوزی در حال کمتر شدن است یا بیشتر شدن؟

تفکر در طول زمان می گوید که:
- اگر وضعمان در حال حاضر خیلی خوب نیست، اما در طول زمان وضعمان در حال بهتر شدن است، خیلی جای نگرانی نداریم.
- اگر وضعمان در حال حاضر خوب است، اما در طول زمان وضعمان در حال بدتر شدن است، باید بسیار نگران باشیم و چاره اندیشی کنیم.

آتش را خاموش کن، اما با خاموش شدن آتش، تو خاموش نشو، فکرت را شعله ور نگهدار!

--------------------------------------------------------
برای عضویت در کانال تفکر سیستمی از این لینک استفاده کنید:
@systemsthinking
Channel photo updated
#مهارتهای_تفکر_سیستمی
#تفکر_ساختار_به_عنوان_علت

«تفکر ساختار به عنوان علت»
فکر سیستمی مسوولیت رفتار سیستم را به عوامل داخل سیستم و کسانی که سیاست ها و ساختار سیستم را مشخص می کنند نسبت می دهد.
فکر غیر سیستمی رفتار سیستم را به عوامل خارجی و غیر قابل کنترل نسبت می دهد.

فکر غیر سیستمی، وقتی با شرایط نامطلوبی مواجه می شود، می پرسد که:
- چه کسی مسوول این وضعیت است، چه کسی قصد دشمنی و خرابکاری دارد.

فکر سیستمی وقتی با شرایط نامطلوبی مواجه می شود، می پرسد که:
- چگونه ما خودمان باعث به وجود آمدن این شرایط نامطلوب شده ایم.
- آیا ممکن است کارهایی که با نیت خوبی انجام داده ایم باعث بروز مشکلات بعدی برایمان شده باشد؟
- چگونه ما خودمان را در معرض عوامل خارج از کنترلمان قرار داده ایم که نسبت به آنها آسیب پذیر شده ایم.

دشمن ممکن است وجود داشته باشد ولی من چطور در مقابل دشمن آسیب پذیر شده ام.
دزد ممکن است وجود داشته باشد ولی من چطور نتوانستم اموالم را حفظ کنم.
تورم در کشور وجود دارد ولی من چرا نتوانستم درآمدم را با تورم افزایش دهم.
سلایق مشتریان عوض می شوند ولی من چرا نتوانستم مطابق با سلایق مشتریان محصولات جدید ارایه کنم.
رقیب در بازار هست ولی من چرا سهم بازارم را در مقابل رقیب از دست دادم.
بهانه برای قهر و دوری و دلخوری وجود دارد ولی من چرا نتوانستم با عزیزانم رابطه دوستانه ای داشته باشم.

تفکر ساختار به عنوان علت، آینه را به سمت خودمان می گیرد و از ما می خواهد که به دشمن درون آینه نگاه کنیم.

--------------------------------------------------------
برای عضویت در کانال تفکر سیستمی از این لینک استفاده کنید:
@systemsthinking
#مهارتهای_تفکر_سیستمی
#تفکر_ساختار_به_عنوان_علت

مولوی غزلی در مورد تفکر ساختار به عنوان علت دارد که بسیار زیبا و قابل تامل است:

کار جهان هرچه شود، کار تو کو بار تو کو
گر دو جهان بتکده شد، آن بت عیار تو کو

گیر که قحط است جهان، نیست دگر کاسه و نان
ای شه پیدا و نهان، کیله و انبار تو کو

گیر که خار است جهان، کژدم و مار است جهان
ای طرب و شادی جان، گلشن و گلزار تو کو ...

--------------------------------------------------------
برای عضویت در کانال تفکر سیستمی از این لینک استفاده کنید:
@systemsthinking
#مهارتهای_تفکر_سیستمی
#تفکر_کل_نگر

«تفکر کل نگر»
فکر سیستمی به دنبال شناخت مساله از طریق فهم روابط بین اجزای سیستم است.
فکر غیر سیستمی به دنبال شناخت مساله از طریق تمرکز بر جزییات است.

در مواجهه با یک مساله اگر بخواهیم تمام جزییات را مد نظر قرار دهیم ممکن است با اطلاعات بسیار زیادی مواجه شویم که مساله را پیچیده کند.
هنر حل مساله در ساده سازی مساله های پیچیده است.
برای ساده کردن مساله باید سطح درستی از کل نگری را انتخاب کنیم و به جزییات پایین تر از آن سطح توجه نکنیم.

فکر کل نگر به هنگام مواجهه با عوامل اثر گذار بر یک مساله می پرسد که:
- کدام عوامل در کنترل ما هستند و کدام عوامل خارج از کنترل ما هستند؟
- عوامل خارج از کنترل چگونه بر ما اثر می گذارند؟
- چگونه می توانیم بر عواملی که خارج از کنترل ما هستند اثر گذار باشیم؟

اگر ما می توانیم اثر قابل توجهی بر این عوامل داشته باشیم، این عوامل دیگر خارج از کنترل ما نیستند و مرز مساله مان را باید بزرگتر کنیم.

فکر کل نگر به جای تمرکز بر تفاوت ها به شباهت ها توجه می کند و برای نگهداری مفاهیم شبیه به هم، کلمات کلی تری استفاده می کند.
فکر کل نگر تا جایی که می تواند جزییات غیر ضروری را حذف می کند و فقط مهمترین عوامل را برای بررسی حفظ می کند.

این فکر کل نگر است که برای فرار از جزییات، طبقه بندی هایی مثل «گیاهان و جانوران»، «عوامل تولید»، و «خوراکی و پوشیدنی» را می سازد.

--------------------------------------------------------
برای عضویت در کانال تفکر سیستمی از این لینک استفاده کنید:
@systemsthinking
#مهارتهای_تفکر_سیستمی
#تفکر_عملیاتی

«تفکر عملیاتی»
فکر سیستمی بر روابط علت و معلولی و اینکه رفتار سیستم واقعا چگونه شکل می گیرد تمرکز دارد.
فکر غیر سیستمی به دنبال فهرست کردن عوامل موثر بر رفتار سیستم است.

فکر غیر سیستمی به دنبال شناخت «عوامل موفقیت و شکست»، «عوامل موثر بر کیفیت»، «عوامل موثر بر شادی» و مانند آنهاست.
اما فکر سیستمی به دنبال این است که بفهمد این عوامل چگونه در کنار هم کار می کنند تا «موفقیت و شکست»، «کیفیت مورد انتظار ما» و «شادکامی» به وجود آیند.

فکر عملیاتی وقتی می شنود رضایت مشتری بر افزایش فروش اثر می گذارد، در اینجا متوقف نمی شود.
می پرسد که:
- رضایت مشتری چگونه باعث افزایش فروش می شود؟
- مشتری ناراضی چگونه می تواند بر فروش اثر بگذارد؟
- چگونه می توانیم اثر مشتریان وفادارمان را بر فروش افزایش دهیم؟
- و سوالات دیگری که به چگونگی ها توجه دارد ...

فکر سیستمی در اینجا هم متوقف نمی شود و نظریه هایی می سازد که مثلا: رضایت مشتری باعث می شود که مشتریان در مورد محصول ما با اطرافیانشان صحبت کنند و آنها را به خرید محصولات ما ترغیب کنند و از این طریق فروش ما افزایش پیدا می کند...

--------------------------------------------------------
برای عضویت در کانال تفکر سیستمی از این لینک استفاده کنید:
@systemsthinking
#مهارتهای_تفکر_سیستمی
#تفکر_عملیاتی

کتاب های بسیاری در مورد موفقیت و شکست نوشته شده است.
اما این کتاب ها نمی توانند به ما کمک قابل توجهی کنند.

شناخت عوامل موفقیت دیگران ما را موفق نمی کند.
شناخت عوامل شکست دیگران ما را از شکست دور نمی کند.
باید چگونگی کارکرد عوامل موثر در فعالیت خودمان را بشناسیم و بفهمیم که چگونه در زمان و مکانی که ما مشغول فعالیت هستیم، می توانیم این عوامل را به سوی موفقیت طراحی و سازماندهی کنیم.

--------------------------------------------------------
برای عضویت در کانال تفکر سیستمی از این لینک استفاده کنید:
@systemsthinking
#مهارتهای_تفکر_سیستمی
#تفکر_حلقه_بسته

«تفکر حلقه بسته»

فکر غیر سیستمی، برای هر مشکل به دنبال یک یا چند عامل می گردد. به عبارت دیگر، برای هر معلول به دنبال یک یا چند علت می گردد.
فکر غیر سیستمی، علیت را به صورت یک طرفه می بیند و تصور می کند که فقط علت بر روی معلول اثر می گذارد و هر علت را هم غیر وابسته به علت های دیگر می پندارد.

فکر سیستمی علیت را به صورت یک فرآیند جاری می بیند و توجه دارد که نه تنها علت ها بر معلول ها اثر می گذارند، بلکه معلول ها هم بر علت هایشان به طور مستقیم یا با واسطه هایی اثر می گذارند. علاوه بر این، علت های مختلف هم بر همدیگر اثر می گذارند.

فکر سیستمی وقتی به راه حلی برای یک مساله می رسد، می پرسد که:
- اگر این راه حل را اجرا کنیم، چه مشکلات جدیدی ممکن است به وجود آید؟
- این راه حل چه چیزهایی را تغییر خواهد داد؟
- این تغییرات، منجر به تغییر چه عوامل دیگری خواهد شد؟
- آیا ممکن است تغییرات این مجموعه از عوامل، منجر به بدتر شدن وضعیت ما شوند؟

بسیاری از مشکلات امروز ما ناشی از راه حل های گذشته هستند.
راه حل هایی که با زحمت فراوانی برای رفع مشکلاتمان اجرا شده اند ولی در گذر زمان مشکلات جدیدی برایمان ایجاد کرده اند.

--------------------------------------------------------
برای عضویت در کانال تفکر سیستمی از این لینک استفاده کنید:
@systemsthinking
#مهارتهای_تفکر_سیستمی
#تفکر_حلقه_بسته

سیستم های اجتماعی و اقتصادی رفتارهایی را تولید می کنند که الزاما مورد نظر طراحان آنها نبوده است.
ممکن است افراد خوبی با انگیزه های خوبی اقداماتی انجام دهند که نتایج خوبی نداشته باشد:

- سد سازی و تلاش برای استفاده بهینه از منابع آبی حوضه آبریز دریاچه ارومیه منجر به خشک شدن بخش زیادی از دریاچه شده است.
- افزایش تولید خودرو منجر به آلودگی بیشتر محیط زیست شده است.
- اقدام برای توسعه امکانات رفاهی در تهران منجر به افزایش مهاجرت شده است.
- فشار دولت به بانک ها برای پرداخت وام های زودبازده، نه فقط نرخ بیکاری را کاهش نداده است، بلکه منجر به افزایش مطالبات معوق بانک ها شده است.

بیشتر مشکلاتی که با آنها مواجه هستیم توسط خود ما به وجود آمده اند.
کارهایی که افراد برای حل مشکلاتشان انجام می دهند، غالبا به جای اینکه راه حل باشند، خودشان ریشه بروز مشکلات هستند و در طی زمان وضعیت را بدتر میکنند.

--------------------------------------------------------
برای عضویت در کانال تفکر سیستمی از این لینک استفاده کنید:
@systemsthinking
#مهارتهای_تفکر_سیستمی
#تواناییها_و_ناتوانیهای_یادگیری_سازمانی

توهم مسؤلیت پذیری
به دست گرفتن ابتکار عمل (being "proactive") این روزها نقل محافل است. مدیران پی‌درپی جار می‌زنند که در مواجهه با مشکلات باید مسؤولیت‌پذیر بود. اغلب منظورشان این است که که باید با مسائل دشوار روبرو شد و باید منتظر دیگران نشستن را متوقف کرد و قبل از به بحران رسیدن مسائل را حل کرد. علی الخصوص به‌دست داشتن ابتکار عمل اغلب پادزهر «انفعال» (being "reactive") دیده می‌شود. نشستن و دست رو دست گذاشتن تا زمانی که اوضاع از دستمان در برود قبل از این که بتوانیم به خودمان بجنبیم. اما آیا هجمه بردن به سوی یک دشمن خارجی واقعاً به معنای به دست گرفتن ابتکار عمل است؟
[...]
خیلی اوقات به‌دست گرفتن ابتکار عمل همان انفعال در لباس مبدل است. چه در مدیریت و چه در سیاست اگر ساده‌انگارانه تنها تندتر و تهاجمی‌تر به دشمن بیرونی حمله کنیم، فارغ از این‌که آن را چه بنامیم، دچار انفعال شده‌ایم. ابتکار عمل اصیل این است که ببینیم چه‌قدر در گرفتاری‌ها و مشکلاتمان سهم داشته‌ایم. ابتکار عمل ساخته و پرداخته طرز تفکر ماست، نه تابع [نمایش] احساسات ما.

Senge, Peter M. "The fifth discipline: The art and practice of the learning organization." New York: Currency Doubleday (2006), p 20-21.

--------------------------------------------------------
برای عضویت در کانال تفکر سیستمی از این لینک استفاده کنید:
@systemsthinking