NEW BOT Телеграм, страница

89 views14:14

🎯 پیش‌آمده که کلمه یا چیزی آشنا، ناگهان برایتان غریب و بی‌معنی به نظر برسد؟
— این احساس نامی دارد: «ژامه‌وو»

🔴 تکرار رابطۀ عجیبی با ذهن دارد. نمونه‌اش «دژاوو» است: زمانی که به‌اشتباه تصور می‌کنیم موقعیتی تازه را قبلاً تجربه کرده‌ایم. اما تکرار می‌تواند پدیده‌ای حتی عجیب‌تر را ایجاد کند. «ژامه‌وو»، معکوس دژاوو، حالتی است که در آن چیزی که می‌دانیم آشناست به‌ناگاه ناآشنا به نظر می‌رسد. این حالت ممکن است هنگام نگاه‌کردن به چهره‌ای آشنا، یا اجرای قطعه‌ای موسیقی، یا هنگام رفتن به جایی که بارها دیده‌ایم رخ دهد. یا ممکن است هنگام رانندگی دچار این تجربه شوید و ناگهان فرمان و پدال‌ها به‌نظرتان عجیب و ناآشنا به نظر بیایید.

🔴 اکیرا اُکانر و کریستوفر مولین، دو استاد روان‌شناسی، تصمیم گرفتند این موقعیت را به صورت کنترل‌شده در آزمایش تکرار کنند. فرض‌ آن‌ها این بود که اگر کاری را بارها تکرار کنیم، ممکن است ناگهان شرایط برایمان عجیب به نظر برسد.

🔴 آن‌ها از نزدیک به صد دانشجو خواستند تا چند کلمه را بارها و بارها بنویسند و به آن‌ها گفتند: اگر خسته شدید یا حس عجیبی به این کار پیدا کردید، اجازه دارید کارتان را متوقف کنید. آن‌ها مشاهده کردند که نزدیک به هفتاد درصد دانشجویان حداقل یک‌بار دچار احساسی شدند که «ژامه‌وو» نامیده بودند. این موضوع معمولاً بعد از ۳۳ بار تکرار نوشتن آن کلمه رخ می‌داد. برخی گفته بودند «معنا ندارد»، «کنترل دستم را از دست دادم»، یا «انگار این کلمه واقعی نیست و کسی من را گول زده تا فکر کنم هست».

🔴 احساس اینکه «چیزها واقعی نیستند» از رایج‌ترین نشانه‌های «ژامه‌وو» است. کریستوفر، یکی از آن دو روان‌شناس، به خاطر می‌آورد که، در دوران مدرسه، نوشتن تنبیهی جمله‌ها باعث می‌شد حس کند آن‌ها واقعی نیستند.

🔴 در مسیر مطالعات روشن شد که بیش از صد سال پیش، پدیده‌ای مشابه در سال ۱۹۰۷ توسط روان‌شناسی به نام مارگارت فلو‌ی واشبرن ثبت شده بود. او نشان داده بود که خیره‌شدن به واژه‌ها باعث ازبین‌رفتن قدرت تداعی آن‌ها می‌شود و موقعیتی را به وجود می‌آورد که احساس می‌کنیم ما در لحظه آن واژه‌ها را دوباره کشف کرده‌ایم. این از‌دست‌رفتن معنا همراه با احساسی خاص است: ژامه‌وو. این احساس به ما هشدار می‌دهد که چیزی بیش‌ازحد خودکار یا تکراری شده است و کمک می‌کند از آن وضعیت ذهنی خارج شویم.

🔴 پژوهش اکانر و مولین برندۀ جایزۀ ایگ‌نوبل شد. جایزه‌ای مطایبه‌آمیز که به پژوهش‌های عجیب و غریبی داده می‌شود که «ابتدا می‌خندانند و سپس به فکر وامی‌دارند».

📌 آنچه خواندید مروری کوتاه است بر مطلب «ژامه‌وو چیست؟» که در سی‌وششمین شمارۀ مجلۀ ترجمان علوم انسانی منتشر شده است. این مطلب گزارشی است از «The Opposite of Déjà Vu Can Happen, And It's Even More Uncanny»که نوشتۀ اکیرا اُکانر است و در تاریخ ۶ مۀ ۲۰۲۵ در وب‌سایت ساینس آلرت منتشر شده است.

📌 برای خرید شمارۀ ۳۶ مجلۀ ترجمان به لینک زیر مراجعه کنید:

https://B2n.ir/kz3315
↪️ @commac

فروشگاه اینترنتی کتاب ترجمان

مجلۀ ترجمان، شمارۀ ۳۶

خرید فصلنامۀ ترجمان، شمارۀ ۳۳، با ده درصد تخفیف. فروشگاه اینترنتی ترجمان

128 viewsedited 14:14