با سلام به یاران و همراهان
رسم این کانال این بود که چکیده مقالات معتبری ترجمه شود. با شرایط فعلی و ورود چت‌های هوشمند که کل مقاله را می‌خواند و خلاصه‌اش را تحویل شما می‌دهد، دیگر توجیهی برای به روز کردن کانال نداشتم. ولی اخیرا مقاله‌ای خواندم که به نظر باید به آن پرداخت و هنوز زود است که میدان را به هوش مصنوعی واگذار کنیم.

استمولوژی یا ریشه‌شناسی، بحثی نو در حوزه متن‌پژوهی است. این روش، با الهام از مطالعات زیست‌شناسی و ژنتیک، سعی دارد تبار یک متن را با شواهد خطی موجود از آن شناسایی کند و با یافتن الگوریتم‌هایی، الگوهایی قابل اطمینان برای بازسازی یک متن کهن در اختیار پژوهشگران قرار دهد. تبارشناسی نسخ، از طریق انجام مطالعات دقیق توصیفی و جمع‌آوری و تحلیل آماری شاخص های موجود در یک متن امکان‌پذیر است. قصد دارم در ادامه چند مقاله که از تبارشناسی نسخ به تصحیح متن پرداخته‌اند را معرفی کنم.

🔸🔸🔸
@PhilosophyHistoryScience

1️⃣ اصل مقاله
ردپای کتابی گم‌شده دربارۀ قیاس شرطی در رسالة موجزة في أصول المنطق
از سیلویا دی ویچنزو
Silvia Di vicenzo
Arabic Sciences and Philosophy, 33 (2023): 55-81
🔸🔸🔸
@PhilosophyHistoryScience

2️⃣ چکیده مقاله
ردپای کتابی گم‌شده دربارۀ قیاس شرطی در رسالة موجزة في أصول المنطق
از سیلویا دی ویچنزو

آیا آثار باقی‌مانده از ابن‌سینا ردّی از آثار اولیه گمشدۀ او را حفظ کرده‌اند؟ این مقاله، متنی از ابن‌سینا که تاکنون نادیده انگاشته شده را در نظر می‌گیرد؛ فصلی «دربارۀ قضایای شرطیه»، در رساله‌ای با عنوان «رساله‌ای موجز در اصول منطق» (رسالة موجزة في أصول المنطق (که از اینجا ر.م خوانده می‌شود)). شواهد جدید ارائه شده از فصل ر.م ی مورد بحث، منجر به خوانش متفاوتی از بازنویسی قیاس ارسطو توسط ابن‌سینا درکتاب شفاء می‌شود. در نهایت، سرنخ‌های بدست آمده از این دو کتاب [رسالۀ موجزه و شفا]، ما را به این اندیشه وا می‌دارد که ممکن است ابن‌سینا در واقع اثری درباره قیاس و قضایای شرطی نوشته است. از آنجا که ر.م تا به امروز تصحیح نشده است، تصحیح به همراه ترجمۀ انگلیسی فصل مربوطه در پیوست مقاله فراهم گردیده است.
🔸🔸🔸
@PhilosophyHistoryScience

3️⃣ کوتاه درباره مقاله
ردپای کتابی گم‌شده دربارۀ قیاس شرطی در رسالة موجزة في أصول المنطق
از سیلویا دی ویچنزو
این مقاله از چند جهت حائز اهمیت است، از طرفی، خبر از یکی از آثار گم‌شدۀ ابن‌سینا می‌دهد که برای پژوهشگران می تواند سرنخ و انگیزه‌ای برای یافتن آن و شناخت بیشتر آثار منطقی ابن‌سینا گردد. از طرفی، این پژوهش از دل متن‌پژوهی مدرن درآمده است و برای دانش‌پژوهان به لحاظ روش و متد می‌تواند نکات مهمی داشته باشد. سوم اینکه این مقاله، فصلی از منطق ابن سینا از رساله‌ای که تاکنون تصحیح و منتشر نشده را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد. با این حال، چیزی که برای این‌جانب به عنوان یک نسخه‌پژوه جالب توجه است، شیوه تصحیح متن است که با روش استماتولوژی انتخاب شده است.
دی وی چنزو در برای تصحیح این بخش، سه نسخه‌خطی در اختیار داشته است. او توانسته یک نسخه که خودش آن را أ خوانده را در یک شاخه مستقل تبار از متن قرار دهد و دو نسخۀ ب و ج را در یک شاخه دیگر با نیای مشترک.
اینکه چگونه ب ج در یک شاخه قرار گرفته‌اند و أ در شاخه‌ای دیگر، از مطالعات توصیفی دقیق بدست آمده است. از جمله داشتن اغلاط مشابه که در یک شاخه تکرار شده‌اند. به زودی دی ویچنزو کل رساله را در غالب کتابی منتشر خواهد کرد که جزئیات تبارشناختی نسخ را در مقدمه‌اش فراهم خواهد کرد.

نکته جالب الگوریتم انتخاب بین متغیرهاست. الگوریتم بین أ و (ب یا ج) انتخاب شده است. یعنی أ و ب اگر مخالف ج بود یا أ و ج اگر مخالف ب بود. اگر بین دو شاخه کاملا تفاوت وجود داشته باشد، مثلا أ یک چیز و ب و ج یک چیز متضاد، آن زمان راهی جز بررسی محتوایی و کانتکس باقی نمی‌ماند.

✍️ بنفشه افتخاری

https://news.1rj.ru/str/Historiographia/89
چرایی #استناد و #ارجاع و قالب‌ها و شیوه‌های استاندارد آن‌ها

درود بر دوستان. در نشریه فلسفه فیزیک پذیرای نوشتارهای شما در قالب مقاله ترویجی، ترجمه، معرفی کتب مرجع و خلاصه مقالات روز در زمینه فلسفه فیزیک هستیم. دستورالعمل نوشتن مقالات در کانال قرار داده شده است. اگر هر سوالی درباره این نشریه و چگونگی نوشتن مقالات در ذهن شما نقش بسته، با ما در ارتباط باشید.
@Miladkherghehandaz

دکتر کریم سلیمانی از اساتید نخستین رشته تاریخ علم در پژوهشکده، درگذشت.
در سال‌های نخستِ اجرای دوره کارشناسی ارشد تاریخ علم در پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران، عنوان یکی از درس‌های جبرانی «تاریخ بیزانس» بود. در دوره اول برگزاری رشته تاریخ علم، سال ۱۳۸۴، تدریس این درس بر عهده آقای دکتر سلیمانی بود. حضور در کلاس ایشان بسیار لذت‌بخش بود .سواد علمی و رفتار اخلاقی ایشان با دانشجویان در خاطر من و همکلاسی‌هایم باقی است. روانش شاد.

حنیف قلندری (رئیس پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران)

اینجانب نیز درس تاریخ بیزانس در پژوهشکده تاریخ علم را با ایشان گذرانده‌ام.
کلاس درس ایشان از نظر مواجهه تحلیلی با منابع تاریخی، روش‌شناسی مطالعات تاریخ و نگاه جامعه‌شناختی به پدیده‌های تاریخی برایم بسیار الهام‌بخش و آموزنده بود. خصوصا که ما(دانشجویانی که از رشته‌های علوم‌پایه و مهندسی وارد رشته تاریخ علم شدیم)، قبلش تقریبا با این مفاهیم بیگانه بودیم.
خدایش بیامرزاد و روانش در قرب حق شاد!
بنفشه افتخاری

⚜ کارگاه متن‌خوانی قوای ادراکی باطنی

📚 خوانش متونی از سنت سینوی با تأکید بر شروح القانون فی الطب ابن‌سینا


👤 مدرس دوره: دکتر حامد آرضائی

🕰 زمان برگزاری: از آبان‌ماه ۱۴۰۴، به مدت ۸ جلسه، هر هفته چهارشنبه، ساعت ۱۳ تا ۱۵

🔹نحو برگزاری کارگاه: حضوری/مجازی


🔹ثبت‌نام اولیه از طریق لینک زیر:  https://formafzar.com/form/b6xh7

🔶 شماره تماس جهت هماهنگی:
۰۹۱۰۶۷۹۴۵۶۸


🌼 شرکت در جلسه نخست این کارگاه،  برای عموم آزاد و رایگان است.
تاریخ جلسه نخست: ۷ آبان ماه، ساعت ۱۳
لینک برگزاری جلسه نخست:

http://meet.google.com/hcc-wfuo-gtf

برگزار کنندگان:
هستهٔ پژوهشی حکمت طبیعی مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی، طب ایرانی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی ایران
انجمن فرهنگ و تمدن ایران و اسلام

🌾 https://news.1rj.ru/str/naturalphilosophy

🔴 انجمن علمی فلسفه دانشگاه خوارزمی برگزار می‌کند:

🔘 نشست: «تحول در پایه‌های فلسفی علم در قرون وسطی»

🔘 سخنران: دکتر بنفشه افتخاری دکترای فلسفه و تاریخ علم از دانشگاه لیون فرانسه

🗓 زمان برگزاری: چهارشنبه، ۱۹ آذرماه ساعت ۱۸

📍مکان: برگزاری برخط در گوگل میت

لینک شرکت در جلسه:
https://meet.google.com/osc-jecv-fvk

در این نشست، به بررسی دگرگونی‌های بنیادین در نگاه فلسفی به علم در دوران میانه خواهیم پرداخت.
فرصتی برای دانشجویان و علاقه‌مندان فلسفه برای گفت‌وگویی عمیق با یکی از متخصصان برجسته این حوزه.

🎓 حضور برای عموم علاقمندان آزاد است.


🔺 انجمن علمی فلسفه دانشگاه خوارزمی

کانال تلگرام انجمن علمی فلسفه
صفحه اینستاگرام

‏معمولا برای بچه‌های فلسفه‌علم از این نقطه شروع می‌کنم، که چرا باید بر تاریخ علم این دوره متمرکز شد و اتفاقاتش را مورد مطالعه درون‌متنی عمیق قرار داد. چراکه در دوره به ظاهر تاریک و ایستای قرون وسطی، تحولات عمیقی درتغییر نگرش بشر به مفاهیم علمی رخ داده.
meet.google.com/osc-jecv-fvk‎

🖍  تحول در پایه‌های فلسفی علم در قرون وسطی

🚮 سخنران: دکتر بنفشه افتخاری

🗓 چهارشنبه، ۱۹ آذرماه ۱۴۰۴

💬 دکتر بنفشه افتخاری:

«معمولا برای بچه‌های فلسفههٔ علم از این نقطه شروع می‌کنم که چرا باید بر تاریخ علم این دوره متمرکز شد و اتفاقاتش را مورد مطالعه درون‌متنی عمیق قرار داد. چراکه در دورهٔ به‌ظاهر تاریک و ایستای قرون وسطی، تحولات عمیقی درتغییر نگرش بشر به مفاهیم علمی رخ داده.»

🔮 کانال تلگرامی دکتر بنفشه افتخاری

🏠 ارائه‌شده در انجمن علمی فلسفهٔ دانشگاه خوارزمی

🟢 مربوط به پوستر:

t.me/nutqiyyat/14187

#بنفشه_افتخاری
#تاریخ_علم
#صوتی
#سخنرانی
❇️

🔮 t.me/nutqiyyat

🔮 t.me/nutqiyyatlib

🔮 t.me/nutqiyyat_classes

🔮 instagram.com/nutqiyyat

🔮 https://youtube.com/@nutqiyyat

پس از نشست ١٩ آذرماه، پیام‌هایی را درباره مقاله ریچارد سرابجی دریافت کردم. بهتر دیدم که این مقاله را در کانال قرار دهم. این مقاله نسبتا قدیمی است، درواقع یک سخنرانی بوده که منتشر و چاپ شده است و چکیده به شکل مقالات امروز ندارد و بنابراین بنده صفحه اول مقاله را ترجمه کردم.
🔸🔸🔸
@PhilosophyHistoryScience

1️⃣اصل مقاله
تحلیل ماده از دیدگاه باستانی و مدرن
از ریچارد سرابجی
ANALYSES OF MATTER, ANCIENT AND MODERN
by Richard Sorabji
Meeting of the Aristotelian Society held at 5/7 Tavistock Place, London WC1, on Monday, 14 October, 1985 at 6.00 p.m.

🔸🔸🔸
@PhilosophyHistoryScience

2️⃣ چکیده مقاله (صفحه اول)
تحلیل ماده از دیدگاه باستانی و مدرن
از ریچارد سرابجی

الف: جسم به مثابه امتدادی که به آن ویژگی‌هایی[١] نسبت داده شده:
.
من می‌خواهم توجه شما را به دو مفهوم تکرار شونده در تحلیل ماده یا جسم جلب کنم. اولین مضمون ایدۀ اینکه جسم امتدادی است که به آن ویژگی‌هایی نسبت داده می شود. برای توضیح آن، من باید به مقاله هفتم (فصل سوم) متافیزیک برگردم: ارسطو در اینجا درباره ماده به مفهوم خاصی بحث می‌کند. او منظورش از ماده، آنچه منظور ماست یعنی جسم، نیست. او منظورش در واقع همان موضوعی است که ویژگی‌های جسم بر آن حمل می‌شود[٢]. میزی که پیش‌روی من است ممکن است از چوب ساخته شده باشد. از نقطه نظری، چوب ممکن است چیزی باشد که ویژگی‌هایی میز را حمل کند چون مستقیم‌الخط بودن، سختی و قهوه‌ای بودنش. اما بر اساس یک تفسیر قانع‌کننده، ارسطو در پی بنیادی‌ترین موضوعات حامل در جسم است. وی آن را اولین موضوع خوانده (1029a 1-2) [٣].
میز چوب از چهار عنصرِ آب، خاک، آتش و هوا ساخته شده است و این ممکن است که بنیادی‌ترین مفهومی که ویژگی‌های چوب را حمل می‌کند تصور شود. اما اساسی‌ترین موضوع این است که چه چیزی ویژگی‌های چهار عنصر را حمل می‌کند: گرمی، سردی، تری یا خشکی. این نخستین موضوع از نگاه شارحان وی، به مادۀ اولی[٤] برمی‌گردد


3️⃣ کوتاه درباره مقاله
این مقاله مد نظر دارد که روند تاریخی که از ارسطو تا حال طی شده است که امروزه ما به مفهوم ساده تری از جسم رسیده ایم را بررسی کند. چنانچه دوستان می‌دانید، در فیزیک امروز ما تفاوت خاصی بین مفهوم ماده و جسم قائل نیستیم و این امر را ممکن است بدیهی بدانیم. حال آنکه رسیدن به این وضوح و سادگی (که سادگی اصطلاحا هستی‌شناختی است)، دهها قرن پاییده است. اینجانب در نشست مطرح کردم که در این مقاله که حلقه‌هایی از ارسطو تا دکارت مفقود است و ما نقشه دگردیسی مفهوم را به وضوح نداریم. نکته این است که با تحلیل موضع شارحان و بسط‌دهند‌گان (بویژه ابن سینا)[۵] و مخالفان ارسطو در جهان اسلام و قرون وسطای اروپا بسط دقیقی از نحوه دگردیسی و ساده سازی هستی شناسانه مفهوم جسم را خواهیم داشت.

4️⃣پانوشت‌ها
[١] attributes
[٢] حمل بر موضوع از مباحث منطق ارسطویی است. وقتی ما در جمله‌ای چیزی را به چیز دیگری نسبت می دهیم، مثل «گل زیباست»، زیبایی را به عنوان یک ویژگی به گل که موضوع است حمل می‌کنیم.
[٣] این اعداد، رده‌بندی بِکِر نام دارد که آدرس دقیق هر پاراگراف از متن ارسطو را به ما می‌دهد. Bekker
[٤] در ادبیات فلسفه دوره اسلامی این اصطلاح الهیولی الاولی خوانده می‌شود.
[۵] در سنت ارسطوگرایی ما هم فیلسوفانی داریم که بر متون ارسطو شرح دقیق نوشته‌اند و هم فیلسوفانی که اگرچه در چارچوب ارسطویی هستند، ولیکن صرفا شارح نیستند و خود دکترین ارسطویی را شرح و بسط داده‌اند که اینجا بنده با عنوان بسط دهندگان از ایشان نام برده‌ام.

✍️بنفشه افتخاری
🔸🔸🔸
@PhilosophyHistoryScience