ҠЫПСАҠТАР ҠОР ЙЫЙҘЫ

Август айы аҙағында Ҡыпсаҡ ырыуының беренсе йыйыны үткәйне.
📌Йыйынды Күгәрсен районында, Башҡортостандың беренсе Президенты Мортаза Рәхимовтың тыуған ауылы Тәүәкәндә ойошторҙолар.

✅Унда Башҡортостандың 20 районынан, Ырымбур һәм Һамар өлкәләренән, Пермь крайынан делегаттар, ҡунаҡтар ҡатнашты.

✅Халыҡ өсөн матур байрам сараһы, Бәндәбикә, Ерәнсә сәсән йәшәгән дәүерҙе сағылдырған 100-ҙән ашыу кеше ҡатнашлығындағы театрлаштырылған тамаша, күргәҙмәләр ойошторолдо.

✅Ҡыпсаҡтарҙың майҙан тотор батыр вариҫтары төрлө милли уйындарҙа көс һынашты.

✅Ә Тәүәкән мәҙәниәт йортонда ил яҙмышына, халыҡтың киләсәгенә тәьҫир итер мөһим мәсьәләләр буйынса кәңәшләштеләр.

✅ Унда ҡыпсаҡ ырыуының ҡор башы итеп күренекле тел белгесе, ғалим Әхәт Сәлихов һайланды.

💥Ырыуҙаштар аралашып, күңелдәрен күтәреп, туҙаныҡ ептәрен нығытып ҡайтты.

📍Йыйынды Башҡортостан Башлығы гранттары фонды булышлығында Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайының ярҙам фонды уҙғарҙы.

Үҙебеҙҙең тыуған яҡтын хозурлығы😍

Әлшәй районындағы Сусаҡтау һәм Күгиҙел🥰

Әйткәндәй, бөгөн Бөтә донъя туризм көнө билдәләнә.

ТАТАРҘАР БАШҠОРТ ХАЛЫҠ УЙЫНЫН СӘЛДЕРЕРГӘ МАТАШАМЫ?

Быйыл сентябрь башында Ҡаҙағстанда үткән Бөтә донъя күскенселәр уйындары сиктәрендә фәнни-ғәмәли конференция ла ойошторолған.
“Күсмә халыҡтар: тарих, белемдәр, дәрестәр” тип аталған ул.
Ҡатнашыусыларҙың мәҡәләләре йыйынтыҡҡа тупланған һәм... “Татарская игра на лошадях – “Аударыш” тигән мәҡәләгә иғтибар иттек.

📌Авторҙар “Был уйындарҙы беҙҙең ата-бабалар уйнаған”: татарҙар тарихи спорт төрө “Ауҙарыш”ты – атта һыбай көрәште тергеҙә” тип башлай “ғилми” мәҡәләне.
✅Уны Яр Саллылағы “ТИСБИ” идаралыҡ университеты филиалының профессоры, педагогия фәндәре докторы Зинаида Кузнецова, тағы ла бер Кузнецова Е.А. (кем булыуын асыҡлай алманыҡ), Әлмәт дәүләт колледжы уҡытыусылары Миннур Латипова менән Гөлнур Төхвәтуллина тигән ханымдар яҙған.
✅Был уйынды Татарстанда Лениногорск районында урынлашҡан “Алмаҡай” ат фермаһы ойоштора икән.

Артабан авторҙар “егет”, “бәйге”, “татар аты” төшөнсәләрен аңлатып маташа ла... башҡорттар һәм Башҡортостанда ойошторолған ауҙарыш уйыны тураһында бәйән итеүгә күсә!😨😨😨

“Ауҙарыш беҙҙең көндәрҙә. Бөгөн Башҡортостан да “Ауҙарыш” милли уйынын тергеҙеүгә әүҙем ҡушылды. Мәҙәниәт министры урынбаҫары Рәнис Алтынбаев (ул 2021 йылдан икенсе эштә инде) ҡатай ырыуы башҡорттары һыбай көрәшеүҙе 2016 йылдан алып үткәрә башланыҡ, 2020 йылда ҙурыраҡ кимәлгә күтәрелдек, тип аңлата. Белорет районының Ҡоҙғон-Әхмәр ауылында спорт уйынының турниры уҙа” – тип, тотош ҡына Башҡортостанда үткәрелгән Ауҙарыш уйыны тураһында яҙалар.

Шунан “5 октября 2023 года при поддержке Минсельхозпрода РТ в Лининогорском районе состоялся I Чемпионат Республики Татарстан, Россия по национальному виду спорта “Аударыш” – борьба на татарских лошадях”, - тип һығымта яһап ҡуя авторҙар.🤦‍♂️🤦‍♀️🤦‍♂️🤦‍♀️

📌Бынан беҙ “Ауҙарыш” уйыны – башҡорт халыҡ уйындарының береһе, Башҡортостанда уны күршеләргә ҡарағанда кәмендә 7 йыл элек үткәргәндәрен, әммә татар атын популярлаштырыу өсөн уны “сәлдерергә” кәрәк булыуын аңлайбыҙ.

✅Ә инде “татар аты” тигәнгә килгәндә, мәҡәләлә үк яҙылған: “Татар тоҡомло аттар рәсми рәүештә 2018 йылда теркәлде. Дөрөҫ, был селекция эше өсөн тоҡом айғыры һәм бейәләре Башҡортостандан һәм Силәбе өлкәһенән килтерелде, шулай ҙа татар атының тоҡом стандарттары үҙенеке”. Башҡорт атынан “яһалған” һәм 2018 йылда ғына теркәрлән тоҡомдо авторҙар телгә алған боронғо ҡытайҙар ҡайҙан белә алһын ти. Төптө ялған был!

❗Мәҡәлә нигеҙләнгән әҙәбиәт исемлегендә кемдәр тураһында хеҙмәттәр килтерелгән тип уйлайһығыҙ? Тааап шулай! Башҡорттар тураһында! 😁

Исемлекте абруйлы ғалим Руденко Сергей Ивановичтың “Башҡорттар”ы менән башлап ебәреп, башҡорт ғалимдары Р.Ғ. Күзеев, Р.З. Янғужин, З.Ғ. Әминев, Р.З. Сәмиғуллин, Р.А. Солтангәрәева, Г.Р. Шаһаповаларҙың ғилми хеҙмәттәренә, бар донъяға башҡорттар тураһында яҙғаны билдәле И.И. Георги, В.М. Черемшанский ҙа төшөп ҡалмаған.

Шундай абруйлы бөтә донъя кимәлендәге сараның фәнни-ғәмәли конференцияһына мәҡәләләр ҡабул итеүселәрҙең белем кимәленә шикләнергә, бөтә донъяны алдарға батырсылыҡ иткән татар авторҙарының оятһыҙлығына аптырарға ғына ҡала.💁‍♂️💁‍♀️
Хәҙер күршеләрҙең күҙенән атыбыҙҙы, ҡурайыбыҙҙы, хатта Ҡыш бабайыбыҙҙы ғына түгел, һәр “ҡыбырлаған” нәмәбеҙҙе патентлап “йәшерергә” генә ҡала!

"БАШҠОРТ ОҘОН ҒҮМЕРЛЕГЕ. ТУРИЗМ" сиктәрендә сәйәхәт иткәнегеҙ бармы?😎

📌Был нимә ул?
✅Был проект республикабыҙҙа бойомға ашырыла һәм унда 55 йәште үткән ҡатын-ҡыҙҙар, 60 йәште уҙған ир-егеттәр ҡатнаша ала.
✅Республиканың төрлө иҫтәлекле урындарына бушлай сәйәхәт итеү мөмкинлеге бирелә.
✅Был программаға эләгеү өсөн теркәлеү үтеп, квота алырға кәрәк.
✅Һәр район-ҡалала проекттың вәкилдәре бар һәм уларға ярҙам артынан мөрәжәғәт итергә була.

📌Ҡайҙа урындар ҡалған:

🍀Өфө, Октябрьский, Салауат ҡалаларында;
🍀Архангел, Ауырғазы, Баймаҡ, Баҡалы, Белорет, Бишбүләк, Благовар, Бүздәк, Борай, Бөрйән, Ғафури, Дәүләкән, Дүтрөйлө, Йәрмәкәй, Илеш, Ҡырмыҫҡалы, Күгәрсен, Мәсетле, Миәкә, Нуриман, Хәйбулла, Яңауыл райондарында.

📌Әлегә 2023 йылда бүленгән квоталар бойомға ашырыла.

https://news.1rj.ru/str/bashkortom/243

Теманы дауам итеп...

Татарстанда үткән ауҙарыш чемпионатында Баймаҡ егете еңеү яулап, Миннихановҡа Башҡортостан байрағын бүләк итә😎

СЫУАҠ КӨНДӘР МЕНӘН ФАЙҘАЛАНЫП ҠАЛЫҒЫҘ!☀

Матур ял көндәре теләп, ҡояшлы көҙҙә яратҡан Башҡортостаныбыҙ буйлап сәйәхәткә өндәйбеҙ.🍒

📌Ҡайҙа барырға тиһегеҙме?

Республикабыҙ буйлап һеҙгә ҡыҫҡа юлкүрһәткес әҙер!

Ентекләберәк күҙ һалыу өсөн ссылка буйынса күсеп ҡарағыҙ 😉

Башҡортостандың тышҡы иҡтисади бәйләнештәр һәм конгресс эшмәкәрлеге министры урынбаҫары Фидан Ишемғолов сәхифәһенән ҡабаҡ пирамидаһы.

☺Ә һеҙҙең баҡсала ниҙәр бар?

Бүлешегеҙ әле шул уңыштарығыҙ менән, белә алмай йонсоноҡ😁

Урал тауҙары амбассадоры Чегодаев ҡыҙҙарын Белорет районына Айғырға алып барған.

Балаларға ла походта күңелле, тип яҙа ул.

Ә һеҙ ялдарға ғаилә менән тәбиғәт ҡосағына сығаһығыҙмы?

“ШАММАС УҠЫУҘАРЫ” БЕРЕНСЕ ТӨБӘК-АРА ФОРУМЫ УҘАСАҠ⭐

Уны Стәрлебеш районында Башҡортостандың халыҡ шағиры Рауил Шаммас иҫтәлегенә ойошторалар.

📌Дүрт конкурс була:

✅“Күңел моңом булыр ерем моңо...” Рауил Шаммас шиғырҙарын яттан һөйләүселәр конкурсы;

✅“Ғүмереңдән яҡты ҡалһын...” Рауил Шаммастың тормош юлы һәм ижадына арналған фәнни-ғәмәли эштәр конкурсы;

✅“Стәрлебаш – тамырым минең...” художестволы әҫәрҙәр, мәҡәләләр, крайҙы өйрәнеү эштәре, видеороликтар, фотоһүрәттәр, рәсемдәр, йырҙар конкурсы;

✅“Шағир яҙа, аҡ ҡағыҙға ята йөрәгенең һәр бер тибеше...” йәш авторҙар араһында шиғри конкурс (тема сикләнмәгән).

📍Баһалама ағзалары башҡорт, урыҫ, татар телдәрендәге эштәрҙе ҡараясаҡ.

📍Ғаризаны 2024 йылдың 30 сентябренән 31 октябренә тиклем тапшырырға мөмкин.

❓Кемдәр ҡатнаша ала?

✅Мәктәп уҡыусылары, студенттар, педагогтар, ғилми хеҙмәткәрҙәр, ижади интеллигенция вәкилдәре, ойошма һәм предприятие, мәҙәниәт ойошмалары хеҙмәткәрҙәре, йәмәғәт ойошмалары ағзалары, хаҡлы ялдағылар ҡатнаша ала.

📌6 ноябрҙә Стәрлебашта үткән форумда йомғаҡлау яһала.

ҒҮМЕРЕҢДЕ НИСЕК УҘҒАРАҺЫҢ?

Ғүмере буйы бәхетле йәшәгән бер суфый була. Уның һағышлы, моңһоу сағын бер кемдең дә күргәне булмай, ул һәр ваҡыт көлөп, йылмайып йәшәй. ☀

Инде ул ҡартайған, үлем түшәгенә ятҡан. Шул саҡ бер шәкерте: “Беҙ һеҙгә һоҡланабыҙ. Нисек бер ваҡытта ла күңелһеҙләнмәй йәшәй алаһығыҙ? Быға нисек өлгәштегеҙ?” – тип һораған.

📍Суфый уға шулай тип яуап биргән: “Бының сере ябай ғына. Ун ете йәшем тулғанда мин бәхетһеҙлектең ни икәнен татығайным инде. Остазыма 70 йәш ине һәм ул миңә былай тине: “Ҡасандыр мин дә һинең кеүек ҡайғылы инем. Ләкин бер саҡ шундай уй килде башыма: был бит ни бары мин үҙем һайлаған халәт!”

Шунан бирле һәр бер иртә, уянғас, күҙҙәремде асырҙан алда үҙ-үҙемә һорау бирәм:
❓“Мин нимә теләйем? Бөгөн ҡайһыһын һайлайым?”

Ахыр сиктә, гел шулай тура килә: мин хозурлыҡты һаҡлайым!” 💞

Өйгә ҡайтырға тартып торған үҙ кешеләрегеҙ булһын 🏡

Был донъялар, ана, ниндәй матур!
Ниндәй яҡты һаман иртәләр!
Бөгөнгө көн менән йәшәй белһәң,
Шунда ғына яҙмыш иркәләр…
Хужа булсы, зинһар, яҙмышыңа,
Үткәндәрҙе ҡалдыр үткәндә,
Йөҙөң бороп, зинһар, тайпылмасы
Бәхет маңлайыңдан үпкәндә.

Фирүзә АБДУЛЛИНА.

Уйылдан Нурғәле улы Ғәлин, ГТРК «Башкортостан» директорының урынбаҫары, талантлы журналист һәм телевидение дикторы, 2024 йылдың 28 сентябрендә вафат булды.

Ул 24 йыл ғүмерен журналистикаға арнап, күп кенә проекттарҙы тормошҡа ашырҙы һәм бер быуын профессионалдарҙы тәрбиәләне.

Уйылдан Нурғәле улының эшмәкәрлеге региональ телевидениены үҫтереүгә ҙур өлөш индерҙе.

Уның иҫтәлеге беҙҙең йөрәктәрҙә мәңге һаҡланасаҡ. Яҡындарына һәм туғандарына түҙемлек теләйбеҙ.

❤РУДЕНКО: Башҡорттар йәшен тураһында⛈⚡

⚡Йәшен һәм күк күкрәүе, башҡорттар фекеренсә, Юғары илаһ ҡөҙрәте менән башҡарыла.

⚡Ул фәрештәне шайтанға яза биреү өсөн ебәрә: фәрештә бер-береһенә бәрелгәндә шартлаған тауыш сығарыусы болоттарҙы ҡыуалаған.

⚡ Фәрештә шайтанды, кешеләрҙе аҙҙырып, йөрөгәне өсөн, эҙәрлекләп, осона утлы таштар бәйләнгән сыбыртҡы менән һуҡтырған.

⚡Һуҡҡан ыңғайы таштар өҙөлөп шайтанға барып тейгән һәм йәшен ялтлаған.

⚡Шайтандар йәшендән ҡурҡа һәм йәшен ваҡытында кеше йәшәгән торлаҡта йәшенә.

⚡ Был осраҡта йәшен, шайтанды эҙләп, өйҙө лә атырға мөмкин. Шуға күрә башҡорттар, шайтан өйгә инмәһен өсөн, йәшен ваҡытында тәҙрәләрҙе, ишекте, мөрйәләрҙе нығытып ябып ҡуя.

⚡Ҡайһы бер ваҡытта шайтандар ямғыр ваҡытында индереүҙе үтенеп илаған бала сүрәтенә лә инә.

⚡Йәшен атҡан өйҙә янғын сыҡһа, һыу һибеү гонаһ һаналған, шуға күрә әсегән һөт ярҙамында һүндергәндәр.

📚Күренекле ғалим Сергей Руденко үҙенең “Башҡорттар” китабында бына шулай тип яҙған.

📌📌Уның яҙмаларын #башҡорттар хештегы буйынса эҙләп уҡып барығыҙ.

#башҡорттар