تولد ۳۲ سالگی دبیان مبارک 🥳

در ۱۶ آگوست ۱۹۹۳ (۳۲ سال پیش) اولین نسخه از پروژه دبیان منتشر شد.

نگارش ۳٫۱ ابزار بسته‌بندی پیشرفته APT وارد مخازن دبیان شد.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سمت کاربر این نگارش اضافه شدن گزینهٔ why و why-not برای پرس‌وجوی دلیل نصب بودن یا نبودن یه بسته است.

نگارش ۱۵ مجموعه مترجم‌های گنو (GCC) وارد دبیان شد.

از مهم ترین ویژگی‌های این نگارش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• پشتیانی از استاندارد C26
• پیش‌گزیده شدن استاندارد C23
• سرعت بالاتر ترجمه و اجرای برنامه‌ها
• بهبود کتابخانهٔ استاندارد سی‌پلاس‌پلاس
• بهبود فرایند عیب‌یابی
• بهبود در استفاده از کارت گرافیکی
• اضافه شدن زبان‌های کوبول و راست

انتشار نگارش‌های ۱۳٫۱ و ۱۲٫۱۲ دبیان برای شنبه ۱۵ شهریور ۴ برنامه ریزی شده.

گروه کاربران ایرانی دبیان قصد دارد به مناسبت انتشار نگارش ۱۳ سیستم‌عامل دبیان رویداد یک‌روزه‌ای شامل کنفرانس علمی، کارگاه‌های آموزشی و نمایشگاه برگزار کند.

هدف از این رویداد که بهانه‌ای است برای گردهمایی و هم‌رسانی دانش و تجربه میان اعضای جامعه نرم‌افزار آزاد ایران، تقدیر از زحمات توسعه‌دهندگان دبیان و سایر نرم‌افزارهای آزاد، معرّفی و تبیین ویژگی‌ها و دستاوردهای نگارش جدید و ترویج فرهنگ آزادی نرم‌افزار است.

این رویداد فرصتی را برای تبادل دانش و تجربه میان شرکت‌کنندگان و جذب مشارکت‌کنندگان جدید و تقویت جامعهٔ محلی نرم‌افزارهای آزاد فراهم می‌کند.

از این رو از تمامی علاقه‌مندان به ارائه یا برگزاری کارگاه درخواست می‌شود عنوان ارائه‌های خود را به همراه توضیح به نشانی رایانامهٔ events روی debian.ir بفرستند.

پشتیبانی از معماری armel از دبیان ۱۴ حذف شد.
این معماری که مربوط به پردازنده‌های بسیار قدیمی آرم و بدون ممیّز شناوره امروزه تقریباً به کلی با معماری‌های جدیدتر آرم یعنی armhf و arm64 جایگزین شده.

زمان‌بندی ارائه‌های دبیان رو همیشه می‌تونید در نشانی https://release.debian.org ببینید.

دبیان ۱۳.۱ با رفع مشکلات امنیتی و همینطور مشکل گرافیک در گراب منتشر شد.


https://www.debian.org/News/2025/20250906



همچنین در این نسخه، بسته Guix به علت داشتن مشکلات امنیتی غیرقابل رفع از مخازن حذف شد.


برای به‌روزرسانی:

sudo apt update && sudo apt full-upgrade

همهٔ پرونده‌های مربوط به دبیان ۱۳٫۱ در پایگاه وب این توزیع بارگذاشته شد. مثل همیشه می‌تونید از بخش پایدار پایگاه https://debian.ir بهشون دسترسی داشته باشید.

دی‌وی‌دی ۱ این نگارش ۳۲۸ پرونده با نگارش ۱۳٫۰ تفاوت داره که با استفاده از ابزار jigdo می‌تونید فقط همون پرونده‌ها رو گرفته و ایزوی دی‌وی‌دی ۱۳٫۰ رو به ایزوی دی‌وی‌دی ۱۳٫۱ تبدیل کنید.

نگارش ۱۱٫۴٫۵ کتابخانهٔ پرداخت متن #حرف‌باز وارد دبیان شد.
از مهم‌ترین تغییرات این به‌روز رسانی:
* افزایش سرعت شبیه‌سازی با شناسایی سریع‌تر قلم‌های معیوب.
* رفع مشکل در پرداخت نشانه‌های ترکیبی در برخی قلم‌ها.
* بهبود در شبیه‌سازی AAT و بهینه‌سازی‌ در عملکرد.

یکی از گزینه‌هایی که در دبیان ۱۳ و بالاتر به apt اضافه شده، گزینهٔ update است.
این گزینه پیش از اجرای دستورهای اصلی چون upgrade یا install سیاههٔ بسته‌های محلی رو به‌روز کرده و معادل زدن sudo apt update پیش از دستور اصلیه.

با حذف gtk2 در دبیان بسته‌های زیر به زودی حذف خواهند شد:
https://udd.debian.org/cgi-bin/bts-usertags.cgi?user=pkg-gnome-maintainers%40lists.alioth.debian.org&tag=gtk2

اگه بسته‌ای که نگه‌داریش می‌کنید به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به این‌ها وابستگی داره باید هرچه زودتر وابستگی‌هاش رو تغییر بدید.

گروه کاربران گنو/لینوکس دبیان با همکاری آویسا برگزار می‌کند:

🎉 جشن انتشار دبیان ۱۳

🗓 جمعه ۲۳ آبان ۱۴۰۴

🕤 ساعت ۹:۳۰ صبح

📍 دانشگاه شریف، سالن جابر

جزییات و ثبت‌نام:
https://evand.com/events/جشن-انتشار-دبیان-۱۳

مکان سالن:

دبیان ۱۳٫۲ منتشر شد 🎉
مثل همیشه می‌تونید از https://debian.ir بگیریدش

کارساز نامهٔ exim از نگارش ۴٫۹۹ برای hint و dbm به جای پایگاه دادهٔ برکلی از sqlite استفاده می‌کنه.
پایگاه داده‌های موجود hint موقع ارتقا حذف خواهند شد.
پایگاه داده‌های موجود dbm هم باید از قالب برکلی به sqlite تبدیل بشن.

نگارش ffmpeg در دبیان به ۸ ارتقا یافت. این نگارش بهبودهای خیلی زیادی داشته که بعضی‌هاشون با گذشته سازگار نیست. اگه از این برنامه و کتابخونه‌هاش برای کارهاتون استفاده می‌کنید؛ پیش از ارتقا بررسی کنید که گردش کارتون تحت تأثیر قرار می‌گیره یا نه و تغییرات لازم رو توشون اعمال کنید.

دبیان قصد داره تمام توسعه‌اش رو #گیت محور کنه و شما هم می‌تونید کمکش کنید:

https://diziet.dreamwidth.org/20436.html

ممکنه براتون سوال بشه که «مگه تا الآن روی گیت نبودن؟»
پاسخ اینه که نه به‌صورت رسمی، کامل و قابل اتکا.
خیلی از بسته‌های دبیان مخزن گیت داشتن، ولی این به معنی «منتشر شدن رسمی کد مبدأ روی گیت» نبود.
داشتن مخزن روی فورجی مثل سالسا به این معنی نیست که همون سورسِ دقیقِ متناظر با دودویی‌های منتشر شده رو می‌شه به طور خودکار گرفت و ساخت.
هیچ ساختار شاخهٔ استانداردی الزام‌آور نیست؛ پس ابزارها نمی‌تونن به شکل قابل اعتماد ازشون استفاده کنن.
محتوای مخزن گیت خیلی وقت‌ها دقیقاً برابر با کد مبدأ بستهٔ بار گذاشته نیست.
تاریخچهٔ واقعی کد بالادست معمولاً به‌شکل رسمی و قابل ردگیری منتشر نمی‌شه.
مرجع نهایی هم همچنان پرونده‌های dsc و tarball در مخازن دبیان بوده‌ان، نه گیت.

این تغییر به این معنیه که:
گیت شکل canonical کد مبدأ باشه؛ نه یک رونوشت جانبی.
بشه دقیقاً از روی گیت همون دودویی‌ها رو ساخت.
تاریخچهٔ بالادست و تغییرات دبیان به صورت رسمی و امضا شده منتشر بشه.
ابزارهای خود دبیان مستقیماً از گیت استفاده کنن؛ نه از tarball.

معماری #لونگ‌آرچ در دبیان رسمی شد. این یعنی پورت لونگ‌آرچ به آینه‌های مخازن پورت‌های دبیان افزوده شد و در سامانهٔ ساخت خودکار قرار گرفت.

https://lists.debian.org/debian-devel-announce/2023/08/msg00000.html