NEW BOT Телеграм, страница

⚛حرفه‌ای کشت؛ حرفه‌ای به خاک سپرده شد

🖊امیر ناظمی

مراسم خداحافظی با ژان-پل بلموندو را می‌بینم؛ از آن‌هایی نیست که خیلی علاقمندش بوده باشم. اما همین تکه فیلم کوتاه چند دقیقه‌ای ذهن‌ام را به سمت مقایسه می‌برد؛ مقایسه‌ای میان دو جامعه، میان فرانسه و ایران که انگار در یک مراسم، می‌توان بخشی از تفاوت‌هایشان را مرور کرد و یاد گرفت:

1⃣شکوه مراسم در برابر درهم‌ریختگی‌ها: همان فیلم کوتاه نشان‌دهنده نظم و زمان‌بندی است. مقایسه‌اش با مراسم‌های هنرمندان ایرانی که ترکیبی از به‌هم‌ریختگی است؛ برایم آزاردهنده می‌شود. نظم و زمان‌بندی خودش می‌تواند از دل همین رویدادها به جامعه تزریق شود. در حقیقت تکرار مراسم‌های بدون برنامه نه تنها برآمده از بی‌برنامه‌گی (به عنوان یکی از واقعیات اجتماعی ما) است؛ بلکه بازتولیدکننده آن نیز هست. بازتولید درهم‌ریختگی در جامعه‌ای که هنوز به اهمیت زمان پی نبرده است.

2⃣زیبایی در ستایش زیبایی: مراسم با هر معیاری زیباست. مراسمی که تلاش شده است تا در ستایش کسی که با «موج نو» زیبایی را بازتعریف کرد؛ زیبا باشد. حالا زیبایی در کنار زمان‌مندی است که شکوه را دوچندان می‌کند.

3⃣شخصی‌شدن: آهنگ فیلم حرفه‌ای (Le Professionnel) با بازی بلموندو، فیلمی که بخشی از خاطره جمعی نه تنها مردم فرانسه، بلکه کل دنیا شده است، توسط گروهی در حال اجراست. آهنگ فیلم حرفه‌ای حالا موسیقی متن مراسم خداحافظی بلموندو شده است.

مراسم شخصی‌سازی شده است؛ چرا که هر انسان باورها و دستاوردهای خود را دارد. نیاز به تکرار حرف‌های عام نیست؛ نیازی به تکرار پخش آهنگ‌های عمومی نیست. مراسم هنرمندان ایرانی که با تکرار آهنگ «می‌رن آدما …» چنان تولید انبوه می‌شود که بدون زیرنویس در یاد نمی‌ماند که کدام هنرمند یا اندیشمندی از میان ما رفته است.

4⃣قدردانی ملی: مراسم در کاخ الیزه به عنوان نماد تاریخی و البته غرور و عظمت (هرچند نه به اندازه شکوه سابق) برای فرانسه برگزار می‌شود. مراسمی که در آن نه تنها مردم، بلکه نمادها، و نمادهای تقویت‌کننده دولت-ملت نیز در سوگواری او حضور دارند.

5⃣ترکیب حضور و مشارکت: کوید۱۹ حالا برگزاری مراسم‌ها را با چالش‌ها روبه‌رو ساخته است؛ هرچند در فرانسه امروز بیش از ۶۲٪ هر دو دوز واکسن خود را دریافت کرده‌اند و ۷۴٪ نیز حداقل یک دوز زده‌اند؛ اما با این حال مراسم با حضور نمایندگانی از میدان‌های مختلف (به تعبیر بوردیویی‌اش) برگزار می‌شود. از خانواده تا سایر هنرمندان تا بالاترین شخص سیاسی کشور، یعنی رییس‌جمهور مکرون.

6⃣خانواده به جای افراد: در مراسم‌های مشابه ایرانی فقدان خانواده دردآور است. ما دیگر فقط یک جامعه مردسالار نیستیم، بلکه جامعه‌ای اتمیزه‌شده هستم. حالا در مراسم‌های ما همه فرد هستند؛ انگار ما عامدانه تلاش داریم تا خانواده‌هایمان را از دیده‌شدن خذف کنیم. در مراسم‌های ما، نه تنها خانواده یک فروکاست به فرزند اغلب پسر و اغلب شناخته‌شده فرد مرحوم است؛ بلکه حتی دوست هنرمند او اگر درباره او حرف می‌زند، باز تنهاست؛ و نه در کنار همسرش. ما به بهانه‌های مختلف در حال نشانه‌گیری به هر نشانه جمعی هستیم.

7⃣قدردانی بیش از حسرت: روح مراسم تدفین بلموندو بیش از آن که یادآور شیون و زاری برای فقدان یک انسان بزرگ باشد؛ یادآور قدردانی از کسی است که زیبا و معنادار زندگی کرد. مراسمی برای تقدیر از کسی که تلاش کرد تا دنیای ما را به جای زیباتری برای زندگی تبدیل کند؛ و برایمان خاطرات دسته‌جمعی ساخت. قدردانی زمانی است که مرگ را به عنوان یک واقعیت زندگی پذیرفته باشیم؛ در این صورت است که برای مرگ سوگواری می‌کنیم؛ اما قدردانی از او را فدای سوگواری خود نخواهیم کرد.

روزی یادداشتی نوشته بودم در خصوص «حق سوگواری کردن» و این که انسان‌ها و گروه‌ها حق دارند به شیوه خود سوگواری کنند. ما حق داریم دوست داشته باشیم به شیوه خود سوگواری کنیم و هیچ کس حق ندارد به ما اجبار کند چه چیز سوگواری است و چه چیز نیست. ما حق داریم برای خود سوگواری کنیم و حق داریم از سوگوارانمان بخواهیم لباس سفید بر تن کنند؛ حق داریم برای سوگواری به زیبایی بها دهیم.

ما حق داریم از هر چیز کوچک یاد بگیریم، کمی بهتر، کمی زیباتر زندگی کنیم و کمی بهتر، کمی زیباتر بمیریم یا حتی در ستایش زندگی سوگواری کنیم.

به‌اشتراک بگذارید تا آفریده شود
@ShareNovate

2:20

آینده مشترک

مراسم خاکسپاری بلموندو در فرانسه

و درس‌هایی برای یادگیری

یادداشت:
حرفه‌ای کشت؛ حرفه‌ای به خاک سپرده شد

473 views12:20