به مناسبت ۲۸ اردیبهشت ماه
زادروز حکیم عمر خیام و روز ریاضیات

قافله سالار دانش
حکیم عمر خیام در سال ۴۶۶ به خدمت جلال الدین ملکشاه درآمد و تا پایان عمر در سایه حمایت او و وزیر با تدبیرش خواجه الملک قرار داشت که برای او سالانه ده هزار دینار مقرری برقرار نمود. ملکشاه او را در زمره ندما قرار داده و خیام در دربار وی صاحب منزلت فراوان بود. داستانی که خاقانی از برخورد بین وی و خواجه وزیر کاشانی نقل میکند به خوبی گویای این معنی است. آن داستان این چنین است: « روزی خواجه وزیر کاشانی نشسته بود. عمر خیام درآمد و گفت: ای صدر جهان٫ از وجه ده هزار دینار معاش هر سال من کهتر باقی به دیوان عالی مانده است. نایبان دیوان را اشارتی بلیغ می باید تا برسانند. خواجه گفت : تو جهت سلطان عالم چه خدمت کنی که هر سال ده هزار دینار مرسوم تو باید داد؟ عمر خیام گفت:« واعجبا! من چه خدمت کنم سلطان را؟ هزار سال آسمان و اختران را در مدار و سیه به شیب و بالا جان باید کندن٫ تا از این آسیابک دانه ای درست چون عمر خیام بیرون افتاد و از این هفت شهر پای بالا و هفت دیه سر نشیب یکی قافله سالار دانش چون من درآید. اما اگر خواهی از هر دهی در نواحی کاشان چون خواجه ده ده مرد بیرون آرم و به جای او بنشانم٫ که هر یک از عهده خواجگی بیرون آید.» خواجه از جای بشد و سر در پیش افکند٫ که جواب بس پابرجای دید. این حکایت به حضرت سلطان جلال الدین ملکشاه باز گفتند٫ گفت : بالله که عمر خیام راست گفت.

برگرفته از مقدمه کتاب «می و مینا» به کوشش علی دهباشی.
@infinitymath

💠 نقد و بررسی نظریه‌ی افول علم در جهان اسلامی و عوامل آن
دکتر امیرمحمد گمینی
(عضو هیئت علمی پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران)

🔰نظریه افول علم در جهان اسلام را نژادپرستان قرن نوزدهمی مثل ارنست رنان مطرح کردند و امثال دکتر صادق زیباکلام بدون هیچ آشنایی اولیه با ظرائف تاریخ علم در جهان اسلام عمومی‌سازی کردند.
در این سخنرانی پیشینه این نظریه را خواهم کاوید، ویژگی هایش را بر خواهم شمرد و اشکالات اساسی آن را با مراجعه به متون پژوهشگران و نسخه‌های خطی به جا مانده از قرن‌ها پیش بررسی خواهم کرد.

امروز یکشنبه 28 اردیبهشت 1399؛ ساعت 18

❗️ جهت شرکت در این سخنرانی، در زمان جلسه وارد لینک زیر شده و گزینه‌ی "مهمان" را انتخاب بفرمایید:

📎 https://b2n.ir/philsci-lecture

@infinitymath

💠 این روزهای آخر اردیبهشت٫ عجیب بوی ریاضیات میدهد:

💐 ۲۲ اردیبهشت٫ روز تولد مریم میرزاخانی٫ بانوی ریاضیات ایران و جهان.

⚫️ ۲۲ اردیبهشت٫ روز درگذشت استاد پرویز شهریاری٫ معلم٫ عاشق و مروج ریاضیات ایران.

✴️ ۲۸ اردیبهشت روز تولد حکیم عمر خیام نیشابوری٫ قافله سالار دانش٫ شاعر و ریاضیدان بزرگ ایران.

۲۸ اردیبهشت روز ملی ریاضیات مبارک.

@infinitymath

ابر آمد و زار بر سر سبزه گریست
بی بادهٔ گلرنگ نمی‌شاید زیست
این سبزه که امروز تماشاگه ماست
تا سبزهٔ خاک ما تماشاگه کیست

@infinitymath

روز بزرگداشت خیام
با سخنرانی دکتر محمد باقری
از پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران
با عنوان
آشنایی با خیام ریاضیدان

و‌ همچنین دکتر مجید میرزاوزیری و دیگر اساتید کشور.

دوشنبه ۲۹ اردیبهشت ۹۹ ساعت ۲۱
live.neyshabur.ac.ir


@infinitymath

تاثیر تفاوت ساختارهندسی پل و زیرگذر در بزرگراه‌ها رو در این کلیپ ببینید، هر چقدر عدد traffic flow بزرگتر باشه احتمال ترافیک و‌ توقف کمتره.
اون آخراش خیلی باحال میشه :)

@infinitymath

📝 این قرار عاشقانه را عدد بده...

▫️چند روز پیش مطلب جالبی توی توییتر به چشمم خورد. رفیقِ خوش‌ذوقی نوشته بود که توی زبان چینی بعضی از کلمه ها و عددها اینقدر تلفظ‌شان مثل هم است که گاهی جماعت چینی خودشان را درگیر آن الفبای بغرنج نمی‌کنند و به جای کلمه، عدد معادلش را می‌نویسند. رفیق خوش‌ذوق گفته بود که تلفظ عدد پنج شبیه تلفظ لغت "من" است. گفته بود تلفظ عدد دو شبیه تلفظ "دوست داشتن" است و صفر، شبیه "تورا". این یعنی که عدد پانصد و بیست می‌شود "دوستت دارم" و به همین ترتیب پانصد و سی می‌شود "دلم هوایت را کرده". هشتاد و هشت می‌شود خداحافظ، و هفتصد و هفتاد می‌شود: "می‌بوسمت".

▫️همینطوری که این ماجرا را می‌خواندم توی ذهنم جرقه‌ی یک خاطره‌ی خیلی دور از دکتر شیوا روشن شد. دکتر شیوا (خدایش بیامرزد) توی دانشکده‌ی فنی درس سیگنالها و سیستمها را یاد دانشجوها می‌داد. آدمِ با مرام و با معرفتی بود. از این استادها که وقتی سوال می‌پرسید و می‌دید همه داریم عین خیار نگاهش می‌کنیم می‌فهمید که مغزمان دیگر نمی‌کشد و چند دقیقه درس را ول می‌کرد تا حداقل فرصت کنیم که به حال خودمان گریه کنیم. یادم می‌آید یک روز یک معادله‌ی طولانی را نشانم داد و گفت این معادله‌ی "عشق" است! یک سری جمله از سینوس و کسینوس و چندتا خرت و پرت دیگر که وقتی تابعش را رسم می‌کردی شکل یک قلب ترسیم می‌شد. خطوط منحنی بین محورهای مختصات نوسان می‌کردند تا با رقصشان آرام‌آرام شکل یک قلبِ توپر را بسازند. امروز یاد قلبِ توپر دکتر شیوا افتادم. چرا دیدن شکل گرفتن یک قلب لابه‌لای محورهای بی‌جانِ مختصات را دوست داشتیم؟ چرا دانستن اینکه در یک گوشه‌ی دنیا عدد پانصد و سی آهنگی شبیه حس دلتنگی می‌سازد و عدد هفتصد و هفتاد، تصویر بوسیدن معشوق را تداعی می‌کند برایمان دلنشین است؟ شاید به خاطر اینکه ریاضیات همیشه یک سری قوانین جدی بوده که شبیه به آیه‌های خدا تغییرناپذیر به حساب می‌آمدند. حالا عشق از راه رسیده و قوانین جدی را هم به بازی گرفته و چهره‌ی مهربان‌تری به آنها بخشیده. درست شبیه داستان ما آدمها. علاقه به یک انسان دیگر، ما را کودک می‌کند. ما را می‌گریاند و می‌خنداند. به جهانمان غم می‌دهد و شادی می‌دهد. ولی باکی نیست. آیه‌های تغییرناپذیرِ خدا در دستان عشق شبیه موم نرم می‌شوند، آدمیزاد که جای خود دارد...

#مهدی_معارف

@infinitymath

۱۰ خرداد تولد پروفسور سیاوش شَهْشَهانی استاد دانشگاه شریف و چهره ماندگار ریاضی است. با تلاش های او اولین ارتباط اینترنتی در کشور فراهم و برای اولین بار دامنه ir ثبت شد. ایشان نقش بی بدیلی در رشد و نمو فرهنگ ریاضی کشور ایفا کرده اند. تدریس ایشان همیشه جذاب و شنیدنی و پر مخاطب بوده است. درباره این استاد بیش از اینها می شود نوشت و خواند. امیدواریم حضورشان در ساحت ریاضیات کشور همچنان مستدام و پر رنگ باشد.
در فایل زیر خاطره های خواندنی دانشجویان درباره ایشان را جمع آوری شده است.

@infinitymath

یک پی دی اف سرشار از خاطرات شیرین در مورد دکتر سیاوش شهشهانی
@infinitymath

دگردیسی دانشگاه در دوران کرونا

تمام این چیزها که تقریباً ده قرن تداوم داشته است، اکنون برای همیشه به پایان می‌رسد. دانشجویان دیگر در شهرهایی که دانشگاه‌هایشان در آن واقع شده زندگی نخواهند کرد، و در عوض، گاه صدها کیلومتر جدا افتاده از هم‌کلاسی‌های سابق‌شان به درس‌گفتارها به‌ شکل “کلوزآپ” در اتاق‌ها‌یشان گوش خواهند داد.

منبع: medium

@infinitymath

شمارۀ جدید مجلۀ تاریخ علم پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران منتشر شد:
فهرست مقالات:
1. شاخص اسطرلاب خطی شرف‌الدین طوسی
سجاد نیک‌فهم خوب‌روان

2. عوامل رونق و شکوفایی علم مواقیت در عصر بنی نصر در اندلس
اعظم تقی پور؛ م. چلونگر؛ م. کثیری

3. روند اصلاح تقویم هجری شمسی در 1304ش
سیدمحمود سادات بیدگلی؛ مریم مدنی جاوید

4. حفاظتِ تفویضی از شهرهای اسلامی در عجایب‌نگاری‌های مسلمانان در سده‌های میانه: کارکرد و صورت طلسم‌های شهری
م. طاهری؛ د. معصومی

5. بررسی عملکرد و نقش مستشاران فرانسوی درآموزش قشون و انتقال دانش و فناوری نظامی در عصر ناصری
اکبر فلاحی

6. سرّ اسرار کیمیای رازی: تأملی بر دو مفهوم بنیادین صبغ و اکسیر در سنّت صناعت
رضا کوهکن؛ محمد جوهرچی

7. معرفی و گزارشی از چند سند در بارۀ درخواست ممنوعیت تدریس نظریۀ داروین در دبیرستان‌های دورۀ پهلوی دوم
م. معصومی

8. راهکار بطلمیوس برای تبیین حرکات سیارات در عرض و تعبیر فیزیکی آنها
م. یاوری؛ ح. قلندری

9. علل اربعه از دیدگاه ابن باجه: رفع دوگانگی موجود در تمایز ماده و صورت ارسطویی
محمود یوسف ثانی؛ غ. مقدم حیدری؛ ف. اسکندری

@infinitymath

معرفی و بررسی اولین فیلم مستند بلند درباره زندگی و کارهای علمی مریم میرزاخانی:

"Secrets of the surface"
در شماره جدید مجله نیچر.


Stirring biopic of the first woman to win top maths prize.

George Csicsery’s Secrets of the Surface is the first feature-length film on Mirzakhani. It celebrates how she broke multiple glass ceilings — she was also the first Iranian to win the prize. And it strikes a satisfying balance between her magnificent mathematics and her human story, including her untimely death from cancer in 2017, at the age of 40.




https://www.nature.com/articles/d41586-020-01681-2


@infinitymath

⭕️ مصاحبه خواندنی خانم دکتر زهرا گویا٫ عضو هئیت علمی گروه ریاضی دانشگاه شهید بهشتی در مورد مسایل آموزشی و‌ دانشگاهی کشور در دوران کرونا و پسا کرونا با ایسنا :

💠 دانشگاه‌ها قابلیت این را دارند که «مرکز ارجاع» جامعه برای حل مشکلات محلی، ملی، منطقه­ای و جهانی باشند زیرا فرض بر این است که دانشگاه، محل تجمع فرهیختگان و نخبگان هر جامعه و جذب آنان است. در صورتی که شواهد نشان می‌­دهند شاید چنین انتظاری از دانشگاه­ها در شرایط فعلی، چندان واقع‌­بینانه نباشد و این دردناک است! یکی از دلایل اصلی است که «ایده دانشگاه» تغییر کرده و مسئولیت و برای مأموریت جدیدی که در ایران برای دانشگاه­‌ها پیش‌­بینی شده، مفهومی خوب تبیین نشده و موهوم با برچسب «تولید علم» است! انگار که «علم» یک محصول است که هر وقت اراده شود، می­‌توان آن را «تولید» کرد و از آن «استفاده» کرد. چنین توهمی، ضربه­‌های کاری به «علم» و «پژوهش» در ایران زده است. 
💠 در بسیاری از دانشگاه‌های ایران، آنقدر بر تولید «مقاله» پافشاری شده که گویی اوراق بهادار هستند. برای تولید هر مقاله‌ امتیازهای مختلف به فرد داده می‌شود. استادان بر اساس امتیازهای به اصطلاح پژوهشی، می‌توانند دانشجوی تحصیلات تکمیلیِ بیشتری جذب کنند و این چرخه معیوب فقط در درونِ خود می‌چرخد و مسئله‌ای را از جامعه حل نمی‌کند. این جفا در حق دانشگاه است که دانشگاهیان در این دوره­می‌ مهم جهانی، بیشتر مشغول این باشند که چه امتیازهایی به دست می­‌آورند. تعجب من از این است که با این معیارهای عجیب و غریب و دائم در حال تغییر برای بررسی «کیفیت دستاوردهای پژوهشی» دانشجویان و استادان، چقدر به پیشرفت معنادارمان افزوده شد و الان در کجای علم جهان ایستاده‌ایم؟ آیا ایرانی‌هایی که در محافل بین‌المللی خوش درخشیده‌اند، به دلیل تعداد مقاله­‌هایشان بوده یا مسئله­ای را حل کرده­‌اند و آینده نوینی را برای بشر ترسیم کرده‌­اند؟ گویا با بیان این که «ما در ایران افرادی داریم که تا 4000 مقاله تولید کرده‌­اند»، گفت: حتی در رشته ریاضی هم کسانی را داریم که حدود 1000 مقاله نوشته‌اند! ولی آیا همین­ افراد، توانسته‌اند یک مسئله ساده‌ی دم دستی جهانی یا محلی را حل کنند یا در حل آن مشارکت داشته باشند؟


http://www.isna.ir/news/99031811191/کرونا-فرصتی-طلایی-برای-بازنگری-سیاست-های-آموزش-عالی

@infinitymath

مقاله دکتر سید امین سیدفخاری ، استادیار دانشکده ریاضی، آمار و علوم کامپیوتر پردیس علوم دانشگاه تهران از سوی مجله Collectanea Mathematica به‌عنوان بهترین مقاله سال ۲۰۱۹ انتخاب شد. این مجله دارای درجه Q1 بوده و از مجلات بسیار معتبر بین‌المللی در رشته ریاضی است.
لینک خبر:
https://www.springer.com/journal/13348/updates/17222994

@infinitymath

به یاد مریم میرزاخانی

مقاله ای خواندنی به قلم یان وندارک٫ همسر مریم که به تازگی در شماره جدید بولتن انجمن ریاضی آمریکا منتشر و توسط بهنام هاشمی ترجمه شده است.
با تشکر از ایشان

@infinitymath

شماره جدید بولتن انجمن ریاضی آمریکا که یان واندراک در آن مقاله ای درباره مریم میرزاخانی نوشته است.
@infinitymath

وبینار جلسۀ رونمایی و نقدوبررسی کتاب
منتهی الإدراک فی درایة الأفلاک، نوشتۀ عبدالجبار خرقی
نخستین رسالۀ جامع در هیئت بطلمیوسی
تصحیح، ترجمه، و پژوهش: دکتر حنیف قلندری
انتشارات مرکز پژوهشی میراث مکتوب

یکشنبه 8 تیرماه 1399
ساعت 18 تا 20

سخنرانان:
دکتر حسین معصومی‌همدانی
دکتر امیراحسان کرباسی‌زاده
دکتر امیرمحمد گمینی
دکتر حنیف قلندری

لینک شرکت در وبینار
http://vclas9.ut.ac.ir/webinar
@hisofsci

@infinitymath

شکلی هندسی را پهنا ثابت گویند که پهنای آن در همه جهات یکسان باشد. ساده ترین شکل با پهنای ثابت دایره است. پهنای یک دایره با شعاع r برابر با 2r است. ساده ترین شکل با پهنای ثابت که دایره نیست مثلث رولو نام دارد. 👆👆👆👆👆👆
قضیه باربیر: همه شکل های پهنای ثابت با پهنای برابر با r دارای محیط یکسان هستند.
@infinitymath

با استفاده از مثلث رولو می‌توان مته‌ای مثل شکل بالا طراحی کرد که به شکل یک مربع سوراخ کند. 👆👆👆👆👆👆