‏سهیلا فیض بخش به خاطر کارهای شگفت‌انگیزش در هندسه جبری برنده جایزه وایتهد ۲۰۲۳ شد. سهیلا عاشق‌ترین ریاضیدانی است که در پروژه ‎#آدم‌ها_و_ریاضیات با او مصاحبه کرده‌ام. در هر لحظه مصاحبه حس می کردم که اگر با مریم میرزاخانی مصاحبه می‌کردم، شباهت ها بسیار بود

چشم انداز زیبایی از سرزمین ریاضیات

آسیب شناسی تولید علم در ایران

توسعۀ علم با رویکردی غیرعلمی

#مقاله_زدگی

🔰خشت کج | نقد نظام آموزشی

🆔 @kheshtekaj

به یاد مریم میرزاخانی

مقاله ای خواندنی به قلم یان وندارک٫ همسر مریم که به تازگی در شماره جدید بولتن انجمن ریاضی آمریکا منتشر و توسط بهنام هاشمی ترجمه شده است.
با تشکر از ایشان

@infinitymath

بیست دوم اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۶ ستاره ای متولد شد که توانست در آسمان ریاضیات ایران و جهان خوش بدرخشد و نامش برای همیشه ماندگار شود. او اولین ریاضیدان زن و اولین ریاضیدان ایرانی شد که توانست به خاطر کارهاش در هندسه و سیستم های دینامیکی، مدال فیلدز، بزرگترین جایزه جهان ریاضیات را کسب کند. در توصیف بزرگی «مریم میرزاخانی» میتوان به گفته پروفسور شهشهانی اشاره کرد که کشورمان ایران در چند سده گذشته چنین ریاضیدان بزرگی در سطح جهانی نداشته است.
زادروز «مریم» به پیشنهاد کمیته بانوان انجمن ریاضی ایران و تصویب «اتحادیه جهانی ریاضیات» به عنوان «روز زنان در ریاضیات» انتخاب شد. شایسته است این روز در تمام مدارس ایران برنامه هایی به یاد مریم و نقش او در ریاضیات برگزار شود.
این ویدئو زیبا و جذاب، نگاهی کوتاه به زندگی پر بار مریم میرزاخانی انداخته است.
یادش تا ابد مانا ....

@infinitymath

🔻عطر گل «مریم» در اردیبهشت ریاضیات
نوشته: حسن ملکی

گزارش مفصلی در روزنامه شرق درباره مریم میرزاخانی، نقش زنان در ریاضیات و برنامه هایی که به همین مناسبت اواخر اردیبهشت ماه برگزار شد.

@infinitymath

در چشمهایت،
معصومیت هزار فرشته بال بال میزد
چه تعجیلی بود پروزات!؟
هنوز معادلات سختی دارد این زندگی
که حل نکرده جا گذاشته ای.
جبر رفتنت،
در هندسه اندیشه ام جا نمی شود!
#شهلا‌_جلالوندی

فردا ۲۳ تیر٫ سالروز خاموش شدن دختر ریاضیدان و پر افتخار و محجوب ایران٫ مریم میرزاخانی است. روحش شاد


@Infinitymath

🕊️ جمع علمی-ترویجی رستا و سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان برگزار می‌کنند:

«مدرسه‌های تابستانه‌ ۱۴۰۲»

👥 ویژه‌ی دانش‌آموزان پایه‌ی دهم تا دوازدهم سراسر کشور

🎯 کارگاه‌های علمی به همراه مسابقه‌ی نهایی و ارائه‌های علمی

🎉 مدرسه‌ تابستانه‌ مجازی

🔍 کارگاه‌های علمی:
- الگوریتم و شبکه
- نوروساینس
- بلاکچین
- مدل‌سازی و بهینه‌سازی

🕑 زمان: ۲۴ تا ۲۶ مرداد ماه
💻 بستر برگزاری: پلتفرم تعاملی آنلاین (کاموا)
📱 کانال تلگرامی


🎉 مدرسه تابستانه حضوری

🔍 کارگاه‌های علمی:
- الگوریتم و شبکه
- فیزیک
- نوروساینس
- بلاکچین
- مدل‌سازی و بهینه‌سازی

🕐 زمان: ۳۱ مرداد، ۱ و ۲ شهریور
📍مکان برگزاری: تهران، دانشگاه صنعتی شریف
📱 کانال تلگرامی


✍🏻 ثبت‌نام از ۷ تا ۱۴‌ام مرداد و از طریق
summerschool.sampad.gov.ir

📝 برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد رویداد با کانال‌های تلگرامی هر رویداد همراه باشید!

🕊 رستایی باشید.

[ Telegram | Rastaiha | Instagram | Eitaa ]

یک سوال: دایره از ضلع درست شده؟ 😊
@Infinitymath

اگر دنبال مجلات علمی خارجی هستید که اشتراک دارند و هزینشون هم با توجه به نرخ دلار بالاست و نمیتونید رایگان بهشون دسترسی داشته باشید.
مجلاتی مثل
Science
New scientist
Scientific American
Natural Geographic
And ......
از این کانال میتونید هم آپدیت و هم آرشیو سالهای قبلش رو دانلود کنید.

🆔 @science_magazine ✅


@infinitymath

📌انجمن علمی ریاضی دانشگاه شیراز با همکاری دانشگاه یوکوهامای ژاپن برگزار می‌کند:

💻کارگاه مجازی یک روزه شیراز-یوکوهاما: نظریه گراف

⏱زمان: سه شنبه، ۱۷ مرداد ماه ۱۴۰۲، ساعت ۸:۰۰ تا ۱۲:۰۰ (به وقت تهران)

📍مکان: اتاق مجازی به نشانی
https://www.skyroom.online/ch/shirazuiec/math-conf-room

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
🌐برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه انجمن مراجعه فرمایید:
▪️ t.me/shiuma

توضیحات در مورد موضوع سخنرانی و سخنران ها :

🔰 دانلود آخرین ساخته کریستوفر نولان
فیلم اوپنهایمر Oppenheimer
(2023 زیرنویس و دوبله فارسی)

در مورد زیبایی این فیلم طی روزهای گذشته صحبت های زیادی در رسانه ها شده. لینک دانلود:


https://hexdownload.co/107203/oppenheimer-2023-film/

اپنهایمر فیزیک‌دان نظری آمریکایی بود. او طی جنگ جهانی دوم، رئیس آزمایشگاه لُس‌آلاموس بود و به‌سبب نقشش در پروژۀ منهتن، که در جنگ جهانی دوم به ساخت نخستین جنگ‌افزارهای هسته‌ای انجامید، اغلب «پدر بمب اتمی» لقب گرفته‌است.
این فیلم زییا، داستان زندگی و نقش اپنهایمر در ساخت بمب اتم و اتفاقات بعد از اون هست.
@infinitymath

خانم دکتر ماه بانو تاتا، " مادر آمار ایران" درگذشت.

1. ماه‌بانو تاتا در 6 اردیبهشت 1321 خورشیدی، در مومبایی هندوستان، در یک خانواده سنتی و فرهنگی زاده شد و دوران کودکی تا جوانی خود را در شهر مومبایی سپری کرد.
مطابق رسم زمانشان همراه با پدرش نیروسنگ، مادرش شهرناز، مادربزرگ و خانواده‌های دو عمو زیر یک سقف زندگی می‌کردند. دو عموی دیگر همواره خارج از بمبئی بودند و اگر در بمبئی بودند حتماً با آن‌ها زندگی می‌کردند. سال‌ها بعد یک روانشناس به خانم تاتا می‌گوید که از دید روانشناختی زندگی در چنین خانواده‌ای برای بچه ایده‌آل است. بانو تاتا می‌گوید من همیشه آن سال‌ها را به خوشی یاد می‌کنم.
 
2. خانواده‌اش همواره او را تشویق به تحصیل می‌کرد و انگیزه اصلی را هم خانواده در او ایجاد کرد حتی موقعی که می‌خواست به دانشگاه برود مشوق اصلی او بودند تا تحصیلاتش را ادامه بدهد. او می‌گوید: خانواده من سنتی و فرهنگی بودند. پدرم مهندس بود و مادرم لیسانس ریاضی داشت. تحصیلات برایشان مهم بود. بین دختر و پسر در خانواده ما فرقی نبود، شانس من تولد و زندگی در همین خانواده بود. زن‌های فامیل ما در آن زمان و حتی قبل از تولد من تحصیلات عالیه داشتند. درس خواندن در خانواده من غیرعادی نبود. علاقه به درس خواندن را هم مدیون همین خانواده هستم. به نظرم دنبال تحصیلات عالیه بودن در چنین خانواده‌ای کار شاقی نبوده که انجام داده‌ام.
 

3. در سال 1337، در رشته ریاضی دانشگاه مومبایی پذیرفته و مشغول به تحصیل شد. وی مدرک کارشناسی خود را در سال 1340 دریافت نمود و بلافاصله پس از آن در رشته آمار و در دوره کارشناسی‌ارشد همان دانشگاه قبول شد و این دوره را در مدت 2 سال به پایان رساند و در سال 1342 فارغ‌التحصیل شد.
 

4. به دلیل پشتکار، تلاش و علاقه بسیاری که به درس خواندن داشت در همان سال 1342 وارد دانشگاه پردو شد و در رشته دکترای آمار این دانشگاه به تحصیل پرداخت و در سال 1346 به دریافت درجه دکترا نائل آمد. هنگام دریافت درجه دکترای خویش عنوان نمود که به بزرگترین آرزوی زندگیش رسیده است زیرا که از دوران کودکی علاقه داشته است که به نحوی باعث سربلندی خانواده‌اش شود.
ماه بانو می‌گوید: 21 ساله بودم که به آمریکا رفتم. آنجا نه کسی را داشتم و نه کسی را می‌شناختم. تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی هم که قطعاً نبود، حتی همه خانواده‌ها تلفن هم نداشتند. بیشتر از سه‌سال صدای پدر و مادرم را نشنیدم و 10 سال هم ندیدمشان، فقط نامه بود که دو هفته طول می‌کشید به دستم برسد، اما با شرایط کنار آمدم و درسم را خواندم. الان دانشجوهایی را می‌بینم که از شهرهای دیگر می‌آیند و به راحتی با خانواده در ارتباطند، اما باز هم می‌گویند دلتنگیم. بچه‌های امروزی را می‌بینم همیشه تعجب می‌کنم.
 

5. پس از دریافت دکترا به مدت پنج سال در دانشگاه ایالتی میشیگان (از سال1346 تا 1351) مشغول به کار شد.
بعد از اخذ دکترا و کار در دانشگاه میشیگان که چند سالی طول کشید، تصمیم گرفت آنجا را ترک کند و به زادگاهش هند برگردد، درست همان موقع پیشنهاد شد تا برای تدریس دو ساله به ایران بیاید به صورت قراردادی به ایران آمد، ایران آمدنش همانا و ایران ماندنش همان. ایران را دوست دارد و از تصمیمی هم که گرفت راضی هست، ممکن است مشکلاتی برایش بوجود آمده باشد اما مطمئناً خوبی‌هایی هم دارد و این خوبی‌ها آنقدر هست که برای او ایران، دوست داشتنی باشد، به دلیل عشق فراوانی که از کودکی به ایران داشت تصمیم گرفت در ایران بماند.
 

6. ماه بانو تاتا می‌گوید: دیگر ایرانی شده‌ام ... قرار بود دو سال به ایران بیایم و برگردم، اما آمدم و 45 سال ماندم سال‌های طولانی تنها زنی بودم که دکترای آمار داشت و تدریس می‌کرد می‌توان ساخت و لبخند زد یا می‌توان نشست و گریه کرد؛ تفاوت ما با نسل جدید این بود.
 

7. از سال 1351 در تهران و در دانشگاه صنعتی‌شریف به مدت دو سال به تدریس در رشته آمار پرداخت و سپس در طی یک دوره 16 ساله به ترتیب در مؤسسه آموزش و آمار و انفورماتیک، مدرسه عالی برنامه‌ریزی و کاربرد کامپیوتر، دانشگاه علامه طباطبایی با درجه دانشیاری به تدریس پرداخت و همچنین عضو موفق مرکز آمار در سال 1359 خورشیدی شد.
 

8. در ایران در چند جا تدریس می کرد. یک ترم در دانشگاه کرمان مأموریت داشت. وقتی به کرمان رفت دید این شهر آرامش خاصی دارد و از این آرامش خوشش آمد و شاید همین امر باعث شد تا در کرمان، ماندگار شود. خانم تاتا در سال 1368 خورشیدی به کرمان رفت و در دانشگاه شهید باهنر کرمان به عنوان استاد و رئیس بخش آمار مشغول به فعالیت شد که هم اکنون هم در این مرکز مشغول به آموزش است و دانشجویان دوره‌های کارشناسی‌ارشد و دکترای بسیار زیادی را راهنمایی می‌کند.

@infinitymath

استاد تاتا در بخش آمار دانشکده ریاضی و کامپیوتر دانشگاه شهید باهنر کرمان به خدمات علمی پرداخته و با پذیرش بار سنگین مسئولیت بخش آمار در سال‌های پیوسته و با تربیت دانشجویان بی‌شمار در مقاطع مختلف رشته آمار، خدمات خویش به دانش، فرهنگ و هنر ایران زمین را جاودانه ساخته است. عضویت این بانوی فرهیخته، در مجامع علمی تأثیرگذاری همچون «انستیتو بین‌المللی آمار»، «جامعه ریاضی‌دانان ایران»، و «جامعه آماردانان ایران» از افتخارات اوست. خدمات وی به دانش نوپای آمار در ایران به اندازه‌ای است که به او فرنام (لقب) «مادر آمار ایران» را داده‌اند.
 

9. خانم تاتا می‌گوید: دانش‌آموزان انتظار دارند که معلم همه چیز را بداند و منتقل کند، و برای همین کمتر سؤال می‌کنند، هر موضوعی که معلم بگوید تصور می‌کنند همین است و بحثی ندارند، حتی بین دانش‌آموزان برتر و مدارس خوب هم همین‌طور است، درحالی‌که سال‌هایی که در ایران نبودم این شکلی نبود، دانش‌آموزان در بحث‌ها مشارکت می‌کردند و سؤال زیاد می‌پرسیدند. البته الان به نظر کمی این روحیه بین دانش‌آموزان ایرانی بهتر شده، اما باز هم این تفاوت هست.
 

10. چهار ساله بودم که صاحب یک خواهر شدم. حتماً از این که دوران یکی، یه دونه بودنم به پایان رسیده خوشحال نبودم و لابد اوقات تلخی می‌کردم. آن زمان اگر مادر از بچه خسته می‌شد می‌بردش مدرسه. چون دو دختر عمویم مدرسه می‌رفتند یک روز مادر تصمیم گرفت که من هم همراه آن‌ها بروم. مدرسه ما در سال 1242 تأسیس شده و یکی از قدیم‌ترین مدرسه‌های مومبایی است. به هر حال این باعث شد که من در سن پانزده سالگی وارد یک کالج در دانشگاه مومبایی شدم و چهار سال بعد با کارشناسی رشته ریاضی فارغ‌التحصیل شدم.
 

11. سال‌های پیش از استقلال هند آقای دکتر مهالنوبیس پی بردند که برای پیشرفت هند مستقل به متخصصان آمار نیاز خواهد بود و در این راستا مؤسسه آمار هند را در حومه شهر کولکتا تأسیس کردند. از آن زمان در هند رشته آمار از رشته‌های برتر شناخته می‌شود. مؤسسه آمار هند آنجا حرف اول را می‌زد و دانشگاه مومبایی دوم حساب می‌شد. خوشبختانه برای کارشناسی ارشد در رشته آمار در دانشگاه مومبایی پذیرفته شدم و دو سال بعد فارغ التحصیل شدم.

12. مدتی است دوستان آماردان از عمومی کردن آمار صحبت می‌کنند اما هنوز به نتیجه نرسیدند و به نظرم دلیل این است که همه باور می‌کنند که آمار یک زیر رشته ریاضی است و بس. چهل سال پیش یک پسر بچه در امریکا که هشت سال سن داشت با غرور به من گفت قد من در 95‌امین صدک است اما حتی امروز در ایران واژه صدک متداول نیست. با شاخص‌های آماری هم نا‌آشنا‌اند. مثلاً نمی‌دانند که کم شدن تورم باعث کم شدن قیمت نمی‌شود.

من باور دارم ملتی که آمار و ارقام را درک می‌کند پیشرفت خواهد کرد و نخست باید خودمان به اهمیت آمار پی بریم. آرزو می‌کنم  به زودی به هدفمان برسیم

@infinitymath

نابغه‌ای ناتمام و نامیرا
نگاهی به زندگی و دستاوردهای ریاضی‌دان نامور ایرانی «غیاث‌الدین جمشید کاشانی»

مقاله بلند امروز ما در صفحه علم روزنامه شرق.

@infinitymath

غیاث‌الدین جمشید کاشانی در یک نگاه

جمشید، شهره به غیاث‌الدین یا خواجه غیاث‌الدین از اهالی کاشان بود و در خانواده‌ای دانش‌دوست دیده به جهان گشود. او فرزند مسعود یا مسعودِ پزشک بود. شوربختانه از کودکی او چیزی نمی‌دانیم؛ اما می‌توان حدس زد که در خانواده‌ای اصیل و بافرهنگ و علم‌دوست و تحت تأثیر آموزه‌های پدر، به فراگیری دانش پرداخت و دل در گرو ستارگان سپرد. به کوتاهی باید او را ریاضی‌دانی زبردست در جبر، هندسه، مثلثات، محاسبات و نوآوری‌های حسابگانیِ مقدماتی بدانیم. شاید اگر به زبان امروزی بخواهیم بگوییم، او را باید استاد بی‌نظیری در ریاضیات عمومی، محاسبات، آنالیز عددی و نظریه تقریب به‌ حساب آورد. در اخترشناسی هم مشاهده‌گر بود یا به زبان امروزی، اخترشناس رصدی. اگرچه اخترفیزیک دانشی مدرن است اما اگر او را اخترفیزیک‌دان مشاهده‌گر هم بنامیم، راه دوری نرفته‌ایم و اغراق نیست؛ زیرا در ساخت ابزارهای اخترشناسی بسیار چیره‌دست و به زبان امروزی، «مهندس» بود. او را آخرین ریاضی‌دان دوره درخشان علم در سرزمین‌های زیر پرچم اسلام موسوم به دوره اسلامی می‌دانند که توانست در مرزهای دانش ریاضی زمان خود حرکت کند. کاشانی ثمره ریاضیات دوره اسلامی بود، او دانش ریاضیات پدید‌آمده از سوی ریاضی‌دانان بزرگ ایرانی قبل از خود از‌جمله محمد خوارزمی، ابوریحان بیرونی، حکیم عمر خیام نیشابوری، ابوالوفای بوزجانی و نصیرالدین توسی را به‌خوبی خوانده و فراگرفته بود. او بر دوش چنین ریاضی‌دانانی ایستاده و توانسته بود سؤال‌های باز و حل‌نشده زمان خود مانند تقریب دقیق عدد پی و محاسبه سینوس یک درجه را به گونه‌ای پیشگامانه، مبتکرانه و زیبا حل کند. مسئله‌هایی که ریاضی‌دانان اروپایی آن زمان بیش از یک قرن پس از او توانستند آنها را حل کنند. او به پیچیدگی دستگاه شصتگانی بابلی‌ها و آسانی روش نمایش اعداد به کمک کسرهای اعشاری آگاه بود. کاشانی اولین کسی بود که به‌صورت کامل و سامان‌مند، ضرب و تقسیم و جذرگیری را با کسرهای اعشاری آن‌گونه که امروزه متداول است، به وجود آورد. او برجسته‌ترین کتاب ریاضیات کاربردی دوره اسلامی را با نام «مفتاح‌ الحساب» یا «رازگشایی حساب» نگاشت؛ بنابراین بی‌دلیل نیست که کاشانی را بزرگ‌ترین ریاضی‌دان و اخترشناس سده پانزدهم میلادی می‌دانند. اگرچه کپرنیک چیزی در حدود نیم ‌سده پس از غیاث‌الدین بود و به دنبال آن کپلر و براهه و گالیله بودند؛ اما هیچ‌کدام به‌ اندازه غیاث‌الدین جمشید کاشانی ریاضی‌دان و محاسبه‌گر نبودند. جمشید کاشانی، عمرش کوتاه بود، در حدود 42 سال اما بلندای دانش او تا خورشیدی می‌رسید که توانسته بود خورگرفت یا کسوف آن را پیش‌بینی کند. او از نوابغ روزگار خود بود، تا آنجا که معاصران وی، به او لقب «بطلمیوس ثانی» یا به زبان فارسی‌تر، تولمی دوم، داده بودند و اگر در جوانی از دنیا نمی‌رفت و کمی بیشتر عمر می‌کرد، هرگز دور از ذهن نیست که نام و آوازه‌اش در حد و اندازه ابوعلی سینا و ابوریحان بیرونی و حکیم عمر خیام نیشابوری در دنیای علم طنین‌انداز می‌شد. مرگ او هم در هاله‌ای از ابهام است و چنان‌که برخی گفته‌اند، به قتل رسیده یا بهتر بگوییم، به دسیسه بداندیشان و مزدوران دربار سمرقند و به حکم سلطان، ترور شده است. قبل از هر چیز در این قسمت به اوضاع تاریخی ایران در زمان غیاث‌الدین جمشید کاشانی نگاهی کوتاه می‌اندازیم تا روشن شود او در چه دوران پرتلاطم و عجیب‌وغریبی رشد و نمو کرده است و چگونه به چنین جایگاه بلندی رسیده است.

متن کامل مقاله در صفحه علم روزنامه شرق (فایل پی دی اف بالا) در دسترس است.
@infinitymath