چرا نمی‌دانیم روزانه چند د‌ُز واکسن کووید-۱۹ در ایران تزریق می‌شود؟ تا به حال چند نفر دُز اول و دوم را دریافت کرده اند؟ چرا از نحوه ی توزیع و تزریق این واکسن به تفکیک شهر و بیمارستان و مراکز نگهداری سالمندان اطلاعی نیست؟

چهار عضو اتحادیه اروپا، فرانسه، ایتالیا، آلمان و اسپانیا، برای تولید واکسن اسپوتنیک با روسیه توافق کرده‌اند.
قرار است در ایتالیا ده میلیون دُز از این واکسن تولید شود. اطلاعات بیشتری هنوز در اختیار نیست.
این واکسن در حال حاضر در دو کشور اروپا مجارستان و اسلواکی استفاده شده است.
همچنین بررسی این واکسن توسط آژانس دارویی اروپا از تاریخ ۴ مارس شروع شده است.
نکته ی مهم این است که برای کنترل پاندمی و رفتن به سمت ایمنی جمعی باید از هر واکسن مناسب و مورد تایید که در دسترس باشد استفاده کرد.
محروم کردن کشورها از استفاده از این واکسنها بازی با جان آدمهاست.

چقدر سرایت و کشندگی واریانت B.1.1.7 (دیده شده برای اولین بار در انگلستان) بیشتر است؟

مقاله مجله ساینس تخمین زده بود که مسری بودن این واریانت بین ۴۳ تا ۹۰ درصد (فاصله اطمینان ۹۵٪ برابر با ۳۸ تا ۱۳۰٪) نسبت به واریانتهای قبلی بیشتر است.

حالا مقاله ای دیگر (کوهورت مچ شده در افراد نسبتا جوان و غیر واکسینه و شامل دو گروه تقریبا ۵۵ هزار نفره با میانگین سنی حدودا ۴۶ سال) در BMJ نشان داده است که کشندگی این واریانت ۶۴٪ بیشتر است (نسبت خطر ۱/۶۴ و فاصله اطمینان بین ۱/۳۲ تا ۲/۰۴) اما خطر مطلق مرگ همچنان پایین است و افزایشی از ۲/۵ تا ۴/۱ در هر هزار مورد یافت شده دارد. به هر جهت این برای کشورهایی با سرعت کند واکسیناسیون مهم است.

‏یک مشاهده/فرضیه:

‌‏با وجود اخبار پخش گونه b117 در نقاط مختلف کشور، شاهد رشد فوق سریع اپیدمی نیستیم. چرا؟

‌‏شاید در پاسخ ۲ نکته به ذهن برسد:

‌‏اینکه با توجه به چرخش گسترده ویروس در کشور از زمستان گذشته تا پایان پاییز، بخش‌های مختلف کشور احتمالا میزان قابل ملاحظه‌ای از ایمنی جمعی انباشته کردند که عملا تا حدی در مقابل پخش گسترده گونه جدید می‌تواند مقابله کند. این شاید مشخصا در مورد استان‌های شمالی که از زمستان گذشته درگیر کرونا بوده‌اند بیشتر صادق باشد تا برخی استان‌های جنوبی که پیک دیرتری در بیماری تجربه کردند.

مسئله‌ی دیگر این است که باید فکر کنیم چقدر ادعای پخش گسترده گونه جدید در استان‌های مختلف دقت دارد. با توجه اینکه تشخیص گونه جدید از دیگر گونه‌ها نیاز به چند مرحله آزمایش دارد، احتمال تشخیص تمامی مبتلایان یا مقایسه دقیق نسبت آنها با گونه جدید عملا میسر نیست پس به سبب محدودیت قدرت ردگیری بیماری و تشخیص تعداد مبتلایان، اینکه فرض کنیم گونه b117 در نقاط مختلف کشور بصورت گسترده پخش شده ادعای دقیقی نیست.

‏بهرحال چیزی که بشدت مورد نیاز هست برای فهم بهتر وضعیت اپیدمی: انتشار و بروزرسانی داده‌های استانی، تعداد مبتلایان b117 در هر استان به نسبت کل تست‌های گرفته شده در جمعیت می‌باشد.
‏با وجود همگی این مسائل اینکه گونه b117 تا کنون باعث یک شیوع تمام‌عیار در کشور نشده تامل‌برانگیز است.

از توئیت دکتر ماهان غفاری

برای واکسن ساینوفارم که قبلا ۲۵۰ هزار دُز از آن وارد کشور شده بود، مجوز مصرف اضطراری داده شده است. اول وارد می‌شود و بعد مجوز می‌گیرد!

گفته شده است که ۱۲۵ هزار دُز واکسن Bharat Biotech با نام کووکسین تا ساعتی دیگر وارد کشور می‌شود.

سازمان غذا و داوری ایران هیج مستندی از نحوه بررسی این واکسنها منتشر نکرده است. هنوز نتایج ترایال فاز سوم هیچ یک از این واکسنها در قالب مقاله علمی منتشر نشده است.

تا کنون چهار محموله واکسن کووید-۱۹ وارد کشور شده است.
سه محموله واکسن اسپوتنیک روسی (۲۰ هزار و ۱۰۰ هزار و ۲۰۰ هزار دُز) و یک محموله واکسن ساینوفارم چین (۲۵۰ هزار دُز).
محموله پنجم که واکسن هندی کووکسین است (۱۲۵ هزار دُز) تا ساعاتی دیگر وارد می‌شود.

دکتر کیانوش جهانپور گفته اند که تولید واکسن اسپوتنیک به صورت مشترک با روسیه و ایران تا قبل از پایان سال شروع‌ می‌شود و اولین سری واکسنها در اواخر آوریل (در اریبهشت ماه) در دسترس خواهد بود. در طول ۱۲ ماه آینده بین ۳۶ تا ۴۰ میلیون دُز از این واکسن تولید خواهد شد. این طور گفته شده است که تولید در ایران اساسا برای افرایش منابع واکسن برای کشورهای خاورمیانه است.

خوب بعد از این که چندین بار توسط دکتر رئیسی و دکتر بیگلری اعلام شده بود که ترایال کاندید واکسن پاستور از هفته آخر اسفند شروع می‌شود، حالا رئیس پاستور فرموده اند که:

«با توجه به اینکه در روزهای پایانی سال هستیم، تصمیم گرفتیم بعد از تعطیلات نوروز 1400 کارآزمایی مرحله سوم واکسن را شروع کنیم»😔


دکتر بیگلری در ادامه توضیحات خود برای عدم شروع مطالعه فاز سوم این طور فرموده اند که:

«با توجه به اینکه این کارآزمایی اولین کارآزمایی انسانی مرحله سوم واکسن کرونای ایرانی محسوب می شود و با حضور بیش از 20 هزار نفر انجام خواهد شد به آمادگی زیادی نیاز دارد. ضمن اینکه کادر واکسیناتور این طرح اغلب از نیروهای بهداشت و درمان کشور هستند و از تعطیلات نوروزی استفاده می کنند و طی ایام نوروز در اورژانس ها حضور دارند به همین دلیل تصمیم گرفتیم این طرح به پس از تعطیلات عید موکول شود. هماهنگی های لازم برای اجرای این طرح در سطح کشور انجام شده است چون این کارآزمایی در نقاط مختلف کشور انجام می شود.»

پیگیری های ساینتومتریکس نشان می‌دهد که هنوز این مطالعه کد اخلاق و IRCT ندارد. دکتر رئیسی گفته بودند اولین واکسن ایرانی که به دست ما می‌رسد پاستور است و از فروردین و اردیبهشت بین ۲ تا ۴ میلیون دز ماهیانه از این واکسن خواهیم داشت. دکتر قانعی اخیرا گفته بودند فاز سوم از اردیبهشت شروع می‌شود و هر چه تا شهریور تولید می‌شود، تولید مشترک با کوباست و از آن زمان به بعد تولید در ایران را خواهیم داشت.

بیش از ۳۰ هزار خانم باردار در آمریکا واکسن کووید-۱۹ فایزر یا مادرنا دریافت و ایمن بودن آن را گزارش کرده اند.
اسلایدهای مربوطه:
https://www.cdc.gov/vaccines/acip/meetings/downloads/slides-2021-02/28-03-01/05-covid-Shimabukuro.pdf

تک دُز واکسن m-RNA کووید-۱۹ از مادرنا یا فایزر در ۶۷ بیمار سرم منفی و ۴۳ بیمار سرم مثبت بررسی شده است.
تیتر آنتی بادی حاصل از واکسن در افراد سرم مثبت ۱۰ تا ۴۵ برابر بیشتر از افراد سرم منفی در مدت زمان مشابه بوده است (برای مثال ۲۵ برابر بیشتر در روزهای ۱۴ تا ۱۶).
حتی بعد از تزریق دُز دوم در افراد سرم منفی، میانه تیتر آنتی بادی در افراد سرم مثبت (با یک دز واکسن) بیش از ۶ برابر نسبت به افراد سرم منفی بوده است و بالاخره بعد از تزریق دز دوم در افراد سرم مثبت، افزایش تیتر آنتی بادی دیده نشده است ولی تزریق دز دوم در افراد سرم منفی، تیتر آنتی بادی را سه برابر کرده است. هر چند این مستند مهمی برای استفاده از تک دز واکسن کووید در افراد سرم مثبت است، گفته شده که هنوز لازم است پژوهش های بیشتر در این مورد انجام شود.

مادرنا گفته است که اولین شرکت کننده ها در ترایالش، تزریق دز بوستر تغییریافته و به روز شده برای واریانتهای جدید را دریافت کرده اند. این یک واکسن آزمایشی برای واریانت B.1.351 و یک واکسن چند ظرفیتی برای واریانت قدیمی‌تر به همراه واریانت B.1.351 است.

مرثیه ای به نام واکسیناسیون کرونا در ایران: به بهانه نامه های دکتر رنانی به مقام رهبری

✍ پیمان سلامتی

طبق آخرین آمار از برنامه واکسیناسیون کرونا در کشورهای مختف ، اسرائیلی ها تاکنون موفق شده اند به 58% شهروندان خود حداقل یک دوز واکسن تزریق کنند و کشورهای امارات متحده عربی با 35%، انگلیس 33%، شیلی 22% و آمریکا 18%، در رتبه های بعدی از نظر پوشش این برنامه قرار دارند.
💠 انتشار نامه های سه گانه آقای دکتر محسن رنانی اندیشمند فرهیخته کشورمان با عنوان "گفتاری درباره واپسین فرصت افق‌گشایی و آخرین آزمون توسعه خواهی جمهوری اسلامی ایران" به مقام معظم رهبری، یکی از اقدامات مهم روزهای اخیر بود که به طور شایسته در فضای عمومی انعکاس نیافت.

💠 نگاهی به برنامه واکسیناسیون کرونا در ایران نسخه ای عینی جهت فهم بهتر محتوای این نوشتارهاست.
در این نامه ها، ناکارآمدی فاحش سیستم حاکم بر کشور، فارغ از جناح بندی های رایج سیاسی، تشریح شده و مقطع زمانی موجود آخرین فرصت توسعه نظام تلقی می شود.
دکتر رنانی می گوید:
"نظام مدیریت ملی در ایران گرفتار انبوهی از معضلات و بحران‌هایی است که حاصل بیماریهای ساختاری و مزمن است و این بحران‌ها با شیوه اندیشه و نظام فکری مدیرانی که در پدید آوردن آنها نقش کلیدی داشته‌اند، قابل درمان نیست؛ این ساختار و این نظام فکری باید متحول شود تا بتواند بحران‌هایی را که خودش خلق کرده است، مدیریت و درمان کند."

💠 در طی هفته های اخیر معتبرترین مجلات علوم پزشکی دنیا، نتایج واکسیناسیون کووید با واکسنهای موجود را منتشر کرده و دیگر تردیدی در اثربخشی مثبت آنها وجود ندارد.
همچنین کاهش چشمگیر روند ابتلا و مرگ در کشورهای پیشتاز در امر واکسیناسیون، نوید بخش روزهایی بهتر برای جهانیان است.
علاوه بر این، با اثبات موضوع جهش پذیری ویروس و امکان فرار آن از واکسن، دانشمندان بر نیاز بر ایمن سازی هر چه سریعتر عموم مردم تاکید دارند.

💠 چندین ماه است که شاه بیت اخبار مسئولین و رسانه های دولتی، تولید داخل و خرید انبوهی واکسن از خارج در آینده نزدیک است.
به عنوان مثال، ریاست محترم جمهور به دفعات به ضرورت این موضوع اشاره کرده و گفته:
" نگران تهیه واکسن کرونا نیستیم" و یا ضمن تاکید بر نداشتن مشکل مالی گفته:
" برای ساخت و خرید واکسن کرونا هر ارز و ریالی نیاز باشد، تامین می‌کنیم."

💠 طبق زمان بندی انجام شده قرار بود که در فاز اول، واکسیناسیون یک میلیون و سیصد هزار نفر از گروه اول افراد اولویت دار تا انتهای سال جاری انجام بشود.
در حالیکه پایان کارآزمایی های بالینی واکسنهای داخلی و امکان استفاده عمومی آنها در کوتاه مدت امکان پذیر نیست، با استناد به آخرین گزارش رئیس مرکز اطلاع رسانی وزارت بهداشت تا کنون کمتر از 700 هزار دوز واکسن (با احتساب دوزهای اهدایی) از سه کشور روسیه، چین و هند وارد کشور شده است.
به عبارت دیگر، کل واکسن ورودی به کشور تا این تاریخ کمتر از آن چیزی است که برخی کشورها در طی یک روز به مردم خود تزریق می کنند.

💠 گرچه مسئولین اطلاعات دقیقی از تعداد افراد واکسینه شده تاکنون را در اختیار نگذارده اند اما با توجه به آنکه در برنامه جاری فقط از واکسنهای روسی استفاده شده و با عنایت به آنکه هر فرد نیاز به تزریق دو دوز با فاصله حدود یک ماه دارد، کاملا بدیهی است که برنامه زمان بندی شده فوق محقق نخواهد شد و بدین ترتیب است که در حال حاضر ایران با واکسینه کردن کمتر از یک درصد مردم خود رتبه ای همتراز با برخی کشورهای آفریقایی دارد.
در حالیکه چند روز پیش سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اظهار امیدواری کرد که اولین محموله واکسن کرونا از طرح بین المللی کووکس تا هشتم فروردین ماه وارد کشور شود بد نیست بدانیم که این طرح ماحصل کمک 80 کشور به 92 کشور نیازمند در امر واکسیناسیون است و متاسفانه ما در گروه دوم قرار گرفته ایم.

💠 در کنار اینها باید در نظر داشت که در شرایط موجود انجام فوری واکسیناسیون مورد توافق تمامی جناحهای سیاسی حاکم بوده و در جایی که آحاد مردم ایران در معرض خطر ابتلا و مرگ ناشی از این بیماری قرار دارند به نظر نمی رسد که عدم توفیقات لازم، این بار قربانی زد و خوردهای جناحی شده باشد.

💠 جان کلام آنکه، در جایی که عموم مسئولین نظام و جناحهای سیاسی ضمن تائید نظر دانشمندان، تاخیر در واکسیناسیون را جایز نمی دانند و مدتهاست که مدعی هستند که به زودی مشکلات ساماندهی خواهند شد، ناکارآمدی سیستم حاکم کاملا مشهود بوده، به طوری که خروجی قابل اعتنایی ندارد.
متاسفانه این گونه رویکرد ها باعث شده تا از سایر کشورها به شدت عقب افتاده و از عرصه توسعه جهانی به بیرون پرتاب شویم.
دکتر رنانی می گوید که ساختار نظام جمهوری اسلامی نیاز به یک جراحی بزرگ فوریتی دارد.
مطالعه نامه های فوق را به تمام دوستداران ایران اسلامی پیشنهاد می کنم.

امروز بیست و یکم اسفند است.

وزارت بهداشت گفته است تا ۹ روز دیگر (پایان سال) واکسیناسیون ۱/۳ میلیون نفر شروع (حداقل دُز اول) خواهد شد تا در فروردین به پایان (دُز دوم) برسد.

تا به حال 695 هزار دُز واکسن (۳۲۰ هزار دُز از اسپوتنیک روسیه و ۲۵۰ هزار دُز از ساینوفارم چین و 125 هزار دُز از کووکسین هند) وارد کشور شده است. این تعداد واکسن، برای واکسیناسیون 347 هزار نفر کافی است. مشخص نیست که تا به حال چه تعداد واکسن در کشور توزیع و تزریق شده است.

دکتر رئیسی گفته بودند ترایال فاز سوم کاندید واکسن پاستور هفته آخر اسفند شروع می‌شود، اما رییس پاستور گفتند در روزهای پایانی سال هستیم و تصمیم گرفتیم مطالعه را بعد از تعطیلات نوروز آغاز کنیم

در پست زیر می توانید اطلاعات موجود از واکسن هندی Covaxin یا BBV152 را مطالعه کنید.

https://news.1rj.ru/str/scientometric/3045

قبلا نتایج فاز یک آن در Lancet Infectious منتشر شده بود. نتایج فاز دوم به همراه پیگیری سه ماهه افراد در فاز یک نیز به صورت پری پرینت در دسترس بود که حالا (هشت مارس) در همین مجله ی Lancet Infectious منتشر شده است. من اطلاعات هر دو مقاله را به صورت خلاصه در پستی که لینک آن را قرارداده ام نوشته ام. مطالعه بالینی فاز سوم نیز هنوز در حال انجام است ولی یک تحلیل میانی در سوم مارس کارایی 80.6% را برای این واکسن گزارش کرده است.

ایران قبل از این که این عدد حتی در خود هند هم گزارش شود به این واکسن مجوز مصرف اضطراری داده بود. به جز ایران، واکسن در هند و زیمباوه مجوز مصرف اضطراری دارد.
روند دادن مجوز به این واکسن ها در ایران کاملا غیر شفاف است. حتی بر اساس گزارش رویترز، این واکسن به تازگی در هند از حالت clinical trial mode به حالت restricted use in emergency situation condition تغییر یافته است. در حالی که قبل از آن در ایران مجوز مصرف اضطراری گرفته بود. در هند تا به حال نزدیک به 26 میلیون دز واکسن (کووکسین و یا آکسفورد) تزریق شده است.
فرقی نمی کند واکسن از کدام کشور باشد، ما برای کنترل پاندمی و جلوگیری از مرگ بیشتر و پیدایش جهش های جدید و ... باید سرعت واکسیناسیون را با هر واکسن مورد تایید بالا ببریم و هر چه زودتر خودمان را به ایمنی جمعی نزدیک کنیم.
اتفاق مربوط به واکسن اسپوتنیک دارد تکرار می شود. نه گزارش فاز سوم مطالعه این واکسن را دیده ایم و نه غذا و داروی ایران در مورد نحوه بررسی این واکسن شفاف برخورد کرده و اطلاعاتی از تاثیرگذاری و ایمنی آن در اختیار قرار داده است.

در صورت ابتلا به کووید-۱۹، انجام هر گونه عمل جراحی غیرضروری را به مدت حداقل 7 هفته به تعویق بیندازید!

مطالعات نشان داده اند که میزان مرگ و میر در بیمارانی که قبل از عمل جراحی مبتلا به کووید 19 بوده اند نسبت به همتایان سالم بیشتر می باشد. از آنجایی که واکسیناسیون کامل در کشورهای با درآمد کم و متوسط احتمالا تا سال 2023 طول کشیده و حتی در کشورهای توسعه یافته -با روند قابل قبول واکسیناسیون- ده ها میلیون بهبود یافته از کووید 19 وجود دارد، بنابراین شناسایی زمان مناسب برای انجام عمل های جراحی مختلف در بهبود یافتگان کووید 19 از اهمیت بالایی برخوردار است.
در این مطالعه کوهورت بین المللی و چند مرکزی که با همکاری پزشکان و پزوهشگران از 116 کشور جهان از جمله ایران و به مرکزیت انگلستان (دانشگاه بیرمنگهام) صورت گرفت، 1674 بیمارستان و حدود 140 هزار بیمار مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج این مطالعه نشان داد که نسبت شانس (OR) مرگ و میر 30 روزه (یعنی در فاصله 30 روز بعد از عمل جراحی) در بیمارانی که قبل از جراحی به کووید 19 مبتلا نشده بودند 1.5 درصد و در بیمارانی که به فاصله کمتر یا مساوی دو هفته قبل از جراحی به کووید 19 مبتلا شده بودند 4.1 درصد بوده است. همچنین این میزان برای فواصل 3 تا 4 هفته و 5 تا 6 هفته به ترتیب 3.9 درصد و 3.6 درصد بوده است.
نتیجه اینکه بهتر است هر گونه عمل جراحی تا فاصله حداقل 7 هفته از زمان شروع علائم بیماری کووید 19 به تعویق بیافتد. همچنین برای بیمارانی که علائم آن ها مزمن شده و مدت زمان بیشتری درگیر بیماری هستند توصیه می شود که این تعویق از 7 هفته نیز بیشتر باشد.

واحد پژوهشی NIHR Global Health Research Unit on Global Surgery ، یک انجمن علمی-پژوهشی متشکل از جراحان در رشته های مختلف و از اقصی نقاط جهان می باشد. هسته ی اصلی این واحد پژوهشی را اساتید بنام جراحی دانشگاه های Edinburgh و Birmingham همچون Professor Dion Morton و Professor Peter Brocklehurst تشکیل می دهند و این انجمن توسط NIHR حمایت می شود.

تا کنون دو پروژه پژوهشی اصلی و مهم GlobalSurg و COVIDSurg با مشارکت بیش از 120 کشور و 15000 پژوهشگر از سراسر دنیا در این انجمن به انجام رسیده و همچنان ادامه دارد.
اولین مقاله از پروژه COVIDSurg در مورد زمان مناسب برای عمل جراحی در بیماران مبتلا و بهبود یافته از کووید 19 در مجله Anaesthesia به چاپ رسیده است.

#دکتر_محمد_حسین_خسروی (تهیه کننده این پست) به عنوان National Lead در ایران و عضو Dissemination Committee در پروژه COVIDSurg فعالیت دارند.

https://globalsurg.org/

اختصاصی ساینتومتریکس

اطلاعاتی که ساینتومتریکس از منابع مختلف به دست آورده است نشان می دهد که حداقل 13 شرکت و موسسه ایرانی در حال طراحی، مطالعه و تولید 16 نوع کاندید واکسن مختلف برای کووید-19 در پلتفورم های مختلف (ویروس غیر فعال شده، پروتئین، وکتور آدنوویروس و سرخک، سلول بنیادی، اجزای شبه ویروسی مشتق شده از گیاه و m-RNA) هستند.

ممنون می شوم در تکمیل و تصحیح این جدول ساینتومتریکس را یاری نمایید.

جدول مشخصات و ویژگی های واکسن های خارجی کووید-۱۹ که توسط ایران سفارش داده شده است. از بیش از ۲۰ میلیون دز واکسن، ایران تا کنون تنها ۶۹۵ هزار دُز دریافت کرده است.