بعد از واکسنهای کووید-۱۹ از فایزر و استرازنکا (کره جنوبی و هند)، حالا واکسن J&J (به عنوان اولین واکسن تک دُز کووید-۱۹) در لیست مجوز مصرف اضطراری از سوی WHO قرار گرفت و می‌تواند در سبد کووکس استفاده شود. ایران حق استفاده از این واکسن آمریکایی را ندارد.

یادمان هست که بعد از سخنان رهبری در مورد منع ورود واکسن آمریکایی و انگلستانی و احتمالا فرانسوی، وزیر بهداشت در دفاع از این منع، برخی موارد را (۲۱ دی ماه) ذکر کردند:

«واکسنی که به‌روش "mRNA" دارد ساخته می‌‌شود، مقالات زیادی درباره‌‌اش وجود دارد که تردید‌‌هایی درباره‌‌اش اعلام می‌‌کنند»

«در خود آمریکا، مقالاتی چاپ شد که گفته شد mRNA می‌‌تواند عوارضی از جمله ایجاد بیماری‌‌های خودایمنی داشته باشد.»

«ممکن است ام‌‌آران‌‌ای با دستکاری سیستم ایمنی آن را به‌هم بریزد و بسیاری از افراد در خود آمریکا و اروپا این واکسن را به‌دلیل تشکیکی که ایجاد شده است نمی‌‌زنند»

«حالا که به رهبری که مانند پدر یک خانواده هستند گفته‌‌اند "این شیوه معالجه برای فرزندانت ممکن است عارضه ایجاد کند"، حق دارند که مسئولین کشور را از چیزی که در رابطه با آن تشکیک ایجاد شده است منع کنند»

تا امروز ۱۰۱ میلیون دز واکسن کووید-۱۹ در آمریکا تزریق شده است (محقق شدن وعده بایدن برای تزریق ۱۰۰ میلیون دز در ۱۰۰ روز، پیش از موعد!) و اسرائیل نیز حدود ۱۰ میلیون دز واکسن تزریق کرده است. به غیر از واکسن J&J، همه این واکسنهای تزریق شده از m-RNA (فایزر ‌و مادرنا) بوده اند. البته واکسن J&J و واکسن آکسفورد از وکتور ویروسی استفاده می‌کنند و m-RNA نیستند ولی به هر جهت رهبری گفته اند آمریکایی و انگلستانی. یعنی تکنولوژی و پلتفورم مهم نیست (که وزیر دلیل m-RNA می آورد)، کشور مهم است.

تکلیف وزارت خانه با رفتارهایی مثل قورباغه های آکادمیک و ادبیات کوری چشم که روشن بود. متاسفانه بسیاری از بزرگان علمی ما نیز اینجا سکوت کردند. بالاخره این طور بود که در بازی با جان انسان ها شبه علم پیروز شد و ایران از داشتن این واکسن ها (مورد تایید FDA و WHO) محروم شد.

چرا واکسیناسیون در ایران دیر شروع شد؟ ۱- ایران نمی‌خواست واکسنی را داشته باشد که در ترایال فاز سوم آن شرکت کند. (دکتر قانعی و دکتر نمکی و...) چون می‌گفت نباید روی مردم کشور آزمایش شود (اشاره به موش آزمایشگاهی شدن؟). در جایی که علم حاکم باشد راه اثبات ادعا پژوهش است و کارآزمایی بالینی و ... . اما ما در ایران روش خودمان را داریم و اول به خانواده خودمان می‌زنیم. فرقی هم نمی‌کند، از مبلغ داروی امام کاظم گرفته تا وزیر بهداشت، همه از همین روش استفاده می‌کنند. ۲- ایران نمی‌خواست واکسن را گران وارد کند و این که دیر شد علتش چانه زنی بر سر قیمت بود (دکتر شانه ساز)

حالا ایران ۶۹۵ هزار دز واکسن وارد کرده است. برخی از اینها هنوز فاز سومشان در حال انجام است (هندی) و برخی هنوز نتایج فاز سومشان (ساینوفارم) منتشر نشده است. هیچ شفافیتی هم در روند بررسی ایمنی و تاثیرگذاری این واکسنها (روسی، هندی و چینی) توسط وزارت بهداشت وجود نداشته است. از طرفی مشخص نیست چرا یکباره فاصله تزریق بین دو دز واکسن روسی یک هفته بیشتر شد. (Dr Gooya’s Method in EBM) همچنین نحوه توزیع و تزریق واکسنها در کشور نیز شفاف نیست. نمی‌دانیم چه تعداد و کجاها تزریق شده است. گفته اند تا هفت روز دیگر واکسیناسیون ۱/۳ میلیون نفر آغاز می‌شود. در حالی که واکسن وارد شده فعلی تنها برای ۳۴۷ هزار نفر کافی است. گفته بودند ترایال پاستور از هفته آخر اسفند شروع می‌شود ولی حالا گفتند فعلا تعطیلات است. گفته اند (دکتر رئیسی) از فرودین و اردیبهشت ماهیانه ۲ تا ۴ میلیون واکسن پاستور خواهیم داشت و گفته اند...

بر اساس نتایج اولین بررسی ملی سرولوژی، در ایران تا ۳۰ مرداد حدودا ۱۲ میلیون نفر به کووید-۱۹ مبتلا شده بوده اند. قبلا مطالعه دکتر ملک زاده نشان داده بود، بیش از ۴ میلیون نفر در ۱۸ شهر از ۱۷ استان (تا تقریبا اردیبهشت ماه) به کووید-۱۹ مبتلا شده بوده اند

✅ از محققین این پروژه و نویسندگان مقاله آن (که به صورت پری پرینت منتشر شده) می‌توان به وزیر بهداشت و معاونش (دکتر نمکی و دکتر رئیسی) دکتر کاظم محمد و دکتر محمد علی منصورنیا اشاره کرد.

✅ از ۲۸۳۱۴ نفر شرکت کننده در سطح کشور بر اساس نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده، ۱۱۲۵۶ نفر در مطالعه شرکت داشته اند که ۴۸٪ از آنها مرد و حدودا ۶۱٪ شهرنشین بوده اند. میانگینی سنی حدودا ۳۵ سال بوده است.

✅ شیوع کووید-۱۹ تا بیستم آگوست در کشور برابر با ۱۴/۲٪ و فاصله اطمینان ۹۵٪ آن هم بین ۱۳/۳ تا ۱۵/۲ بوده است. این درصد شیوع برابر با جمعیت ۱۱۹۵۸۳۴۶ می‌باشد.

✅ شیوع در بین مردان، زنان، جمعیت شهری و روستایی و سن بالای ۵۹ سال به ترتیب برابر با ۱۴/۶٪، ۱۳/۸، ۱۶/۶٪، ۱۱/۷٪ و ۱۹/۴٪ بوده است.

✅ بیشترین شیوع در استانهای اردبیل (۳۴/۳٪)، گلستان (۲۸٪) و خوزستان (۲۵/۷٪) بوده است. کمترین شیوع هم در استان های البرز (۶/۶٪)، هرمزگان (۶/۹٪) و کرمان (۷/۳٪)بوده است.
شیوع در تهران و قم به ترتیب ۱۷/۵ و ۱۷/۳ درصد بوده است.


✅ شیوع در گیلان:

در این مطالعه که مربوط به ۳۰ مرداد بوده است، شیوع ۸ درصد برای استان گیلان گزارش شده است.

در مطالعه دکتر شکیبا که مربوط به اردیبهشت بوده است (و دکتر منصورنیا هم در آن حضور داشته اند) شیوع ۲۲/۲٪ برآورد شده بوده است.

در پژوهش دیگری بر اساس داده های ثبت احوال ، شیوع در گیلان تا پایان تابستان ۳۳٪ گزارش شده است.

یعنی در اردیبهشت و مرداد ‌و شهریور و در سه مطالعه متفاوت شیوع ۲۲/۲ و ۸ و ۳۳ درصد گزارش شده است

قبلا در مطالعه دکتر ملک زاده و مطالعه دکتر شکیبا مشخص شده بود که شیوع در رشت به ترتیب ۷۲/۶ و ۲۳/۷ درصد (تقریبا در یک زمان و در اریبهشت) بوده است.

✅ مطالعه دکتر ملک زاده شیوع در ۱۸ شهر ایران تا ۱۱ اردیبهشت را ۱۷/۱٪ (۴۲۶۵۵۴۲ نفر) برآورد کرده بود. شهرهای رشت (۷۲/۶٪) و قم (۵۸/۵٪) و گرگان (۴۳/۹٪) و بابل (۲۲/۴٪) بیشترین شیوع را داشته اند.

دکتر ملک زاده قبلا اعلام کرده بودند که برآوردهای ایشان نشان از ابتلای ۲۵ و ۳۵ میلیون نفر به ترتیب در اردیبهشت ومهرماه دارد.

✅ پژوهش دیگری بر اساس داده های ثبت احوال نشان داده بود احتمالا تا پایان تابستان و تا پایان آبان ماه به ترتیب ۲۷٪ و ۴۲٪ از مردم ایران به کووید-۱۹ مبتلا شده بوده اند. تا پایان تابستان قم و گلستان ۵۷ و ۵۶ درصد ابتلا داشته اند. شیوع در‌گیلان را هم ۳۳٪ گزارش کرده اند.

بودجه این پروژه توسط معاونت بهداشت وزارت بهداشت و موسسه ملی تحقیقات سلامت ایران تامین شده است. وزیر بهداشت و معاون بهداشت که عضو ستاد ملی مقابله با کرونا هستند، از محققین این پروژه و نویسندگان مقاله آن بوده اند. اما هیچ تضاد منافعی نداشته اند که اینجا ذکر کنند! البته این نسخه پری پرینت است و امیدوارم در نسخه داوری شده این مورد مد نظر قرار بگیرد.

در مطالعه دکتر ملک زاده نیز در lancet infectious این موضوع رعایت نشده بود.

توجه به این نکات اخلاقی و رعایت آنها از اصول اولیه انجام هر پژوهش صحیح می باشد که لازم است محققین آن را یاد بگیرند تا اعتماد نسبت به نتایج پژوهش های آنها بیشتر شود.

پرتکل ترایال فاز یک کاندید واکسن MIVAC یا FAKHRAVAC از شرکت میلاد داروی نور (وابسته به وزارت دفاع) در IRCT ثبت شده است:

نوع ترایال: دوسوکور و تصادفی سازی شده و دارای گروه کنترل

نوع کاندید واکسن: ویروس غیر فعال شده که پلتفورم آن شبیه کاندید واکسن برکت و ساینوفارم چین و کووکسین هند و ... است.

تعداد دوز های کاندید واکسن: ۲ عدد.

فاصله بین تزریق دُزها در ترایال فاز یک: ۱۴ و ۲۱ روز.

میزان دُزهای مورد بررسی:
10^6*0.5 و 10^6*2.5

تعداد شرکت کننده: ۱۳۵ نفر بین ۱۸ تا ۵۵ سال.

محقق اصلی مطالعه: دکتر رامین حمیدی فراهانی، متخصص عفونی از علوم پزشکی ارتش

گفته شده است این ترایال فردا شروع می‌شود.

اینجا هم پروتکل مطالعه منتشر شده است
(http://mjiri.iums.ac.ir/browse.php?a_id=7413&sid=1&slc_lang=fa ) که متاسفانه در این پروتکل هم خبری از ذکر تضاد منافع نیست

کاندید واکسن شفافارمد که مطالعه فاز یک خود را با موفقیت پشت سر گذرانده است، موفق به کسب کد اخلاق برای دو مطالعه ی دیگر شده است:
مطالعه فاز 2/3 این کاندید واکسن به صورت دو سو کور در افراد 18 تا 75 ساله برای بررسی ایمنی و اثربخشی

مطالعه فاز 1 این کاندید واکسن به صورت دو سو کور در افراد 51 تا 75 ساله برای بررسی ایمنی و ایمونوژنیستی

اینجا هم در این پست در مورد این دو مطالعه توضیح داده ام:
https://news.1rj.ru/str/scientometric/3069

⭕️ فهرست شهرستانهای قرمز برای نوروز ۱۴۰۰ مشخص شد.
⭕️ ۱۳ شهرستان از خوزستان و شهرستان گچساران از کهگیلویه و بویر احمد در وضعیت قرمز هستند.
⭕️ مسافرت به مبدا یا مقصد شهرستانهای نارنجی و قرمز با خودروی شخصی ممنوع است.
⭕️ سفر از شهرستانهای قرمز به مقصد سایر شهرها با اتوبوس، قطار و هواپیما فقط با ارایه نتیجه منفی تست کرونا مجاز است.
⭕️ اطلاع از آخرین رنگ شهرستانها با نصب اپلیکیشن ماسک

mask.ir
@mask_application

این جدول که شب گذشته توسط دکتر رئیسی ارائه شده، نشان می‌دهد که تا به حال ۵۳۸ نفر در ۲۸ استان کشور مبتلا به واریانت B.1.1.7 (اولین بار در انگستان دیده شده) شده اند. از این تعداد ۳۵ نفر فوت کرده اند.

پاستور دو واکسن را با همکاری کوبا تولید می‌کند. یکی همین واکسنی است که می‌گفتند هفته آخر اسفند ترایال فاز سومش آغاز می‌شود و حالا قرار شد بعد از تعطیلات آغاز شود. دیگری هم گفته می‌شود تک دُز است و مخصوص افرادی است که قبلا کرونا گرفته اند و به عنوان بوستر و برای تقویت سیستم ایمنی این افراد زده می‌شود و سه ماه دیرتر وارد چرخه تولید می‌شود.
https://news.1rj.ru/str/EmergingInfDis/17188

سه ماه از نشر آخرین دستورالعمل کووید-۱۹ در ایران می‌گذرد. آیا قرار نیست کمیته علمی به روز رسانی جدیدی برای این دستورالعمل منتشر کند؟

راستی هنوز آن مطالعه ی ایرانی که طبق آن هیدروکسی کلروکین را (بر خلاف NIH، FDA و WHO) در گایدلاین آوردند، منتشر نکرده اند؟
گفتند در کمیته مطرح شده و به زودی منتشر می‌شود. از طرفی یک رفرنس اشتباهی هم داده بودند و مقاله ای که گفته بود این دارو تاثیری در کووید-۱۹ ندارد را استفاده کرده بودند. علاوه بر آن حتی یک ترایال را بررسی نکرده بودند و فقط مطالعات مشاهده ای و کذشته نگر را کنار هم گذاشته بودند.

https://news.1rj.ru/str/scientometric/2726

قسمتی از گایدلاین هم کپی از گایدلاین WHO آنهم بدون رفرنس بود (احتمال سرقت ادبی).

شاید این هم مثل روش دکتر گویا، روش جدیدی در EBM یا پزشکی مبتنی بر شواهد است. وقتی از نتایج مطالعه واکسن خاصی برای واکسن دیگری آنهم به شکل دلخواه خود استفاده کنید از روش دکتر گویا در پزشکی مبتنی بر شواهد استفاده کرده اید.

اما اگر مطالعه ای را خودتان ببینید و کوچکتربن نتایجی از آن را در اختیار بقیه نگذارید و از رفرنس اشتباهی و کاملا برعکس هم استفاده کنید و جوابگو هم نباشید و بدون رفرنس از گایدلاینی دیگر کپی کنید، اینجا وارد حوزه جدیدی از EBM شده اید که می‌توان نام آن را Dr. Qanei’s Method in EBM (به افتخار رئیس کمیته علمی کرونا) گذاشت.

مقاله متاآنالیز مرتب به روز شونده از پیامدهای کووید-۱۹ در بارداری (منتشر شده در BMJ) با بررسی ۱۹۲ مطالعه

۱- در مقایسه با خانمهای غیر باردار، خانمهای باردارِ مبتلا به کووید-۱۹ (مراجعه کرده و یا بستری شده در بیمارستان به هر دلیلی) احتمال کمتری برای بروز تظاهرات بالینی مثل تب، تنگی نفس و درد عضلانی دارند.

۲- این افراد با احتمال بیشتری نسبت به افراد غیر باردار، نیاز به بستری در ICU و یا نیاز به تهویه تهاجمی پیدا می‌کنند.

۳- در مقایسه با خانمهای باردارِ بدون کووید-۱۹، در خانمهای باردار مبتلا به کووید-۱۹، ریسک زایمان زودرس و مرگ مادر و ریسک بستری در ICU بیشتر است.

۴- نوزادان آنها نیز احتمال بیشتری برای بستری در بخش مراقبتهای ویژه (NICU) داشته اند.


۵- بیماری زمینه ای، نژاد غیر سفید، فشار خون مزمن، دیابت از قبل از بارداری، سن بالا و شاخص تودنی بالاتر نیز ریسک فاکتورهای شدید شدن بیماری کووید-۱۹ (بستری در ICU، تهویه تهاجمی و مرگ) بوده است.

راهنمای تشخیص و درمان کووید-۱۹ در کودکان و نوزادان، اسفند ماه ۱۳۹۹

راهنمای تشخیص و درمان کووید-۱۹ در بارداری، اسفند ماه ۱۳۹۹

خبر خوب این که فاز ۲ مطالعه کاندید واکسن شفافارمد امروز آغاز شد.

خوشبختانه تضاد منافع مربوط به مقاله ی شیوع کووید-۱۹ در ایران اصلاح شد. سمتهای مربوطه در‌ وزارت بهداشت اعلام شد. بهتر بود به سمتها در ستاد ملی مقابله با کرونا هم اشاره می‌شد. فعالیت همزمان در محلی که برای کنترل پاندمی است و همچنین در پروژه ای که وضعیت پاندمی را نشان می‌دهد، می‌تواند نمونه ای از تضاد منافع باشد و خواننده مقاله حق دارد تا آن را بداند.

چندین کشور اروپایی (مثل هلند، ایرلند، نروژ) واکسیناسیون کووید-۱۹ را با واکسن استرازنکا به طور موقت متوقف کرده اند. علت، گزارش ایجاد لخته خون بعد از واکسن بوده است. یک نفر نیز در دانمارک فوت شده اند.

آژانس دارویی اروپا که تا به حال گزارش ۳۰ مورد ترومبوآمبولی را در بین حدودا ۵ میلیون واکسن تزریق شده دریافت کرده، اعلام کرده است که فعلا افزایش خطری را به علت این واکسن ندیده است اما بررسی های بیشتر صورت می‌گیرد.

استرازنکا نیز اعلام کرده است که بررسی بیش از ۱۷ میلیون واکسن تزریق شده در کشورهای اتحادیه اروپا و انگلستان نشان می‌دهد که شواهدی از افزایش ریسک آمبولی ریه و دی وی تی درپی تزریق این واکسن وجود ندارد.

مقاله نیچر: واریانت B.1.1.7 نه تنها قدرت سرایت بیشتری دارد بلکه بیماری شدیدتری ایجاد می‌کند و کشندگی آن نیز (۵۵٪) بیشتر است.

۲۲۴۵۲۶۳ تست مثبت کووید-۱۹ و ۱۷۴۵۲ مرگ در انگلستان (بین اول سپتامبر ۲۰۲۰ تا ۱۴ فوریه ۲۰۲۱) بررسی شده و وضعیت واریانت B.1.1.7 برای ۱۱۴۶۵۳۴ تست مشخص بوده است. بعد از کنترل برای سن، جنس و نژاد و ...، تخمین زده شده است که مرگ ناشی از این واریانت در طول ۲۸ روز بعد از تست مثبت، ۵۵٪ (فاصله اطمینان ۹۵٪ بین ۳۹ تا ۷۲٪) بیشتر است.
این می‌تواند نشان دهد چرا انگلستان در چندماه گذشته مرگ زیادی را شاهد بوده است و می‌تواند پیش بینی کننده اوضاع سختی در دیگر کشورهایی باشد که به تازگی درگیر این واریانت شده اند.
تفاوت آماری معناداری برای این افزایش میزان مرگ ومیر بر اساس سن و جنس و نژاد دیده نشده است.

من قبلا مقاله BMJ را در این مورد گذاشته بودم که نشان از افرایش ۶۴٪ مرگ ناشی از این واریانت داشت.

اینجا هم چند مقاله و کار دیگر در مورد این افزایش مرگ و میر را می ‌توانید بخوانید:

https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.03.04.21252528v1.full.pdf

https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.03.11.21253364v1.full.pdf

https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3792894

https://www.gov.uk/government/publications/nervtag-update-note-on-b117-severity-11-february-2021

فازهای تولید واکسن شفافارمد:
فاز اول: ماهانه ۳ میلیون دوز که افتتاح شده است.
فاز دوم: ماهانه ۱۲ تا ۱۵ میلیون دُز قبل از پایان خرداد ۱۴۰۰
فاز سوم: ماهانه ۱۵ تا ۲۰ میلیون دُز در آخر خرداد

خداروشکر مطالعه فاز دوم کاندید واکسن شفافارمد امروز شروع شد و برعکس پاستور، به خاطر تعطیلات کنسل نشد!