برای دومین روز متوالی، بیش از 100 هزار دز واکسن در یک روز تزریق شده است.
بر اساس آماری که 19 و 20 اردیبهشت اعلام شده تزریق روزانه به ترتیب حدودا 107 و 104 هزار دز بوده است.
متوسط تزریق در هفت روز گذشته به حدود 85 هزار دز رسیده است.
حدودا 1.7 درصد از کل جمعیت حداقل یک دز واکسن دریافت کرده اند.

درست بعد از ۴ ماه از داوری یک مقاله از محققین ایرانی و بعد از تصمیم ادیتوریال بورد مجله برای پذیرش آن، انتشارات هینداوی مانع پذیرش مقاله می‌شود.

این انتشارات نیز علت این کار را تحریم های موجود علیه دانشگاههای علوم پزشکی ایران اعلام می‌کند.

این بر خلاف قوانین نشر از جمله قوانین COPE می‌باشد.

آمار امروز هم برای واکسیناسیون بالای ۱۰۰ هزار دز بود و البته رکورد جدیدی هم بود (۱۲۲۶۷۷ دز)
متوسط تزریق در هفت روز گذشته به حدود ۹۵ هزار دز رسیده است.
حدود ۱/۸ درصد از مردم، حداقل یک دز واکسن دریافت کرده اند.

ریسک بروز ترومبوز ورید مغزی و ورید پورت (CVST و PVT)، دو هفته بعد از تشخیص کووید-۱۹ (بستری و غیر بستری)، در ۵۹ مرکز در آمریکا که به صورت گذشته نگر بررسی شده، به ترتیب برابر با ۴۲/۸ و ۳۹۲/۳ در هر یک میلیون نفر بوده است. این مقادیر هر کدام به شکل معناداری بالاتر (چندین برابر) از ریسک این بیماری ها در نتیجه آنفولانزا و یا دریافت واکسن mRNA بوده است.

ایران به واکسن کووید-۱۹ از آکسفورد/استرازنکا، تولید شده در ایتالیا هم مجوز مصرف اضطراری داد.

قبلا هم ایران به این واکسن از کره جنوبی و روسیه مجوز داده بود.

علاه بر اینها ایران به اسپوتنیک روسیه، ساینوفارم چین و کووکسین بهارت هند نیز مجوز داده است.

رهبری گفته بودند ورود واکسن آمریکایی و انگلستانی (و فرانسوی) به ایران ممنوع است اما بعدا با این توجیه که استرازنکا در کره جنوبی تولید شده، وارد ایران شد. کره جنوبی در توافق با استرازنکا این کار را انجام می‌دهد.

رگولاتور برزیل، همان Anvisa که به اسپوتنیک روسیه مجوز نداده بود، حالا استفاده از استرازنکا در خانمهای باردار را نیز موقتا متوقف کرده است.
علت بروز یک عارضه جدی (سکته مغزی منجر به مرگ) متعاقب استفاده از در یک خانم بار دار بوده است.
این فقط برای بررسی و اقدام احتیاطی بوده و هنوز هیچ ارتباط و نتیجه قطعی گزارش نشده است.

فرار از سیستم ایمنی توسط واریانت B.1.617 چقدر نگران کننده است؟

نهاد سلامت عمومی انگلستان و سازمان بهداشت جهانی، هر دو، واریانتB.1.617/ B.1.617.2 (گزارش شده برای اولین بار در هند) را در لیست واریانتهای نگران کننده (VOC) قرار داده اند.
گفته شده است که میزان مسری بودن این واریانت حداقل به اندازه واریانت B.1.1.7 است و هرچند داده برای بررسی فرار از ایمنی آن فعلا کافی نیست اما احتمالا این یک نگرانی مهم برای این واریانت نیست.
من اینجا قسمتی از گزارش خبری نیچر در رابطه با فرار از سیستم ایمنی و واکسن توسط این واریانت را به صورت خلاصه آورده ام:

یک مطالعه ی آزمایشگاهی نشان داده است که آنتی بادی های خنثی کننده ی ایجاد شده توسط افراد واکسینه شده (دز اول فایزر) در حدود 80٪ کمتر در برابر برخی از جهش های موجود در واریانت B.1.617 موثر هستند. اگر چه این بی اثر بودن کلی واکسن را نشان نمی‌دهد.

محققان همچنین مشخص کرده اند که برخی از کارکنان بهداشتی درمانی در دهلی که با Covishield (نسخه هندی واکسن Oxford – AstraZeneca)، واکسینه شده بودند، مجدداً مبتلا به کووید-۱۹ شده اند و این اکثرا مرتبط به واریانت B.1.617 بوده است.

مطالعه ی آزمایشگاهی دیگری نیز در آلمان نشان داده است که آنتی بادی های ایجاد شده در سرم افراد با ابتلای قبلی به کووید-۱۹ (۱۵ نفر)، حدود ۵۰٪ قدرت کمتری در خنثی سازی B.1.617 در مقایسه با وارینتهای قبلی دارند. این محققین وقتی سرم افرام واکسینه شده با فایزر (هر دو دز) را تست کرده اند، میزان کاهش اثر خنثی سازی را حدود ۶۷٪ اعلام کرده اند.

مطالعه ی آزمایشگاهی کوچک دیگری نیز نشان می‌دهد با وجود کاهش اثرگذاری آنتی بادی های خنثی کننده، واکسن بهارات همچنان علیه واریانت B.1.617 موثر است.

مطالعه ی آزمایشگاهی منتشر نشده ای هم هست که اثر محافظتی آنتی بادی های خنثی کننده (چه از سرم افراد با عفونت قبلی و چه از افراد واکسینه شده با Covishield) علیه واریانت B.1.617 را نشان می‌دهد.

شاید این واریانت بتواند به خصوص در افرادی که مدت زمانی بعد از ابتلا یا واکسیناسیون، ایمنی آنها رو به کاهش و از دست رفتن است، دردسر ساز باشد.

نکته مهمی که در تفسیر یافته های این مطالعات باید توجه کنیم این است که اینها مطالعات آزمایشگاهی آنهم در مقیاس کوچک هستند. در همین مطالعات آزمایشگاهی، برای برخی واریانتهای دیگر هم کاهش فعالیت آنتی بادی های خنثی کننده گزارش شده بود، اما بعدا در ترایال ها و کوهورتها اثر محافظتی خوبی برای واکسنها دیده شد. از طرفی کاهش تاثیرگذاری آنتی بادی ها که برای واریانت B.1.617 در این مطالعات گزارش شده، نسبت به کاهش اثرگذاری برای واریانتهای قبلی کمتر بوده است و بالاخره به جز آنتی بادی، که در مطالعات آزمایشگاهی فقط بخشی از آنها مطالعه می شود، باید دیگر اجزای مهم سیستم ایمنی مثل سلول های تی را هم در نظر داشت.
در نتیجه به صورت کلی می‌توان گفت فرار از سیستم ایمنی توسط این واریانت احتمالا قابل توجه نیست و واکسنها همچنان در مقابل این واریانت و به خصوص بیماری شدید آن جواب می‌دهند.

در حالی تزریق عضلانی واکسن استرازنکا منجر به کاهش شدینگ ویروسی در مدل حیوانی نشده، مطالعات این واکسن به روش استنشاقی و داخل بینی در مدل های حیوانی نشان داده است که این روش دریافت واکسن می‌تواند منجر به کاهش شدینگ‌ ویروسی و وایرال لود در نمونه های BAL و سیستم تنفسی تحتانی شود و احتمالا بتواند به به عنوان روشی برای واکسیناسیون بیشتر بررسی شود.

https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2021.01.09.426058v1.full.pdf

https://www.nature.com/articles/s41541-021-00315-6

استفاده از تعداد بیشتر نیروی پرستاری، و تعیین سیاست حداقل یک پرستار به ازای هر چهار بیمار برای شیفتهای روزانه، منجر به پیامدهای بهتر کاهش مرگ، طول مدت بستری و همچنین بستری مجدد می‌شود.

به مناسبت روز جهانی پرستار، این مقاله جدید مجله لنست را بخوانید:

یک مطالعه آینده نگر در استرالیا، دو گروه بیمارستان (۲۷ بیمارستان به عنوان مداخله و ۲۸ بیمارستان به عنوان مقایسه) را در طول دو سال بررسی کرده و نتیجه گرفته که با کاهش یک بیمار از نسبت تعداد پرستار به بیمار، میزان مرگ و میر ۳۰ روزه بیماران (۷٪)، طول مدت بستری در بیمارستان (۳٪) و میزان بستری مجدد در طول هفت روز از ترخیص (۷٪) به شکل قابل توجهی کاهش می‌یابد.

علاوه بر آن، هزینه ای که از طول مدت بستری کمتر و میزان بستری مجدد کمتر، صرفه جویی شده، بیشتر از دو برابر هزینه های استخدام نیروی پرستاری اضافه تر بوده است.
به عبارتی در این مطالعه، برای به کارگیری ۱۶۷ پرستار جدید برای کاهش حجم کاری، ۳۳ میلیون دلار استرالیا در طول دو سال هزینه شده و این کمتر از نصف هزینه ای (۶۹ میلیون دلار) بوده است که به علت کاهش طول مدت بستری و میزان بستری مجدد، صرفه جویی شده است.

آیا هند هم در حال پشت سر گذاشتن قله پیک دوم خودم است؟ این در حالی است که تست گیری هم در هند کاهش پیدا نکرده است.

چهار هفته است که آمار روزانه واکسیناسیون کووید-19 در کشور اعلام می شود:
متوسط هفت روزه ی تزریق واکسن، در این چهار هفته به ترتیب، 29760، 49592، 68590 و 98797 دز بوده است.
بعد از سه روز تزریق روزانه بالای 100 هزار، آمار امروز، تزریق حدود 60 هزار را نشان می داد.
حدودا 1.9 درصد از جمعیت حداقل یک دز واکسن را دریافت کرده اند.

داده های اولیه ی مادرنا نیز نشان می‌دهد این واکسن کووید-۱۹ در گروه سنی ۱۲ تا ۱۷ سال ایمن و موثر است و تاثیرگذاری ۹۶٪ برای آن گزارش شده است.
مادرنا هم گفته است همین ماه برای دریافت تاییدیه کامل برای واکسن در گروه سنی بالای ۱۸ سال اقدام می‌کند.

لنست یک مقاله کارسپاندنس در مورد واکسن اسپوتنیک روسیه منتشر کرده که در آن به ناسازگار بودن برخی داده ها با یکدیگر و با پروتکل و تغییر در پروتکل و ... اشاره شده است.
محققین که قبلا در مورد مطالعه فاز۱/۲ این واکسن نیز نگرانی هایی عنوان کرده بوده اند، بار درگیر درخواست کرده اند تا داده های مطالعه به صورت عمومی و برای چک و آنالیز مجدد در دسترس قرار بگیرد. انتشار داده منوط به اتمام کامل ترایال و آن هم با اجازه سهامداران از قبیل دپارتمان امنیت شده است. محققین همچنین ادیتورهای لنست را دعوت کرده اند تا عواقب ادامه این کار در اختیار نگذاشتن داده ها را روشن کنند.
در مقابل، محققین روسیه نیز به این ابهامات در مقاله ای پاسخ داده اند و با اشاره به ثبت شدن واکسن در ۵۱ کشور و همچنین مطالعات آرژانتین، از ایمن و موثر بودن واکسن دفاع کرده اند.

هنوز ترایالی از ترکیب دو واکسن مختلف منتشر نشده است. حالا لنست داده های اولیه مطالعه ی Com-COV (ISRCTN 69254139) از انگلستان مربوط به Safety و reactogenicity ترکیب دو واکسن فایزر و استرازنکا را روی افراد با سن بالای ۵۰ سال منتشر کرده است.

در این مطالعه دو بازه زمانی ۴ و ۸ هفته بین دو دز واکسن بررسی شده است. برای هر بازه زمانی نیز ۴ گروه شامل هر دو فایزر، هر دو استرازنکا، اول فایزر و دوم استرازنکا و بالاخره اول استرازنکا و دوم فایزر وجود داشته است.

میزان systemic reactogenicity در گروه واکسنِ متفاوت برای دز دوم نسبت به گروه واکسن مشابه برای دز دوم بیشتر بوده که منجر به مصرف بیشتر استامینوفن هم شده است. (همه کوتاه مدت بوده اند)البته این در سن بالای ۵۰ سال بوده و احتمالا در سنین جوانتر میزان گزارش شده از این هم بیشتر باشد. در نتیجه شاید این روش واکسیناسیون میکس، معایب کوتاه مدت بیشتری داشته باشد و شاید استفاده پروفیلاکسی استامینوفن اینجا کمک کننده باشد و البته همین موضوع هم در این مطالعه بررسی می شود.

بعد از گزارش ۱۲ مورد از CVST به همراه ترومبوسایتوپنی متعاقب واکسن J&J، حالا گزارش کاملتری از ۲۸ مورد TTS یا VITT در دسترس است:

این تعداد ۲۸ مورد، در بین حدود ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بوده است. در حالی که برای حدود ۱۳۵ و ۱۱۰ میلیون دز تزریق شده از فایزر و مادرنا تا به حال موردی گزارش نشده است.

از این ۲۸ مورد، ۲۲ مورد در خانمها و ۶ مورد در مردان بوده است.

میانه سنی ۴۰ سال و رنج سنی بین ۱۸ تا ۵۹ بوده است.

ریسک اصلی در خانمها با سن بین ۳۰ تا ۴۹ سال (۱۵ مورد) است.

میانه مدت زمان شروع علائم از واکسیناسیون ۹ روز (۳ تا ۱۵ روز) بوده است.

از این ۲۸ مورد، ۱۹ مورد CVST بوده اند.

هیچ کدام باردار و یا در زمان بعد از زایمان نبوده اند.

پنج نفر سابقه قبلی کووید-۱۹ داشته اند که سه نفر بر اساس شرح‌حال و دو نفر بر اساس تست بوده است.

از نظر ریسک فاکتورها وضعیت به این صورت بوده است: سه نفر مصرف استروژن سیستمیک، دوازده نفر چاقی، هفت نفر پرفشاری خون، سه نفر هایپوتیروئیدیسم، سه نفر دیابت، دو نفر مصرف فعلی سیگار، یک نفر بدخیمی، یک نفر درمان ناباروری و صفر نفر مشکل انعقادی داشته است.

از این ۲۸ نفر، سه نفر فوت و ۱۹ نفر ترخیص شده و بقیه به شکلهای مختلف بستری هستند.

قبل از وقفه در استفاده از این واکسن در آمریکا، واکسن تقریبا به شکل برابر در مرد و زن استفاده می شده است و بعد از وقفه استفاده بیشتر در مردان بوده است.
هنوز توصیه می‌شود که منافع این واکسن از معایب آن بیشتر است.

امارات اولین کشور منطقه که واکسن تولید می‌کند

امارت توزیع واکسن کووید-۱۹ با نام حیات یا Hayat-vax را در داخل کشور آغاز کرد. این واکسن همان واکسن ساینوفارم چین است که امارات خودش تولید می‌کند.
انتظار می رود امارات متحده عربی به یک ستاد منطقه ای پیشرو در این زمینه تبدیل شود. همچنین کار برای تأیید واکسن در سایر کشورها و آغاز مراحل لازم برای تأیید اعتبار در سراسر جهان در حال انجام است.

کانادا هم در یک گزارش خبری، نتایج فاز یک کاندید واکسن PTX-COVID19-B را که از نوع mRNA است اعلام کرده و حالا قرار است تا ماه بعد فاز دوم را با دز ۴۰ میکروگرم آغاز کند.

سی دی سی آمریکا اعلام خواهد کرد که افراد کاملا واکسینه شده در آمریکا دیگر نیاز به زدن ماسک و فاصله گذاری فیزیکی (در فاضای باز و بسته) و در تقریبا همه شرایط (به جز چند استثنا) ندارند.

نهاد سلامت عمومی انگلستان، از افزایش واریانت B.1.617.2 (گزارش شده در هند برای اولین بار) خبر داده است. نسبت به هفته ی قبل ۱۵۲٪ افزایش داشته و به ۱۳۱۳ مورد رسیده است

سطح آنتی‌بادی های خنثی کننده و IgG اختصاصی ضد اسپایک (spike-specific IgG and neutralizing antibodies) در مورد ویروس نوع Wild و سه واریانت P1، B.1.351 و B.1.1.7 در افراد دریافت کننده یک دز از استرازنکا و با سابقه ی ابتلای قبلی به کووید-۱۹، نسبت به افرادی که هز دو دز فایزر را دریافت کرده اند، مشابه یا بالاتر بوده است. و این حتی در افراد با بیش از ۱۱ ماه از عفونت قبلی هم دیده شده است.

این نتیجه ای از مطالعه ی COMMUNITY یا COVID-19 Biomarker and Immunity، روی ۲۳۲ پرسنل بهداشتی درمانی در سوئد با و بدون سابقه ابتلای قبلی به کووید-۱۹ بوده است و مقاله آن فعلا در نسخه پیش از داوری در دسترس است.
تعداد ۱۴۹ نفر هر دو دز فایزر (۳۶ نفر با سابقه قبلی ابتلا) و تعداد ۸۶ نفر نیز یک دز استرازنکا (همه با سابقه قبلی ابتلا که ۴۶ نفر بیش از ۱۱ ماه از این سابقه برایشان می‌گذشته است) دریافت کرده اند. در این مطالعه گروه کنترل واکسینه نشده (با و بدون ابتلای قبلی) نیز حضور داشته اند.

نزدیک به دوسوم‌ (۶۲/۶ درصد) واکسن های وارد شده در کشور تا به حال تزریق شده است.
از ۳۱۹۵۰۰۰ دز واکسن کووید-۱۹ وارد شده در ایران، حدود ۲ میلیون دز تا به حال تزریق شده است.
بعد از سه روز آمار بالای ۱۰۰ هزار دز، دو آمار گذشته حدودا ۶۰ هزار و ۵۷ هزار دز بوده است.
متوسط تزریق در هفت روز گذشته هم ۹۵ هزار دز بوده است.