ششمین کاندید واکسن کووید-۱۹ از ایران مجوز کمیته اخلاق را گرفته و وارد کارآزمایی بالینی فاز یک می‌شود.
این کاندید واکسن از نوع پروتئین نوترکیب و از شرکت آمیتیس ژن از دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) است و قرار است در سه نوبت تزریق 80 و 120 میکروگرم در فاز یک بررسی شود. محقق اصلی دکتر ابوالقاسمی (رئیس علوم پزشکی بقیه الله (عج) و فوق تخصص خون و انکولوژی اطفال) می باشند.

نام کاندید واکسن نوراوکس می‌باشد.

تاکنون دو کاندید واکسن برکت و پاستور در فاز سوم و سه کاندید واکسن رازی، فخرا و سیناژن در فاز دوم قرار دارند. کاندید واکسن بقیه الله نیز وارد فاز یک می‌شود.

از این شش مورد، دو مورد از ویروس غیر فعال و ۴ مورد از پروتئین نوترکیب هستند.

کمیته ملی اخلاق که موافق مجوز دادن به برکت نبوده است. مجوز این واکسن را هم که منتشر نکرده اند. از کجا معلوم که خود کمیسیون قانونی تشخیص از سازمان غذا و دارو هم مخالف این مجوز نبوده و فقط جناب وزیر این را تایید کرده اند؟ از کجا معلوم که فردا نامه این کمیسیون هم برای مخالفت با این نحوه مجوز دادن منتشر نشود؟

در حداقل ۲۶ کشور دنیا (شامل شش کشور خاورمیانه)، حداقل ۵۰٪ از مردم، حداقل یک دز واکسن کووید-۱۹ دریافت کرده اند.

مالتا، ایسلند، کویت، کانادا، اسرائیل، بریتانیا، شیلی، بوتان، اروگوئه، بحرین، آنگولا، مغولستان، قطر، مجارستان، فنلاند، بلژیک، آمریکا، دانمارک، ایتالیا، آلمان، قبرس، امارت، سنگاپور، هلند، اسپانیا، اتریش

وضعیت واکسیناسیون کووید-۱۹ (درصد افراد با دریافت حداقل یک دز) در مناطق مختلف جهان
آمریکای شمالی ۴۱ درصد تا آفریقا ۲/۴ درصد

در مورد واریانت دلتا

✅ سرعت انتقال این واریانت بین ۴۰ تا ۶۰٪ از واریانت آلفا بیشتر است. میزان بستری شدن نیز حدودا ۱/۸۵ برابر بیشتر از آلفا است و خود واریانت آلفا نیز (در مقایسه با غیر از آن) ریسک بستری در بیمارستان (۴۲٪)، بستری در مراقبهای ویژه (۲۱۵٪) و مرگ (۶۵٪) را بیشتر می‌کند.

✅ تاثیرگذاری واکسنهای فایزر و استرازنکا علیه هر نوع عفونت علامت دار:

تک دز :برای هر کدام حدودا ۳۳٪ و هر دو دز به ترتیب ۸۸٪ و ۶۰٪ (بر اساس مطالعه اسکاتلند ۷۹٪ و ۶۰٪)

✅ تاثیرگذاری واکسنهای فایزر و استرازنکا علیه موارد بستری با واریانت دلتا:

تک دز به ترتیب ۹۴٪ و ۷۱٪
هر دو دز به ترتیب ۹۶٪ و ۹۲٪


دکتر فائوچی گفته است که هم اکنون واریانت دلتا، ۲۰٪ از موارد جدید تشخیص داده شده ی کووید-۱۹ در آمریکا را شامل می‌شود و تقریبا این میزان هر دو هفته دو برابر می‌شود و این واریانت ظرف چندین هفته تا یکماه تبدیل به واریانت غالب در آمریکا می‌شود. چهار هفته قبل این مقدار تنها حدود ۳٪ بوده است.
البته گروه دیگری بر اساس مدل سازی گفته اند واریانت دلتا فعلا ۳۰٪ موارد جدید تشخیص داده را شالم می‌شود. به هر جهت این واریانت را مشکل واکسینه نشده ها (به صورت کامل) می‌دانیم.

این واریانت در انگلستان بیشتر از ۹۰٪ موارد جدید تشخیص داده شده را شامل می‌شود. ‌همچنین سی دی سی اروپا گفته است انتظار می‌رود تا پایان آگوست ۹۰٪ موارد در کشورهای اتحادیه اروپا مربوط به آلفا باشد. فعلا در ۲۳ کشور از اتحادیه اروپا گزارش شده است. در حال حاضر ۶۶٪ موارد جدید در پرتغال و ۹۰٪ موارد در موسکو را شامل می‌شود. واریانت دلتا در حداقل ۹۲ کشور گزارش شده است.

برآورد شده است که نزدیک به ۶۰٪ از شهروندان تهرانی تمایلی به دریافت واکسن ایرانی کووید-۱۹ نداشته اند. در پژوهشی دیگر تقریبا یک پنجم مردم استان قزوین اصلا تمایلی به دریافت واکسن کووید-۱۹ نداشته اند و ۵۱٪ واکسن ایرانی (با این احتمال که شاید تنها گزینه است) را ترجیح می‌داده اند.

در واقع میزان عدم تمایل به واکسن در شهر تهران و استان قزوین به ترتیب ۱۶/۸ و ۱۹/۴ درصد بوده است.

نتایج پژوهشی در تهران که کمیته ساماندهی تحقیقات کووید-۱۹ از وزارت بهداشت آن را منتشر کرده، نشان می‌دهد که ۵۸/۳ درصد از شهروندان تهرانی فقط به دریافت واکسن خارجی تمایل دارند و مشخص شده که رضایت پایینی از عملکرد دولت در بخش های مختلف مدیریت کووید-۱۹ وجود دارد.

در این مطالعه (از دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و توسط رصد خانه اجتماعی کووید-۱۹) مشخص شده است که تنها ۱۶/۴ درصد از شهروندان تهران تمایل به دریافت واکسن نداشته اند و البته وقتی نوع واکسن (خارجی یا ایرانی) در نظر گرفته شده است، این میزان عدم تمایل به ۶/۸ درصد کاهش پیدا کرده است. ۵۸/۳ درصد فقط واکسن خارجی، ۲۵/۴ فقط واکسن ایرانی و ۹/۶ درصد هر دو نوع واکسن را ترجیح می‌داده اند.

به صورت کلی تمایل سالمندان نسبت به دریافت واکسن ۱/۷ برابر بیشتر از افراد زیر ۶۰ سال بوده است. تمایل افراد مجرد برای دریافت واکسن نسبت به افراد متاهل ۴۶ درصد کمتر بوده است.

از چالشها و عوامل موثر مربوط به پذیرش واکسن که در این مطالعه به آنها اشاره شده است می‌توان این موار‌د را نام برد:

۱- مدیریت اطلاع رسانی مبتنی بر شواهد مثلا در مورد اثربخشی و عوارض واکسنها، جلوگیری از اخبار ضد و‌ نقیض درباره عوارض واکسنها، پاسخ سریع و شفاف به رویدادهای منفی محتمل نسبت به واکسنها، اجتناب از بهره برداری های سیاسی از واکسیناسیون و ... ۲- عدالت در واکسیناسیون عمومی. ۳- مشارکت جامعه و افزایش تعامل با سایر ذینفعان مثل‌ اطلاع رسانی عمومی درباره فرآیند تولید و ارزیابی اثربخشی واکسن. ۴- تامین واکسن و ۵- جلب اعتماد عمومی.

همچنین از مردم خواسته شده تا بر‌اساس یک چک لیست استاندارد جهانی، به عملکرد و مدیریت دولت در حوزه اپیدمی‌ نمره (دامنه صفر تا صد) داده شود و میانگین نمره به دست آمده ۴۹/۲۳ بوده که به طور معناداری پایین تر از میانگین کل ۲۰ کشور (کشورها مشخص نشده اند) (۵۲/۹۵) بوده است و این عملکرد متوسط ایران در این زمینه را نشان می‌دهد.

در مورد عوامل موثر بر این نمره ی مردم، ده عامل از جمله ارائه اطلاعات به مردم، اعتماد به گزارش های دولت، تامین نیازهای اساس روزانه مردم، دسترسی رایگان و مطمئن به تست کرونا، مدیریت همه گیری با تیم متخصص قوی، همکاری دولت با دیگر کشورها، تامین خدمات محافظتی ویژه برای گروههای آسیب پذیر و ... مشخص شده است.

مطالعه (تاریخ انجام آن مشخص نیست) یک بخش کمی با حجم نمونه برآورد شده ۱۲۰۰ نفر (روش محاسبه حجم نمونه مشخص نیست) با روش نمونه گیری چندمرحله ای از مناطق ۲۲ گانه تهران برای سنجش میزان پذیرش واکسن و عوامل موثر بر آن و یک بخش کیفی با بررسی نظرات ۱۰۰ نفر داشته است.
فرد مثل خانواده، دوست و افراد تاثیرگذاری جامعه بوده است.

مطالعه دیگری در کل استان قزوین در اسفند ۹۹ و فروردین ۱۴۰۰ بر روی حدود ۱۱ هزار نفر (میانگین سنی حدودا ۳۵ سال و ۳۷٪ مرد و ۷۴٪ متاهل و ۷۵٪ شهرنشین) و با نمونه گیری خوشه ای با میزان پاسخگویی ۶۵٪ انجام شده است. تقریبا یک پنجم افراد اصلا تمایل به دریافت واکسن کووید-۱۹ نداشته اند. مردان، روستانشینها و افراد با تحصیلات ابتدایی و دانشگاهی تمایل بیشتری به دریافت واکسن داشته اند. از نگرانی های برای عدم دریافت واکسیناسیون هزینه آن بوده است. ترس از کرونا و مرگ از محرک ها برای دریافت واکسن بوده است. قوی ترین عامل پیش بینی کننده برای تمایل فرد به دریافت واکسن مشارکت افراد مهم دیگر مثل‌ خانواده و دوست و افراد تاثیرگذار بوده است.

در نهایت باید دقت داشت این پژوهش ها قبل از این صحبتهای اعطای مجوز به واکسنهای ایرانی انجام شده و شاید الان درصدها نسبت به قبل تغییرات زیادی کرده باشد. به این هم باید توجه کرد که وقتی نتوان منخصصین امر را برای این مجوزها قانع کرد، ایجاد اعتماد برای مردم عادی به مراتب سخت تر خواهد بود. اینها همه از تبعات رفتارهای خلاف علم است.

آفریقای جنوبی تعداد موارد ابتلای روزانه خود در ۲۴ ساعت قبل را ۱۷۴۹۳ مورد اعلام کرده و این بیشترین مقدار افرایش یک روز از ۱۴ ژانویه بوده است.

این مقدار برای اسرائیل هم تقریبا ۱۵۰ مورد بوده که بیشترین مقدار از ۲۲ آوریل بوده است.

و اما در مورد برزیل این مقدار ۱۱۵۲۲۸ مورد بوده و این بیشترین مقدار افرایش یک روز بوده است. و همچنین ۲۳۹۲ مرگ نیز گزارش شده است.

اسکاتلند هم‌ ۲۹۶۹ مورد را گزارش کرده که نسبت به هفته قبل ۱۶۳٪ افزایش داشته و این بیشترین مقدار افرایش یک روز بوده است.

واریانت دلتا پلاس

هند این واریانت (AY.1) را هم به دسته واریانتهای نگران کننده اضافه کرده است و گفته سرعت انتقال بیشتر و مقاومت بیشتر به برخی آنتی‌بادی های مونوکلونال دارد.

این واریانت که جهش K417N را نیز در پروتئین اسپایک دارد که در واریانتهای بتا و گاما هم دیده می‌شود، در ۹ کشور دیگر (آمریکا، انگلستان، پرتغال، سوئیس، روسیه، نپال، چین، ژاپن و لهستان) نیز گزارش شده است. البته گفته می‌شود هنوز داده ی کافی برای قرار دادن این واریانت در دسته نگران کننده نیست و در انگلستان هم هنوز جزو VOI است و مانیتور می‌شود.

در ۱۳ کشور از کشورهای خاورمیانه و منطقه مدیترانه شرقی، وضعیت پوشش تک دز واکسیناسیون بهتر از ایران بوده است:

کویت (۶۷%)، اسرائیل (۶۳)، بحرین (۶۲)، قطر (۵۹)، قبرس (۵۱)، امارات (۴۷)، ترکیه (۳۶)، مراکش (۲۶)، اردن (۲۱)، عربستان (؟)، عمان (۱۳)، لبنان (۱۲)، فلسطین (۹)

نسب به ۹ کشور زیر پوشش تک دز واکسیناسیون، در ایران بهتر بوده است:
لیبی، پاکستان، مصر، افغانستان، عراق، سودان، سومالی، یمن، سوریه

تعداد موارد TTS یا VITT متعاقب دریافت واکسن در انگلستان تا تاریخ شانزدهم ژوئن:

✅ از حدود 27.7 میلیون دز فایزر که به 16.8 میلیون نفر تزریق شده 12 مورد از VITT گزارش شده است. این موارد 5 خانم و 7 مرد و در گروه سنی بین 31 تا 91 سال بوده است و میزان مرگ کلی هم 8% بوده است.

✅ از حدود 560 هزار دز مادرنا که به 560 هزار نفر زده شده، هیچ موردی از TTS گزارش نشده است.

✅ از حدود44.1 میلیون دز استرازنکا که تزریق شده، 389 مورد از TTS گزارش شده است. از این 389 مورد، 358 نفر بعد از دز اول ( از 24.5 میلیون دز) و 31 مورد هم بعد از دز دوم (از 19.6میلیون) بوده است. 183 مرد و 203 خانم و ۳ نفر نامشخص بوده اند (۱۸ تا ۹۳ سال). و 68 نفر (17%) فوت شده اند و 4 مرگ بعد از دز دوم بوده است. همچنین CVST در 140 مورد (میانگین سنی ۴۶ سال) دیده شده است.

مهم: میزان بروز بعد از دز اول‌ در سن ۱۸ تا ۴۹ سال برابر با 19.6 مورد در هر یک میلیون و در سن بالای ۵۰ سال برابر با ۱10.8 در هر یک میلیون دز بوده است.

به صورت کلی میزان بروز بعد از دز دوم برابر با 1.6 مورد در هر یک میلیون دز بوده است. در گروه سنی بالای ۵۰ سال میزان بروز کلی 1.4 در هر یک میلیون دز بوده است. در گروه سنی ۱۸ تا ۴۹ میزان بروز 0.8 مورد در هر یک میلیون دز تزریق شده بوده است. دز دوم تزریق شده در گروه سنی بالای ۵۰ سال و ۱۸ تا ۴۹ سال به ترتیب حدودا 14.6 و 4.9 میلیون دز بوده است.

در‌مورد سندروم capillary leak syndrome

بعد از بیش از چهل و چهار میلیون دز استرازنکا که تزریق شده هشت مورد از این سندروم گزارش‌شده و بر این اساس هنوز‌ رابطه علیتی نمی‌توان برقرار کرد. از این هشت مورد هم دو نفر سابقه این سندروم را داشته اند.

در‌مورد میوکاردیت و‌ پریکاردیت

53مورد از میوکاردیت و 33 مورد از پریکاردیت متعاقب استفاده از فایزر گزارش شده است. همچنین یک مورد پریکاردیت ویروسی و یک مورد اندوکاردیت استرپتوکوکی‌هم گزارش شده است.
برای استرازنکا تاکنون 42 مورد‌میوکاردیت و 77 مورد پریکاردیت و برای مادرنا تاکنون3 مورد میوکاردیت و یک مورد پری کاردیت گزارش شده است. میزان گزارش شده میوکاردیت و پریکاردیت فعلا مشابه و یا حتی کمتر از میزان گزارش شده برای جمعیت عادی است و فعلا از این نمی‌توان یک رابطه علیتی برداشت کرد.

تعداد موارد جدید در اسرائیل باز هم افزایش داشته (219 مورد و بیشترین مقدار افزایش از 22 آوریل) است. حالا اسرائیل با توجه به این افزایش ها و واریانت دلتا دوباره استفاده از ماسک در فضای داخلی را الزامی کرده است. آیا آمریکا هم این کار را می کند؟ چه زمانی؟ پرتغال نیز برداشت محدودیت های کرونایی را به علت واریانت دلتا تعلیق کرده است.

انگلستان نیز روند افزایشی ابتلا را داشته (هرچند سرعت درصد افزایش کاهش داشته) و 16703 مورد جدید و 21 مرگ را گزارش کرده است.

در آمریکا از بین حدود 18 هزار مرگ ناشی از کووید-19 در ماه May فقط 150 مورد بین افراد کاملا واکسینه شده بود است. در این کشور متوسط تعداد ابتلا و مرگ ناشی از کووید-19 در هفت روز گذشته به ترتیب 11664 و 304 مورد بوده است. ۴ روز متوالی است که موارد ابتلا در آمریکا افزایشی است و ۲۴ ساعت گذشته ۱۵۴۸۰ مورد بوده است و ۳۸۰ مرگ هم گزارش شده است.

در روسیه 20182 مورد جدید گزارش شده که بیشترین مقدار از 24 ژانویه بوده و 568 مرگ نیز گزارش شده است.

بر اساس آنچه برنامه ماسک گزارش می دهد در ایران هم 32 شهرستان از شنبه در وضعیت قرمز قرار می گیرند و روند بستری در شهر تهران هم افزایشی شده و احتمال قرمز شدن آن وجود دارد.

سازمان غذا و داوری آمریکا به داروی اکتمرا یا همان توسیلیزومب برای استفاده در درمان بیماری بستری کووید-۱۹ (و نه سرپایی) مجوز مصرف اضطراری داد.

این مجوز برای استفاده از این دارو به همراه کورتیکواستروئیید سیستمیک در بیماران (با حداقل سن دو سال) نیازمند به اکسیژن ساپلمنتال، NIV، MV و ECMO می باشد.

نشان داده شده است که استفاده از این دارو به این شکل می‌تواند مدت زمان بستری، پیشرفت به سمت تهویه مکانیکی و همچنین مرگ را کم کند.

مستندات لازم برای گرفتن این مجوز نیز از چهار ترایال ریکاوری (۴۱۱۶ بیمار)، EMPACTA با بررسی ۳۸۹ بیمار، COVACTA با بررسی ۴۵۲ بیمار و ترایال REMDACTA با بررسی ۶۴۹ بیمار بستری کووید-۱۹ به دست آمده است.

چرا ما پیش پرداخت برای خرید واکسن نداشته ایم یا حداقل به شکل کافی و زود نداشته ایم؟ وزیر بهداشت در ۱۲ مرداد ۹۹ این طور گفته اند:

«ما به جای اینکه پیش پرداخت دهیم برای خرید واکسن از کشورهایی که بلاتکلیف هستند و نمی دانند آیا این را به دنیا خواهند داد یا خیر، با سرمایه گذاری بر روی زیرساخت‌هایمان و با هزینه ای بسیار کمتر از آنچه برای پیش خرید باید به سایر کشورها می دادیم، این کار را انجام می دهیم و با همت عزیزان، مذاکراتی را با تولیدکنندگان بزرگ واکسن در دنیا داریم تا بتوانیم در قالب یک پروژه مشترک با حمایت ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، شرکت ‌های دانش بنیان و صاحبان تکنولوژی بیرونی، یک زیر ساخت درازمدت برای تولید واکسن‌ های انسانی و دامی در کشور ایجاد کنیم و در آینده بتوانیم از اثرات آن برخوردار شویم.»

بررسی چند مطالعه در مورد لانگ کووید

مطالعه آینده نگر مجله یNature Medicine نشان می‌دهد که حتی افرادی جوان که بیماری کووید-۱۹ در آنها در خانه هم کنترل شده می‌توانند علائم طول کشیده تا حداقل ۶ ماه داشته باشند. این مطالعه که بر روی ۳۱۲ بیمار کووید-۱۹ شامل ۲۴۷ مورد قرنطینه در خانه و ۶۵ مورد بستری در بیمارستان در نروژ انجام شده، نشان داده است که بعد از ۶ ماه، ۶۱٪ از بیماران علائم طول کشیده داشته اند و این به صورت مستقل با موارد شدت بیماری اولیه، تیتر آنتی بادی افزایش یافته بعد از بهبود و وجود بیماری ریوی از قبل ارتباط داشته است. از ۲۴۷ بیمار قرنطینه شده در خانه، ۶۱ نفر جوان با سن ۱۶ تا ۳۰ سال بوده اند و از این تعداد ۵۲٪ (۳۲ نفر) علائم در شش ماه داشته اند که شامل از دست دادن حس بویایی و چشایی (۱۷ نفر)، خستگی (۱۳ نفر)، تنگی نفس (۸ نفر)، اختلال تمرکز (۸ نفر) و مشکلات حافظه (۷ نفر) بوده است.

کوهورت دیگری در دانمارک روی ۴۴۵ بیمار کووید-۱۹ غیر بستری (شامل ۳۴٪ بدون علامت) انجام شده و در Scientific Report منتشر شده و نشان می‌دهد که علائم طول کشیده (بیشتر از چهار هفته) به صورت شایع شامل خستگی و اختلال در تمرکز و حافظه بوده که در ۳۶٪ از ۱۹۸ فرد علامت دار اولیه دیده شده و ریسک فاکتورهای آن جنسیت مونث و چاقی بوده اند.

در مطالعه ی دیگری بهبود بویایی بعد از کووید-۱۹ مورد برررسی گرفته است. قبلا نشان داده شده بود که حدودا بهبودی در پیگیری ۶ ماهه در حدود ۸۶٪ افراد رخ می‌دهد و حالا در پیگیری ۱۲ ماه این میزان ۱۰٪ دیگر (با بررسی با تست) افرایش داشته است.

در بین بیش از ۵۰۰ هزار نفر در انگلستان، شیوع وزن داده شده ی کووید-۱۹ (self-reported COVID-19) بر اساس گفته خود این افراد ۱۹/۲ درصد بوده است. در بین حدود ۷۵ هزار فرد علامت دار در ابتدای عفونت، ۳۷/۷ درصد حداقل یک علامت و ۱۴/۸ درصد، تعداد ۳ یا بیشتری از علائم را برای حداقل ۱۲ هفته تجربه کرده اند و این میانگین وزن داده شده شیوع برای جمعیت را برای یک علامت، ۵/۷۵٪ (معادل حدود ۲ میلیون نفر در انگلستان) و ۲/۲۲٪ برای تعداد ۳ یا بیشتر علامت نشان می‌دهد. تقریبا یک سوم از افردی که حداقل یک مورد از علائمشان برای حداقل ۱۲ هفته ادامه داشته، ذکر کرده اند که در ابتدا علائم شدید داشته اند که روی زندگی روزانه شان اثر داشته است. ریسک فاکتورهای داشتن علائم طول کشیده شامل جنسیت مونث، سن بالا (به ازای هر دهه ۳/۵ درصد)، چاقی، سیگار و ... بوده است و به نظر می‌رسد نژاد آسیاسیی فاکتور محافظت کننده بوده است. به صورت کلی دو دسته یا کلاستر بزرگ بر اساس علائم یکی با خستگی و یکی با مشکلات تنگی نفس و تنفسی وجود داشته است.

موارد جدید کووید-۱۹ در آفریقای جنوبی به تعداد ۱۸۷۶۲ نفر رسیده است و رکورد از ۹ ژانویه است. روز قبل ۱۷۴۹۳ مورد بود.

تعداد موارد بستری کووید-۱۹ در موسکو به رکورد جدید بالایی رسیده ولی مقدار آن ذکر نشده است. در روسیه موارد جدید در ۲۴ ساعت گذشته ۲۰۳۹۳ مورد گزارش شده که از ژانویه بیشترین مورد بوده و ۶۰۱ مورد مرگ‌هم بوده است.

در انگلستان هم موارد جدید (۱۵۸۱۰ نفر) نسبت به هفته قبل ۵۱٪ افزایش داشته است و مرگ هم ۱۸ نفر گزارش شده است.

در حال حاضر بیش از ۹۰٪ موارد جدید در اسرائیل بواسطه واریانت دلتا بوده است.

تزریق دز سوم واکسن کووید-۱۹ در بیماران پیوندی منجر به ایمنی زایی بیشتر قابل ملاحظه می‌شود.

۱۰۱ بیمار پیوند عضو‌ (۷۸ پیوند کلیه و ۱۲ پیوند کبد و ۸ پیوند ریه یا قلب و ۳ پیوند پانکراس) با سه دز فایزر واکسینه شده اند. دو دز اول به فاصله یک ماه و دز سوم حدودا دو ماه بعد از دز دوم بوده است. تقریبا فاصله بین پیوند و واکسیناسیون حدودا ۱۰۰ روز بوده است. شیوع آنتی بادی ضد ویروس قبل از دز اول، قبل از دز دوم، قبل از دز سوم و ۴ هفته بعد از دز سوم به ترتیب ۰، ۴، ۴۰ و ۶۸ درصد بوده است. از ۵۹ نفری که قبل از دز سوم سرم منفی بوده اند، ۲۶ نفر بعد از ۴ هفته از دز سوم سرم مثبت شده اند. بیماران بدون پاسخ آنتی بادی، مسن تر، ایمونوساپرس بیشتر و GFR برآورد شده کمتر داشته اند. بعد از دز سوم عوارض جدی و رد پیوند گزارش نشده است. تا زمان مطالعه هم هیچکدام از بیماران به کووید-۱۹ مبتلا نشده اند.

از علل تاخیر در ورود واکسن:
رئیس غذا و دارو، ۱۵ بهمن ۹۹: «هر چه واکسن دیرتر تحویل داده شود قیمت کمتر می‌شود و اینکه می‌بینید مسئولان از جواب دادن صریح و آشکار طفره می‌روند و پاسخ آشکار نمی‌دهند، به این دلیل است که ما در مرحله چانه زنی هستیم و اگر تولید داخل برسد قیمت وارداتی کاهش پیدا می‌کند و اگر نیاز داخلی کافی نباشد واکسن را وارد می‌کنیم»

به طور میانگین در ده روز گذشته، روزانه حدودا ۵۳۰۰ نفر دز اول و ۲۶۰۰۰ نفر نیز دز دوم واکسن کووید-۱۹ را در ایران دریافت کرده اند.

نمودار، تعدادِ تزربق روزانه (آبی: دز اول و قرمز: دز دوم) را نشان می‌دهد. از ۱۴ خرداد، تعداد دز دوم تزریق شده ی روزانه از دز اول بیشتر شده است.

میانگین تزریق روزانه دز اول و دوم از ۲۵ فروردین تاکنون به ترتیب ۵۶ و ۱۴ هزار بوده است.

کمترین مقدار تزریق دز اول، مربوط به ۲۵ خرداد بوده که ۱۲۶۷ نفر دز اول را دریافت کرده اند. در آن روز، ۸۷۱۱ نفر نیز دز دوم گرفته اند.

۵/۲۵ درصد از مردم حداقل یک دز و ۱/۳۴ درصد نیز هر دو دز را گرفته اند.

با توجه به این که فعلا ۱۱۲۷۸۸۶ دز دوم تزربق شده، هنوز آن ۱/۳ میلیون نفری که قرار بود واکسیناسیونشان تا قبل از عید شروع شود، کامل نشده است.

یک گزارش خبری از داده های وزارت بهداشت آرژانتین نشان داده است که یک دز از اسپوتنیک یا استرازنکا توانسته تا بین ۷۰ تا ۸۰ درصد مرگ افراد با سن حداقل ۶۰ سال را کاهش دهد. داده ها بر اساس واکسیناسیون حدود ۴۵۰ هزار نفر با سن حداقل ۶۰ سال و دریافت حداقل یک دز از استرازنکا یا اسپوتنیک بوده است.