Scientometrics
احتمالا به زودی کاندیدهای واکسن جدیدی به مرحله فاز سوم میرسند(مثل سیناژن) و باید در مورد این که به گروه کنترل، پلاسبو (واکسن نما) زده شود و یا از واکسنهای فعال موجود استفاده شود تصمیم گرفت. حالا قرار است وبیناری علمی در مورد چالش های پیش روی اجرای فاز سوم…
فردا قرار است کمیته ملی اخلاق در این مورد تصمیم گیری کند که مطالعات کاندیدهای واکسن جدید کووید-۱۹ در فاز سوم به چه شکلی برگزار شود؟
آیا همراه با گروه پلاسبو باشد و واکسن نما تزریق شود و یا این که به جای پلاسبو از گروه کنترل با واکسن فعال استفاده شود و مطالعه به شکل Non-inferiority انجام شود.
دو کاندید واکسن رازی و سیناژن احتمالا به زودی مجوز انجام مطالعه فاز سوم را دریافت میکنند. احتمالا با کمی تاخیر کاندید واکسن فخرا نیز این مجوز را کسب کند. پس احتمالا سه واکسن برای ورود به فاز سوم خواهیم داشت.
قبل از این تصمیم گیری توسط کمیته اخلاق، وبیناری بسیار خوب از سوی این کمیته و با مدیریت عالی جناب دکتر فتوحی برگزار شد که در آن افراد متخصص و ... حضور داشتند و به تبادل نظر در این مورد پرداختند. برخی مواردی که در این وبینار در مورد موضوع اصلی آن مطرح شد را اینجا خلاصه عنوان میکنم.
۱- موضوع اصلی این بوده است که اگر قرار باشد با وجود واکسن های مجوز دار، کاندیدهای واکسن جدید مطالعه شوند و در مطالعات آنها هم از پلاسبو یا واکسن نما استفاده شود، گروهی که پلاسبو میگیرند احتمالا در معرض (بیشتر) ابتلا به کووید-۱۹ و عوارض آن قرار میگیرند و این در حالی است که واکسن مناسب الان در دسترس است و در نتیجه شاید انجام مطالعه همراه با پلاسبو کاری غیر اخلاقی باشد.
۲- از طرفی مطرح شد که بر اساس برنامه ملی واکسیناسیون در حال حاضر همه واجد دریافت واکسن نیستند و مثلا فعلا تقریبا افراد بالای ۵۰ سال در کشور واجد دریافت واکسن هستند. پس باز هم شاید بتوان گفت که در گروه سنی ۱۸ تا ۵۰ سال، امکان استفاده از پلاسبو وجود دارد و هر وقت فردی در اولویت تزریق قرار گرفت میتوان واکسن اصلی فعال را به وی تزریق کرد.
۳- نکته ی دیگر این که در حال حاضر با توجه به این که اکثر جمعیت بالای ۶۰ سال واکسینه شده اند و یا در حال دریافت واکسن هستند، مطالعات فاز سوم کاندید های واکسن جدید ممکن است در وارد کردن افراد در گروه سنی بالا مشکل داشته باشند. البته اگر قرار باشد هدف از این مطالعات تهیه واکسن برای کشور ما باشد، و گروه سنی بالای ۶۰ یا بالای ۵۰ هم واکسن از قبل دریافت کرده باشند، در نتیجه شاید طراحی مطالعه برای گروه سنی ۱۸ تا ۵۰ سال کافی باشد.
۴- به هر جهت باید در نظر داشت که از نظر سطح شواهد انجام مطالعه با گروه پلاسبو نسبت به انجام آن با گروه واکسن فعال به شکل Non-Inferiority در رتبه بالاتری قرار دارد و به این شکل تاثیرگذاری واکسن به شکل مستقیم مشخص میشود. ولی به شکل Non-Inferiority ما فقط میتوانیم بگوییم کاندید واکسن جدید هم مشابه واکسن قبلی عمل میکند. چالش دیگر اینجاست که باید یک حاشیه یا مارژینی برای این هم ارزی هم تعیین شود.
۵- وقتی مطالعه به شکل Non-Inferiority برگزار میشود، نیاز به حجم نمونه بیشتری نسبت به حالت با پلاسبو است. از طرفی چون از کاندید واسکن و واکسن فعال استفاده شده احتمالا بروز بیماری و بستری و مرگ و ... کمتر خواهد شد و در نتیجه پیگیری بیماران نیز نیاز به مدت زمان بیشتری خواهد داشت.
۶- اگر قرار باشد مطالعه به شکل Non-Inferiority اجرا شود، باید تعیین کرد که از کدام واکسن فعال میخواهیم استفاده کنیم؟ برکت؟ که خودش هنوز تاثیرگذار بودنش مشخص نیست؟ یا ساینوفارم و استرازنکا و ....؟ اینجا بحث واریانتها هم به خصوص بحث واریانت دلتا باید مد نظر قرار بگیرد. در مطالعه به شکل Non-Inferiority اگر واکسن فعال استفاده شده در گروه کنترل موثر نباشد، خوب دیگر اگر کاندید واکسن مورد مطالعه ما هم بی اثر باشد، جواب هم ارز بودن در نهایت در مطالعه به دست خواهد آمد.
۷- نکنه ی بعدی این که در طراحی مطالعه به شکل Non-Inferiority اگر گروهی که واجد شرایط دریافت واکسن طبق برنامه ملی واکسیناسیون نباشند و به خاطر شرکت در کارآزمایی بالینی، موفق به دریافت واکسن فعال شوند، باز اینجا شاید کاری غیر اخلاقی صورت گرفته باشد.
۸- شرکت سیناژن هم در این برنامه اعلام کرد که طبق قرار دادش با استرالیا باید مطالعه را همراه با پلاسبو پیش ببرد و اگر این طور نشود (احتمالا) قراردادش فسخ میشود.
ادامه⬇️
آیا همراه با گروه پلاسبو باشد و واکسن نما تزریق شود و یا این که به جای پلاسبو از گروه کنترل با واکسن فعال استفاده شود و مطالعه به شکل Non-inferiority انجام شود.
دو کاندید واکسن رازی و سیناژن احتمالا به زودی مجوز انجام مطالعه فاز سوم را دریافت میکنند. احتمالا با کمی تاخیر کاندید واکسن فخرا نیز این مجوز را کسب کند. پس احتمالا سه واکسن برای ورود به فاز سوم خواهیم داشت.
قبل از این تصمیم گیری توسط کمیته اخلاق، وبیناری بسیار خوب از سوی این کمیته و با مدیریت عالی جناب دکتر فتوحی برگزار شد که در آن افراد متخصص و ... حضور داشتند و به تبادل نظر در این مورد پرداختند. برخی مواردی که در این وبینار در مورد موضوع اصلی آن مطرح شد را اینجا خلاصه عنوان میکنم.
۱- موضوع اصلی این بوده است که اگر قرار باشد با وجود واکسن های مجوز دار، کاندیدهای واکسن جدید مطالعه شوند و در مطالعات آنها هم از پلاسبو یا واکسن نما استفاده شود، گروهی که پلاسبو میگیرند احتمالا در معرض (بیشتر) ابتلا به کووید-۱۹ و عوارض آن قرار میگیرند و این در حالی است که واکسن مناسب الان در دسترس است و در نتیجه شاید انجام مطالعه همراه با پلاسبو کاری غیر اخلاقی باشد.
۲- از طرفی مطرح شد که بر اساس برنامه ملی واکسیناسیون در حال حاضر همه واجد دریافت واکسن نیستند و مثلا فعلا تقریبا افراد بالای ۵۰ سال در کشور واجد دریافت واکسن هستند. پس باز هم شاید بتوان گفت که در گروه سنی ۱۸ تا ۵۰ سال، امکان استفاده از پلاسبو وجود دارد و هر وقت فردی در اولویت تزریق قرار گرفت میتوان واکسن اصلی فعال را به وی تزریق کرد.
۳- نکته ی دیگر این که در حال حاضر با توجه به این که اکثر جمعیت بالای ۶۰ سال واکسینه شده اند و یا در حال دریافت واکسن هستند، مطالعات فاز سوم کاندید های واکسن جدید ممکن است در وارد کردن افراد در گروه سنی بالا مشکل داشته باشند. البته اگر قرار باشد هدف از این مطالعات تهیه واکسن برای کشور ما باشد، و گروه سنی بالای ۶۰ یا بالای ۵۰ هم واکسن از قبل دریافت کرده باشند، در نتیجه شاید طراحی مطالعه برای گروه سنی ۱۸ تا ۵۰ سال کافی باشد.
۴- به هر جهت باید در نظر داشت که از نظر سطح شواهد انجام مطالعه با گروه پلاسبو نسبت به انجام آن با گروه واکسن فعال به شکل Non-Inferiority در رتبه بالاتری قرار دارد و به این شکل تاثیرگذاری واکسن به شکل مستقیم مشخص میشود. ولی به شکل Non-Inferiority ما فقط میتوانیم بگوییم کاندید واکسن جدید هم مشابه واکسن قبلی عمل میکند. چالش دیگر اینجاست که باید یک حاشیه یا مارژینی برای این هم ارزی هم تعیین شود.
۵- وقتی مطالعه به شکل Non-Inferiority برگزار میشود، نیاز به حجم نمونه بیشتری نسبت به حالت با پلاسبو است. از طرفی چون از کاندید واسکن و واکسن فعال استفاده شده احتمالا بروز بیماری و بستری و مرگ و ... کمتر خواهد شد و در نتیجه پیگیری بیماران نیز نیاز به مدت زمان بیشتری خواهد داشت.
۶- اگر قرار باشد مطالعه به شکل Non-Inferiority اجرا شود، باید تعیین کرد که از کدام واکسن فعال میخواهیم استفاده کنیم؟ برکت؟ که خودش هنوز تاثیرگذار بودنش مشخص نیست؟ یا ساینوفارم و استرازنکا و ....؟ اینجا بحث واریانتها هم به خصوص بحث واریانت دلتا باید مد نظر قرار بگیرد. در مطالعه به شکل Non-Inferiority اگر واکسن فعال استفاده شده در گروه کنترل موثر نباشد، خوب دیگر اگر کاندید واکسن مورد مطالعه ما هم بی اثر باشد، جواب هم ارز بودن در نهایت در مطالعه به دست خواهد آمد.
۷- نکنه ی بعدی این که در طراحی مطالعه به شکل Non-Inferiority اگر گروهی که واجد شرایط دریافت واکسن طبق برنامه ملی واکسیناسیون نباشند و به خاطر شرکت در کارآزمایی بالینی، موفق به دریافت واکسن فعال شوند، باز اینجا شاید کاری غیر اخلاقی صورت گرفته باشد.
۸- شرکت سیناژن هم در این برنامه اعلام کرد که طبق قرار دادش با استرالیا باید مطالعه را همراه با پلاسبو پیش ببرد و اگر این طور نشود (احتمالا) قراردادش فسخ میشود.
ادامه⬇️
Scientometrics
احتمالا به زودی کاندیدهای واکسن جدیدی به مرحله فاز سوم میرسند(مثل سیناژن) و باید در مورد این که به گروه کنترل، پلاسبو (واکسن نما) زده شود و یا از واکسنهای فعال موجود استفاده شود تصمیم گرفت. حالا قرار است وبیناری علمی در مورد چالش های پیش روی اجرای فاز سوم…
۹- این پیشنهاد هم مطرح شد که این سه کاندید واکسن (رازی، سیناژن و فخرا) هر سه در قالب یک مطالعه و با استفاده از یک گروه پلاسبو، فاز سوم خود را پیش ببرند تا تعداد افراد گروه پلاسبو کاهش پیدا کند و البته اینجا باید به نوع کاندید های واکسن مختلف مورد مطالعه از نظر نحوه تزریق و فاصله بین دو دز و یا تعداد دز توجه کرد.
۱۰- در این وبینار مشخص شد که حداقل ۲۱ کاندید واکسن مختلف در کشور در حال طراحی، ساخت و مطالعه است. در پاسخ به این توجیه که این شرکتها در حال بهبود زیر ساخت علمی کشور هستند هم گفته شد که چرا این پلتفورمهای مختلف همگی روی کووید-۱۹ قرار است بررسی شود و به کشور کمک شود و اینها میتوانند روی موارد دیگر غیر از کووید-۱۹ کار کنند.
متاسفانه من فرصت خلاصه برداری حین وبینار را نداشتم و به هر صورت اینها را اینجا گردآوری کردم. اگر نکته اضافه تری را پیدا کردم حتما عنوان خواهم کرد.
۱۰- در این وبینار مشخص شد که حداقل ۲۱ کاندید واکسن مختلف در کشور در حال طراحی، ساخت و مطالعه است. در پاسخ به این توجیه که این شرکتها در حال بهبود زیر ساخت علمی کشور هستند هم گفته شد که چرا این پلتفورمهای مختلف همگی روی کووید-۱۹ قرار است بررسی شود و به کشور کمک شود و اینها میتوانند روی موارد دیگر غیر از کووید-۱۹ کار کنند.
متاسفانه من فرصت خلاصه برداری حین وبینار را نداشتم و به هر صورت اینها را اینجا گردآوری کردم. اگر نکته اضافه تری را پیدا کردم حتما عنوان خواهم کرد.
آمار امروز واکسن کووید-۱۹ در ایران، تزریق ۴۳۶۷۲۹ دز شامل ۳۷۴۶۰۴ دز اول و ۶۲۱۲۵ دز دوم را نشان میدهد.
این سومین باری است که تزریق روزانه بیش از ۴۰۰ هزار دز داشته ایم و البته تعداد امروز، رکورد تزریق روزانه واکسن کووید-۱۹ در ایران تاکنون بوده است.
متوسط تزریق در هفت روز گذشته به ۲۷۸۴۸۱ دز رسیده است.
۱۰/۵۳ درصد از مردم حداقل یک دز واکسن کووید-۱۹ و ۳/۰۴ درصد از مردم نیز هر دو دز را دریافت کرده اند.
این سومین باری است که تزریق روزانه بیش از ۴۰۰ هزار دز داشته ایم و البته تعداد امروز، رکورد تزریق روزانه واکسن کووید-۱۹ در ایران تاکنون بوده است.
متوسط تزریق در هفت روز گذشته به ۲۷۸۴۸۱ دز رسیده است.
۱۰/۵۳ درصد از مردم حداقل یک دز واکسن کووید-۱۹ و ۳/۰۴ درصد از مردم نیز هر دو دز را دریافت کرده اند.
تاثیرگذاری واکسن فایزر در پیگیری شش ماهه در ادامه ترایال فاز سوم آن در گروه سنی بالای ۱۲ سال (گزارش در قالب پیش مقاله)
🔴 تاثیرگذاری علیه موارد علامت دار
✅ در بین ۴۲۰۹۴ نفر بدون سابقه قبلی کووید-۱۹: ۹۱/۳ درصد (۸۹ تا ۹۳/۲)
✅ در بین ۴۴۴۸۶ نفر بدون توجه به سابقه قبلی کووید-۱۹: ۹۱/۱ درصد (۸۸/۸ تا ۹۳)
🔴 تاثیرگذاری علیه موارد شدید: ۹۶/۷ درصد (۸۰/۳ تا ۹۹/۹)
🔴 تاثیرگذاری بر اساس زمان
✅ تاثیرگذاری بعد از تزریق دز اول و قبل از تزریق دز دوم: ۵۸/۴ درصد (۴۰/۸ تا ۷۱/۲)
✅ از یازده روز بعد از دز اول تا قبل تزریق دز دوم: ۹۱/۷ درصد (۷۹/۶ تا ۹۷/۴). به هر صورت میزان پایداری این تاثیرگذاری بعد از دز اول قابل ارزیابی نبوده است.
✅ هفت روز بعد از دز دوم تا دوماه بعد از آن: ۹۶/۲ درصد (۹۳/۳ تا ۹۸/۱)
✅ از دوماه بعد از دز دوم تا قبل از ۴ ماه: ۹۰/۱ درصد (۸۶/۶ تا ۹۲/۹)
✅ و از ۴ ماه تا آخرین زمان بررسی (۶ ماه): ۸۳/۷ درصد (۷۴/۷ تا ۸۹/۹)
🔴 تاثیرگذاری علیه واریانت بتا بر اساس مطالعه در آفریقای جنوبی (بررسی ۸۰۰ نفر) بر این اساس در این مطالعه ۹ مورد کووید-۱۹ بدون سابقه قبلی کووید-۱۹ دیده شده که همگی درگروه پلاسبو بوده اند و در نتیجه تاثیرگذاری ۱۰۰٪ (۵۳/۵ تا ۱۰۰) گزارش شده است. از این ۹ مورد هشت مورد بررسی شده که همگی از واریانت بتا بوده اند. تاثیرگذاری در دو کشور آرژانتین و برزیل زیر ۹۰٪ بوده است. (حدود ۸۶٪)
🔴 تاثیرگذاری کلی از هفت روز بعد از دز دوم تا شش ماه حدود ۹۱ درصد بوده ولی برآوردها نشان داده است که تاثیرگذاری هر دوماه تقریبا ۶ درصد کاهش مییابد. پیگیری های بیشتر برای بررسی پایداری تاثیرگذاری واکسن در طول زمان ونیاز به دز بوستر و زمان آن لازم است. اکثر افراد گروه پلاسبو دیگر با فایزر واکسینه شده اند ولی پیگیری این افراد تا دو سال و مطالعات تاثیرگذاری در دنیای واقعی و ترایال های بوستر برای بررسی نیاز به دز بوستر کمک کننده خواهد بود.
🔴 تاثیرگذاری علیه موارد علامت دار
✅ در بین ۴۲۰۹۴ نفر بدون سابقه قبلی کووید-۱۹: ۹۱/۳ درصد (۸۹ تا ۹۳/۲)
✅ در بین ۴۴۴۸۶ نفر بدون توجه به سابقه قبلی کووید-۱۹: ۹۱/۱ درصد (۸۸/۸ تا ۹۳)
🔴 تاثیرگذاری علیه موارد شدید: ۹۶/۷ درصد (۸۰/۳ تا ۹۹/۹)
🔴 تاثیرگذاری بر اساس زمان
✅ تاثیرگذاری بعد از تزریق دز اول و قبل از تزریق دز دوم: ۵۸/۴ درصد (۴۰/۸ تا ۷۱/۲)
✅ از یازده روز بعد از دز اول تا قبل تزریق دز دوم: ۹۱/۷ درصد (۷۹/۶ تا ۹۷/۴). به هر صورت میزان پایداری این تاثیرگذاری بعد از دز اول قابل ارزیابی نبوده است.
✅ هفت روز بعد از دز دوم تا دوماه بعد از آن: ۹۶/۲ درصد (۹۳/۳ تا ۹۸/۱)
✅ از دوماه بعد از دز دوم تا قبل از ۴ ماه: ۹۰/۱ درصد (۸۶/۶ تا ۹۲/۹)
✅ و از ۴ ماه تا آخرین زمان بررسی (۶ ماه): ۸۳/۷ درصد (۷۴/۷ تا ۸۹/۹)
🔴 تاثیرگذاری علیه واریانت بتا بر اساس مطالعه در آفریقای جنوبی (بررسی ۸۰۰ نفر) بر این اساس در این مطالعه ۹ مورد کووید-۱۹ بدون سابقه قبلی کووید-۱۹ دیده شده که همگی درگروه پلاسبو بوده اند و در نتیجه تاثیرگذاری ۱۰۰٪ (۵۳/۵ تا ۱۰۰) گزارش شده است. از این ۹ مورد هشت مورد بررسی شده که همگی از واریانت بتا بوده اند. تاثیرگذاری در دو کشور آرژانتین و برزیل زیر ۹۰٪ بوده است. (حدود ۸۶٪)
🔴 تاثیرگذاری کلی از هفت روز بعد از دز دوم تا شش ماه حدود ۹۱ درصد بوده ولی برآوردها نشان داده است که تاثیرگذاری هر دوماه تقریبا ۶ درصد کاهش مییابد. پیگیری های بیشتر برای بررسی پایداری تاثیرگذاری واکسن در طول زمان ونیاز به دز بوستر و زمان آن لازم است. اکثر افراد گروه پلاسبو دیگر با فایزر واکسینه شده اند ولی پیگیری این افراد تا دو سال و مطالعات تاثیرگذاری در دنیای واقعی و ترایال های بوستر برای بررسی نیاز به دز بوستر کمک کننده خواهد بود.
Telegram
Scientometrics
آیا اجازه استفاده از واکسن قبل از شروع مطالعات بالینی وجود دارد؟ کمیته اخلاق و غذا و دارو از آن مطلع بوده اند؟
✅ سوال: خود دکتر عبدلی (فناور کاندید واکسن برکت) چه واکسنی را تزریق کرده اند؟ پاسخ جناب دکتر عبدلی: ...روزهای اولی که کار میکردیم، چون همه اش با ویروس در تماس بودیم و ویروس را غلیظ میکردیم، همان روزهای اول کل تیم ما برکت را زدیم. این یکی از سوالاتی است که در برنامه لایو اینستاگرامی خانم دکتر آزاده کرمی از جناب دکتر عبدلی پرسیده شد. (ویدئوی پایین پست)
یعنی در روزهایی که مشغول کار روی ویروسبرای ساخت واکسن برکت بودند، همان واکسن را که هنوز ساخته / آزمایش نشده بود زدند؟
توئیتر پوریاناظمی
✅ قبلا هم در مصاحبه ای دیگر جناب دکتر عبدلی فرموده بودند که «قبل از اینکه کسی این واکسن را تزریق کند ما خودمان بهعنوان تیم تحقیقاتی واکسن را زدیم تا نشان دهیم به واکسنی که ساختهایم اطمینان کامل داریم و اگر خودمان شک داشتیم نمیتوانستیم آن را به مردم توصیه کنیم، به همین دلیل همه فناوران و اعضای تیم و کسانی که مستقیم با ویروس کار میکردیم برای اطمینان بخشی واکسن را تزریق کردیم. در حال حاضر هم افراد سرشناس این واکسن را تزریق میکنند و مفهومش این است که ما خودمان را باور داریم و در عمل این موضوع را ثابت میکنیم که به خودباوری و اعتماد به محصول داخلی رسیدهایم.»
✅ از طرفی قبلا هم شخصی به نام فرهاد (ویروس شناس و ظاهرا عضو هیئت علمی) در توئیتر ادعا کرده بود که من و عده ای از دوستانم خارج از برنامه و قبل از شروع کارآزمایی بالینی حاضر شدیم واکسن (برکت) را بزنیم. بعدا اما ایشان در توئیتی ادعای خود را پس گرفتند، عذرخواهی و اکانت خود را دی اکیتو کردند.
🔴 سوالات مهم:
آیا شرکت شفافارمد، برای تزریق یک ماده برای اولین بار به انسان مجوز از کمیته اخلاق داشته است؟ آیا کمیته اخلاق از این موضوع آگاه بوده است؟ آیا سازمان غذا و دارو از دریافت واکسن از همان ابتدای کار مطلع بوده است؟ آیا این کار شفا فارمد، مطابق با اصول GCP و بیانیه هلسینکی و ... بوده است؟ این تزریق روی چه تعدادی از افراد، تحت چه عنوانی و با چه برنامه ای صورت گرفته است و نتایج آن چه بوده است؟. آیا کاندید واکسنی که در فاز یک هم استفاده شده همانی بوده که به این افراد تزریق شده و یا تغییری داشته است؟ و سوالات دیگر...
✅ سوال: خود دکتر عبدلی (فناور کاندید واکسن برکت) چه واکسنی را تزریق کرده اند؟ پاسخ جناب دکتر عبدلی: ...روزهای اولی که کار میکردیم، چون همه اش با ویروس در تماس بودیم و ویروس را غلیظ میکردیم، همان روزهای اول کل تیم ما برکت را زدیم. این یکی از سوالاتی است که در برنامه لایو اینستاگرامی خانم دکتر آزاده کرمی از جناب دکتر عبدلی پرسیده شد. (ویدئوی پایین پست)
یعنی در روزهایی که مشغول کار روی ویروسبرای ساخت واکسن برکت بودند، همان واکسن را که هنوز ساخته / آزمایش نشده بود زدند؟
توئیتر پوریاناظمی
✅ قبلا هم در مصاحبه ای دیگر جناب دکتر عبدلی فرموده بودند که «قبل از اینکه کسی این واکسن را تزریق کند ما خودمان بهعنوان تیم تحقیقاتی واکسن را زدیم تا نشان دهیم به واکسنی که ساختهایم اطمینان کامل داریم و اگر خودمان شک داشتیم نمیتوانستیم آن را به مردم توصیه کنیم، به همین دلیل همه فناوران و اعضای تیم و کسانی که مستقیم با ویروس کار میکردیم برای اطمینان بخشی واکسن را تزریق کردیم. در حال حاضر هم افراد سرشناس این واکسن را تزریق میکنند و مفهومش این است که ما خودمان را باور داریم و در عمل این موضوع را ثابت میکنیم که به خودباوری و اعتماد به محصول داخلی رسیدهایم.»
✅ از طرفی قبلا هم شخصی به نام فرهاد (ویروس شناس و ظاهرا عضو هیئت علمی) در توئیتر ادعا کرده بود که من و عده ای از دوستانم خارج از برنامه و قبل از شروع کارآزمایی بالینی حاضر شدیم واکسن (برکت) را بزنیم. بعدا اما ایشان در توئیتی ادعای خود را پس گرفتند، عذرخواهی و اکانت خود را دی اکیتو کردند.
🔴 سوالات مهم:
آیا شرکت شفافارمد، برای تزریق یک ماده برای اولین بار به انسان مجوز از کمیته اخلاق داشته است؟ آیا کمیته اخلاق از این موضوع آگاه بوده است؟ آیا سازمان غذا و دارو از دریافت واکسن از همان ابتدای کار مطلع بوده است؟ آیا این کار شفا فارمد، مطابق با اصول GCP و بیانیه هلسینکی و ... بوده است؟ این تزریق روی چه تعدادی از افراد، تحت چه عنوانی و با چه برنامه ای صورت گرفته است و نتایج آن چه بوده است؟. آیا کاندید واکسنی که در فاز یک هم استفاده شده همانی بوده که به این افراد تزریق شده و یا تغییری داشته است؟ و سوالات دیگر...
Telegram
Scientometrics
آمار امروز تزریق واکسن کووید-۱۹ در ایران، تزریق ۲۱۰۴۱۸ در شامل ۱۸۶۲۰۱ دز اول و ۲۴۲۱۷ دز دوم را نشان میدهد.
بعد از سه روز متوالی تزریق بالای ۴۰۰ هزار دز، مجددا آمار تزریق روزانه به حدود ۲۱۰ هزار دز کاهش داشت.
تابه حال ۱۱/۱۵ درصد از مردم حداقل یک دز و ۳/۱۵ درصد از مردم هر دو دز واکسن کووید-۱۹ را دریافت کرده اند.
بعد از سه روز متوالی تزریق بالای ۴۰۰ هزار دز، مجددا آمار تزریق روزانه به حدود ۲۱۰ هزار دز کاهش داشت.
تابه حال ۱۱/۱۵ درصد از مردم حداقل یک دز و ۳/۱۵ درصد از مردم هر دو دز واکسن کووید-۱۹ را دریافت کرده اند.
✅ تا به حال نزدیک به ۱۷ میلیون دز واکسن خارجی وارد کشور شده است (۱۶۹۳۳۶۷۰ دز):
۱۱۱۵۰۰۰۰ دز ساینوفارم
۴۶۳۸۶۷۰ دز استرازنکا (کره جنوبی، ایتالیا، ژاپن و روسیه)
۱۰۲۰۰۰۰ دز اسپوتنیک
۱۲۵۰۰۰ دز کووکسین هند
✅ از طرفی طبق توئیت دکتر جهانپور تا به حال ۱/۲ میلیون دز برکت و ۱۳۰ هزار دز پاستوکووک تحویل وزارت بهداشت شده است. قرار بود (صحبت مسئولین مختلف از جمله دکتر رئیسی) از مرداد هر هفته حداقل یک میلیون دز برکت تحویل داده شود که این وعده برای هفته اول هنوز محقق نشده است.
✅ در نتیجه کل واکسنهای تحویل داده شده به وزارت بهداشت به ۱۸۲۶۳۶۷۰ دز میرسد.
✅ از طرفی تاکنون ۱۲۰۱۸۶۴۸ دز هم تزریق شده و درنتیجه تعداد واکسن باقی مانده در کشور به ۶۲۴۵۰۲۲ دز میرسد.
به روز رسانی:
با ورود محموله سوم واکسن استرازنکا از ژاپن (۷۲۵۹۴۰ دز) کل واکسنهای وارد شده از ژاپن به ۲۹۱۱۸۱۰ دز رسید. کل واکسن خارجی وارد شده هم به ۱۷۶۵۹۶۱۰ دز رسید و با احتساب واکسن داخلی تحویل داده شده (۱/۲ میلیون برکت و ۱۳۰ هزار دز پاستوکووک) و واکسن تزریق شده تاکنون (۱۲۰۱۸۶۴۸)، ۶۹۷۰۹۶۲ دز دیگر واکسن باقی مانده است.
۱۱۱۵۰۰۰۰ دز ساینوفارم
۴۶۳۸۶۷۰ دز استرازنکا (کره جنوبی، ایتالیا، ژاپن و روسیه)
۱۰۲۰۰۰۰ دز اسپوتنیک
۱۲۵۰۰۰ دز کووکسین هند
✅ از طرفی طبق توئیت دکتر جهانپور تا به حال ۱/۲ میلیون دز برکت و ۱۳۰ هزار دز پاستوکووک تحویل وزارت بهداشت شده است. قرار بود (صحبت مسئولین مختلف از جمله دکتر رئیسی) از مرداد هر هفته حداقل یک میلیون دز برکت تحویل داده شود که این وعده برای هفته اول هنوز محقق نشده است.
✅ در نتیجه کل واکسنهای تحویل داده شده به وزارت بهداشت به ۱۸۲۶۳۶۷۰ دز میرسد.
✅ از طرفی تاکنون ۱۲۰۱۸۶۴۸ دز هم تزریق شده و درنتیجه تعداد واکسن باقی مانده در کشور به ۶۲۴۵۰۲۲ دز میرسد.
به روز رسانی:
با ورود محموله سوم واکسن استرازنکا از ژاپن (۷۲۵۹۴۰ دز) کل واکسنهای وارد شده از ژاپن به ۲۹۱۱۸۱۰ دز رسید. کل واکسن خارجی وارد شده هم به ۱۷۶۵۹۶۱۰ دز رسید و با احتساب واکسن داخلی تحویل داده شده (۱/۲ میلیون برکت و ۱۳۰ هزار دز پاستوکووک) و واکسن تزریق شده تاکنون (۱۲۰۱۸۶۴۸)، ۶۹۷۰۹۶۲ دز دیگر واکسن باقی مانده است.
Scientometrics
✅ تا به حال نزدیک به ۱۷ میلیون دز واکسن خارجی وارد کشور شده است (۱۶۹۳۳۶۷۰ دز): ۱۱۱۵۰۰۰۰ دز ساینوفارم ۴۶۳۸۶۷۰ دز استرازنکا (کره جنوبی، ایتالیا، ژاپن و روسیه) ۱۰۲۰۰۰۰ دز اسپوتنیک ۱۲۵۰۰۰ دز کووکسین هند ✅ از طرفی طبق توئیت دکتر جهانپور تا به حال ۱/۲ میلیون…
با ورود محموله سوم واکسن استرازنکا از ژاپن (۷۲۵۹۴۰ دز) کل واکسنهای وارد شده از ژاپن به ۲۹۱۱۸۱۰ دز رسید. کل واکسن خارجی وارد شده هم به ۱۷۶۵۹۶۱۰ دز رسید و با احتساب واکسن داخلی تحویل داده شده (۱/۲ میلیون برکت و ۱۳۰ هزار دز پاستوکووک) و واکسن تزریق شده تاکنون (۱۲۰۱۸۶۴۸)، ۶۹۷۰۹۶۲ دز دیگر واکسن باقی مانده است.
🔴 بررسی عوارض احتمالی واکسنهای کووید-۱۹ استفاده شده در ایران
نوع مطالعه: همگروهی آینده نگر
هدف مطالعه: ارزیابی عوارض احتمالی (واکنشهای موضعی و سیستمیک) واکسن کووید-۱۹ (ساینوفارم، استرازنکا، اسپوتنیک و برکت) که در فاصله ی ۱۸ فروردین تا پایان تیر (تقریبا ۳/۵ ماه) بررسی شده است.
عوارض موضعی و عمومی بررسی شده: قرمزی، گرمی، خارش، تورم، درد، سفتی، کبودی، تب، تهوع، ناخوشی، لرز، سردرد، درد مفاصل، درد عضلات و خستگی.
محل انجام مطالعه: هفت شهر شامل شاهرود، رشت، سنندج، مشهد، بیرجند، زاهدان و کرمان
حجم نمونه: قرار است برای هر واکسن حدود ۳۰ هزار نفر وارد مطالعه شوند و فعلا در فاصله زمانی گفته شده ۲۳۵۰۴ نفر (۵۱/۴ درصد زن) بررسی شده اند.
فعلا برای استرازنکا، اسپوتنیک، ساینوفارم و برکت به ترتیب ۸۹۹۴، ۱۱۲۵، ۱۱۹۸۸ و ۱۴۴۴ نفر بررسی شده اند. میانگین مدت زمان پیگیری برای سه واکسن خارجی تقریبا هشت هفته و برای برکت یک هفته بوده است.
نتایج:
✅ برور حداقل یک واکنش موضعی یا سیستمیک در روز اول بعد از تزریق دز اول برای واکسن های استرازنکا، اسپوتنیک، سینوفارم و برکت به ترتیب در ۹۰/۶، ۸۳/۹، ۴۹/۹ و ۳۹/۵ درصد از افراد بوده است. در روز های بعد روند کاهشی شده و در روز هفتم در ۱۲/۵، ۸/۳، ۸/۴ و ۷/۲ درصد از افراد دیده شده است.
✅ موارد واکنهشای موضعی و سیستمیک در روز اول بعد از دز دوم به ترتیب در ۵۴/۲، ۶۹ و ۳۳/۶ درصد بوده است. نوبت دوم برکت برای شرکت کنندگان هنوز فرا نرسیده و محاسبه صورت نگرفته است.
وقتی قرار است میزان عوارض بین واکسنها مقایسه شود، یکی از فاکتورهایی که باید در نظر گرفت، میانگین سنی و جنسیت شرکت کنندگان برای هر واکسن است. (جدای از کافی بودن حجم نمونه برای هر واکسن) میانگین سنی شرکت کنندگان برای استرازنکا، اسپوتنیک، ساینوفارم و برکت به ترتیب حدودا ۵۸، ۴۶، ۶۴/۹ و ۶۰/۸ بوده است. تقریبا ۴۷ تا ۴۸ درصد از افراد برای واکسنهای خارجی مرد و ۵۴٪ برای برکت مرد بوده اند. بر اساس مطالعات گروه مسن معمولا عوارض کمتری در مطالعات نشان میداده اند.
✅ بروز کووید-۱۹ بعد از واکسن: ۲۲۳ مورد برای استرازنکا و ۱۲ مورد برای اسپوتنیک و ۱۳۲ مورد برای ساینوفارم گزارش شده است. اما وقتی ۱۴ روز بعد از دز دوم را در نظر بگیریم، صفر مورد برای استرازنکا، ۲ مورد برای اسپوتنیک و ۲۰ مورد برای ساینوفارم بوده است. باید توجه داشت دز دوم برای استرازنکا تقریبا برای هیچ یک از شرکت کنندگان زده نشده بوده است. اما در جدول مربوط به این گزارش تعداد موارد ابتلا برای استرازنکا بعد از دز دوم هم صفر گزارش شده است.
فعلا این مورد برای برکت قابل محاسبه نبوده است. نکته ی مهم دیگر این که میزان در معرض بودن افراد را برای ابتلا به کووید-۱۹ باید در نظر گرفت. مثلا افرادی که اسپوتنیک زده اند احتمالا همه از کادر درمان بوده اند.
✅ بستری و فوت به علت عارضه واکسن: اسپوتنیک نداشته و ساینوفارم و استرازنکا هر کدام دو مورد. برای برکت فعلا قابل محاسبه نبوده است. موردی از مرگ به علت عارضه واکسن گزارش نشده است. درمجموع از ۱۸۴ مورد بستری گزارش شده، تنها بک مورد PTE آنهم بعد از ساینوفارم گزارش شده است.
✅ این گزارش توسط کمیته راهبردی مطالعات واکسن کووید-۱۹ از وزارت بهداشت به عنوان اولین گزارش از عوارض واکسن کووید-۱۹ در ایران منتشر میشود. البته این گزارش در قالب مطالعه کوهورت بوده و امیدواریم گزارشهای هفتگی از عوارض داشته باشیم. بررسی وثبت آنها کافی نیست باید منتشر شود.
از طرفی به من گفته شده است که چندین مطالعه اثربخشی هم در کشور در حال اجراست که امیدوارم زودتر نتایج آن منتشر شود.
متن کامل گزارش را از اینجا ببینید:
نوع مطالعه: همگروهی آینده نگر
هدف مطالعه: ارزیابی عوارض احتمالی (واکنشهای موضعی و سیستمیک) واکسن کووید-۱۹ (ساینوفارم، استرازنکا، اسپوتنیک و برکت) که در فاصله ی ۱۸ فروردین تا پایان تیر (تقریبا ۳/۵ ماه) بررسی شده است.
عوارض موضعی و عمومی بررسی شده: قرمزی، گرمی، خارش، تورم، درد، سفتی، کبودی، تب، تهوع، ناخوشی، لرز، سردرد، درد مفاصل، درد عضلات و خستگی.
محل انجام مطالعه: هفت شهر شامل شاهرود، رشت، سنندج، مشهد، بیرجند، زاهدان و کرمان
حجم نمونه: قرار است برای هر واکسن حدود ۳۰ هزار نفر وارد مطالعه شوند و فعلا در فاصله زمانی گفته شده ۲۳۵۰۴ نفر (۵۱/۴ درصد زن) بررسی شده اند.
فعلا برای استرازنکا، اسپوتنیک، ساینوفارم و برکت به ترتیب ۸۹۹۴، ۱۱۲۵، ۱۱۹۸۸ و ۱۴۴۴ نفر بررسی شده اند. میانگین مدت زمان پیگیری برای سه واکسن خارجی تقریبا هشت هفته و برای برکت یک هفته بوده است.
نتایج:
✅ برور حداقل یک واکنش موضعی یا سیستمیک در روز اول بعد از تزریق دز اول برای واکسن های استرازنکا، اسپوتنیک، سینوفارم و برکت به ترتیب در ۹۰/۶، ۸۳/۹، ۴۹/۹ و ۳۹/۵ درصد از افراد بوده است. در روز های بعد روند کاهشی شده و در روز هفتم در ۱۲/۵، ۸/۳، ۸/۴ و ۷/۲ درصد از افراد دیده شده است.
✅ موارد واکنهشای موضعی و سیستمیک در روز اول بعد از دز دوم به ترتیب در ۵۴/۲، ۶۹ و ۳۳/۶ درصد بوده است. نوبت دوم برکت برای شرکت کنندگان هنوز فرا نرسیده و محاسبه صورت نگرفته است.
وقتی قرار است میزان عوارض بین واکسنها مقایسه شود، یکی از فاکتورهایی که باید در نظر گرفت، میانگین سنی و جنسیت شرکت کنندگان برای هر واکسن است. (جدای از کافی بودن حجم نمونه برای هر واکسن) میانگین سنی شرکت کنندگان برای استرازنکا، اسپوتنیک، ساینوفارم و برکت به ترتیب حدودا ۵۸، ۴۶، ۶۴/۹ و ۶۰/۸ بوده است. تقریبا ۴۷ تا ۴۸ درصد از افراد برای واکسنهای خارجی مرد و ۵۴٪ برای برکت مرد بوده اند. بر اساس مطالعات گروه مسن معمولا عوارض کمتری در مطالعات نشان میداده اند.
✅ بروز کووید-۱۹ بعد از واکسن: ۲۲۳ مورد برای استرازنکا و ۱۲ مورد برای اسپوتنیک و ۱۳۲ مورد برای ساینوفارم گزارش شده است. اما وقتی ۱۴ روز بعد از دز دوم را در نظر بگیریم، صفر مورد برای استرازنکا، ۲ مورد برای اسپوتنیک و ۲۰ مورد برای ساینوفارم بوده است. باید توجه داشت دز دوم برای استرازنکا تقریبا برای هیچ یک از شرکت کنندگان زده نشده بوده است. اما در جدول مربوط به این گزارش تعداد موارد ابتلا برای استرازنکا بعد از دز دوم هم صفر گزارش شده است.
فعلا این مورد برای برکت قابل محاسبه نبوده است. نکته ی مهم دیگر این که میزان در معرض بودن افراد را برای ابتلا به کووید-۱۹ باید در نظر گرفت. مثلا افرادی که اسپوتنیک زده اند احتمالا همه از کادر درمان بوده اند.
✅ بستری و فوت به علت عارضه واکسن: اسپوتنیک نداشته و ساینوفارم و استرازنکا هر کدام دو مورد. برای برکت فعلا قابل محاسبه نبوده است. موردی از مرگ به علت عارضه واکسن گزارش نشده است. درمجموع از ۱۸۴ مورد بستری گزارش شده، تنها بک مورد PTE آنهم بعد از ساینوفارم گزارش شده است.
✅ این گزارش توسط کمیته راهبردی مطالعات واکسن کووید-۱۹ از وزارت بهداشت به عنوان اولین گزارش از عوارض واکسن کووید-۱۹ در ایران منتشر میشود. البته این گزارش در قالب مطالعه کوهورت بوده و امیدواریم گزارشهای هفتگی از عوارض داشته باشیم. بررسی وثبت آنها کافی نیست باید منتشر شود.
از طرفی به من گفته شده است که چندین مطالعه اثربخشی هم در کشور در حال اجراست که امیدوارم زودتر نتایج آن منتشر شود.
متن کامل گزارش را از اینجا ببینید:
Telegram
Scientometrics
فراخوان_تحقیقات_حوزه_کووید_۱۹_از_سوی_موسسه_نیماد.pdf
850.2 KB
فراخوان طرح هاى تحقیقاتى حوزه کووید-۱۹ بر اساس پازل پژوهشى تهیه شده توسط کمیته ساماندهى تحقیقات کووید-۱۹ از معاونت تحقیقات و فناورى وزارت بهداشت و از طریق موسسه نیماد
http://nimad.ac.ir/content/225/Call-on-RFPs-
http://nimad.ac.ir/content/225/Call-on-RFPs-
Scientometrics
🔴 تعداد موارد TTS یا VITT متعاقب دریافت واکسن در انگلستان تا تاریخ هفتم ژولای: ✅ از حدود ۳۱/۳ میلیون دز فایزر که به ۱۹/۷ میلیون نفر تزریق شده ۱۴ مورد از VITT گزارش شده است. این موارد ۶ خانم و ۸ مرد و در گروه سنی بین ۳۱ تا ۹۱ سال بوده است و میزان مرگ کلی…
🔴 تعداد موارد TTS یا VITT متعاقب دریافت واکسن در انگلستان تا تاریخ 21 ژولای:
✅ از حدود 33.3 میلیون دز فایزر که به 20.4 میلیون نفر تزریق شده 15 مورد از VITT گزارش شده است. این موارد 6 خانم و 9 مرد و در گروه سنی بین ۳۱ تا ۹۱ سال بوده است و میزان مرگ کلی هم ۷٪ بوده است.
✅ از حدود 1.6 میلیون دز مادرنا که به 1.3 میلیون نفر زده شده، هیچ موردی از TTS گزارش نشده است.
✅ از حدود 47.9 میلیون دز استرازنکا که تزریق شده، 411 مورد از TTS گزارش شده است.
از این 411 مورد، 368 نفر بعد از دز اول ( از 24.7 میلیون دز) و 43 مورد هم بعد از دز دوم (از 23.2 میلیون دز) بوده است.
198 مرد و 211 خانم و ۲ نفر نامشخص بوده اند (۱۸ تا ۹۳ سال) و نسبت زن به مرد ۱/۰۶ بوده است. و 73 نفر (۱۸%) فوت شده اند و ۶ مرگ بعد از دز دوم بوده است.
همچنین CVST در 146 مورد (میانگین سنی ۵۴ سال) دیده شده است.
مهم: میزان بروز بعد از دز اول در سن ۱۸ تا ۴۹ سال برابر با 20.5 مورد در هر یک میلیون و در سن بالای ۵۰ سال برابر با 10.8 در هر یک میلیون دز بوده است.
به صورت کلی میزان بروز بعد از دز دوم برابر با 1.9 مورد در هر یک میلیون دز بوده است. در گروه سنی بالای ۵۰ سال میزان بروز کلی 1.8 در هر یک میلیون دز بوده است. در گروه سنی ۱۸ تا ۴۹ میزان بروز 0.9 مورد در هر یک میلیون دز تزریق شده بوده است. دز دوم تزریق شده در گروه سنی بالای ۵۰ سال و ۱۸ تا ۴۹ سال به ترتیب حدودا 15.7 و 7.5 میلیون دز بوده است.
🔴 درمورد سندروم capillary leak syndrome
بعد از بیش از 47.9 میلیون دز استرازنکا که تزریق شده 9 مورد از این سندروم گزارششده است. از این 9 مورد هم دو نفر سابقه این سندروم را داشته اند. توصیه شده افراد با این سابقه، استرازنکا دریافت نکنند.
🔴 درمورد میوکاردیت و پریکاردیت
134 مورد از میوکاردیت و 117 مورد از پریکاردیت متعاقب استفاده از فایزر گزارش شده است. همچنین دو مورد پریکاردیت ویروسی و یک مورد اندوکاردیت استرپتوکوکیهم گزارش شده است.
برای استرازنکا تاکنون 82 مورد میوکاردیت و 135 مورد پریکاردیت و 5 مورد پریکاردیت و اندوکاردیت ویروسی، ۲ مورد اندوکاردیت باکتریایی، گزارش شده است
و برای مادرنا تاکنون 19 مورد میوکاردیت و 20 مورد پری کاردیت و یک مورد اندوکاردیت گزارش شده است.
میزان مورد انتظار از میوکاردیت و پری کاردیت در هر سال در انگلستان ۶ و ۱۰ مورد جدید در هر ۱۰۰ هزار مورد است. افرایشی در این موارد متعاقب واکسیناسیون با مادرنا و فایزر با الگوی وقوع بیشتر در افراد جوان و مرد و متعاقب دز دوم مشاهده شده است. این موارد بسیار نادر و معمولا خفیف بوده که با درمان استاندارد در مدت زمان کوتاهی بهبود پیدا میکنند و اطلاعات این موارد هم به این واکسنها اضافه خواهد شد
🔴 در مورد سندروم گیلن بره:
362 مورد از این سندروم و 20 مورد از میلر فیشر متعاقب استرازنکا گزارش شده است. 38 مورد از گیلن بره متعاقب فایزر و 2 مورد متعاقب مادرنا گزارش شده است.
✅ از حدود 33.3 میلیون دز فایزر که به 20.4 میلیون نفر تزریق شده 15 مورد از VITT گزارش شده است. این موارد 6 خانم و 9 مرد و در گروه سنی بین ۳۱ تا ۹۱ سال بوده است و میزان مرگ کلی هم ۷٪ بوده است.
✅ از حدود 1.6 میلیون دز مادرنا که به 1.3 میلیون نفر زده شده، هیچ موردی از TTS گزارش نشده است.
✅ از حدود 47.9 میلیون دز استرازنکا که تزریق شده، 411 مورد از TTS گزارش شده است.
از این 411 مورد، 368 نفر بعد از دز اول ( از 24.7 میلیون دز) و 43 مورد هم بعد از دز دوم (از 23.2 میلیون دز) بوده است.
198 مرد و 211 خانم و ۲ نفر نامشخص بوده اند (۱۸ تا ۹۳ سال) و نسبت زن به مرد ۱/۰۶ بوده است. و 73 نفر (۱۸%) فوت شده اند و ۶ مرگ بعد از دز دوم بوده است.
همچنین CVST در 146 مورد (میانگین سنی ۵۴ سال) دیده شده است.
مهم: میزان بروز بعد از دز اول در سن ۱۸ تا ۴۹ سال برابر با 20.5 مورد در هر یک میلیون و در سن بالای ۵۰ سال برابر با 10.8 در هر یک میلیون دز بوده است.
به صورت کلی میزان بروز بعد از دز دوم برابر با 1.9 مورد در هر یک میلیون دز بوده است. در گروه سنی بالای ۵۰ سال میزان بروز کلی 1.8 در هر یک میلیون دز بوده است. در گروه سنی ۱۸ تا ۴۹ میزان بروز 0.9 مورد در هر یک میلیون دز تزریق شده بوده است. دز دوم تزریق شده در گروه سنی بالای ۵۰ سال و ۱۸ تا ۴۹ سال به ترتیب حدودا 15.7 و 7.5 میلیون دز بوده است.
🔴 درمورد سندروم capillary leak syndrome
بعد از بیش از 47.9 میلیون دز استرازنکا که تزریق شده 9 مورد از این سندروم گزارششده است. از این 9 مورد هم دو نفر سابقه این سندروم را داشته اند. توصیه شده افراد با این سابقه، استرازنکا دریافت نکنند.
🔴 درمورد میوکاردیت و پریکاردیت
134 مورد از میوکاردیت و 117 مورد از پریکاردیت متعاقب استفاده از فایزر گزارش شده است. همچنین دو مورد پریکاردیت ویروسی و یک مورد اندوکاردیت استرپتوکوکیهم گزارش شده است.
برای استرازنکا تاکنون 82 مورد میوکاردیت و 135 مورد پریکاردیت و 5 مورد پریکاردیت و اندوکاردیت ویروسی، ۲ مورد اندوکاردیت باکتریایی، گزارش شده است
و برای مادرنا تاکنون 19 مورد میوکاردیت و 20 مورد پری کاردیت و یک مورد اندوکاردیت گزارش شده است.
میزان مورد انتظار از میوکاردیت و پری کاردیت در هر سال در انگلستان ۶ و ۱۰ مورد جدید در هر ۱۰۰ هزار مورد است. افرایشی در این موارد متعاقب واکسیناسیون با مادرنا و فایزر با الگوی وقوع بیشتر در افراد جوان و مرد و متعاقب دز دوم مشاهده شده است. این موارد بسیار نادر و معمولا خفیف بوده که با درمان استاندارد در مدت زمان کوتاهی بهبود پیدا میکنند و اطلاعات این موارد هم به این واکسنها اضافه خواهد شد
🔴 در مورد سندروم گیلن بره:
362 مورد از این سندروم و 20 مورد از میلر فیشر متعاقب استرازنکا گزارش شده است. 38 مورد از گیلن بره متعاقب فایزر و 2 مورد متعاقب مادرنا گزارش شده است.
گزارش سی دی سی آمریکا در مورد واریانت دلتای ویروس عامل کووید-۱۹:
اعتراف به این که جنگ با کووید-۱۹ تغییر کرده است.
۱- سرایت پذیری:
برآوردهای فعلی نشان میهد که واریانت دلتای ویروس عامل کووید-۱۹، مسری تر از سارس و مرس، ابولا و آنفولانزای فصلی است. میزان سرایت آن به اندازه آبله مرغان تخمین زده میشود. درواقع برآورد مقدار عدد R0 برای این واریانت حدودا بین ۵ تا ۹ است. مقدار R0 واریانت دلتا تقریبا حداقل دو برابر ویروس اصلی است.
۲- دوره عفونت زایی
دوره عفونت زایی واریانت دلتا نیز احتمالا بیشتر است. مدت زمان شدینگ بالای ویروسی تا میانه ۱۸ روز (به جای ۱۳ روز برای ویروس اصلی) اعلام شده است (بر اساس مدت زمان با مقدار CT کمتر یا مساوی ۳۰ (تاثیر احتمالی روی مدت زمان لازم برای قرنطینه؟)
۳- ریسک ابتلای مجدد به کووید-۱۹
بر اساس داده های انگلستان میدانیم که ریسک ابتلای مجدد به کووید-۱۹ در مورد واریانت دلتا و در مقایسه با واریانت آلفا ۱/۴۶ برابر است. (افزایش ریسک مربوط به گذشت بیش از شش ماه از ابتلای قبلی است و ۲/۳۷ برابر اگر فقط بعد از شش ماه را د نظر بگیریم)
۴- ابتلا به کووید-۱۹ با لود ویروسی بالاتر
وقتی موارد ابتلای بعد از واکسیناسیون در مورد واریانت دلتا و غیر از آن مقایسه شده، میزان لود ویروس در افراد مبتلا به نوع دلتا (تقریبا ده برابر) بیشتر بوده است. (با توجه به مقدار میانگین CT).
نشان داده شده است که میزان لود ویروس در افراد مبتلا بعد از دریافت واکسن یا بدون دریافت واکسن نیز تفاوتی ندارد و این احتمالا مشخص میکند که شاید افراد مبتلا با واریانت دلتا بعد از دریافت واکسن احتمالا به اندازه افراد بدون دریافت واکسن ناقل ویروس هستند؟
۵- مقایسه شدت بیماری ایجاد شده توسط واریانت دلتا با ویروس اصلی یا واریانت آلفا:
بر اساس مطالعه کانادا: شانس بستری، بستری در ICU و مرگ به ترتیب ۲/۲، ۳/۸۷ و ۲/۳۷ برابر بوده است. بر اساس مطالعه سنگاپور، شانس نیاز به اکسیژن، بستری در ICU و یا مرگ ۴/۹ برابر بوده است. مطالعه اسکاتلند نیز شانس بستری را برای واریانت دلتا ۱/۸۵ برابر گزارش کرده است.
۶- تاثیرگذاری فایزر روی واریانت دلتا
تاثیرگذاری فایزر برای موارد علامت دار دلتا در انگلستان و اسکاتلند، کانادا و اسرائیل به ترتیب ۸۰، ۸۷ و ۶۴ درصد و برای بستری به ترتیب ۹۶، ۱۰۰ و ۹۳ درصد گزارش شده است.
۷- نیاز به مداخلات غیر فارماکولوژیک و ماسک زدن
اگر چه واکسیناسیون ریسک ابتلا به عفونت را سه برابر و ریسک بیماری شدید و مرگ را ۱۰ (یا بیشتر) برابر کمتر میکند، با توجه به سرایت پذیری و دوره عفونت زایی بیشتر و تاثیرگذاری کمتر واکسنها روی دلتا، باید واکسیناسیون سرعت بیشتر بگیرد و از طرفی مداخلات غیر فارماکولوژیک و ماسک زدن برای جلوگیری از انتقال واریانت دلتا لازم و ضروری است.
اعتراف به این که جنگ با کووید-۱۹ تغییر کرده است.
۱- سرایت پذیری:
برآوردهای فعلی نشان میهد که واریانت دلتای ویروس عامل کووید-۱۹، مسری تر از سارس و مرس، ابولا و آنفولانزای فصلی است. میزان سرایت آن به اندازه آبله مرغان تخمین زده میشود. درواقع برآورد مقدار عدد R0 برای این واریانت حدودا بین ۵ تا ۹ است. مقدار R0 واریانت دلتا تقریبا حداقل دو برابر ویروس اصلی است.
۲- دوره عفونت زایی
دوره عفونت زایی واریانت دلتا نیز احتمالا بیشتر است. مدت زمان شدینگ بالای ویروسی تا میانه ۱۸ روز (به جای ۱۳ روز برای ویروس اصلی) اعلام شده است (بر اساس مدت زمان با مقدار CT کمتر یا مساوی ۳۰ (تاثیر احتمالی روی مدت زمان لازم برای قرنطینه؟)
۳- ریسک ابتلای مجدد به کووید-۱۹
بر اساس داده های انگلستان میدانیم که ریسک ابتلای مجدد به کووید-۱۹ در مورد واریانت دلتا و در مقایسه با واریانت آلفا ۱/۴۶ برابر است. (افزایش ریسک مربوط به گذشت بیش از شش ماه از ابتلای قبلی است و ۲/۳۷ برابر اگر فقط بعد از شش ماه را د نظر بگیریم)
۴- ابتلا به کووید-۱۹ با لود ویروسی بالاتر
وقتی موارد ابتلای بعد از واکسیناسیون در مورد واریانت دلتا و غیر از آن مقایسه شده، میزان لود ویروس در افراد مبتلا به نوع دلتا (تقریبا ده برابر) بیشتر بوده است. (با توجه به مقدار میانگین CT).
نشان داده شده است که میزان لود ویروس در افراد مبتلا بعد از دریافت واکسن یا بدون دریافت واکسن نیز تفاوتی ندارد و این احتمالا مشخص میکند که شاید افراد مبتلا با واریانت دلتا بعد از دریافت واکسن احتمالا به اندازه افراد بدون دریافت واکسن ناقل ویروس هستند؟
۵- مقایسه شدت بیماری ایجاد شده توسط واریانت دلتا با ویروس اصلی یا واریانت آلفا:
بر اساس مطالعه کانادا: شانس بستری، بستری در ICU و مرگ به ترتیب ۲/۲، ۳/۸۷ و ۲/۳۷ برابر بوده است. بر اساس مطالعه سنگاپور، شانس نیاز به اکسیژن، بستری در ICU و یا مرگ ۴/۹ برابر بوده است. مطالعه اسکاتلند نیز شانس بستری را برای واریانت دلتا ۱/۸۵ برابر گزارش کرده است.
۶- تاثیرگذاری فایزر روی واریانت دلتا
تاثیرگذاری فایزر برای موارد علامت دار دلتا در انگلستان و اسکاتلند، کانادا و اسرائیل به ترتیب ۸۰، ۸۷ و ۶۴ درصد و برای بستری به ترتیب ۹۶، ۱۰۰ و ۹۳ درصد گزارش شده است.
۷- نیاز به مداخلات غیر فارماکولوژیک و ماسک زدن
اگر چه واکسیناسیون ریسک ابتلا به عفونت را سه برابر و ریسک بیماری شدید و مرگ را ۱۰ (یا بیشتر) برابر کمتر میکند، با توجه به سرایت پذیری و دوره عفونت زایی بیشتر و تاثیرگذاری کمتر واکسنها روی دلتا، باید واکسیناسیون سرعت بیشتر بگیرد و از طرفی مداخلات غیر فارماکولوژیک و ماسک زدن برای جلوگیری از انتقال واریانت دلتا لازم و ضروری است.
کاندید واکسن اسپایکوژن از شرکت سیناژن (مشترک با استرالیا) نیز برای مطالعه کارآزمایی بالینی فاز سوم از کمیته ملی اخلاق مجوز گرفت.
مطالعه با دو بازو (همراه با گروه پلاسبو) به صورت دو سوکور، کاندید واکسن تولید شده توسط شرکت سیناژن را (دو دز به فاصله ۳ هفته) از نظر تاثیرگذاری و بی خطری بررسی میکند.
بعد از پاستور و برکت این سومین کاندید واکسنی است که در ایران وارد فاز سوم میشود.
ظاهرا مطالعه فقط برای افراد زیر پنجاه سال است.
مطالعه با دو بازو (همراه با گروه پلاسبو) به صورت دو سوکور، کاندید واکسن تولید شده توسط شرکت سیناژن را (دو دز به فاصله ۳ هفته) از نظر تاثیرگذاری و بی خطری بررسی میکند.
بعد از پاستور و برکت این سومین کاندید واکسنی است که در ایران وارد فاز سوم میشود.
ظاهرا مطالعه فقط برای افراد زیر پنجاه سال است.
Scientometrics
آمار امروز تزریق واکسن کووید-۱۹ در ایران، تزریق ۲۱۰۴۱۸ در شامل ۱۸۶۲۰۱ دز اول و ۲۴۲۱۷ دز دوم را نشان میدهد. بعد از سه روز متوالی تزریق بالای ۴۰۰ هزار دز، مجددا آمار تزریق روزانه به حدود ۲۱۰ هزار دز کاهش داشت. تابه حال ۱۱/۱۵ درصد از مردم حداقل یک دز و ۳/۱۵…
آمار امروز تزریق واکسن کووید-۱۹ در کشور، تزریق ۲۲۱٫۱۸۹ دز شامل (۱۸۶٫۲۳۶ دز اول و ۳۴٫۹۵۳ دز دوم) را نشان میدهد.
متوسط تزریق در هفت روز گذشته، ۳۱۶٫۱۷۳ دز بوده است.
۱۱/۳۷ درصد از مردم حداقل یک دز و ۳/۱۹ درصد نیز هر دو دز واکسن کووید-۱۹ را دریافت کرده اند
.
۶٫۷۴۹٫۷۷۳ دز دیگر واکسن کووید-۱۹ در کشور باقی مانده است.
متوسط تزریق در هفت روز گذشته، ۳۱۶٫۱۷۳ دز بوده است.
۱۱/۳۷ درصد از مردم حداقل یک دز و ۳/۱۹ درصد نیز هر دو دز واکسن کووید-۱۹ را دریافت کرده اند
.
۶٫۷۴۹٫۷۷۳ دز دیگر واکسن کووید-۱۹ در کشور باقی مانده است.
گاهی در مطالعات فاز سوم کاندیدهای واکسن کووید-۱۹ خارجی اعلام میشد که به علت بروز فلان عارضه خاص، ترایال فعلا متوقف شده تا بررسی های کامل صورت بگیرد و در صورت نبود مشکل، تریال ادامه پیدا کند. یکی از پیام های این چنین رویکردهایی برای ما این بود به علم اعتماد داشته باشیم و بدانیم کار مطالعات با دقت تمام انجام، پیگیری و نظارت میشود.
حالا در مورد برکت و پاستور اگر خدای نکرده در فاز سوم عارضه ای رخ بدهد و یا فردی به هر دلیل مرتبط یا نامرتبط به واکسن فوت کند، چنین توقفهایی ممکن است برای بررسی بیشتر رخ بدهد؟ ممکن است آن را اعلام کنند؟ آنهم در حالی که اینها مجوز مصرف گرفته و در حال تزریق در جامعه هستند؟ و یا وقتی اینچنین واکسن را به غرور ملی و... گره زده اند و به رهبری هم تزریق کرده اند؟ چطور با این رفتارهای همراه با عدم شفافیتشان باید اعتماد کرد؟
اگر خدای نکرده عارضه ای مهم مرتبط به واکسن مشاهده شد و یا تاثیرگذاری حداقلی لازم دیده نشد، جواب بی اعتمادی ایجاد شده به علم در جامعه و بازی با جان و سلامت مردم را چه کسی میدهد؟ اصلا با این همه عدم شفافیت که در سابقه دارند و بحث غرور ملی و ... چطور اعتماد شود که اینها گزارش میشود؟
وقتی فردی ادعا دارد که از همان اول واکسنی را که در حال ساختش بوده به خودشان تزریق کرده و غذا و دارو و کمیته اخلاق هم ساکت نشسته اند. چه کردید با اعتماد مردم به علم؟
چرا نباید نهادهای علمی مربوطه واکنش و پاسخ سریع به این اظهارات داشته باشند؟ گفتن یک جمله از مقام مسئول که ما این موارد را بررسی میکنیم و زود پاسخ میدهیم چقدر کار دارد؟ اولین و مهمترین رکن کنترل یک پاندمی در چارچوب روش علمی شفافیت است. پشت در بسته تصمیم میگیرند و بازی مصلحت اندیشی میکنند؟ به جای آن اگر عارضه ای رخ داد اعلامش کنید، پیگیری کنید و نتایجش را هم بگویید. گفتن آن باعثبی اعتمادی نمیشود. نگفتنش است که بی اعتمادی ایجاد میکند.
حالا که سیناژن در حال ورود به فاز سوم است یعنی قرار است طبق رویه قبلی و گفته وزیر (که اگر واکسنی فاز یک و دو را طی کرد و وارد فاز سه شد مجوز میگیرد) مجوز بگیرد؟ چرا همان طور که کمیته اخلاق گفت برنامه و روش مشخصی برای دادن مجوز مصرف اضطراری به صورت شفاف وجود ندارد؟
اینها همه نتیجه عملکرد وزارت خانه و غذا و دارویی است که اعتقادی به روش علمی نداشته اند. چرا کمیته علمی کرونا که زیر کمیته واکسن هم حالا دارد در این موارد سکوت میکند؟ حتی اگر بعدا مشخص شد که این کاندیدهای واکسن تاثیرگذار بوده اند و عارضه ای خاص هم نداشته اند، باز هم باید مجوز دهندگان به آنها مواخذه شوند که اگر فردی عرض خیابان را چشم بسته طی کند و برایش مشکلی پیش نیاید باید با او برخورد شود چرا که روشش هم برای خودش و هم برای بقیه خطرناک بوده و خواهد بود.
حالا در مورد برکت و پاستور اگر خدای نکرده در فاز سوم عارضه ای رخ بدهد و یا فردی به هر دلیل مرتبط یا نامرتبط به واکسن فوت کند، چنین توقفهایی ممکن است برای بررسی بیشتر رخ بدهد؟ ممکن است آن را اعلام کنند؟ آنهم در حالی که اینها مجوز مصرف گرفته و در حال تزریق در جامعه هستند؟ و یا وقتی اینچنین واکسن را به غرور ملی و... گره زده اند و به رهبری هم تزریق کرده اند؟ چطور با این رفتارهای همراه با عدم شفافیتشان باید اعتماد کرد؟
اگر خدای نکرده عارضه ای مهم مرتبط به واکسن مشاهده شد و یا تاثیرگذاری حداقلی لازم دیده نشد، جواب بی اعتمادی ایجاد شده به علم در جامعه و بازی با جان و سلامت مردم را چه کسی میدهد؟ اصلا با این همه عدم شفافیت که در سابقه دارند و بحث غرور ملی و ... چطور اعتماد شود که اینها گزارش میشود؟
وقتی فردی ادعا دارد که از همان اول واکسنی را که در حال ساختش بوده به خودشان تزریق کرده و غذا و دارو و کمیته اخلاق هم ساکت نشسته اند. چه کردید با اعتماد مردم به علم؟
چرا نباید نهادهای علمی مربوطه واکنش و پاسخ سریع به این اظهارات داشته باشند؟ گفتن یک جمله از مقام مسئول که ما این موارد را بررسی میکنیم و زود پاسخ میدهیم چقدر کار دارد؟ اولین و مهمترین رکن کنترل یک پاندمی در چارچوب روش علمی شفافیت است. پشت در بسته تصمیم میگیرند و بازی مصلحت اندیشی میکنند؟ به جای آن اگر عارضه ای رخ داد اعلامش کنید، پیگیری کنید و نتایجش را هم بگویید. گفتن آن باعثبی اعتمادی نمیشود. نگفتنش است که بی اعتمادی ایجاد میکند.
حالا که سیناژن در حال ورود به فاز سوم است یعنی قرار است طبق رویه قبلی و گفته وزیر (که اگر واکسنی فاز یک و دو را طی کرد و وارد فاز سه شد مجوز میگیرد) مجوز بگیرد؟ چرا همان طور که کمیته اخلاق گفت برنامه و روش مشخصی برای دادن مجوز مصرف اضطراری به صورت شفاف وجود ندارد؟
اینها همه نتیجه عملکرد وزارت خانه و غذا و دارویی است که اعتقادی به روش علمی نداشته اند. چرا کمیته علمی کرونا که زیر کمیته واکسن هم حالا دارد در این موارد سکوت میکند؟ حتی اگر بعدا مشخص شد که این کاندیدهای واکسن تاثیرگذار بوده اند و عارضه ای خاص هم نداشته اند، باز هم باید مجوز دهندگان به آنها مواخذه شوند که اگر فردی عرض خیابان را چشم بسته طی کند و برایش مشکلی پیش نیاید باید با او برخورد شود چرا که روشش هم برای خودش و هم برای بقیه خطرناک بوده و خواهد بود.
یک مطالعه مقطعی در مجله Apllied Health Economics and Health Policy به بررسی میزان تمایل به دریافت پول افراد جامعه ایرانی برای ایزوله شدن ، هنگام ابتلا به کووید-۱۹ میپردازد.
حجم نمونه مطالعه ۶۱۷ نفر در تمامی استانهای ایران بود و این مطالعه به روش تحلیل انتخاب گسسته به محاسبه مبلغ تمایل به دریافت ایرانیان برای ایزوله شدن پرداخت.
میزان تمایل به دریافت برای ۷ روز ایزوله شدن برابر با ۶ میلیون و ۴۶۳ هزار ریال و برای ۲۱ روز ایزوله شدن برابر با ۷ میلیون و ۴۶ هزار ریال محاسبه گردید. در این مطالعه میزان تمایل به دریافت بر حسب گروههای ثروت و قومیت نیز محاسبه شده است.
ارقام ریالی محاسبه شده به نوعی نمایانگر ارزش ریالی ایزوله شدن افراد در جامعه است و می تواند ملاکی برای تصمیم گیری های مدیریتی در مورد میزان خسارتهای احتمالی تعلل در دسترسی به واکسن باشد.
این مطالعه به همت محققینی از دانشگاههای علوم پزشکی گیلان، کرمان، شیراز و با همکاری محققی از دانشگاه دالهاوزی کانادا به انجام رسیده است.
(ارسالی از طرف نویسندگان مقاله)
حجم نمونه مطالعه ۶۱۷ نفر در تمامی استانهای ایران بود و این مطالعه به روش تحلیل انتخاب گسسته به محاسبه مبلغ تمایل به دریافت ایرانیان برای ایزوله شدن پرداخت.
میزان تمایل به دریافت برای ۷ روز ایزوله شدن برابر با ۶ میلیون و ۴۶۳ هزار ریال و برای ۲۱ روز ایزوله شدن برابر با ۷ میلیون و ۴۶ هزار ریال محاسبه گردید. در این مطالعه میزان تمایل به دریافت بر حسب گروههای ثروت و قومیت نیز محاسبه شده است.
ارقام ریالی محاسبه شده به نوعی نمایانگر ارزش ریالی ایزوله شدن افراد در جامعه است و می تواند ملاکی برای تصمیم گیری های مدیریتی در مورد میزان خسارتهای احتمالی تعلل در دسترسی به واکسن باشد.
این مطالعه به همت محققینی از دانشگاههای علوم پزشکی گیلان، کرمان، شیراز و با همکاری محققی از دانشگاه دالهاوزی کانادا به انجام رسیده است.
(ارسالی از طرف نویسندگان مقاله)
روز قبل محموله ۱/۲ میلیون دز واکسن چینی به کشور وارد شد. مجموع واکسن های خارجی به ۱۸٫۷۷۹٫۶۱۰ دز و با احتساب ۱/۵ میلیون برکت و ۱۳۰ هزار دز پاستوکووک، مجموع کل واکسن ها به ۲۰٫۴۰۹٫۶۱۰ دز رسید. تا رور قبل، ۱۲٫۶۶۷۵۸۲ دز تزریق شده و در نتیجه ۷٫۷۴۲٫۰۲۸ دز دیگر واکسن باقی مانده است.
آخرین آمار تزریق واکسن (روز قبل): تزریق ۴۲۷۷۴۵ دز (۳۷۳۰۷۷ دز اول و ۵۴۶۶۸ دز دوم) را نشان میدهد.
در ۲۱ روز گذشته همواره آمار تزریق روازنه بالای ۲۰۰ هزار دز (به غیر از یک روز : ۱۲۶۳۶۵ دز در ۳۱ تیر) داشتهایم. ۵ روز آمار تزریق بالای ۴۰۰ هزار دز و ۳ روز بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار دز داشته ایم. متوسط تزریق روازنه، در این ۲۱ روز، ۲۷۷٫۶۰۷ دز و در هفت روز گذشته، ۳۴۳٫۱۱۰ دز بوده است.
۱۱/۸۱ درصد از مردم ایران حداقل یک دز و ۳/۲۶ درصد از مردم هر دو دز را دریافت کرده اند.
در ۲۱ روز گذشته همواره آمار تزریق روازنه بالای ۲۰۰ هزار دز (به غیر از یک روز : ۱۲۶۳۶۵ دز در ۳۱ تیر) داشتهایم. ۵ روز آمار تزریق بالای ۴۰۰ هزار دز و ۳ روز بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار دز داشته ایم. متوسط تزریق روازنه، در این ۲۱ روز، ۲۷۷٫۶۰۷ دز و در هفت روز گذشته، ۳۴۳٫۱۱۰ دز بوده است.
۱۱/۸۱ درصد از مردم ایران حداقل یک دز و ۳/۲۶ درصد از مردم هر دو دز را دریافت کرده اند.
🔴 برخی توصیه های دستورالعمل موسسه ملی سلامت آمریکا در مورد استفاده از برخی داروها برای درمان بیماران سرپایی کووید-۱۹
✅ الف- این گایدلاین توصیه به عدم استفاده از موارد زیر در بیماران سرپایی کووید-19 می کند:
۱- استفاده از دگزامتازون و یا دیگر کورتون ها در شرایطی که بیمار نیاز به اکسیژن ندارد. (مگر وقتی دلیل دیگری برای کاربرد آنها وجود داشته باشد.)
۲- استفاده از کلروکین یا هیدروکسی کلروکین با و یا بدون آزیترومایسین، کلترا و دیگر مهارکننده های پروتئاز HIV
۳- استفاده از آنتی بیوتیک (آزیترومایسین، داکسی سایکلین و ...) (مگر وقتی دلیل دیگری برای کاربرد آنها وجود نداشته باشد.)
۴- درمان ضد پلاکت (مثل آسپرین) و یا ضد انعقاد (مثل انوکساپارین) (مگر وقتی دلیل دیگری برای کاربرد آنها وجود نداشته باشد.)
۵- استفاده از نیتازوکسانید
✅ ب- این گایدلاین بیان می کند که فعلا داده کافی برای توصیه به استفاده و یا عدم استفاده از موارد زیر در بیماران سرپایی کووید-۱۹ وجود ندارد
۱- آیورمکتین.
۲- پلاسمای غنی از آنتی بادی (در بیماران بستری، توصیه به عدم استفاده می شود)
۳- کلشیسین (برای بیماران بستری توصیه به عدم استفاده می شود)
۴- فلووکسامین
۵- اینترفرون بتا در کمتر از هفت روز از شروع علائم (در بیمار شدید یا کریتیکال توصیه به عدم استفاده می شود)
۶- ویتامین سی (for Non-Critically Ill Patients)
۷- ویتامین دی (برای پیشگیری یا درمان)
۸- زینک
✅ پ- به صورت کلی داروهایی که بیمار از قبل از ابتلا به کووید-۱۹ استفاده می کرده است (مثل ACE-I، استاتین ها، N-said، اسپری های دهانی و بینی کورتون) باید ادامه پیدا کند.
✅ الف- این گایدلاین توصیه به عدم استفاده از موارد زیر در بیماران سرپایی کووید-19 می کند:
۱- استفاده از دگزامتازون و یا دیگر کورتون ها در شرایطی که بیمار نیاز به اکسیژن ندارد. (مگر وقتی دلیل دیگری برای کاربرد آنها وجود داشته باشد.)
۲- استفاده از کلروکین یا هیدروکسی کلروکین با و یا بدون آزیترومایسین، کلترا و دیگر مهارکننده های پروتئاز HIV
۳- استفاده از آنتی بیوتیک (آزیترومایسین، داکسی سایکلین و ...) (مگر وقتی دلیل دیگری برای کاربرد آنها وجود نداشته باشد.)
۴- درمان ضد پلاکت (مثل آسپرین) و یا ضد انعقاد (مثل انوکساپارین) (مگر وقتی دلیل دیگری برای کاربرد آنها وجود نداشته باشد.)
۵- استفاده از نیتازوکسانید
✅ ب- این گایدلاین بیان می کند که فعلا داده کافی برای توصیه به استفاده و یا عدم استفاده از موارد زیر در بیماران سرپایی کووید-۱۹ وجود ندارد
۱- آیورمکتین.
۲- پلاسمای غنی از آنتی بادی (در بیماران بستری، توصیه به عدم استفاده می شود)
۳- کلشیسین (برای بیماران بستری توصیه به عدم استفاده می شود)
۴- فلووکسامین
۵- اینترفرون بتا در کمتر از هفت روز از شروع علائم (در بیمار شدید یا کریتیکال توصیه به عدم استفاده می شود)
۶- ویتامین سی (for Non-Critically Ill Patients)
۷- ویتامین دی (برای پیشگیری یا درمان)
۸- زینک
✅ پ- به صورت کلی داروهایی که بیمار از قبل از ابتلا به کووید-۱۹ استفاده می کرده است (مثل ACE-I، استاتین ها، N-said، اسپری های دهانی و بینی کورتون) باید ادامه پیدا کند.