Scientometrics – Telegram
Scientometrics
19.5K subscribers
2.02K photos
151 videos
153 files
4.25K links
🔴محمدسعیدرضائی زواره

بازنشر مهمترین مقالات پزشکی

ترویج پزشکی مبتنی بر گواه و مبارزه با شبه علم!

بررسی وضعیت علمی و پژوهشی ایران

مقابله با بداخلاقی پژوهشی!

X: https://x.com/dr_rezaee

@ScientometricsAdmin

Scientometrics.Iran@Gmail.com
Download Telegram
اطلاعات بیشتر از برکت:
میانگین سنی در گروه پلاسبو و واکسن حدود ۳۸ سال بوده. بیماری زمینه ای در هر گروه فقط حدود ۷٪ بوده.

کارایی واکسن کووید-۱۹ از برکت در جلوگیری از

۱- موارد ابتلای کلی:
۵۰/۷۱ درصد، فاصله اطمینان ۹۵٪ (۴۵/۲۹ تا ۵۵/۵۹)

این کارایی برای افراد سرونگاتیو در ابتدای مطالعه، ۴۴/۲۳ درصد بوده است.

گفته شده که این کارایی برای موارد علامت دار و بدون علامت بوده. البته موارد بدون علامت به این معنا نبوده است که مثلا هر هفته افراد تست می‌شده اند. این طور گفته شده که افراد در تماس خانوادگی با مبتلایان به کووید-۱۹ هم به عنوان بدون علامت تست می‌شده اند.
به نظر می‌رسد الان ما نه کارایی را به تفکیک موارد علامت دار داریم و نه برای موارد بدون علامت.

۲- موارد بستری:
۷۰/۱۴ (۶۳/۰۷ تا ۷۵/۹۱)

۳- موارد بحرانی (مرگ و یا بستری در مراقبهای ویژه):
۸۳/۷۵ (۵۹/۶۴ تا ۹۴/۲۳)

مرگ در گروه واکسن وجود نداشته است.

ما هنوز کارایی به تفکیک بیماری علامت دار، بدون علامت، سن، واریانت، بیماری زمینه ای و تک دز را نمی‌دانیم.
منبع: اسلایدهای جناب دکتر حسینی در همایش واکسنهای ایرانی
کانال تلگرام @Scientometric
Scientometrics
Photo
در مورد کارایی و موارد علامت دار و بدون علامت و نحوه محاسبه، توضیح خیلی کوتاهی جناب دکتر حسینی دادند که این روش طبق جدولی از WHO بوده است. اگر ایشان و یا سایر اساتید همراه کانال در این مورد توضیح تکمیلی داشته باشند، ممنون می‌شوم من را راهنمایی کنند.
کانال تلگرام @Scientometric
در مورد lag time برای نشر مقالات مربوط به پروژه واکسن برکت، توضیح داده شد که بله لگ تایم وجود داشته اما این که چقدر بوده به بقیه واکسنها مثل استرازنکا ارجاع داده شد که از اولین داوطلب گیری تا زمان نشر مقالات چقدر فاصله بوده است( قریب به مضمون).

می‌دانیم که برای دادن مجوز اصولا نیاز به نشر مقاله نیست ولی دقت داشته باشیم که همین استرزانکا وقتی اولین مجوزش را از انگلستان گرفت که مقاله فاز سومش در لنست منتشر شده بود.

نکته ی مهم اینجاست که برکت تزریق میلیونی داشت اما هنوز مقاله پیش بالینی اش منتشر نشده بود و یا اصلا داده فاز سوم نداشت که اصلا بخواهد مقاله شود.

به نظر می‌رسد مقایسه در این زمینه شاید خیلی درست نبوده است. به خصوص وقتی اکثریت توجه و تمرکز کشور به جای ورود حداکثری واکسن به واکسن برکت بود و وعده های مختلف در مورد آن داده می‌شد. در این زمینه هم اگر اساتید همراه کانال یا جناب دکتر حسینی توضیحی داشته باشند، ممنون می‌شوم من را راهنمایی کنند.
کانال تلگرام @Scientometric
کارایی واکسن اسپایکوژن در پیشگیری از فرمهای خفیف تا متوسط در آنالیز Per protocol برابر با ۶۰/۰۳ درصد (فاصله اطمینان بین ۳۸/۸۵ تا ۷۳/۸۸) بوده است.

کارایی در آنالیز های intention to treat و modified ITT هم به ترتیب ۶۱/۶۱ و ۶۴/۸۹ درصد گزارش شده بوده است. این آنالیز میانی روی حدودا ۱۲ هزار نفر از ۱۶ هزار نفر بوده است. مرگ و موارد شدیدی تا آن زمان گزارش نشده بوده است. اطلاعات خاص دیگری داده نشد.

فقط جناب دکتر طبرسی باز هم فرمودند که ما مثلا کارایی فایزر را برای دلتا بین ۴۰ تا ۶۰ درصد داشته ایم! در مورد کووبد-۱۹ ما در مرز علم قرار داریم. قرار نیست یک مطالعه یا یک مصاحبه اگر انجام شود تا آخر هم همان را پیش ببریم.

مطالعات جدید که چند مورد را در کانال هم گذاشته ام، نشان داده اند که عامل اصلی کاهش تاثیرگذاری دیده شده گذشت زمان بوده تا خود واریانت دلتا. این هم از مطالعات گذشته نگر دیده شده و هم از بررسی افرادی که در زمان نزدیک تر و جدیدتر دز دوم را دریافت کرده بودند و ...
کانال تلگرام @Scientometric
محقق اصلی (دکتر ابوالقاسمی) پروژه کاندید واکسن نورا از علوم پزشکی بقیه الله توضیح دادند که با توجه به در دسترس بودن واکسن برای همه در شرایط فعلی، پروپزال مطالعه فاز سوم نورا در قالب دز بوستر ارائه خواهد شد.

جالب است که وقتی جناب دکتر بونسیان تاریخ شروع مطالعه فاز دوم نورا را سوال کردند، محققین مربوطه این تاریخ را به یاد نداشتند و برای پاسخ به سوال فقط به نامه سازمان غذا و دارو ارجاع دادند.
کانال تلگرام @Scientometric
Scientometrics
Photo
کارایی واکسن برکت در جلوگیری از ابتلا به کووید-۱۹ (علامت دار و بدون علامتهایی که در تماس با فرد مبتلا به کووید-۱۹ بوده اند) و برای افرادی که در ابتدای مطالعه آنتی بادی کووید-۱۹ نداشته اند، ۴۴/۲۳ درصد بوده است.

این را مقایسه کنید با نحوه گزارش در مطالعه فاز سوم واکسن بهارات هند که کارایی برای موارد علامت دار و بدون علامت برابر با ۶۸/۸ درصد بوده و از طرفی کارایی به تفکیک علامت دار و بدون علامت هم به ترتیب ۷۷/۸ و ۶۳/۶ درصد گزارش شده است. البته اینجا به صورت ماهانه تست گرفته می‌شده است و گزارش کارایی بر اساس تماس با فرد مبتلا نبوده است!

واکسن برکت تزریق چندین میلیونی در کشور داشته است اما متاسفانه ما هنوز کارایی به تفکیک بیماری علامت دار، بدون علامت، سن، واریانت، بیماری زمینه ای و تک دز و ... را نمی‌دانیم.

در مورد واکسن اسپایکوژن هم که کارایی ۶۰٪ برای موارد خفیف و متوسط گزارش شد و مشخص نشد این کارایی با چه مدت زمان پیگیری بوده است و با این که این مطالعه در گروه سنی ۱۸ تا ۵۰ سال انجام شده معلوم نیست چطور مجوزش برای همه افراد بالای ۱۸ سال است. محقق اصلی مطالعه، جناب دکتر طبرسی برای مقایسه فرمودند که کارایی فایزر هم برای دلتا بین ۴۰ تا ۶۰ درصد است. قبلا دکتر شانه ساز، ریاست سابق غذا و دارو هم چنین ادعای خلاف واقعیتی داشتند.
کانال تلگرام @Scientometric
محقق اصلی پروژه واکسن نورا تاریخ شروع مطالعه خودشان را نمی‌دانست! محقق اصلی اسپایکوژن هم کارایی فایزر برای دلتا را بین ۴۰ تا ۶۰ درصد می‌دانست! این محققین عضو کمیته علمی کرونا هم هستند. در مورد تاخیر در نشر مقالات برکت هم مقایسه با استرازنکا صورت گرفت!
(از اخبار همایش واکسنهای ایرانی کووید-۱۹)

کانال تلگرام @Scientometric
بر اساس گرازش روابط عمومی وزارت بهداشت، بعد از گذشت ۲۳۴ روز، تعداد مرگ ثبت شده ی روزانه ناشی از کووید-۱۹ دو رقمی (۹۷ مورد) شد.
#پوشش_واکسیناسیون ایران

بر اساس کل جمعیت (۸۴ میلیون نفر):

حداقل یک دز: ۶۷/۶۱ ٪

هر دو دز: ۵۳/۶۷ ٪

دز بوستر: ۰/۹۶ ٪

بر اساس جمعیتِ حداقل ۱۲ سال (۶۷/۸ میلیون نفر):

حداقل یک دز: ۸۳/۸۳ ٪

هر دو دز: ۶۶/۵۵ ٪

متوسط تزریق (هر سه دز) در هفت روز گذشته: ۵۲۹٫۴۸۹

پیش‌بینی زمان رسیدن به پوشش کامل (دو دز) واکسیناسیون برای ۷۵٪ از کل جمعیت و بر اساس سرعت متوسط تزریق دو دز در هفت روز گذشته: ۱۸ دی ماه

۱۰/۹ میلیون نفر از جمعیت واجد شرایط تزریق واکسن، هنوز دز اول واکسن خود را دریافت نکرده اند.
روند افزایشی ابتلای روزانه کووید-۱۹ در آمریکا
من شرمنده ام و از همه اعضای کانال و مخاطبین عذرخواهی می‌کنم که پست قبل را که مربوط به یک گروه واتس اپ با حدود ۱۰۰ نفر عضو بود را پاک کردم. من این کار را طبق گفته مدیر محترم آن گروه واتس اپ کردم. هر چند در تصاویر هم مشخص بود که من در گروه به جناب دکتر ابوالقاسمی هم گفته بودم که با اجازه این موارد را منتشر می‌کنم.
به هر صورت من از آن گروهی که قرار باشد چیزی از مردم و جامعه ی علمی پنهان باشد خارج شدم.

اصل موضوع این بود که در همایش واکسنهای ایرانی کووید-۱۹، جناب دکتر یونسیان سوالی را از تیم کاندید واکسن نورا مطرح کردند که تاریخ دقیق شروع مطالعه چه زمانی بوده است. سوالشان تکرار هم شد. اما پاسخ دقیق داده نشد و فقط ارجاع به نامه سازمان غذا و دارو شد و تصویر آن هم واضح نبود. به هر حال ممکن است مجوز یک زمانی داده شود ولی مثلا مطالعه دو روز دیگر یا ... شروع شود.
در اینجا دکتر یونسیان صحبتی داشتند که محقق اصلی پروژه تاریخ دقیق انجام مطالعه را نمی‌داند. من این را در کانال نوشتم. این دو پست را ببینید:

https://news.1rj.ru/str/scientometric/4795

https://news.1rj.ru/str/scientometric/4792

و در آن گروه هم قرار دادم که جناب دکتر ابوالقاسمی پاسخ شروع مطالعه را که ندادند هیچ اما نوع ادبیات و برخودشان و استفاده از الفاظ به عنوان یک رییس دانشگاه با سوابق ریاستی سازمانی و دانشگاهی دیگر و خطاب به استاد دیگری، حداقل برای من شگفت آور بود.

ایشان در گروه همین کانال هم کامنت گذاشته اند، نحوه پاسخگویی و استفاده از الفاظ و ادبیات علمی ایشان را ببینید:

https://news.1rj.ru/str/scientometric/4795?comment=58999

https://news.1rj.ru/str/scientometric/4792?comment=59001

یک نقد فنی مطرح شده است و اگر موضوعی فراتر از آن هم هست و بحثی در کمیته اخلاق صورت گرفته بوده لازم است تا جامعه علمی و مردم هم آن را بدانند و لازم نیست موضوع را به عاشقان فایزر و نقشه قبلی و‌ حقه کثیف و حال دادن به رفقا ربط دهیم. اگر داستانی وجود داشته بلند و رسا مطرح کنید تا همه بدانند.

و اما مطالب و پرسشهایی که از تیم پروژه نورا، غذا و دارو و کمیته اخلاق در این زمینه وجود دارد:

دقیقا نگفتن تاریخ دقیق شروع مطالعه به چه شکل نفشه کثیف را حل کرده است؟ بر چه اساسی گفته می‌شود نقشه کثیف؟ در کمیته اخلاق چه گذشته است؟ داستان طرح سوال تاریخ دقیق شروع مطالعه چه بوده است؟ موضوع فقط به یاد نداشتن زمان شرع مطالعه نبوده است؟ هدف دیگری از نگفتن آن وجود داشته است؟ مدت فالواپ کامل نبوده است؟

دیگر ارائه دهنده ها هم تاریخ شروع و ... مطالعات خودشان را گفتند. این در ارائه جزو ایتدایی ترین کارهاست و به تحلیل بقیه موارد کمک می‌کند. کار علمی باید روش علمی و ارائه علمی داشته باشد، اجازه پرسش داده شود و پاسخ هم داده شود تا منجر به ارائه محصولی علمی و قابل اعتماد شود.

تنها پناه ما برای حفظ سلامت مردم، تکیه بر روش و اصول علمی است که شفافیت و ارائه داده ها جزو آن است.

هر کدام از اساتید (جناب دکتر یونسیان و جناب دکتر ابوالقاسمی و دیگران) در این مورد توضیحی یا راهنمایی ای داشته باشند، آن را در کانال منتشر خواهم کرد.


کانال تلگرام @Scientometric
بر اساس گزارش مرکز مدیریت فناوری اطلاعات وزارت بهداشت، به جز هفت استان، در همه استان های کشور، حداقل ۸۰ درصد از جمعیت واجد شرایط (حداقل ۱۲ سال) حداقل یک دز واکسن کووید-۱۹ را دریافت کرده اند:
قم: ۶۸٪
کردستان: ۷۲٪
سیستان و بلوچستان: ۷۵٪
البرز: ۷۶٪
خوزستان: ۷۷٪
بوشهر: ۷۷٪
کرمان: ۷۸٪

دو استان گیلان (۹۱٪) و خراسان شمالی (۹۰٪) هم رکورد دار درصد تزریق دز اول می‌باشند.

کانال تلگرام @Scientometric
امروز تولد پنج سالگی ساینتومتریکس بود. 😍

از همان ابتدا که ساینتومتریکس تاسیس شد، همه تلاشش در جهت شفاف سازی و کمک به روشنگری بدون جانب داری بود. عبور از چارچوب علمی و بی احترامی خط قرمز ساینتومتریکس بوده و هست و ساینتومتریکس این دو را برنمی‌تابد. من شرمنده ام اما همان طور که بارها تجربه کرده ام و اعلام هم کرده ام گاهی یک پست مورد تشویق گروهی و همزمان اسباب ناراحتی گروهی دیگر است. در موقعیت و‌ پستی دیگر گاهی جای این دو گروه عوض می‌شود. حالا یکی تهدید و توهین می‌کند و آن دیگری تشویق.

مدت طولانی هست که امکان نظر گذاشتن روی پستها را در قالب یک گروه متصل به کانال فعال کرده ام و صمیمانه از راهنمایی ها و نظرات شما تشکر می‌کنم که در این مدت فراوان از شما یاد گرفتم. خط قرمز گروه هم مشابه کانال است و ساینتومتریکس بی احترامی و‌ توهین به افراد را تحمل نمی‌کند. ساینتومتریکس بر خلاف نظر برخی مصلحت اندیشی نمی‌کند و اعتقاد دارد برای حل ریشه ای مشکلات همه چیز باید شفاف اعلام و پیگری شود.

ساینتومتریکس با یاری شما سعی داشته تا در مبارزه با شبه علم درکشور نقشی هر چند کوچک داشته باشد. هنوز هم هستند افرادی از هیدروکسی کلروکین و سووداک و آیورمکتین دفاع می‌کنند و روش قورباغه های آکادمیک را در پیش گرفته اند. خوشبختانه اینها دیگر در گایدلاین ایران جایی ندارند. وقتی به وزیر سابق می‌گفتند داده اسپوتنیک کجاست از ادبیات کوری چشم استفاده می‌کرد و به جای ارائه داده صحبت از تزریق روی فرزند می‌کرد.

ساینتومتریکس دنبال شفافیت است و مثلا همواره سعی کرده داده های بیشتری از واکسنهای ایرانی به دست آورد. جایی که غذا و دارو و واکسن سازها گویی با شفافیت نسبتی ندارد و نه آن و نه واکسن سازها این را حق مردم نمی‌دانند که از این ها درست و کافی اطلاع داشته باشند. غذا و دارو هم یک بار به برکت بدون داده فاز سوم مجوز می‌دهد و بعد می‌گوید حتما داده فاز سوم از کارایی باید وجود داشته باشد و به اسپایکوژن مجوز نمی‌دهد و بعد مجدد خلاف آن عمل می‌کند و به فخرا و رازی مجوز می‌دهد.

از خوشحالی های ساینتومتریکس در این دوران نامه کمیته اخلاق در جهت رفتار منطبق بر علم و تاکید بر داده فاز سوم بود. ما برای حفط سلامت مردم پناهی جز علم نداریم.

از دیگر خوشحالی های ساینتومتریکس تزریق میلیونی روزانه واکسن بود. اما جناب وزیر نباید اطلاعات خلاف واقعیت از سرعت واکسیناسیون به مردم می‌دادند. نباید با قاطعیت از عدم ورود فایزر صحبت می‌کردند. جایی که ابتدا خودشان ورود آن را وعده داده بودند. شواهد بسیار قوی از کارایی بهتر این واکسن وجود دارد. گفته می‌شود مودرنا از آن هم بهتر است. متاسفانه رفتارها و‌ گفته هایی منطبق بر شبه علم دیدیم که در مجموع باعث شد تا ورود واکسن به کشور دیرتر و کند تر انجام شود. رهبری ورود واکسن آمریکایی و انگلستانی را منع کردند. وزیر سابق بلافاصه از mRNA بدگویی کردند. ۲۵۰۰ پزشک و ... نامه نوشتند و از واکسنهای ژنی و اثراتش گفتند. دکتر نمکی مرداد ۹۹ گفته بودند بهتر است به جای سرمایه گذاری در واکسن سازهای خارجی که نکلیفشان معلوم نیست که به ما واکسن بدهند یا نه واکسن داخلی را پیگیری کنیم (قریب به مضمون). دکتر شانه ساز گفتند علت تاخیر ورود واکسن چانه زنی بر سر قیمت است(قریب به مضمون). یادمان نمی‌رود صحبتهای دکتر ظریف را از پیش فاکتور میلیونی واکسن که این را باید همان زمان می گفتند و می دانی چه جان های عزیزی از کندی ورود واکسن به کشور از دست رفتند و چه خانواده هایی که داغدار شدند و بعدا علت سرعت گرفتن ورود واکسن به کشور را یک تماس تلفنی اعلام کردند.😔

ساینتومتریکس‌ با بداخلاقی پژوهشی و علمی مبارزه می‌کند. هنوز هم تکلیف مقالات مشکوک به سالامی و پلاژیاریسم و ... مشخص نشده که برخی اعضای کمیته اخلاق در آن نقش داشته اند. تزریق برکت به تیم برکت قبل از انجام فازهای بالینی صورت گرفته است. نشر مقالات اریجینال و‌ مروری هر سه روز و یا کمتر برای چندین سال جای پیگیری دارد....

سایتومتریکس با تضاد منافع مبارزه کرده و می کند. آنجا که عضویت فرد در شرکت دارویی در مقالات ذکر نمی‌شد. زمانی که اعضای کمیته علمی کووید-۱۹ به خاطر تضاد منافع کنار گذاشته شدند ولی با کمیته جدید مجددا به عضویت آن درآمدند، مجلاتی که سردبیرانش‌ مقالات زیادی از خود چاپ می‌کردند. برای پوشش بر کارایی پایین واکسن خود، در حالی که عضو کمیته علمی هستند کارایی فایزر را پایین اعلام می کنند.

از همراهی و راهنمایی شما تشکر می‌کنم. این پست درد دل کوتاهی بود به مناسبت تولد کانال! صحبت کوتاه می کنم و از همه شما به خاطر همه نقائص و کمبودها عذرخواهی می‌کنم که فرصت رسیدگی به همه امور را با هم ندارم و برای حرکت بهتر در مسیر اهداف کانال به سوی شما همراهان عزیز دست یاری دراز می‌کنم.
محمد سعید رضائی زواره
مدیر ساینتومتریکس
Scientometrics pinned «امروز تولد پنج سالگی ساینتومتریکس بود. 😍 از همان ابتدا که ساینتومتریکس تاسیس شد، همه تلاشش در جهت شفاف سازی و کمک به روشنگری بدون جانب داری بود. عبور از چارچوب علمی و بی احترامی خط قرمز ساینتومتریکس بوده و هست و ساینتومتریکس این دو را برنمی‌تابد. من شرمنده…»
یک مطالعه ی test-negative, case-control اثر بخشی واکسن کووکسین بهارات هند را در دنیای واقعی بررسی و گزارش کرده است: (مجله ی The Lancet Infectious Diseases)

اثربخشی در مقابل ابتلای علامت دار کووید-19 و حداقل 14 روز بعد از دز دوم و در یک گروه پر خطر (پرسنل بیمارستانی) و در زمان افزایش موارد ابتلا و واریانت غالب دلتا برابر با 50% و فاصله اطمینان 95% هم بین 33 تا 62% بوده است.

تاثیرگذاری گزارش شده در اینجا در دنیای واقعی از کارایی گزارش شده در ترایال فاز سوم این واکسن کمتر بوده است. همان طور که قبلا هم گفته بودم، کارایی گزارش شده در فاز سوم برای موارد علامت دار 78% و در مقابل وارینت دلتا 65% گزارش شده بود. اما دلایل احتمالی گزارش اثر بخشی کمتر:
1- مطالعه فقط روی کارکنان بیمارستانی انجام شده که در ریسک بالاتری از ابتلا به کووید-19 نسبت به جمعیت عادی جامعه هستند.
2- مطالعه در پیک موج دوم هند انجام شده که تا آن زمان بیشترین میزان مثبت شدن تست کووید-19 را داشته است.
3- مطالعه در زمان غالب بودن واریانت دلتا در جامعه انجام شده است.

این اثر بخشی به نظر می رسد که از اثر بخشی گزارش شده برای واکسن سینووک در مطالعات برزیل (شرایط پیک و واریانت گاما و ...) با مقادیر 37 و 42 درصد بیشتر بوده است اما در مقایسه با اثربخشی های فایزر و استرازنکا از بریتانیا (88 و 67%) کمتر بوده است. دلایلی مثل استفاده از پلتفورمهای مختلف، فاصله متفاوت بین دو دز و میزان بروز کرونا در زمان انجام مطالعه می تواند توجیه کننده این تفاوت ها باشد.
پیشی گرفتن ایران از ترکیه از نظر درصد پوشش حداقل یک دز واکسن کووید-۱۹ در کل جمعیت

در ترکیه درصد پوشش دز اول و دوم واکسیناسیون برای افراد بالای ۱۸ سال به ترتیب ۹۰/۳۷ و ۸۰/۷۹ درصد می‌باشد.
این درصدها برای ایران و برای گروه سنی بالای ۱۲ سال به ترتیب ۸۴ و ۶۶/۹۴ می‌باشد.

در ترکیه نزدیک به ۱۲ میلیون نفر دز بوستر را دریافت کرده اند.
آنالیز میانی مطالعه فاز سوم واکسن فایزر در گروه سنی ۱۲ تا ۱۵ سال در نیوانگلند با کارایی ۱۰۰٪ منتشر شده بود. ۱۶ مورد کووید-۱۹ گزارش شده بود که همگی در گروه پلاسبو بوده اند. حالا نتایج پیگیری ۴ ماهه هم در‌گزارش خبری آمده است. ۳۰ مورد کووید-۱۹ گزارش شده که همگی در گروه پلاسبو بوده اند و نشان می‌دهد در پیگیری ۴ ماهه هم کارایی ۱۰۰ بوده است. حالا شاید فایزر که برای گروه سنی ۱۶ سال به بالا تائیدیه کامل دارد، به تدریج برای گروه سنی ۱۲ تا ۱۵ سال هم علاوه بر مجوز اضطراری که دارد، تائیدیه کامل هم بگیرد.

شواهدی بسیار قوی و فراوان وجود دارند که واکسنهای mRNA (فایزر و‌مودرنا) تاکنون اثربخشی بهتری از دیگر واکسنها داشته‌اند. علاوه بر آن ما اطلاعات بسیار بیشتری از کارایی و‌ ایمنی آنها در اطفال و خانمهای باردار و ... از این واکسنها داریم. این واکسنها را غیر از آمریکا دیگر کشورها هم تولید می‌کنند. وزیر بهداشت خودش وعده ورود فایزر را داده بود که بعدا گفتند کمیته واکسن اعلام کرده همان سینوفارم خوب است.

به نظر شما چرا ایران برای مردمش واکسن بهتر را وارد نکرد؟
آلمان با گزارش بیش از ۷۰ هزار ابتلای جدید کووید-۱۹، رکورد موارد ابتلا از ابتدای پاندمی را زده است. هلند هم با گزارش ۲۳٫۷۸۹ مورد، این رکورد را زده است.