تعداد شماره های ویژه (special issues) از مجلات مربوط به انتشارات MDPI در سالهای مختلف

برای پیگیری موضوع اعلام تضاد منافع احتمالی در کنگره ها و همین طور اعضای کمیته های مختلف در معاونتهای مختلف وزارت بهداشت که در آنها تصمیم سازی های مهمی صورت می‌گیرد، به معاون محترم پژوهش وزارت بهداشت و همین طور دبیر محترم کمیته اخلاق چندین بار ایمیل زده‌ام که پاسخی دریافت نکرده‌ام. امیدوارم این موضوع مهم پیگیری شود.
@Scientometric

دود اسنفد (اسپند) حاوی مواد سرطان زا، توهم زا و آلاینده های تنفسی است.

از برنامه ۳۷ درجه بی بی‌سی (نازنین معتمدی)

طی بررسی متوجه موادی چون هارمین (که به مقدار زیاد توهم زا است)، بنزن، پیریدین و پیرول و … شده‌اند که سه مورد آخر مواد از مواد سرطان زا و خطرناکی‌اند که در دود سیگار هم‌هستند. مثل سوختن هر ماده دیگر، دود اسفند هم حاوی مواد سمی آسیب رسان است و اینجا برعکس سیگار، فیلتری هم وجود ندارد.
چه مدت زمانی در معرض دود اسفند باشیم، خطرناک است؟
گفتن آن خیلی سخت است، چون فقط کافی است ذرات ریز آلاینده به جای حساسی در مجاری تنفسی برود تا باعث التهاب شود. تخمین آسیبی که موادی مثل بنزن به DNA می زند هم خیلی سخت است...اگر تحقیقات جامعی روی جوامعی که اسفند دود می کنند انجام شود، (احتمالا) معلوم می شود که خطر ابتلا به بیماری ریوی بیشتر است.مثل سیگار: یک غیرسیگاری ممکن است به خاطر در معرض قرار گرفتن، سرطان ریه بگیرد اما افرادی هم هستند که یک عمر سیگار می کشند ولی سرطان نمی گیرند. خطر اسفند هم قابل پیش بینی نیست و بهتر است اصلا سراغ اسفند نرویم.
ویدیوی کامل: اینجا
اینجا را هم ببینید

https://news.1rj.ru/str/scientometric/6506

نتایج موفقیت آمیز از یک واکسن برای مالاریا، بیماری ای که سالانه باعث مرگ بیش از نیم میلیون نفر می شود، به صورت پیش مقاله در دسترس قرار گرفته است و احتمالا هفته آینده، سازمان بهداشت جهانی به آن مجوز خواهد داد و به این ترتیب دومین واکسن برای مالاریا در دسترس قرار می گیرد.

مطالعه ی واکسن جدید با نام
R21/MatrixM
از دانشگاه آکسفورد، بر روی 4800 کودک در چهار کشور آفریقایی انجام شده است. در سه محل از کارآزمایی بالینی، با انتقال فصلی مالاریا، واکسن در مقایسه با داروهای پیشگیرانه به تنهایی، 75 درصد در طول 18 ماه تاثیرگذاری داشته و در دو محل با انتقال در طول سال، تاثیرگذاری 68٪ بوده است.

واکسن قبلی با نام RTS,S یا Mosquirix، قبلا در 2021 مجوز سازمان بهداشت جهانی را گرفته بود و تاکنون به نزدیک به 2 میلیون کودک آفریقایی تزریق شده است. قرار است تا 2025، 18 میلیون دز از واکسن قبلی در دسترس قرار بگیرد که فقط 10% از چیزی است که لازم است و حالا واکسن جدید می تواند به زودی در مقادیر بسیار بیشتر و ارزان تر در دسترس قرار بگیرد.
خلاصه از ساینس
پیش مقاله
کانال تلگرامی @Scientometric

در مورد گزارش اسپند:

توئیتر پوریا ناظمی: کاری که خانم معتمدی انجام دادند در واقع تجزیه اسپند و تعیین مواد تشکیل دهنده آن است که در معرض حرارت آزاد می شوند. تعدادی از این موارد در رده مواد سرطان زا و توهم زای شناخته شده بوده است. بنابراین از این نظر که حاوی این مواد است، به شرط دقت آزمایشگاهی درسته. اما یک بخش دیگر این است که چقدر با وجود دارا بودن این مواد در سرطان زایی موثر یوده.اینجا احتیاج یه طراحی آزمون بالینی دقیق و قاعدتا گذشته نگر است که ببینیم آیا افرادی که مداوم در معرض دود اسپند بودندآیا ابتلای بیشتری داشتند و چه مقدار. که این بخش دیگه کار نهاد پزشکیه. با همه این موارد به نظرم دو تا نکته اهمیت دارد یک: نظر و نتیجه تحقیق علمی را اجتماع علمی تولید می کند و دوم اینکه نتیجه این آزمایش شاید این گونه فرمول بندی بشه دقیق تره که دود اسپند در یردارنده مواد سرطان زا است. این یک مرحله محتاط تر از بیان سرطان زا بودن است


توئیتر همایون خیری: سود، زیان، یا بی‌خاصیتی یک محصول طبیعی فقط بعد از انجام آزمایش‌های چند جانبه، داوری علمی نتایج، و انتشار فرضیات و نتیجه‌گیری در نشریات معتبر علمی برای راستی‌آزمایی سایر پژوهشگران مشخص میشه. وگرنه می‌بایست به داروی امام کاظم و ویروس‌یاب مستعان هم نمره قبولی داد.


اینجا شاید یادآوری صحبتهای استاد ملک زاده مناسب باشد که گفته بودند:
«برای این که یک جمله در علم پزشکی گفته شود که تریاک سرطان زاست بیش از پنجاه سال تحقیق »شد.

صحبتهای بسیار شنیدنی استاد ملک زاده در باب جدی گرفتن خطر شبه علم:

فایل صوتی در آخرپست

در این سخنرانی استاد ملک زاده مثالهایی از روش های پزشکی برای تولید علم می زنند، از جمله تلاش علم پزشکی برای افزایش امید به زندگی در جهان و ایران و نحوه ی قطعی شدن سرطان زا بودن سیگار و تریاک.

تلاش دکتر ملک زاده و تیمش برای اثبات سرطان زا بودن تریاک از سال ۲۰۰۰ با یک نقشه بیست ساله روی پنجاه هرار شرکت کننده که ۸۰۰۰ نفر از آنها تریاک مصرف می کرده اند یکی از مثالهایی است که نشان می دهد فرآیند تولید علم چقدر سخت و‌ پیچیده است. بر این اساس ثابت شد مرگ و میر ناشی از سرطان و‌ بیماری های قلبی و عروقی و ریوی را حتی تریاک خالص افزایش می دهد. البته شروع این تحقیقات از قبل از انقلاب بوده است. و بعد از آن بود که سازمان بهداشت جهانی این موضوع را تایید کرد و بالاخره برای این که یک جمله در علم پزشکی گفته شود که تریاک سرطان زاست بیش از پنجاه سال تحقیق شد.

نمی شود صبح که از خواب بیدار می شوید، هر چه که به ذهنتان می رسد را به عنوان یک فکت علمی ارایه کنید و بعد هم به عنوان دارو دست مردم بدهید.

یکی از علل ترویج شبه علم، وجود رهبران سیاسی بی تدبیر است مثل ترامپ که میگفت مواد را به بدن تزریق کنید یا بخورید یا فلان قرص را استفاده کنید. ما در ایران کسی را داشتیم که می‌گفت دختر ۱۴ ساله در آشپزخانه انرژی هسته ای تولید می‌کند یا وزرات بهداشت را مجبور کرد طب سنتی را باید در وزارت بهداشت بیاورید. اقدام بسیار غیر منطقی در پذیرش دانشجوی طب سنتی، که از مسیر اصلی خود منحرف شد. الان در وبگاه دانشگاههای تیپ یک ما سر بزنید در مورد تاثیر حجامت و زالو درمانی بر انواع مرض ها مطالب ذکر شده است آن هم بدون هیچ مطالعه و تحقیق قوی.

ما در طب گیاهی خیلی قوی هستیم و در جهان رتبه داریم ولی ربطی به طب سنتی ندارد. مثل همه جای دنیا فقط یک پزشکی داریم. علم مکمل را می توانیم به آن اضافه کنیم به شرطی که از راه پژوهش باشد. تنها جایگزین علم، علم بهتر است.

در پذیرش یک ادعا (در طب مکمل یا طب ایرانی یا حتی پزشکی کلاسیک یا ....) به چه نکاتی باید توجه کنیم؟

ویدئو بسیار دیدنی مربوط به صحبتهای دکتر سلطانی در نقد طب مکمل

۱- به جای استدلال کردن، تببین می کنند (reasoning vs explanation)
مثلا می پرسیم آیا حجامت یا انرژی درمانی موثر است؟ در جواب روش آن یا مکانیسم آن را توضیح می دهند که این تبیین است. در وهله اول دنبال مکانیسم اثر یا چگونگی اثر نیستیم، دنبال این هستیم که موثر بودن آن را بدانیم. پس باید دلیل بیارورند. مستند بیاورند. شواهد و اویدنس بیاورند. با تببین نباید فریب بخوریم.

بیان چگونگی می تواند به شکل گیری فرضیه کمک کند ولی دلیل نیست. گاهی طب سنتی، طب کلاسیک را محکوم می کند که شما نمی دانید طب سنتی یا حجامت یا .. چیست و چگونه عمل می کند. این اصلا مهم نیست. مهم این است که شما سند بیاورید این روش شما کار می کند.

۲- گاهی در جواب برای دلیل از بیان تجربه استفاده می‌شود. مثلا می گویند ما تعداد زیادی مریض دیدیم و به این شکل درمان کردیم و جواب گرفتیم. با تجربه هم نباید فریب بخوریم. تجربه گاهی دلیل است ولی همیشه نیست. تجربه در دادگاه قابل قبول نیست. تجربه برای تصمیم های مهم و غیر قرینه که طب هم جزو آن است ارزش کمی دارد. مثال: به تجربه من کمربند بستن برای رانندگی لازم نیست و گردن من را هم زخم می کند پس من دیگر استفاده نمی کنم. اما این تحربه غلط است. چرا که این تجربه شاهد مرگ و آسیب افرادی که کمربند نبسته اند، نبوده است. یا این که فردی بگوید من دو بچه ام را که تنبیه کردم لوس نشدند ولی دو بچه دیگرم که تنبیه نشدند لوس شدند، پس تنبیه شدن خوب و لازم است.
حتی تجربه من در پزشکی مثلا در درمان یک بیمار کوید-۱۹ با یک داروی خاص نیز غیر متقارن است.

۳- حالا ما در طب کلاسیک برای غلبه بر این غیر قرینگی چه می کنیم؟ از ابزار استفاده می کنیم تا آن را به حداقل برسانیم و اینجا در پزشکی از ابزارها و روشهای صحیح پژوهش و علم مثل پرسشنامه، دارونما، پیگیری بیمار و ... استفاده می کنیم. یعنی از علم استفاده می کنیم.

لینک ویدئو در اینستاگرام

دیروز ۵۲ امین سالگرد ثبت این تصویر در لندن توسط سر گادفری هانسفیلد ، و تولد دستگاه سی تی اسکن بود
‏واحد رادیودنسیتی ( سیاهی و سفیدی نقاط در تصاویر سی تی) به افتخار او‌، هانسفیلد نام گرفت
‏The rest is history
توئیتر Mkamalr2

@Scientometric

جایزه نوبل پزشکی امسال، به Katalin Karikó و Drew Weissman به علت اکتشافات آنها (nucleoside base modifications) که توسعه واکسن های mRNA را ممکن ساخت، تعلق گرفته است.

در ایران علی رغم در دسترس بودن داده های مطالعات این واکسن ها و با وجود این که حداقل چندبار امکان استفاده از این واکسن ها فراهم بود، اما اجازه استفاده از آنها در زمان پاندمی مرگ بار کووید داده نشد و حتی گروهی از دانشگاهیان در ارتباط با عدم استفاده از آنها نامه نوشتند.

قبلا دریافت جایزه نوبل توسط این دو پیش بینی می‌شد:

https://news.1rj.ru/str/scientometric/2723

کاتالین کاریکو، دانشمند مجارستانی-آمریکایی بیش از ۴۰ سال روی استفاده از RNA برای درمان بیمارهای مختلف کار کرد و بعد از تحمل سختی های بسیار، دیده و شنیده نشدن و عدم پذیرش نظراتش، بالاخره در ۲۰۰۴ با همکارش Drew Weissman توانست با تغییراتی در RNA از بروز واکنش التهابی به دنبال تزریق آن به بدن جلوگیری کند و به این ترتیب یکی از مشکلات مهم در راه استفاده از RNA در رویکردهای درمانی را حل کرد.

تنها پناه ما برای سلامت، علم است.
"تنها جایگزین علم، علم بهتر است"

من تا به حال این سحنرانی استاد ملک زاده در باب جدی گرفتن خطر شبه علم را بارها در کانال باز نشر کرده ام. لینک زیر:

https://news.1rj.ru/str/scientometric/2594

و فکر می کنم گاهی لازم است این صحبتها از ایشان یا از اساتید دیگر برایمان تکرار شود تا فراموش نکنیم با چه خطراتی مواجه هستیم.

خوشبختانه حالا بعد از آخرین بازنشرم در چند روز قبل، سخنرانی دکتر ملک زاده مورد توجه رسانه ها قرار گرفت. روز قبل، هم میهن، متن سخرانی ایشان را منتشر کرده است و قبل از آن صحبتی در مورد دکتر حسین روازاده (هوادارانش او را پدر طب ایرانی-اسلامی می دانند) و پیگیری نظام پزشکی تهران (دکتر علویان) در این زمینه داشته است. می دانیم که چند وقت پیش پروانه طبابت ایشان باطل شد.

در این سخنرانی بعد از مقدمه و آوردن مثالهایی از کمک علم پزشکی به بهبود سلامت مردم، توضیحاتی در مورد خطر شبه علم داده می شود. من برخی از مهمترین قسمتهای سخنرانی را از این گزارش اینجا قرار می دهم:

شما نمی‌توانی هر یافته‌ای که به ذهنت می‌آید ،صبح که از خواب بیدار می‌شوی به‌عنوان فکت اعلام کنی و دارویش کنی و به مردم بدهی. ما به این می‌گوییم شبه‌علم.

این مسئله ناشی از رهبران سیاسی بی‌تدبیر است. ما در ایران کسی را داشتیم که می‌گفت، یک دختر 14ساله در آشپزخانه، انرژی هسته‌ای تولید کرده است یا وزارت بهداشت را مجبور کرد که باید طب سنتی را در وزارت بهداشت بیاورد. این یک مصیبت است.

الان در وبگاه‌های دانشگاه‌های تیپ یک کشور نوشته، حجامت برای درمان انواع بیماری، لاغری، رفع مشکلات عملکردی، یبوست، دردهای زانو، قاعدگی و...؛ برای هرچه فکرش را بکنی، خوب است بدون اینکه هیچ تحقیق و بررسی‌ای انجام شود. هرکدام از اینها که مدعی‌اند باید بیایند کار تحقیقاتی و علمی کنند. یا استفاده از زالو برای درمان واریکوسیل؛ این در وبگاه دانشگاه تیپ یک کشور ما آمده است. این اعتبار دانشگاه را از بین می‌برد.

ما وقتی پزشکی مبتنی بر شواهد را نمی‌پذیریم، بدون آگاهی داریم به مردم ظلم می‌کنیم؛ این خطای بزرگی در تاریخ آموزش عالی پزشکی ایران است که مجدداً برای طب سنتی، دانشجو بگیریم. این دانشجو چه می‌خواهد یاد بگیرد؟ چه می‌خواهد بخواند؟

ما باید با کل جریان شبه‌علم که متاسفانه به دانشگاه‌های ما هم کشیده شده است مبارزه کنیم.

وقتی قرار بود پی‌اچ‌دی طب سنتی راه بیفتد، اساسش این بود که پزشکان عمومی منتخب، با اصول و روش‌های متداول پیشگیری، درمان و آموزش پزشکی و پژوهش‌های کاربردی و نوآور در پزشکی سنتی ایران آشنا شوند تا بتوانند ضمن به‌کارگیری پیشرفته‌ترین اطلاعات روز پزشکی کلاسیک، در مواردی که کاربرد پزشکی سنتی به صلاح بیمار، جامعه و ارتقای دانش‌بشری است، از آن شیوه استفاده کنند؛ به‌شرط اینکه آن را آزمایش کنند.


متاسفانه وقتی ما به فایل‌های صوتی دروس دانشگاهی طب سنتی گوش می‌دهیم، واقعاً خجالت می‌کشیم که در دانشگاه به دانشجو چه حرفی می‌زنند، هیچ‌گونه پایه علمی ندارد و این موضوعی است که باید به آن توجه شود.


ادعایی وجود دارد و می‌گویند ما در دنیا پنجم شده‌ایم. ما رشته‌ای داریم به اسم اتنوفارماکولوژی که رشته‌ای است که عمدتاً داروهای گیاهی و داروهایی که در گذشته بوده را تست می‌کند و یک رشته‌ای هست به‌نام فارماکوگنوزی که در تمام دانشکده‌های داروسازی ایران وجود دارد و این تحقیقات توسط این گروه انجام شده، نه توسط گروه طب سنتی. آنها آمده‌اند با کمال تعجب می‌گویند که ما رتبه پنجم را به دست آورده‌ایم. این رتبه شما نیست. بله ما پنجم شده‌ایم اما این مربوط به دانشکده‌ها و محققات بالینی است.

هدف ما این بوده که آنچه طب سنتی در گذشته بود، در بوته آزمایشات علمی دقیق قرار دهیم

در آخر می‌خواهم بگویم که ما یک پزشکی بیشتر نداریم. چیزی تحت عنوان طب سنتی و ایرانی نداریم؛ ما یک پزشکی داریم مثل همه‌جای دنیا. درست است که در پزشکی‌مان می‌توانیم آن بخشی که در طب سنتی بوده و ازنظر علمی تایید شده هم را ادغام کنیم. می‌توانیم مکمل را اضافه کنیم اما همه اینها باید از بوته تحقیقات دقیق عبور کنند و اضافه شوند. تنها جایگزین علم، علم بهتر است.


خطر شبه‌علم را جدی و واقعی تلقی کنید. مسئولیت حرفه‌ای و اخلاقی دانشوران، هم‌اندیشی و همکاری برای صیانت از کانون‌های علمی جامعه و دفاع از حقوق در بهره‌مندی از خدمات سلامت و درمان تایید شده با روش‌های علمی است.

کانال تلگرامی @Scientometric

این نزدیک به دو سال حرف زدن به جای عمل، بازی با کلمات نیست، بازی با سلامت و جان مردم است.

مجددا مقاله ای از تاثیرگذاری داروی پکسلووید بر کاهش مرگ و بستری اورژانس کووید در افراد با ریسک بالا منتشر شده است.

من اینجا تایم لاین گفته های دکتر جماعتی و کمیته علمی کووید را در مورد این داروی شرکت فایزر قرار می‌دهم. (همراه با یک مورد از معاونت درمان)


🔴‌ یک دی ماه ۱۴۰۰: مجوز غذا و داروی آمریکا به داروی پکسلووید

✅ ۷ دی ۱۴۰۰: پیشنهاد کمیته علمی کرونای ایران به سازمان غذا و دارو برای اضافه کردن این دارو به لیست دارویی کشور

✅ ۶ اردیبهشت ۱۴۰۱: در‌کمیته علمی مطرح شد که پکسلووید ابتدا به صورت کلینیکال ترایال و پژوهشی مصرف شود


✅ ۸ شهریور ۱۴۰۱: باتوجه به مطالعات اخیر در مورد اثرات این داروها (پسکلووید و‌مولنوپیراویر) مقرر شد که مسیر قانونی آن، طی شود.


✅ ۱۹ دی ۱۴۰۱: پیشنهاد کمیته علمی کرونا به سازمان غذا و دارو، برای طی مراحل قانونی و ورود به فهرست دارویی کشور

✅ ۲۷ فروردین ۱۴۰۲: باید پروسه بروکراسی تایید و ورود داروی پکسلووید به فهرست دارویی کشور، تسریع شود.

✅ ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۲: اعلام پایان وضعیت اضطراری کرونا توسط سازمان بهداشت جهانی

✅ ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲: معاون درمان وزیر بهداشت: پکسلووید وارد دستورالعمل کشوری در مان کرونا شده ولی وارد فهرست دارویی کشور نشده و سازمان غذا و دارو دارد بررسی می‌کند که اگر به نتایج مناسبی برسند، آن را وارد فهرست دارویی کشور خواهند کرد!


✅ ۱۰ مهر ۱۴۰۲: دبیر کمیته علمی کشوری کرونا تاکید کرد: در شرایط کنونی باید استفاده از داروی «پکسلووید» در دستور کار قرار گیرد البته نیاز است سازمان غذا و دارو، این دارو را وارد فهرست دارویی کشور کند تا بر اساس پروتکل های کشوری به بیماران نیازمند ارائه شود چون می تواند تا 80 درصد از پیشرفت بیماری و مرگ و میر، جلوگیری کند.

@Scientometric

حتما مقایسه های مختلف را شنیده‌اید که این روزها (یا زمان های دیگر) برای وضعیت فعلی با وضعیت قبل از انقلاب ۱۳۵۷ انجام می‌شود. مثلا مسئولین آمار می‌دهند که تعداد مقالات و یا پزشکان متخصص ما در فلان منطقه محروم در حال حاضر چگونه است و قبل از انقلاب چطور بوده است.

برای مقایسه تعداد مقالات، تعداد پزشک و … در دوران فعلی با رژیم سابق پهلوی چند مورد حتما باید لحاظ شود.

مثلا "اگر رژیم پهلوی ادامه می یافت حالا بعد از بیش از چهل سال، وضعیت چطور بود؟ تعداد مقالات و پزشک‌ و … فعلی ما کمتر از این مقدار بود یا بیشتر؟" و یا "اگر زیر ساخت های علمی-دانشگاهی ایجاد شده در زمان پهلوی نبود، تعداد مقالات و پزشک و… به آمار کنونی می رسید یا خیر؟" و یا "اگر رژیم سابق ادامه می یافت، برای رسیدن به وضعیت حال باید چه مقدار هزینه کمتر با بیشتری صرف می شد؟"

همین طور می‌توان وضعیت کشورهای با وضعیت مشابه ایران از جهت مختلف در آن زمان را با زمان کنونی مقایسه کرد.

اصولا مقایسه ای که این موارد را در نظر نگیرد نادرست و گمراه کننده است و می‌تواند گول زننده باشد.

@Scientometric

۲۰۰ سال نشر پژوهش‌های تغییر دهنده روش درمان

۲۰۰ سال بیش از یک مجله‌ی‌پزشکی بودن

۲۰۰ سال تغییر قابل توجه در بهبود سلامت

۲۰۰ سال لنست

۲۰۰ سال قبل اولین شماره مجله لنست منتشر شد.

@Scientometric

در حالی که در هفته مربوط به برندگان جایزه نوبل هستیم، دهمین مقاله از یکی برندگان جایزه نوبل پزشکی (از دانشگاه هاپکینز) در سال ۲۰۱۹ هم رترکت شده است. (رترکشن واچ)

@Scientometric