دیروز ۵۲ امین سالگرد ثبت این تصویر در لندن توسط سر گادفری هانسفیلد ، و تولد دستگاه سی تی اسکن بود
‏واحد رادیودنسیتی ( سیاهی و سفیدی نقاط در تصاویر سی تی) به افتخار او‌، هانسفیلد نام گرفت
‏The rest is history
توئیتر Mkamalr2

@Scientometric

جایزه نوبل پزشکی امسال، به Katalin Karikó و Drew Weissman به علت اکتشافات آنها (nucleoside base modifications) که توسعه واکسن های mRNA را ممکن ساخت، تعلق گرفته است.

در ایران علی رغم در دسترس بودن داده های مطالعات این واکسن ها و با وجود این که حداقل چندبار امکان استفاده از این واکسن ها فراهم بود، اما اجازه استفاده از آنها در زمان پاندمی مرگ بار کووید داده نشد و حتی گروهی از دانشگاهیان در ارتباط با عدم استفاده از آنها نامه نوشتند.

قبلا دریافت جایزه نوبل توسط این دو پیش بینی می‌شد:

https://news.1rj.ru/str/scientometric/2723

کاتالین کاریکو، دانشمند مجارستانی-آمریکایی بیش از ۴۰ سال روی استفاده از RNA برای درمان بیمارهای مختلف کار کرد و بعد از تحمل سختی های بسیار، دیده و شنیده نشدن و عدم پذیرش نظراتش، بالاخره در ۲۰۰۴ با همکارش Drew Weissman توانست با تغییراتی در RNA از بروز واکنش التهابی به دنبال تزریق آن به بدن جلوگیری کند و به این ترتیب یکی از مشکلات مهم در راه استفاده از RNA در رویکردهای درمانی را حل کرد.

تنها پناه ما برای سلامت، علم است.
"تنها جایگزین علم، علم بهتر است"

من تا به حال این سحنرانی استاد ملک زاده در باب جدی گرفتن خطر شبه علم را بارها در کانال باز نشر کرده ام. لینک زیر:

https://news.1rj.ru/str/scientometric/2594

و فکر می کنم گاهی لازم است این صحبتها از ایشان یا از اساتید دیگر برایمان تکرار شود تا فراموش نکنیم با چه خطراتی مواجه هستیم.

خوشبختانه حالا بعد از آخرین بازنشرم در چند روز قبل، سخنرانی دکتر ملک زاده مورد توجه رسانه ها قرار گرفت. روز قبل، هم میهن، متن سخرانی ایشان را منتشر کرده است و قبل از آن صحبتی در مورد دکتر حسین روازاده (هوادارانش او را پدر طب ایرانی-اسلامی می دانند) و پیگیری نظام پزشکی تهران (دکتر علویان) در این زمینه داشته است. می دانیم که چند وقت پیش پروانه طبابت ایشان باطل شد.

در این سخنرانی بعد از مقدمه و آوردن مثالهایی از کمک علم پزشکی به بهبود سلامت مردم، توضیحاتی در مورد خطر شبه علم داده می شود. من برخی از مهمترین قسمتهای سخنرانی را از این گزارش اینجا قرار می دهم:

شما نمی‌توانی هر یافته‌ای که به ذهنت می‌آید ،صبح که از خواب بیدار می‌شوی به‌عنوان فکت اعلام کنی و دارویش کنی و به مردم بدهی. ما به این می‌گوییم شبه‌علم.

این مسئله ناشی از رهبران سیاسی بی‌تدبیر است. ما در ایران کسی را داشتیم که می‌گفت، یک دختر 14ساله در آشپزخانه، انرژی هسته‌ای تولید کرده است یا وزارت بهداشت را مجبور کرد که باید طب سنتی را در وزارت بهداشت بیاورد. این یک مصیبت است.

الان در وبگاه‌های دانشگاه‌های تیپ یک کشور نوشته، حجامت برای درمان انواع بیماری، لاغری، رفع مشکلات عملکردی، یبوست، دردهای زانو، قاعدگی و...؛ برای هرچه فکرش را بکنی، خوب است بدون اینکه هیچ تحقیق و بررسی‌ای انجام شود. هرکدام از اینها که مدعی‌اند باید بیایند کار تحقیقاتی و علمی کنند. یا استفاده از زالو برای درمان واریکوسیل؛ این در وبگاه دانشگاه تیپ یک کشور ما آمده است. این اعتبار دانشگاه را از بین می‌برد.

ما وقتی پزشکی مبتنی بر شواهد را نمی‌پذیریم، بدون آگاهی داریم به مردم ظلم می‌کنیم؛ این خطای بزرگی در تاریخ آموزش عالی پزشکی ایران است که مجدداً برای طب سنتی، دانشجو بگیریم. این دانشجو چه می‌خواهد یاد بگیرد؟ چه می‌خواهد بخواند؟

ما باید با کل جریان شبه‌علم که متاسفانه به دانشگاه‌های ما هم کشیده شده است مبارزه کنیم.

وقتی قرار بود پی‌اچ‌دی طب سنتی راه بیفتد، اساسش این بود که پزشکان عمومی منتخب، با اصول و روش‌های متداول پیشگیری، درمان و آموزش پزشکی و پژوهش‌های کاربردی و نوآور در پزشکی سنتی ایران آشنا شوند تا بتوانند ضمن به‌کارگیری پیشرفته‌ترین اطلاعات روز پزشکی کلاسیک، در مواردی که کاربرد پزشکی سنتی به صلاح بیمار، جامعه و ارتقای دانش‌بشری است، از آن شیوه استفاده کنند؛ به‌شرط اینکه آن را آزمایش کنند.


متاسفانه وقتی ما به فایل‌های صوتی دروس دانشگاهی طب سنتی گوش می‌دهیم، واقعاً خجالت می‌کشیم که در دانشگاه به دانشجو چه حرفی می‌زنند، هیچ‌گونه پایه علمی ندارد و این موضوعی است که باید به آن توجه شود.


ادعایی وجود دارد و می‌گویند ما در دنیا پنجم شده‌ایم. ما رشته‌ای داریم به اسم اتنوفارماکولوژی که رشته‌ای است که عمدتاً داروهای گیاهی و داروهایی که در گذشته بوده را تست می‌کند و یک رشته‌ای هست به‌نام فارماکوگنوزی که در تمام دانشکده‌های داروسازی ایران وجود دارد و این تحقیقات توسط این گروه انجام شده، نه توسط گروه طب سنتی. آنها آمده‌اند با کمال تعجب می‌گویند که ما رتبه پنجم را به دست آورده‌ایم. این رتبه شما نیست. بله ما پنجم شده‌ایم اما این مربوط به دانشکده‌ها و محققات بالینی است.

هدف ما این بوده که آنچه طب سنتی در گذشته بود، در بوته آزمایشات علمی دقیق قرار دهیم

در آخر می‌خواهم بگویم که ما یک پزشکی بیشتر نداریم. چیزی تحت عنوان طب سنتی و ایرانی نداریم؛ ما یک پزشکی داریم مثل همه‌جای دنیا. درست است که در پزشکی‌مان می‌توانیم آن بخشی که در طب سنتی بوده و ازنظر علمی تایید شده هم را ادغام کنیم. می‌توانیم مکمل را اضافه کنیم اما همه اینها باید از بوته تحقیقات دقیق عبور کنند و اضافه شوند. تنها جایگزین علم، علم بهتر است.


خطر شبه‌علم را جدی و واقعی تلقی کنید. مسئولیت حرفه‌ای و اخلاقی دانشوران، هم‌اندیشی و همکاری برای صیانت از کانون‌های علمی جامعه و دفاع از حقوق در بهره‌مندی از خدمات سلامت و درمان تایید شده با روش‌های علمی است.

کانال تلگرامی @Scientometric

این نزدیک به دو سال حرف زدن به جای عمل، بازی با کلمات نیست، بازی با سلامت و جان مردم است.

مجددا مقاله ای از تاثیرگذاری داروی پکسلووید بر کاهش مرگ و بستری اورژانس کووید در افراد با ریسک بالا منتشر شده است.

من اینجا تایم لاین گفته های دکتر جماعتی و کمیته علمی کووید را در مورد این داروی شرکت فایزر قرار می‌دهم. (همراه با یک مورد از معاونت درمان)


🔴‌ یک دی ماه ۱۴۰۰: مجوز غذا و داروی آمریکا به داروی پکسلووید

✅ ۷ دی ۱۴۰۰: پیشنهاد کمیته علمی کرونای ایران به سازمان غذا و دارو برای اضافه کردن این دارو به لیست دارویی کشور

✅ ۶ اردیبهشت ۱۴۰۱: در‌کمیته علمی مطرح شد که پکسلووید ابتدا به صورت کلینیکال ترایال و پژوهشی مصرف شود


✅ ۸ شهریور ۱۴۰۱: باتوجه به مطالعات اخیر در مورد اثرات این داروها (پسکلووید و‌مولنوپیراویر) مقرر شد که مسیر قانونی آن، طی شود.


✅ ۱۹ دی ۱۴۰۱: پیشنهاد کمیته علمی کرونا به سازمان غذا و دارو، برای طی مراحل قانونی و ورود به فهرست دارویی کشور

✅ ۲۷ فروردین ۱۴۰۲: باید پروسه بروکراسی تایید و ورود داروی پکسلووید به فهرست دارویی کشور، تسریع شود.

✅ ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۲: اعلام پایان وضعیت اضطراری کرونا توسط سازمان بهداشت جهانی

✅ ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲: معاون درمان وزیر بهداشت: پکسلووید وارد دستورالعمل کشوری در مان کرونا شده ولی وارد فهرست دارویی کشور نشده و سازمان غذا و دارو دارد بررسی می‌کند که اگر به نتایج مناسبی برسند، آن را وارد فهرست دارویی کشور خواهند کرد!


✅ ۱۰ مهر ۱۴۰۲: دبیر کمیته علمی کشوری کرونا تاکید کرد: در شرایط کنونی باید استفاده از داروی «پکسلووید» در دستور کار قرار گیرد البته نیاز است سازمان غذا و دارو، این دارو را وارد فهرست دارویی کشور کند تا بر اساس پروتکل های کشوری به بیماران نیازمند ارائه شود چون می تواند تا 80 درصد از پیشرفت بیماری و مرگ و میر، جلوگیری کند.

@Scientometric

حتما مقایسه های مختلف را شنیده‌اید که این روزها (یا زمان های دیگر) برای وضعیت فعلی با وضعیت قبل از انقلاب ۱۳۵۷ انجام می‌شود. مثلا مسئولین آمار می‌دهند که تعداد مقالات و یا پزشکان متخصص ما در فلان منطقه محروم در حال حاضر چگونه است و قبل از انقلاب چطور بوده است.

برای مقایسه تعداد مقالات، تعداد پزشک و … در دوران فعلی با رژیم سابق پهلوی چند مورد حتما باید لحاظ شود.

مثلا "اگر رژیم پهلوی ادامه می یافت حالا بعد از بیش از چهل سال، وضعیت چطور بود؟ تعداد مقالات و پزشک‌ و … فعلی ما کمتر از این مقدار بود یا بیشتر؟" و یا "اگر زیر ساخت های علمی-دانشگاهی ایجاد شده در زمان پهلوی نبود، تعداد مقالات و پزشک و… به آمار کنونی می رسید یا خیر؟" و یا "اگر رژیم سابق ادامه می یافت، برای رسیدن به وضعیت حال باید چه مقدار هزینه کمتر با بیشتری صرف می شد؟"

همین طور می‌توان وضعیت کشورهای با وضعیت مشابه ایران از جهت مختلف در آن زمان را با زمان کنونی مقایسه کرد.

اصولا مقایسه ای که این موارد را در نظر نگیرد نادرست و گمراه کننده است و می‌تواند گول زننده باشد.

@Scientometric

۲۰۰ سال نشر پژوهش‌های تغییر دهنده روش درمان

۲۰۰ سال بیش از یک مجله‌ی‌پزشکی بودن

۲۰۰ سال تغییر قابل توجه در بهبود سلامت

۲۰۰ سال لنست

۲۰۰ سال قبل اولین شماره مجله لنست منتشر شد.

@Scientometric

در حالی که در هفته مربوط به برندگان جایزه نوبل هستیم، دهمین مقاله از یکی برندگان جایزه نوبل پزشکی (از دانشگاه هاپکینز) در سال ۲۰۱۹ هم رترکت شده است. (رترکشن واچ)

@Scientometric

محققین مالزی دیگر اجازه ندارند از بودجه عمومی برای نشر مقالات خود در مجلات انتشارات هینداوی، فرانتیرز و MDPI استفاده کنند.

مالزی همچنین کمیته ای برای کنترل نشر مقالات در مجلات Predatory و همین طور با کیفیت پایین به منظور بهبود وضعیت اخلاف در پژوهش ایجاد کرده است. (منبع)

در اوایل ۲۰۲۳، یک دانشگاه از چین نیز همه مجلات این سه ناشر را در بلک لیست قرار داده بود. همین طور بسیاری از مجلات این سه ناشر‌ در لیست هشدار آکادمی علوم چین قرار گرفته‌اند. این در حالی است که خیلی از آنها در چارک اول یا دوم از نظر ضریب نفوذ قراار دارند.


هینداوی در ۱۹۹۷ در مصر تاسیس و در ۲۰۲۱ توسط ناشر آمریکایی وایلی خریداری شد. هینداوی در حال حاضر ناشر بیش از ۲۸۲ مجله است.


ناشر MDPI، در ۱۹۹۶ در سوئیس تاسیس شد و ناشر بیش از ۴۲۹ مجله open access است.

فرانتیرز در ۲۰۰۷ در سوئیس تاسیس شد و ناشر بیش از ۲۲۱ مجله است.

@Scientometric

این تصویر از ارائه ی استاد نیما رضایی در کنگره مربوط به کمیته های تحقیقات دانشجویی برای من ارسال شده است. ممنون از ایشان که موضوع اعلام تضاد منافع در ارائه های کنگره ها را پیگیری و اجرا کردند. امیدوارم این رویکرد در همه کنگره ها در پیش گرفته شود.

@Scientometric

چطور می شود کسی به خاطر کمک به توسعه واکسن mRNA، جایزه نوبل پزشکی بگیرد اما فرد دیگری که سابقه حمایت از منع ورود واکسن mRNAدارد، سرآمد علمی معرفی شود؟

هفته قبل، جایزه نوبل پزشکی به دو نفر تعلق گرفت که با فعالیتهایشان به توسعه واکسن mRNA کمک کرده اند. در ایران حالا ظاهرا چند روز قبل دکتر قناعتی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران، به عنوان یکی از 110 سرآمد علمی کشور در سال 1402 معرفی شده و مورد تجلیل قرار گرفته اند. (اینجا و اینجا) ایشان از افرادی بودند که نامه معروف به 2500 پزشک را امضا کرده بودند و از منع ورود برخی واکسنهای کووید-19 از برخی کشورها حمایت کرده بودند. این حمایت از عدم ورود در حالی صورت گرفته بود که مقالات مطالعات حیوانی و انسانی (فاز یک تا سه) از واکسن mRNA در معتبرترین مجلات علمی دنیا منتشر شده بود و علاوه بر آن معتبرترین رگولاتورهای جهان شامل FDA، WHO و EMA به این واکسن مجوز مصرف داده بودند.

به این ترتیب مردم ایران از یکی از پلتفورمهای واکسن کووید با بیشترین تاثیرگذاری محروم شدند. در حالی که با وجود کمبود واکسن در دنیا، چند بار در طول پاندمی می توانستند به این واکسنها دسترسی پیدا کنند. جدای از تاثیرگذاری بیشتر، اینگونه رفتارها باعث دیرتر شروع شدن واکسیناسیون در ایران شد. فاکتوری که در مطالعه خودمان (پیش مقاله) نشان دادیم که چقدر در افزایش مرگ و میر نسبت به کشورهایی که زودتر واکسیناسیون را شروع کرده اند، موثر بوده است.

بادمان هست که یکی از عواملی که کنگره SIU، اعطای جایزه شغلی ممتاز به دکتر ناصر سیم فروش را جهت بررسی بیشتر به تعویق انداخت، امضای همین نامه بود. صرف نظر از دستورالعمل‌های چنین انتخاب‌هایی، نمی شود از کسی که مخالف روش علمی عمل کرده و با این مخالفتش باعث آسیب به سلامت مردم و از بین بردن اعتماد به علم شده تقدیر علمی کرد و به او جایزه علمی داد. اگر قرار است جایزه ای بدهید نام علم را از آن بردارید. باید از نهاد علمی محافظت کرد که ما پناهی جز علم نداریم.
البته که شاید این رفتارها خیلی جای تعجب هم نداشته باشد، چرا که مثلا یکی از امضا کنندگان این نامه، بعدا وزیر بهداشت کشور شدند.

پی نوشت: 110 سرآمد علمی کشور معرفی شده اند. متاسفانه به لیست کامل این افراد دسترسی ندارم و ممنون می شوم اگر کسی بتواند در پیدا کردن این لیست به من کمک کند.

@Scientometric

مصر‌ در طول کمتر از ده سال توانسته شیوع هپاتیت سی در کشورش را از ۱۰ درصد به ۰/۳۸ درصد برساند.

مصر که زمانی از کشورهای با بیشترین شیوع هپاتیت سی در دنیا بود، حالا به اولبن کشوری تبدیل شده که تائیدیه سازمان بهداشت جهانی در مسیر حذف هپاتیت سی را دریافت می‌کند.

در دنیا ۵۸ میلیون نفر (بین۴۶ تا ۷۶ میلیون) مبتلا به هپاتیت سی داریم. اما از هر پنج نفر مبتلا به هپاتیت سی، چهار نفر از ابتلای خود اطلاع ندارند. هپاتیت سی واکسنی ندارد، اما برای آن داروهایی وجود دارد که در بازه زمانی کوتاه (۸ تا ۱۲ هفته) می‌توانند منجر به درمان قطعی بیماران ‌شوند.

در مصر حالا ۸۷٪ از افراد مبتلا به هپاتیت سی تشخیص داده شده اند و در این بین ۹۳٪ درمان شده‌اند و این بالاتر از هدف گذاری معیار «gold tier» سازمان بهداشت جهانی برای تشخیص حداقل ۸۰ درصد از بیماران هپاتیت سی و درمان حداقل ۷۰ درصد از آنهاست. مصر به خوبی در جهت حذف هپاتیت سی تا قبل از ۲۰۳۰ بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی حرکت می‌کند.
در سه تصویر زیر اهداف و معیارهای سازمان بهداشت جهانی برای حذف هپاتیتهای بی و سی را می‌بینید (ورق بزنید)

مصر‌ در طول کمتر از ده سال توانسته شیوع هپاتیت سی در کشورش را از ۱۰ درصد به ۰/۳۸ درصد برساند.

کمپین کشوری حذف هپاتیت سی در سال ۲۰۱۴ شروع و در ۲۰۱۸ با قدرت بیشتر به دستور رییس جمهور پیگیری شد. (تست و درمان رایگان هپاتیت سی).

بیش از ۶۰ میلیون نفر تست شدند و بیش از ۴/۱ میلیون نفر درمان شدند. داوری های تولید داخل فاکتور مهمی در به ثمر رسیدن این موفقیت بوده است. این ۴/۱ میلیون نفر برابر یک سوم کل افراد مبتلا به هپاتیت سی در منطقه مدیترانه شرقی است. (منبع)

کانال تلگرامی @Scientometric

سازمان بهداشت جهانی (روز قبل) ۳۴ حمله به مراکز درمانی در غزه را از شنبه گذشته ثبت کرده است که منجر به کشته شدن ۱۱ پرسنل بهداشتی درمانی در حال انجام وظیفه، ۱۶ مجروح و آسیب به ۱۹ مرکز بهداشتی و ۲۰ آمبولانس شده است.

سازمان بهداشت جهانی روز قبل برای یک فاجعه انسانی هشدار داده و گفته سیستم بهداشتی در نوار غزه در حال از کار افتادن به صورت کامل است.

با ادامه افزایش جراحات و تلفات ناشی از حملات هوایی مداوم در نوار غزه، کمبود شدید تجهیزات پزشکی بحران را تشدید کرده است.

این وضعیت همچنین ارائه خدمات ضروری درمانی از جمله مربوط به زنان و زایمان، بیماری های غیرواگیر مانند سرطان و بیماری های قلبی و همین طور عفونت های شایع را مختل کرده است، زیرا همه مراکز بهداشتی حالا مجبور هستند مراقبت های اورژانس را در اولویت خود قرار دهند.

بدون ورود فوری کمک های بشردوستانه به غزه، به ویژه خدمات بهداشتی، تجهیزات پزشکی، غذا، آب سالم، سوخت و دیگر اقلام، پاسخگویی به نیازهای فوری مردمی که به شدت به آن نیاز دارند، قابل انجام نخواهند بود.

هر چه زمان می گذرد، افراد بیشتری در معرض خطر قرار می گیرند.

@Scientometric