حتما مقایسه های مختلف را شنیده‌اید که این روزها (یا زمان های دیگر) برای وضعیت فعلی با وضعیت قبل از انقلاب ۱۳۵۷ انجام می‌شود. مثلا مسئولین آمار می‌دهند که تعداد مقالات و یا پزشکان متخصص ما در فلان منطقه محروم در حال حاضر چگونه است و قبل از انقلاب چطور بوده است.

برای مقایسه تعداد مقالات، تعداد پزشک و … در دوران فعلی با رژیم سابق پهلوی چند مورد حتما باید لحاظ شود.

مثلا "اگر رژیم پهلوی ادامه می یافت حالا بعد از بیش از چهل سال، وضعیت چطور بود؟ تعداد مقالات و پزشک‌ و … فعلی ما کمتر از این مقدار بود یا بیشتر؟" و یا "اگر زیر ساخت های علمی-دانشگاهی ایجاد شده در زمان پهلوی نبود، تعداد مقالات و پزشک و… به آمار کنونی می رسید یا خیر؟" و یا "اگر رژیم سابق ادامه می یافت، برای رسیدن به وضعیت حال باید چه مقدار هزینه کمتر با بیشتری صرف می شد؟"

همین طور می‌توان وضعیت کشورهای با وضعیت مشابه ایران از جهت مختلف در آن زمان را با زمان کنونی مقایسه کرد.

اصولا مقایسه ای که این موارد را در نظر نگیرد نادرست و گمراه کننده است و می‌تواند گول زننده باشد.

@Scientometric

۲۰۰ سال نشر پژوهش‌های تغییر دهنده روش درمان

۲۰۰ سال بیش از یک مجله‌ی‌پزشکی بودن

۲۰۰ سال تغییر قابل توجه در بهبود سلامت

۲۰۰ سال لنست

۲۰۰ سال قبل اولین شماره مجله لنست منتشر شد.

@Scientometric

در حالی که در هفته مربوط به برندگان جایزه نوبل هستیم، دهمین مقاله از یکی برندگان جایزه نوبل پزشکی (از دانشگاه هاپکینز) در سال ۲۰۱۹ هم رترکت شده است. (رترکشن واچ)

@Scientometric

محققین مالزی دیگر اجازه ندارند از بودجه عمومی برای نشر مقالات خود در مجلات انتشارات هینداوی، فرانتیرز و MDPI استفاده کنند.

مالزی همچنین کمیته ای برای کنترل نشر مقالات در مجلات Predatory و همین طور با کیفیت پایین به منظور بهبود وضعیت اخلاف در پژوهش ایجاد کرده است. (منبع)

در اوایل ۲۰۲۳، یک دانشگاه از چین نیز همه مجلات این سه ناشر را در بلک لیست قرار داده بود. همین طور بسیاری از مجلات این سه ناشر‌ در لیست هشدار آکادمی علوم چین قرار گرفته‌اند. این در حالی است که خیلی از آنها در چارک اول یا دوم از نظر ضریب نفوذ قراار دارند.


هینداوی در ۱۹۹۷ در مصر تاسیس و در ۲۰۲۱ توسط ناشر آمریکایی وایلی خریداری شد. هینداوی در حال حاضر ناشر بیش از ۲۸۲ مجله است.


ناشر MDPI، در ۱۹۹۶ در سوئیس تاسیس شد و ناشر بیش از ۴۲۹ مجله open access است.

فرانتیرز در ۲۰۰۷ در سوئیس تاسیس شد و ناشر بیش از ۲۲۱ مجله است.

@Scientometric

این تصویر از ارائه ی استاد نیما رضایی در کنگره مربوط به کمیته های تحقیقات دانشجویی برای من ارسال شده است. ممنون از ایشان که موضوع اعلام تضاد منافع در ارائه های کنگره ها را پیگیری و اجرا کردند. امیدوارم این رویکرد در همه کنگره ها در پیش گرفته شود.

@Scientometric

چطور می شود کسی به خاطر کمک به توسعه واکسن mRNA، جایزه نوبل پزشکی بگیرد اما فرد دیگری که سابقه حمایت از منع ورود واکسن mRNAدارد، سرآمد علمی معرفی شود؟

هفته قبل، جایزه نوبل پزشکی به دو نفر تعلق گرفت که با فعالیتهایشان به توسعه واکسن mRNA کمک کرده اند. در ایران حالا ظاهرا چند روز قبل دکتر قناعتی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران، به عنوان یکی از 110 سرآمد علمی کشور در سال 1402 معرفی شده و مورد تجلیل قرار گرفته اند. (اینجا و اینجا) ایشان از افرادی بودند که نامه معروف به 2500 پزشک را امضا کرده بودند و از منع ورود برخی واکسنهای کووید-19 از برخی کشورها حمایت کرده بودند. این حمایت از عدم ورود در حالی صورت گرفته بود که مقالات مطالعات حیوانی و انسانی (فاز یک تا سه) از واکسن mRNA در معتبرترین مجلات علمی دنیا منتشر شده بود و علاوه بر آن معتبرترین رگولاتورهای جهان شامل FDA، WHO و EMA به این واکسن مجوز مصرف داده بودند.

به این ترتیب مردم ایران از یکی از پلتفورمهای واکسن کووید با بیشترین تاثیرگذاری محروم شدند. در حالی که با وجود کمبود واکسن در دنیا، چند بار در طول پاندمی می توانستند به این واکسنها دسترسی پیدا کنند. جدای از تاثیرگذاری بیشتر، اینگونه رفتارها باعث دیرتر شروع شدن واکسیناسیون در ایران شد. فاکتوری که در مطالعه خودمان (پیش مقاله) نشان دادیم که چقدر در افزایش مرگ و میر نسبت به کشورهایی که زودتر واکسیناسیون را شروع کرده اند، موثر بوده است.

بادمان هست که یکی از عواملی که کنگره SIU، اعطای جایزه شغلی ممتاز به دکتر ناصر سیم فروش را جهت بررسی بیشتر به تعویق انداخت، امضای همین نامه بود. صرف نظر از دستورالعمل‌های چنین انتخاب‌هایی، نمی شود از کسی که مخالف روش علمی عمل کرده و با این مخالفتش باعث آسیب به سلامت مردم و از بین بردن اعتماد به علم شده تقدیر علمی کرد و به او جایزه علمی داد. اگر قرار است جایزه ای بدهید نام علم را از آن بردارید. باید از نهاد علمی محافظت کرد که ما پناهی جز علم نداریم.
البته که شاید این رفتارها خیلی جای تعجب هم نداشته باشد، چرا که مثلا یکی از امضا کنندگان این نامه، بعدا وزیر بهداشت کشور شدند.

پی نوشت: 110 سرآمد علمی کشور معرفی شده اند. متاسفانه به لیست کامل این افراد دسترسی ندارم و ممنون می شوم اگر کسی بتواند در پیدا کردن این لیست به من کمک کند.

@Scientometric

مصر‌ در طول کمتر از ده سال توانسته شیوع هپاتیت سی در کشورش را از ۱۰ درصد به ۰/۳۸ درصد برساند.

مصر که زمانی از کشورهای با بیشترین شیوع هپاتیت سی در دنیا بود، حالا به اولبن کشوری تبدیل شده که تائیدیه سازمان بهداشت جهانی در مسیر حذف هپاتیت سی را دریافت می‌کند.

در دنیا ۵۸ میلیون نفر (بین۴۶ تا ۷۶ میلیون) مبتلا به هپاتیت سی داریم. اما از هر پنج نفر مبتلا به هپاتیت سی، چهار نفر از ابتلای خود اطلاع ندارند. هپاتیت سی واکسنی ندارد، اما برای آن داروهایی وجود دارد که در بازه زمانی کوتاه (۸ تا ۱۲ هفته) می‌توانند منجر به درمان قطعی بیماران ‌شوند.

در مصر حالا ۸۷٪ از افراد مبتلا به هپاتیت سی تشخیص داده شده اند و در این بین ۹۳٪ درمان شده‌اند و این بالاتر از هدف گذاری معیار «gold tier» سازمان بهداشت جهانی برای تشخیص حداقل ۸۰ درصد از بیماران هپاتیت سی و درمان حداقل ۷۰ درصد از آنهاست. مصر به خوبی در جهت حذف هپاتیت سی تا قبل از ۲۰۳۰ بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی حرکت می‌کند.
در سه تصویر زیر اهداف و معیارهای سازمان بهداشت جهانی برای حذف هپاتیتهای بی و سی را می‌بینید (ورق بزنید)

مصر‌ در طول کمتر از ده سال توانسته شیوع هپاتیت سی در کشورش را از ۱۰ درصد به ۰/۳۸ درصد برساند.

کمپین کشوری حذف هپاتیت سی در سال ۲۰۱۴ شروع و در ۲۰۱۸ با قدرت بیشتر به دستور رییس جمهور پیگیری شد. (تست و درمان رایگان هپاتیت سی).

بیش از ۶۰ میلیون نفر تست شدند و بیش از ۴/۱ میلیون نفر درمان شدند. داوری های تولید داخل فاکتور مهمی در به ثمر رسیدن این موفقیت بوده است. این ۴/۱ میلیون نفر برابر یک سوم کل افراد مبتلا به هپاتیت سی در منطقه مدیترانه شرقی است. (منبع)

کانال تلگرامی @Scientometric

سازمان بهداشت جهانی (روز قبل) ۳۴ حمله به مراکز درمانی در غزه را از شنبه گذشته ثبت کرده است که منجر به کشته شدن ۱۱ پرسنل بهداشتی درمانی در حال انجام وظیفه، ۱۶ مجروح و آسیب به ۱۹ مرکز بهداشتی و ۲۰ آمبولانس شده است.

سازمان بهداشت جهانی روز قبل برای یک فاجعه انسانی هشدار داده و گفته سیستم بهداشتی در نوار غزه در حال از کار افتادن به صورت کامل است.

با ادامه افزایش جراحات و تلفات ناشی از حملات هوایی مداوم در نوار غزه، کمبود شدید تجهیزات پزشکی بحران را تشدید کرده است.

این وضعیت همچنین ارائه خدمات ضروری درمانی از جمله مربوط به زنان و زایمان، بیماری های غیرواگیر مانند سرطان و بیماری های قلبی و همین طور عفونت های شایع را مختل کرده است، زیرا همه مراکز بهداشتی حالا مجبور هستند مراقبت های اورژانس را در اولویت خود قرار دهند.

بدون ورود فوری کمک های بشردوستانه به غزه، به ویژه خدمات بهداشتی، تجهیزات پزشکی، غذا، آب سالم، سوخت و دیگر اقلام، پاسخگویی به نیازهای فوری مردمی که به شدت به آن نیاز دارند، قابل انجام نخواهند بود.

هر چه زمان می گذرد، افراد بیشتری در معرض خطر قرار می گیرند.

@Scientometric

زمان زیادی از بستری آرمیتا گراوند در بیمارستان می‌گذرد و بسیاری مردم نگران وضعیت او هستند و در این بی خیری، خبرهای مختلف (با صحت نامعلوم) از منابع مختلف اعلام می‌شود. آیا لازم نیست تیم پزشکی این بیمار، گزارشی درست و دقیق و حتی مرتب و روازنه از وضعیت او به مردم بدهند؟ هیچ کدام از نهادها و انجمن‌های پزشکی مرتبط و از جمله نظام پزشکی نمی‌خواهند واکنشی نشان دهند؟

شاید بشود برای حفظ اعتماد مردم به جامعه پزشکی و کمک به شفافیت، مثلا نظام پزشکی اقدام به این کار(پیگیری گزارشهای روزانه) کند و اگر اجازه ندادند، همین خبر اجازه ندادن را حداقل اعلام کنند.

@Scientometric.

در شماره ویژه دویست سالگی مجله لنست، مقاله ای از دکتر حسین اکبری (ایران و آمریکا)، دکتر مجید صدیق (آمریکا)، و دکتر نلسون کی سوانکامبو (اوگاندا)،
با عنوان "نقدی بر سیاست‌های گزارش‌دهی جدید گرنت های سازمان سلامت ایالات متحده (NIH): تسهیل یا ساخت دیوار؟" منتشر شده است.

محققین در این مقاله متذکر شده اند که این سیاست‌های تازه، که با هدف ایجاد شفافیت و پاسخگویی بیشتر در تحقیقات ارائه شده‌اند، به نظر می‌رسد که باعث بار اضافی و مشکلات برای پژوهشگران، به خصوص در کشورهای با درآمد کم و متوسط شده‌اند.

پژوهشگران در این کشورها با موانعی چون کمبود زیرساخت، بودجه محدود، و دسترسی ناکافی به تکنولوژی روبرو هستند که این در سیاست جدید در نظر گرفته نشده است. از طرفی این سیاستها ممکن است ناخواسته حق کنترل داده‌های تحقیقاتی یک ملت را زیر سوال ببرد. بهتر است گزارش‌دهی دوطرفه بین دهنده و گیرنده کمک مالی به وجود آید و شفافیت و پاسخگویی تقویت شود.

کانال تلگرامی @Scientometric

بیاینه جدید سازمان بهداشت جهانی: دستور تخلیه‌ی‌ اسرائیل به بیمارستان های شمال غزه، برابر با حکم اعدام برای بیماران و مجروحان در غزه است.

این سازمان، دستورات مکرر اسرائیل برای تخلیه ۲۲ بیمارستان با بیش از ۲۰۰۰ بیمار بستری را به شدت محکوم می کند و از اسرائیل می‌خواهد تا این دستور را فورا لغو کند و از مراکز درمانی، کادر درمانی و غیر نظامیان محافظت شود.

سازمان بهداشت جهانی همچنین درخواست خود را برای ارسال فوری تجهیزات پزشکی، سوخت، آب سالم، غذا و سایر کمک‌های بشردوستانه به غزه از طریق گذرگاه Rafah تکرار می‌کند.
(متن کامل)

@Scientometric

انگلستان قصد دارد هر سال سن قانونی برای خرید سیگار را افزایش دهد تا نسلی بدون سیگار (smoke-free generation) ایجاد کند، به طوری که به کودکانی که امسال 14 ساله می شوند هرگز به طور قانونی سیگار فروخته نشود. این طرح پتانسیل این را دارد که تقریباً تا سال 2040 مصرف سیگار در جوانان را به طور کامل حذف کند.
BMJ

برآوردها نشان می دهد که:

✅‌ نزدیک به ۱۴ درصد از همه مرگهای دنیا قابل انتساب به سیگار است.

✅ به عبارتی از هر ده مرگی که در دنیا رخ می‌دهد، بیشتر از یک مورد را می‌توان به مصرف سیگار نسبت داد.

✅ ترک سیگار در هر سنی، مرگ ناشی از سیگار را به شکل قابل توجهی کم می‌کند.

✅ در اکثریت موارد (۸۷٪)، مرگ ناشی از سیگار مربوط به افرادی بوده که هرگز سیگار را ترک نکرده اند.

✅ در کشورهای با درآمد پایین و متوسط و از جمله ایران، به احتمال زیاد میزان مصرف سیگار هنوز کاهش نیافته است.

توضیحات بیشتر:
https://news.1rj.ru/str/scientometric/6344
https://news.1rj.ru/str/scientometric/5892
https://news.1rj.ru/str/scientometric/1184
https://news.1rj.ru/str/scientometric/779

به صورت اتفاقی این توئییت خیلی قدیمی سردبیر مجله لنست را دیدم! (https://news.1rj.ru/str/scientometric/1185) جدای از همه مقالاتی که با جستجوی ساده می شود در لنست در مورد تحریم و ایران پیدا کرد (https://news.1rj.ru/str/scientometric/6484) ،بد نیست اینگونه موارد را هم جناب دکتر مرندی ببینند!

بیش از 330 هزار نفر برای نزدیک به 12 سال به شکل آینده نگر پیگیری شده اند و مشخص شده که به صورت کلی افراد با بیماری های گوارشی، ریسک بیشتری برای بیماری های قلبی و عروقی و بویژه برای coronary heart disease و peripheral artery disease دارند.

از بین 15 بیماری گوارشی بررسی شده، 11 مورد با ریسک بیشتر بیماری های قلبی و عروقی همراه بوده که شامل موارد زیر بوده است:
cirrhosis
non-alcoholic fatty liver disease
gastritis and duodenitis,
irritable bowel syndrome
Barrett’s esophagus
gastroesophageal reflux disease
peptic ulcer
celiac disease
diverticulum
appendicitis
biliary disease

ارتباط مشخص شده، در خانمها، گروه سنی کمتر از 60 سال و شاخص توده بدنی بیش از 25، قوی تر بوده است. (لینک)

کانال تلگرامی @Scientometric