در مقایسه با گروهی که مصرف متفورمین نداشته‌اند، استفاده از این دارو با کاهش ۳۴ درصدی خطر بروز زوال عقلی یا دمانس در بیماران مسن مبتلا به دیابت همراه بوده است.
این کاهشِ خطر، با افزایش دزِ مصرفیِ روزانه و تجمعی متفورمین، بیشتر بوده است.

نتایج این مطالعه که با بررسی بیش از ۱۴ هزار بیمار مبتلا به دیابت نوع دوم در دو گروه یا و بدون مصرف متفورمین انجام شده، در مجله Brain منتشر شده است. متغیرهای مختلفی از جمله سن، جنس، دیگر داروهای مصرفی، بیماری های زمینه ای دیگر، مصرف سیگار و … در بررسی این رابطه در نطر گرفته شده بوده است.

@Scientometric

مقالات شماره جدید مجله لنست در مورد جنگ غزه و اسرائیل:

Gaza and the complexity and context of suffering (link)

Pregnant women in Gaza require urgent protection (link)


ویدئو هم مربوط به ارائه مقاله (قبلی) ریچارد هورتون، سردبیر مجله لنست، در مورد جنگ اسرائیل و غزه به زبان انگلیسی و با زیرنویس فارسی توسط دکتر پیمان سلامتی (کانال یوتیوب) است.

@scientometric

پادکست الکسیر (لینک) در قسمتی با نام «کد ۹۹؛ آخرین فرصت‌ها برای نجات زندگی پزشکان جوان!» به گفتگو‌ با دکتر وحید شریعت، رئیس انجمن علمی روان‌پزشکان ایران، می‌پردازد.

ابتدا در مورد شیوع خودکشی در بین پزشکان و مقایسه آمار آن با جمعیت عمومی صحبت می‌شود. سپس به علل این موضوع (افتصادی، اجتماعی، سیاسی، فردی‌ و …) پرداخته می‌شود. در مورد فرسودگی شغلی، ساختار سلسله مراتبی در رزیدنتی، روابط بین پزشک و پرستار و بیمار و … صحبت می‌شود. در نهایت راهکارهایی در سطح فردی و همکار و همین طور در سطح دستگاه‌های مسئول برای کاهش این مسئله ارائه می‌شود.

@Scientometric

حاکمیت به شبه علم پروبال می‌دهد و آن را حمایت می‌کند. شرم‌آور است که وزارت بهداشت به گسترش روز افزون آن در کشور کمک می‌کند.
این می تواند خطرناک ترین نوع از شبه علم باشد چرا که مردم به آن به عنوان مرجعی علمی نگاه می کنند و این با افراد غیر دانشگاهی و ... فرق می کند.

نظریات اخلاط و مزاج از مبانی فلسفی و جهان شناسی و .. است که منسوخ شده و ارتباطی به علم تجربی ندارد. آن چه که به عنوان درمان گیاهی هم مطرح است اگر از بوته آزمایش و کارآزمایی بالینی بگذرد می‌تواند جزو پزشکی مبتنی بر شواهد قرار بگیرد.

دکتر آرامش (لینک): بخشی از طبابت ابن سینا که نظریه هایی هست که امروز منسوخ شده مثل نظریه مزاجی، اخلاط و‌… به تاریخ پزشکی تعلق دارد. اگر کسی این را مبنای پزشکی امروزی قرار دهد، به وادی شبه علم وارد شده، شبیه آنچه در دپارتمانهای طب سنتی دانشگاه های ایران انجام می‌شود.

اما بخشی دیگر که داروها و درمان را بیان کرده، هنوز می‌توانند دربردارنده نظریه های درمانی باشند، ولی بایستی حتما از صافی کارآزمایی بالینی عبور کنند. (بررسی اثربخشی). اما استفاده از آنها فقط به این دلیل که ابن سینا گفته با اخلاق پزشکی سازگار نیست و ورود به وادی شبه علم است.

ابن سینا هم اگر در زمان ما زندگی می‌کرد، ناگزیر به همین طب امروزی اقبال پیدا می‌کرد….ابن سینا حتی در زمانه خودش با همه دلبستگی که به ارسطو دارد، پیشرفتهای بعد از ارسطو را انکار نمی‌کند و آنها را در نظر می‌گیرد و پزشکی خودش را با آنها تغییر می دهد.

@Scientometric

گام‌های کشف رابطه علیتی در پادکست فیل‌کست

به نظر شما بین شخصبت افراد و موارد دیگر مثل انجام قتل و … و نور ماه و یا کامل شدن ماه و … ارتباطی وجود دارد؟


در این قسمت از پادکست (لینک) با نام قاتلین مهتابی (قسمت دوم نفرین ماه)، به این جمله اشاره می‌شود که correlation is not causation و این یعنی وجود رابطه یا association حتما به معنای رابطه علیتی نیست. در ادامه هم به جمله ای از استاد ملک زاده اشاره می‌شود که برای این که یک جمله در علم پزشکی گفته شود که تریاک سرطان زاست بیش از پنجاه سال تحقیق شد.(لینک فایل سخنرانی)

از مهمانان این برنامه این پادکست، استاد اکبر فتوحی‌ از علوم پزشکی تهران هستند که به توضیح چگونگی رسیدن به رابطه علیتی می‌پردازند و من خلاصه‌ای از آن را اینجا قرار می‌دهم:

رابطه آماری معنادر به نوعی مشخص می‌کند که رابطه دیده شده بعید است ناشی از شانس باشد. پس فقط یک پیام اینجا وجود دارد و آن این که این رابطه شانسی نبوده ولی این به معنای وجود رابطه علیتی نیست.

در کشف رابطه علّیِ بین دو متغیر، ابتدا باید بررسی کرد که یک رابطه بین دو متغیر وجود دارد یا خیر؟

رابطه (Association)، با تکنیک های آماری مختلفی بررسی می‌شود که یکی از آنها بررسی همبستگی یا همان correlation است. موارد دیگری هم برای بررسی اختلاف یا Difference و همین طور تخمین یا پیش بینی یا Regression نیز وجود دارد.

اما این پایان کار نیست. هنوز نمی‌توان گفت این رابطه دیده شده حتما علیتی است. دو مورد دیگر باید بررسی شود. یکی وجود خطاهای سیستماتیک و دیگری وجود رابطه مخدوشگر بین منغیرها.

باید وجود خطاهای سیستماتیک یا منظم را (در نمونه گیری و یا اندازه گیری) هم بررسی کرد. وجود این خطاها باعث می‌شود که اگر ما آزمایش یا مطالعه‌مان را هزار (یا به هر تعداد) هم تکرار کنیم رابطه معنادار را ببینیم که ناشی از شانس نباشد (معنادار) اما این بواسطه وجود آن خطا بوده نه وجود یک رابطه علیتی.

مثلا (خطار در نمونه گیری)، واکسن کووید را به افراد شاغل در مشاغل کم خطر بزنیم و بعد نتیجه بگیریم که واکسن ابتلا به کووید را کاهش می‌دهد. یا مثلا (خطا در اندازه گیری)، در افراد واکسن زده کمتر دنبال ابتلا به کووید بگردیم تا در افراد واکسن نزده.

همان طور که گفته شد این خطاها سیستماتیک هستند و ربطی به حجم نمونه ندارند. اقدام موثر برای حذف این خطاها، استفاده از کارآزمایی بالینی است.

در نهایت باید وجود رابطه مخدوشگر را نیز بررسی کرد. ممکن است رابطه ای کشف شود که ناشی از شانس نباشد (P value معنادار) و ما دچار خطاهای نمونه گیری و اندازه گیری هم نشده باشیم. اما هنوز نمی‌توان رابطه علیتی را ادعا کرد. باید فاکتور مخدوش کنندگی را هم بررسی کرد.
ممکن است بین رابطه دو متغیر، یک متغیر سوم دیگری وجود داشته باشد، که رابطه آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد یا کمتر یا بیشتر می‌کند و یا اصلا باعث می‌شود رابطه آنها پنهان شود. مثلا در مطالعه‌ای ممکن است دیده شود که افرادی که قهوه مصرف می‌کنند بیشتر به سرطان مبتلا می‌شوند. اما در بررسی بیشتر متوجه شویم که این به خاطر این بوده که این افراد معمولا مصرف سیگار بیشتری هم داشته‌اند.

بالاخره بعد از همه اینها، باید دقت کنیم که برای تایید وجود یک رابطه، معمولا نمی‌توان فقط به یک مطالعه تکیه کرد و باید مطالعات دیگر هم انجام شود.
ما حتی برای این که بگوییم بین دو متغیر یک رابطه علیتی وجود ندارد هم معمولا نیاز به شواهد داریم.(Absence of evidence is not evidence of absence). احتمالا این پست را با دسترسی به فایل مصاحبه استاد فتوحی از طریق کانال تلگرام فیل‌کست کامل‌تر خواهم کرد.


به روز رسانی: فایل صحبت‌های کامل جناب دکتر فتوحی از اینجا در دسترس است.

برای مطالعه بیشتر و کامل در مورد موضوع رابطه علیتی می‌توانید از رفرنس زیر استفاده کنید:

https://www.hsph.harvard.edu/miguel-hernan/causal-inference-book/

@Scientometric

اعلام برگزیدگان جشنواره رازی (دوره ۲۹)




✅ چهار محقق:

دکتر مهدی خویی شورکایی؛ محقق برگزیده رتبه دوم کمیته علوم پایه پزشکی (علوم پزشکی تهران)

دکتر حسین حسین زاده؛ محقق برگزیده رتبه دوم کمیته علوم پایه پزشکی (علوم پزشکی مشهد)

دکتر فریبرز منصور قناعی؛ محقق برگزیده رتبه سوم کمیته علوم بالینی(گیلان)


✅ سه مخترع:

دکتر حمیدرضا عزیزی فارسانی؛ مخترع برگزیده رتبه اول کمیته فناوری سلامت (شهید بهشتی)

Title of outstanding project: A new ventilation device for Oxygenation and CO2 exhalation in eye surgeries

دکتر نسرین قاسمی برقی؛ مخترع برگزیده رتبه دوم کمیته فناوری سلامت (تهران)

Title of outstanding project: Design and manufacture of DNA damage detection kit via SCGE method

دکتر پوریا شکری؛ مخترع برگزیده رتبه سوم کمیته فناوری سلامت (شهید بهشتی)
Title of outstanding project: Smart implantable devices

✅ دو فناور:

دکتر جاوید اسفندیاری؛ فناور برگزیده رتبه اول کمیته فناوری سلامت (بوشهر)

دکتر مجید حبیبی محرز؛ فناور برگزیده رتبه دوم کمیته فناوری سلامت (همدان)



✅ سه محقق جوان:

دکتر باقر فرهود؛ محقق جوان برگزیده کمیته علوم پایه پزشکی (کاشان)

دکتر فرزاد تقی زاده حصاری؛ محقق جوان برگزیده کمیته علوم بالینی (علوم پزشکی ایران)

دکتر مرتضی نصیری؛ محقق جوان برگزیده کمیته علوم بالینی (علوم پزشکی تهران)

✅ دو دانشجوی فناور:

علیرضا فیض خواه؛ دانشجوی فناور برگزیده کمیته فناوری سلامت (گیلان)

آیدا جمالی؛ دانشجوی فناور برگزیده کمیته فناوری سلامت (شهید بهشتی)

✅ دو پژوهش کاربردی:

دکتر محمود علیزاده ثانی؛ برگزیده پژوهش برتر کمیته علوم پایه پزشکی (علوم پزشکی تهران)

Title of outstanding Article: Multifunctional halochromic packaging materials: Saffron petal anthocyanin loaded-chitosan nanofiber/methyl cellulose matrices
Title of Journal: Food Hydrocolloids
دکتر مجید اسدی؛ برگزیده پژوهش برتر کمیته علوم بالینی (بوشهر)

itle of outstanding Article: Feasibility and Therapeutic Potential of 177Lu-Fibroblast Activation Protein Inhibitor-46 for Patients With Relapsed or Refractory Cancers: A Preliminary Study
Title of Journal: Clinical Nuclear Medicine

✅ 1 طرح تحقیقاتی:

دکتر جواد زارعی؛ برگزیده طرح های تحقیقاتی کمیته بهره وری و ارتقا سلامت (جندی شاپور اهواز)
Title of outstanding project: Designing a database to support research on COVID-19 at Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences


✅ برگزیدگان کمینه تحقیقات دانشجویی:

مریم دولت آبادی؛ دانشجوی برگزیده تحصیلات تکمیلی (شهید صدوقی یزد، دکترای مهندسی بهداشت محیط)

دکتر محسن پورعزیزی؛ دانشجوی برگزیده تحصیلات تکمیلی (اصفهان، فلوشیپ قرنیه)

نیلوفر یزدان پناه؛ دانشجوی برگزیده تحصیلات عمومی (تهران، پزشکی)

✅ ده دانشگاه علوم پزشکی:
تیپ یک: علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی
تیپ دو: همدان، بقیه الله،
تیپ سه: کردستان، بوشهر
نوپا: سیرجان
دانشکده برگزیده: رتبه دوم: لارستان
دانشگاه علوم پزشکی با بالاترین روند رشد: کرمانشاه، رفسنجان

✅ شش مرکز رشد فناوری سلامت:

✅ نوزده مرکز تحقیقاتی:

بیش از ده سال سابقه فعالیت:
بالینی : غدد و متابولیسم تهران، ایمنی کودکان تهران،
بویمدیکال: علوم کاربردی دارویی تبریز، ایمونولوژی تبریز
ارتقا سلامت: تغذیه از تبریز، سیاست گذاری سلامت شیراز،

یک تا ده سال سابقه فعالیت:
بالینی: اختلالات خواب کرمانشاه، قلب و عروق بیرجند،
بویمدیکال: سلول های بنیادی تبریز، کاربردی زیست پزشکی مشهد
ارتقا سلامت: عوامل محیطی تاثیرگذار بر سلامت از کرمانشاه، بیماری های غیر واگیر البرز

بیشترین رشد با بیش از 10سال سابقه فعالیت:
بالینی: اندودانتیکس از شهید بهشتی
بیومدیکال: آزمایشگاهی غذا و دارو از سازمان غذا و دارو
ارتقاء سلامت : سلامت کودکان از تبریز

بیشترین رشد با یک تا ده سال سابقه
بالینی: سوانح و مصدومیت از ایران
بیومدیکال: میکروبشناسی پزشکی از قزوین
ارتقا سلامت: مدیریت اطلاعات سلامت از کاشان

بیشترین رشد برای مرکز تحقیقات خصوصی:
بیماریهای تنفسی و خواب شرکت علمپژوهان راحت تبریز

✅ کمیته تحقیقات دانشجویی:
تیپ یک: شیراز و اهواز
تیپ دو: اردبیل و همدان
تیپ سه: جهرم
نوپا: لارستان

✅ شش مجله فارسی و انگلیسی:
بیش از ده سال سابقه:
Health Promotion Perspectives
DARU- Journal of Pharmaceutical Sciences
Journal of Diabetes & Metabolic Disorders
آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران
پایش
زنان، مامایی، و نازایی ایران



از 3 شرکت دارای محصول برتر، 1 شرکت دانش بنیان و چندین واحد توسعه بالینی بیمارستان هم تقدیر شده.

برگزیدگان، برگزارکنندگان، داوران و ..... : اینجا

@Scientometric

به علت خطاهایی مثل image duplication، برای شش مقاله از مقالات محققین موسسه سرطان Dana-Farber از دانشگاه هاروارد درخواست ابطال (retract) و برای ۳۱ مورد نیز درخواست اصلاحیه داده شده است.

این مقالات (مربوط به مجلاتی مثل cell, nature medicine و science) متعلق به رئیس این موسسه و سه نفر از محققین ارشد آن است.

۱۶ مقاله دیگر نیز از این موسسه برای بررسی خطاهای احتمالی بررسی خواهد شد.

گزارش از ساینس

توضیحات بیشتر: اینجا

@Scientometric

سطح تحصیلات پایین‌تر می‌تواند یک فاکتور خطر برای مرگ و میر بیشتر کلی بزرگسالان باشد.

در مقایسه با فردی که به مدرسه نرفته است، ۱۲ سال تحصیل کامل مدرسه با کاهش ۲۴/۵ درصد (۲۳ تا ۲۶/۱ درصد) خطر مرگ همراه بوده است. این برای ۱۸ سال تحصیل، ۳۴/۳ درصد (بین ۳۲/۵ تا ۳۶/۵) بوده است.

هر یک سال تحصیل بیشتر، با به طور متوسط ۱/۹ درصد (بین ۱/۸ تا ۲) کاهش در مرگ و میر ‌کلی همراه بوده است.

تاثیر دیده شده برای گروه سنی جوان‌تر بیشتر بوده است (۲/۹ درصد برای گروه سنی ۱۸ تا ۴۹ سال و ۰/۸ درصد برای گروه سنی بالای ۷۰ سال)

اثر محافطتی تحصیلات بعد از در نظر گرفتن مواردی مثل سن، جنس، وضعیت تاهل و … بازهم معنادار بوده است.

این مقاله متاآنالیز با بررسی ۶۰۳ مقاله از ۵۹ کشور انجام شده و از سوی موسسه IHME در مجله‌ی The Lancet Global Helath منتشر شده است.

پستِ اریک توپول (X) در این مورد

@Scientometric

در مورد جشنواره رازی:

همان طور که مثلا برای اجرای درست یک مطالعه کارآزمایی بالینی، از قبل‌ پروتکل نوشته می‌شود، تا بعدا تخلفی از آن صورت نگیرد و همه چیز مطابق آن پیش برود، احتمالا برای جشنواره ها ‌و موارد مشابه هم به همین صورت است. این درست نیست که در آیین نامه یک مطلبی نوشته شود و بعدا موقع اجرا به شکل دیگری عمل شود. همه چیز باید شفاف از قبل مشخص شده باشد و طبق آن پیش رفت.

مثلا باید از قبل در آیین نامه به صورت شفاف مشخص باشد که ما در هر بخش قرار است چند نفر را معرفی کنیم. اگر قرار باشد حین بررسی متوجه شویم که می‌شود فردی دیگر را نیز اضافه کرد، این احتمالا خلاف پروتکل و آیین نامه اولیه است. حتی اگر این شامل مقالات بیش از صد نویسنده باشد. مگر این که اصلاحیه ای همان اول کار و قبل از بررسی به شکل بلند و رسا در این زمینه اعلام شده باشد. مثلا اگر قرار است تحصیلات تکمیلی و عمومی به تفکیک بالین و علوم پایه بررسی شود، این باید از قبل مشخص باشد و نه این که مثلا حین بررسی گزینه ای را در نظر بگیریم.

ما نمونه های برخورد های مشابه را قبلا هم داشته ایم: اینجا من در مورد انتخاب مقاله دکتر فرشاد فرزادفر و دکتر غلامرضا روشندل و همین طور انتخاب محقق جوان نوشته بودم که احتمالا برخورد سلیقه ای و‌ خلاف آیین نامه صورت گرفته بود:
لینک ها:
https://news.1rj.ru/str/scientometric/1448
https://news.1rj.ru/str/scientometric/1422

نکته مهم دیگر در مورد تعداد محقق معرفی شده برای اساتید است. در خبرهای روزهای قبل از جشنواره و حتی در فایل پی دی اف جشنواره، آمده است که چهار نفر معرفی می‌شوند. اما فقط سه نفر معرفی شده‌اند. علت چیست؟ آیا کسی از دریافت جایزه محروم شده و یا فردی از پذیرش آن انصراف داده است؟ این موضوع با این که مثلا در یک گروه نفر اول نداریم متفاوت است .این که تا لحظه آخر گفته شود چهار نفر برگزیده داریم ولی سه نفر معرفی شوند، این یعنی یک مسئله ای احتمالا وجود داشته که لازم است چرایی آن شفاف بیان شود.

همین طور خیلی خوب و‌ لازم بود که داوران و برگزارکنندگان جشنواره رازی، در فرمی تضاد منافع خود را اعلام کنند و این در دسترس عموم قرار بگیرد که متاسفانه این کار هم انجام نشده و امیدوارم در سالهای بعد انجام شود. من پیشنهاد استفاده از چنین فرمهایی را برای کنگره ها و جشنواره ها، بارها به دبیر سابق کمیته اخلاق (از طریق ایمیل دبیرخانه) و همین طور معاون محترم تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت (جناب دکتر پناهی) از طریق ایمیل مطرح کردم اما پاسخی دریافت نکردم.

@Scientometric

ارتباط بین استرس با بیشتر شدن مشکلات و بیماری‌های گوارشی

تغییراتی که ناشی از استرس در میکروبیوم روده اتفاق می‌افتد، می‌تواند یکی از علل ارتباط بین استرس و بیماری‌های روده باشد.

بر اساس نتایج یک پژوهش جدید در موش‌ها، باکتری های لاکتوباسیلوس که به صورت طبیعی در روده وجود دارند، در شرایط استرس تکثیر پیدا می‌کنند. این باکتری‌ها با تولید یک ماده‌ی شیمیایی با نام indole-3-acetate (IAA)، باعث اختلال در تولید سلول‌های محافظت کننده روده می‌شوند.

از طرفی سطح بالاتری از این باکتری‌های لاکتوباسیلوس و این مواد شیمیایی (IAA) در مدفوع افراد با افسردگی دیده شده است.

حد‌اقل در موش ها یک درمان هم برای این موضوع تست شده است.
وقتی مکمل α-ketoglutarateبه موش‌های تحت اسرس داده شده، ساخت سلولهای محافظت کننده روده از سرگرفته شده است. اگر چه برای بررسی اثرات طولانی مدت این مکمل که در ورزشکاران استفاده می‌شود، مطالعات بیشتری نیاز است.

هنوز‌ علت تکثیر این باکتری‌ها در روده تحت تاثیر شرایط استرس مشخص نیست. از طرفی ارتباط بین استرس و بیماری‌های روده فقط مربوط به این باکتری‌ها نیست.استرس منجر به تغییرات بیوشیمیایی زیادی در بدن می‌شود. سال قبل مسیر بیوشیمیایی دیگری که ارتبط بین استرس و فعالیت بیش از حد سلول‌های ایمنی در روده را نشان می‌داد، مشخص شده بود.

مقاله در مجله‌ی Cell Metabolism: لینک

گزارش خبری نیچر: لینک

@Scientometric

پست دبیر کل سازمان بهداشت جهانی در ایکس:

مدت‌هاست که آتش‌بس در غزه پایان یافته است.

۲۶ هزار نفر که ۷۰ درصد از آنها از خانم‌ها و بچه‌ها بوده‌اند، جان خود را از دست داده‌اند.

۸ هزار نفر گم شده‌اند.

۶۴ هزار نفر مصدوم شده‌‌اند.

۱/۷ میلیون نفر آواره شده‌اند.

بیماران خدمات مورد نیازشان را دریافت نمی‌کنند.
بیماری (همه گیری‌) و گرسنگی در حال گسترش است.
نظام سلامت در حال فروپاشی است.

برای اینها راه حل وجود دارد و این فقط اراده است که لازم است. بیاید صلح را انتخاب کنیم.

———————————————

مقالات شماره جدید مجله لنست در مورد جنگ غزه و اسرائیل:

Medical duty and advocacy for Palestine

Wars are never necessary: Gaza is the best example

Morphine for Gaza? Limits of care during genocidal violence
Defining quality of thyroid cancer care

در مورد آمریکا (لینک):

در سال ۲۰۲۴، تعداد ۲،۰۰۱،۱۴۰ مورد سرطان جدید (تقریبا و به طور متوسط ۵۴۸۰ مورد تشخیص روزانه) و ۶۱۱،۷۲۰ مورد مرگ ناشی از سرطان قابل پیش بینی است.

کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان تا سال ۲۰۲۱ (آخرین زمان بررسی) ادامه داشته است. این ناشی از کاهش مصرف سیگار، تشخیص زودتر برخی سرطان ها و بهبود روش‌های درمانی بوده است. و از مرگ بیش از ۴ میلیون نفر از سال ۱۹۹۱ جلوگیری کرده است.

اما افزایش در بروز شش مورد از ده مورد سرطان با بیشترین شیوع، می‌تواند این کاهش مرگ و میر را تحت تاثیر قرار دهد.

در فاصله سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، میزان بروز سالانه سرطان‌های سینه، پانکراس و رحم (corpus) به میزان ۰/۶ تا ۱ درصد، و سرطان‌های پروستات، کبد (برای خانمها)، کلیه، سرطان‌های دهانی مرابط با HPV و ملانوم، ۲ تا ۳ درصد افزایش داشته است.

همین طور بروز سالانه سرطان های دهانه رحم ( ۳۰ تا ۴۴ سال)و کولورکتال (کمتر از ۵۵ سال)، یک تا دو درصد افزایش داشته است.

سرطان کولورکتال، چهارمین علت مرگ ناشی از سرطان در اواخر دهه ۱۹۹۰ در بین مردان و زنان کمتر از ۵۰ سال بوده است. اما الان اولین علت در مردان و دومین علت در خانم‌هاست.

در مقایسه با سفیدپوستان، مرگ ناشی از سرطان‌های پروستات، معده و رحم در سیاه‌پوستان و همین طور مرگ ناشی از سرطان‌های کبد، معده و کلیه، در بومیان آمریکا دوبرابر بیشتر بوده است.

اپیزود جدید چیستا را میتوانید در پادگیر های مختلف بشنوید، اگر از شنیدن چیستا راضی هستید آن را به دوستان خود نیز توصیه کنید و ما را دنبال کنید  ✨

_ Spotify
      _ رادیو فردا

_ Apple podcast

_ Google podcast

_ Cast box

در این قسمت پادکست «چیستا» به موضوع یاوه‌های شبه‌علمی می‌پردازیم که به خصوص در حوزه سلامت عمومی عنوان می‌شود و گاهی می‌تواند باعث آسیب‌های جدی شود. موضوعاتی مانند اثر جزر و مدی ماه بر سلامت، انرژی‌ها مثبت و منفی و بهانه‌های کوانتومی درباره سلامت. اگر به این موضوع علاقه دارید می‌توانید به منابع زیر هم سری بزنید.


_ درباره چیستی علم و شبه‌علم

_ مدخل علم و شبه‌علم در دانشنامه فلسفه استنفورد
_ توصیه‌هایی درباره خطرات شبه‌علم در پزشکی

_هشدار انجمن جهانی پزشکی نسبت به خطرات شبه‌پزشکی و شبه‌روان شناسی


_به مناسبت هفته ترویج علم: علم و شبه علم - پوریا ناظمی
.

و نظرات و پیشنهادهای خود را از طریق روش‌های تماس در تلگرام و ایمیل به ما منتقل کنید. ایمیل: fardapodcasts@rferl.org
پشتیبانی تلگرام:
@fardagram

تهیه و اجرا: پوریا ناظمی

دکتر ظفرقندی:

در ارزیابی‌های انجام شده اخیر حدود ۸۰ درصد از دانشجویان پزشکی ما به فکر خروج از کشورند.
بسیاری از اساتید ارزشمند دانشگاه‌ها کشور را ترک میکنند.
امروز رشته‌های مهم مثل جراحی قلب، طب اورژانس، بیهوشی و بسیاری از رشته‌های پزشکی داوطلب ورود ندارند و کرسی‌های دستیاری خالی مانده است. 
درخواست گواهی good standing از نظام پزشکی برای خروج از کشور به چند برابر سنوات قبل رسیده است.
بدلیل شرایط نامطلوب اقتصادی سهم بهداشت و درمان از GDP به عنوان یک شاخص توسعه که در سالهای گذشته به ۹ درصد رسیده بود امروز به ۴.۵ درصد کاهش یافته و این به معنای کاهش کیفیت درمان، سلامت، تجهیزات پزشکی ضروری(حتی برای اعمال جراحی) و کمبود داروهای مورد نیاز مردم می‌باشد.…
استقلال دانشگاهها تحت دستور و شرایط امنیتی به شدت خدشه دار شده است، تا جایی که بعضی از اساتید با سابقه و نامدار بدستور، اخراج یا به اجبار بازنشسته می‌شوند. 

@Scientometric

حتما مقایسه های مختلف را شنیده‌اید که این روزها (یا زمان های دیگر) برای وضعیت فعلی با وضعیت قبل از انقلاب ۱۳۵۷ انجام می‌شود. مثلا مسئولین آمار می‌دهند که تعداد مقالات و یا پزشکان متخصص ما در فلان منطقه محروم در حال حاضر چگونه است و قبل از انقلاب چطور بوده است.

برای مقایسه تعداد مقالات، تعداد پزشک و … در دوران فعلی با رژیم سابق پهلوی چند مورد حتما باید لحاظ شود.

مثلا "اگر رژیم پهلوی ادامه می یافت حالا بعد از بیش از چهل سال، وضعیت چطور بود؟ تعداد مقالات و پزشک‌ و … فعلی ما کمتر از این مقدار بود یا بیشتر؟" و یا "اگر زیر ساخت های علمی-دانشگاهی ایجاد شده در زمان پهلوی نبود، تعداد مقالات و پزشک و… به آمار کنونی می رسید یا خیر؟" و یا "اگر رژیم سابق ادامه می یافت، برای رسیدن به وضعیت حال باید چه مقدار هزینه کمتر با بیشتری صرف می شد؟"

همین طور می‌توان وضعیت کشورهای با وضعیت مشابه ایران از جهت مختلف در آن زمان را با زمان کنونی مقایسه کرد.

اصولا مقایسه ای که این موارد را در نظر نگیرد نادرست و گمراه کننده است و می‌تواند گول زننده باشد.

@Scientometric

رئیس دولت گفته اند که "تعداد مقالات علمی در سال ۵۶ حدود ۵۰۰ مقاله بود و امروز به حدود ۷۸ هزار مقاله رسیده است.… ما قبل از انقلاب مجلات علمی نداشتیم و در حال حاضر ۳۰۰ مجله در این بخش داریم." (لینک)

در مورد این که چرا این سبک از مقایسه ها نادرست است و می تواند گمراه کننده یا گول زننده باشد، شما می توانید به این پست مراجعه کنید. (لینک)

من در این پست دو نمودار قرار داده‌ام (ورق بزنید). نمودار اول، مربوط به مقایسه تعداد مقالات علمی منتشر شده در مجلات نمایه در اسکپوس توسط ایران و ترکیه در فاصله ی سالهای ۱۹۶۹ تا ۱۹۸۰ می باشد.

انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ به وقوع پیوست و ایران در چند سال قبل از انقلاب تعداد مقالات خود را به ترکیه رسانده بود و حتی از آن پیشی گرفته بود.

در سال ۱۹۷۸ تعداد مقالات ما به مقدار ۵۱۷ رسید. بعد از آن تا سال ۱۹۹۵ (تقریبا هفت سال بعد از جنگ ایران و عراق) هیچ وقت نتوانستیم به این تعداد برسیم. در ۱۹۹۵ تعداد مقالات ما ۵۳۵ و تعداد مقالات ترکیه ۳۸۳۰ بوده است.

نمودا دوم، مربوط به مقایسه تعداد مقالات علمی منتشر شده در مجلات نمایه در اسکپوس توسط ایران، ترکیه و عربستان در فاصله ی سالهای ۱۹۷۰ تا ۲۰۲۳ می باشد.

در سال ۲۰۱۱ تعداد مقالات ایران از ترکیه پیشی گرفت. (حدود ۴۰ هزار برای ایران و حدود ۴۵ هزار برای ترکیه). به این ترتیب ۳۲ سال طول کشید تا دوباره از این جهت ایران از ترکیه پیشی بگیرد.

بعد از آن همواره تا پایان ۲۰۲۲ تعداد مقالات سالیانه ایران از ترکیه بیشتر بوده است.

تعداد مقالات ایران در سال ۲۰۲۳ کمتر از تعداد مقالات ترکیه در این سال است. البته هنوز برای بررسی کامل تعداد مقالات در ۲۰۲۳ زود است.

رشد تعداد مقالات عربستان قابل توجه است. هر چند که بداخلاقی های پژوهشی برای این کشور مرتبا گزارش می شود (موردی که برای ایران هم داریم)

تعداد مقاله نباید برابر با تولید یا لزوما پیشرفت علمی در نظر گرفته شود و این فقط یکی از شاخص های علم سنجی است که باید در کنار بقیه شاخص ها (کیفی و اخلاقی) دیده و تفسیر شود.

بر اساس اطلاعاتی که اسکپوس در اختیار ما می گذارد، ایران قبل از انقلاب هم مجله علمی داشته است.
پوشش مجله Iranian Journal of Public Health به نوعی از 1973 بوده است.
پوشش مجله Pahlavi Medical Journal نیز از 1973 ذکر شده است. ناشر آن Pahlavi University Publications بوده است. این مجله بعدا با نام Iranian Journal of Medical Sciences منتشر شده و ناشر آن علوم پزشکی شیراز است.

@Scientometric

تعداد استادان اخراجی، تعلیق شده و مستعفی شده دانشگاه‌های کشور در دو سال اخیر (خبرآنلاین)

فهرست اسامی: اینجا و اینجا

@Scientometric