در مطالعه ای که در فاصله سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۱ و بر روی افراد مبتلا به دیابت و چاقی انجام شده، مشخص شده است که برای جلوگیری از نارسایی احتقانی قلب، درمان با جراحی چاقی از استفاده از آگونیست‌های گیرنده GLP-1 موثرتر است. این مطالعه بر‌روی بیش از ۲۲۰۰ نفر و با میانه پیگیری ۶/۶ سال و تا ۱۲ سال به صورت گذشته‌نگر انجام شده و در مجله Nature Medicine (لینک) منتشر شده است. مطالعه تاکید دارد که بررسی مقایسه‌ای طولانی مدت بین جراحی چاقی با نسل‌های بعدی قوی تر از آگونیست‌های گیرنده‌ی GLP-1 ضروری است.

@Scientometric

مقاله ای توسط محققین ایرانی در مجله لنست (لینک) برای موضوع تصادفات رانندگی در ایران با عنوان «Time to fast-track interventions to road traffic crises in Iran» منتشر شده است.

در این گزارش ابتدا آمارهایی در مورد خسارت های ناشی از حوادث رانندگی در ایران ارائه و از جمله اشاره شده است که:


بدون در نظر گرفتن کووید-۱۹، آسیب های ناشی از تصادفات رانندگی در ایران، به دومین علت ناتوانی و سومین علت مرگ در کشور تبدیل شده است.

میزان مرگ و میر در این رابطه در ۲۰۲۲ نسبت به ۲۰۱۹، به میزان ۱۵ درصد افزایش داشته است.

در سال ۲۰۲۲، هزینه‌های ناشی از تصادفات رانندگی در ایران به سطح بی‌سابقه‌ای رسید، که حدود ۶٪ از تولید ناخالص داخلی ایران بود. این مقدار تقریباً برابر سهم هزینه‌های بخش سلامت از تولید ناخالص داخلی ایران بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ بوده و این تهدیدی جدی‌ برای بخش‌های اساسی مانند سلامت و بیمه‌ است.

در ادامه به نقد سیاست های موجود برای کاهش حوادث ترافیکی پرداخته شده است:

چالش‌هایی که صنعت خودرو که ۳.۵٪ از تولید ناخالص داخلی ایران را تشکیل می‌دهد، با آن روبه‌رو است، چندگانه هستند: تحریم‌های اقتصادی، وابستگی دولتی، احتمال فساد و اهمال در تحقیقات مرتبط به ایمنی در تولید خودروها موجب اختلاف بین قیمت‌گذاری و سیاست‌های واردات شده است.

عدم وجود یک رویکرد شفاف و مسئولانه، تولید خودروهای با کیفیت را مختل می‌کند و به کاهش اثربخشی تدابیر ایمنی موجود ضربه می‌زند.

دو چالشی که کمتر به آن پرداخته شده، یکی عدم وجود یک چارچوب مبتنی بر شواهد برای تدوین سیاست‌ها و دیگری نقش کمرنگ بخش بهداشت و سلامت در گسترش ایمنی جاده‌ای است. اساسا این بخش در حوزه‌های غیر از خدمات اورژانس پس از تصادف نادیده گرفته می‌شود


در نهایت هم برای موضوع راه حل هایی ارائه شده است:

باید یک سازمان موثر در سطح بالا برای رهبری و حل این موضوع، با سیستم مدیریت قوی و هماهنگ بین دیگر سازمان‌ها و دارای حمایت سیاسی بالا ایحاد شود.

بهبود کیفیت خودروهای داخلی ضروری است.

با گسترش مراکز شهری و تکامل شبکه های حمل و نقل، سرمایه گذاری در نوسازی و تقویت زیرساخت های جاده ای ضروری است.

پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت ترافیک هوشمند، بهبود طراحی جاده‌ها، و افزایش اجرای مقررات ترافیکی، اجزای کلیدی یک چارچوب سیاستی جامع هستند.

اقداماتی که بر آموزش، افزایش آگاهی و اجرای قوانین تمرکز دارند، برای ترویج فرهنگ رفتار ایمن و درست در جاده در میان جوانان جامعه بسیار مهم هستند.



@Scientometric

کمی قبلتر (لینک) یک مورد جراحی پیوند کبد خوک اصلاح ژنتیکی شده به یک فرد مرگ مغزی در چین گزارش شده بود. حالا (لینک) این برای اولین بار برای یک فرد زنده (۷۵ ساله در چین) طی یک جراحی هشت ساعته در هفدهم ماه May انجام شده است.

کبد عملکرد خود را دارد و صفرا و پروتئین های ضروری (نسخه خوکی آلبومین و فاکتورهای انعفادی) را تولید می‌کند. اگر مشخص شود که این پروتئین ها عملکرد خوبی در انسان ندارند، تلاشهای بعدی برای تولید پروتئین های انسانی با اصلاح ژنتیک بیشتر خواهد بود

لوب راست کبد فرد که حاوی تومور بوده خارج شده است. لوب چپ به تنهایی برای ادامه حیات کافی نبوده است. بیمار کاندید مناسبی برای پیوند کبد از انسان نبوده و بعد از بررسی ها پیوند کبد اصلاح ژنتیکی شده از خوک برای وی‌ انجام شده‌ است. پزشکان امیدواند تا لوب چپ کبد فرد بتواند به اندازه کافی رشد داشته باشد تا بتواند عملکرد کامل را داشته باشد.

قبلا پیوند عوض اصلاح ژنتیکی شده از خوک برای کلیه، قلب و تیموس انجام شده بود (شروع از اوایل ۲۰۲۲ و برای ۴ نفر). فقط یکی از آنها که در اواسط آوریل جراحی شده، هنوز زنده است.

@Scientometric

اگر شما پژوهشی انجام دهید ولی آن را منتشر نکنید، آیا این علم (Science) خواهد بود؟

این در واقع سوال اصلی در مباحثه توئیتری (شبکه ایکس) بین صاحب این شبکه (ایلان ماسک) و یک مهندس کامپیوتر و از محققین ارشد متا (Yann LeCun) بوده است. در طی چند روز گذشته، این گفتگو در مورد تعریف علم، توجه هزاران فرد از جمله محققان از همه رشته‌ها را به خود جلب کرده است.

بحث با توئیتی از ایلان ماسک شروع شده است (لینک). او مردم را برای پیوستن به کمپانی هوش مصنوعی اش (xAI) تشویق و بر جستجوی دقیق حقیقت تاکید کرده است. در ادامه LeCun (که به دلیل کارهایش در زمینه هوش مصنوعی و deep learning و ... شهرت دارد) این صحبت ماسک در مورد جستجوی دقیق حقیقت را مورد اشاره قرار داد و او را به خاطر انتشار نظریه‌های توطئه در شبکه اجتماعی اش مورد انتقاد قرار داد.

بحث بالا گرفت و ماسک هم از LeCun در مورد دستاوردهای علمی اش در پنج سال گذشته سوال کرد. LeCun هم در پاسخ اعلام کرد که از ژانویه ۲۰۲۲ تاکنون بیش از ۸۰ مقاله علمی منتشر کرده است.

او سپس این موضوع را مطرح کرد که "اگر شما پژوهشی انجام دهید ولی آن را منتشر نکنید، این علم نیست". او استدلال کرد که پژوهش (research) تنها زمانی «علم یا همان science» است که به‌عنوان مجموعه‌ای از دانش (knowledge) جمع‌آوری شود، صحت و تکرارپذیری (correctness and reproducibility) آن مورد آزمایش و بررسی قرار گیرد و سپس منتشر (publish) شود.

تعریف علم از دیدگاه LeCun واکنش‌های منفی زیادی را برانگیخت. برخی او را به خاطر اشاره نکردن به این که علم غالباً به عنوان یک روش (method) شناخته می‌شود، نقد کردند. پالمر لاکی، کارآفرین حوزه فناوری و توسعه‌دهنده هدست واقعیت مجازی Oculus، این تفکر که "کسانی که تحقیقات خود را در معرض داوری همتا قرار نمی دهند و آن را منتشر نمی کنند، فراموش‌ شده می‌میرند" را زیر سوال برد. عده‌ای دیگر استدلال کردند که پژوهش‌های علمی که در شرکت‌ها انجام می‌شود، اغلب محرمانه نگه داشته می‌شوند و حتی خارج از بخش خصوصی، طبق برخی تخمین‌ها، ۴۰ درصد داده‌های علمی از پژوهشگران دانشگاهی و دولتی منتشر نمی‌شود. پیتر کاونی، از محققین علم کامپیوتر در دانشگاه کالج لندن نیز می‌گوید: "LeCun هنوز از چگونگی کارکرد علم غافل است. گفتن این که “علم تنها زمانی علم است که منتشر شود” مانع از این می‌شود که علم به عنوان یک روش درک، که مردم می‌توانند در زندگی روزمره خود استفاده کنند، شناخته شود."

او (LeCun) بعداً در مورد تعریف اولیه خود بیشتر توضیح داد که: "علم از طریق تبادل ایده‌ها، تأیید، تحلیل، بازتولید و بهبود پیشرفت می‌کند. اگر تحقیقات خود را بالاخره به یک صورتی (نه لزوما در مجله علمی و بعد از داوری همتا) منتشر نکنید، احتمالاً تحقیقات شما هیچ تأثیری نخواهد داشت. او همچنین به اهمیت موضوع در دسترس بودن (openness) پژوهش های مربوط به هوش مصنوعی بوِیژه source code ها اشاره کرد.

در ادامه افراد شناخته شده دیگری نیز در مورد نیاز به بررسی ادعاهای علمی و پاسخ به فیدبکها در این مورد بحث کرده‌اند. بحثها در توئیتر نیز اگر مبتنی بر شواهد و بر اساس استدلال باشد نیز می‌تواند مفید باشد نه این که فقط نظر شخصی باشد. چیزی که ظاهرا الان نسبت به قبل در توییتر بیشتر دیده می‌شود.

در مورد این مباحثه، مفصل تر در گزارش خبری نیچر بخوانید (لینک)

@Scientometric

مطالعه کارآزمایی بالینی همراه با دارونما، که در مجله JAMA منتشر شده (لینک)، نشان داده است که استفاده روزانه از روغن کریل (Krill Oil به مقدار 2 گرم روزانه، شامل 250 میلی گرم اسید چرب امگا 3) در بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو (دارای درد شدید و افیوژن)، تاثیری در کاهش درد این بیماران ندارد.
هر چند در یک مطالعه قبلی (2022)، دز بالاتر آن ( 4 گرم)، در بیماران با استئوآرتریت خفیف تا متوسط (بدون افیوژن و سینویت) در کاهش درد به مقدار متوسط موثر بوده است.

هیچ یک از درمان های امگا3 و تزریق اسید هیالورونیک توسط کالج روماتولوژی آمریکا توصیه نمی شود.
@Scientometric

فردی از جامعه پزشکی به رهبر نامه نوشته و کارکرد #واکسن_HPV را زیر سوال برده است. (لینک) در نامه شائبه‌هایی مطرح شده که غیر عادی به نظر می‌رسیده‌ و به نظر مسئله واکسن HPV سیاسی شده است.

دفتر رهبر نیز نامه را برای شورای عالی انقلاب فرهنگی فرستاده و این شورا هم نامه را به فرهنگستان علوم پزشکی ارجاع داده است.

رئیس فرهنگستان (دکتر مرندی) نیز با تاکید بر تحلیل‌های کارشناسی در وزارت بهداشت برای تصمیم گیری در چنین موضوعاتی گفته ما نباید خود را در موضوعاتی که اشراف نداریم، صاحب نظر بدانیم و بهتر است اجازه بدهیم متخصصین امر نظر بدهند. فرهنگستان در پاسخ نامه به رهبر گفته است که نامه مورد اشاره عالمانه نبوده و وزارت بهداشت باید تصمیم بگیرد. رئیس فرهنگستان به نام نویسنده نامه اصلی اشاره ای نکرده است.

با این موضوع، #نامه_معروف_به_۲۵۰۰_پزشک برای_واکسن_کرونا برای من یادآوری شد. هر چند تعداد امضا کنندگان نامه بسبار کمتر از ۲۵۰۰ نفر‌ و شامل اسمهای تکراری هم بود، اما برخی از امضا کنندگان نامه هم اکنون در بالاترین جایگاهای نظام سلامت کشور قرار دارند. در آن نامه از منع ورود برخی واکسنهای کووید-۱۹ از برخی کشورها حمایت شده بود. این حمایت از عدم ورود در حالی صورت گرفته بود که مقالات مطالعات حیوانی و انسانی (فاز یک تا سه) از واکسن mRNA در معتبرترین مجلات علمی دنیا منتشر شده بود و علاوه بر آن معتبرترین رگولاتورهای جهان شامل FDA، WHO و EMA به این واکسن مجوز مصرف داده بودند. به این ترتیب مردم ایران از یکی از پلتفورمهای واکسن کووید با بیشترین تاثیرگذاری محروم شدند. در حالی که با وجود کمبود واکسن در دنیا، چند بار در طول پاندمی می توانستند به این واکسنها دسترسی پیدا کنند.

در ننیجه وجود چنین نامه هایی هم اکنون برای HPV در سطح کلان حکمرانی در کشور ما خیلی هم جای تعجب ندارد.


در مورد واکسن HPV، حالا معاون وزیر بهداشت این طور گفته‌اند که (لینک):

“ما در کشور یک کمیته داریم، به اسم کمیته کشوری واکسیناسیون که افراد بسیار بزرگی و اساتید دانشگاه در این کمیته هستند؛ همچنین سال‌ها استاد مرندی رئیس این کمیته بودند، در رابطه با برنامه واکسیناسیون من تصمیم نمی‌گیرم، این کمیته تصمیم می‌گیرد. در رابطه با لزوم تزریق واکسن HPV باید مطالعه صورت بگیرد و بگویند طبق این آمار و ارقام واکسن وارد کنید. طبق چیزی که به من اطلاع داده اند، من قاطعانه می‌گویم که هنوز واکسن HPV برای عموم لازم نیست.”

معاون وزیر البته داده ای در مورد این قطعیت در اختیار نگذاشته‌اند.

سال قبل بود که محمداسماعیل اکبری، مشاور عالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل در اظهاراتی غیر علمی از ورود واکسن HPV به برنامه واکسیناسیون کشور انتقاد کرده و گفته بودند (لینک) که «در بخشنامه وزارت بهداشت اعلام شده که واکسن HPV (ویروس پایپلومای انسانی که برخی از گونه‌های آن باعث بروز زگیل تناسلی می‌شود) را وارد برنامه واکسیناسیون عمومی کشور کنیم. این مسئله علاوه بر اینکه جنبه اقتصادی دارد، بدان معناست که دختران 9 تا 11 ساله این واکسن را دریافت کنند و بعد با فرهنگ‌سازی‌ که دشمنان کرده‌اند، خیال نوجوانان راحت باشد که حالا که واکسن را تزریق کرده‌اند می‌توانند رابطه جنسی داشته باشند.»



بیش از ۹۵٪ از موارد #سرطان_دهانه_رحم ناشی از عفونت #HPV است.

@Scientometric

میزان مقالات سلب اعتبار شده (Retracted) در حوزه بیومدیکال و در فاصله حدود دو دهه از ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ در کشورهای ارو‌پایی بیش از ۴ برابر شده و از میزان ۱۰/۷ به ۴۴/۸ مورد در هر ۱۰۰ هزار مقاله رسیده است.

در این بین، بداخلاقی های پژوهشی (Research misconduct) شایعترین علت سلب اعتبار این مقالات بوده‌اند (حدود ۶۷٪ موارد).

نوع بداخلاقی پژوهشی در طول زمان و برای کشورهای مختلف تغییر داشته است. مسائل مربوط به کپی رایت و معیارهای نویسندگی (copyright and authorship) در سال ۲۰۰۰، اصلی‌تربن علت بوده و سپس کاهش داشته اند. از ۲۰۱۰ موارد نشر تکراری (duplication) اصلی ترین علت سلب اعتبار بوده و در ۲۰۲۰، نشر تکراری و داده های غیر قابل اعتماد (Unreliable data) شایعترین علت بوده‌اند.

آلمان، بریتانیا، ایتالیا و اسپانیا به طور ویژه به عنوان کشورهای با بیشترین تعداد مقاله سلب اعتبار شده در این پروژه بررسی شده‌اند. در سال ۲۰۲۰، دلیل اصلی برای سلب اعتبار مقالات در بریتانیا، داده سازی و تحریف در داده ها (fabrication and falsification) و برای اسپانیا نشر تکراری (duplication) بوده است.

احتمالا فاکتور‌‌ افزایش توانایی در شناسایی مشکلات مقالات توسط ناشرین و محققین در طول زمان نیز باید برای افزایش میزان سلب اعتبار مقالات در نظر گرفته شود.

گزارش در نیچر: لینک
مقاله اصلی: لینک


از پستهای قبل: در دنیا در سال ۲۰۲۳ بیش از ۱۰ هزار مقاله سلب اعتبار شده است(رکورد). عربستان رکورد دار نسبت مقالات رترکت شده در دو دهه گذشته بوده و ایران در رتبه هفتم دنیا از این نظر قرار دارد.

@Scientometric

از جایگاه‌های اصلی (وزارت بهداشت) که باید طب مبتنی بر شواهد را حمایت کند تا از سلامت و جان مردم مراقبت شود، خودش حامی و مروج طب سنتی بدون پشتوانه علمی است. جایی که از نظریه های منسوخ اخلاط و مزاج و … دفاع و دائما برای ادغام هر چه بیشتر آن در نظام سلامت کشور تلاش می‌کند. متاسفانه این روند، سیاست رسمی کشور ماست. مطابق با این سیاست است که شبه علم به صورت رسمی و حکومتی در کشور ما گسترش پیدا می‌کند.

اخیرا نتایج موفقیت آمیز مطالعه کارآزمایی بالینی فاز یک برای واکسن ایرانی کووید-19 با پلتفورم mRNA منتشر شده است. (لینک)
مطالعه مربوط به واکسن با نام COReNAPCIN از شرکت ReNAP و برای تزریق به عنوان دز چهارم می باشد.
تا جایی که می دانم این اولین واکسن ایرانی با پلتفورم mRNA است که به این مرحله رسیده است.

@Scientometric

نتایج موفقیت آمیز از مطالعه داروی دیگری برای درمان MASH (استئوهپاتیت غیر الکلی) در مجله NEJM منتشر شده است.
مطالعه، یک کارآزمایی بالینی فاز دوم و مربوط به داروی Survodutide است که یک آگونیست GLP-1 و گلوکاگن می‌باشد (dual agonist of glucagon receptor and GLP-1 receptor).

متن کامل مقاله: لینک

مقاله امروز در کنگره کبد اروپا (EASL) ارائه شده است (توئیتر Mazen Noureddin).

@Scientometric

رژیم غذایی پدران بر سلامت پسران تاثیر می‌گذارد.

بر اساس نتایج پژوهش‌هایی بر #موش‌ ها و همین طور مطاله انسانی، #اسپرم پدران رژیم غذایی آن‌ها را ثبت می‌کند که این امر بر متابولیسم پسرانشان تأثیر می‌گذارد.

فرزندان نر موش‌هایی که غذاهای پرچرب می‌خوردند، بیشتر به مشکلاتی مانند عدم تحمل گلوکز (که یکی از ویژگی‌های #دیابت است) دچار می‌شدند.

همچنین، در پژوهش انسانی با بررسی بیش از ۳۰ هزار کودک، مشخص شده است که پسرانِ مردانی که شاخص توده بدنی بالایی داشتند، مشکلات مشابهی داشته‌اند.

در موش‌ها، رژیم غذایی ناسالم برخی از انواع RNA اسپرم را تغییر می‌دهد که این احتمالا می‌تواند اپی‌ژنوم فرزندان را تغییر دهد.

نسبت به اسپرم موش‌هایی که رژیم کم‌چرب می‌خورده‌اند، اسپرمِ موش‌هایی که غذای پر چرب می‌خورده‌اند، تعداد بیشتری از قطعات کوتاه‌ #RNA انتقالی (short fragments of transfer RNA) داشته‌اند. این قطعات RNA می‌توانند به عنوان تنظیم‌کننده‌های اپی‌ژنتیکی ژنوم (#epigenetics regulators of the genome) عمل کنند و برای مثال، فعالیت برخی از ژن‌های میتوکندری را افزایش یا کاهش دهند.

به نظر می‌رسد این مسئله فقط پسران را تحت تأثیر قرار می‌دهد و چرایی این موضوع نیاز به بررسی بیشتر دارد.

گزارش از #نیچر: لینک
مقاله مربوطه از نیچر: لینک

@Scientometric

دو روز قبل در مورد اولین داروی تایید شده (با نام #Resmetirom) توسط غذا و داروی آمریکا برای درمان #MASH (استئوهپاتیت غیر الکلی با سرنام قبلی #NASH) نوشتم. این بیماری که همان فرم شدید کبد چرب غیر الکلی است و می‌تواند در نهایت منجر به سرطان کبد شود و همین طور با سرطان های دیگر نیز احتمالا ارتباط دارد، تا قبل از این دارو، درمان تایید شده‌ای نداشت. (لینک)


روز قبل نیز در مورد نتایج موفقیت آمیز یک مطالعه کارآزمایی بالینی فاز دوم برای داروی #Survodutide به عنوان یک آگونیست GLP-1 و گلوکاگون در درمان MASH نوشتم که در کنگره کبد اروپا ارائه و در مجله #NEJM منتشر ‌شده است.(لینک)

حالا امروز نیز یک مطالعه کارآزمایی بالینی فاز دوم دیگر، این بار برای داروی #Tirzepatide (آگونیست GLP-1/GIP) با نتایج موفقیت آمیز در درمان MASH در مجله NEJM منتشر شده است. (متن کامل مقاله: اینجا)

در مورد Tirzepatide، می‌توانید این پستها را ببینید:

https://news.1rj.ru/str/scientometric/6772

https://news.1rj.ru/str/scientometric/6582

https://news.1rj.ru/str/scientometric/6575

https://news.1rj.ru/str/scientometric/6540

اضافه کردن همیشگی #نمک به غذا سر سفره چه تاثیری می‌تواند بر خطر ابتلا به #سرطان_معده داشته باشد؟

در مقایسه با افرادی که هیچ وقت این کار را انجام نمی‌دهند و یا به ندرت نمک به غذای سر سفره یا میز اضافه می‌کنند، انجام همیشگی این کار‌، یعنی اضافه کردن نمک به غذا، می‌تواند با ۴۱٪ خطر بیشتر ابتلا به #سرطان معده مرتبط باشد.

این نتیجه یک مطالعه همگروهی آینده نگر بر‌ روی نزدیک به نیم میلیون نفر و با میانه پیگیری نزدیک به ۱۱ سال براساس داده‌های بیوبانک بریتانیاست که اخیرا در مجله gastric cancer منتشر شده و همسو با مطالعات قبلی در این زمینه است.

@Scientometric

نتایج موفقت آمیز واکسن ترکیبی شرکت #مدرنا برای #کوید_۱۹ و #آنفولانزا

شرکت مدرنا در گزارش خبری خود اعلام کرده است که واکسن ترکیبی این شرکت با نام mRNA-1083 علیه کرونا و آنفولانزا نتایج مثبتی در مطالعه کارآزمایی بالینی فاز سوم داشته است. مطالعه بر رو دو گروه سنی ۶۰ تا ۶۴ و بالای ۶۴ سال (نزدیک به ۴ هزار نفر) انجام شده است

این واکسن از همان فناوری #mRNA استفاده می‌کند که در واکسن کرونای این شرکت به کار رفته بود.

در مطالعه انجام‌شده بر روی هر دو گروه سنی، این #واکسن ترکیبی توانسته پاسخ‌های ایمنی بهتری نسبت به واکسن‌های جداگانه فعلی ایجاد کند.

گزارش خبری مدرنا: لینک

@Scientometric