احتمالا خودتان هم متوجه افزایش موارد عفونت‌های تنفسی، از جمله آنفلوآنزا، در روزهای اخیر شده‌اید و وزارت بهداشت هم حالا بیانیه هشدارآمیز صادر کرده است.

نکات کلیدی مثل همیشه، استفاده از ماسک، شست‌وشوی مرتب دست با آب و صابون و رعایت فاصله است. در مراجعه به مرکز درمانی(بیمارستان و یا درمانگاه) ماسک بزنید.

این بیماری‌ها اغلب ویروسی‌اند و به‌طور کلی نیاز به آنتی‌بیوتیک ندارند. آنتی‌بیوتیک را خودسرانه مصرف نکنید و از پزشک مکررا درخواست تجویز نکنید.

تنها در صورتی که در شرح‌حال و معاینه بالینی (مثلا مشاهده ترشحات چرکی در معاینه حلق) نشانه‌ای از عفونت باکتریال دیده شود، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند. صرف گلودرد، سرفه یا خلط، حتی اگر از نظر بیمار شدید به‌نظر برسند، لزوما نشان‌دهنده عفونت چرکی نیست و نیاز به آنتی‌بیوتیک ندارد. این علائم هم در عفونت ویروسی و هم در عفونت چرکی (باکتریال) دیده می‌شود. افتراق این دو نیاز به معاینه دارد.

اگر قرار بود بر اساس صرف گلو درد و خلط و سرفه، آنتی بیوتیک داده شود، دیگر اصلا به معاینه هم نیاز نیود!

تجویز غیرضروری آنتی‌بیوتیک برای عفونت‌های ویروسی نه‌تنها بی‌اثر است، بلکه خطر عوارض جانبی، اختلال در میکروبیوتای مفید بدن و گسترش مقاومت آنتی‌بیوتیکی را در پی دارد . در صورت بروز تب بالا و ماندگار، تنگی‌نفس، درد شدید هنگام بلع یا تشدید سریع علائم، به پزشک مراجعه کنید.

علاوه بر علائم تنفسی، علائم گوارشی مانند تهوع، استفراغ، دل‌درد یا اسهال هم ممکن است دیده شود. موارد خفیف معمولا با استراحت، مصرف مایعات و داروهای ساده در خانه کنترل می‌شوند. اگر تهوع شدید و استفراغ مکرر اشد، بیمار نتواند مایعات یا غذا را تحمل کند، یا مصرف خوراکی مایعات مؤثر نباشد، احتمالا نیاز به درمان تزریقی و سرم وجود دارد و باید به پزشک مراجعه شود.

سرم تنها در شرایط مشخص، مثل افت فشار یا عدم توانایی در دریافت مایعات به‌صورت خوراکی، لازم است. پزشک بر اساس شرح‌حال و معاینه درباره نیاز به سرم تصمیم می‌گیرد، بنابراین از درخواست مکرر آن خودداری کنید


همان طور که گفتم امروز وزارت بهداشت به صورت رسمی در این مورد بیانیه هشدارآمیز منتشر کرده است. (لینک)من خلاصه‌ای از نکات مهم آن را اینجا قرار می‌دهم:

✅ نوع ویروس:

سهم بیشتر در موج فعلی مربوط به آنفلوانزای نوع A و زیرسویه H3N2 است.
الگوی ابتلا در ایران مشابه گزارش‌های اخیر کشورهای جنوب شرق آسیا مانند ژاپن، چین و اندونزی و برخی کشورهای اروپایی از جمله انگلستان است.

✅ از چه زمانی حدودا روند ابتلا در ایران افزایشی شده است:

درصد موارد مثبت آنفلونزا از هفته دوم آبان‌ماه تاکنون رشد چشمگیری داشته است.


✅ گروههای سنی درگیر:

اگرچه همه گروه‌های سنی درگیر هستند، اما کودکان و نوجوانان بیشترین سهم ابتلا را به خود اختصاص داده‌اند.

✅ شایعترین علائم:

تب بالا شایع‌ترین علامت مراجعه کودکان به مراکز درمانی عنوان شده است.

✅ شدت بیماری:

موارد شدید، کم بوده و مرگ‌ومیر گزارش نشده است.

اغلب موارد ثبت‌شده خفیف بوده‌اند و تاکنون مرگ‌ومیر در کودکان فاقد بیماری زمینه‌ای گزارش نشده است

بیماران دارای علائم شدید نیز به‌خوبی به درمان پاسخ می‌دهند.

✅ مهمترین قسمت ، توصیه‌ها برای پیشگیری است. این موارد چیز جدیدی نیستند و معمولا در همه عفونت های تنفسی کمک کننده می‌باشند:

واکسن‌ها همچنان در پیشگیری از بیماری شدید و بستری مؤثر هستند.

شست‌وشوی مکرر دست‌ها با آب و صابون

پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه یا عطسه

پرهیز از حضور در محیط‌های شلوغ در فصل شیوع

تهویه مناسب محیط‌های بسته

خواب کافی، تغذیه سالم و تقویت ایمنی

🔴 استفاده از ماسک در فضاهای پرجمعیت و با تهویه نامناسب

خودداری از روبوسی، دست دادن و در آغوش گرفتن


✅ اگر مبتلا شدیم چه کنیم:

ماندن در خانه تا ۲۴ ساعت پس از قطع تب

استراحت و مصرف مایعات کافی

مصرف داروی تب‌بر مجاز مانند استامینوفن

🔴 پرهیز از مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک

دوری از افراد آسیب‌پذیر

🔴 استفاده از ماسک

تهویه اتاق بیمار و اختصاص وسایل شخصی

مراجعه فوری به پزشک در صورت بروز علائم هشدار مانند تنگی نفس، تب ماندگار، ضعف شدید و …

@Scientometric

امروز تولد ۹ سالگی کانال تلگرامی @Scientometric است!

۹ سال نوشتن از اخلاق در پژوهش، معیار قرار دادن روش علمی به عنوان بزرگترین دستاورد بشر و دوری از شبه‌علم، به اشتراک گذاشتن نتایج پژوهش‌ها و یاد گرفتن از شما همراهان عزیز.
ممنون از همراهی و راهنمایی‌های شما ❤️و پوزش بابت هر کوتاهی و کم کاری در این مسیر.

امیدوارم سال دهم کانال بهتر باشد: پر از ایده‌های تازه، خبرهای خوب و روایت‌های علمی خوشحال‌کننده از پیشرفت‌های علمی و ارتقای وضعیت پژوهشی ایران، با تمرکز بیشتر بر شفافیت، پایبندی به روش‌های علمی و فاصله گرفتن از شبه‌علم

با خبرهای مرتبط به مقاله جدید در مجله دارو (اینجا ببینید)، یاد یک خاطره پژوهشی افتادم!

سال‌ها پیش در مقام داور برای مقاله‌ای مرتبط با پلاژیاریسم در ایران (در مجله‌ای نمایه در پاب‌مد) بودم. وقتی چند جمله از مقاله را در گوگل جست‌وجو کردم، متوجه شدم بخش‌هایی از متن کاملا از جای دیگری کپی شده‌اند. بررسی بیشتر نشان داد حتی پاراگراف‌های مقدمه و بحث نیز مشابه متن‌های دیگر بودند. جالب این‌که مقاله‌ای که موضوعش بررسی شیوع پلاژیاریسم بود، خودش دچار پلاژیاریسم بود.

مقاله جدید مجله دارو نیز در نقدِ داوری پس از انتشار (Post publication review) بوده و همین سبک داوری باعث مشخص شدن مشکلات آن شد که اابته محدود به استفاده از رفرنسهای ساختگی و نادرست نبوده است. جالب‌تر اینکه سردبیر این مجله نیز از نویسندگان آن است.

این تجربه‌ها می‌توانند مثال‌های واقعی و آموزنده‌ای برای استفاده و ندریس در کارگاه‌های اخلاق در پژوهش باشند. به‌ویژه نحوه برخورد با این مسائل اهمیت دارد و نشان می‌دهد که جامعه پژوهشی چقدر حساس و دقیق عمل می‌کند.

@Scientometric

تأملی آموزشی بر یک مقاله درباره PubPeer: نقدی بر یک نقد

متن پیوست نقدی بر مقاله‌ای است که با رویکردی انتقادی به پلتفرم PubPeer پرداخته اما خود از منظر اخلاق نشر، استدلال و شواهد تجربی با کاستی‌های جدی روبه‌روست.

مقاله مورد نقد، مدعاهایی کلی درباره «سلاح‌سازی نقد» و «شک‌گرایی افراطی» به PubPeer منتسب کرده‌، بی‌آنکه شواهد کمی یا مطالعات پشتیبان ارائه دهد. از دیگر اشکالات جدی مقاله، استناد مدعیات مقاله به منابع جعلی و استناد خطا بهCOPE  است. همچنین، فرض گرفتن رابطه‌ای علی میان نظرات PubPeer و رترکشن است در حالی‌که این پلتفرم هیچ اختیار نهادی برای تصمیم‌گیری در مورد رترکشن ندارد و صرفاً ابزار شفاف‌سازی علمی است. عدم اعلام تعارض منافع و استفاده اعلام‌نشده از هوش مصنوعی برای بررسی منابع، از دیگر نقض‌های جدی اخلاق نشر در مقاله مورد بحث است.

این نوشتار خواستار انجام وظایف کامل و بیطرفانه سردبیری، برای تقویت فرهنگ پاسخگویی به نقدهای پس از انتشار در مجلات کشور است. دفاع از سلامت ادبیات علمی باید بر منافع فردی مقدم باشد و نباید اشکالات علمی را تخریب اعتبار فرد تلقی کرد.

واکسن HPV با تاثیرگذاری بسیار بالا برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم معمولا به‌صورت چند دزی استفاده می‌شود اما پوشش جهانی این واکسیناسیون کافی نیست.

مطالعه‌ای جدید (ESCUDDO trial) در مجله NEJM (لینک) نشان داده است که چه با واکسن دو ظرفیتی (پوشش تیپ 16 و 18) و چه با واکسن ۹ ظرفیتی (Gardasil-9)، برای پیشگیری از عفونت‌های HPV پرخطر در دختران ۱۲ تا ۱۶ سال، یک دز واکسن به اندازه دو دز مؤثر است. اثربخشی واکسن در همه گروه‌ها حداقل ۹۷٪ بوده است.

با توجه به پوشش پایین واکسیناسیون HPV در میان دختران نوجوان در جهان، استفاده از روش تک‌ دز می‌تواند دسترسی به واکسن را افزایش دهد.

@Scientometric

در آمریکا، کمیته مشورتی واکسنِ CDC (شامل گروه متخصصانی که برای CDC تصمیم‌سازی می‌کنند یا همان ACIP) رای داده است که تزریق واکسن هپاتیت B در بدو تولد دیگر به‌صورت روتین برای همه نوزادان توصیه نشود و فقط برای نوزادان در معرض خطر انجام شود. البته این رای تا زمانی که CDC تایید نهایی نکند، اجرا نمی‌شود.

در حال حاضر CDC توصیه می‌کند که اولین دز واکسن طی ۲۴ ساعت بعد از تولد تزریق شود (این توصیه بیش از ۳۰ سال است که اجرا می‌شود). اما طبق رای جدید، برای نوزادانی که مادرشان آزمایش هپاتیت B منفی دارد، واکسن دیگر لازم نیست در بدو تولد تزریق شود و می‌توان اولین دز را در سن ۲ ماهگی تزریق کرد.

برای نوزادان مادرانِ مبتلا یا با وضعیت نامشخص، تزریق در بدو تولد همچنان لازم خواهد بود. والدین باید با مشورت پزشک تصمیم بگیرندکه آیا واکسن در بدو تولد زده شود یا نه، و اگر قرار است زده شود، چه زمانی باشد.

بسیاری از متخصصان و سازمان‌های پزشکی مثل آکادمی متخصصان اطفال آمریکا با این تصمیم مخالف هستند. آنها می‌گویند این تغییر، کودکان خردسال را در معرض خطر ابتلا به ویروسی قرار می‌دهد که می‌تواند باعثث بیماری مادام‌العمر شود. این گروه‌ها به دهه‌ها شواهد علمی استناد می‌کنند که ایمنی و اثربخشی بسیار بالای واکسن را تایید کرده.

اعضای این کمیته (ACIP) همگی توسط کندی، وزیر بهداشت آمریکا، منصوب شده‌اند.

واکسن هپاتیت B از سال ۱۹۹۱ به‌طور همگانی برای نوزادان در آمریکا توصیه شده. طی این مدت، تحقیقات نشان می‌دهد که ابتلا به هپاتیت B در نوزادان و کودکان حدود ۹۹٪ کاهش یافته است

سناتور Bill Cassidy، جمهوری‌خواه از لوئیزیانا و رئیس کمیته سنا در امور سلامت، آموزش و کار، که خودش پزشک (هپاتولوژیست) است، این تغییر را یک اشتباه عنوان کرده و از مدیر موقت CDC، خواسته تا رای ACIP را رد کند.

او در توییتر این طور نوشته است که:
واکسن هپاتیت B ایمن و مؤثر است.
تزریق در بدو تولد یک توصیه است، نه الزام قانونی.
قبل از توصیه به تزریق در بدو تولد، حدود ۲۰ هزار نوزاد در آمریکا سالانه مبتلا می‌شدند، اما اکنون این عدد به کمتر از ۲۰ رسیدهه.
پایان توصیه برای نوزادان ممکن است باعث افزایش دوباره تعداد موارد شود و سلامت مردم آمریکا را تهدید کند.

منبع: لینک

آیا غربالگری سرطان پستان مبتنی بر سنجش سطح خطر فردی (رویکرد شخصی‌سازی شده) می‌تواند جایگزینی برای ماموگرافی سالانه باشد؟


مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی WISDOM (لینک) با شرکت بیش از ۲۸ هزار زن در آمریکا (بدون سابقه سرطان پستان) سعی کرده به این پرسش پاسخ دهد. سطح خطر برای هر فرد با استفاده از ارزیابی‌های ژنتیکی، polygenic risk score و مدل‌های پیش‌بینی (Breast Cancer Surveillance Consortium) تعیین شده است. بر اساس سطح ریسک، برنامه غربالگری متفاوتی پیشنهاد شده است: از ماموگرافی و MRI متناوب برای افراد با ریسک بسیار بالا تا به تعویق انداختن غربالگری برای افراد با ریسک پایین.

نتایج نشان داده است که این رویکرد می‌تواند زنان را به‌طور ایمن بر اساس میزان خطر دسته‌بندی کرده و دفعات و شدت غربالگری را شخصی‌سازی کند. در گروه غربالگری مبتنی بر سنجش ریسک، با افزایش سطح ریسک، میزان تجمعی ابتلا به سرطان، تعداد بیوپسی‌ها، ماموگرافی‌ها و MRI نیز افزایش داشته است. اما با وجود کاهش تعداد ماموگرافی‌ها، برخلاف انتظار، تعداد بیوپسی‌ها کاهش نیافته است.

@Scientometric

مطالعه جهانی ساعات کاری پزشکان جوان در کشورهای عضو WMA

مطالعه جهانی ساعات کاری پزشکان جوان (JDN Global Working Hours Study) از ۱۸ دسامبر در کشورهای عضو انجمن جهانی پزشکی (WMA) آغاز می‌شود.

این پیمایش چندزبانه با هدف بررسی ساعات کاری، میزان استراحت و شرایط آموزشی پزشکان جوان طراحی شده و به دنبال تولید داده‌های معتبر و قابل مقایسه برای حمایت از سیاست‌گذاری مبتنی بر شواهد در حوزه نیروی انسانی سلامت است. نتایج این مطالعه می‌تواند نقش مهمی در بهبود شرایط کاری، ارتقای سلامت روان پزشکان جوان و افزایش ایمنی بیمار ایفا کند.

📍شایان ذکر است که نظام پزشکی ایران در نشست سال جاری WMA در پرتغال به عضویت این انجمن بین‌المللی درآمده است. در وبیناری که فردا به همین منظور برگزار میشود، محققین، ضمن توضیح این مطالعه، شرح می‌دهند که چرا به داده‌های قوی‌تر و قابل اتکا به‌طور فوری نیاز است.

Date: 18 December 2025
Time: 17:00 (Zurich time)
Format: Online (Zoom)
Register here:
https://us06web.zoom.us/meeting/register/Jt7BrBIkTXWE3vZ7HGfVgQ

مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا (CDC)، تغییر مهم در برنامه واکسیناسیون کودکان برای هپاتیت B را تصویب کرد! (لینک) طبق این تصمیم جدید، دیگر توصیه نمی‌شود که همه نوزادان به‌طور روتین در ۲۴ ساعت اول بعد از تولد واکسن هپاتیت B بگیرند.

کمیته مشورتی واکسن CDC (ACIP) پیشنهاد داده اگر مادر از نظر هپاتیت B منفی باشد، والدین می‌توانند با نظر پزشک تزریق اولین دوز واکسن را تا حداقل ۲ ماهگی به تعویق بیندازند. این مرکز، این پیشنهاد را پذیرفته و گفته هدف، دادن حق انتخاب آگاهانه‌ی‌ بیشتر به والدین نوزادانی است که خطر کمی برای ابتلا دارند.

اما CDC یک توصیه دیگر کمیته را نپذیرفته است. این کمیته پیشنهاد کرده بود والدین و پزشکان، با آزمایش خون، سطح آنتی‌بادی‌های محافظتی را بررسی کنند تا تصمیم بگیرند کودک به دوزهای بعدی واکسن سه‌دوزی هپاتیت B نیاز دارد یا نه. CDC گفته این توصیه هنوز در حال بررسی است

این تصمیم باعث اعتراض شدید متخصصان کودکان، انجمن‌های پزشکی و در برخی ایالت‌ها شده است. انجمن پزشکان کودکان آمریکا و ۶۶ سازمان پزشکی دیگر می‌گویند هیچ شواهد علمی‌ برای به تعویق انداختن دز بدو تولد وجود ندارد و این تصمیم می‌تواند به سلامت کودکان آسیب بزند. آن‌ها تاکید می‌کنند که واکسن بدو تولد از عفونت‌های زیادی پیشگیری کرده و حذف آن خطرناک است

در عمل چندین ایالت و سازمان پزشکی گفته‌اند که همچنان توصیه می‌کنند همه نوزادان واکسن هپاتیت B را در بدو تولد دریافت کنند و برخی شرکت‌های بزرگ بیمه هم اعلام کرده‌اند که هزینه این واکسن را همچنان تا پایان ۲۰۲۶ پوشش می‌دهند.

در مورد این تصمیم پست زیر را ببینید:

https://news.1rj.ru/str/scientometric/7125

تشخیص سیروز کبدی با نوار قلب؟

آیا نوار قلب می‌تواند به تشخیص بیماری مزمن کبدی پیشرفته کمک کند؟ پاسخ مطالعه جدید در Nature Medicine: بله، با کمک هوش مصنوعی.

در یک کارآزمایی بالینی، یک مدل یادگیری ماشین با نوار قلب (ECG-ML) برای شناسایی افراد در معرض خطر بیماری مزمن کبدی پیشرفته به کار رفته است.

در این مطالعه، پزشکان به دو گروه تقسیم شدند:

گروه مداخله: پزشکان به نتایج مدل ECG-ML بیماران دسترسی داشتند و در صورت مثبت بودن نتیجه، از خطر بالای بیماری کبدی پیشرفته مطلع می‌شدند و پیگیری انجام می‌دادند.

گروه کنترل: مراقبت معمول انجام شده و پزشکان به نتایج مدل دسترسی نداشتند.

پیامد اصلی، تشخیص جدید بیماری مزمن کبدی با فیبروز پیشرفته طی ۶ ماه پس از انجام نوار قلب بود. مدل ECG-ML روی همه بیماران اجرا شد تا افراد پرخطر شناسایی شوند.

در کل جمعیت مطالعه، تشخیص بیماری مزمن کبدی پیشرفته در گروه مداخله ۱٪ و در گروه کنترل ۰/۵ ٪ بوده است. یعنی حدود دو برابر بیشتر.
در میان کل بیمارانی که مدل آنها را پرخطر (مثبت) نشان داده بود، تشخیص بیماری مزمن کبدی پیشرفته در گروه مداخله ۴/۴٪ و در کنترل ۱/۱٪ بوده است. یعنی حدود چهار برابر بیشتر. نتایج برای تشخیص هر نوع فیبروز هم به همین شکل بوده است.

در کل مطالعه نشان داده است که استفاده از نوار قلب همراه با یک مدل یادگیری ماشین، در صورتی که پس از آن بررسی‌ها و آزمایش‌های هدفمند بر اساس عوامل خطر انجام شود، می‌تواند به شناسایی بیشتر بیماران مبتلا به بیماری مزمن کبدی پیشرفته در مراقبت‌های اولیه و روتین کمک کند.

@Scientometric

در ایران، ۵/۶٪ از مردانی که با مردان با رابطه جنسی دارند، مبتلا به HIV می‌باشند.

مطالعه‌ای که به عنوان اولین و بزرگترین مطالعه منطقه، در مجله Lancet HIV منتشر شده، شیوع HIV و وضعیت مراقبت و درمان آن را در مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند (MSM) در ایران بررسی کرده است.

در این مطالعه مقطعی با نمونه‌گیری انجام شده در هشت شهر بزرگ ایران، مردان بالای ۱۸ سال که در سال گذشته با مردان رابطه جنسی داشته‌اند، از نظر HIV و رفتارهای پرخطر بررسی شده‌اند.

در بین ۱۱۳۱ نفر MSM بررسی شده، ۶۳ نفر (۵/۶٪) HIV داشتند و شیوع تعدیل‌شده HIV حدود ۴/۲٪ بوده است.

ابتلا به HIV با سن بالاتر، سابقه فعالیت جنسی، سابقه زندان و دسترسی آسان به کاندوم رایگان در سه ماه گذشته مرتبط بوده، در حالی که افراد دوجنس‌گرا نسبت به همجنس‌گراها خطر کمتری داشته‌اند.

از مبتلایان، ۷۰٪ از وضعیت خود آگاه بودند، ۶۷٪ در مسیر خدمات درمانی قرار‌گرفته و ۶۲٪ درمان ضد ویروسی (ART) دریافت می‌کردند، اما تنها ۳۵٪ به مرحله کنترل ویروس (viral suppression) رسیده بودند

بار HIV در میان مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند (MSM) در ایران همچنان بالاست و از سایر جمعیت‌های کلیدی بیشتر است (تقریبا بیشتر از دوبرابر در افرادی که مواد تزریق می کنند، بیشتر از سه برابر در میان زنان کارگر جنسی و بیشتر از شش برابر از زندانی ها).

اگرچه حدود دو سوم مبتلایان از وضعیت خود آگاه بودند و تحت مراقبت قرار داشتند، هنوز شکاف‌هایی در آزمایش HIV، شروع درمان ضدویروسی و کنترل ویروس وجود دارد.

ضرورت فوری وجود دارد تا خدمات ویژه (مثلا در قالب برنامه‌های جامع کاهش آسیب و سلامت جنسی) برای این گروه در ساختار وزارت بهداشت ایران قرار بگیرد.

با توجه به اینکه HIV در ایران به‌طور فزاینده‌ای به سمت انتقال جنسی میان MSM می‌رود، این جمعیت دیگر نباید نادیده گرفته شود. زمان اقدام همین حالاست.

دسترسی به مطالعه اصلی (لینک) و همین طور کامنت مرتبط به آن (لینک)

@Scientometric

در توییتر روایت یک داستان واقعی و و قدیمی از سال ۲۰۲۱ را دیدم (لینک)که نشان می‌دهد حتی درمان‌هایی که سال‌ها به‌عنوان «استاندارد مراقبت» پذیرفته شده‌اند، ممکن است با بررسی دقیق‌تر در قالب کارآزمایی بالینی تصادفی (RCT) به چالش کشیده شوند و تغییر کنند. نکته مهم‌تر این که گاهی گوش دادن جدی به بیماران می‌تواند به ایده‌هایی منجر شود که واقعا باعث تغییر در practice شوند.

تا اوایل دهه ۲۰۰۰، دوز بالای دگزامتازون (High-dose dexamethasone) بخش ثابت شیمی‌درمانی در مولتیپل میلوما بود. بسیاری از پزشکان، از جمله متخصصانی که دهه‌ها با این بیماران کار کرده بودند، تصور می‌کردند این دوز بالا ضروری است و آسیب جدی ایجاد نمی‌کند. اما یک بیمار به نام «مایک کتز» این تصور را به چالش کشید.

مایک کتز سال‌ها با میلوما زندگی کرده بود و علاوه بر تجربه شخصی، نقش فعالی در گروه‌های حمایتی بیماران و کمیته‌های ملی داشت. او با هزاران بیمار در ارتباط بود و از نزدیک می‌دید که بیماران چقدر از عوارض شدید دگزامتازون رنج می‌برند. وقتی پژوهشگران درباره طراحی «ترکیب‌های هیجان‌انگیز جدید» دارویی صحبت می‌کردند، مایک حرف ساده‌ای زد: مشکل اصلی بیماران دگزامتازون است. داروهای جدید وقتی فایده دارند که بیمار بتواند آن‌ها را تحمل کند.

او پیشنهاد داد یک کارآزمایی تصادفی انجام شود: مقایسه دگزامتازون با دوز بالا (استاندارد رایج) در برابر دوز پایین، در عصر داروهای جدید. این پیشنهاد برای بسیاری از پژوهشگران جذاب نبود. بعد از ۴۰ سال انتظار برای داروهای جدید، چرا باید دوز یک داروی قدیمی را بررسی کرد؟ با این حال، به تجربه و نگاه مایک به بیماران احترام گذاشته شد و در نهایت با سختی، این کارآزمایی در چارچوب گروه‌های ملی و با حمایت NCI تصویب شد.

نتیجه شگفت‌انگیز بود. این مطالعه سریع‌تر از هر کارآزمایی ملی دیگری در میلوما جذب بیمار کرد. و مهم‌تر از آن، نشان داد که مرگ‌ومیر در بازوی دگزامتازون با دوز بالا به‌طور معنی‌داری بیشتر است. در یک سال، ۹۶٪ بیماران در گروه دوز پایین زنده بودند، در حالی که این عدد در گروه دز بالای «استاندارد مراقبت» فقط ۸۷٪ بود. علاوه بر آن، عوارض جدی از جمله لخته‌های خونی نیز در گروه دوز پایین کمتر بود.

این یافته‌ها منجر به تولد رژیم معروف Lenalidomide + low-dose dexamethasone شد: رژیمی که با نام Rd شناخته می‌شود و حرف کوچک «d» دقیقا به معنای دز پایین دگزامتازون است. این تغییر ساده نه‌تنها جان بسیاری از بیماران را نجات داد، بلکه امکان ساخت رژیم‌های سه‌دارویی و چهاردارویی مؤثرتر و قابل‌تحمل‌تر را فراهم کرد. امروز Rd ستون فقرات بسیاری از درمانهای میلوماست.

این کارآزمایی در Lancet Oncology در ژانویه ۲۰۱۰ منتشر شد (لینک) و به یکی از پراستنادترین مقالات حوزه میلوما تبدیل شد (بیش از ۱۰۰۰ استناد). مایک کتز به‌عنوان نویسنده مقاله حضور داشت. او سال‌ها بعد درگذشت، اما میراثش باقی ماند. ASCO در سال ۲۰۱۴ با اعطای جایزه Partners in Progress از او تقدیر کرد (لینک).

این داستان یادآوری مهمی است:: تجربه بالینی به‌تنهایی همیشه برای دیدن آسیب کافی نیست. بدون RCT، حتی درمان‌های جاافتاده و «بدیهی ممکن است جان بیماران را به خطر بیندازند. شاید مهم‌ترین درس این باشد که گاهی نجات جان بیماران نه از ایده‌های هیجان انگیز، بلکه از گوش دادن جدی به صدای بیماران شروع می‌شود.

@Scientometric

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) قرص خوراکی داروی کاهش وزن «wegovy» از شرکت Novo Nordisk را تایید کرد (لینک). این اولین قرص GLP-1 است که برای چاقی تایید می‌شود و مثل شکل تزریقی wegovy، برای کاهش حوادث قلبی‌عروقی هم تایید شده است .

مطالعات نشان داده بالاترین دوز قرص (۲۵ میلی‌گرم) باعث کاهش حدود ۱۴ درصدی در وزن ببیماران می‌شود که مشابه نسخه تزریقی دارو است. هنوز قیمت دقیق قرص اعلام نشده، اما انتظار می‌رود دارو از ژانویه وارد بازار آمریکا شود.

شرکت Novo Nordisk، از قبل قرص Rybelsus با ماده موثر مشابه با wegovy را برای درمان دیابت نوع ۲ تولید میکرد.

شرکت Eli Lilly هم داروی خوراکی خودش به نام «orforglipron» را در FDA ثبت کرده و انتظار می‌رود در چندماه آینده تایید شود. این دارو مولکول کوچک‌تری دارد و راحت‌تر تولید می‌شود، مصرفش محدودیت زمانی ندارد ولی در آزمایش‌ها اثر کاهش وزن کمتری نسبت به wegovy خوراکی نشان داده است.

در مورد مطالعات این قرص ها از اینجا بخوانید:

https://news.1rj.ru/str/scientometric/7068

آیا خوردن پنیر باعث زوال عقل می‌شود؟

در یک مطالعه همگروهی آینده‌نگر از سوئد که چند روز قبل در مجله نورولوژی (لینک) منتشر شده، با بررسی ۲۷۶۷۰ شرکت‌کننده و پیگیری تا ۲۵ سال، ۳۲۰۸ مورد از دمانس (همان زوال عقل) ثبت شده و نتایج نشان داده است که

مصرفِ پنیر پرچرب به میزان بیش از ۵۰ گرم در روز با کاهش خطر دمانس (به صورت کلی و ناشی از هر علت)(کاهش حدود ۱۳٪) و دمانس عروقی (۲۹٪) مرتبط بوده است. این در مقایسه با افرادی بوده که کمتر از ۱۵ گرم در روز مصرف داشته‌اند.

ارتباط پنیر پرچرب با کاهش خطر آلزایمر تنها در افرادی دیده شده ناقل APOE ε4 نبوده‌اند (یا APOE ε4 noncarriers).

همین طور مصرف خامه پرچرب بیش از ۲۰ گرم در روز (در مقایسه با عدم مصرف) نیز با کاهش حدود ۱۶٪ خطر دمانس به صورت کلی مرتبط بوده است. این ارتباط برای دمانس عروقی و آلزایمر هم دیده شده است.

برای سایر محصولات لبنی (پنیر کم جرب، خامه کم جرب، شیر پر چرب یا کم چرب و‌ کره) ارتباط معنی‌داری با خطر دمانس دیده نشده است.

این یافته‌ها اگر چه رابطه علیتی را نشان نمی‌دهند اما با نتایج چندین مطالعه دیگر از جمله از فنلاند و همین طور انگلستان همسو بوده است. نقطه قوت مطالعه حاضر در پیگیری طولانی و حجم نمونه بالای آن بوده است.


برخی مطالب قبلی کانال @Scientometric در مورد آلزایمر ‌ و دمانس:


آیا واکسن زونا می‌تواند به عنوان واکسن زوال عقل عمل کند؟ (لینک)

آیا مجرد ماندن عاملی برای کاهش ابتلا به زوال عقل است؟ (لینک)
‌

احتمالا افرادی که عمده فعالیت ورزشی خود را در آخر هفته ها (طی یک تا دو روز) دارند، مشابه با افرادی که در طول هفته فعالیت ورزشی منظم دارند، از تاثیرات کاهش خطر مرگ و میر کلی، مرگ‌ ناشی از بیماری های قلبی و سرطان و کاهش خطر بیماری هایی مثل زوال عقلی، پارکینسون، سکته مغزی، افسردگی و اضطراب سود می‌برند. (لینک)


ارتباط مصرف متفورمین با دمانس (لینک)

استفاده مرتب از ملین‌ها و بویژه برای افرادی که از چند نوع ملین استفاده می‌کنند، با خطر ابتلای بیشتر به دمانس (زوال عقلی) مرتبط است. (لینک)

پیاده‌رویِ روزانه بیشتر، با کاهش بروز دمانس (زوال عقلی با هر دلیلی مثل آلزایمر و یا دمانس عروقی) مرتبط است (لینک)

در مقایسه با میزان خواب نرمال (۷ ساعت)، طول مدت خواب ۶ ساعت و کمتر در میان سالی با ریسک بیشتر بروز زوال عقلی دیررس مرتبط است. (لینک)

محققین برای اولین بار نشان داده‌اند که علائم مربوط به آلزایمر را می‌توان از طریق انتقال میکروبیوم با پیوند مدفوع به موش‌های سالم منتقل کرد (لینک)

دانشکده طب سنتی ارمنستان در ایران تحت نظر حسین خیراندیش بوده و قبلا هم تا جایی که می‌دانم یک بار پلمپ شده بود. از خیراندیش به عنوان پدر طب سنتی در ایران یاد می‌شود.

خبرگزاری تسنیم گزارش داده (۲۰ آبان) که حکم جلب سیار "ح.خ" از مدعیان طب سنتی صادر شده است و به دلیل متواری بودن متهم، تاکنون دسترسی به او حاصل نشده است!
گزارش کامل در این مورد را از اینجا ببینید. من خلاصه ای از آن را اینجا قرار می‌دهم.

علت اصلی حکم ، تاسیس دانشگاه پزشکی جعلی به نام «شعبه ارمنستان در ایران» بوده. وانمود کرده اند که مجوز وزارت بهداشت را دارد و مدرکش معتبر و قابل استفاده برای ادامه تحصیل است.

جالب این که دانشجو برخی واحد ها مثل آناتومی و بافت شناسی را در علوم پزشکی شهید بهشتی (!؟) می‌گذرانده و در سال ۸۹ مثلا هزینه مصاحبه برای ورود به دانشگاه ۱۰۷۰ دلار بوده است.

سفارت ارمنستان گفته که چنین دانشگاهی در ارمنستان وجود ندارد که اصلا حالا شعبه اش بخواهد در ایران باشد. دبیر وقت شورای گسترش دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در وزارت بهداشت آذرماه سال ۹۴ به دانشجو نامه‌ای داده که در نامه قید شده بوده که دانشگاه ارمنستان شعبه ایران، فاقد مجوز از سوی شورای گسترش است.

بر اساس حکم دادگاه در خرداد ۱۴۰۳، ح خ و فرزندانش که متهمان این پرونده کلاهبرداری هستند، بدون داشتن مجوز قانونی اقدام به تاسیس موسسه‌ای آموزشی و دانشگاهی کرده و با انجام تبلیغات و امیدوار کردن اشخاص به اعطاء مدرک دانشگاهی معتبر مورد تایید وزارت، مبادرت به ثبت نام دانشجو و فعالیت آموزشی در رشته طب سنتی نموده‌اند و مبالغی نیز از شاکیان دریافت کرده‌اند.

سابق بر این نیز دستور تعطیلی موسسه اعلامی صادر شده اما متاسفانه دستور صادره بدون اقدام مانده و روند پذیرش دانشجو ادامه یافته است. اکنون در سال جاری (1404) بالاخره به نتیجه رسیده و حکم جلب سیار متهم آقای ح خ از سوی دادسرا صادر شده است. گفته شده آقای ح خ‌ متهم این پرونده به نحوی متواری شده که هیچ ردپایی از او به جا نمانده و امکان دسترسی به او وجود ندارد.

از توییتر دکتر احمدی (لینک):

ظاهرا حکم جلب آقای ⁧ #حسین_خیراندیش⁩ رو گرفتن و ایشون به جرم کلاهبرداری متواریه. قاعدتا ⁧ #طب_سنتی⁩ باید یه پدر دیگه پیدا کنه.


مطالب قبلی در مورد حسین خیراندیش از کانال @Scientometric :

✅ ایشان مدام به صدا و سیما دعوت می‌شدند. در یک نوبت ادعا داشتند که مثلا با فصد بین دو انگشت دست برای فرد آسیب داده در صحنه تصادف رانندگی می‌توان جان وی را نجات داد! (لینک)

✅ در مورد خیراندیش یادآوری این نوشته قبلی پوریا ناظمی در مورد توافق همکاری میان دانشگاه علوم پزشکی ایران و آستان امامزادگان عینعلی و زینعلی (ع) در مرداد ۱۴۰۰ هم جالب (لینک)است. درمانگاه طب سنتی این نهاد زیر نظر این شخص است. قطعا آنها هم باید پاسخگو باشند. در متن، پوریا این طور آمده بود:
«….افرادی که به هر دلیل این حوزه غیر قابل راستی آزمایی را ترویج می کنند به معنی واقعی کلمه با جان مردم بازی می کنند و افسوس که نهاد علمی پزشکی ما به جای ایستادن قاطع دربرابر آن تن به این فریب بزرگ داده است.»


✅ از صحبتهای دکتر آرامش (لینک):
«بخشی از طبابت ابن سینا که نظریه هایی هست که امروز منسوخ شده مثل نظریه مزاجی، اخلاط و‌… به تاریخ پزشکی تعلق دارد. اگر کسی این را مبنای پزشکی امروزی قرار دهد، به وادی شبه علم وارد شده، شبیه آنچه در دپارتمانهای طب سنتی دانشگاه های ایران انجام می‌شود. »


✅ وزارت بهداشت در ایران خودش حامی نظریه های منسوخ مزاج و اخلاط است و همچنان هم از آنها دفاع می‌کند.


به روزرسانی: پاسخ مجموعه خیراندیش:لینک