⬜ چندتا نکته مهم در مورد مالکیت
✅انتقال مالکیت در بیع مال موجود
اگر مال موجود در قالب بیع معین معامله شود انتقال مالکیت به خریدار فوری است اما اگر مال موجود در قالب بيع كلى فى المعين يا كلى في الذمه معامله شود انتقال مالکیت پس از تعیین مصداق یا تحویل مبیع صورت خواهد گرفت.
✅انتقال مالکیت در بیع مال آینده
🔸اگر مال آینده در قالب بیع معین فروخته شود بعد از به وجود آمدن آن مالکیت به خریدار منتقل میگردد. اما اگر مال ناموجود در قالب بیع کلی در معین یا کلی فی الذمه معامله شود طبیعتاً پس از وجود و تعیین مصداق مالکیت آن به خریدار منتقل میشود زیرا در هر صورت در بیع کلی برای انتقال مالکیت به خریدار وجود مبیع ضرورت دارد.
هم چنین در گذشته بیان داشته ایم که مال معین با مال موجود تفاوت دارد عین معین طبق تعریف فقهی باید جسمی واجد طول و عرض مشخص باشد و مصداق آن منحصر در فرد واحد باشد؛ یعنی نه خریدار بتواند جایگزینی برای آن دریافت کند و نه فروشنده بتواند مال دیگری به جای آن تقدیم کند مال کلی هم یعنی مالی که مفهوم آن قابلیت صدق بر مصادیق مختلفی را دارا باشد؛ چه موجود باشد چه ناموجود
✅انتقال مالکیت در پیش فروش آپارتمان
🔸از معاملاتی که در حقوق ایران مانند نقاط دیگر جهان گسترش زیادی پیدا کرده است فروش آپارتمان ساخته نشده میباشد در همه کشورهای جهان سرزمین محدودی موجود بوده و امکان ساخت و ساز تا حد مشخصی وجود دارد. به همین دلیل قیمت ساختمانها به تبع زمین دائماً و در همه جا در حال افزایش است. حال خریدار یا باید هزینه زیادی را متحمل بشود و ساختمان آماده ای را خریداری کند و یا در صورت کمبود سرمایه باید در حالی که مالک زمین شروع به ساخت میکند آن را پیش خرید نماید؛ مثلاً با پیش فروشنده که مجوز ساخت ساختمان را اخذ کرده و بنا دارد ساختمانی با مشخصات معلوم بسازد قراردادی منعقد کرده و فرضاً هر سال به او درصدی از هزینه ساختمان را تقدیم نماید. این امر مشخصاً به سود خریدار کم سرمایه تر است و حتی برای فروشنده هم سودمندخواهد بود؛ زیرا او برای ساخت و ساز علاوه بر سرمایه ناکافی خود نیاز به سرمایه مازاد هم دارد و از این مجرا نیاز وی هم تأمین خواهد گشت. پس شما میتوانید آپارتمانی را با تاریخ تحویل مشخص بر اساس نقشه و با اطلاعات کامل خریداری بفرمایید که تاریخ تحویل آن هم مشخص است.
✅انتقال مالکیت در بیع مال موجود
اگر مال موجود در قالب بیع معین معامله شود انتقال مالکیت به خریدار فوری است اما اگر مال موجود در قالب بيع كلى فى المعين يا كلى في الذمه معامله شود انتقال مالکیت پس از تعیین مصداق یا تحویل مبیع صورت خواهد گرفت.
✅انتقال مالکیت در بیع مال آینده
🔸اگر مال آینده در قالب بیع معین فروخته شود بعد از به وجود آمدن آن مالکیت به خریدار منتقل میگردد. اما اگر مال ناموجود در قالب بیع کلی در معین یا کلی فی الذمه معامله شود طبیعتاً پس از وجود و تعیین مصداق مالکیت آن به خریدار منتقل میشود زیرا در هر صورت در بیع کلی برای انتقال مالکیت به خریدار وجود مبیع ضرورت دارد.
هم چنین در گذشته بیان داشته ایم که مال معین با مال موجود تفاوت دارد عین معین طبق تعریف فقهی باید جسمی واجد طول و عرض مشخص باشد و مصداق آن منحصر در فرد واحد باشد؛ یعنی نه خریدار بتواند جایگزینی برای آن دریافت کند و نه فروشنده بتواند مال دیگری به جای آن تقدیم کند مال کلی هم یعنی مالی که مفهوم آن قابلیت صدق بر مصادیق مختلفی را دارا باشد؛ چه موجود باشد چه ناموجود
✅انتقال مالکیت در پیش فروش آپارتمان
🔸از معاملاتی که در حقوق ایران مانند نقاط دیگر جهان گسترش زیادی پیدا کرده است فروش آپارتمان ساخته نشده میباشد در همه کشورهای جهان سرزمین محدودی موجود بوده و امکان ساخت و ساز تا حد مشخصی وجود دارد. به همین دلیل قیمت ساختمانها به تبع زمین دائماً و در همه جا در حال افزایش است. حال خریدار یا باید هزینه زیادی را متحمل بشود و ساختمان آماده ای را خریداری کند و یا در صورت کمبود سرمایه باید در حالی که مالک زمین شروع به ساخت میکند آن را پیش خرید نماید؛ مثلاً با پیش فروشنده که مجوز ساخت ساختمان را اخذ کرده و بنا دارد ساختمانی با مشخصات معلوم بسازد قراردادی منعقد کرده و فرضاً هر سال به او درصدی از هزینه ساختمان را تقدیم نماید. این امر مشخصاً به سود خریدار کم سرمایه تر است و حتی برای فروشنده هم سودمندخواهد بود؛ زیرا او برای ساخت و ساز علاوه بر سرمایه ناکافی خود نیاز به سرمایه مازاد هم دارد و از این مجرا نیاز وی هم تأمین خواهد گشت. پس شما میتوانید آپارتمانی را با تاریخ تحویل مشخص بر اساس نقشه و با اطلاعات کامل خریداری بفرمایید که تاریخ تحویل آن هم مشخص است.
📌 تفاوت کلیدی فسخ و رجوع:
۱. قلمرو:
فسخ در همه عقود قابل استفاده است، اما رجوع فقط در موارد خاصی مثل طلاق، هبه و وصیت کاربرد دارد.
۲. ماهیت حق:
فسخ، حق مالی است و به دیگران منتقل میشود و به ارث میرسد.
رجوع، حق شخصی است و قابل انتقال یا ارث نیست.
🔸 مواد ۴۴۵ تا ۴۴۷ و ۸۰۵ و ۸۳۸ ق.م.
3. اسقاطپذیری:
اسقاط فسخ مجاز و بدون تردید است (ماده ۴۴۸ ق.م)، اما اسقاط حق رجوع – بهویژه در طلاق – محل اختلاف جدی است.
4. ماهیت حقوقی:
فسخ اغلب در زمره «حقوق» است.
اما رجوع را بسیاری از فقها و حقوقدانان «حکم» میدانند، نه صرفاً یک حق قابل اسقاط.
5. اثر تلف مورد:
اگر مال موضوع رجوع (مثل عین موهوب) از بین برود، رجوع ممکن نیست (بند ۳ ماده ۸۰۳ ق.م).
اما فسخ، حتی در صورت تلف مورد، ممکن و معتبر است.
۱. قلمرو:
فسخ در همه عقود قابل استفاده است، اما رجوع فقط در موارد خاصی مثل طلاق، هبه و وصیت کاربرد دارد.
۲. ماهیت حق:
فسخ، حق مالی است و به دیگران منتقل میشود و به ارث میرسد.
رجوع، حق شخصی است و قابل انتقال یا ارث نیست.
🔸 مواد ۴۴۵ تا ۴۴۷ و ۸۰۵ و ۸۳۸ ق.م.
3. اسقاطپذیری:
اسقاط فسخ مجاز و بدون تردید است (ماده ۴۴۸ ق.م)، اما اسقاط حق رجوع – بهویژه در طلاق – محل اختلاف جدی است.
4. ماهیت حقوقی:
فسخ اغلب در زمره «حقوق» است.
اما رجوع را بسیاری از فقها و حقوقدانان «حکم» میدانند، نه صرفاً یک حق قابل اسقاط.
5. اثر تلف مورد:
اگر مال موضوع رجوع (مثل عین موهوب) از بین برود، رجوع ممکن نیست (بند ۳ ماده ۸۰۳ ق.م).
اما فسخ، حتی در صورت تلف مورد، ممکن و معتبر است.
✅چک :
تعریف : در لغت چک رو به معنای حواله میدونن
اما در ۳۱۰ ق.ت : چک نوشته ای است که به موجب آن، صادر کننده وجوهی را نزد محال علیه دارد، کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می نماید
دو نوع مقررات داره : کیفری و حقوقی
فواید استفاده : وسیله پرداخت مطمئن / جلوگیری از چاپ اسکناس / وسیله انتقال وجه از حسابی به حساب دیگر / وسیله جمع آوری سرمایه در بانک / کاهش نقل و انتقال پول / کنترل مالیاتی و ....
- اقامه دعوی :
۱ - در ثبت : سند عادیه و در حکم سند لازم الاجراست
۲- دادگاه حقوقی : گرفتن اجراییه در خصوص صادر کنندچک :
تعریف : در لغت چک رو به معنای حواله میدونن ، اما در ماده ۳۱۰ ق.ت : چک نوشته ای است که به موجب آن، صادر کننده وجوهی را نزد محال علیه دارد، کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می نماید
دو نوع مقررات داره : کیفری و حقوقی
فواید استفاده : وسیله پرداخت مطمئن / جلوگیری از چاپ اسکناس / وسیله انتقال وجه از حسابی به حساب دیگر / وسیله جمع آوری سرمایه در بانک / کاهش نقل و انتقال پول / کنترل مالیاتی و ....
- اقامه دعوی :
۱ - در ثبت : سند عادیه و در حکم سند لازم الاجراست
۲- دادگاه حقوقی : گرفتن اجراییه در خصوص صادر کننده به اندازه مبلغ درج شده در چک / دادخواست برای مطالبه خسارت تاخیر تادیه ، از سر رسید چک و اقامه دعوی علیه سایر مسئولان چک
- دادگاه - شکایت کیفری به بانک مراجعه کرده و وجه رو مطالبه میکنیم، اگر با عدم پرداخت مواجه شدیم گواهی عدم پرداخت از بانک میگیریم و ظرق ۶ ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت با مراجعه به دادسرا محل وقوع ، شکایت کیفری طرح میکنیم
🔻اصل بر اینه که نماینده مسئولیتی نداره تو چک ولی استثناش همون ماده ۱۹ قانون چک میشه صادر کننده و صاحب حساب و امضا کننده اگر نتونن ثابت کنن که عدم پرداخت مستند به فعل خودشون نیست و مستند به فعل یکی دیگه است ، کلامسئول پرداخت وجه چک هستن مگه کلا متوجه شخص حقیقیه
تعریف : در لغت چک رو به معنای حواله میدونن
اما در ۳۱۰ ق.ت : چک نوشته ای است که به موجب آن، صادر کننده وجوهی را نزد محال علیه دارد، کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می نماید
دو نوع مقررات داره : کیفری و حقوقی
فواید استفاده : وسیله پرداخت مطمئن / جلوگیری از چاپ اسکناس / وسیله انتقال وجه از حسابی به حساب دیگر / وسیله جمع آوری سرمایه در بانک / کاهش نقل و انتقال پول / کنترل مالیاتی و ....
- اقامه دعوی :
۱ - در ثبت : سند عادیه و در حکم سند لازم الاجراست
۲- دادگاه حقوقی : گرفتن اجراییه در خصوص صادر کنندچک :
تعریف : در لغت چک رو به معنای حواله میدونن ، اما در ماده ۳۱۰ ق.ت : چک نوشته ای است که به موجب آن، صادر کننده وجوهی را نزد محال علیه دارد، کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می نماید
دو نوع مقررات داره : کیفری و حقوقی
فواید استفاده : وسیله پرداخت مطمئن / جلوگیری از چاپ اسکناس / وسیله انتقال وجه از حسابی به حساب دیگر / وسیله جمع آوری سرمایه در بانک / کاهش نقل و انتقال پول / کنترل مالیاتی و ....
- اقامه دعوی :
۱ - در ثبت : سند عادیه و در حکم سند لازم الاجراست
۲- دادگاه حقوقی : گرفتن اجراییه در خصوص صادر کننده به اندازه مبلغ درج شده در چک / دادخواست برای مطالبه خسارت تاخیر تادیه ، از سر رسید چک و اقامه دعوی علیه سایر مسئولان چک
- دادگاه - شکایت کیفری به بانک مراجعه کرده و وجه رو مطالبه میکنیم، اگر با عدم پرداخت مواجه شدیم گواهی عدم پرداخت از بانک میگیریم و ظرق ۶ ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت با مراجعه به دادسرا محل وقوع ، شکایت کیفری طرح میکنیم
🔻اصل بر اینه که نماینده مسئولیتی نداره تو چک ولی استثناش همون ماده ۱۹ قانون چک میشه صادر کننده و صاحب حساب و امضا کننده اگر نتونن ثابت کنن که عدم پرداخت مستند به فعل خودشون نیست و مستند به فعل یکی دیگه است ، کلامسئول پرداخت وجه چک هستن مگه کلا متوجه شخص حقیقیه
✍ارکان دادرسی فوری کدامند؟
دادرسی فوری که از آن به دستور موقت نیز تعبیر شده است، نوعی از رسیدگی است که سرعت و عدم ورود در ماهیت دعوا و حذف تشریفات در آن اصل است و نتیجه آن در واقع نوعی اقدام احتیاطی برای حفظ حقوق است.
دادرسی فوری یک دادرسی استثنایی است که در موارد خاص انجام می گیرد.
این گونه از موارد اگر دادگاه بخواهد از راه دادرسی اختصاری متداول در دادگاه عمل کند نه تنها به نتیجه مطلوبی نمی رسد،
بلکه ممکن است خسارت جبران ناپذیری نیز متوجه خواهان شود از این رو خواهان مورد درخواست خود را از راه دادرسی فوری تعقیب می کند تا بدون تشریفات دادرسی به درخواست خواهان رسیدگی شده تا تصمیمی عاجلی اتخاذ شود.
🖋اقتضای فوریت
در صورتی باید دستور موقت صادر کرد که موضوع مقتضی تعیین تکلیف فوری باشد. اموری که تعیین تکلیف آن فوریت دارد، کارهایی است که باید بدون مهلت تکلیف آن تعیین شود.
ملاک فوریت، زیان و خسارت جبران ناپذیر است، همانند دعاوی مربوط به قنوات، آب رودخانه، املاک مشاع، املاک مجاور، انتقال سند و غیره. وظیفه متقاضی دستور موقت ارائه دلایل و براهینی است که سبب فوریت را اثبات می کند. شخصی که از دستور موقت استفاده می کند، ابتدا باید فوریت خواسته خود را اثبات کند.
این فوریت در ارتباط با ضرری که وجود داشته یا او را تهدید می کند ارزیابی می شود. قدمت وضعیت اعلام شده نمی تواند عدم فوریت را مفروض کند.
اما در مواردی که قدمت وضعیت اعلام شده با توجه به اوضاع و احوال به کیفیتی است که یا دستور موقت را بی اثر جلوه می دهد (آنچه نباید بشود، شده است) و یا غیر لازم نشان می دهد (اگر اتفاقی قرار بود رخ دهد تاکنون رخ داده بود) فوریت وجود نخواهد داشت.
🖋تشخیص فوریت
تشخیص فوری بودن موضوع درخواست با دادگاهی می باشد که صلاحیت رسیدگی به درخواست را دارد.
قانون ملاکی برای فوریت ارائه نداده، بنابراین دادگاه باید جوانب تقاضا را رسیدگی کرده و فوری بودن آن را کند.
دادگاه در تشخیص فوریت باید امور را با توجه به وضعیتی مورد ارزیابی قرار دهد که در زمان رسیدگی به درخواست در آن قرار دارند و نه وضعیت آنها در زمان تقدیم درخواست.
بنابراین، اگر با توجه به وضعیت امور در زمان درخواست دستور موقت فوریت وجود نداشته باشد اما در زمان رسیدگی به درخواست فوریت وجود داشته باشد، دادگاه باید دستور موقت را صادر کند.
فوریت وقتی وجود دارد که اگر درخواست دستور موقت پذیرفته نشود، پیش از این که حکم در اصل دعوا صادر شود به متقاضی دستور، خسارتی خطیر و غیر قابل جبران که فوری یا قریب الوقوع است وارد خواهد شد.
در هر مورد که تأخیر در تعیین تکلیف موجب اضرار متقاضی شود و این اضرار قابل جبران نباشد فوریت محرز خواهد بود.
متصدی دادگاه مرجع دستور موقت، بر حسب دلائل و شواهد و قرائنی که خواهان ارائه می دهد، درجه فوریت را مشخص می کند.
دادگاه در دو زمان می تواند فوریت موضوع را احراز کند:
✔️1- هنگام وصول درخواست با توجه به دلایل و مدارک تقدیمی درخواست کننده؛
✔️2- پس از تعیین وقت رسیدگی و استماع اظهارات خواهان و خوانده.
با وجود اینکه تشخیص فوری بودن بر عهده دادگاه است، اثبات آن بر عهده خواهان است اگر فوریت موضوع اقتضا کند، در اوقات تعطیل و نیز در غیر محل دادگاه هم می توان رسیدگی کرد.
✍درخواست توسط ذینفع
در صورتی باید دستور موقت صادر کرد که برابر مقررات، ذینفع درخواست کرده باشد. درخواست دستور موقت ممکن است کتبی یا شفاهی باشد. درخواست شفاهی باید در صورتمجلس قید و به امضاء درخواست کننده برسد.
درخواست دستور موقت حقی است برای خواهان که وی براساس آن بتواند تا تعیین تکلیف نهایی اصل اختلاف در دادگاه، انجام یا عدم انجام امری یا توقیف مالی را از دادگاه درخواست کند. دادرسی فوری مستلزم تقدیم دادخواست نیست.
رویه این است که درخواست های دادرسی فوری که قبل از طرح دعوای اصلی صورت می گیرد، در ورقه دادخواست نوشته می شود.
درخواست دستور موقت لازم نیست قبل یا هنگام طرح دادخواست اصلی باشد؛
بلکه بعد از طرح دعوی نیز می توان درخواست دستور موقت کرد مگر این که حکم قطعی صادر شده باشد.
🖋درخواست دستور موقت به دلالت مواد 311 و 323 ق.آیین دادرسی مدنی می تواند ضمن اقامه اصل دعوا یا پس از آن و نیز پیش از اقامه دعوا درخواست شود. درخواست دستور موقت اگر ضمن اقامه دعوا باشد در دادخواست مطرح می شود و نیاز به برگ جداگانه نیست.
اما اگر پس از اقامه دعوا باشد، مطابق ماده 313 ممکن است کتبی یا شفاهی باشد. در صورتی که قبل از اقامه دعوای اصلی، متقاضی دستور موقت تقاضای خود را شفاهاً مطرح کند، مرجع تنظیم صورت مجلس دفتر رئیس حوزه قضایی (دفتر کل) است.
دادرسی فوری که از آن به دستور موقت نیز تعبیر شده است، نوعی از رسیدگی است که سرعت و عدم ورود در ماهیت دعوا و حذف تشریفات در آن اصل است و نتیجه آن در واقع نوعی اقدام احتیاطی برای حفظ حقوق است.
دادرسی فوری یک دادرسی استثنایی است که در موارد خاص انجام می گیرد.
این گونه از موارد اگر دادگاه بخواهد از راه دادرسی اختصاری متداول در دادگاه عمل کند نه تنها به نتیجه مطلوبی نمی رسد،
بلکه ممکن است خسارت جبران ناپذیری نیز متوجه خواهان شود از این رو خواهان مورد درخواست خود را از راه دادرسی فوری تعقیب می کند تا بدون تشریفات دادرسی به درخواست خواهان رسیدگی شده تا تصمیمی عاجلی اتخاذ شود.
🖋اقتضای فوریت
در صورتی باید دستور موقت صادر کرد که موضوع مقتضی تعیین تکلیف فوری باشد. اموری که تعیین تکلیف آن فوریت دارد، کارهایی است که باید بدون مهلت تکلیف آن تعیین شود.
ملاک فوریت، زیان و خسارت جبران ناپذیر است، همانند دعاوی مربوط به قنوات، آب رودخانه، املاک مشاع، املاک مجاور، انتقال سند و غیره. وظیفه متقاضی دستور موقت ارائه دلایل و براهینی است که سبب فوریت را اثبات می کند. شخصی که از دستور موقت استفاده می کند، ابتدا باید فوریت خواسته خود را اثبات کند.
این فوریت در ارتباط با ضرری که وجود داشته یا او را تهدید می کند ارزیابی می شود. قدمت وضعیت اعلام شده نمی تواند عدم فوریت را مفروض کند.
اما در مواردی که قدمت وضعیت اعلام شده با توجه به اوضاع و احوال به کیفیتی است که یا دستور موقت را بی اثر جلوه می دهد (آنچه نباید بشود، شده است) و یا غیر لازم نشان می دهد (اگر اتفاقی قرار بود رخ دهد تاکنون رخ داده بود) فوریت وجود نخواهد داشت.
🖋تشخیص فوریت
تشخیص فوری بودن موضوع درخواست با دادگاهی می باشد که صلاحیت رسیدگی به درخواست را دارد.
قانون ملاکی برای فوریت ارائه نداده، بنابراین دادگاه باید جوانب تقاضا را رسیدگی کرده و فوری بودن آن را کند.
دادگاه در تشخیص فوریت باید امور را با توجه به وضعیتی مورد ارزیابی قرار دهد که در زمان رسیدگی به درخواست در آن قرار دارند و نه وضعیت آنها در زمان تقدیم درخواست.
بنابراین، اگر با توجه به وضعیت امور در زمان درخواست دستور موقت فوریت وجود نداشته باشد اما در زمان رسیدگی به درخواست فوریت وجود داشته باشد، دادگاه باید دستور موقت را صادر کند.
فوریت وقتی وجود دارد که اگر درخواست دستور موقت پذیرفته نشود، پیش از این که حکم در اصل دعوا صادر شود به متقاضی دستور، خسارتی خطیر و غیر قابل جبران که فوری یا قریب الوقوع است وارد خواهد شد.
در هر مورد که تأخیر در تعیین تکلیف موجب اضرار متقاضی شود و این اضرار قابل جبران نباشد فوریت محرز خواهد بود.
متصدی دادگاه مرجع دستور موقت، بر حسب دلائل و شواهد و قرائنی که خواهان ارائه می دهد، درجه فوریت را مشخص می کند.
دادگاه در دو زمان می تواند فوریت موضوع را احراز کند:
✔️1- هنگام وصول درخواست با توجه به دلایل و مدارک تقدیمی درخواست کننده؛
✔️2- پس از تعیین وقت رسیدگی و استماع اظهارات خواهان و خوانده.
با وجود اینکه تشخیص فوری بودن بر عهده دادگاه است، اثبات آن بر عهده خواهان است اگر فوریت موضوع اقتضا کند، در اوقات تعطیل و نیز در غیر محل دادگاه هم می توان رسیدگی کرد.
✍درخواست توسط ذینفع
در صورتی باید دستور موقت صادر کرد که برابر مقررات، ذینفع درخواست کرده باشد. درخواست دستور موقت ممکن است کتبی یا شفاهی باشد. درخواست شفاهی باید در صورتمجلس قید و به امضاء درخواست کننده برسد.
درخواست دستور موقت حقی است برای خواهان که وی براساس آن بتواند تا تعیین تکلیف نهایی اصل اختلاف در دادگاه، انجام یا عدم انجام امری یا توقیف مالی را از دادگاه درخواست کند. دادرسی فوری مستلزم تقدیم دادخواست نیست.
رویه این است که درخواست های دادرسی فوری که قبل از طرح دعوای اصلی صورت می گیرد، در ورقه دادخواست نوشته می شود.
درخواست دستور موقت لازم نیست قبل یا هنگام طرح دادخواست اصلی باشد؛
بلکه بعد از طرح دعوی نیز می توان درخواست دستور موقت کرد مگر این که حکم قطعی صادر شده باشد.
🖋درخواست دستور موقت به دلالت مواد 311 و 323 ق.آیین دادرسی مدنی می تواند ضمن اقامه اصل دعوا یا پس از آن و نیز پیش از اقامه دعوا درخواست شود. درخواست دستور موقت اگر ضمن اقامه دعوا باشد در دادخواست مطرح می شود و نیاز به برگ جداگانه نیست.
اما اگر پس از اقامه دعوا باشد، مطابق ماده 313 ممکن است کتبی یا شفاهی باشد. در صورتی که قبل از اقامه دعوای اصلی، متقاضی دستور موقت تقاضای خود را شفاهاً مطرح کند، مرجع تنظیم صورت مجلس دفتر رئیس حوزه قضایی (دفتر کل) است.
❤1
🔻چند باور غلط حقوقی نزد عموم که از فیلم و سریالها ایجاد شده و متاسفانه مردم با نسبت بالایی اون ها را باور کردن.
🔹۱- اگر از کسی شکایت کنید و نتوانید آن را اثبات کنید، طرف مقابل اعادهی حیثیت میکند و شما محکوم میشوید.
پ: این باور غلط است. دادگاه محل تظلم خواهی و رسیدگی به شکایات است. حق شما طرح شکایت و وظیفهی دادگاه بررسی آن است. عدم اثبات مسئولیت کیفری برای شما نمیآورد.
🔹۲- پدر و مادر میتوانند فرزند خود را از ارث محروم کنند!
پ: خیر، هیچ کس نمیتواند وارث خود را از ارث محروم کند. وصیت نامهی متوفی نیز فقط در مورد یک سوم میراث معتبر است. تنها وارثی که مورث خود را به قتل برساند از ارث محروم میشود.
🔹۳- اگر گواهینامهی رانندگی نداشته باشید و بر اثر تصادف باعث مرگ کسی شوید مرتکب قتل عمد شده اید!
پ: ابدا این طور نیست. رانندگی بدون گواهینامه تخلفی جداگانه است. اگر بدون گواهینامه باعث تصادف منجر به فوت شوید علاوه بر پرداخت دیه به حداکثر دوسال حبس محکوم میشوید. تصادف منجر به مرگ
حتی اگر گواهینامه داشته باشید هم علاوه بر دیه بین ۶ ماه تا سه سال بسته به تشخیص قاضی زندان در پی خواهد داشت . اما در اکثر موارد (۹۹ درصد) دادگاه آنرا تبدیل به جزای نقدی یا مجازات جایگزین حبس میکند.
🔹۴- دیهی ماههای حرام دو برابر است!
پ: این شایعه هم صحت ندارد. در ماههای حرام دیه فقط یک سوم بیشتر از سایر ماههاست. ماههای حرام عبارتند از : ذی القعده، ذی الحجه، محرم و رجب. ماه صفر هم برخلاف باور غلط عمومی عدهی زیادی از مردم ماه حرام نیست.
🔹۵- حضانت فرزند همیشه با پدر است.
پ: خیر. اول این که تا هفت سالگی اولویت حضانت فرزند با مادر است. بعد از آنهم در صورتی که پدر صلاحیت نگهداری از فرزند نداشته باشد، حضانت آنها به مادر سپرده خواهد شد. ضمن این که صلاح فرزند هم در نظر در سپردن حضانت در نظر گرفته میشود
⚪️ این مطلب رو برای افراد غیر حقوقی بفرستین تا از دست این باور های اشتباه دوری کنند🤦🏻♂
🔹۱- اگر از کسی شکایت کنید و نتوانید آن را اثبات کنید، طرف مقابل اعادهی حیثیت میکند و شما محکوم میشوید.
پ: این باور غلط است. دادگاه محل تظلم خواهی و رسیدگی به شکایات است. حق شما طرح شکایت و وظیفهی دادگاه بررسی آن است. عدم اثبات مسئولیت کیفری برای شما نمیآورد.
🔹۲- پدر و مادر میتوانند فرزند خود را از ارث محروم کنند!
پ: خیر، هیچ کس نمیتواند وارث خود را از ارث محروم کند. وصیت نامهی متوفی نیز فقط در مورد یک سوم میراث معتبر است. تنها وارثی که مورث خود را به قتل برساند از ارث محروم میشود.
🔹۳- اگر گواهینامهی رانندگی نداشته باشید و بر اثر تصادف باعث مرگ کسی شوید مرتکب قتل عمد شده اید!
پ: ابدا این طور نیست. رانندگی بدون گواهینامه تخلفی جداگانه است. اگر بدون گواهینامه باعث تصادف منجر به فوت شوید علاوه بر پرداخت دیه به حداکثر دوسال حبس محکوم میشوید. تصادف منجر به مرگ
حتی اگر گواهینامه داشته باشید هم علاوه بر دیه بین ۶ ماه تا سه سال بسته به تشخیص قاضی زندان در پی خواهد داشت . اما در اکثر موارد (۹۹ درصد) دادگاه آنرا تبدیل به جزای نقدی یا مجازات جایگزین حبس میکند.
🔹۴- دیهی ماههای حرام دو برابر است!
پ: این شایعه هم صحت ندارد. در ماههای حرام دیه فقط یک سوم بیشتر از سایر ماههاست. ماههای حرام عبارتند از : ذی القعده، ذی الحجه، محرم و رجب. ماه صفر هم برخلاف باور غلط عمومی عدهی زیادی از مردم ماه حرام نیست.
🔹۵- حضانت فرزند همیشه با پدر است.
پ: خیر. اول این که تا هفت سالگی اولویت حضانت فرزند با مادر است. بعد از آنهم در صورتی که پدر صلاحیت نگهداری از فرزند نداشته باشد، حضانت آنها به مادر سپرده خواهد شد. ضمن این که صلاح فرزند هم در نظر در سپردن حضانت در نظر گرفته میشود
⚪️ این مطلب رو برای افراد غیر حقوقی بفرستین تا از دست این باور های اشتباه دوری کنند🤦🏻♂
❤3👍1
📗⚃ نکته جزایی:
🔰تغلیظ دیه فقط درمورد= قتل است
اما در دیگر جنایت ولوآنکه دیه آنها به اندازه دیه نفس باشد جاری نیست.
🔰✔تغدیه دیه هم در جنایت وهم در قتل
🔰۱-در ماه حرام باشد یا ۲-در حرم کعبه باشد
ماه های حرام عبارتند از؛ محرم-رجب-ذی العقده-ذی الحجه
🔰تغلیظ دیه فقط درمورد= قتل است
اما در دیگر جنایت ولوآنکه دیه آنها به اندازه دیه نفس باشد جاری نیست.
🔰✔تغدیه دیه هم در جنایت وهم در قتل
🔰۱-در ماه حرام باشد یا ۲-در حرم کعبه باشد
ماه های حرام عبارتند از؛ محرم-رجب-ذی العقده-ذی الحجه
❌📚نکته:📚❌
در قاچاق کالاهای غیر ممنوعه،قاچاق ارز،جرایم رایانه ای بیش از ۵سال حبس= حکم به انحلال شخص حقوقی در بار دوم داده می شود.
در قاچاق کالاهای غیر ممنوعه،قاچاق ارز،جرایم رایانه ای بیش از ۵سال حبس= حکم به انحلال شخص حقوقی در بار دوم داده می شود.
✅ میدونستی احکام با وجود شرایطی ممکنه
حضوری باشن یا غیابی؛ اما سه تا موضوع داریم که حكم صادره در اون ها هرگز نمیتونن غیابی باشن و در هر حال حضوری صادر میشه👇
🟣 حکمی که در دعوای اعسار صادر میشه همیشه حضوری است.
🟣 حکمی که در نتیجه اعاده دادرسی صادر میشه همیشه حضوری است.
🟣 حکمی که در نتیجه اعتراض ثالث صادر میشه هم همیشه حضوری است.
حضوری باشن یا غیابی؛ اما سه تا موضوع داریم که حكم صادره در اون ها هرگز نمیتونن غیابی باشن و در هر حال حضوری صادر میشه👇
🟣 حکمی که در دعوای اعسار صادر میشه همیشه حضوری است.
🟣 حکمی که در نتیجه اعاده دادرسی صادر میشه همیشه حضوری است.
🟣 حکمی که در نتیجه اعتراض ثالث صادر میشه هم همیشه حضوری است.
❤1
❌📚چند نکته آزمونی کوتاه📚❌
⚖نکته اول:
تحقیق از عاقله درصورت وجود دلیل کافی، مطابق مقررات به وی(عاقله) اخطار می شود که حضور یابد، سپس تبیین اتهام می شود.
⚖نکته دوم:
درصورت انحلال غیرارادی شخص حقوقی(مثلا ورشکستگی)قرار موقوفی تعقیب یا موقوفی اجرا صادر می شود.
⚖نکته سوم:
انتشار جریان محاکمه ومشخصات شاکی ومتهم در رسانه ها درغیر از موارد قانونی درحکم= افتراء است.
⚖نکته اول:
تحقیق از عاقله درصورت وجود دلیل کافی، مطابق مقررات به وی(عاقله) اخطار می شود که حضور یابد، سپس تبیین اتهام می شود.
⚖نکته دوم:
درصورت انحلال غیرارادی شخص حقوقی(مثلا ورشکستگی)قرار موقوفی تعقیب یا موقوفی اجرا صادر می شود.
⚖نکته سوم:
انتشار جریان محاکمه ومشخصات شاکی ومتهم در رسانه ها درغیر از موارد قانونی درحکم= افتراء است.
🚨جمع بندی مبحث اثر توبه در مجازات🚨نکات مهم و آزمونی
📌 توبه در قانون مجازات اسلامی
در قانون مجازات اسلامی، توبه بعضی وقتها ✨«معجزه»✨ میکنه… اما نه همیشه!
🧨 در جرایم حدی (غیر از قذف و محاربه):
اگر قبل از اینکه جرم اثبات بشه، توبه انجام بشه و قاضی هم مطمئن بشه که توبه واقعی و اصلاح واقعی اتفاق افتاده، مجازات حدی ساقط میشه.
🔹 اگر جرم با اقرار ثابت شده باشه، باز هم امکان درخواست عفو از رهبری وجود داره (با پیشنهاد دادگاه و رئیس قوه قضاییه).
🔴 اما حواست باشه! موارد زیر با توبه نمیپرن:
قذف
محاربه (مگر اینکه قبل از دستگیری توبه شده باشه)
دیه و قصاص
📍یعنی بعضی جرمها اصلاً اهل بخشش نیستن!
🔹 اگر زنا یا لواط با زور یا فریب انجام شده باشه و مرتکب توبه کنه، حد ساقط میشه(البته به شدت جرم توجه میشه)
اما تعزیر میاد سراغش:
حبس یا شلاق درجه ۶ یا هر دو
✅ در تعزیرات درجه ۶، ۷ و ۸:
توبه اگر واقعی باشه، باعث سقوط کامل مجازات میشه.
✅ در بقیه تعزیرات:
توبه ممکنه باعث تخفیف مجازات بشه.
📌 البته برای کسانی که سابقهدار هستن و مشمول تکرار جرم تعزیری هستن،
دیگه قانون به توبشون نگاه نمیکنه!
⚠️ فریب دادن دادگاه با توبه نمایشی هم خودش دردسر داره!
اگه بعدا ثابت بشه توبه واقعی نبوده:
تخفیف و سقوط مجازات بیاثر میشه
و اگه جرم تعزیری باشه، مجرم به حداکثر مجازات ممکن محکوم میشه!
🕑 تا قبل از قطعی شدن حکم، فرصت ارائه مدارک توبه وجود داره.
📤 ولی اگه دادستان با سقوط یا تخفیف مخالف باشه، حق اعتراض داره و میره تجدیدنظر.
📌 توبه در قانون مجازات اسلامی
در قانون مجازات اسلامی، توبه بعضی وقتها ✨«معجزه»✨ میکنه… اما نه همیشه!
🧨 در جرایم حدی (غیر از قذف و محاربه):
اگر قبل از اینکه جرم اثبات بشه، توبه انجام بشه و قاضی هم مطمئن بشه که توبه واقعی و اصلاح واقعی اتفاق افتاده، مجازات حدی ساقط میشه.
🔹 اگر جرم با اقرار ثابت شده باشه، باز هم امکان درخواست عفو از رهبری وجود داره (با پیشنهاد دادگاه و رئیس قوه قضاییه).
🔴 اما حواست باشه! موارد زیر با توبه نمیپرن:
قذف
محاربه (مگر اینکه قبل از دستگیری توبه شده باشه)
دیه و قصاص
📍یعنی بعضی جرمها اصلاً اهل بخشش نیستن!
🔹 اگر زنا یا لواط با زور یا فریب انجام شده باشه و مرتکب توبه کنه، حد ساقط میشه(البته به شدت جرم توجه میشه)
اما تعزیر میاد سراغش:
حبس یا شلاق درجه ۶ یا هر دو
✅ در تعزیرات درجه ۶، ۷ و ۸:
توبه اگر واقعی باشه، باعث سقوط کامل مجازات میشه.
✅ در بقیه تعزیرات:
توبه ممکنه باعث تخفیف مجازات بشه.
📌 البته برای کسانی که سابقهدار هستن و مشمول تکرار جرم تعزیری هستن،
دیگه قانون به توبشون نگاه نمیکنه!
⚠️ فریب دادن دادگاه با توبه نمایشی هم خودش دردسر داره!
اگه بعدا ثابت بشه توبه واقعی نبوده:
تخفیف و سقوط مجازات بیاثر میشه
و اگه جرم تعزیری باشه، مجرم به حداکثر مجازات ممکن محکوم میشه!
🕑 تا قبل از قطعی شدن حکم، فرصت ارائه مدارک توبه وجود داره.
📤 ولی اگه دادستان با سقوط یا تخفیف مخالف باشه، حق اعتراض داره و میره تجدیدنظر.
🔴 در تنظیم وکالت در طلاق باید نکات زیر رعایت شود وگرنه ممکنه عملا این وکالتنامه بی فایده باشد
۱.عبارت "وکیل حق توکیل به غیر را دارد" حتما باید ذکر شود
۲.حق ضم امین یا وکیل یا انجام توسط خود زوج در وکالتنامه باید ساقط شود
۳. حتما باید وکالت بلاعزل باشه و شوهر حق عزل وکیل رو از خودش ساقط کند
۴. همچنین به اسقاط حق تجدیدنظر و فرجام خواهی هم اشاره شود
۱.عبارت "وکیل حق توکیل به غیر را دارد" حتما باید ذکر شود
۲.حق ضم امین یا وکیل یا انجام توسط خود زوج در وکالتنامه باید ساقط شود
۳. حتما باید وکالت بلاعزل باشه و شوهر حق عزل وکیل رو از خودش ساقط کند
۴. همچنین به اسقاط حق تجدیدنظر و فرجام خواهی هم اشاره شود
🚨نکات مهم و آزمونی ماده ۴۲۷ ق.آ.د.م🚨
۱. 🔁 وقتی دو تا حکم با هم نمیخونن (مغایرت دارن):
شروع مهلت اعاده دادرسی از وقتی حساب میشه که آخرین حکم بهت ابلاغ شده باشه.
۲. 🕵️♂️ وقتی طرف با سند جعلی یا کلک، حکم گرفته:
باید اول جعل یا تقلبش تو دادگاه ثابت بشه، بعد که حکم نهایی ابلاغ شد، اون موقع تازه مهلت اعاده شروع میشه.
3. 📜 وقتی سندی داشتی که ازت پنهون بوده (اسناد مکتوم):
تا وقتی به دستت نرسیده یا ازش خبر نداشتی، مهلتی شروع نمیشه. از همون روزی که خبردار شدی یا سند رسید، تازه زمان اعاده شروع میشه.
۴. ⚖️ اگه حکم، غیابی باشه:
اگه حکم قابل واخواهی و تجدیدنظر باشه ➜ از وقتی که مهلت واخواهی و تجدیدنظر تموم بشه، مهلت اعاده شروع میشه.
اگه فقط قابل واخواهی باشه (غیرقابل تجدیدنظر) ➜ از پایان مهلت واخواهی حساب کن.
🧠 نکته طلایی آزمونی:
تو آزمون معمولاً سوالاشون ترکیبیه، مثلاً میپرسن:
«در صورت اثبات جعلیت سند، مهلت اعاده دادرسی از چه زمانی شروع میشود؟»
اگه حفظ نباشی، گولت میزنن! 😎
۱. 🔁 وقتی دو تا حکم با هم نمیخونن (مغایرت دارن):
شروع مهلت اعاده دادرسی از وقتی حساب میشه که آخرین حکم بهت ابلاغ شده باشه.
۲. 🕵️♂️ وقتی طرف با سند جعلی یا کلک، حکم گرفته:
باید اول جعل یا تقلبش تو دادگاه ثابت بشه، بعد که حکم نهایی ابلاغ شد، اون موقع تازه مهلت اعاده شروع میشه.
3. 📜 وقتی سندی داشتی که ازت پنهون بوده (اسناد مکتوم):
تا وقتی به دستت نرسیده یا ازش خبر نداشتی، مهلتی شروع نمیشه. از همون روزی که خبردار شدی یا سند رسید، تازه زمان اعاده شروع میشه.
۴. ⚖️ اگه حکم، غیابی باشه:
اگه حکم قابل واخواهی و تجدیدنظر باشه ➜ از وقتی که مهلت واخواهی و تجدیدنظر تموم بشه، مهلت اعاده شروع میشه.
اگه فقط قابل واخواهی باشه (غیرقابل تجدیدنظر) ➜ از پایان مهلت واخواهی حساب کن.
🧠 نکته طلایی آزمونی:
تو آزمون معمولاً سوالاشون ترکیبیه، مثلاً میپرسن:
«در صورت اثبات جعلیت سند، مهلت اعاده دادرسی از چه زمانی شروع میشود؟»
اگه حفظ نباشی، گولت میزنن! 😎
❤1
⭕️ آغاز ثبت نام آزمون وکالت از ٢٣ شهریور تا ٧ مهر / برای داوطلبانی که هنوز فارغالتحصیل نشدند مهلت ثبت نام تا هفتم مهر ماه ادامه مییابد
سرپرست موقت اسکودا در نشست خبری امروز با اصحاب رسانه، زمان برگزاری آزمون وکالت سال جاری را ۱۵ آبان ۱۴۰۳ اعلام کرد و تأکید نمود این تاریخ تغییری نخواهد کرد.
وی در ادامه با اشاره به ملاحظات تحصیلی برخی داوطلبان افزود:
«ثبت نام آزمون وکالت ۱۴۰۴ از ۲۳ شهریور آغاز و تا ۷ مهر ادامه دارد. به منظور مساعدت با داوطلبانی که هنوز موفق به اخذ مدرک تحصیلی نشدهاند، مهلت ثبتنام تا ۷ مهر ماه تمدید شده تا این عزیزان بتوانند مراحل اداری فارغالتحصیلی خود را تکمیل کنند.»
مواد و منابع آزمون
سرپرست موقت اسکودا در پاسخ به سوالی درباره محتوای آزمون نیز تصریح کرد:
«جلسهای بهزودی برای بررسی نهایی منابع برگزار میشود، اما سیاست کلی بر این است که تغییرات اساسی در منابع آزمون ایجاد نشود تا داوطلبان با برنامهریزی قبلی خود بتوانند به مطالعه ادامه دهند.»
وی به کاهش معیارهای علمی در آزمون وکالت انتقاد کرد و گفت: «بر اساس استعلام از سازمان سنجش، در آزمون سال گذشته حتی تحویل پاسخنامه سفید نیز منجر به کسب نمره تراز ۳۶۸۲ میشد، در حالی که حد نصاب قبولی ۶۰۰۰ تعیین شده بود.»
جزئیات انتقاد سرپرست اسکودا
- پاسخنامه سفید = نمره تراز ۳۶۸۲ (طبق محاسبات سازمان سنجش)
- حد نصاب قبولی = ۶۰۰۰ (یعنی داوطلبان با پاسخدهی به ۳۰ درصد سؤالات به صورت تصادفی میتوانستند قبول شوند)
- در گذشته، برای قبولی به میانگین ۵۰ درصد پاسخ صحیح نیاز بود.
سرپرست اسکودا تأکید کرد: «انتقاد ما به قانون تسهیل، افزایش تعداد قبولشدگان نیست، بلکه حذف معیارهای علمی در گزینش وکلاست. این روند میتواند به کیفیت خدمات حقوقی و اعتبار نظام قضایی آسیب بزند.»
وی خواستار بازنگری در شیوه برگزاری آزمون وکالت شد تا تعادل بین تسهیل شرایط و حفظ استانداردهای علمی برقرار شود.
سرپرست موقت اسکودا در نشست خبری امروز با اصحاب رسانه، زمان برگزاری آزمون وکالت سال جاری را ۱۵ آبان ۱۴۰۳ اعلام کرد و تأکید نمود این تاریخ تغییری نخواهد کرد.
وی در ادامه با اشاره به ملاحظات تحصیلی برخی داوطلبان افزود:
«ثبت نام آزمون وکالت ۱۴۰۴ از ۲۳ شهریور آغاز و تا ۷ مهر ادامه دارد. به منظور مساعدت با داوطلبانی که هنوز موفق به اخذ مدرک تحصیلی نشدهاند، مهلت ثبتنام تا ۷ مهر ماه تمدید شده تا این عزیزان بتوانند مراحل اداری فارغالتحصیلی خود را تکمیل کنند.»
مواد و منابع آزمون
سرپرست موقت اسکودا در پاسخ به سوالی درباره محتوای آزمون نیز تصریح کرد:
«جلسهای بهزودی برای بررسی نهایی منابع برگزار میشود، اما سیاست کلی بر این است که تغییرات اساسی در منابع آزمون ایجاد نشود تا داوطلبان با برنامهریزی قبلی خود بتوانند به مطالعه ادامه دهند.»
وی به کاهش معیارهای علمی در آزمون وکالت انتقاد کرد و گفت: «بر اساس استعلام از سازمان سنجش، در آزمون سال گذشته حتی تحویل پاسخنامه سفید نیز منجر به کسب نمره تراز ۳۶۸۲ میشد، در حالی که حد نصاب قبولی ۶۰۰۰ تعیین شده بود.»
جزئیات انتقاد سرپرست اسکودا
- پاسخنامه سفید = نمره تراز ۳۶۸۲ (طبق محاسبات سازمان سنجش)
- حد نصاب قبولی = ۶۰۰۰ (یعنی داوطلبان با پاسخدهی به ۳۰ درصد سؤالات به صورت تصادفی میتوانستند قبول شوند)
- در گذشته، برای قبولی به میانگین ۵۰ درصد پاسخ صحیح نیاز بود.
سرپرست اسکودا تأکید کرد: «انتقاد ما به قانون تسهیل، افزایش تعداد قبولشدگان نیست، بلکه حذف معیارهای علمی در گزینش وکلاست. این روند میتواند به کیفیت خدمات حقوقی و اعتبار نظام قضایی آسیب بزند.»
وی خواستار بازنگری در شیوه برگزاری آزمون وکالت شد تا تعادل بین تسهیل شرایط و حفظ استانداردهای علمی برقرار شود.
🔵 نظریه مشورتی درباره الزام به صدور چک در قراردادهای ملکی
اداره کل حقوقی قوه قضاییه در نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۱۱۸۱ مورخ ۱۴۰۳/۰۴/۰۶ به دو پرسش مهم درباره الزام به صدور چک پاسخ داده است:
پرسشها و پاسخها
۱. آیا میتوان خریدار ملک را به صدور چک طبق تعهد قراردادی الزام کرد؟
- ✅ پاسخ مثبت است:
- توافق بر صدور چک (شامل مبلغ، تاریخ و دارنده) یک قرارداد نافذ و لازمالاجرا (عقد عهدی) محسوب میشود.
- این تعهد به دلیل مزایای قانونی چک (سند لازمالاجرا) معتبر است، حتی اگر امکان وصول از سایر اموال متعهد وجود داشته باشد.
۲. آیا داشتن یا نداشتن دسته چک توسط خریدار تأثیری در حکم دارد؟
- ❌ تأثیری ندارد:
- مگر اینکه متعهد به موجب قانون ممنوع از داشتن دسته چک باشد (مثلاً به دلیل سوءسابقه چک برگشتی).
- در این صورت، اجرای تعهد غیرمقدور محسوب میشود (ماده ۲۳۲ قانون مدنی).
نکات کلیدی حقوقی
- اعتبار تعهد به صدور چک: این تعهد تابع قواعد عمومی قراردادهاست و طرفین میتوانند آن را شرط کنند.
- تفاوت با چک صیادی: این نظریه ناظر به چکهای عادی است، نه چکهای الکترونیکی صیادی.
- ضمانت اجرا: در صورت خودداری متعهد، میتوان از طریق دادگاه او را به صدور چک محکوم کرد.
⚠️ هشدار: اگر خریدار به دلیل سوابق چک برگشتی ممنوعالصدور باشد، این شرط بیاثر خواهد بود.
اداره کل حقوقی قوه قضاییه در نظریه شماره ۷/۱۴۰۲/۱۱۸۱ مورخ ۱۴۰۳/۰۴/۰۶ به دو پرسش مهم درباره الزام به صدور چک پاسخ داده است:
پرسشها و پاسخها
۱. آیا میتوان خریدار ملک را به صدور چک طبق تعهد قراردادی الزام کرد؟
- ✅ پاسخ مثبت است:
- توافق بر صدور چک (شامل مبلغ، تاریخ و دارنده) یک قرارداد نافذ و لازمالاجرا (عقد عهدی) محسوب میشود.
- این تعهد به دلیل مزایای قانونی چک (سند لازمالاجرا) معتبر است، حتی اگر امکان وصول از سایر اموال متعهد وجود داشته باشد.
۲. آیا داشتن یا نداشتن دسته چک توسط خریدار تأثیری در حکم دارد؟
- ❌ تأثیری ندارد:
- مگر اینکه متعهد به موجب قانون ممنوع از داشتن دسته چک باشد (مثلاً به دلیل سوءسابقه چک برگشتی).
- در این صورت، اجرای تعهد غیرمقدور محسوب میشود (ماده ۲۳۲ قانون مدنی).
نکات کلیدی حقوقی
- اعتبار تعهد به صدور چک: این تعهد تابع قواعد عمومی قراردادهاست و طرفین میتوانند آن را شرط کنند.
- تفاوت با چک صیادی: این نظریه ناظر به چکهای عادی است، نه چکهای الکترونیکی صیادی.
- ضمانت اجرا: در صورت خودداری متعهد، میتوان از طریق دادگاه او را به صدور چک محکوم کرد.
⚠️ هشدار: اگر خریدار به دلیل سوابق چک برگشتی ممنوعالصدور باشد، این شرط بیاثر خواهد بود.
❤1
🔵 در محاکم قضایی کشور، یکی از مسائل مهم و چالشبرانگیز در حوزه حقوقی، پذیرش یا عدم پذیرش دعاوی الزام به ثبت چکهایی است که در سامانه صیاد ثبت نشدهاند. اخیراً جناب آقای فتاح ملکی، رئیس محترم شعبه 107 دادگاه حقوقی تهران، در دادنامهای متقن و مستند، این دعوی را رد کردهاند و دلایل مبسوط و دقیقی را برای استدلال مخالفان پذیرش چنین دعوایی ارائه کردهاند. در این یادداشت، به بررسی این دلایل پرداخته و نقاط کلیدی مطرحشده در این دادنامه را بیان میکنیم.
تغییر ماهیت فرایند صدور چک با اصلاحات قانون صدور چک در سال 97
یکی از تحولات مهم در زمینه حقوق چکها، اصلاحات قانون صدور چک در سال 1397 است که ماهیت فرایند صدور چک را تغییر داده است. بهموجب این اصلاحات، تا زمانی که چک به صورت قانونی و مطابق با دستورالعملهای جدید صادر نشود، به عنوان یک سند تجاری معتبر شناخته نمیشود. مواد 3 و 4 قانون صدور چک به بعد از صدور چک مربوط میشوند و ضمانت اجرای آنها تنها علیه صادرکننده اعمال میشود.
لزوم ثبت چک در سامانه صیاد قبل از صدور
بر اساس اصلاحات ماده 21 مکرر قانون صدور چک، صدور چک به صورت قانونی تنها زمانی ممکن است که چک در سامانه صیاد ثبت شده باشد. بنابراین، چکی که در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، به هیچعنوان سند تجاری معتبر نیست. این قانون به صراحت بیان میکند که چکهایی که در سامانه ثبت نمیشوند، فاقد اعتبار هستند و بانکها موظف به عدم پرداخت وجه آنها هستند.
مسئولیتپذیری دارنده چک
هدف اصلاحات قانون صدور چک، مسئولیتپذیر کردن دارنده چک است. قانون به وضوح بیان کرده است که دریافت برگه چک بدون ثبت در سامانه صیاد، از نظر قانونی به عنوان سند تجاری معتبر شناخته نمیشود. لذا، حتی اگر طرفین توافق شفاهی یا کتبی بر ثبت چک پس از صدور فیزیکی داشته باشند، چنین توافقی مخالف صریح قانون بوده و فاقد اعتبار است.
دعوای الزام به ثبت چک به معنای الزام به صدور مجدد چک
در این چارچوب، دعوای خواهان برای الزام به ثبت چک در سامانه صیاد در حقیقت به معنای الزام صاحب حساب به صدور مجدد چک مطابق با قانون است. در شرایطی که دریافتکننده چک را بدون ثبت در سامانه دریافت کرده باشد، خود را از حقوق ناشی از یک سند تجاری محروم کرده است.
عدم حق برای خواهان در الزام به ثبت چک در سامانه
بر اساس اصول حقوقی مانند "منع استناد به عمل خلاف قانون در مقام ادعا و دفاع" و "حق از خطا تولید نمیشود"، خواهان که به عنوان دریافتکننده چک به نحوی برخلاف قانون عمل کرده است، نمیتواند از خوانده بخواهد که چک را مجدداً در سامانه صیاد ثبت کند. در این شرایط، هیچگونه اثر الزام قانونی برای ثبت مجدد چک وجود ندارد.
با توجه به اصلاحات قانون صدور چک و ضرورت ثبت چک در سامانه صیاد، دعوی الزام به ثبت چکهایی که در سامانه صیاد ثبت نشدهاند، فاقد وجاهت قانونی است و به همین دلیل چنین دعاوی در دادگاهها قابل پذیرش نیست.
تغییر ماهیت فرایند صدور چک با اصلاحات قانون صدور چک در سال 97
یکی از تحولات مهم در زمینه حقوق چکها، اصلاحات قانون صدور چک در سال 1397 است که ماهیت فرایند صدور چک را تغییر داده است. بهموجب این اصلاحات، تا زمانی که چک به صورت قانونی و مطابق با دستورالعملهای جدید صادر نشود، به عنوان یک سند تجاری معتبر شناخته نمیشود. مواد 3 و 4 قانون صدور چک به بعد از صدور چک مربوط میشوند و ضمانت اجرای آنها تنها علیه صادرکننده اعمال میشود.
لزوم ثبت چک در سامانه صیاد قبل از صدور
بر اساس اصلاحات ماده 21 مکرر قانون صدور چک، صدور چک به صورت قانونی تنها زمانی ممکن است که چک در سامانه صیاد ثبت شده باشد. بنابراین، چکی که در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، به هیچعنوان سند تجاری معتبر نیست. این قانون به صراحت بیان میکند که چکهایی که در سامانه ثبت نمیشوند، فاقد اعتبار هستند و بانکها موظف به عدم پرداخت وجه آنها هستند.
مسئولیتپذیری دارنده چک
هدف اصلاحات قانون صدور چک، مسئولیتپذیر کردن دارنده چک است. قانون به وضوح بیان کرده است که دریافت برگه چک بدون ثبت در سامانه صیاد، از نظر قانونی به عنوان سند تجاری معتبر شناخته نمیشود. لذا، حتی اگر طرفین توافق شفاهی یا کتبی بر ثبت چک پس از صدور فیزیکی داشته باشند، چنین توافقی مخالف صریح قانون بوده و فاقد اعتبار است.
دعوای الزام به ثبت چک به معنای الزام به صدور مجدد چک
در این چارچوب، دعوای خواهان برای الزام به ثبت چک در سامانه صیاد در حقیقت به معنای الزام صاحب حساب به صدور مجدد چک مطابق با قانون است. در شرایطی که دریافتکننده چک را بدون ثبت در سامانه دریافت کرده باشد، خود را از حقوق ناشی از یک سند تجاری محروم کرده است.
عدم حق برای خواهان در الزام به ثبت چک در سامانه
بر اساس اصول حقوقی مانند "منع استناد به عمل خلاف قانون در مقام ادعا و دفاع" و "حق از خطا تولید نمیشود"، خواهان که به عنوان دریافتکننده چک به نحوی برخلاف قانون عمل کرده است، نمیتواند از خوانده بخواهد که چک را مجدداً در سامانه صیاد ثبت کند. در این شرایط، هیچگونه اثر الزام قانونی برای ثبت مجدد چک وجود ندارد.
با توجه به اصلاحات قانون صدور چک و ضرورت ثبت چک در سامانه صیاد، دعوی الزام به ثبت چکهایی که در سامانه صیاد ثبت نشدهاند، فاقد وجاهت قانونی است و به همین دلیل چنین دعاوی در دادگاهها قابل پذیرش نیست.
اعمال_وکالت_در_طلاق_به_جهت_اعتیاد_زوج.pdf
179.2 KB
🔵 رویه قضایی: اعمال وکالت در طلاق به جهت اعتیاد زوج
ابتلای زوج به اعتیاد به مواد مخدر به نحو مستمر قاعدتا از نوع مضر تلقی شده و از موجبات تحقق وکالت در طلاق میباشد اگر چه زوجه در هنگام عقد از اعتیاد زوج مطلع بوده باشد.
ابتلای زوج به اعتیاد به مواد مخدر به نحو مستمر قاعدتا از نوع مضر تلقی شده و از موجبات تحقق وکالت در طلاق میباشد اگر چه زوجه در هنگام عقد از اعتیاد زوج مطلع بوده باشد.
🔴 تفاوت قاضی دادستان بازپرس و دادیار:
🔹دادستان مقام تعقیب جرم است و رئیس اداری دادسرا می باشد و پرونده ها را ارجاع میکند و فقط بر دادیار ریاست قضایی دارد چرا که دادیار نماینده ایشان است و نمی تواند با نظر دادستان مخالفت کند و بقول عامیانه جرایم سبک به ایشان ارجاع میشود اما بازرپس استقلال قضایی دارد و جرایم سنگین به ایشان ارجاع میشه
🔹دادستان مدعی العموم است و به نوعی وکیل مردم است و مقابل قاضی دادگاه طرح دعوا می کند و عدالت نیست خودش هم مدعی جرم باشد و هم تحقیق کند و باید پرونده را به بازپرس بدهد اما در جرایم سبک میتواند خودش رسیدگی کند یا به نماینده اش دادیار ارجاع دهد
🔹بازپرس قاضی تحقیق است و به نوعی می تواند جلوی نظر دادستان ایستادگی کند و نماینده دادستان نیست بلکه پرونده را برای قاضی آماده می کند و اعلام می کند جرمی واقع شده یا خیر
🔹قاضی دادگاه که حکم اصلی را می دهد بین دادستان و بازپرس رفع اختلاف میکند
🔹دادستان مقام تعقیب جرم است و رئیس اداری دادسرا می باشد و پرونده ها را ارجاع میکند و فقط بر دادیار ریاست قضایی دارد چرا که دادیار نماینده ایشان است و نمی تواند با نظر دادستان مخالفت کند و بقول عامیانه جرایم سبک به ایشان ارجاع میشود اما بازرپس استقلال قضایی دارد و جرایم سنگین به ایشان ارجاع میشه
🔹دادستان مدعی العموم است و به نوعی وکیل مردم است و مقابل قاضی دادگاه طرح دعوا می کند و عدالت نیست خودش هم مدعی جرم باشد و هم تحقیق کند و باید پرونده را به بازپرس بدهد اما در جرایم سبک میتواند خودش رسیدگی کند یا به نماینده اش دادیار ارجاع دهد
🔹بازپرس قاضی تحقیق است و به نوعی می تواند جلوی نظر دادستان ایستادگی کند و نماینده دادستان نیست بلکه پرونده را برای قاضی آماده می کند و اعلام می کند جرمی واقع شده یا خیر
🔹قاضی دادگاه که حکم اصلی را می دهد بین دادستان و بازپرس رفع اختلاف میکند
👍1
🔴 ثبتنام آزمون قضاوت امروز آغاز میشود
📌 ثبتنام داوطلبان آزمون قضاوت ۱۴۰۴ (جذب عمومی) از روز چهارشنبه ۲۹ مردادماه آغاز میشود.
📌زمان برگزاری آزمون برای همه داوطلبان نیمه دوم آبان است اما تاریخ دقیق آن متعاقباً اعلام میشود.
📌نکته مهم در آگهی آزمون سال جاری آن است که قرار است آزمون صرفا به شکل تستی برگزار شود.
📌همچنین مدرک تحصیلی قابل پذیرش برای داوطلبان به شرح زیر است:
الف- مقطع کارشناسی رشته حقوق در هر یک از گرایشها، فقه و حقوق، الهیات با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی و علوم قضایی.
ب- مقطع کارشناسی ارشد پیوسته رشته الهیات، معارف اسلامی و حقوق در یکی از گرایشها یا معارف اسلامی و ارشاد با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی.
ج- مقطع دکتری رشته حقوق.
د- سطح دو حوزوی یا بالاتر.
📌 ثبتنام داوطلبان آزمون قضاوت ۱۴۰۴ (جذب عمومی) از روز چهارشنبه ۲۹ مردادماه آغاز میشود.
📌زمان برگزاری آزمون برای همه داوطلبان نیمه دوم آبان است اما تاریخ دقیق آن متعاقباً اعلام میشود.
📌نکته مهم در آگهی آزمون سال جاری آن است که قرار است آزمون صرفا به شکل تستی برگزار شود.
📌همچنین مدرک تحصیلی قابل پذیرش برای داوطلبان به شرح زیر است:
الف- مقطع کارشناسی رشته حقوق در هر یک از گرایشها، فقه و حقوق، الهیات با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی و علوم قضایی.
ب- مقطع کارشناسی ارشد پیوسته رشته الهیات، معارف اسلامی و حقوق در یکی از گرایشها یا معارف اسلامی و ارشاد با گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی.
ج- مقطع دکتری رشته حقوق.
د- سطح دو حوزوی یا بالاتر.
آزمون قضاوت شامل دو مرحله است:
مرحله تستی: دروس حقوق مدنی، آیین دادرسی مدنی، آیین دادرسی کیفری، حقوق جزای عمومی، لمعه، اصول فقه، قواعد فقه و استعداد شغلی (با ضرایب مخصوص).
مرحله تشریحی:
برای دانشگاهیان: حقوق مدنی (بیع، اجاره، الزامات خارج از قرارداد).
برای حوزویان شیعه: فقه (مکاسب محرمه و بیع)، اصول فقه (رسائل).
برای حوزویان سنی: فقه (منهاج الوصول)، اصول فقه.
مدارک مورد نیاز ثبتنام: مدرک تحصیلی (حداقل کارشناسی حقوق یا سطح ۲ حوزه)، ریزنمرات، شناسنامه و کارت ملی، عکس پرسنلی، گواهی عدم سوءپیشینه، کارت پایان خدمت یا معافیت، و مدارک سهمیه ایثارگری در صورت استفاده.
مرحله تستی: دروس حقوق مدنی، آیین دادرسی مدنی، آیین دادرسی کیفری، حقوق جزای عمومی، لمعه، اصول فقه، قواعد فقه و استعداد شغلی (با ضرایب مخصوص).
مرحله تشریحی:
برای دانشگاهیان: حقوق مدنی (بیع، اجاره، الزامات خارج از قرارداد).
برای حوزویان شیعه: فقه (مکاسب محرمه و بیع)، اصول فقه (رسائل).
برای حوزویان سنی: فقه (منهاج الوصول)، اصول فقه.
مدارک مورد نیاز ثبتنام: مدرک تحصیلی (حداقل کارشناسی حقوق یا سطح ۲ حوزه)، ریزنمرات، شناسنامه و کارت ملی، عکس پرسنلی، گواهی عدم سوءپیشینه، کارت پایان خدمت یا معافیت، و مدارک سهمیه ایثارگری در صورت استفاده.