نام سووشون برگرفته از یک مراسم ایرانی در سوگ سیاوش، از قهرمانان ایران باستان است که مظلومانه کشته می‌شود و در خفا برایش عزاداری می‌کنند و دلیل انتخاب زیرکانه عنوان سووشون، به‌دلیل شباهت یکی از شخصیت‌های داستان و مرگ او به داستان مرگ سیاوش است.

دانشور با توجه به تجربهٔ زنانهٔ خود، در آفرینش شخصیت‌های زن موفق بوده‌است.

👩زری: داستان از زاویهٔ دید زری روایت می‌شود و مخاطب با احساس، ترس‌ها و آرزوهای او کاملاً آشنا می‌شود. زری یا خانم زهرا، شخصیت اصلی داستان، زن جوان تحصیلکرده‌ای است که دغدغهٔ حفظ آرامش خانواده است.

👨یوسف: شوهر زری، در طول داستان شخصیتی مانا و پایدار دارد و حتی در آغاز داستان نیز می‌شود سرنوشت او را بررسی کرد؛ او مالکی تحصیل‌کرده و مخالف استعمار است که حاضر نیست محصولش را به قشون بیگانه بفروشد. او مردی خانواده‌دوست است و سعی می‌کند اسباب آسایش همسر و فرزندانش را فراهم کند.

داستان با مراسم عقدکنان دختر حاکم شیراز شروع می‌شود که زری و یوسف در آن شرکت می‌کنند. در این مراسم علاوه بر اعیان و اشراف شهر، سران قشون انگلیس که شهر را اشغال کرده‌اند نیز حضور دارند. یکی از مقامات انگلیسی به نام سرجنت زینگر سعی می‌کند یوسف را راضی کند تا محصول زمین‌هایش را به قوای انگلیس بفروشد. اما یوسف تصمیم دارد مازاد محصول خود را به مردم قحطی‌زدهٔ شیراز بدهد. خان کاکا، برادر یوسف که در تلاش برای به دست آوردن مقام و منصب است، سعی می‌کند او را متقاعد کند که با حاکم شیراز و سران قشون انگلیس کنار بیاید. ایستادگی و سرسختی یوسف، زری را سخت نگرانِ از دست رفتن امنیت و آرامش خانه و خانواده‌اش می‌کند.

هزینه پست کتاب هم رایگانه💫

با ماشین‌تایپ می‌نویسم. اسمش را گذاشته‌ام «مسلسل». محکم روی دکمه‌هایش ضربه می‌زنم، معمولاً شب‌ها می‌نویسم. در حالی‌که می‌نوشم و به موسیقی کلاسیکِ رادیو گوش می‌دهم و سیگارهای ارزان‌قیمت می‌کشم. بازنویسی می‌کنم اما نه زیاد. روزِ بعد شعرها را دوباره تایپ می‌کنم و خودبه‌خود یکی‌دو تغییر می‌دهم. خطی را کنار می‌گذارم یا دو خط را یکی می‌کنم یا یک خط را دوتا می‌کنم. از این‌جور تغییرها تا شعر را جان‌دارتر کنم. بله، شعرها را بی‌پیش‌زمینه و ناگهانی می‌نویسم. وقتی شروع به کار می‌کنم، به ندرت پیش می‌آید که بدانم چه می‌خواهم بنویسم. رنج و عرق‌ریزانِ زیادی در کار نیست. نوشتن آسان است، این زندگی‌ست که گاهی سخت می‌شود.

با خودم دفترچه نمی‌برم و خیلی کم شده که ایده‌ای را در ذهن نگه دارم. سعی نمی‌کنم خودم را نویسنده بدانم و این‌کار را خوب انجام می‌دهم. از نویسنده‌ها خوشم نمی‌آید اما خب از فروشنده‌های بیمه هم خوشم نمی‌آید.

معنی دوره‌ی ننوشتن برای من می‌شود مثلاً دو یا سه شب ننوشتن. شاید از این دوره‌ها داشته باشم اما خودم متوجه‌اش نشدم و به نوشتن ادامه داده‌ام و فقط نتیجه‌اش چندان خوب نشده است. اما گاهی متوجه می‌شوم که کارم خوب پیش نمی‌رود. در این مواقع می‌روم به مسابقات اسب‌دوانی و پول بیشتری برای شرط‌بندی می‌گذارم و سر زنم جیغ می‌زنم و اذیتش می‌کنم. خیلی بهتر است که آدم بی هیچ تلاشی در مسابقات اسب‌دوانی ببازد. معمولاً وقتی بین 150 تا 200 دلار می‌بازم شعری نزدیک به شاهکار می‌نویسم.

خلوت را دوست دارم اما نه به این معنی که بخواهم به‌خاطر نوشتن کسی را از خودم برانم. فهمیده‌ام که اگر نتوانم در هر شرایطی بنویسم پس به اندازه‌ی کافی خوب نیستم. بعضی از شعرهایم نشان می‌دهند وقتی نوشته شده‌اند که من تنها زندگی می‌کرده‌ام و تازه از زنی جدا شده بوده‌ام و من از زن‌های زیادی جدا شده‌ام. وقتی که نمی‌نویسم بیشتر به خلوت احتیاج دارم تا وقتِ نوشتن. گاهی درحالی‌که بچه‌ها توی اتاق می‌دویدند و با تفنگِ آب‌پاش خیسم می‌کرده‌اند، مشغول نوشتن بوده‌ام. بیشتر مواقع این موضوع به‌جای جلوگیری از نوشتن به آن کمک می‌کند: کمی طنز وارد کار می‌شود. اما یک‌چیز هست که آزارم می‌دهد. فکرش را بکنید: صدای تلویزیون کسی بیاید که دارد از این برنامه‌های کمدی نگاه می‌کند که صدای خنده روی‌شان گذاشته‌اند.

اولین چیزی که نوشتم و یادم می‌آید درباره‌ی یک خلبان آلمانی با دستِ آهنی بود که در آسمان، صدها آمریکایی را در جنگِ جهانی دوم می‌کشت. با خودکار نوشته بودمش و همه‌ی ورق‌های یک دفترچه‌ی خاطراتِ بزرگ را پُر کرده بود. آن‌موقع 13 ساله بودم و تختم پوشیده از بدترین داروهای ضدجوشی بود که تا حالا دیده شده. در آن زمان نویسنده‌ای که ستایشش کنم نبود. بعدش این‌ها را ستایش می‌کردم: جان فانته، کنوت هامسون، [لویی فردینان] سلینِ سفر [به انتهای شب]، داستایوسکی البته، رابینسون جفرس فقط شعرهای بلندش، کنراد آیکن، کاتولوس... نه خیلی. کار بیشتر بچه‌های موسیقی کلاسیک را می‌بلعیدم. خوب بود که شب‌ها از کارخانه برمی‌گشتم خانه، لباسم را درمی‌آوردم و در تاریکی روی تخت دراز می‌کشیدم، با آبجو مست می‌کردم و به صدای موسیقی آن‌ها گوش می‌دادم.

این‌روزها شعرِ بد بیش از حد نوشته می‌شود. آن‌ها حتا نمی‌دانند چه‌طور یک خطِ خیلی ساده بنویسند. برای‌شان سخت است. شعر بد همیشه توسط کسانی نوشته می‌شود که می‌نشینند و فکر می‌کنند که الان می‌خواهم یک شعر بنویسم. نتیجه‌اش می‌شود چیزی که آن‌ها فکر می‌کنند شعر باید آن‌طوری باشد. یک گربه را فرض بگیرید. فکر نمی‌کند که خب من یک گربه‌ام و می‌خواهم این پرنده را بکُشم. می‌رود این‌کار را می‌کند. شعر خوب در این دوره‌ و زمانه؟ توسط دو گربه با نام‌های جرالد لاکلین و رونالد کورتج نوشته می‌شود.

چه بد که این سوال را پرسیدید. من چیزی از گفت‌وگوها یاد نگرفتم جز این‌که شاعران درس‌خوان، تمرین‌کرده، بااعتمادبه‌نفس و به‌طرزِ نفرت‌انگیزی خودبزرگ‌بین هستند. یادم نمی‌آید توانسته باشم یکی از آن گفت‌وگوها را تمام کنم. کاغذ تار می‌شد و آن فوک‌های تمرین‌ داده شده در سطح ناپدید می‌شدند. این آدم‌ها در جواب‌های‌شان همان‌قدر کمبودِ لذت، دیوانگی و قمار دارند که در شعرهای‌شان.

من چیزهایی که برایم اتفاق می‌افتند یا می‌بینم را ضبط می‌کنم و تصویرشان را به‌خاطر می‌سپارم. نه گورو هستم و نه هیچ‌جور رهبر دیگری. آدمی نیستم که دنبال جوابِ مسائل سیاسی و وجود خدا باشد. اگر کسی دیگر می‌خواهد کارِ کثیف را انجام دهد و دنیای بهتری برای ما بسازد و می‌تواند این‌کار را بکند، من قبولش می‌کنم. در اروپا که اقبال بیشتری به کارهای من نشان داده‌اند، گروه‌های مختلفی مرا عَلَم کرده‌اند، شورشی‌ها، آشوب‌طلب‌ها و از این‌جور تشکیلات، برای این‌که من از دیدِ یک آدمِ عادی کوچه‌وخیابان می‌نویسم. اما آن‌جا، در گفت‌وگوهایم باید آگاهانه بودنِ ارتباط‌ با آن‌ها را رد کنم چراکه واقعاً ارتباطی وجود ندارد. من تقریباً با تمامِ ابناء بشر  احساسِ هم‌دردی می‌کنم در عین‌حال، ‌آن‌ها مرا رد می‌کنند.

باید بفهمد که اگر چیزی نوشت که خواندنش برای خودش خسته‌کننده است، پس حوصله‌ی بقیه را هم سرمی‌برد. هیچ اشکالی ندارد که شعر سرگرم‌کننده و ساده باشد. نبوغ می‌تواند همین توانایی گفتنِ حرف‌های عمیق به زبانِ ساده باشد. شاعر باید از کلاس‌های نویسندگی دور بماند و بفهمد چه اتفاقاتی در اطرافش می‌افتد. بدشانسی برای یک شاعر جوان یعنی پدر پولدار، ازدواج خیلی زود، موفقیتِ خیلی زود یا هرگونه توانایی در درست انجام دادنِ هرکاری.

این‌جا فضا کمی بیشتر است. ساحل طولانی، آن‌همه آب، احساسی از مکزیک، چین و کانادا، هالیوود، آفتاب‌سوختگی و ستاره‌های کوچکی که کارشان به فاحشگی می‌کشد. چه می‌دانم، جداً می‌گویم، شاید اگر آدم از سرما سگ‌لرز بزند برایش سخت‌ باشد که بتواند تبدیل به «صدای شعرا» بشود. صدای شعرا شدن ریسک زیادی‌ست چون آدم باید خودش را در معرض دید همه قرار دهد و مطمئناً در آن صورت، توجه‌ بیشتری به شما جلب می‌شود تا این‌که چیزی بنویسید درباره‌ی روح مادرتان که شبیه مزرعه‌ی آفتابگردان است.
نیویورک، نمی‌دانم. من آن‌جا از هواپیما پیاده شدم درحالی‌که هفت دلار توی جیبم بود و نه کاری داشتم و نه دوستی و هیچ‌کاری برای یک کارگر ساده پیدا نمی‌شد. سه‌ ماه آن‌جا ماندم و ساختمان‌ها مرا می‌کشتند از ترس و همین‌طور آدم‌ها. من در خیلی از شهرهای این کشور آواره‌گی کشیده‌ام اما نیویورک از هر نظر، جهنم واقعی بود. زجر روشنفکرانه‌ای که وودی آلن در نیویورک می‌کشد خیلی با چیزی که آدم‌هایی مثل من تجربه‌اش می‌کنند فرق دارد. هیچ زنی با من نمی‌آمد، در واقع، زن‌ها اصلاً با من حرف نمی‌زدند. تنها باری که زنی در آن‌جا با من خوابید سه دهه‌ی بعد اتفاق افتاد که آن‌هم زنی بود که با خودم برده بودم، یک وحشتناکش را. تنها اتفاق خوب برای من در نیویورک، نیویورک کوارتلی بود.

بله، فرق زیادی ندارند – خط‌ و اندازه‌ی خط‌. داستان‌های کوتاه کمک می‌کنند که اجاره‌ات را بپردازی و رمان‌ها راهی هستند برای گفتن این‌که چه‌ اتفاقاتِ متفاوتی برای کسی رخ می‌دهد که در راهِ خودکشی، دیوانگی، پیری، مرگ طبیعی و غیرطبیعی قدم برمی‌دارد.

تمام دنیا ریتم دارد. ما در سکوت هم صدایی می‌شنویم. سراسر زندگی موسیقی است.»