🌿✨ کمیته تحقیقات و فناوری دانشجویی دانشکده پیراپزشکی
با همکاری آزمایشگاه جامع تحقیقات و مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی برگزار می‌کند:

🔬 کارگاه دوم: Real-time PCR
👨🏻‍🏫 مدرس: دکتر پوریا قلی‌زاده
دکترای تخصصی باکتری‌شناسی
آقای وحید اصغری آذر
کارشناس مرکز تحقیقات و ایمونولوژی سرطان

📚 بخش تئوری:
🗓 ۲ آذرماه ۱۴۰۴ | ⏰ ساعت ۱۲ تا ۱۴
📍سالن ولایت دانشکده پزشکی

🧪 بخش عملی:
🗓 ۵ آذرماه ۱۴۰۴ | ⏰ ساعت ۱۰ تا ۱۲
📍 آزمایشگاه جامع تحقیقات اردبیل

🔗 لینک ثبت نام : Link
💳هزینه ثبت نام: ۱۰۰ هزارتومان

⚠️ ظرفیت محدود — اولویت با ثبت‌نام زودتر 🔖

📢 فرصتی عالی برای آشنایی با یکی از پرکاربردترین تکنیک‌های مولکولی دنیا!

🆔️@research_co

📣 فراخوان InnoLight بنیاد قطر: برنامه تجربه تحقیقاتی دانشجویان کارشناسی (UREP)

این برنامه فرصتی مناسب برای دانشجویان کارشناسی و اعضای هیأت علمی جهت ارتقای تجربیات و رزومه علمی خود، تامین بودجه برای پروژه‌های تحقیقاتی و فرصتی مناسب برای هدایت پروژه‌ها تحت راهنمایی محققان واجد شرایط می‌باشد.

تامین مالی
۱۸ هزار ریال قطر
۴۹۳۱/۵۱ دلار آمریکا

طول دوره
۱۲ ماه

حوزه‌های تحقیقاتی
۱. علوم طبیعی
۲. مهندسی و فناوری
۳. علوم پزشکی و سلامت
۴. علوم کشاورزی
۵. علوم اجتماعی
۶. علوم انسانی

آغاز ارسال درخواست
۲۶ آبان ۱۴۰۴

آخرین مهلت ارسال درخواست
۲۲ دی ۱۴۰۴

شرایط پذیرش متقاضی اصلی (PRM)
همکاری با یک موسسه معتبر در قطر
دارای مدرک دکترای پژوهش محور یا یکی از مدارک نهایی مورد تایید
پذیرش حداکثر دو پروژه از محقق اصلی و مربیان تحقیقاتی در هر فراخوان

شرایط پذیرش دانشجویان
ثبت‌نام منحصرا برای دانشجویان کارشناسی و تمام وقت
اقامت در قطر در طول اجرای پروژه
حداکثر نسبت تعداد دانشجو به هر متقاضی ۳ به ۱

اطلاعات بیشتر

💠 مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل

🆔️ @CIIRC_ARUMS

📌ایمونوتراپی با کارتی‌سل: روش جدید درمان بیماری‌های خودایمنی

♦️بر اساس گزارش نشریه معتبر نیچر در ۲۸ نوامبر ۲۰۲۵، سلول‌های T مهندسی‌شده که برای درمان کولیت اولسراتیو، آرتریت روماتوئید و لوپوس به کار رفته‌اند، نتایج امیدوارکننده‌ای را نشان می‌دهند.

🔹️سلول‌های ایمنی مهندسی‌شده از نوع کارتی‌سل‌ (CAR-T Cell ) در حال حاضر برای درمان موفقیت‌آمیز افراد مبتلا به طیفی از بیماری‌های ناتوان‌کننده خودایمنی، از جمله کولیت اولسراتیو، آرتریت روماتوئید و لوپوس به کار می‌روند. پژوهشگران می‌گویند نتایج مثبت مطالعات (حداقل ۱۲ مطالعه استاندارد بالینی) در طول سه سال گذشته، حاکی از آن است که درمان با سلول‌های CAR-T-Cell می‌تواند سرانجام برای درمان هر بیماری که در آن سیستم ایمنی به سلول‌های خودی واکنش نشان می‌دهد، به کار رود.

🔹️درمان CAR-T-cell از سلول‌های T سیستم ایمنی که با عفونت مبارزه می‌کنند، بهره می‌برد: این سلول‌ها از فرد جمع‌آوری شده و برای تولید پروتئین‌هایی به نام گیرنده‌های آنتی‌ژن کایمریک (CAR) دستکاری می‌شوند. سپس این سلول‌ها به بدن بازگردانده می‌شوند تا آنتی‌ژن‌های بیان‌شده توسط سلول‌های B خودواکنشگر را هدف قرار دهند. در اختلالات خودایمنی، این سلول‌های B آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کنند که به بافت‌های سالم بدن خود فرد حمله می‌کنند.

🔹️کاربرد این درمان برای شرایط خودایمنی از سال ۲۰۲۱ به بعد به صورت انفجاری افزایش یافته است، زمانی که یک زن ۲۰ ساله در آلمان با لوپوس شدید، اولین فرد مبتلا به یک اختلال خودایمنی بود که با سلول‌های CAR-T تحت درمان قرار گرفت. «دیوید سایمون»، پژوهشگری که در آن درمان نقش داشت، می‌گوید درمان‌های CAR-T از آن زمان وارد کارآزمایی‌های بالینی فاز I و II برای شرایط خودایمنی از جمله اسکلروز سیستمیک، میوزیت و آرتریت روماتوئید شده‌اند. همچنین کارآزمایی‌های فاز III برای لوپوس و میاستنی گراویس، در حال انجام است.

🔹️سایمون که در بیمارستان دانشگاهی شاریته برلین روی آرتریت روماتوئید تمرکز دارد، می‌گوید به نظر می‌رسد افرادی که در کارآزمایی‌های درمان CAR-T-cell برای آرتریت روماتوئید و لوپوس شرکت کرده‌اند، «درمان» شده‌اند. او می‌افزاید: «آنها اتوآنتی‌بادی‌هایی که محرک بیماری هستند را از دست می‌دهند و دیگر هیچ علائمی ندارند. این یک چیز کاملاً جدید است که قبلاً مشاهده نکرده بودیم.»

🔹️درمان CAR-T-cell از زمان اولین تأیید برای درمان سرطان‌های خون در سال ۲۰۱۷، به یک درمان روتین برای چندین نوع سرطان تبدیل شده است.

🔹️رهیافت یکی از آخرین بیماری‌هایی است که در آن درمان CAR-T-cell نویدبخش نشان داده است.

🔹️در سپتامبر، «مارکوس نورات»، متخصص گوارش و همکارانش در بیمارستان دانشگاه ارلانگن آلمان، گزارش استفاده از سلول‌های CAR-T برای درمان یک زن ۲۱ ساله مبتلا به کولیت اولسراتیو را منتشر کردند. پس از درمان، او علائم بهبودی را نشان داد که تا ۱۴ هفته تداوم داشت، دیگر به دارو نیاز نداشت و توانست به کار بازگردد. نورات می‌افزاید: «نتیجه کاملاً شگفت‌انگیز بود.» تیم او قصد دارد این درمان را روی چند نفر دیگر آزمایش کند و در ادامه یک کارآزمایی بالینی کنترل‌شده با مشارکت افراد بیشتر طراحی و مطالعه گردد.

🔹️اوایل امسال نیز «بینگ دو»، ایمونولوژیست دانشگاه نرمال شرق چین در شانگهای، و تیمش نتایج یک مطالعه پایلوت CAR-T را با استفاده از سلول‌های ایمنی یک اهداکننده برای درمان لوپوس مقاوم به دارو منتشر کردند. سلول‌های مشتق‌شده از اهداکننده می‌توانند مانند یک نسخه عمومی از درمان CAR-T عمل کنند که قابلیت تولید انبوه داشته و زمان تولید و هزینه‌ها را کاهش می‌دهد. دو سال گذشته، او همچنین در یک مطالعه جهانی اولیه برای درمان دو بیماری نادر و شدید خودایمنی با استفاده از سلول‌های ایمنی مهندسی‌شده و اصلاح‌شده از یک اهداکننده مشارکت داشت.

🔹️در بخشی از آخرین مطالعه، چهار زن مبتلا به نوعی از لوپوس که چندین اندام را درگیر می‌کند، تحت شیمی‌درمانی برای کاهش سطح گلبول‌های سفید خونشان قرار گرفتند و سپس یک تزریق از سلول‌های CAR-T مشتق از اهداکننده دریافت کردند. پس از سه ماه، این زنان دیگر علائمی مانند آرتریت، التهاب رگ‌های خونی و آلوپسی را تجربه نکردند و یکی از آنان در حالت بهبودی قرار داشت و دیگر به هیچ دارویی نیاز نداشت. سه زن دیگر دوز پایینی از استروئیدها را به عنوان درمان نگهدارنده دریافت می‌کنند

https://www.nature.com/articles/d41586-025-03885-w

---------------------------------
💠 مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
💠 Cancer Immunology and Immunotherapy Research Center_ARUMS

🆔️ @CIIRC_ARUMS

🌿✨ کمیته تحقیقات و فناوری دانشجویی دانشکده پیراپزشکی
با همکاری آزمایشگاه جامع تحقیقات و مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی برگزار می‌کند:

🔬 کارگاه سوم: طراحی پرایمر
👨🏻‍🏫 مدرس: دکتر فرهاد جدی
دکترای تخصصی پزشکی مولکولی

📚 بخش تئوری و عملی:
🗓 ۱۰ آذرماه ۱۴۰۴ | ⏰ ساعت ۱۵ تا ۱۸
📍کلاس HIT دانشکده پزشکی

🔗 لینک ثبت نام : Link
💳هزینه ثبت نام: ۵۰ هزارتومان

⚠️ ظرفیت محدود — اولویت با ثبت‌نام زودتر 🔖

📢 فرصتی عالی برای آشنایی با یکی از پرکاربردترین تکنیک‌های مولکولی دنیا!

🆔️@research_co

📌مرگ سلول‌های ایمنی بر اثر فروپتوز: کشف مکانیسم‌های جدید و پنجره‌های درمانی

♦️مقاله‌ی مروری جامع منتشر شده در نشریه معتبر Cell Death & Disease در دسامبر ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که فروپتوز بعنوان یک شکل از مرگ سلولی وابسته به آهن و پراکسیداسیون لیپید، به‌طور دقیق در انواع مختلف سلول‌های ایمنی تنظیم می‌شود و نقش محوری در شکل‌دهی محیط ایمنی در بیماری‌ها دارد. هدف‌گیری این مسیر، فرصت‌های درمانی جدیدی در سرطان، عفونت‌ها و بیماری‌های خودایمنی ارائه می‌دهد.

🔹️سلول‌های سیستم ایمنی بعنوان سربازان خط مقدم سلامت ما هستند، اما مرگ برنامه‌ریزی‌شده آن‌ها به همان اندازه برای حفظ تعادل حیاتی است. این مقاله‌ی جدید توجه را به نقش فروپتوز (ferroptosis) در سرنوشت سلول‌های ایمنی و تنظیم پاسخ‌های ایمنی جلب کرده است. این بررسی نشان می‌دهد که اختلال در این فرآیند می‌تواند محرک کلیدی در ایجاد و پیشرفت بیماری‌های مختلف باشد.

🔹️مطالعه حاضر شبکه پیچیده مسیرهای تنظیم‌کننده فروپتوز و ارتباط آن با متابولیسم سلولی را ترسیم می‌کند. یافته‌ها حاکی از آن است که مکانیسم‌های فروپتوز در انواع سلول‌های ایمنی از جمله گرانولوسیت‌ها، ماکروفاژها، سلول‌های دندریتیک، لنفوسیت‌های T و B و سلول‌های کشنده طبیعی (NK)، تحت شرایط عدم تعادل متابولیسم آهن و تجمع پراکسیداسیون لیپید، به‌طور متفاوتی عمل می‌کنند. این مرگ انتخابی، تأثیر عمیقی بر پویایی محیط ایمنی دارد؛ به‌عنوان مثال، می‌تواند پاسخ‌های التهابی را تشدید یا مهار کند و فرار تومور از نظارت ایمنی را تعدیل نماید.

🔹️نویسندگان با ارائه چشم‌اندازی امیدوارکننده، پتانسیل درمانی هدف‌گیری مسیرهای فروپتوز را در حوزه‌های گسترده‌ای برجسته می‌کنند:

· ایمنی تومور: القای فروپتوز در سلول‌های سرطانی یا تنظیم آن در سلول‌های ایمنی نفوذکننده به تومور، می‌تواند پاسخ ضدسرطانی را تقویت کند.
· عفونت‌های پاتوژنی: مدولاسیون فروپتوز در سلول‌های ایمنی ممکن است به پاکسازی مؤثرتر عوامل بیماری‌زا کمک نماید.
· بیماری‌های التهابی و خودایمنی: مهار نامناسب فروپتوز می‌تواند منجر به التهاب مزمن و آسیب بافتی شود، بنابراین کنترل آن یک هدف درمانی جذاب است.

🔹️پیشرفت‌های اخیر در توسعه داروها و مهارکننده‌های مولکولی کوچک مرتبط با فروپتوز حاصل شده و بر استراتژی‌های نوین درمانی از طریق مداخله در تعاملات «فروپتوز-ایمنی» تأکید دارد.

🔹️نقش تنظیم اپی‌ژنتیک در کنترل فروپتوز نیز حائز اهمیت زیادی است. آنزیم EZH2 (Enhancer of zeste homolog 2)، به‌عنوان یک تنظیم‌کننده اصلی اپی‌ژنتیک، به یک گره محوری ارتباط‌دهنده تنظیم اپی‌ژنتیک، سرطان‌زایی، کنترل ایمنی و فروپتوز تبدیل شده است. این یافته، بینش‌های جدیدی را برای توسعه درمان‌های ترکیبی در ایمنی ضدتوموری ارائه می‌دهد، جایی که مهار EZH2 می‌تواند هم رشد تومور و هم مقاومت آن در برابر فروپتوز را تحت تأثیر قرار دهد.

🔹️درک مکانیسم‌های خاص وابسته به زمینه که فروپتوز در هر زیرمجموعه از سلول‌های ایمنی بسیار مهم بوده و یک مرز تحقیقاتی مهم و ضروری برای بهره‌برداری دقیق و ایمن از این مسیر در کلینیک است. آینده این حوزه، توسعه عوامل تعدیل‌کننده هوشمند فروپتوز و یکپارچه‌سازی آن‌ها با ایمونوتراپی‌های موجود را نوید می‌دهد.

https://www.nature.com/articles/s41419-025-08204-9

---------------------------------
💠 مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
💠 Cancer Immunology and Immunotherapy Research Center_ARUMS

🆔️ @CIIRC_ARUMS

#کارگاه
مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل به مناسبت هفته پژوهش برگزار می‌نماید:

🔰 کارگاه تخصصی بایوپرینترهای سه بعدی، اصول، مبانی و کاربردها

ظرفیت کارگاه: ۱۵ نفر


شنبه ۱۵ آذر ماه ۱۴۰۴

جهت هماهنگی و ثبت نام به ID زیر پیام دهید.

@Ali997710

---------------------------------------
💠 مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
💠 Cancer Immunology and Immunotherapy Research Center_ARUMS

🆔️ @CIIRC_ARUMS

#کارگاه
مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل به مناسبت هفته پژوهش برگزار می‌نماید:

🔰 کارگاه تخصصی آشنایی با نانوذرات دارویی و روش های تهیه آنها

ظرفیت کارگاه: ۱۵ نفر


یکشنبه ۱۶ آذر ماه ۱۴۰۴

جهت هماهنگی و ثبت نام به ID زیر پیام دهید.

@Farhoudi_leila

---------------------------------------
💠 مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
💠 Cancer Immunology and Immunotherapy Research Center_ARUMS

🆔️ @CIIRC_ARUMS

#کارگاه
#نشست
#هفته_پژوهش

مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل به مناسبت هفته پژوهش برگزار می‌نماید:

🔰سلسله کارگاه ها و نشست های تخصصی


آذر ماه ۱۴۰۴

جزئیات برنامه ها در کانال و وبسایت مرکز تحقیقات اطلاع رسانی خواهد شد.
---------------------------------------
💠 مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
💠 Cancer Immunology and Immunotherapy Research Center_ARUMS

🆔️ @CIIRC_ARUMS

#نشست
مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل به مناسبت هفته پژوهش برگزار می‌نماید:

🔰 نشست علمی

ظرفیت: ۱۵ نفر


دوشنبه ۱۷ آذر ماه ۱۴۰۴

جهت هماهنگی و ثبت نام به ID زیر پیام دهید.

@Farhoudi_leila

---------------------------------------
💠 مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
💠 Cancer Immunology and Immunotherapy Research Center_ARUMS

🆔️ @CIIRC_ARUMS

#کارگاه
مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل به مناسبت هفته پژوهش برگزار می‌نماید:

🔰 کارگاه تخصصی روند ثبت اختراع و تکنیک های ایده پردازی

ظرفیت کارگاه: ۱۵ نفر


چهارشنبه ۱۹ آذر ماه ۱۴۰۴

جهت هماهنگی و ثبت نام به ID زیر پیام دهید.

@VAHID18181818
---------------------------------------
💠 مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
💠 Cancer Immunology and Immunotherapy Research Center_ARUMS

🆔️ @CIIRC_ARUMS

#نشست

📌 گزارش تصویری نشست چشم اندازهای نانومدیسین: چارچوب ها و نقشه راه همکاری برای پاسخ به نیاز های درمانی برآورده نشده جهانی به مناسبت هفته پژوهش
---------------------------------
💠 مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
💠 Cancer Immunology and Immunotherapy Research Center_ARUMS

🆔️ @CIIRC_ARUMS

📌سلول‌های CAR7 ویرایش‌شده جهانی: گامی نو برای درمان لوسمی حاد لنفوبلاستیک T-cell

♦️درمان لوسمی لنفوبلاستیک حاد سلول تی (T-ALL) به‌ویژه در موارد عودکننده یا مقاوم به درمان، همواره از چالش‌های بزرگ پزشکی بوده است. برخلاف سرطان‌های سلول B، توسعهٔ درمان CAR-T برای سرطان‌های سلول T با موانع فنی پیچیده‌ای روبه‌رو بوده، زیرا سلول‌های T مهندسی‌شده اغلب یکدیگر را هدف قرار می‌دهند و پیش از اثرگذاری از بین می‌روند.

🔹️در سال‌های اخیر، پیشرفت در فناوری‌های مولکولی امکان طراحی سلول‌های CAR-T «جهانی» را فراهم کرده است؛ سلول‌هایی که بدون نیاز به سلول‌های خود بیمار، از سلول‌های T اهدایی تولید می‌شوند و می‌توانند بدون ایجاد خودتخریبی یا واکنش‌های شدید ایمنی، سلول‌های بدخیم را هدف بگیرند. یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های این فناوری، سلول‌های BE-CAR7 هستند.

🔹️مطالعه حاضر در University College London اجرا شده و در نشریه وزین NEJM در ۸ دسامبر ۲۰۲۵ منتشر شده است.
فناوری انجام‌شده در BE-CAR7 شامل مهندسی سه‌گانه برای ساخت درمانی آماده‌مصرف است.
در این رویکرد، پژوهشگران سه ویرایش ژنتیکی اساسی را با استفاده از ویرایش در ساختار ژنوم سلول ایجاد کردند:

- حذف ژن CD7 برای جلوگیری از حمله متقابل سلول‌های CAR-T به یکدیگر؛

- حذف گیرنده TCRαβ برای کاهش خطر بیماری پیوند علیه میزبان؛

- حذف ژن CD52 برای مقاوم‌سازی سلول‌ها در برابر داروهای شیمی‌درمانی تضعیف‌کننده لنفوسیت‌ها.

🔹️این دستکاری‌ها موجب می‌شود سلول‌های BE-CAR7 بتوانند بدون آسیب به خود، به‌طور اختصاصی سلول‌های لوسمی CD7-مثبت را شناسایی و نابود کنند. ویژگی «آماده‌مصرف» بودن این سلول‌ها نیز امکان استفاده از منبع اهدایی واحد برای بیماران مختلف را فراهم می‌کند.

🔹️طراحی و نتایج کارآزمایی:

در یک کارآزمایی فاز یک، ۹ کودک مبتلا به T-ALL عودکننده یا مقاوم و ۲ بیمار بزرگسال تحت درمان، BE-CAR7 را پس از رژیم لنفودپلتیو استاندارد شامل فلودارابین، سیکلوفسفامید و آلمتوزوماب دریافت کردند.

🔹️یافته‌های کلیدی مطالعه عبارت‌اند از:

۱. بی‌خطربودن قابل‌قبول
هیچ‌یک از بیماران دچار عارضهٔ غیرقابل‌قبول نشدند. سلول‌های CAR7 در خون همهٔ بیماران قابل ردیابی بود.
عوارض شامل موارد زیر بودند:

سندرم آزادسازی سیتوکین از درجه ۱ تا ۴،
راش‌های پوستی گذرا،
سیتوپنی،
عفونت‌های فرصت‌طلب.

۲. کارایی چشمگیر در رسیدن به رِمیشن

تا روز ۲۸، تمام بیماران به رِمیشن کامل مورفولوژیک رسیدند.
از این میان، ۹ نفر (۸۲٪) به رِمیشن عمیق (MRD– یا بسیار پایین) دست یافتند و واجد شرایط پیوند سلول‌های بنیادی شدند.
دو بیماری که باقی‌ماندهٔ قابل اندازه‌گیری بیماری داشتند، به مراقبت منتقل شدند.

۳. پیامدهای پس از پیوند

پیوند آلوژنیک موجب حذف سلول‌های BE-CAR7 و بازسازی سیستم ایمنی از طریق سلول‌های اهداکننده شد.
بااین‌حال، فعال‌شدن مجدد ویروس‌ها شایع بود و سه بیمار دچار عوارض بالینی مهم ناشی از ویروس‌ها شدند.

در پیگیری ۳ تا ۳۶ ماه پس از پیوند:
۷ بیمار از ۱۱ بیمار (۶۴٪) همچنان در رِمیشن پایدار بودند؛
در ۲ بیمار عود بیماری همراه با از دست رفتن CD7 مشاهده شد که نشان‌دهنده مکانیزم فرار آنتی‌ژنی است.

🔹️چشم‌انداز آینده

این مطالعه نشان داد که سلول‌های BE-CAR7 می‌توانند مسیر تازه‌ای برای درمان T-ALL مقاوم یا عودکننده فراهم کنند:
ابتدا با ایجاد رِمیشن، سپس با رساندن بیمار به مرحلهٔ پیوند بود که تنها گزینهٔ درمانی قطعی برای بسیاری از این بیماران است.

🔹️در عین حال، بروز عفونت‌های ویروسی و ظهور سلول‌های سرطانی فاقد CD7 از چالش‌های مهمی هستند که باید در پژوهش‌های آینده، از جمله طراحی CARهای چندهدفه یا تقویت راهبردهای پیشگیری از عفونت، مورد توجه قرار گیرند.

🔹️این کارآزمایی که با حمایت شورای تحقیقات پزشکی بریتانیا، تراست وِلکام و بنیاد خیریه GOSH تأمین مالی شده است، و نقطهٔ عطفی در توسعه درمان‌های سلولی نسل‌جدید محسوب می‌شود و نشان می‌دهد که فناوری ویرایش ژنتیکی می‌تواند افق‌های تازه‌ای در درمان سرطان‌های پیچیده بگشاید.

https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2505478

---------------------------------
💠 مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
💠 Cancer Immunology and Immunotherapy Research Center_ARUMS

🆔️ @CIIRC_ARUMS

📌بررسی پروتکل کلی توموری کردن موش

🔹چرا از مدل‌های موشی استفاده می‌کنیم؟
مدل‌های موشی (cell line xenografts, patient‑derived xenografts, orthotopic, syngeneic, genetically engineered) ابزارهای پایه‌ای در پژوهش تومورشناسی و توسعه درمان‌ها هستند و هر مدل تعادل بین سادگیِ اندازه‌گیری و وفاداری به تومور انسانی را نشان می‌دهد. مروری بر نقش و محدودیت‌ مدل‌های موشی موجود را می‌توانید در مقالات مروری معتبر مطالعه کنید.

🔹انواع مدل توموری کردن به صورت
خلاصه

📍 زیرپوستی (Subcutaneous xenograft)
📎 سلول/قطعه تومور زیر پوست کاشته می‌شود.
📎 مزایا: ساده، قابل تکرار، پیش‌بینی‌پذیر برای ارزیابی سرعت رشد و آزمون دارو.

📎 محدودیت: میکرومحیط متفاوت از بافت اصلی تومور (در نتیجه ترجمه‌پذیری کمتر) (1).

📍ارتوتوپیک (Orthotopic)
📎 پیوند/تزریق در همان اندام منشأ (مثلاً گلیوبلاستوما در مغز).
📎 مزایا: مدل واقعی‌تر از نظر میکرومحیط و متاستاز؛ مناسب برای مطالعه حمله محلی، تهاجم و نفوذ دارو.
📎 نیاز به روش‌های تصویربرداری و تخصص جراحی (2).

📍پیوندِ قطعهٔ تومور انسانی (PDX / Patient‑Derived Xenograft)
📎حفظ ویژگی‌های هیستوپاتولوژیک و ژنتیکی تومور بیمار؛ مناسب برای مطالعات شخصی‌سازی درمان. اما نیازمند حیوانات ایمنودفیسینت و پیچیدگی‌های مدیریتی است(3).

📍مدل‌های ایمنوسالم (Syngeneic) و مدل‌های خودجوش / ژنتیکی
— برای مطالعه پاسخ‌های ایمنی و ایمنوتراپی مناسب‌اند. مدل‌های مهندسی‌شده (GEMMs) نیز برای بررسی کارسینوژنز مفیدند(1).

🔹چطور روشِ مناسب را انتخاب کنیم؟

📍هدف علمی:
📎 اگر فقط «سرعت رشد تومور» و اثربخشی دارو را می‌خواهید → مدل زیرپوستی مناسب‌تر است.
📎 اگر «نفوذ در بافت، متاستاز یا پاسخ ایمنی/خون–مغز» هدف است → مدل ارتوتوپیک، درون‌وریدی یا مدل‌های ایمنوسالم مناسب‌تر است (4).

📍وفاداری به بیماری انسانی:
📎 برای نگهداری ویژگی‌های بالینی و مولکولی تومور → PDX یا ارتوتروپیک .

📍نیاز به سیستم ایمنی فعال:
📎 برای مطالعه ایمونوتراپی از مدل‌های ایمنوسالم یا humanized mice استفاده می‌شود؛ برای پیوند تومور انسانی معمولاً از موش‌های ایمونودفیسینت استفاده می‌شود(5).

📍منابع و پیچیدگی فنی:
📎 روش‌های ارتوتوپیک و جراحی مغز نیاز به تجهیزات تصویربرداری، استریوتاکسی و آموزش جراحی دارد؛ بنابراین محدودیت منابع می‌تواند مدل را تعیین کند.

🔹 معیارهای پایش، اندازه‌گیری و نقاط پایان انسانی (Human endpoints)

📎 اندازه‌گیری رشد تومور معمولاً با کالپر (برای تومورهای زیرپوستی) یا تصویربرداری (MRI/IVIS/CT برای تومورهای داخلی) انجام می‌شود.

📎 تعیین نقاط پایان انسانی براساس معیارهای وزنی، رفتار، زخم پوست، تنفس یا نشانه‌های نورولوژیک — و مطابق دستورالعمل‌های IACUC/مرجع مؤسسه — الزامی است. مقادیر مجاز حداکثر اندازه/حجم و علائم هشدار توسط دستورالعمل‌های معتبر مشخص شده است(6).

📎برای راهنمایی جمعیِ اخلاقی و عملی در طراحی، پایش و اصلاح مطالعات تومور در جوندگان، مجموعه‌‌ای از دستورالعمل‌های کنسرسیومی به‌نام OBSERVE در Nature Protocols منتشر شده که توصیه‌های جامعی درباره آماده‌سازی مواد تومورزا، روش‌های کاشت، علائم بالینی و endpoints ارائه می‌دهد — خواندن این سند برای هر تیمی که مدل‌های توموری اجرا می‌کند ضروری است (7).

🔹نکات ایمنی و اخلاقی

📎 هر مطالعه باید مجوز اخلاقی محلی (IACUC یا معادل) و آموزش آزمایشگاهی مناسب برای تیم جراحی/بیهوشی را داشته باشد
📎 همه مواد زیستی (سلول‌ها / بافت‌های انسانی) باید تست عاری‌ بودن از پاتوژن شوند.
📎 مستندسازی کامل و اجرای توصیه‌های OBSERVE برای رفاه حیوانات الزامی است(8).

✍ خانم حنانه علائی
---------------------------------
💠 مرکز تحقیقات ایمونولوژی سرطان و ایمونوتراپی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
💠 Cancer Immunology and Immunotherapy Research Center_ARUMS

🆔️ @CIIRC_ARUMS