فایل صوتی هفدهمین نشست گروه مطالعات علم و فناوری، چهارشنبه 6 بهمن ماه 1400
سخنرانی دکتر بابک رحیمی، دانشیار ارتباطات، فرهنگ و مذهب دانشگاه یو سی سن‌دیگو با عنوان «آینده‌گرایی، ملاحظاتی درباره تخیلات تکنولوژیک»
با حضور دکتر محمد‌حسین بادامچی

ارائه محمدحسین بادامچی با عنوان «الهیات اجتماعی و ضرورت چرخش عملی: بحثی روش‌شناختی» در نشست الهیات نوین اجتماعی با حضور استاد دکتر محمدتقی سبحانی؛ دفتر تبلیغات اسلامی قم؛ ده بهمن ۱۴۰۰
📍بخش اول

ارائه محمدحسین بادامچی با عنوان «الهیات اجتماعی و ضرورت چرخش عملی: بحثی روش‌شناختی» در نشست الهیات نوین اجتماعی با حضور استاد دکتر محمدتقی سبحانی؛ دفتر تبلیغات اسلامی قم؛ ده بهمن ۱۴۰۰
📍بخش دوم

در #فروغ هفدهم خواهید خواند:

📄 بنیــاد مفقود زنانه روشنفکری و تجدد در ایران
🖊 محمدحسین بادامچی

📄قاعدگی مردان، افسانه یا واقعیت؟
🖊شهرزاد شکری

📄زنان؛ نقطه عطف تحول دینداری
🖊علی اشرف فتحی

📄بحران مردانگی
🖊سروش افخمی

📄تحمیل کلیشه‌های زیبایی بر زنان و مردان
🖊فاطمه توکلی

📄طناب دار مردسالاری بر گردن مردان
🖊 پرستو فرخی

📄سکسیسم در تکنولوژی
🖊محسن حسینی

📑مردان و فمینیسم
🖊شراره دل‌آرام

📄بازی بی‌برنده
🖊سوگند شایان‌فرد

📄سنت مردانه
🖊آنیتا ابراهیمی

📄چرا بیشترین میزان جرم و اعتیاد مربوط به مردان است؟
🖊حمیرا نوری

📄خشونت فارغ از جنسیت
🖊طناز احمدزاده

📄بررسی جایگاه و نقش زنان در انقلاب مشروطه
🖊فرحناز باغانی

📄رابطه‌ی زبان با جنسیت
🖊 محمدمسعود کیایی

📄روز جهانی مرد
🖊 شبنم سیاره

📄جنبش حقوق مردان
🖊ملینا سلطانی

📄اعدام یا صرف‌نظر از شکایت (مصاحبه با شیما قوشه)
🖊مشکات سهیلی
🖊کیانوش بابایان

📄محبوس در برقع
🖊سبا افقه

@Forough_SUT
@anjomanSUT

🔺پیشنهاد کتاب برای نمایشگاه کتاب

این دو کتاب را باید با هم خواند: کتاب نورث و همکارانش را بخاطر توصیف درخشانش از مفهوم «حکومت طبیعی» و نشان دادن این گزاره بنیادین که «هرآنچه از منظری عدالتخواهانه ‌و مدنی فساد نامیده می‌شود، کارآمدترین و اصلی‌ترین بخش‌های عملکرد یک سیستم رانتی و دسترسی محدود است که در زیربنای آن توسط نیروهای امنیتی و نظامی به شیوه‌ای حامی‌پرورانه اداره می‌شود» و کتاب عجم‌اوغلو و رابینسون بخاطر راهبرد مبارزه دموکراتیکی که برای خروج از این سیاهچاله تاریخی ارائه می‌دهند.

در واقع کتاب نورث علی‌رغم توصیف درخشان وضعیت به جهت راهبردی به شدت محافظه‌کارانه، نخبگانی، قانون‌زده و دولت‌گراست و این ضعف راهبردی را در عوض عجم‌اوغلو (بویژه در کتاب مکمل راه باریک آزادی) به خوبی جبران می‌کند و نشان می‌دهد که «بدون توازن قدرت در عمل هرگز طبقه حاکم حاضر به کنار گذاشتن امتیازات انحصاری خود نیست و دقیقا بخاطر همین ضعف قدرت اجتماعی و مدنی و تداوم وابستگی به بزرگان پدرسالار است که انقلاب‌ها در حکومت طبیعی به تکرار و حتی تقویت چرخه شوم الیگارشی منجر می‌شوند»

🔺تداوم برنامه‌ریزی و حکمرانی منهای مردم در مدل توسعه آمرانه در ایران معاصر؛ به بهانه پروژه جامعه‌شناسی سفرهای استانی رییس جمهور در مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری؛ ۱۳ بهمن ۱۴۰۰

🔺میزگرد بررسی رابطه نهاد علم و حکمرانی با حضور

دکتر سعید نریمان
مهندس مهدی خراتیان
دکتر محمدحسین بادامچی

چهارشنبه ۲۰ بهمن ۱۴۰۰ ساعت ۱۶ در محل خانه اندیشه‌ورزان ایران/ به همت مرکز فرهنگ سدید

📽امشب و در دهمین قسمت [نقد] به میزبانی محمد رضوانی‌پور در خانه اندیشه ورزان همراه دکتر میلاد دخانچی، دکتر محمدحسین بادامچی، دکتر تینا امین و جواد موگویی به نقد و بررسی #ضد و #خائن_کشی به ترتیب ساخته #امیر_عباس_ربیعی و #مسعود_کیمیایی خواهیم پرداخت،این برنامه را از دست ندهید!!

🔴این برنامه به شکل #حضوری در #خانه_اندیشه_ورزان برگزار شده و به شکل #مجازی در صفحه اینستاگرام مدرسه براکت جیوگی و اپلیکشن‌های همراه اول (روبیکا و ای گپ) قابل دسترسی خواهد بود.

🔻حضور در این جلسه برای عموم آزاد و رایگان است و محفلی جذاب برای اهالی سینما دوست خواهد بود.

ساعت ۲۱:۳۰ منتظرمون باشید✌🏻

#فیلم #جشنواره_فجر #فجر_۱۴۰۰ #براکت_جیوگی

💢مناظره جنجالی دخانچی،موگویی و بادامچی!

⁉️فیلمی که از نظر دخانچی بهترین فیلم این جشنواره است!

برای دیدن این اپیزود از براکت نقد کلیک کنید.

صداقت یا حقیقت؟

🔴در عالم دین و اندیشه و سیاست چالشی همیشگی بر سر این است که «فلانی درست می‌گوید» و «آن یکی راست نمی‌گوید» و «حق با فلانی است»... اما عجیب که تفاوت بنیادینی که عقل سلیم مردمان عادی از این واژگان برداشت می‌کنند و آنچه نخبگان و اهالی علم و اندیشه دانشگاهی و حوزوی و روشنفکران از آن می‌فهمند تا کنون کمتر مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است.

🔴در واقع مسأله اینجاست که به محض اینکه پرسش از «راستی و درستی و صدق» فکر و عملی به میان می‌آید، اهل نظر در یک ترفند پنهان و زیرکانه بحث را از «قلمرو عمل» به «قلمرو نظر» جابه جا کرده بحث از صدق را که بحثی عملی و همه فهم است به بحث از «حقیقت» که بحثی نظری و آریستوکراتیک است منتقل می‌کنند. اینچنین می‌شود که در قرنها الهیات و فلسفه سیاسی اسکولاستیک و اخیراً ایدئولوژیک ما خروار خروار بحث متافیزیکی و معرفت‌شناختی درباره «گزاره صادق و کاذب» و «ظن و یقین» هست ولی درباره «راستگویی و دروغگویی» هیچ نیست.

🔴مسأله فراتر از این اینجاست که اگر نیک بنگریم صداقت در گفتمان حقیقت جایی ندارد، چرا «حقیقت» فی نفسه چنان ارزشی دارد که در قاموس آن «صداقت» رنگ می‌بازد و بالاتر آنکه برای «صیانت از حقیقت» در بسیاری اوقات «کذب و بی‌صداقتی» مباح و حتی مستحب و واجب شمرده می‌شود. حتی چالش «حقیقت‌گرایی و حقیقت‌اندیشی» با فضیلت اخلاقی و سیاسی در جایی بسیار عمیقتر پنهان شده، آنجا که «حقیقت» خشونت را مجاز و مشروع و حتی واجب می‌کند و حتی با بازی با کلمه «حق» و انتقال آن از حوزه حقوق به معرفت‌شناسی، حقیقت را معیار «حقوق آدمی» یا به تعبیر بهتر «انسان شمردن آدمیان» قرار می‌دهد و جان بیرون‌ماندگان و محذوفان و مطرودان «قلمرو حقیقت» را بی‌ارزش، و حیات و ممات آنها را مرهون منت و صدقه‌ی اقلیت نجبا و اشراف اهل حق می‌پندارد.

♦️اما صداقت (که گمان می‌کنم در یک سوء تفاهم اساسی بسیاری از آیات قرآن درباره آن و نه درباره حقیقت است) نه صفت گزاره‌های ذهنی، که ملکه خلق و قلب و عمل آدمی است. در صداقت مسأله مسأله صدق و کذب گزاره ها و تطابق آنها با ذات استعلایی نیست، مسأله «روراستی» و نبود کژی در قلب است. همان چیزی که در پیامبران بزرگ و امامان و مصلحان هرجنبده‌ای از انسانهای له شده زیر پای اشراف اهل حق را شیفته خود می‌کرد و نفس وجود آن در قلب یک شهروند، بزرگترین چالش امنیت ملی برای رژیمهای حقیقت محسوب می‌شد تا هرآنچه دارند هزینه کنند تا «صداقت» از گوشه گوشه های چنین جامعه‌ای ریشه‌کن شود. اینجاست که آشکار می‌شود نام «علی» چه رمزی است که قرنها در این دیار دوام آورده و «صادق مردمان این دیار ایران‌نام» چه بزرگ‌مردان و زنانی هستند...


مطلب مرتبط:
📍حقیقت، آزادگی و زنانگی
📍درباره چرخش عملی در روش‌شناسی علوم اجتماعی ایرانی
📍درباره ضرورت چرخش عملی در الهیات

🔺برنامه همایش فرهنگ و دانشگاه / دوشنبه تا چهارشنبه دوم تا چهارم اسفند/ موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی b2n.ir/Iscs

🔺در پنل روز سه‌شنبه ساعت ۱۵ تا ۱۷ این همایش مقاله‌ای با این عنوان را ارائه خواهم کرد:

📍تغییر قرارداد اجتماعی دانشگاه ایرانی از علمی-فرهنگی به فناوری-اقتصادی در دهه نود شمسی و ضرورت تغییر استراتژی در نهادهای فرهنگی

🔺چکیده مقاله شفاهی: دانشگاه ایرانی در دهه هفتاد و هشتاد شمسی بیش از هرچیز چه از سوی دانشجویان و خانواده هایشان، چه از سوی اساتید و کارکنان دانشگاه و چه از سوی مسئولان و سیاستگذاران آن، نهادی علمی-فرهنگی شمرده می شد که آموزش، پژوهش و فرهنگ، کلاس و مقاله و کانونهای فعال دانشجویی سه رکن اصلی و ارزشمند آن تلقی می شدند، اما همانطور که گزارش آنکتاد (2016) و یونسکو (2021) از تحولات دانشگاه ایرانی بیان می کند این تصویر در ده سال اخیر به کلی دستخوش تغییر شده است و اینک ارزشهای نوین فناوری، نوآوری، کسب و کار، اقتصاد دانش بنیان، استارت آپ، بازار و ارزش افزوده اقتصادی به ارزشهای پیشروی دانشگاه های برتر و مراکز بالادستی سیاستگذاری علم و تکنولوژی کشور تبدیل شده است. پرسش اینجاست که آیا دیدگاه سنتی جداانگاری فرهنگ از علم و تکنولوژی می تواند در شرایط کنونی نیز ادامه یابد؟ در این مقاله شفاهی می کوشم که استراتژی فرهنگی نوینی تحت عنوان «سیاستگذاری فرهنگی-اجتماعی تکنوساینس» پیشنهاد کنم که باید در تمایز از رویکردهای علوم انسانی و مهندسی و مدیریت و سیاستگذاری گذشته، بر پایه مطالعات اجتماعی و فرهنگی تکنولوژی و نوآوری استوار شود.

🔺صوت مقاله شفاهی «تغییر قرارداد اجتماعی دانشگاه ایرانی از علمی-فرهنگی به فناوری-اقتصادی در دهه نود شمسی و ضرورت تغییر استراتژی در نهادهای فرهنگی»/ ارائه شده در همایش فرهنگ و دانشگاه / سوم اسفند ۱۴۰۰/ موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی

📍لینک چکیده و پاورپوینت ارائه

🔺درباره بنیانهای نظری بلوک شرق جدید

📍برای شناخت روسیه پوتین و البته موقعیت خودمان پس از چرخش جمهوری دوم به شرق خواندن کتاب «تئوری چهارم سیاست» نوشته الکساندر دوگین (۲۰۰۹) که در سال‌های اخیر بعنوان سخنران مراسم ۲۲ بهمن به ایران دعوت می‌شود لازم است. در صفحه ۱۷۵ این کتاب بر پایه نظریه نازیستی فضاهای بزرگ رایش، ضرورت حرکت روسیه به سمت اوکراین مطرح شده است:

🔖 اشمیت جهانی را می دید که از "امپراتوري ها"، "فضاهاي بزرگ"، "رایش ها" تشکیل شده است. با
کاربرد دیدگاه هاي او در عصر معاصر، به خوبی می توان در آینده "امپراتوري" آتلانتیکی (با ایالات متحده در
مرکز آن)، "امپراتوري" آسیایی (با فرماندهی چین پس از جنگ جهانی دوم)، "امپراتوري" اروپایی (مطابق با اندیشه هاي اشمیت)، و بالاخره، "امپراتوري" اورآسیایی را از یکدیگر مجزا کرد. اشمیت خود را به عنوان ناظر امپراتوري اروپایی می دید...
اورآسیایی ها اساس جهان بینی مشابهی را طراحی کردند. آن ها فقط از روسیه به جهان می نگریستند. روسیه به تازگی بخش هاي بزرگی از "فضاي بزرگ" خود
را از دست داده است، اما بتدریج در سمت اروپایی حرکت می کند که ابتکارات همگرایی گویاي این امر است.

جوکر یا اسکوئید گیم؟

1️⃣اولین بار اسم «جوکر» را در معنای جدید آن بعنوان اسم برنامه‌ی طنزی ساخته احسان علیخانی که این روزها در شبکه نمایش خانگی پخش می‌شود از زبان هم‌کلاسیهای دخترم وقتی سرویس مدرسه‌شان بودم شنیدم. شکل و شمایل بازی «خنداندن و نخندیدن» برای بچه‌ها جذاب است و من هم به اصرار دخترم چند قسمتی را دور هم دیدیم. اسم بی‌مسمای برنامه یعنی «جوکر» که هیچ سابقه کاربردی در زبان فارسی ندارد و بوضوح به زور به جای زیرعنوان «لطیفه‌گو» چپانده شده بود تا معنای انقلابی جوکر تاد فیلیپس را در خاطره‌ها کمرنگ کند، از همان ابتدا معلوم می‌کرد که با یک طنز معمولی مواجه نیستیم. در واقع از همان یکی دوبار اول معلوم شد که اساساً با طنز و خنده‌ای ایرانی به سبک مهران مدیری و رامبد جوان و رضا عطاران روبرو نیستیم. چیزی عجیب تلخ‌ و به غایت مخرب برای کودکان در پس این نمایش پنهان بود. چیزی از جنس اسکویید گیم (سریال بازی مرکب).

2️⃣خنده در زیست‌جهان ایرانی نوعی تکنیک روانی بسیار هوشمندانه برای مقاومت در برابر هجوم تیرگی و ضعف و خوف و فلاکتِ روزگاران سیاه و نکبت‌بار است که جای کوچکی برای زنده‌گی، برای زنده ماندن، برای تنفس را حفظ می‌کند. چیزی شبیه به تکنیکی که جی کی رولینگ در دنیای هری پاتر برای مقابله با ترسناکترین هیولاها به جادوگران اهل مقاومت می‌آموزد (که برای مبارزا با هیولا، او را کاریکاتوری کنید و به آن بخندید) یا کاری که آن مرد یهودی در فیلم بی‌نظیر «زندگی زیباست» در اردوگاه نسل‌کشی نازی‌ها با به طنز کشیدن محیط و خندادن فرزندش می‌کند تا از او دربرابر موج سبعیت و قساوت محافظت کند. همین خنده که کاخ عنکبوتی ستم را به سخره می‌گیرد، جوهر سیاسی زهرداری است که جوکری انقلابی می‌سازد که تنها اپوزوسیون انقلابی گاتامی است که بر قساوت و جنایت بنا شده و بتمن حافظ آن است.


3️⃣اما علیخانی در تلاش برای بومی کردن جوکر تدفیلیپس با زمینه و زمانه کنونی ایرانی به گمان من بسیار عالی عمل کرده، وقتی «جوکر» را به «اسکویید گیم» استحاله کرده است. علیخانی خنده را از یک «اکت آزاد و فراگیر و صادقانه مقاومت فرودستان» به «تکنیک ریاکارانه حذف رقیب توسط فرادستان برای دستیابی به جایزه بزرگ» تبدیل کرده است. «تلخی زهرآگین» خنده‌های پشت جوکر علیخانی از جنس «تلخی شیرین» خنده‌های طنز مهران مدیری نیست، چرا که هیچ صداقتی در آن نیست. خنده همچون گریه از صادقانه‌ترین رفتارهای آدمیست که چون دوگانگی و نقاب چهره را از درون می‌شکند، میان دیگر آدمیان نیز فراگیر می‌شود و تسری می‌یابد. خنداننده‌ی صادق، شعفی را که درون خود دارد با دیگران به اشتراک می‌گذارد، اما لطیفه‌گوی علیخانی (مثل روضه‌خوان صفوی شریعتی) صاحب قلبی سیاه است که بیشترین انرژی او مصروف این می‌شود که میان قلب و چهره‌اش دیواری آهنی بکشد. از همینروست که هرکس لحظه‌ای منافق نباشد بازنده این اسکویید گیم فانتزی است. خنده‌ی جوکر علیخانی، خنده سیاهی است که آدمی را از تو می‌خورد، همانطور که یکی از فینالیستهای اسکویید گیم عمق ویرانگری این خنداندنهای کثیف را که نمادی از تظاهرات روزمره‌ی طبقه کفتارصفت همیشه برنده ایرانی است، به بیانی زیبا چنین بازگو کرد: «حس می‌کنم که حیوانم. گویی چیزی از آدم بودن در من باقی نمانده»...

معمای بازتولید خشونت و‌ پدرسالاری و ارعاب در موقعیت مقاومت ضداستعماری
درباره کتاب «اسلام‌گرایی، سومین جنبش مقاومت رادیکال» نوشته ارنست نولته

🔴همیشه فکر می‌کردم که چرا با اینکه در ایران همه گروه‌های سیاسی مخالفین خود را به عنوان لیبرال و غربزده طرد و نابود می‌کنند چرا اینقدر فکر آزادی ‌و عدالت و دموکراسی و سنت تفکر حقوقی و دفاع از شهروندی و حتی دفاع از آزادی بازار در ایران نحیف و حتی معدوم است و عمده طیفهای سیاسی در ایران جمعیا پدرسالارانه و قیم‌مآبانه و دولت‌گرایانه‌ و نخبه‌مآبانه می‌اندیشند. (ن.ک مقاله شفاهی یک قرن دولت پدرسالار در ایران و ضرورت چرخش زنانه) ارنست نولته در این کتاب به گمان من پاسخ مناسبی به این پرسش داده است.

🔴در واقع مساله به موقعیت خاص «مقاومت کشورهای پیرامونی در برابر لیبرال-دموکراسی استعمارگر» مربوط است که همچون سیاهچاله‌ای در تمدید چرخه شوم الیگارشی عمل می‌کند. نولته با طرح استادانه شباهتهای میان جنبش‌های مقاومت کمونیستی، فاشیستی و اسلامیستی بخوبی نشان می‌دهد که جنبش‌های استقلال‌طلبانه ما مسلمانها همواره در ائتلاف با فاشیسم و کمونیسم و خشونت هویت‌گرایانه کوشیده در برابر قدرت استعماری غرب بایستد.

🔴نکته بسیار جالب دیگر کتاب معرفی صهیونیسم بعنوان اولین جنبش مقاومت دینی مدرن و نقش اساسی تشکیل دولت اسرائیل در ایدئولوژیک شدن اسلام مقاومتی در قرن اخیر است. در واقع با خواندن این کتاب به خوبی روشن می‌شود آنچه که در خوانشهای متافیزیکی و الهیاتی و فلسفه تاریخ به عنوان تقدیر ازلی و ابدی بسط حکومت دینی از آدم تا امام موعود تلقی می‌شود، چیزی بیش از واکنشی کاملا زمان‌مند و مکان‌مند به اوضاع زمانه نیست، واکنشی که از قضا یهودیان در صورت‌بندی الهیاتی-سیاسی آن پیشگام بوده‌اند و با توجه به تحرکات اخیر پوتین به نظر می‌رسد کلیسای رومی ارتدکس روسیه نسل بعدی آن محسوب می‌شود.

♦️با توجه به همین موقعیت پاردوکسیکال مقاومت است که طرح روی جلد نسخه فارسی کتاب که تصویر یک زن مجاهد برقع‌پوش مسلح است، بسیار معنادار به نظر می‌رسد. مقاومت در برابر استعمارگر بیرونی که خود موقعیتی زنانه است، لاجرم خود بازتولید‌کننده پدرسالاری درونی است. نولته راه‌حلی بر این معما نمی‌یابد اما به گمان من «مقاومت زنانه» می‌تواند تنها پاسخ ممکن به این موقعیت دشوار تاریخی باشد.

🔺صوت میزگرد بررسی رابطه نهاد علم و حکمرانی با حضور

دکتر سعید نریمان
مهندس مهدی خراتیان
دکتر محمدحسین بادامچی

برگزار شده در چهارشنبه ۲۰ بهمن ۱۴۰۰ ساعت ۱۶ در محل خانه اندیشه‌ورزان ایران/ متن کامل در سایت فرهنگ سدید

رابطه نهاد علم و حکمرانی در ایران
بریده‌ای از نشست

🔺…اما این ساختار بعد از انقلاب ادامه پیدا نمی‌کند. با وقوع انقلاب فرهنگی، طبقه نخبگان رژیم قبلی، به طور سیستماتیک کنار گذاشته می‌شوند، البته این اتفاق منطقی است. چون دستگاه نخبگانی رژیم شاه تحت سلطه پروژه نوسازی استعماری معنا پیدا می‌کرد و چیزی هم به نام تولید دانش در آن وجود نداشت. بلکه ارتباط موجود بین نهاد علم و حکمرانی، نوعی از فرآیند‌های انتقال دانش تکنیکال از متروپل به پیرامون بود. اما شکاف بین طبقه نخبگان و حکومت بعد از انقلاب اسلامی، به این دلیل است که نظام نتوانست نسبت خود را به درستی با طبقه نخبگان مشخص کند و به نظر من این مسأله تا همین امروز ادامه داشته است. شاهد ادعای بنده تداوم نهادی به نام شورای عالی انقلاب فرهنگی است. یعنی یک پروژه‌ای که قرار بود به سرعت انجام شود، در ابتدا منجر شد به تعطیلی دانشگاه‌ها به مدت ۲ سال، و بعد تبدیل به نهادی شد که موجودیت آن به ۲۰ سال و بعد ۴۰ سال دیگر تمدید شد و اکنون هم در گام دوم به دستور رهبری ضرورت تداوم آن دستور کاری جدی است؛ بنابراین نهاد دانشگاه که طبق الگوی غالب نوسازی اقتدارگرا در ایران قرار بود متولی تولید علم مدرن -که در معنای ایرانی آن دانش تکنیکال نوسازی تکنوکراتیک بالابه پایین است- و نخبگان قدرت در سازمان اداره دولتی باشد به مدت ۴۰ سال به یک مسأله اساسی برای نظام تبدیل شده و موضع مشخصی در قبال آن اتخاذ نشده است.

🔺پس اساساً انتظار تاثیرگذاری سیاسی و سیاستی و معطوف به قدرت و هر نوعی از جریان‌سازی‌های اجتماعی و سیاسی از نهاد دانشگاه و علم در ایران غلط است. به دلیل اینکه ساختار و کانالی برای ورود و دخالت نهاد علم در نظام تعریف و تعبیه نشده است. با این اوصاف این سؤال پیش می‌آید که آیا قطع بودن رابطه ارگانیک دانشگاه و نظام به معنای فقدان هرگونه رابطه‌ای میان علم و حکمرانی است؟ پاسخ منفی است: به عقیده من، بعد از انقلاب ما با یک ساختار دوطبقه ویلسونی، تفکیکی میان «سیاست» politics و «سیاستگذاری» policy را مشاهده می‌کنیم که باعث بوجود آمدن دو طبقه از نخبگان قدرت در جمهوری اسلامی می‌شود. (دقت کنید که این‌ها متمایز از نخبگان تحصیلی و دانشگاهی هستند که قبل از این درباره‌شان صحبت کردم) یک لایه‌ی بالاتر یعنی لایه سیاسی و فوقانی که در آن سیاست‌های کلی نظام مدون می‌شود. این لایه با ترکیبی از وجوه الهیاتی، امنیتی و ایدئولوژیک، متشکل از سه گروه روحانیون، نظامی-امنیتی‌ها و گروه محدودی از نیرو‌های سیاسی-ایدئولوژیک فعال از ابتدای انقلاب بوجود آمده‌است. در این لایه مسأله‌ی باز و پرسشی وجود ندارد که نیازی به پاسخ و تولید دانش داشته باشد، پاسخ‌ها همه از پیش آماده هستند و به نظر بنده در این ۴ دهه اخیر امکان طرح پرسش هم در این لایه وجود نداشته است -که چرایی آن خود نیاز به تحلیل مستقل دارد-. به‌همین خاطر است که رئیس شورای نگهبان ما که یک نهاد مهم در طبقه سیاسی فوقانی است، قریب به ۱۰۰ سال عمر دارد و هنوز بر مسند ریاست است. به همین ترتیب مسائل پژوهشی، نهادسازی دانشی و گردش نخبگان در این لایه معنایی پیدا نمی‌کند و موضوعیت ندارد.

🔺در لایه پایین‌تر یعنی لایه سیاستگذاری، دانش‌هایی که بیشتر جنبه تکنیکال دارند، درحال تولید یا بهتر بگویم انتقال و مونتاژند که با یک نوع بازخوانی از علم و تکنولوژی و برنامه‌ریزی مدرن در چهارچوب و عناوینی جدید ارائه می‌شوند و به دلیل همین ویژگی و کارکرد تکنیکال آن‌ها در خدمت قدرت، بسیار به الگوی حاکم در دوران پهلوی شبیه‌اند. مسئولیت اصلی این نهاد‌ها تولید دانش‌های تکنیکال در حوزه سیاستگذاری است، تا کارگزاران یا تکنوکرات‌هایی را تربیت کنند که در چهارچوب سیاست‌های کلی نظام اثرگذار باشند و فعالیت کنند. نسلی از دانشگاه‌های دینی مثل دانشگاه امام صادق (ع)، دانشگاه‌های نظامی مثل دانشگاه دفاع ملی، مراکز نزدیک به ستاد‌های توسعه‌ای دولت مثل دفتر همکاری‌های ریاست جهموری و اخیراً اندیشکده‌ها در این دسته قرار دارند. در این لایه علمی تولید نمی‌شود بلکه با تمهیدات تکنیکال در جهت اجرایی شدن سیاست‌های کلی مواجه هستیم.

♦️هدف بنده از طرح این مباحث، مشخص کردن زمینه بحث بود، که بحث با بررسی‌های کلی درباره رابطه علم و حکمرانی به بیراهه نرود و مشخصاً به سراغ واقعیت تاریخی و الگو‌های مستقر خودمان برویم. رابطه نهاد علم و حکمرانی در قبل و بعد از انقلاب، به عقیده من بیشتر از چیزی که گفته شد نبوده است.


متن کامل در
بخش اول
https://farhangesadid.com/0001eO

بخش دوم
https://farhangesadid.com/0001en

صوت در
https://news.1rj.ru/str/IslamicLeft/1230

🔺گزارش مکتوب سه نشست مطالعات فناوری زیر در این خبرنامه آمده است:

- نقد و بررسی کتاب فلسفه سیاسی تکنولوژی اطلاعات با حضور مؤلف دکتر اسلامی
- نقد و بررسی کتاب ذهن برتر از ماشین با حضور مترجم یاسر خوشنویس
- نقد و بررسی کتاب فیلسوفی در تعمیرگاه با حضور مترجم کمیل سوهانی