نخستین کوشش روان‌شناسی برای ربط دادن رویدادها به رفتار، رویکرد تداعی‌گرایی ادوارد ثورندایک (۱۸۷۴-۱۹۴۹) است. وی در رویکرد متفاوت خود، تداعی بین تأثیرات حسی و تکانه‌های عملکرد را اتصال یا پیوند نامید. ثورندایک با آزمایش‌های فراوان روی حیوانات، اساسی‌ترین شکل یادگیری را از راه آزمون و خطا می‌دانست.


@MathEduReview

اعتقاد مشخص ثورندایک درباره یادگیری در کلاس درس آن بود که کلاس باید دارای نظم و ترتیب بوده و هدف‌های آن به‌روشنی تعریف شده باشند.

این هدف‌های آموزشی باید در حد توانایی پاسخ‌دهی یادگیرنده باشد و به واحدهای قابل کنترل تقسیم شوند تا وقتی یادگیرنده پاسخ مقتضی می‌دهد، معلم بتواند وضع خوشایندی برای او تدارک ببیند. وی معتقد بود که باید یادگیری از ساده به پیچیده پیش می‌رود.


@MathEduReview

بوریس اسکینر (۱۹۰۴-۱۹۹۰) به‌عنوان یکی از سرشناس‌ترین روان‌شناسان رفتارگرا محسوب می‌شود. نظرات وی جنبه‌های مشترک فراوان با نظرات رفتارگرایان پیش از او دارد. او نیز مانند ثورندایک، علاقه فراوانی برای به‌کار بستن نظریه یادگیری خود در آموزش‌وپرورش داشت.


@MathEduReview

به اعتقاد اسکینر، بهترین شکل یادگیری در حالتی است که:

1⃣ اطلاعاتی که قرار است آموخته شود، در گام‌های کوچک ارائه شوند؛

2⃣ به یادگیرندگان بلافاصله درباره یادگیری‌شان بازخورد داده شود؛

3⃣ یادگیرندگان بتوانند با سرعت متناسب خود، یاد بگیرند.


@MathEduReview

اسکینر هم‌چنین ابداع‌کننده یادگیری برنامه‌ای بود که شامل ویژگی‌هایی است که به اعتقاد وی «موجب بهترین صورت یادگیری می‌شود»، یعنی گام‌های کوچک، پاسخ‌دهی آشکار، بازخورد فوری، و سرعت تعریف شده برای هر فرد است که با تکرار و تمرین انتظار داشت به نتیجه مطلوب یعنی پاسخ به محرک‌ها (پرسش‌ها) برسد.

وی بر این اساس ماشین تدریس را معرفی کرد. ایده‌ای که بعدها به‌عنوان عمل معلم تعبیر شد.


@MathEduReview

مهم‌ترین ویژگی کلاس‌های متداول، تأکید بر «دقت» و «تمرکز» دانش‌آموزان است.

@MathEduReview

بررسی اجمالی دنیای مدرسه‌ای، تأثیر عمیق مبانی نظری رفتارگرایی بر محیط‌های آموزشی را نشان می‌دهد. بیشتر رویدادهای سنتی تدریس، تحت نفوذ رفتارگرایی است. برای نمونه، مفهوم «آموزش جهت‌دار» مثال بارزی از مدل‌های رفتارگرایی برای یادگیری است؛ یا استفاده از امتحان‌ها برای اندازه‌گیری رفتار قابل مشاهده؛ استفاده از تشویق و تنبیه در نظام مدرسه‌ای؛ تجزیه فرایند آموزش به «شرایط یادگیری» که توسط رابرت گانیه (۱۹۱۶-۲۰۰۲) ارائه شده است.


@MathEduReview

«تدریس علم نیست، بلکه هنر است. اگر تدریس علم بود، بهترین روش تدریس وجود داشت و همه باید مانند آن تدریس می‌کردند. اما چون تدریس علم نیست، آزادی عمل بسیار و احتمال بیشتری برای توجه به تفاوت‌های فردی وجود دارد.»
George Pólya; 1969



@MathEduReview

جورج پولیا (۱۸۸۷-۱۹۸۵)

@MathEduReview

مهم‌ترین انتقاد از رفتارگرایی، توسط روان‌شناسان «گشتالت» با تأکید بر اشتباه‌هایی بود که نظام‌های آموزشی متکی بر رفتارگرایی با آن درگیر شده بود. سه نمونه از این اشتباه‌ها را برمی‌شماریم:

❌ نخست، کوشش برای تجزیه یک موضوع علمی، با هدف درک بهتر آن؛
🔺 که موجب از دست رفتن کلیت موضوع می‌شود.

❌ دوم، روش‌های "تکرار و تمرین"؛
🔺 که به‌نظر گروهی از نظریه‌پردازان، تفکر ریاضی را نابود می‌کند.

❌ سوم، آموزش طوطی‌وار؛
🔺 که ارزش علمی ندارد و دانش‌آموز بدون درک مطلب، به بطن ریاضیات مورد مطالعه نخواهد رسید.


@MathEduReview

هر چند گشتالتی‌ها ضربات مهلکی بر باورهای حاکم بر نظام‌های آموزشی وارد کردند، اما از آنجا که این مخالفت‌ها با ارائه راهکارهای عملی همراه نشد، نتوانستند تأثیر چشم‌گیری بر جریان آموزش مدرسه‌ای داشته باشند.

برخلاف گشتالت‌ها، ساخت‌وسازگرایان روش‌های عملی متعددی ارائه کردند و چشم‌انداز روشنی پیش روی معلمان گسترده‌اند.


@MathEduReview

ساخت‌وسازگرایان معتقدند فرد خودش درک و دانش خویش را از محیط می‌سازد و این کار را طی تجربه‌های خود و بازتاب بر آن انجام می‌دهد. یادگیرنده زمانی که با چیز جدیدی مواجه می‌شود، باید آن را با تجربه‌ها و ایده‌های قبلی خود انطباق دهد. در این روند، ممکن است عقیده‌ها تغییر کند، یا داده‌های جدید به‌دلیل نامربوط بودن با اطلاعات قبل کنار گذاشته شوند...


@MathEduReview

معرفی بیشتر ساخت‌وسازگرایی و راهکارهای عملی آنان به بعد موکول می‌شود. در عین حال، بررسی موشکافانه نظریه‌های یادگیری، با تمام اهمیت آن، بر عهده خواننده علاقه‌مند گذاشته می‌شود که می‌تواند برای مطالعه بیشتر به منابع کلاسیک مراجعه کند.

تنها به این مختصر بسنده می‌شود که اگر نظریه‌های یادگیری را روی یک طیف باشند که در یک طرف آن رفتارگرایی قرار گرفته باشد، در سر دیگر این طیف، ساخت‌وسازگرایی واقع شده است.


@MathEduReview

.


بررسی پاسخ شما به
✅ خودآزمایی ❎



پنج پرسشی که پیش‌تر در خودآزمایی مطرح شد، ناشی از دیدگاه رفتارگرایی است که در همه موارد "موافق" با آن هستند و بخشی از زیربنای نظام‌های آموزشی است.

در تقابل با آن، دیدگاه ساخت‌وسازگرایی قرار دارد. معتقدان به این‌ دیدگاه در هر پنج پرسش این خودآزمایی با آن "مخالف" هستند.


@MathEduReview

تصویری از یک کلاس درس مبتنی بر روش‌های پیشنهادی ساخت‌وسازگرایان...

@MathEduReview

پیش از آن که رویکرد ساخت‌وساز‌گرایان و راهکارهای آموزشی آنان را معرفی کنیم، لازم است به «ماهیت ریاضیات» توجه کنیم.

این که ریاضیات را «چه» می‌دانیم، روی این که آن را «چگونه» تدریس کنیم، تأثیر مستقیم دارد.


@MathEduReview

دو باور کلی برای ماهیت ریاضیات و «چیستی» آن پیش روی ما هست:

1⃣ ریاضیات با همه تنوع آن، اصالت ذاتی دارد و نظم جهان پیرامون ما و کارکرد آن بر این اساس است؛

2⃣ ما بر اساس تجارب، مشاهدات و استنتاج خودمان از جهان، ریاضیات را می‌سازیم. به همین دلیل «یکتا» نیست.


@MathEduReview

دیدگاه 1⃣ :
ما را «کاشف» ریاضیات می‌داند.

➖  🆚   در مقابل   🆚  ➖

دیدگاه 2⃣ :
ما را «خالق» ریاضیات می‌داند.


@MathEduReview

روش تدریس و شاید حتی محتوای درس ریاضیات، به باور ما نسبت به ماهیت ریاضیات بستگی دارد.


@MathEduReview

📣 دو دیدگاه رفتارگرایی و ساخت‌وسازگرایی به‌عنوان رویکردهای آموزشی مدافعان و منتقدانی دارند.

با مقایسه نگرش این دو دیدگاه، در مفاهیم پایه‌ای آموزش، این امکان فراهم می‌شود تا تفاوت روش‌های آموزشی مبتنی بر هر یک را دریابیم.


@MathEduReview