⭕️ فراخوان مطالعه و بررسی کتاب

مدتی است که با چند نفر از دوستان مشغول نگارش کتابی در زمینه مفاهیم بنیادی علم هستیم. در این کتاب سعی داریم مفاهیم عمیق علوم مدرن را به بیانی ساده و با رویکرد فلسفی برای دانش آموزان دبیرستانی ارائه نماییم. خوشبختانه نسخه اولیه کتاب آماده شده و قصد داریم برای بررسی نهایی و گرفتن بازخورد، به صورت محدود چند نفر از عزیزان علاقمند و آشنا به زبان انگلیسی آن را مطالعه و بررسی نمایند.

در صورت تمایل میتوانید از طریق آیدی زیر هماهنگ نمایید. همچنین ممنون خواهیم شد اگر دانش آموز یا دانشجوی مستعدی را میشناسید معرفی بفرمایید.

🔹 @Saeed_Ansarifard
🆔 @QMproblems

با سپاس فراوان از لطف و همکاری شما عزیزان، تعداد افراد داوطلب به حد کافی رسید. 🙏

⭕️ بیسیم فوق نوری ذرات کوانتومی: از کل کل علمی اینشتین تا نوبل ۲۰۲۲

در نظریۀ کوانتوم، حالت کوانتومی (یا تابع موج) موجودی فراتر از ذرات است. تابع موجِ یک ذره میتواند در فضا پخش شده، به دو یا چند قسمت مجزا تقسیم شود و با خودش برهمنهی و تداخل کند. در نهایت نیز توصیف آمار ذرات و رفتارشان از طریق حالت کوانتومی آنها پیشبینی میشود. گویی علاوه بر ذرات، موجودی دیگر نیز وجود دارد که منشأ تمام عجایبی است که در دنیای کوانتومی مشاهده میکنیم.

یکی دیگر از عجایبی که تابع موج کوانتومی پدید می آورد زمانی است که میخواهیم دو یا چند ذره را بوسیلۀ حالت کوانتومی آنها توصیف کنیم. در این صورت دیگر نمیتوان به سیستم چند ذره ای به عنوان مجموعه ای از ذرات مستقل نگاه کرد و سیستم را به اجزای آن تقلیل داد. گویی تمام ذرات بوسیلۀ یک بیسیم نامرئی و فوق نوری با یکدیگر در ارتباطند. این ویژگی مجالی بود برای اینشتین تا بتواند ناخرسندی خود از نظریۀ نیلز بور را در قالب بیان محکم ریاضی به ظهور برساند. پارادوکس EPR نامی است که بر این تناقض مطرح شده توسط اینشتین گذاشته شده است. قبلا در این متن و این ویدیو به این مسئله پرداختیم.

خلاصه اینکه اینشتین نشان داد اگر قواعد کوانتوم از جمله توصیف ذرات با تابع موج و اصل عدم قطعیت را بپذیریم، در اینصورت یا نظریه کوانتوم ناقص است و یا ذرات بایکدیگر ارتباطی فوق نوری دارند. در آن زمان محدودیت سرعت نور در انتقال اطلاعات به عنوان پیش فرضی محکم در فیزیک پذیرفته شده بود، درنتیجه لاجرم کامل بودن توصیف کوانتوم زیر سوال میرفت. البته بور در آن زمان ترجیح داد واقعیت جهان را زیر سوال ببرد تا اینکه قبول کند نظریه اش کامل نیست!

تا حدود ۳۰ سال این مسئله مبهم بود تا اینکه جان بل در ۱۹۶۴ در مجله ای نه چندان مطرح مقاله ای را منتشر کرد و در آن معیاری آزمایشگاهی برای تشخیص ارتباط فوق نوری میان ذرات ارائه کرد. او یک نامساوی را معرفی کرد که اگر در آزمایش نقض میشد به این معنا بود که ذرات درهمتنیده (که با یک تابع موج کلی توصیف میشوند) بصورت فوق نوری بایکدیگر در ارتباطند و از شرایط آزمایش یکدیگر در فاصلۀ بسیار دور باخبرند. مقالۀ بل در ۱۹۶۷ نظر جان کلاوسر را به خود جلب کرد. کلاوسر در ۱۹۷۲ آزمایشی را ترتیب داد تا بتواند نامساوی بل را آزمایش کند. آزمایش او در شرایط محدودی بود چرا که برای نشان دادن فوق نوری بودن ارتباط ذرات، باید تنظیم آشکارساز بعد از جدا شدن ذرات درهمتنیده از یکدیگر و درست قبل از اینکه به آشکارساز برسند مشخص شود. (تا احتمال انتقال اطلاعاتِ تنظیمات آشکارسازها قبل از رسیدن ذرات وجود نداشته باشد).

آلن اسپه در ۱۹۸۲ آزمایشی انجام داد که این روزنۀ آزمایشگاهی را نداشت. اما همچنان روزنه هایی در آزمایش او مطرح بود. پس از آن این نوع آزمایشات به یک ترند علمی تبدیل شد و افرادی چون آنتوان زایلینگر کارهای نظری و آزمایشگاهی زیادی در جهت رفع روزنه های آزمایشگاهی انجام دادند. امسال سالی بود که نوبل به این سه نفر بجهت تلاش هایشان در این حوزه اعطا شد. اکنون نیز پایۀ بسیاری از فناوری های کوانتومی از جمله رمزنگاری بر این پدیده استوار شده است.

با وجود تمام تلاش ها و فهم بسیار عمیق تر ما از پدیدۀ درهمتنیدگی، همچنان مسائل و ابهامات بسیاری در این حوزه وجود دارد. یکی از سوالات جدی این است که چطور ذرات درهمتنیده میتوانند بصورت فوق نوری با یکدیگر در ارتباط باشند اما ما نمیتوانیم از این پدیده برای انتقال اطلاعات با سرعت بیشتر از نور استفاده نماییم. با وجود اینکه قضیه ای دربارۀ عدم امکان ارسال سیگنال فوق نوری اثبات شده است اما اثبات این قضیه نیز دارای رخنه هایی است که مسئله را باز گذاشته است. یکی از زمینه هایی که بسیار جذاب و بنیادی است بررسی اثر درهمتنیدگی بر طرح تداخل دوذره ای ذرات درهمتنیده است. این موضوع نیازمند آگاهی از توزیع زمان رسیدن ذرات است که در چارچوب کوانتوم استاندارد امکان آن وجود ندارند. (علت آن را در اینجا بررسی کرده ایم).

اخیرا مقاله ای توسط آقایان دکتر کاظمی و دکتر حسین زاده منتشر شده است که بوسیلۀ کوانتوم بوهمی پیشبینی آزمایشگاهی جدیدی برای طرح ذرات درهمتنیده ارائه کرده اند. در مقالۀ ایشان که در آستانۀ چاپ در مجلۀ PRA است، آزمایش جفت دو شکاف مورد بررسی قرار گرفته و از طریق محاسبۀ مسیر ذرات و زمان کلپس، طرح تداخل دو ذره ای پیش بینی شده است. همانطور که در تصویر زیر مشاهده مینمایید، اگر اثر درهمتنیدگی ذرات را درنظر نگیریم ذرات مسیرهای سبز را طی میکنند. با وارد کردن اثر کلپس به محض رسیدن ذرات سمت چپ به پردۀ آشکارساز، تابع موج آنها تقلیل یافته و باعث تغییر مسیر ذرات راست میشود (مسیرهای مشکی). در این توصیف از نظریۀ کوانتوم ارتباط فوق نوری ذرات مشهود تر است.

📄لینک مقاله:
https://arxiv.org/pdf/2208.01325.pdf

🆔 @QMproblems

"اگر میخواهید کار علمی مهمی انجام دهید، فلسفه بخوانید."

👤 کارلو روولی
📖 نقل قول از کتاب نسبیت عام، ۲۰۲۱

🆔 @QMproblems

⭕️ جلسات گروه فیزیک بنیادی بیان

📎 جلسۀ اول: مروری بر نظریات موجود در زمینۀ آگاهی کوانتومی

👤 دکتر محمد جمالی

🗓 پنجشنبه ۱۹ آبان
⏰ ساعت ۱۹

🚩 لینک جلسه در این کانال اطلاع رسانی خواهد شد

🆔 @QMproblems

⭕️ سری جلسات آگاهی کوانتومی

🔹 مدتی است که با دوستان جلسات هفتگی خصوصی در زمینۀ مباحث بنیادی در نظریه کوانتوم داریم. خوشبختانه تاکنون مباحث خوبی مطرح گشته و کارهای پژوهشی خیلی خوبی در این زمینه انجام شده است. از این رو تصمیم گرفتیم تا به صورت آزمایشی برای چند جلسه، جلسات را عمومی نماییم تا دوستانی که علاقمند هستند و میتوانند پژوهش جدی در این زمینه داشته باشند را به جمع خود اضافه نماییم.

🔸 برای شروع از دوست گرامی جناب آقای دکتر محمد جمالی دعوت نمودیم تا برای سه جلسه مبحث آگاهی کوانتومی را ارائه نمایند. ایشان که پایان نامه خود را در زمینۀ آگاهی کوانتومی با جناب آقای دکتر گلشنی انجام داده اند،‌ نظریۀ نوینی را بر مبنای الهام از متافیزیک موجود در فلسفه طبیعی ابن سینا و نظریه کوانتوم بوهمی ارائه کرده اند که در این متن به آن پرداخته بودیم. ایشان در جلسه اول به طور کلی به مبحث آگاهی کوانتومی و تاریخچه آن پرداخته و در جلسه دوم و سوم نظریات مطرح معاصر از جمله نظریۀ پنروز-همروف، استپ و ابن سینا-بوهم را ارائه میدهند.

🔹 همچنین از دوست عزیزم جناب آقای دکتر حمید فغانپور عزیزی (پژوهشگر مدعو در دانشگاه برکلی در زمینۀ آگاهی و حیات) دعوت نمودیم تا در جلسه چهارم در مورد پیشرفت های اخیرشان در زمینۀ ارتباط میان آگاهی کوانتومی و مسئلۀ حیات ارائه ای داشته باشند.

🖋 جهت ثبت نام و اطلاع از زمان و لینک برگزاری جلسات میتوانید از طریق لینک زیر اقدام نمایید:

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdm8la8kRCrl2fBCpqI3u9XfwetuNomrqk-D1UmojsBn9sQBw/viewform?usp=sf_link

⭕️ ویدیو جلسات گروه فیزیک بنیادی بیان

🔷 آگاهی کوانتومی (جلسه اول): آیا می توان آگاهی و شعور موجودات را با فیزیک توضیح داد؟

👤 ارائه: دکتر محمد جمالی

🖥 www.youtube.com/watch?v=SlDqxLGnS4M

🆔 @QMproblems

⭕️ جلسات گروه فیزیک بنیادی بیان

📎 جلسۀ دوم: مروری بر نظریات مدرن آگاهی کوانتومی:

🔹 پنروز-همروف
🔹اکلز-بک
🔹هایزنبرگ-جیمز
🔹و مقدمه ای بر نظریۀ ابن سینا-بوهم

👤 دکتر محمد جمالی

🗓 پنجشنبه ۲۶ آبان
⏰ ساعت ۱۹

🚩 برای شرکت در جلسه میتوانید در اینجا ثبت نام نمائید.

🆔 @QMproblems

⭕️ ویدیو جلسات گروه فیزیک بنیادی بیان

🔶 آگاهی کوانتومی (جلسه دوم): بررسی نظریات مدرن آگاهی کوانتومی

🔹 پنروز-همروف
🔹اکلز-بک
🔹هایزنبرگ-جیمز
🔹و مقدمه ای بر نظریۀ ابن سینا-بوهم

👤 ارائه: دکتر محمد جمالی

🖥 www.youtube.com/watch?v=gPMlGmN0NDM

⭕️ جلسات گروه فیزیک بنیادی بیان

📎 جلسۀ سوم: مروری بر مقدمات نظریۀ ابن سینا-بوهم

👤 دکتر محمد جمالی

🗓 پنجشنبه ۳ آذر
⏰ ساعت ۱۹

🆔 @QMproblems

⭕️ ویدیو جلسات گروه فیزیک بنیادی بیان

🔶 آگاهی کوانتومی (جلسه سوم): مروری بر مقدمات نظریۀ ابن سینا-بوهم

🔹 غیر مادی بودن آگاهی
🔹 آزمایشات لیبت
🔹 وجود اختیار یا توهم؟
🔹آزمایشات پاکسازی تأخیری

👤 ارائه: دکتر محمد جمالی

🖥 www.youtube.com/watch?v=CjESFei5qdw

⭕️ جلسات گروه فیزیک بنیادی بیان

📎 جلسۀ چهارم: مروری بر نظریۀ ابن سینا-بوهم

👤 دکتر محمد جمالی

🗓 پنجشنبه ۱۰ آذر
⏰ ساعت ۱۹

🆔 @QMproblems

⭕️ ویدیو جلسات گروه فیزیک بنیادی بیان

🔶 آگاهی کوانتومی (جلسه چهارم): مروری بر نظریۀ ابن سینا-بوهم

🔹 کوانتوم بوهمی تعمیم یافته
🔹 توضیح آزمایشات لیبت
🔹 توضیح وجود اختیار
🔹توضیح آزمایشات پاکسازی تأخیری

👤 ارائه: دکتر محمد جمالی

🖥 www.youtube.com/watch?v=OK1ZRwSWPk0

🎙سخنرانی های کلیدی کارگروه شناختی در همایش ملی علوم پایه و ارتقای سلامت

👤 دکتر مهدی گلشنی (چهره ماندگار فیزیک و استاد ممتاز بازنشسته فیزیک دانشگاه صنعتی شریف)
📃 نقش علوم پایه در پزشکی و سلامت
⏰ جمعه، دوم دیماه، ساعت ۱۰:۱۵ بصورت حضوری و آنلاین

👤 دکتر جورج الیس (کیهانشناس مشهور معاصر، برندۀ جایزۀ علم و دین تمپلتون، دانشگاه کیپ توون)
📃 علّیت بالا به پایین در پزشکی و مراقبت های بهداشتی
⏰ پنج شنبه، یکم دیماه، ساعت ۱۸:۳۰ بصورت مجازی

👤 دکتر روس کستنر (فیلسوف علم معاصر، صاحب نظریه RTI از مکانیک کوانتومی، دانشگاه مریلند)
📃 پیامدهای شگفت انگیز فیزیک مدرن برای زندگی، سلامتی و خلاقیت
⏰ پنج شنبه، یکم دیماه، ساعت ۱۹:۳۰ بصورت مجازی

برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام میتوانید به سایت زیر مراجعه نمایید:

🌐 basicscihealthpromot.ir

🆔 @QMproblems

⭕️ جلسات کارگروه شناختی

🔹 بازتعریف حیات ذیل نظریۀ آگاهی کوانتومی «ابن سینا-بوهم» و تأثیر آن در پزشکی و سلامت

👤 دکتر حمید فغانپور عزیزی

🗓 یکشنبه، ۲۷ آذر
⏰ ساعت ۱۹ تا ۲۱

🔗 www.skyroom.online/ch/h.asatid/cognition1
🆔 @QMproblems

نمایشی در وصف «هیچ»! آیا هیچ می‌تونه جهان رو به وجود بیاره؟

در فیزیک و #فلسفه از #هیچ زیاد صحبت می‌شه.
این هیچ دقیقا چیه؟
آیا اصلا وجود خارجی داره؟
در این ویدئو در قالب یک نمایش در مورد «هیچ» در سطوح مختلف صحبت می‌‌کنم.
بعد از دیدن این ویدیو، وقتی می‌شنویم که میگن آیا هیچ می‌تونه جهان رو به وجود بیاره، بهتر می‌تونیم در مورد مفهوم هیچ فکر کنیم.

برای مشاهده ویدئو با کیفیت بالاتر میتونید به کانال یوتیوب مجله خلقت مراجعه کنید.

اگه دوست دارید تولید ویدئوهای جذاب علمی با سرعت و کیفیت بهتری ادامه پیدا کنه می‌تونید از طریق این لینک از مجله خلقت حمایت کنین.

همچنین با عضویت در کانال و معرفی اون به هر کسی که فکر می‌کنید به دردش می‌خوره شما هم در ترویج علم نقشی داشته باشید.

⭕️ وبینار آنلاین آموزشی مدرسه "سایکت"

"مشکلات علمی و فلسفی نظریه کوانتوم استاندارد"

👤سخنران:
دکتر مهدی گلشنی


🗓زمان برگزاری:
دوشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ ساعت ۱۷ الی ۱۹

🔊مخاطبین رویداد:

دانشجویان، فارغ التحصیلان، اساتید علوم پایه و سایر علاقه‌مندان به کسب دانش این حوزه

🔗لینک ثبت نام:
https://b2n.ir/f74240

✅ثبت نام برای عموم آزاد است.

🆔 @QMproblems
🆔 @Psiket_Admin

🎞 قوانین فیزیک به زبان ریاضیات دبیرستان قابل نوشتن است

"چیزی که من رو شگفت زده نمیکنه ایدۀ سادگی است. راه حل مسئلۀ گرانش و کوانتوم از یک ریاضیات پیچیده و تخیلی (که من میدونم قادر به فهمیدنشون نیستم) بیرون نمی آید. بلکه از یک ایده ساده بیرون می آید. ... ادعای من این است که قوانین فیزیک به زبان ریاضیات دبیرستان نوشته شده است. تلاش برای حل اونها و پیدا کردن حل معادلات هست که منجر به پیچیدگی شدید میشود که نیاز به ریاضیات سطح بالا دارد."

👤 لئونارد ساسکایند، از بنیانگذاران نظریۀ ریسمان

🆔@AyatMind
🆔 @QMproblems

⭕️ معلم خوب، معلم بد

🔹سال آخر لیسانس بود که فهمیدم تا چه اندازه وقتم سر کلاس های دانشگاه تلف شده...

یادم میاد ترم هشت کارشناسی بودم که درس کیهان شناسی مقدماتی رو برداشتم. با کلی ذوق که میخوام کلی مطلب هیجان انگیز درباره حقایق کیهان و نحوه پیدایشش یاد بگیرم. استاد درس هم با اینکه جوان بود و تازه عضو هیأت علمی شده بود، واقعا باسواد بود و با علاقه و انرژی زیاد درس میداد. استاد که با ذوق و هیجان دوست داشت هرچه بیشتر اطلاعاتش رو به ما منتقل کنه، پشت سر هم معادلات رو روی تخته خالی میکرد و ما هم تند تند جزوه برمیداشتیم.

این حجم از اطلاعات، دلسوزی و انگیزه استاد در کنار حجم ناچیزی که من از اون مباحث یاد میگرفتم کافی بود تا در من احساس عذاب وجدان و عدم اعتماد به نفس آزار دهنده ای بوجود بیاد. علیرغم اینکه من تمام تلاشم رو میکردم تا با دقت گوش بدم و کامل جزوه بردارم و مطالب رو چند بار مرور کنم، اما واقعا نمیتونستم با درس و مفاهیمش ارتباط بگیرم. با اینکه نسبیت خاص رو هم با همین استاد و با نمره کامل پاس کرده بودم اما مفاهیم نسبیت عامی چون خمیدگی و انحنا در ابعاد بالاتر رو نمیتونستم درک کنم. حدس میزدم که چون نسبیت عام بلد نیستم تا این حد در درک مسائل عاجزم. اما معمولا در هیچ دانشگاهی پیشنیاز کیهان شناسی مقدماتی درس نسبیت عام نیست و استاد ما هم سعی داشت تا هرچه که از نسبیت عام برای فهم مطلب لازم بود رو کامل درس بده.

حدود ۲۰جلسه گذشت و درس خیلی جلو رفته بود. به جایی رسیده بود که دیگه درکی از چیزهایی که روی تخته نوشته میشد نداشتم. تانسورهای چند اندیسه ریمان و ریچی و معادلات انحنا و انرژی برای من با خط های میخی روی تخت جمشید هیچ فرقی نداشت. به اندازه ای ناامید شده بودم که به حذف درس فکر میکردم، تا اینکه یکی از رفقا کورس کیهان شناسی یکی از اساتید استنفورد رو به من معرفی کرد. یک کورس ۱۰ جلسه ای بود. به رفیقم گفتم من کلاس درس استاد فارسی زبانم رو که ۲۰ جلسه شرکت کردم و جزوه نوشتم رو نفهمیدم،‌چطور توی ۱۰ جلسه اون هم به انگلیسی چیزی یاد بگیرم؟

بخاطر تعریف های زیاد دوستم از این کورس، با اکراه شروع کردم به دیدن جلسه اول. استاد به قدری روان صحبت میکرد که من که هیچ کلاس زبانی نرفته بودم و لیسنینگ زبانم در حد بدوی بود به راحتی متوجه میشدم. کمی که جلوتر رفتم دیدم نه تنها زبان رو متوجه میشم، مطالب رو هم داشتم درک میکردم. باور نمیکنید اما جلسه دوم که تمام شد حس کردم نه تنها مطالب آن ۲۰ جلسه کلاس دانشگاه را فهمیدم بلکه چیزهای بیشتری از کلاس هم یاد گرفتم. جالب اینجا بود که آن استاد استنفوردی اصلا از ریاضیات پیچیده ای برای رساندن مطالب استفاده نکرده بود و سطح ریاضیات در حد دبیرستان بود. اما مفاهیمی که در ذهنم همچون کلافی سردرگم پیچیده شده بود رو به صورت معجزه واری تبدیل به راحت الحلقوم کرد. بعد از آن در جلسات کلاس دانشگاه، من از یک دانشجو با ضریب هوشی ۰.۲۵ تبدیل شده بودم به صاحب نظر و مایه رنجش همکلاسی ها :). با استاد بحث میکردم و از درس لذت میبردم و در نهایت هم با نمره کامل پاس کردم.

بعد از این ماجرا پرسش های اساسی ای ذهنم رو به شدت مشغول کرد. اینکه اگر من با آن کلاس و استاد استنفوردی آشنا نمیشدم چه میشد؟ چه فرقی بین آن استاد و استاد دانشگاه ما وجود داشت؟ استاد ما که با انگیزه و انرژی بیشتری درس میداد و استاد استنفوردی خیلی خونسرد و آرام. استاد ما ریاضیات سنگینی را به کار میبرد و استاد استنفوردی اصلا به ریاضیات پیشرفته ورود نمیکرد. پس من چطور بعد از دیدن آن کورس، ریاضیات پیشرفته را هم میفهمیدم؟ استاد ما که ۳۰ جلسه در ترم درس میداد و استاد استنفوردی کلا در ۱۰ جلسه. مدام این فکر به ذهنم می آمد که نکند ما داریم واقعا وقت تلف میکنیم و مسیر آموزش را به اشتباه آمده ایم؟ در اینصورت از هر جهت ضرر کرده ایم. هم زمان بیشتری از دانشجوها گرفته ایم، هم مطالب رو عمیق منتقل نکرده ایم و هم خیلی ها را از درس های شیرینی چون فیزیک و ریاضی زده کرده ایم. خدا میداند چه استعدادهایی در همان کلاس های درس لیسانس به کل نا امید و منصرف شده اند. ...

البته خوشبختانه الان نسبت به آن زمان اوضاع خیلی تغییر کرده و به لطف اینترنت، ما الان به بهترین محتواها در سطح جهان دسترسی داریم و به لطف هوش مصنوعی میتوانیم به سرعت مطلب مورد نیاز خود را پیدا کنیم و یادگیری به شدت تسریع شده است. معتقدم که زمان زیادی نمانده تا سیستم آموزش فعلی به کلی منسوخ شود و ما به سمت سیستم جدیدی میرویم که در آن یادگیری به شدت ساده،‌ سریع، ‌لذت بخش و شخصی سازی شده است.

🆔@AyatMind

🔹 پی نوشت: آن استاد استنفوردی لئونارد ساسکایند، یکی از بنیانگذاران اصلی نظریه ریسمان، است.

سلام رفقا.. از این به بعد توی این کانال👇حرف های خودمونی مون رو میزنیم و تمرکز QMP رو بر روی مسائل علمی و آموزشی میذاریم

@AyatMind

دوست داشتید جوین بشید...

⭕️ جلسات مجازی فیزیک بنیادی

📎 چالش بزرگ توصیف کیهان:
ما چگونه جهان را نظاره می کنیم؟

👤 دکتر سعید انصاری فرد

🗓 چهارشنبه ۱۷ خرداد
⏰ ساعت ۱۵

🔹حضور برای عموم آزاد است

🔗 لینک ثبت نام:
forms.gle/RkmzQcmy3hvNfTHG6

🆔 @QMproblems