#ژئوپولتیک
#تاریخ

⚜ بازگشت دوباره‌ی واژه‌ی امپراتوری
🎙 ایمان فانی

💬 پژوهشگر ارجمند نشان می‌دهد که جهان چگونه همچون دوران کهن در زیر سایه‌ی امپراتوریها مدیریت می‌شود و نبردن نام امپراتوری در صد سال گذشته، هرگز سبب از میان رفتن واقعیت آن نشده است. نکته درست و مهمی که گفته می‌شود این است که:

چیزهایی که با نام دمکراسی و انتخابات در کشورها روی می‌دهند، در واقع دنباله‌ی آیینهای باستانی گزینش امپراتور (شاهنشاه) هستند و برای دادن احساس خرسندی به مردم برگزار می‌شوند، وگرنه در واقعیت برگزیننده‌ی امپراتور و سودهنده به کنشهای نظام سیاسی هر کشور، دولت ژرف (deep state) یعنی بانکدارها، دارندگان صنایع بزرگ، دارندگان رسانه‌های بزرگ و سازمانهای نظامی-اطلاعاتی می‌باشند و مردم کاره‌ای نیستند.

📎 با سپاس از آقای دکتر فانی و رسانه‌ی ارزشمندشان

📎 رابرت کاپلان نیز دوران کنونی را دوران بازگشت امپراتوریها به سپهر سیاسی-اقتصادی-نظامی جهان می‌داند. این دسته سخنرانیهای کاپلان در کانال آمده است.

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#ژئوپولتیک

🗺 امپراتوریهای کهن و نوین / بخش نخست
🎙 سخنرانی رابرت کاپلان در مورد پنج امپراتوری بزرگ اوراسیا (چین، روسیه، ایران، عثمانی و هند) و جایگاه آنها در چیدمان نوین قدرت در جهان

📍 آشنایی با سخنران

💬 جغرافیا گویای همه چیز نیست ولی بهترین نقطه‌ی آغاز برای درک سیاست در جهان است. در جهانی که اکنون چیدمان اتحادها و دشمنیها در حال جابجایی است، ببینیم تاریخ و جغرافیای تمدنهای بزرگ، چگونه باز هم ژئوپولتیک جهان را شکل خواهند داد؟

📎 ارایه‌شده در همایش اقتصادی جهان / ژانویه ۲۰۱۸

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#ژئوپولتیک

🗺 امپراتوریهای کهن و نوین / بخش دوم
🎙 سخنان رابرت کاپلان در مورد پنج امپراتوری بزرگ اوراسیا (چین، روسیه، ایران، عثمانی و هند) و جایگاه آنها در چیدمان نوین قدرت در جهان
📎 ارایه‌ شده در همایش اقتصادی جهان / ژانویه ۲۰۱۸

📍 آشنایی با سخنران

💬 در این بخش، سخنران روش تمامیت‌خواهانه‌ و خشن امپراتوری روسیه را مورد اشاره قرار می‌دهد.

📎 برای کوتاهی، واژه‌ی انگلیسی subversion، به "وابستگی" برگردانده شده است. ولی معنای دقیق آن، "تضعیف و مال خود کردن یک کشور، به دست کشور دشمن یا رقیب" می‌باشد.
📎 بخشی از این گفتار که بیان خاطره‌ی شخصی سخنران از پیامدهای ویرانگر نفوذ روسیه در اروپای شرقی است، زیرنویس نشده است.
📎 در بخش سوم، کاپلان به روش امپراتوری ایران🇮🇷 می‌پردازد.

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#ژئوپولتیک

🗺 امپراتوریهای کهن و نوین / بخش سوم
🎙 سخنان رابرت کاپلان در مورد پنج امپراتوری بزرگ اوراسیا (چین، روسیه، ایران، عثمانی و هند) و میراث آنها برای کشمکشهای امروزی قدرت در جهان
🗓 ارایه‌ شده در همایش اقتصادی جهان / ژانویه ۲۰۱۸
📍 آشنایی با سخنران

💬 پس از روش چینی پیاده‌سازی امپراتوری (ایجاد امپراتوری از راه وابستگی اقتصادی و گرفتن خراج)، و روش روسی آن (اشغال کشورها و گماشتن یک حکومت استبدادی وابسته)، در این بخش، کاپلان روش هوشمندانه‌ی امپراتوری ایران را مورد اشاره قرار می‌دهد:

"همسو کردن کشورها، از راه ایجاد و پشتیبانی از گروههایِ سیاسی-نظامیِ بومیِ قدرتمندِ هوادار ایران"

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#ژئوپولتیک

🗺 امپراتوریهای کهن و نوین / بخش چهارم و پایانی
🎙 سخنان رابرت کاپلان در مورد پنج امپراتوری بزرگ اوراسیا (چین، روسیه، ایران، عثمانی و هند) و میراث آنها برای کشمکشهای امروزی قدرت در جهان
🗓 ارایه‌ شده در همایش اقتصادی جهان / ژانویه ۲۰۱۸
📍 آشنایی با سخنران

💬 پس از روش چینی پیاده‌سازی امپراتوری (ایجاد امپراتوری از راه وابستگی اقتصادی و گرفتن خراج)، و روش روسی آن (اشغال کشورها و گماشتن یک حکومت استبدادی وابسته)، و روش ایرانی آن (همسو کردن کشورها، از راه ایجاد و پشتیبانی از گروههایِ سیاسی-نظامیِ بومیِ قدرتمندِ هوادار ایران)، در اینجا کاپلان به ترکیه و هند می‌پردازد و راهبرد امپراتوری عثمانی (اتحاد جهان اسلام) و هند را مورد اشاره قرار می‌دهد.

@ThinkTogether🌱

#ادبیات_ایران

ملک از خردمندان جمال گیرد و دین از پرهیزگاران کمال یابد. پادشاهان به صحبت خردمندان از آن محتاجترند که خردمندان به قربت پادشاهان.

پندی اگر بشنوی ای پادشاه
در همه عالم به از این پند نیست

جز به خردمند مفرما عمل
گر چه عمل کار خردمند نیست*

📖 گلستان سعدی، باب هشتم، "در آداب صحبت"

〰〰〰〰〰〰〰〰

* تنها به انجام اندرزهای خرمندان فرمان بده، اگرچه انجام دادن این اندرزها را از خود خردمند نباید خواست.

〰〰〰〰〰〰〰〰

ℹ️ گلستان نوشته‌ی شاعر و نویسنده‌ی پرآوازه‌ی سده‌ی هفتم کشورمان، سعدی شیرازی است. به باور بسیاری، گلستان سعدی تأثیرگذارترین کتابِ نثر در ادبیات فارسی‌ است. کتاب در یک دیباچه و هشت بخش (یا هشت باب) به نگارش آهنگین (نثر مسجّع) نوشته شده‌است. بیشترِ نوشته‌های آن کوتاه و به شیوه‌ی داستانها و پندهای اخلاقی است.

@ThinkTogether🌱

#دانستنی

یکی از نقشهای رسانه‌ها در جنگهای روانی میان کشورها، مدیریت ادراک (perception management) مردم کشور هدف است. مدیریت ادراک یعنی ارایه‌ی انبوهی از اطلاعات دستکاری شده و نادرست، گسترش اطلاعات و گفتمانهای گمراه‌کننده، با هدف شکل دادنِ ادراکهای دروغین در جامعه‌ی هدف.

یعنی کاری کنیم که مردم جامعه‌ی هدف، به بعضی موضوعات همانگونه که ما می‌خواهیم نگاه کنند. یعنی از چیزهایی که می‌بینند، آن چیزی را برداشت کنند که ما می‌خواهیم.

برای نمونه بجای اینکه اهمیت حیاتی دخالت نظامی درخشان ایران را در غرب آسیا درک کنند که امنیت کشورمان را تضمین کرد و باعث تغییر راهبرد آمریکا در برابر کشورمان شد، این ذهنیت را ایجاد کنیم که پول ایران در شکم مردم لبنان و سوریه ریخته می‌شود.

در نبودِ یک مدیریت رسانه‌ای آگاه و میهن‌گرا، نمونه‌های این مدیریت ادراک مغرضانه، در فضای رسانه‌ای کشورمان پرشمار و گوناگون است.
#وطنپرستم

@ThinkTogether🌱

#ژئوپولتیک
#سرباز_وطن

🗺 تله‌ی توسیدید و جنگ گریزناپذیر
🎙 ایمان فانی

💬 توسیدید، تاریخنگار و ژنرال ارتش آتن در قرن پنجم پیش از میلاد، در کتاب تاریخ جنگهای پلوپونزی، دینامیسمی را توضیح می‌دهد، که درآن خطر جنگ میان قدرت مستقر و یک قدرت در حال رشد به شدت بالا می‌رود. این مفهوم در روزگار ما، نخست در مورد برخورد آمریکا و چین مطرح شد، ولی کاربردی بسیار فراتر دارد و تنش کنونی آمریکا و ایران را نیز توضیح می‌دهد.
این گفتار به آرای گراهام آلیسون -استاد دانشگاه هاروارد- درباره‌ی تله‌ی توسیدید، هژمون و هژمونی، ارتباط قدرت نرم و قدرت سخت و نظریه هارتلند مکیندر نیز می‌پردازد.

با هم گوش کنیم، تا هم درک عمیقتری از رخدادهای این سالها پیدا کنیم و هم ارزش سنگین آنچه پاسداران وطن کرده‌اند و می‌کنند را دریابیم که چگونه ایران ما را با دلاوری و نبوغ خود، از آسیب دشمنان بیرحم و پلید دور نگاه داشته‌اند.
خدای ایران جان عزیز سربازان ما و #وطن عزیزتر از جانمان را از گزند دشمنان دور نگاه دارد و به ما نیز شعور کافی برای قدردانیِ عمیق و یاری ایشان ببخشاید. آمین.

📍 برگرفته از: مدرسه‌ی زندگی فارسی

@ThinkTogether🌱🇮🇷

#چکامه

همه عالم تن است و ایران دل
نیست گوینده زین قیاس خجل
چون كه ایران دل زمین باشد
دل زِ تن بِه بوَد، یقین باشد

👤 عالیجناب نظامی گنجوی / قرن ششم خورشیدی

@ThinkTogether🌱

#کتاب
#ژئوپولتیک

📖 Foundations of Geopolitics / بنیانهای ژئوپولتیک
✍ Alexander Dugin / الکساندر دوگین

💬 «بنیانهای ژئوپلیتیک» نام کتابی بسیار مهم است که الکساندر دوگین، راهبردساز ارشد کشور روسیه و چند تن از دولتمردان و فرماندهان ارتش آن کشور نوشته‌اند.

کتاب در سال ۱۳۷۶ (۱۹۹۷م) چاپ شده و راهبرد ژئوپولتیکی جهانی روسیه را در سده‌ی ۲۱م بازتاب می‌دهد. این راهبرد جاه‌طلبانه و لحن گستاخانه‌‌اش -که از ویژگیهای امپریالیسم روسی است- از آن رو شایان توجه می‌باشد که خواننده، همخوانیهای بسیاری میان آن و رخدادهای بیست سال گذشته در اروپا، آمریکا و قفقاز می‌‌تواند یافت و چرایی هر آنچه پیرامون روسیه جریان دارد -از جمله تنش کنونی با اوکراین و لهستان- را پاسخ می‌دهد.

📎 چکیده‌ی کتاب را در این ویدیو ببینید:
https://news.1rj.ru/str/thinktogether/3588

📎 گمان می‌رود اینجا نخستین پراکنش کتاب "بنیانهای ژئوپولتیک" در فضای رسانه‌ای کشورمان باشد.

@ThinkTogether🌱
@bonmayeh

#یادداشت
#ژئوپولتیک

🇮🇷 هارتلند ایران

گستره‌ی جهان ایران بزرگ، مرزهای "هارتلند ایران" را نشان می‌دهد. "هارتلند ایران" نمایانگرِ سرزمینیِ بنیانهای جهان ایرانی است.
در هسته‌ی تمدن کهن و دیرپای ایرانی، خاطرات و ارزشهای مشترکی هستند که بسان نمادهایی، کارکردِ برساختنِ یگانگی و برپایی وحدت در میان کثرت ایرانیان را دارند.
نمادهای برسازنده‌ی تمدن ایرانی را می‌توان در دو نماد "نوروز" و "عاشورا" جست. اگر نماد نخست شادی مشترک را به همراه دارد، نماد دوم بر درد و اندوه مشترک اشارت می کند. و این همه نشان‌دهنده‌ی این است که مرزهای تمدن ایرانی را باید در پهنه‌ای بس گسترده‌تر از مرزهای امروزین ایران دید: آنجا که مردمانش نوروز را پاس می‌دارند و یا عاشورا را حرمت می‌نهند.
هم از این رو، جغرافیای نوروز و عاشورا –سرزمینهایی که مردمان آن، در عاشورا برای امام حسین (ع) سوگواری می‌کنند و یا سال نو ایرانی "نوروز" را به جشن و سرور می‌گذرانند– هارتلند ایران را می‌آفرینند.

به بیان دیگر، هارتلند ایران بر دو هلال همنهشت است: هلال عاشورا و هلال نوروز.

اگر هلال عاشورا از ایران تا به عراق، سوریه و لبنان گسترانده شده است، هلال نوروز از کردستان سوریه و ترکیه تا به افغانستان و سپس تاجیکستان را در بر می‌گیرد. در واقع، هارتلند ایران –هلالهای دوگانه– محدوده‌ای ژئوکالچرال است که از شامات و دریای مدیترانه تا خُتَن و فرارود را می‌پوشاند. این گستره که محور دگرگونیهای عمده‌ی ژئوپولیتیکی با ابعاد تاریخی در خاورمیانه بزرگ نیز بوده، بستری راهبردی را برای ایران در میانرودان و شامات و همچنین در فرارود و آسیای میانه فراهم آورده است...
[دنباله‌ی یادداشت را اینجا بخوانید]

✍ آرش رییسی‌نژاد، استادیار روابط بین‌الملل دانشگاه تهران، دکترای سیاست و روابط بین‌الملل از دانشگاه فلوریدا

📍بن‌مایه: تارنمای دیپلماسی ایرانی

@ThinkTogether🌱

#ایران_بزرگ_فرهنگی

این ویدیو در باکو و در پاسخ به شعار یک ملت دو دولت اردوغان و علی‌اف ساخته شده است.

گوینده با خواندن نوشتاری از سید عظیم شروانی، شاعر اهل شاماخی جمهوری باکو (درگذشته‌ی ۱۲۶۷ خورشیدی) و برشمردن واژگان و گزاره‌های نوشتار وی -که بیش از نود درصد با نوشتارهای همان دوره‌ی زمانی در ایران همسانی دارد- می‌پرسد زبان ما به کدام کشور نزدیک است و ما با کدام کشور یک ملت دو دولتیم؟ ترکیه یا ایران؟

@ThinkTogether🌱

#ژئوپولتیک

🗺 جنگهای هیبریدی، جنگهای قرن بیست و یکم / مرداد۱۳۹۹
🎙 ایمان فانی

💬 در جنگ هیبریدی، آنکه ضربه زده کار خود را جار نمی‌زند، بلکه انکار هم می‌کند! دشمنان به گونه‌ای به هم ضربه می‌زنند که به جنگ نینجامد. می‌زنند و بعد منکر می‌شوند. کنشهایی زیر آستانه‌ی واکنش نظامی انجام می‌دهند، تا آن که ضربه‌خورده نتواند واکنش نظامی و آشکار نشان دهد، نتواند بگوید که هدف قرار گرفته است، نتواند همدلی ملت خود و دنیا را برانگیزد، نتواند خواستار حق پاسخگویی برای خود شود.

دو ویژگی اصلی در جنگ هیبریدی "ناروشنی" و "انکارپذیری" هستند. ناروشنی می‌تواند از دید قانون بین‌الملل باشد یا ناروشنی در خودِ کنش (مانند بحران کرونا که نمی‌توان گفت آیا یک جنگ بیولوژیک هدفمند است یا خیر) یا ناروشنی در کنشگر (کنشهایی که کسی مسوولیتشان را نمی‌پذیرد، مانند خرابکاری نطنز یا آتش‌گرفتن ناوهای آمریکایی) و یا ناروشن بودن چیستیِ کنش (برای نمونه جنگ رسانه‌ای رسانه‌های ضدایرانی مانند سعودی‌اینترنشنال، منوتو، بی‌بی‌سی، گوناز و ... که با هدف فروپاشی ملت ایران و برانگیختن به خشونت روی می‌دهد، ولی وانمود می‌شود که کار رسانه‌ای است).

@ThinkTogether🌱

#دیدگاه

⁉️ چرا گروهی از ما ایرانیان خود را بد و کوچک می‌شماریم؟!!

از آن روزی که ما ایرانیان از پیشرفتهای اروپا در دانش و صنعت و اندیشه آگاه شدیم، همواره سنجیدن خود با اروپا و ریشخند کردن خود، یکی از واکنشهای مردم ما به این پس‌افتادگی بوده‌است.

با اینکه این پدیده‌ی "خود را ریشخند کردن" و "خودخوارپنداری"، پیامدهای مهم هویتی و روانی برای ملت ما داشته، ولی به سختی یک پژوهش روشمند در واشکافی این پدیده از روشنفکران و دانشگاهیان کشورمان می‌توان یافت.

دکتر آرمین امیر، استاد دانشگاه علامه طباطبایی، راههای نفوذ پدیده‌ی خودخوارپنداری در میان ایرانیان را کاویده و یافته‌های خود را در کتابی با نام "ره افسانه زدند (تبارشناسی خلقیات‌نویسان ایرانی در پنجاه سال گذشته)" آورده است.

در اینجا ایشان در گفتگو با یک انجمن دانشجویی، از یافته‌های خود در این زمینه سخن می‌گوید.

@ThinkTogether🌱

#آموختنی
#بخشی از یک مقاله

کارل هاوس‌هوفر (Karl Haushofer) نظریه پرداز #ژئوپولتیک آلمانی، که هیتلر و رودلف هس -سران آلمان نازی- با الهام از آموزه‌های او جهانگشایی را با حمله به اروپای شرقی آغاز کردند، به دولتمردان آلمانی می‌گوید، برای پاسداری از خاک مقدس وطن و جلوگیری از شکستهای شرم‌آور، در عین دلیری، وضعیت سیاسی دنیا را دوراندیشانه ارزیابی کنید و دو چیز را در هر موقعیتی پیش چشم نگاه دارید:
۱. "واقعیت را آنچنان که هست بفهمید"
۲. "از هر آنچه غرور ملی ما نمی‌تواند تحمل کند، دوری کنید"

"By prudent, courageous analysis of our world-political situation we shall always be able to preserve our sacred soil from shameful defeat. The admonitions “see what is,” and “keep away from whatever our national honor cannot tolerate,” are the pilot lights of our voyage. They are modest enough and even hardly sufficient to help our ship of state gain the open sea."

📝 Why Geopolitik? (1942)
✍ Karl Haushofer

@ThinkTogether🌱

#تاریخ
#دانستنی

✳️ زبان پارسی در امپراتوری عثمانی
1⃣ چشم‌انداز کلی

"لسان عثمانی" زبان رسمی امپراتوری عثمانی بود. این زبان یک زبان ترکی اغوز تبار بود، ولی بخش بزرگ فرهنگ واژگان آن -نزدیک به نود درصد- از واژگان پارسی و عربی ساخته شده بود.
در یک نگاه سراسری، چندین زبان در درازای برپایی امپراتوری عثمانی، جایگاه مهمی داشتند: نخست لسان عثمانی که افزون بر زبان مردم آناتولی، زبان جاری در میان لشگریان و زبان گسترده در میان مسلمانان بالکان (بجز آلبانی و بوسنی) نیز بود؛ دیگری زبان پارسی که زبان آموزش درباریان و لایه‌های نخبه و تحصیلکرده، زبانِ ادبی و زبان دارای پرستیژ در جامعه‌ی عثمانی بود؛ و سپس عربی که زبان مردم بخشهای جنوبی که بعدها عربستان، عراق، کویت نامیده شدند و زبان مردم شام و بخشهای بزرگی از قلمروی آفریقایی بود. (افزون بر این سه زبان، به سبب گستردگی قلمروی دولت عثمانی زبانهای دیگری همچون یونانی، بلغاری، ارمنی، لهستانی و ... در گوشه و کنار قلمروی عثمانی به کار می‌رفتند ولی گستردگی و جایگاه سه زبان عثمانی، پارسی و عربی را نداشتند)
در سده‌ی نوزدهم میلادی، با افزایش نفوذ اروپاییها در دولت عثمانی، از اهمیت پارسی و عربی در مرکز قدرت کاسته شد و زبانهای فرانسه و انگلیسی که زبانهای روز دنیا شده بودند، در امپراتوری عثمانی رو به گسترش نهادند. پس از آن فارسی تنها به زبانِ ادبی لایه‌های تحصیلکرده محدود گردید و عربی نیز تنها برای بیان مسایل دینی به کار می‌رفت.

در سالهای پایانی قرن نوزدهم با جوانه‌زدن پدیده‌ی ملی‌گرایی در خاورمیانه، واژگان پارسی از لسان عثمانی پالایش و در سال ۱۲۴۶ خورشیدی (۱۸۶۷ میلادی)، عنوان "لسان ترکی" جایگزین "لسان عثمانی" گردید.
ولی به سبب دیرینگی و ریشه‌دار بودن زبان پارسی در سرزمینهای عثمانی و بویژه در آناتولی (ترکیه‌ی امروزی) واژگان و مثلهای پارسی همچنان به فراوانی در زبان مردم جاری بود. پس از پایان جنگهای داخلی ترکیه و فروپاشی عثمانی، دولت ترکیه سیاست پالایش زبان ترکیه از پارسی را در پیش گرفت و در چند دهه آن را با واژگان ترکی جایگزین ساخت.

📎 منابع این نوشتار، در آخرین بخش از این مطلب خواهند آمد.

@ThinkTogether🌱

#کتاب
#ژئوپولتیک

📖 The Geographical Pivot of History
✍ Halford Mackinder

💬 "ستون جغرافیایی تاریخ" نوشته‌ی هالفورد مکیندر، یکی از مهمترین نوشتارهای ژئوپولتیکی در قرن بیستم است. این نوشتار در سال ۱۹۰۴م در قالب یک مقاله در مجله‌ی the royal geographical society چاپ شد.

بعدها مکیندر درونمایه‌ی این نوشته را "نظریه‌ی هارتلند" نام نهاد و آن را اینگونه چکیده کرد:
کسی که بر اروپای شرقی فرمان براند، بر هارتلند فرمان خواهد راند. کسی که بر هارتلند فرمان براند، بر جزیره‌ی جهان فرمان خواهد راند. و کسی که فرمانروای جزیره‌ی جهان باشد به جهان فرمان می‌راند.

این کتاب یک نوشتار پایه در ژئوپولتیک شمرده می‌شود و تا سالها پایه‌ی سیاست خارجی انگلستان و نیز راهبرد آلمان در جنگ دوم جهانی بود.

📎 خشکیها در بخش‌بندی مکیندر:
۱. جزیره‌‌ی جهان: اروپا(بدون بریتانیا) + آسیا(بدون ژاپن) + شمال آفریقا
۲. جزیره‌های دریایی: بریتانیا و ژاپن
۳. جزیره‌های پیرامونی: آمریکای شمالی و جنوبی + استرالیا

📎 هارتلند بخشی از جزیره‌ی جهان است که روسیه، قفقاز، اوکراین، آسیای مرکزی، بخشهایی از ایران و مغولستان را دربر می‌گیرد.

@ThinkTogether🌱
@bonmayeh

#تاریخ
#دانستنی

✳️ زبان پارسی در امپراتوری عثمانی
2⃣ دلبستگی سلاطین عثمانی به زبان پارسی

در سده‌ی نهم خورشیدی (پانزدهم میلادی) دربار عثمانی وارث امپراتوری سلجوقیان گشت و نظام دیوانی و ساختار اداری سلجوقیان، همچون یک الگو نزد عثمانیها پذیرفته شد. عثمانیها همانند سلجوقیان شیفته‌ی زبان و ادب پارسی بودند و در پراکنش و گسترش زبان پارسی، چه در نامه‌های درباری و صدور احکام و فرمانهای دیوانی، چه در آفریدن آثار پارسی و بزرگداشت گویندگان و نویسندگان آن و چه در بهره‌گیری از ادب پارسی در پرورش شاهزادگان و فرزندان خود می‌کوشیدند. سخن گفتن به زبان پارسی در دوران عثمانی به اندازه‌ای گسترده بود که حتا سلاطین و شاهزادگان عثمانی هم به گسترش این زبان و سرودن شعرهایی به زبان پارسی پرداختند. تا جایی که مراد سوم، یک دیوان شعر به زبان پارسی سرود. بیتهای از شعرهای پارسی چند تن از سلاطین عثمانی برای نمونه اینجا آورده می‌شود.

از سلیمان یکم دهمین سلطان امپراتوری عثمانی (او را در غرب با نام سلیمان محتشم و در شرق با نام سلیمان قانونی می‌شناسند):
او به صد ناز درون دل من جلوه‌كنان
من ديوانه نظر می‌كنم از هر سویی
خلق گويند دل و جان محبی كه ربود
راست گويم كه فسونهای لب دلجویی

و یا در شعر دیگری می‌گوید

ای دو عالم فدای یک نگهت
عقل حیران ز نرگس سیهت
مهر بارد ز زلف شبرنگت
ماه تابد ز گوشه‌ی کلهت
اهل دل را جز این مرادی نیست
که سپارند جان به خاک رهت
بهر سوز دل سلیمی زار
گل گل افروخته رخ چو مهت

سلیمان دوم، بیستمین سلطان عثمانی:
دیده از آتش دل غرقه در آب است مرا
کار این چشمه ز سرچشمه خراب است مرا
چشم بر هم زنم و روی تو بینم به خیال
در شب هجر مگر دیده به خواب است مرا

سلطان مراد سوم:
من کجا تنها روم از ذکر یار
چون درونم نار و دردم بی‌شمار
آهِ من افلاک سوزد از دخان
ناله‌ام در عرشِ عالم جاودان
آتش عشقش مرا سوزد ز بند
مثل این نارِ مجازی در سپند
روح پاکش را کند رحمت خدا
بوده‌ام یکدم مرو را آشنا
 
📎 بن‌مایه‌های این نوشتار، در آخرین بخش از این رشته فرسته‌ها خواهند آمد.

@ThinkTogether🌱

#دیدگاه

🟢 چند نکته‌ی تاریخی از زبان دکتر اورخان محمداف، از رهبران جنبش حسینیون

@ThinkTogether🌱

#موسیقی

🎼 وطن ای هستی من
🎤 سالار عقیلی

〰〰〰〰〰〰〰〰

وطن ای هستی من🇮🇷❤️
شور و سرمستی من
جلوه کن در آسمان
همچو مهر جاودان

@ThinkTogether🌱

#تاریخ
#دانستنی

✳️ زبان پارسی در امپراتوری عثمانی
3⃣ تاثیر کوچ بزرگان ادب ایران -به ویژه مولانا- در گسترش زبان پارسی در آناتولی

از  انگیزه‌های مهم گسترش زبان پارسی و فرهنگ ایرانی در آناتولی و آسیای کوچک، گذشته از ریشه‌های تاریخی پیوستگی این سرزمینها به امپراتوریهای کهن ایرانی و پایایی دیرینه‌ی فرهنگ و تمدن ایرانی در آناتولی، می‌توان به کوچ خاندانهای با فضل و دانش ایرانی مانند خانواده‌ی بهاءالدین سلطان‌العلما پدر مولانا، نجم‌الدین رازی (دایه)، اوحدالدین کرمانی، فخرالدین عراقی، سراج‌الدین ارموی، سیف‌الدین فرغانی، ناصرالدین ابن‌بی‌بی و… به این سرزمین اشاره کرد. همزمان با سرازیر شدن مغولان به سوی آسیای مرکزی و ناامنی بلخ و سمرقند و شمال خراسان، سرزمین امن و دانش‌پرور روم [آناتولی] در قرن هفتم، عارفان و ادیبان ایران را به این سرزمین کشانده بود. آثار فارسی این بزرگان علم و ادب، به ویژه کتاب ارجمند مثنوی مولوی و پیدایش طریقت مولویه، افزون بر پراکنش حقایق عرفانی، از نگر گسترش زبان و شعر فارسی در آناتولی، اهمیت ویژه‌ای داشته‌است. فراوانی واژگان پارسی در خانقاههای مولویه و مثنوی‌خوانی در محافل و مجالس این سلسله، زبان پارسی را زبان راز و نیاز صوفیان اهل حق گردانیده بود.
جاری بودن پارسی در بین مردم کوچه و بازار به اندازه‌ای بوده است که به آسانی شعرها و نوشتارهای مولانا و دیگر بزرگان نام برده شده برایشان فهمیدنی و دریافتنی بوده است. به گفته‌ی عزیز بن اردشیر استرآبادی (درگذشته پس از سال ۸۰۰ ه‍.ق / ۸–۱۳۷۹م) نویسنده‌ی کتاب بزم و رزم، "جمهور اهالی ممالک روم [آناتولی] در قرن هشتم هجری به زبان پارسی مایل و راغب بودند".

کارهای ادبی سخنوران و نویسندگان ترک در دوره‌ی میانه -که از آمدن سلجوقیان به آناتولی (قرن پنجم ه.ق/ یازدهم م) آغاز و تا عصر ادبی دوره‌ی تنظیمات (نیمه‌ی قرن سیزده ه.ق. / نوزدهم م) پایان می‌یابد- در دربار و خانقاه متمرکز بود. و این دو کانون ادبی و فرهنگی یعنی Divan Edebiyati (ادبیات درباری) و Takke Edebiyati (ادبیات خانقاه) سراسر زیر نفوذ و تاثیر زبان و ادبیات فارسی قرار داشتند.

📎 بن‌مایه‌های این نوشتار، در آخرین بخش از این رشته فرسته‌ها خواهند آمد.

@ThinkTogether🌱