#ژئوپولتیک

🗺 رویارویی با جاه‌طلبیهای فزاینده‌ی ایران / بخش دوم و پایانی
🎙 رابرت کاپلان و جرج فریدمن

💬 تاریخ این گفتار سال ۲۰۱۲ است، که بسیاری از دگرگونیها هنوز رخ نداده بود. امروزه، به برکت دلاوری و دانایی سربازان وطن، اسراییل خود را در اندازه‌ی هماوردی با کشور ما نمی‌بیند.

📎 این رشته از فرسته‌ها با هدف آشنایی هموطنان گرامی با ادبیات و نگرش ژئوپولتیک فراهم می‌گردند. ما ایرانیان که گفتگو از سیاست، بخشی از زندگی روزمره‌مان است، خوب است که با نگرش نظریه‌پردازان سیاست در جهان نیز آشنا شویم و از تحلیلهای سطحی و انگاره‌های ذهنی دست بکشیم. یاد بگیریم که به آنچه در جهان رخ می‌دهد چگونه باید نگریست.

@ThinkTogether🌱

#دیدگاه
#تاریخ
#بخشی_از_یک کتاب

📖 تاریخ ترکان / بخش 5⃣
✍ ایلبر اورتایلی

❓پارسها یک دوره هم با رومیان در افتاده‌اند …
💬 این در دوره بعدی است. پارسها در آن دوره‌ها جنگجویان بزرگی دارند. فرمانروایان بزرگ هم دارند. سه نفر از این فرماندهان که با روم درافتادند برخاسته از خاندان مهردادها [اشکانیان] هستند. سرانجام در سده‌ی سوم میلادی ساسانیان بنیانگذاری گردید. نخستین فرمانروای آنان اردشیر بابکان است. کسی که پس از او بر سر کار میاید خسرو نوشیروان دادکار (دادگر) است که هم‌روزگار امپراتور روم، ژوستینیانوس است. دادکار و یا دادگر که لقب نوشیروان است یعنی عادل. فردوسی در سده‌ی دهم میلادی [چهارم خورشیدی] «شاهنامه» خود را می‌نویسد. از همه‌ی شعرهای او روشن است که موضوعها را از فرهنگ باستانی ایران گرفته است. و با این همت خود زبان پارسی را زنده می‌کند. این را هم خود او به روشنی می‌گوید:
بسی رنج بردم در این سالِ سی
عجم زنده کردم بدین پارسی

در ایران دینها دگرگون می‌شوند، ولی زبان و ذهنیت آن اندازه دگرگون نمی‌شود. در شاهنامه، فرمانروایی افسانه‌ای بنام فریدون هست، شخصیتی همسان با انوشیروان. یعنی این تراداد (سنت) کشورداری و پنداره‌ی دادگری، در فرهنگ ایرانی دستکم هزار سال پایدار بوده است. ولی برای نمونه از دمکراسی یونان باستان چه چیزی مانده؟ و یا از فرعونهای مصر چه چیزی مانده است؟
هیچکس از این لافهای نسنجیده نباید بگوید که از آن دوران [شکوه] به ما آنچه که به ارث مانده تنها «استبداد و دیکتاتوری» است [سخنان کسانی دلسردشده و نق‌زن]. نمی‌توان تنها به دولتهای کنونی نگاه کرد و درباره‌ی یک کشور و ملت داوری نمود. [در درازای تاریخ] هر چیزی می‌تواند بر سر ملتها بیاید. در غرب از این دست انسانها پرشمار است که می‌گویند: «ایرانیها را این اندازه ستایش می‌کنید، ولی موضوع خمینی چه خواهد شد؟» خمینی که می‌گویید، کسی مانند هانری هشتم بود (هانری هشتم، پادشاه یکه‌تاز انگلستان در سده‌ی شانزدهم میلادی). بنیان تاریخی و فرهنگی یک ملت، یک چیز است و گمگشتگیها و فراز-فرودهایی که در میان راه آن ملت پدیدار می‌شوند، چیزی دیگر. اینها را باید از یکدیگر جدا نمود.

به موضوع خودمان برگردیم. این فرمانروا که به نام فریدون می‌شناسیم، در «شاهنامه» می‌بینیم که یک نماد است. فردوسی می‌گوید:
«او یعنی فریدون، زندگی خودش را به پای گسترش داد (عدالت) گذاشته بود. فریدون از نور آفریده نشده بود، ولی عادل بود. بنا بر این تو هم عادل باش تا مانند فریدون شوی…»
همین را سعدی شیرازی هم در کتاب گلستان می‌گوید:
"آورده‌اند که نوشیروان عادل را در شکار گاهی صید کباب کردند و نمک نبود. غلامی به روستا رفت تا نمک آرد. نوشیروان گفت نمک به قیمت بستان تا رسم نشود و ده خراب نگردد. گفتند از این قدر چه خلل آید؟ گفت بنیاد ظلم در جهان اوّل اندکی بوده است. هر که آمده، براو مزیدی کرده تا بدین غایت رسیده.
اگر ز باغ رعیت ملک خورد سیبی
بر آورند غلامان او درخت از بیخ
به پنج بیضه که سلطان ستم روا دارد
زنند لشکریانش هزار مرغ بر سیخ"

این پاسخ نوشیروان دادگر به خوبی نشان می‌دهد که چپاول چگونه از بالا آغاز می‌شود و به پایین می‌رسد. در نگر بیاورید که این روش اندیشیدن و دریافت از دادگری، از سده‌ی سوم میلادی تا سده‌ی سیزدهم [هفتم خورشیدی] یعنی دوره‌ی سعدی در ایران جاری بوده است.

❓خب، با ساسانیان گویا به سده‌های میانه رسیدیم؟
💬 سده‌های میانه (قرون وسطی) نگوییم، بگوییم دوران کهنِ پسین و یا دوران باستانِ پسین. یا دهه‌های پایانیِ عهد باستان.
بخش‌بندی تاریخ به سده‌های میانی (قرون وسطی) و دوران کنونی، از نگر تاریخ ترکان معنی چندانی نمی‌دهد. این پنداره‌ها در باستانشناسی و تاریخ نویسی غرب از قرن نوزدهم میلادی جریان یافت. مقصود از دوره پایانی عهد باستان، زمان پیدایش مسیحیت است.

📎 آوردن سخنان کارشناسان گوناگون، به معنای پذیرش تک‌تک دیدگاههای آنان نیست.

📸 نقش برجسته‌ی «خان تختی» یادمان پیروزی اردشیر بابکان بر لژیون روم، سلماس، آذربایجان غربی

@ThinkTogether🌱

#دیدگاه
#نکته

برای اینکه سخنمان تاثیر مثبت بر شنونده داشته باشد، باید از دلِ سلیم جاری شود. دلِ سلیم همان جایگاهی است که در آن بغض و کینه و حسادت و بدخواهی و غرض‌ورزی جایی ندارد. از دلِ سلیم، بر کافر اگر ناسزا بگویی مومن شود.

@ThinkTogether🌱

#موسیقی

🎼 خاک مهرآیین
🎤 سالار عقیلی
〰〰〰〰〰〰〰〰

ای سرزمین من، شورآفرین میهن
دور از تو باد ای مرز باور دست اهریمن
ای خاک مهرآیین، آیینه‌ی ایمان
ای در پناه لطف یزدان جاویدان ایران

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 1⃣
🎙اورخان محمداف

💬 آقای دکتر محمداف برای شناخت قفقاز و روسیه، یک گنجینه به شمار می‌آید. امید است که از تواناییها و آگاهیهای ایشان و دوستانشان به درستی بهره برده شود و جنبش حسینیون در جایگاه یک نیروی راهبردی برای تمدن ایرانی از آسیب نادانها و خیانتکاران دور بماند.

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش2⃣
🎙اورخان محمداف

💬 در دوره‌ی قاجاریه دو قرارداد در سالهای ۱۱۹۲ (١٨١٣م) و ۱۲۰۷ (١٨٢٨م) با روسها بسته شدند که پیامدهای بسیار بسیار بزرگی در تاریخ ایران و متطقه داشتند.

در پی این دو قرارداد که ترکمنچای و گلستان نام گرفتند، قفقاز جنوبی از ایران جدا و به دست روسها افتاد.

پس از این فاجعه، نخستین کار روسها در سرزمینهای تازه اشغال‌شده دگرگون کردن هویت ملی مردم و ایران‌زدایی بود ....

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#تاریخ
#دانستنی

💬 آرایش نیروهای سیاسی در غرب آسیا، میان دو ابرقدرت زمان (ایران و روم) پیش از برآمدن اسلام

🟢 قلمروی امپراتوری ایران (سبز پررنگ) ➕ سرزمینهای بافر یا خراج‌گذار ایران (سبز کمرنگ)

🔴 قلمروی امپراتوری روم (سرخ پررنگ) ➕ سرزمینهای بافر یا خراج‌گذار روم (سرخ کمرنگ)

⚪️ سرزمین اعراب (سفید)

🟠 بیابانها و بخشهایی که زیست‌پذیر نیستند (زرد)

📎 بافر (buffer) و خراج‌گزار، یک چیز نیستند.

@ThinkTogether🌱

#دیدگاه
#تاریخ
#بخشی_از_یک کتاب

📖 تاریخ ترکان / بخش 6⃣
✍ ایلبر اورتایلی

❓بسیار خوب، آیا می‌شود گفت که در آغاز این سده‌های میانه یا دوران باستانِ پسین، پنداره‌ی کشورداری پیشرفت کرده است؟
💬 غرب آسیا و حوزه‌ی دریای مدیترانه منطقه‌ای است که برای نخستین بار کشاورزی و ساخت شهرها در اینجا پدید آمده و بدین گونه نخستین جامعه‌ی سازمان‌یافته‌ و نخستین کشورهای دنیا در آن پیدا شده است.
در آغاز تاریخ، روند شهری شدن و سازمان‌یابی اجتماعی، در کناره‌ی  رودخانه‌ها پدیدار می‌شود. این نمی‌توانست در محیطهای خشک و بی‌آب پدید بیاید. این است که در همه‌ی تاریخ دولتهایی که از تمدنهای جاگرفته در کناره‌ی رودخانه‌ها برمی‌خاستند، به آسانی بر بخشهایی پهناور فرمانروایی کرده‌اند. و باز به همین رو است که مدیترانه و آسیای غربی، بستر پیدایش و پایه‌ریزی امپراتوریهای بزرگ گردیده است.

نخستین امپراتوریهای غرب آسیا و مدیترانه ناچار بودند سامانه‌هایی را بسازند که از بی‌آبی و خشکسالی جلوگیری شود. همچنین ناچار بودند برای پیگیری و بهبود بازرگانی، شبکه‌ی ترابری و کاروانسراها را بسازند. در این بخش دنیا، هم  زمینهای خشک و کم‌جمعیت هست و هم زمینهایی که رودخانه‌ها آبیاری می‌کنند و پرجمعیت هستند. در این زیسبوم شدنی نبود که همچون اروپای سده‌های میانه، دولتهای خرد و ریزی پدید بیایند و مانا هم باشند. تنها آن دسته از قدرتهای سیاسی که پهنه‌ی گسترده‌ای را زیر کنترل خود داشتند، بخت مانایی داشتند. [...]

در آغاز سده‌های میانه در غرب آسیا و حوزه‌ی دریای مدیترانه دو کشور بزرگ پادشاهی هست، بیزانس و ایرانِ ساسانی. از این دو دولت، یکی میراث‌دار روم و دیگری میراث‌دار هخامنشیان است. اینها دو نظام سیاسی هستند که از نگر اداری و اجتماعی برای دوره‌های طولانی در تاریخ، بر حکومتهای پس از خود به گونه‌ای ژرف تاثیر گذاشته‌اند. [...]

[دنباله دارد ...]

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 3⃣
🎙اورخان محمداف

نخستین پدران جریان پانترکیسم و تورانیسم / معنای توران و ایران و پیوند آنها ...

📎 چندین نکته‌ی بسیار مهم در سخنان ایشان هست ولی این نکته شاید برجسته‌ترین باشد که به درستی می‌گوید پدران پانترکیسم هیچکدام ترک نبودند. برای نمونه محمدامین رسول‌زاده در آغاز برای بزرگی ایران و بازگشت ایران به شکوه گذشته‌ی خود کنشگری می‌کرد، ولی کسی ارزش کار او را نفهمید و ارج نگذاشت، از اینرو او و دیگران گرایش عزت‌طلبی خود را به جایی بردند که به آن خوشامد گفته شد! (محمدامین رسول‌زاده و فتحعلی آخوندزاده در آغاز هر دو باستانگرایان پرشور ایرانی بودند)

💥 چرا خود ما نباید نیروهای توانمند خود را ارج بگذاریم؟! چرا این انرژیها برای بازگشت ایرانمان به دوران اوج همساز و همسو نشوند؟! چرا عاشقان ایران را راندیم و به دامن دشمن انداختیم؟! یک مغز راهبردساز مانند رسول‌زاده با جعل نام آذربایجان برای شمال ارس و هویت‌سازی برای آن، کمکی به پانترکیسم کرد که خود بنیانگذاران یهودی پانترکیسم نکردند. دستکم زین پس این کوتاهیها نباید رخ دهد.

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دانستنی

دکتر سید آهنگ کوثر، بنیانگذار آبخوان‌داری در کشورمان می‌گوید:

"با آبخوان‌داری می­‌توان بیش از ۴۲ میلیارد مترمکعب آب (یعنی ۴۲درصد مصرف سالانه‌ی کشور) به دست آورد که این انقلابی بزرگ در کشاورزی و دامداری در کشورمان پدید خواهد آورد.

و چنانچه بارشهای سنگینی رخ دهد و ما شبکه‌های گسترشِ سیلاب را در گستره‌ی ۴۰ میلیون هکتار زمینهای آبرفتی کشور آماده کرده باشیم -حتا اگر مصرف اسراف‌گونه‌ی کنونی همچنان جریان داشته باشد- می‌توانیم برای ۴۰ سال بدون بارندگی، نیاز کشور را براورده کنیم، کاریزهای مرده را زنده کنیم و آب رفته را به جوی بازگردانیم."
#وطن

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 4⃣
🎙اورخان محمداف

💬 آغاز قدرت گرفتن یهودیان در باکو با پیدا شدن نفت / نقش یهودیان در فتنه‌گری و درگیر کردن ارمنیها و مسلمانان

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دیدگاه
#تاریخ
#بخشی_از_یک کتاب

📖 تاریخ ترکان / بخش 7⃣
✍ ایلبر اورتایلی

❓در این دوره دو پادشاهی بزرگ روم و ایران هستند ولی میان این دو پیوسته تماشاگر جنگ هستیم …
💬 بله، خسرو انوشیروان بیزانس را شکست داده، «راه ابریشم» را به روی بیزانس می‌بندد. ایرانیها سرتاسر این راه را تا اندونزی کنترل می‌کردند. هنگامی که ابریشم به بیزانس نمی‌رسد، آشوب برپا می‌شود. در این هنگام بیزانس از از بومین خان، یعنی خاقان گوک‌ترک (در آسیای مرکزی) درخواست کمک می‌کند. پیشتر هم چند جا گفته‌ام: زامراخوس کلیکیایی که ایلچی بیزانس نزد گوک‌ترکها بود، سیاحتنامه‌ی بسیار خواندنی دارد. از سوی ترکها هم مانیاخ سغدی به بیزانس می‌رود. سرانجام راه ابریشم به روی بیزانس گشوده می‌شود. چیز جالبتر اینکه بعدها ایران در زمان هراکلیوس، فلسطین، سوریه و انطاکیهِ بیزانس را به خاک خود می‌افزاید، تا جایی که حتا در بیت‌المقدس صلیبی که ایرن مقدس یافته بود را هم به غنیمت می‌برند. بعد‌ها که هراکلیوس ایرانیان را شکست می‌دهد و این صلیب را هم یافته آن را به کنستانتینوپل (استانبول کنونی) پس می‌آورد. همه‌ی اینها رخدادهایی هستند که مدت کوتاهی پیش از اسلام و کشورگشاییهای اسلامی رخ داده‌اند. یعنی در پیش چشمان ما یک آسیای غربی هست که در ناآرامی است.

خب، ایرانیان و رومیان پیوسته در جنگ و کشتن همدیگر هستند. اکنون وضع آسیای غربی به گونه‌ای است که گویا همه [خسته از جنگ و خونریزی] منتظر هستند تا یک نیروی دیگر بیاید و این منطقه را دوباره سامان دهد. کسانی که این را انجام می‌دهند، سپاهیان خلیفه‌ی دوم یعنی عمروابن‌العاص و خالدبن‌ولید هستند. خالدبن‌ولید، گشاینده‌ی عراق امروزی یعنی ایران ساسانی است و همان کسی است که پیشتر شبه‌جزیره‌ی عربستان را زیر پرچم اسلام یکپارچه کرده بود.

در سال ۶۲۲ میلادی نخستین دولت اسلامی در یثرب (مدینه) برپا می‌شود. «مدینه» در عربی یعنی «شهر»، این واژه از آرامی و عبری به عربی رفته است. این یک واژه‌ی جاری در فرهنگ سامی و یکی از واژگان وحی است. در آرامی و عبری «مدینه» معنی «جایگاه عدالت» را می‌دهد. امروزه هم لقب اسراییل «مدینات» است[!]

سپس در سال چهاردهم برپایی این دولت اسلامی، گسترش آن به یک جغرافیای پهناور [آسیای غربی یا ایران ساسانی] را می‌بینیم. خلیفه عمر انسانی نابغه بود. مصر، میانرودان، سوریه و فلسطین در زمان اوست که گشوده می‌شوند. جمعیت بزرگی را که در این جغرافیای پهناور زندگی می‌کنند و زبانهایی را که سخن می‌گویند در نگر خود بیاورید. موضوع بر سر به ارث بردن میراثی به بزرگی میراث ایران ساسانی و بیزانس است. از پزشکی و مدیریت سرزمینی گرفته تا مدیریت مالی و اقلیتهای دینی …

[دنباله دارد...]

📎 در همین زمینه ببینید:
t.me/ThinkTogether/4501

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 5⃣
🎙اورخان محمداف

💬 اهمیت پرداختن به هویت ملی و خرده‌گیری درست و بجا از نپرداختن به تاریخ ایران در ایران!

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 6⃣
🎙اورخان محمداف

💬 چگونگی و چرایی پایه‌گذاری ارمنستان در جغرافیای کنونی / نقش روسیه در ساختن پانترکیسم ...

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#زیبایی

💟 نمونه‌‌ی ساده‌ای از رفتار یک ایرانی شرافتمند را ببینیم. رفتار این هموطن ارجمندمان، بوی دلنواز روزهای خوبمان را دارد.

📍برگرفته از برگه‌ی اینستاگرامی ایران‌زمین

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 7⃣
🎙اورخان محمداف

💬 نگاهی گذرا به جنگ اول قره‌باغ / چگونگی روی کار آمدن حیدرعلی‌اف به کمک ایران / سرگذشت روشن جواداف

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 8⃣
🎙اورخان محمداف

💬 پیامد یکپارچه نبودن سیاست در کشورمان بر قدرت‌افکنی و پیگیری سود ملی / اهمیت پرداختن به هویت ملی و دینی درکنار هم

📎 سیاستهای جهانی و منطقه‌ای کشورمان نباید به تصمیم و پسند کسی وابسته باشد. بلکه مانند همه‌ی کشورهای بسامان و مهم دنیا، باید از دل کلان‌راهبرد کشور بیرون بیاید و در نهاد بالادستی، بیرون از دولت و مجلس بر آن پایش سختی انجام شود.

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 9⃣
🎙اورخان محمداف

💬 آنچه از مردمان قفقاز و جمهوری باکو در رسانه‌ها گفته نمی‌شود / آشنایی با قومهای باشنده در قفقاز: تالشها، قزاقها، کردها، روسهای مالاکان، یهودیان و ... / بررسی زندگی آنها و پارسی‌زبانان در میان قومهای گوناگون / پیوند روسهای مالاکان با روسیه

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دیدگاه
#تاریخ
#بخشی_از_یک کتاب

📖 تاریخ ترکان / بخش 8⃣
✍ ایلبر اورتایلی

❓در دوره ساسانیان باورهای دینی چگونه بود؟
💬 امپراتوری ساسانی پس از «اسکیزم» و یا «چندشاخه‌گی بزرگ» (جدایی کلیسای شرق و غرب) که در بیزانس پیش آمد، پناهگاهی شد که مسیحیان به آن پناه آوردند. به ویژه پس از نشست شهر «افس» در سده‌ی پنجم که به محکومیت «پدر نستوریوس» و هوادارانش انجامید، آنها در ایران ساسانی پناه جستند و در سده‌های بعدی تا درون آسیا و حتا تا ترکستان شرقی رفته و دیدگاه دینی خود را در آنجا پی گرفتند. ولی پس از اینکه در سال ۲۲۶ میلادی بنیانگذار شاهنشاهی ساسانیان یعنی اردشیر، آیین زرتشت را دین رسمی ایران شمرد، امپراتوری ساسانی هم پایبند این دین می‌شود. تا جایی که آیین مانوی که آمیزه‌ای از دین مسیحیت و دین زرتشتی بود و در آغاز زیر فشار چندانی نبود، بعد‌ها از سوی دولت ساسانی و موبدان زرتشتی زیر فشار افتاد.

❓آیا آیین زرتشتی را می‌توان دینی شمرد که نسبت به دینهای دیگر آسانگیر بود؟
💬 اگر نه به کتابها بلکه به عملکرد موبدان زرتشتی نگاه کنیم، نمی‌توان به این پرسش پاسخ مثبت داد. ولی این دین ادعای جهانی بودن و فراخواندن دیگران به خود را نداشت.
تا یزدگرد اول، مسیحیان در شاهنشاهی ساسانی زیر فشار و پیگرد بودند. ولی از سوی دیگر، می‌دانیم که در دوره‌ی یزدگرد اول و در زمان پاپ و اسقف اعظم «اسحاق» و سپس «یاخ باللها» از کاشغر و بت‌لاپاد (گندی شاپور و یا جندی شاپور) گرفته تا نذب، اربل و قورخا (کرکوک) ۳۰ خلیفه‌گری برپا شده بود.

همچنین می‌دانیم که یهودیان هم در دوره‌ی پارتها (با مرکزیت بابل) و هم در زمان پسینیان آنها یعنی ساسانیان (سده‌های دوم تا هفتم میلادی) با نام «روش گالوتا» («راس جالوت» یعنی سرور آوارگان یهودی، به آیین دوران بابل، که جایگاه برجسته‌ای بود) در این امپراتوری زندگی می‌کردند و حتا دانش می‌آموختند. ریاست یهودیان آواره [روش گالوتا] یک جایگاه ارثی بود. یهودیان جدا از صنعتگری و بازرگانی، به کار‌های کشاورزی هم می‌پرداختند، ولی آنها را وادار کرده بودند که در گرمترین و نمناکترین کانالهای میانرودان کار کنند. اینها [یهودیان]، گروهی بسته و محدود به خود بودند.

در دروران ساسانیان، جدا از دوره‌ی شاپور اول که آسانگیری در پیش گرفته می‌شد گاه رخدادهایی برای فشار بر یهودیان پیش می‌آمد. برای نمونه در اصفهان یک آشفتگی پیش آمد که گفتند یهودیان یک موبد زرتشتی را کشته‌اند، و به دنبال آن شماری از یهودیان کشته شدند. این رخداد با دوره‌ی «پروز» همزمان بود. در آن جامعه بده و بستان و یا گفتگو میان دینها نبود. هم زرتشتیها و هم پیروان دینهای دیگر هر کدام در چارچوب بسته‌ی دینی، آیینی و فرهنگی خود بودند و اگر یک زرتشتی، آیین مسیحیت و یا یهود را می‌پذیرفت به مرگ محکوم می‌شد.

در میان اشراف و زمین‌داران و لایه‌های بالای ملت نیز علاقمندی به دینهای دیگر و یا رفتن از دین زرتشتی به دین دیگر بد شمرده می‌شد. حتا یکی از عموزادگان شاپور دوم به نام «پیر گشنسب» را به سبب گرویدن به مسیحیت به دار آویختند.

برای انجام آیینهای اجتماعی دینهای دیگر (مسحیت و یهودیت و ...) نیز یک رشته تنگناهایی گذاشته شده بود. برای نمونه به کار بردن زنگ کلیسا روا شمرده نمی‌شد و مردم را تنها با کوبیدن در خانه‌ها به کلیسا فرا می‌خواندند. این قانونها پس از ساسانیان از سوی دولتهای اسلامی هم دنبال شد. همین امروز هم در «قامه» (یعنی مزار مقدس یا کلیسای بیت‌المقدس) در آغاز آیین دعا و نیایش، افزون بر زنگ کلیسا، حلقه‌ی چوبیِ در نیز کوبیده می‌شود. این عادتی است که از ساسانیان به امویان، سپس به عباسیان و مملوکیان و سپس به عثمانیان رسید و هنوز هم پا برجا است.

@ThinkTogether🌱

#دیدگاه
#تاریخ
#بخشی_از_یک کتاب

📖 تاریخ ترکان / بخش 9⃣ و پایانی
✍ ایلبر اورتایلی

❓آیا می‌توان گفت که دولت ساسانی هم از نگر دین و هم از نگر زبان بسیار پررنگ و دارا بود؟
💬 بله. این امپراتوری [ایران ساسانی] چیزی مانند گنجینه بود، به ویژه از نگر زبانها و دینها. در شهر «اورفا»ی امروزه (ادسای باستان) به زبان آرامی سخن می‌گفتند. می‌توان گفت که آرامی در سراسر میانرودان جاری بود. قومی که خودشان را سریانی و یا آسوری می‌نامیدند (غربیها هم به آنها یعقوبی یا ژاکوبیت نام داده‌اند)، به زبان آرامی سخن می‌گفت. این زبان در درون گروه کلدانی یک رنگ دیگری داشت و یهودیان منطقه هم به این زبان سخن می‌گفتند. در این بخش از امپراتوری ساسانی، خرده‌فرهنگهای آرامی، پارسی و عربی پویا بودند.

از نگر دینی هم سه گروه بزرگ به چشم می‌خورد: مسیحیان نسطوری، یهودیها و زرتشتیها. البته که فهرست دینها و شاخه‌های دینی با همین به پایان نمی‌رسید. در پایتخت ایران یعنی تسیفون (یا مداین) نیز بسیاری به آرامی سخن گفته می‌گفتند. در میان دهقانان میانرودان نیز زبان آرامی جاری بود، تا اینکه پس از سده‌ی هفتم با کشورگشاییهای اسلامی و گسترش زبان عربی در منطقه، زبان ارامی پس‌نشست.
آرامی یکی از زبانهای نوشتاری ایران هم بود. گندی شاپور (جندی شاپور) مرکز دینی و علمی نسطوریها بود/ پایان.

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 🔟
🎙اورخان محمداف

💬 دریچه‌های اثرگذاری ایران در قفقاز و به ویژه جمهوری باکو / قومهای ایرانی و یا گرونده به ایران کدام هستند؟ / ظرفیت جمهوری باکو در جایگاه اهرم گسترش نفوذ ایران بر منطقه و جهان / و کوتاهیهای رخ داده در زمینه‌ی گسترش زبان پارسی و بهره گرفتن از مایه‌های تمدنی کشورمان در سالهای گذشته

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱