#تاریخ
#دانستنی

💬 آرایش نیروهای سیاسی در غرب آسیا، میان دو ابرقدرت زمان (ایران و روم) پیش از برآمدن اسلام

🟢 قلمروی امپراتوری ایران (سبز پررنگ) ➕ سرزمینهای بافر یا خراج‌گذار ایران (سبز کمرنگ)

🔴 قلمروی امپراتوری روم (سرخ پررنگ) ➕ سرزمینهای بافر یا خراج‌گذار روم (سرخ کمرنگ)

⚪️ سرزمین اعراب (سفید)

🟠 بیابانها و بخشهایی که زیست‌پذیر نیستند (زرد)

📎 بافر (buffer) و خراج‌گزار، یک چیز نیستند.

@ThinkTogether🌱

#دیدگاه
#تاریخ
#بخشی_از_یک کتاب

📖 تاریخ ترکان / بخش 6⃣
✍ ایلبر اورتایلی

❓بسیار خوب، آیا می‌شود گفت که در آغاز این سده‌های میانه یا دوران باستانِ پسین، پنداره‌ی کشورداری پیشرفت کرده است؟
💬 غرب آسیا و حوزه‌ی دریای مدیترانه منطقه‌ای است که برای نخستین بار کشاورزی و ساخت شهرها در اینجا پدید آمده و بدین گونه نخستین جامعه‌ی سازمان‌یافته‌ و نخستین کشورهای دنیا در آن پیدا شده است.
در آغاز تاریخ، روند شهری شدن و سازمان‌یابی اجتماعی، در کناره‌ی  رودخانه‌ها پدیدار می‌شود. این نمی‌توانست در محیطهای خشک و بی‌آب پدید بیاید. این است که در همه‌ی تاریخ دولتهایی که از تمدنهای جاگرفته در کناره‌ی رودخانه‌ها برمی‌خاستند، به آسانی بر بخشهایی پهناور فرمانروایی کرده‌اند. و باز به همین رو است که مدیترانه و آسیای غربی، بستر پیدایش و پایه‌ریزی امپراتوریهای بزرگ گردیده است.

نخستین امپراتوریهای غرب آسیا و مدیترانه ناچار بودند سامانه‌هایی را بسازند که از بی‌آبی و خشکسالی جلوگیری شود. همچنین ناچار بودند برای پیگیری و بهبود بازرگانی، شبکه‌ی ترابری و کاروانسراها را بسازند. در این بخش دنیا، هم  زمینهای خشک و کم‌جمعیت هست و هم زمینهایی که رودخانه‌ها آبیاری می‌کنند و پرجمعیت هستند. در این زیسبوم شدنی نبود که همچون اروپای سده‌های میانه، دولتهای خرد و ریزی پدید بیایند و مانا هم باشند. تنها آن دسته از قدرتهای سیاسی که پهنه‌ی گسترده‌ای را زیر کنترل خود داشتند، بخت مانایی داشتند. [...]

در آغاز سده‌های میانه در غرب آسیا و حوزه‌ی دریای مدیترانه دو کشور بزرگ پادشاهی هست، بیزانس و ایرانِ ساسانی. از این دو دولت، یکی میراث‌دار روم و دیگری میراث‌دار هخامنشیان است. اینها دو نظام سیاسی هستند که از نگر اداری و اجتماعی برای دوره‌های طولانی در تاریخ، بر حکومتهای پس از خود به گونه‌ای ژرف تاثیر گذاشته‌اند. [...]

[دنباله دارد ...]

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 3⃣
🎙اورخان محمداف

نخستین پدران جریان پانترکیسم و تورانیسم / معنای توران و ایران و پیوند آنها ...

📎 چندین نکته‌ی بسیار مهم در سخنان ایشان هست ولی این نکته شاید برجسته‌ترین باشد که به درستی می‌گوید پدران پانترکیسم هیچکدام ترک نبودند. برای نمونه محمدامین رسول‌زاده در آغاز برای بزرگی ایران و بازگشت ایران به شکوه گذشته‌ی خود کنشگری می‌کرد، ولی کسی ارزش کار او را نفهمید و ارج نگذاشت، از اینرو او و دیگران گرایش عزت‌طلبی خود را به جایی بردند که به آن خوشامد گفته شد! (محمدامین رسول‌زاده و فتحعلی آخوندزاده در آغاز هر دو باستانگرایان پرشور ایرانی بودند)

💥 چرا خود ما نباید نیروهای توانمند خود را ارج بگذاریم؟! چرا این انرژیها برای بازگشت ایرانمان به دوران اوج همساز و همسو نشوند؟! چرا عاشقان ایران را راندیم و به دامن دشمن انداختیم؟! یک مغز راهبردساز مانند رسول‌زاده با جعل نام آذربایجان برای شمال ارس و هویت‌سازی برای آن، کمکی به پانترکیسم کرد که خود بنیانگذاران یهودی پانترکیسم نکردند. دستکم زین پس این کوتاهیها نباید رخ دهد.

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دانستنی

دکتر سید آهنگ کوثر، بنیانگذار آبخوان‌داری در کشورمان می‌گوید:

"با آبخوان‌داری می­‌توان بیش از ۴۲ میلیارد مترمکعب آب (یعنی ۴۲درصد مصرف سالانه‌ی کشور) به دست آورد که این انقلابی بزرگ در کشاورزی و دامداری در کشورمان پدید خواهد آورد.

و چنانچه بارشهای سنگینی رخ دهد و ما شبکه‌های گسترشِ سیلاب را در گستره‌ی ۴۰ میلیون هکتار زمینهای آبرفتی کشور آماده کرده باشیم -حتا اگر مصرف اسراف‌گونه‌ی کنونی همچنان جریان داشته باشد- می‌توانیم برای ۴۰ سال بدون بارندگی، نیاز کشور را براورده کنیم، کاریزهای مرده را زنده کنیم و آب رفته را به جوی بازگردانیم."
#وطن

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 4⃣
🎙اورخان محمداف

💬 آغاز قدرت گرفتن یهودیان در باکو با پیدا شدن نفت / نقش یهودیان در فتنه‌گری و درگیر کردن ارمنیها و مسلمانان

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دیدگاه
#تاریخ
#بخشی_از_یک کتاب

📖 تاریخ ترکان / بخش 7⃣
✍ ایلبر اورتایلی

❓در این دوره دو پادشاهی بزرگ روم و ایران هستند ولی میان این دو پیوسته تماشاگر جنگ هستیم …
💬 بله، خسرو انوشیروان بیزانس را شکست داده، «راه ابریشم» را به روی بیزانس می‌بندد. ایرانیها سرتاسر این راه را تا اندونزی کنترل می‌کردند. هنگامی که ابریشم به بیزانس نمی‌رسد، آشوب برپا می‌شود. در این هنگام بیزانس از از بومین خان، یعنی خاقان گوک‌ترک (در آسیای مرکزی) درخواست کمک می‌کند. پیشتر هم چند جا گفته‌ام: زامراخوس کلیکیایی که ایلچی بیزانس نزد گوک‌ترکها بود، سیاحتنامه‌ی بسیار خواندنی دارد. از سوی ترکها هم مانیاخ سغدی به بیزانس می‌رود. سرانجام راه ابریشم به روی بیزانس گشوده می‌شود. چیز جالبتر اینکه بعدها ایران در زمان هراکلیوس، فلسطین، سوریه و انطاکیهِ بیزانس را به خاک خود می‌افزاید، تا جایی که حتا در بیت‌المقدس صلیبی که ایرن مقدس یافته بود را هم به غنیمت می‌برند. بعد‌ها که هراکلیوس ایرانیان را شکست می‌دهد و این صلیب را هم یافته آن را به کنستانتینوپل (استانبول کنونی) پس می‌آورد. همه‌ی اینها رخدادهایی هستند که مدت کوتاهی پیش از اسلام و کشورگشاییهای اسلامی رخ داده‌اند. یعنی در پیش چشمان ما یک آسیای غربی هست که در ناآرامی است.

خب، ایرانیان و رومیان پیوسته در جنگ و کشتن همدیگر هستند. اکنون وضع آسیای غربی به گونه‌ای است که گویا همه [خسته از جنگ و خونریزی] منتظر هستند تا یک نیروی دیگر بیاید و این منطقه را دوباره سامان دهد. کسانی که این را انجام می‌دهند، سپاهیان خلیفه‌ی دوم یعنی عمروابن‌العاص و خالدبن‌ولید هستند. خالدبن‌ولید، گشاینده‌ی عراق امروزی یعنی ایران ساسانی است و همان کسی است که پیشتر شبه‌جزیره‌ی عربستان را زیر پرچم اسلام یکپارچه کرده بود.

در سال ۶۲۲ میلادی نخستین دولت اسلامی در یثرب (مدینه) برپا می‌شود. «مدینه» در عربی یعنی «شهر»، این واژه از آرامی و عبری به عربی رفته است. این یک واژه‌ی جاری در فرهنگ سامی و یکی از واژگان وحی است. در آرامی و عبری «مدینه» معنی «جایگاه عدالت» را می‌دهد. امروزه هم لقب اسراییل «مدینات» است[!]

سپس در سال چهاردهم برپایی این دولت اسلامی، گسترش آن به یک جغرافیای پهناور [آسیای غربی یا ایران ساسانی] را می‌بینیم. خلیفه عمر انسانی نابغه بود. مصر، میانرودان، سوریه و فلسطین در زمان اوست که گشوده می‌شوند. جمعیت بزرگی را که در این جغرافیای پهناور زندگی می‌کنند و زبانهایی را که سخن می‌گویند در نگر خود بیاورید. موضوع بر سر به ارث بردن میراثی به بزرگی میراث ایران ساسانی و بیزانس است. از پزشکی و مدیریت سرزمینی گرفته تا مدیریت مالی و اقلیتهای دینی …

[دنباله دارد...]

📎 در همین زمینه ببینید:
t.me/ThinkTogether/4501

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 5⃣
🎙اورخان محمداف

💬 اهمیت پرداختن به هویت ملی و خرده‌گیری درست و بجا از نپرداختن به تاریخ ایران در ایران!

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 6⃣
🎙اورخان محمداف

💬 چگونگی و چرایی پایه‌گذاری ارمنستان در جغرافیای کنونی / نقش روسیه در ساختن پانترکیسم ...

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#زیبایی

💟 نمونه‌‌ی ساده‌ای از رفتار یک ایرانی شرافتمند را ببینیم. رفتار این هموطن ارجمندمان، بوی دلنواز روزهای خوبمان را دارد.

📍برگرفته از برگه‌ی اینستاگرامی ایران‌زمین

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 7⃣
🎙اورخان محمداف

💬 نگاهی گذرا به جنگ اول قره‌باغ / چگونگی روی کار آمدن حیدرعلی‌اف به کمک ایران / سرگذشت روشن جواداف

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 8⃣
🎙اورخان محمداف

💬 پیامد یکپارچه نبودن سیاست در کشورمان بر قدرت‌افکنی و پیگیری سود ملی / اهمیت پرداختن به هویت ملی و دینی درکنار هم

📎 سیاستهای جهانی و منطقه‌ای کشورمان نباید به تصمیم و پسند کسی وابسته باشد. بلکه مانند همه‌ی کشورهای بسامان و مهم دنیا، باید از دل کلان‌راهبرد کشور بیرون بیاید و در نهاد بالادستی، بیرون از دولت و مجلس بر آن پایش سختی انجام شود.

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 9⃣
🎙اورخان محمداف

💬 آنچه از مردمان قفقاز و جمهوری باکو در رسانه‌ها گفته نمی‌شود / آشنایی با قومهای باشنده در قفقاز: تالشها، قزاقها، کردها، روسهای مالاکان، یهودیان و ... / بررسی زندگی آنها و پارسی‌زبانان در میان قومهای گوناگون / پیوند روسهای مالاکان با روسیه

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دیدگاه
#تاریخ
#بخشی_از_یک کتاب

📖 تاریخ ترکان / بخش 8⃣
✍ ایلبر اورتایلی

❓در دوره ساسانیان باورهای دینی چگونه بود؟
💬 امپراتوری ساسانی پس از «اسکیزم» و یا «چندشاخه‌گی بزرگ» (جدایی کلیسای شرق و غرب) که در بیزانس پیش آمد، پناهگاهی شد که مسیحیان به آن پناه آوردند. به ویژه پس از نشست شهر «افس» در سده‌ی پنجم که به محکومیت «پدر نستوریوس» و هوادارانش انجامید، آنها در ایران ساسانی پناه جستند و در سده‌های بعدی تا درون آسیا و حتا تا ترکستان شرقی رفته و دیدگاه دینی خود را در آنجا پی گرفتند. ولی پس از اینکه در سال ۲۲۶ میلادی بنیانگذار شاهنشاهی ساسانیان یعنی اردشیر، آیین زرتشت را دین رسمی ایران شمرد، امپراتوری ساسانی هم پایبند این دین می‌شود. تا جایی که آیین مانوی که آمیزه‌ای از دین مسیحیت و دین زرتشتی بود و در آغاز زیر فشار چندانی نبود، بعد‌ها از سوی دولت ساسانی و موبدان زرتشتی زیر فشار افتاد.

❓آیا آیین زرتشتی را می‌توان دینی شمرد که نسبت به دینهای دیگر آسانگیر بود؟
💬 اگر نه به کتابها بلکه به عملکرد موبدان زرتشتی نگاه کنیم، نمی‌توان به این پرسش پاسخ مثبت داد. ولی این دین ادعای جهانی بودن و فراخواندن دیگران به خود را نداشت.
تا یزدگرد اول، مسیحیان در شاهنشاهی ساسانی زیر فشار و پیگرد بودند. ولی از سوی دیگر، می‌دانیم که در دوره‌ی یزدگرد اول و در زمان پاپ و اسقف اعظم «اسحاق» و سپس «یاخ باللها» از کاشغر و بت‌لاپاد (گندی شاپور و یا جندی شاپور) گرفته تا نذب، اربل و قورخا (کرکوک) ۳۰ خلیفه‌گری برپا شده بود.

همچنین می‌دانیم که یهودیان هم در دوره‌ی پارتها (با مرکزیت بابل) و هم در زمان پسینیان آنها یعنی ساسانیان (سده‌های دوم تا هفتم میلادی) با نام «روش گالوتا» («راس جالوت» یعنی سرور آوارگان یهودی، به آیین دوران بابل، که جایگاه برجسته‌ای بود) در این امپراتوری زندگی می‌کردند و حتا دانش می‌آموختند. ریاست یهودیان آواره [روش گالوتا] یک جایگاه ارثی بود. یهودیان جدا از صنعتگری و بازرگانی، به کار‌های کشاورزی هم می‌پرداختند، ولی آنها را وادار کرده بودند که در گرمترین و نمناکترین کانالهای میانرودان کار کنند. اینها [یهودیان]، گروهی بسته و محدود به خود بودند.

در دروران ساسانیان، جدا از دوره‌ی شاپور اول که آسانگیری در پیش گرفته می‌شد گاه رخدادهایی برای فشار بر یهودیان پیش می‌آمد. برای نمونه در اصفهان یک آشفتگی پیش آمد که گفتند یهودیان یک موبد زرتشتی را کشته‌اند، و به دنبال آن شماری از یهودیان کشته شدند. این رخداد با دوره‌ی «پروز» همزمان بود. در آن جامعه بده و بستان و یا گفتگو میان دینها نبود. هم زرتشتیها و هم پیروان دینهای دیگر هر کدام در چارچوب بسته‌ی دینی، آیینی و فرهنگی خود بودند و اگر یک زرتشتی، آیین مسیحیت و یا یهود را می‌پذیرفت به مرگ محکوم می‌شد.

در میان اشراف و زمین‌داران و لایه‌های بالای ملت نیز علاقمندی به دینهای دیگر و یا رفتن از دین زرتشتی به دین دیگر بد شمرده می‌شد. حتا یکی از عموزادگان شاپور دوم به نام «پیر گشنسب» را به سبب گرویدن به مسیحیت به دار آویختند.

برای انجام آیینهای اجتماعی دینهای دیگر (مسحیت و یهودیت و ...) نیز یک رشته تنگناهایی گذاشته شده بود. برای نمونه به کار بردن زنگ کلیسا روا شمرده نمی‌شد و مردم را تنها با کوبیدن در خانه‌ها به کلیسا فرا می‌خواندند. این قانونها پس از ساسانیان از سوی دولتهای اسلامی هم دنبال شد. همین امروز هم در «قامه» (یعنی مزار مقدس یا کلیسای بیت‌المقدس) در آغاز آیین دعا و نیایش، افزون بر زنگ کلیسا، حلقه‌ی چوبیِ در نیز کوبیده می‌شود. این عادتی است که از ساسانیان به امویان، سپس به عباسیان و مملوکیان و سپس به عثمانیان رسید و هنوز هم پا برجا است.

@ThinkTogether🌱

#دیدگاه
#تاریخ
#بخشی_از_یک کتاب

📖 تاریخ ترکان / بخش 9⃣ و پایانی
✍ ایلبر اورتایلی

❓آیا می‌توان گفت که دولت ساسانی هم از نگر دین و هم از نگر زبان بسیار پررنگ و دارا بود؟
💬 بله. این امپراتوری [ایران ساسانی] چیزی مانند گنجینه بود، به ویژه از نگر زبانها و دینها. در شهر «اورفا»ی امروزه (ادسای باستان) به زبان آرامی سخن می‌گفتند. می‌توان گفت که آرامی در سراسر میانرودان جاری بود. قومی که خودشان را سریانی و یا آسوری می‌نامیدند (غربیها هم به آنها یعقوبی یا ژاکوبیت نام داده‌اند)، به زبان آرامی سخن می‌گفت. این زبان در درون گروه کلدانی یک رنگ دیگری داشت و یهودیان منطقه هم به این زبان سخن می‌گفتند. در این بخش از امپراتوری ساسانی، خرده‌فرهنگهای آرامی، پارسی و عربی پویا بودند.

از نگر دینی هم سه گروه بزرگ به چشم می‌خورد: مسیحیان نسطوری، یهودیها و زرتشتیها. البته که فهرست دینها و شاخه‌های دینی با همین به پایان نمی‌رسید. در پایتخت ایران یعنی تسیفون (یا مداین) نیز بسیاری به آرامی سخن گفته می‌گفتند. در میان دهقانان میانرودان نیز زبان آرامی جاری بود، تا اینکه پس از سده‌ی هفتم با کشورگشاییهای اسلامی و گسترش زبان عربی در منطقه، زبان ارامی پس‌نشست.
آرامی یکی از زبانهای نوشتاری ایران هم بود. گندی شاپور (جندی شاپور) مرکز دینی و علمی نسطوریها بود/ پایان.

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی / بخش 🔟
🎙اورخان محمداف

💬 دریچه‌های اثرگذاری ایران در قفقاز و به ویژه جمهوری باکو / قومهای ایرانی و یا گرونده به ایران کدام هستند؟ / ظرفیت جمهوری باکو در جایگاه اهرم گسترش نفوذ ایران بر منطقه و جهان / و کوتاهیهای رخ داده در زمینه‌ی گسترش زبان پارسی و بهره گرفتن از مایه‌های تمدنی کشورمان در سالهای گذشته

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی /
بخش 1⃣1⃣
🎙اورخان محمداف

💬 پس از فروپاشی شوروی یک نیاز بزرگ برای ایدئولوژی جایگزین کمونیسم پدید می‌آید. در این میان عربستان و ترکیه با بهره‌برداری از این نیاز، جوانه‌های ایدئولوژی خود را در باکو نشاندند.

💥 سیاستمداران در کشور ترکیه جابجا می‌شوند، ولی همگی آنها با همه‌ی کشمکشهایی که میانشان هست، هدفهای راهبردی کشور ترکیه را پیگیری می‌کنند. چون به گونه‌ای پرورش یافته‌اند که، کشورشان از هر چیزی برایشان بالاتر و مهمتر است.

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دانستنی

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی /
بخش 2⃣1⃣
🎙اورخان محمداف

💬 چگونگی کار سازمان‌یافته برای وهابی‌سازی در شمال ارس / شاخه‌های وهابیت و پیوندهای هر یک با حکومت علی‌اف‌ها

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دانستنی
#تاریخ

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی /
بخش 3⃣1⃣
🎙اورخان محمداف

💬 چگونگی ریشه دواندن جریان بهاییت در جمهوری باکو

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دیدگاه
#تاریخ

🟢 بازخوانی ۲۶۰۰ سال تاریخ نهفته در منشور کوروش، ۱۳۹۱ (۲۰۱۲م)
🎙 نیل مک‌گریگور / تاریخ‌شناس بریتانیایی و مدیر پیشین موزه‌ی بریتانیا

💬 سخنران در لفافه می‌گوید که گونه‌ای از بازرخداد تاریخ در جریان است. گونه‌ای از یکی شدن سراسر منطقه زیر سایه‌ی ایران. وی به همسانیهای روزگار کنونی و روزگار کوروش بزرگ انگشت می‌گذارد. همسانیهایی همچون: ایران نیروی بالادست همه‌ی نیروها، ایران یاور ستمدیدگان، ایران پیاده‌کننده‌ی خواست خدا، ایران بزرگ ...

📍برگرفته از: @TEDPersianSubnoscript

@ThinkTogether🌱

#دانستنی

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی /
بخش 4⃣1⃣
🎙اورخان محمداف

💬 گفتگو از قرارداد نفتی مهمی که ایران با همه‌ی کمکهای سرنوشت‌سازی که در جنگ اول قره‌باغ کرده بود، به آن فراخوانده نشد / قراردادهای نفتی جمهوری باکو با روسیه، ترکیه و اسراییل

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱

#دانستنی

ℹ️ آشنایی با قفقاز جنوبی /
بخش 5⃣1⃣
🎙اورخان محمداف

💬 گرایشهای دینی در میان چچنها چیست؟

📍برگرفته از: @masaf_najva

@ThinkTogether🌱