یادداشتی درباره کتاب «خشونت و نظم‌های اجتماعی»

{قسمت ۱ از ۳} به‌عنوان یک محقق و مدرس در علوم اقتصادی از یک طرف و به‌عنوان یک ایرانی از طرف دیگر، بارها از خودم پرسیده‌ام و از من پرسیده شده که نظرم درباره اقتصاد ایران چیست. من مدت‌هاست که از بحث‌های جاری درباره اوضاع اقتصادی ایران فاصله گرفته‌ام و به‌همین خاطر در اظهارنظر در مورد اقتصاد ایران رعایت احتیاط را می‌کنم. در عین حال، گرچه نزدیک‌تر شدن به یک جنبه از چیزی کمک به مشاهده دقیق‌تر آن جنبه می‌کند، اما ممکن است فرصت مشاهده و توجه به تصویر گسترده را بگیرد. از همین رو، فاصله گرفتن از امور جاری، بدون اینکه آگاهانه صورت گرفته باشد، به من فرصتی داد تا مشاهده‌ دورتر ولی شاید جامع‌تری نسبت به اقتصاد ایران و به یک معنی علوم اقتصادی داشته باشم.

بحث‌های جاری به این می‌پردازند که مثلا چرا قیمت مسکن یا شاخص بورس بالا و پایین رفته‌اند، اینکه راه‌حل جبران کسری بودجه دولت بدون ایجاد تورم چیست، راه‌حل بهبود تامین مالی خدمات درمانی چیست و غیره. این لیست می‌تواند کشور به کشور متفاوت باشد و در یک کشور هم مسایلی که سال‌های قبل سرتیتر بوده‌اند ممکن است دوباره داغ شوند اما بعد از مدتی هم بحث درباره آنها جایش را به بحثی دیگر می‌دهد. در هر حال، تحلیل در این زمینه‌ها بخش مهمی از علوم اقتصادی را تشکیل می‌دهد و شکی نیست که این تحلیل‌ها برای سیاست‌گزاری اهمیت درجه اول دارد.

در مقابل اما، با فاصله گرفتن از بحث‌های جاری، اینکه چه پرسشی جلوی چشم می‌آید هم از مسایل جاری فاصله می‌گیرد و هم طول عمر بیشتری پیدا می‌کند. چنین پرسشی درباره یک قسمت خاص از اقتصاد نیست بلکه درباره چارچوبی است که تمام روابط اقتصادی در آن معنی پیدا می‌کند. اینکه:‌«چه نیروها و روابطی نقش اساسی در توضیح پدیده‌های اقتصادی دارند؟»

کتاب «خشونت و نظم‌های اجتماعی» قدمی است برای پاسخ به این پرسش. این کتاب نوشته داگلاس نورث، جان والِس و بَری وِینگَست است. آنها عنوان فرعی «یک چارچوب مفهومی برای تفسیر تاریخ ثبت‌شده بشر» را برای کتابشان انتخاب کرده‌اند. نورث صاحب (نیمی از) نوبل اقتصاد در سال ۱۹۹۳ میلادی است. ردپای افکار نورث را می‌توان به روشنی در بین برخی اقتصاددان‌ها و فیلسوفان سیاسی مشهور مثل عاصم‌اغلو و رابینسون دید.

قصدم خلاصه کردن این کتاب نیست بلکه برداشت‌هایی آزاد در ارتباط با آن می‌نویسم.

سالها قبل من فکر می‌کردم که اقتصاد ایران از این طریق بهبود پیدا می‌کند که سیاست‌های اقتصادی دولت و بانک مرکزی اصلاح شود. برای مثال یارانه‌های انرژی برداشته شود و درآمد حاصل از آن خرج آموزش و بهداشت یا سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها شود، جلوی شوک‌های قیمت نفت به مصرف عمومی و سرمایه‌گذاری عمومی از طریق سازوکاری مثل صندوق ذخیره ارزی گرفته شود، موانع تجاری مثل تعرفه‌ها به مراتب کاهش پیدا کند و ایران به سازمان تجارت جهانی بپیوندد، بخش ناکارآمد دولتی به بخش کارآمد خصوصی واگذار شود و غیره. در مقابل اما، در این چند دهه اخیر طیفی از این اصلاحات اقتصادی به طور مکرر در ایران شکست خورده‌اند. چرا؟

چیزی که این چرا را چراتر می‌کند این است که این اصلاحات اقتصادی پشتوانه بسیار محکمی در علوم اقتصادی دارند و به لحاظ تجربی هم در کشورهای پیشرفته جنبه بدیهی از سیاست‌گزاری‌های موفق اقتصادی هستند. از این جهت، شکی نیست که علوم اقتصادی در توضیح کارکرد اقتصاد و تاثیرات سیاست‌گزاری در مجموعه‌ای از کشورها یا بازارها بسیار مفید بوده‌اند. با این حال، ما می‌مانیم و این پرسش که چرا مجموعه‌‌ای از اصلاحات اقتصادی که پشتوانه علمی محکمی دارند در کشور ما (و انواع دیگری از آنها و به مراتب کمتری در کشورهای پیشرفته‌تر) شکست ‌خورده‌اند؟

جواب به این پرسش‌ها فقط برای شناخت گذشته نیست بلکه درک بهتری به ما می‌دهد برای سنجش اصلاحات پیشنهادی در آینده. تامل به این پرسش‌ها از این جهت مهم است که وقتی همواره درگیر موج بحث درباره برنامه‌های اقتصادی باشیم فرصت کمتری برای مشاهده تصویر گسترده‌تر داریم.

{ادامه در پست بعد}

#معرفی


نویسنده مطلب فوق در یک پست سه قسمتی، مقدمه کتاب خشونت و نظم‌های اجتماعی را تحلیل کرده‌اند.

به نظرم جالب آمد.


تهیه کتاب:

http://www.agahbookshop.com/%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D9%88-%D9%86%D8%B8%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%8A-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A-(%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%88%D8%A8-%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%D9%8A-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%8A-%D8%AA%D9%81%D8%B3%D9%8A%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A8%D8%B4%D8%B1)_30366


@kennedy_notes

#job


موقعیت‌های شغلی موسسه give directly در کشورهای مختلف:

https://givedirectly.recruiterbox.com/

موقعیت‌های کاری یونسکو درموضوع بررسی اثر کرونا بر تحصیل در کشورهای نیجریه، بروندی، کامرون، سیرالئون و گینه بیسائو:

https://careers.unesco.org/job/Sierra-Leone-Consultant-for-a-study-on-the-impact-of-COVID-19-on-the-education-system-in-Sierra-Leone/519741302/

https://careers.unesco.org/job/Nigeria-Consultant-for-a-study-on-the-impact-of-COVID-19-on-the-education-system-in-Nigeria/519741202/

https://careers.unesco.org/job/Burundi-Consultant-Etude-sur-l'impact-de-la-COVID-19-sur-le-syst%C3%A8me-%C3%A9ducatif-au-Burundi/519740902/

https://careers.unesco.org/job/Yaounde-Consultant-Etude-sur-l'impact-de-la-COVID-19-sur-le-syst%C3%A8me-%C3%A9ducatif-au-Cameroun/519741002/

https://careers.unesco.org/job/Guinea-Bissau-Consultant-Etude-sur-l'impact-de-la-COVID-19-sur-le-syst%C3%A8me-%C3%A9ducatif-en-Guin%C3%A9e-Bissau/519741102/

موقعیت‌های کاری در موسسه PAD در کشورهای مختلف:

https://precisionag.org/who-we-are/job-openings/


@kennedy_notes

#growth


جلسه اول: مقدمه


منابع:


اول، مقاله سال ۱۹۹۹ نوشته Oded Galor درمورد روند تکامل از مدل رکود مالتوسی تا مدل مدرن رشد اقتصادی:

https://www.aeaweb.org/articles?id=10.1257/aer.89.2.150

دوم، مقاله سال ۲۰۰۰ نوشته Oded Galor در همین رابطه:

https://www.aeaweb.org/articles?id=10.1257/aer.90.4.806

سوم، مقاله سال ۱۹۹۶ نوشته Oded Galor درمورد ارتباط بین نرخ رشد جمعیت و رشد اقتصادی:

https://www.jstor.org/stable/2118202?seq=1

---------
مطالعه بیشتر:

درمورد نظریه مالتوسی برای رشد اقتصادی (ترجمه فارسی خیلی ضعیف است. خوب است یک نفر بهتر کند):

https://en.wikipedia.org/wiki/Malthusianism

پیوند به طرح درس:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/1982


@kennedy_notes

#ایده


یکی از تجربه‌های زیبایی‌ که تاکنون در اینجا داشته‌ام، فرصت دیدن تنوع بیشتر افراد حاضر در جلسات و جمع‌ها بوده.

موضوع اینه که برخلاف جلسات در ایران که با تقریب خوبی قبل از شرکت در جلسات و تنها براساس موضوع جلسه میشد حدس زد که مثلا جنسیت و گروه سنی افراد حاضر چه خواهدبود، یا این که چه کسانی دور میز می‌نشینند و چه کسانی در ردیف‌های صندلی کنار دیوار، این‌جا تقریبا همیشه درمورد این موارد غافل‌گیر شده‌ام.

تجربه‌ام در اینجا این بوده که تنوع در افراد حاضر در جلسات از نظر گروه سنی و جنسیت به شکل شگفت‌انگیزی بیشتر از ایرانه. در نتیجه، صداهای بیشتری امکان شنیده شدن دارند. افراد هم واقعا کمتر از ایران درگیر این هستند که کجا بنشینند.

به نظرم از دم‌دست‌ترین نتایج این افزایش تنوع، دسترسی به نقطه‌نظرات مختلف و افزایش خلاقیت در شیوه پیشبرد کارها بوده.
------

یک شیوه که اینجا برای افزایش تنوع افراد اتخاذ میشه، اختصاص «حداقل سهمیه» به افراد با ویژگی‌های مختلفه. مثل اختصاص حداقل تعداد نفرات در رده‌های مختلف مدیریتی و کارشناسی به جنسیت خاص یا مثل قانون کار کشور (که دیروز گفته‌شد)، اختصاص حداقل درصد کارمندان به افراد با بیماری/معلولیت خاص.


درخواست:

- اگر در جایگاه تصمیم‌گیری در هر حوزه‌ای اعم از بخش خصوصی، سمن، دانشگاهی یا دولتی هستید، افزایش تنوع افراد در گروه/تیم خود را مدنظر قرار بدید.

برای این کار، می‌توانید مثلا سهمیه‌ای برای جنسیت خاص که در گروه‌تان حاضر نیست یا در اقلیت است، اختصاص دهید.

یا مثلا می‌توانید سهمیه‌ای برای پذیرش نیرو از افراد دارای معلولیت/بیماری اختصاص دهید.

- اگر خود درمورد ترکیب افراد در گروه‌ها و تیم‌ها تصمیم‌گیر نیستید، این مطلب را با دیگران در میان بگذارید.



@kennedy_notes

#growth


جلسه دوم: چرا آسیب‌شناسی رشد مهم است؟


منابع:

اول، مقاله آسیب‌شناسی رشد اقتصادی نوشته Ricardo Hausmann:

نسخه سال ۲۰۰۵:

https://growthlab.cid.harvard.edu/files/growthlab/files/growth-diagnostics.pdf

نسخه سال ۲۰۰۸ معرفی شده در سیلابس: صفحات ۳۲۴ تا ۳۵۵ کتاب زیر:

https://oxford.universitypressscholarship.com/view/10.1093/acprof:oso/9780199534081.001.0001/acprof-9780199534081?rskey=FpoIem&result=463

دوم، مقاله سال ۲۰۱۲ نوشته Dani Rodrik:

https://scholar.harvard.edu/files/dani-rodrik/files/why-we-learn-regressing-nothing-by-regressinggrowthonpolicies.pdf

----------

پیوند به طرح درس:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/1982



@kennedy_notes

🎙نشست «بررسی پدیده درب گردان در نظام بانکی ایران»

🔹ارائه‌دهنده : پریسا زارع

🔹سه‌شنبه ۱۱ شهریور ۹۹

🔹پخش زنده از لایو اینستاگرام مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

#تعارض_منافع #دربهای_گردان #نظام_بانکی

#معرفی


منظور از درب گردان در پیام فوق، انتقال افراد بین دو حوزه قانون‌گذاری و اجرایی است. یعنی فردی در قانون‌گذاری حوزه‌ای نقش داشته‌باشد و بتواند چه در همان زمان و چه در آینده، نفعی شخصی از نحوه تصویب قانون ببرد.

کشورهای مختلف قوانینی برای جلو‌گیری از این پدیده تصویب کرده‌اند. اگر درمورد قانون مرتبط در ایران اطلاع دارید، بفرمایید تا به بقیه اطلاع دهیم.

مطالعه بیشتر در این رابطه:

https://en.wikipedia.org/wiki/Revolving_door_(politics)

این صفحه ترجمه فارسی ندارد. خوب است اگر یک نفر تهیه کند.



@kennedy_notes

#growth


جلسه سوم:‌ مبانی آسیب‌شناسی رشد به شیوه تشخیص افتراقی* (Principles of differential diagnosis)


منابع:


اول، مقاله سال ۲۰۰۸ نوشته Ricardo Hausmann:

https://www.hks.harvard.edu/centers/cid/publications/faculty-working-papers/doing-growth-diagnostics-practice

دوم، مقاله سال ۲۰۰۷ نوشته Avinash Dixit:

https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1146333
---------

* به نظر میاد که اصطلاح differential diagnosis یا تشخیص افتراقی، از شیوه شناسایی بیماری در علم پزشکی گرفته گرفته‌شده‌‌باشد. این یک متد تشخیص سیستماتیک در علم پزشکی است که برای یافتن یک مورد خاص (تشخیص بیماری) وقتی چندین گزینه جایگزین محتمل دیگر وجود دارند به کار می‌رود (از ویکیپدیا).

** توضیح تصویر:

آسیب‌شناسی علت پایین بودن میزان سرمایه‌گذاری در کشور به شیوه تحلیل جداگانه موانع سمت عرضه و تقاضای اقتصاد.
مرجع: مقاله اول این جلسه

پیوند به طرح درس:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/1982


@kennedy_notes

#growth


جلسه چهارم: پیچیدگی اقتصادی (Economic complexity)


منابع:

اول، مقاله سال ۲۰۱۳ نوشته Ricardo Hausmann درمورد پیچیدگی اقتصادی:

https://www.jstor.org/stable/j.ctt9qf8jp

دوم، فصل اول کتاب زیر نوشته Michael Polany:

https://www.amazon.com/Tacit-Dimension-Michael-Polanyi/dp/0226672980

سوم، مقاله سال ۲۰۰۹ نوشته Cesar Hidalgo درمورد مبانی پیچیدگی اقتصادی:

https://www.jstor.org/stable/40483593

چهارم، مقاله سال ۲۰۱۳ نوشته Ricardo Hausmann درمورد اقتصاد دانش ضمنی:

https://www.project-syndicate.org/commentary/ricardo-hausmann-on-the-mental-sources-of-productivity-growth?barrier=accesspaylog

--------

مطالعه بیشتر:

سایت اطلس پیچیدگی اقتصادی:

https://atlas.cid.harvard.edu/rankings

اطلس پیچیدگی اقتصادی ایران:

https://atlas.cid.harvard.edu/countries/107

اطلس پیچیدگی اقتصادی ترکیه:

https://atlas.cid.harvard.edu/countries/224

پیوند به طرح درس:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/1982


@kennedy_notes

#معرفی
#covid


جلسه هفته آینده موسسه Weatherhead برای امور بین‌الملل درموضوع «جهانی‌سازی و سلامت در دوران کرونا»:

https://wcfia.harvard.edu/event/special-event-weatherhead-forum-09-09-20

-----

ثبت‌نام برای دریافت خبرنامه و اطلاع از برنامه‌های آینده این موسسه:

https://wcfia.harvard.edu/calendar/upcoming

مشاهده فیلم جلسات در صفحه فیسبوک:

https://www.facebook.com/WCFIA/


@trade_notes

#معرفی


این مجموعه هم از خوب‌های روزگارند:

http://besooyetaadol.org/

خوشبخت بودم که جایی در مسیر زندگی دیدمشان.



@kennedy_notes

#growth


جلسه پنجم: فضای محصولات (The Product space)


منابع:

اول، مقاله سال ۲۰۱۳ نوشته Ricardo Hausmann درمورد پیچیدگی اقتصادی:

https://www.jstor.org/stable/j.ctt9qf8jp

دوم، مقاله سال ۲۰۰۷ نوشته Cesar Hidalgo درمورد نقش فضای محصولات در توسعه ملت‌ها:

https://science.sciencemag.org/content/317/5837/482
------
مطالعه بیشتر:

درمورد فضای محصولات (این صفحه ترجمه فارسی ندارد. خوب است یک نفر تهیه کند):

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Product_Space


پیوند به طرح درس:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/1982


@kennedy_notes

💬شش راهبرد برای ایجاد گفتگوی آنلاین بین دانش آموزان

1️⃣کلاس را مانند کلاس های حضوری با پرسش هایی مانند «امروز چه خبر؟»، «از چی خوشحل میشی؟» و «امروز بابت چی خدا رو شکرگزار هستی» آغاز کنید. این کار می تواند حس راحتی و صمیمیت بیشتری ایجاد و به گفتگو کمک کند.

2️⃣به دانش آموزان زمانی برای تامل و فکر اختصاص دهید

3️⃣از دانش آموزان بپرسید که چه چیزی (در تصاویر و نمودارها و ...) توجهشان را جلب کرده است. نتایج دور از انتظاری برای شما خواهد داشت.

4️⃣برای ایده های دانش آموزان اعتبار قائل شوید.

5️⃣از گروه های کوچک استفاده کنید.

6️⃣با سکوت بچه ها هم همراه و همدل باشید.

https://www.kqed.org/mindshift/56570/6-classroom-strategies-that-work-for-generating-student-discussions-online?

#یادگیری_از_راه_دور #آموزش_مجازی #دیالوگ
#آموزش_الکترونیک #فناوری #تکنولوژی #گفتگو

🔻🔻🔻
یادگیرنده مادام العمر باشیم:
@TeacherasLLL

#growth

جلسه ششم: انتشار فناوری (Technological diffusion)


منابع:

اول، مقاله سال ۲۰۱۶ نوشته Ricardo Hausmann:

https://www.researchgate.net/publication/318009104_The_Workforce_of_Pioneer_Plants

دوم، مقاله سال ۲۰۱۸ نوشته Dany Bahar درمورد نقش مهاجرت افراد در انتشار فناوری:

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/ecoj.12450

سوم،‌ مقاله جالب سال ۲۰۰۲ نوشته Ricardo Hausmann درمورد توسعه اقتصادی به مثابه کشف خود (به‌عنوان کشور):

https://www.nber.org/papers/w8952

چهارم، مقاله سال ۲۰۱۶ نوشته Ricardo Hausmann درمورد سیاست مهاجرتی ایالات متحده:

https://www.project-syndicate.org/commentary/economic-harm-of-immigration-restriction-by-ricardo-hausmann-2016-08?barrier=accesspaylog

پنجم، مقاله سال ۲۰۱۵ نوشته Ricardo Hausmann درمورد مهاجران:

https://www.project-syndicate.org/commentary/remittances-not-only-benefit-to-homeland-economies-by-ricardo-hausmann-2015-06?barrier=accesspaylog
-------------
پیوند به طرح درس:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/1982


@kennedy_notes

#ایده


خشت اول گر نهد معمار کج، تا ثریا می‌رود دیوار کج:


قبل از شروع تحصیل‌تان و مثلا در تابستان، حتما روی آماده‌سازی پایه‌های درسی‌تان کار کنید.

این پایه درسی بسته به رشته و موضوع فرق می‌کنه. در حوزه اقتصاد، یعنی تقویت ریاضی (حساب دیفرانسیل و انتگرال، جبر خطی و آنالیز حقیقی) و مهارت‌های نرم‌افزاری (حداقل یکی از موارد استتا، R، متلب یا پایتون).

یک راه برای اطلاع از این که پایه درسی مورد نیاز در رشته تحصیلی‌تان چیست، این است که از دانشجویان یا فارغ‌التحصیلتان دوره مورد نظرتان بپرسید که اگر به گذشته برمی‌گشتند، چه کاری را قبل از شروع دوره و آماده‌سازی انجام می‌دادند. این سوال را از چند نفر بپرسید و سپس بر موارد اشتراک توصیه‌ها سرمایه‌گذاری کنید.

راه‌حل دیگه اینه که در اینترنت جست‌و‌جو کنید. برای مثال، این صفحه پیشنهاداتی برای آماده‌شدن پیش از تحصیل در دوره دکتری اقتصاد داره:

https://www.aeaweb.org/forum/43/how-to-best-prepare-a-phd-application

برای این کار، حداقل ۲ ماه وقت بذارید. اگر شاغل هستید، زمان بیشتری رو درنظر بگیرید.


@kennedy_notes

#معرفی
#data


آقای Raj Chetty استاد دانشکده اقتصاد هاروارد محتوای آموزشی مربوط به درس استفاده از ابرداده (big data) برای حل مسایل اقتصادی و اجتماعی را در این آدرس قرار داده‌اند:

https://opportunityinsights.org/course/


@kennedy_notes

#ایده


اداره پست اینجا قبل از ارسال نامه و بسته، به دریافت‌کننده ایمیل می‌زنه و اطلاع میده که در روزهای آتی دقیقا چه نامه‌ها و بسته‌هایی رو دریافت خواهدکرد.

به نظرم این شیوه در کنار کاهش موارد گم شدن بسته‌ها و مانند آن، به افزایش اعتماد مردم به اداره پست کمک می‌کنه.

درمورد خدمات اداره پست:

https://about.usps.com/


@kennedy_notes

#growth


جلسه هفتم: درمورد پیچیدگی سیاست‌گذاری (ترجمه غیردقیق High bandwidth policy making)


منابع:

اول، مقاله سال ۲۰۰۸ نوشته Ricardo Hausmann:

https://growthlab.cid.harvard.edu/publications/other-hand-high-bandwidth-development-policy

دوم، مقاله Gustavo Crespi درمورد همکاری بخش خصوصی و دولتی:

https://link.springer.com/chapter/10.1057/9781137393999_11

سوم، مقاله Gustavi Crespi درمورد توانمندسازی بخش دولتی:

https://link.springer.com/chapter/10.1057/9781137393999_10

چهارم،‌ مقاله سال ۲۰۱۶ نوشته Ricardo Hausmann درمورد تقویت همکاری بین دولت و بخش خصوصی:

https://www.weforum.org/agenda/2016/11/ricardo-hausmann-how-to-boost-public-public-coordination/

پنجم، مقاله سال ۲۰۱۴ نوشته Ricardo Hausmann درمورد علت داشتن دموکراسی در کشورهای ثروتمند:

https://www.project-syndicate.org/commentary/ricardo-hausmann-on-the-market-like-mechanism-in-advanced-economies--political-systems?barrier=accesspaylog
----------

پیوند به طرح درس:

https://news.1rj.ru/str/kennedy_notes/1982


@kennedy_notes

💡 درنگ

🌱 هموار کردن مسیر برای افراد کم توان، هموار کردن راه برای همگان است.

#درنگ
🔻🔻🔻
یادگیرنده مادام العمر باشیم:
@TeacherasLLL