درس‌هایی از روباه، نشریه دانشجویی دنا، شماره ۱۳
صص. ۱۲-۱۳

https://news.1rj.ru/str/paleogram/389

این یک صاریغ نیست؛ مورچه‌خوار کوتوله هم نیست. این کپکی است که امروز با آن آشنا شدم و روی تکه‌های جامانده میوه زندگی می‌کند. به رغم نمودشان (که سعی کردم با اصلاحاتی جزئی انکارش کنم) و در نگاهی تکاملی، قارچ‌هاو کپک‌ها بیشتر خویشاوند جانوران هستند تا خویشاوند گیاهان و جلبک‌ها.

https://www.instagram.com/p/BVwZz11hRmh/

پرهای مرموز تیرانوسورِس
رازگشایی از پرونده‌ای قدیمی درباره تیرانوسورها و روزنامه‌نگاران علم
دانستنیها، ۱۰ تیر ۱۳۹۶

https://www.instagram.com/p/BV-EMURh--3/

۱ - تیرانوسوروئیدها (Tyrannosauroidea) گروهی از دایناسورهای گوشتخوار بودند که از میانه دوره ژوراسیک در اوراسیا تکامل یافتند و به آمریکای شمالی و احتمالا قاره‌های جنوبی نیز رسیدند. عمده تیرانوسوروئیدهای ژوراسیک و کرتاسه پیشین، به دلیل حضور شکارچیانی غول‌آسا از تبارهای قدیمی‌تر دایناسورها در محدوده اوراسیا و آمریکای شمالی، جثه‌هایی به اندازه بوقلمون تا شترمرغ داشتند. برخی سنگواره‌های به جا مانده از تیرانوسوروئیدهای اوایل دوره کرتاسه در چین (Dilong)، به دلیل کیفیت خوب رسوبات، حفظ‌شدگی خوبی دارند و حاوی بقایایی از پوشش پوست این دایناسورها نیز هستند؛ پوستی پوشیده از پرهای رشته‌رشته. از قضا یکی از سنگواره‌های پردار دیگر تیرانوسوروئیدها (Yutyrannus)، به‌طور استثنایی (میان خویشاوندان هم‌دوره خود) جثه‌ای بزرگ و بدنی نُه متری داشته است که نشان می‌دهد پر تنها مخصوص تیرانوسوروئیدهای کوچک‌جثه نبوده است. با انقراض تبارهای شکارچیان بزرگ‌جثه سابق در میانه دوره کرتاسه در اوراسیا و آمریکای شمالی، گروهی از تیرانوسوروئیدها در اواخر دوره کرتاسه فرصت یافتند جایگزین شکارچیان غول‌آسای پیشین شوند و در مسیر تکامل، طول بدنشان از هفت تا ۱۴ متر نیز رسید. این گروه بزرگ‌جثه از تیرانوسوروئیدها، خانواده تیرانوسوریدها (Tyrannosauridae) نامیده می‌شوند.

https://news.1rj.ru/str/paleogram/395

فایلوژنی و تکامل تیرانوسورها (با کیفیت بالا)
برگرفته از Scientific American, May 2015
https://news.1rj.ru/str/paleogram/396

فایلوژنی و تکامل تیرانوسورها (با کیفیت کم)
برگرفته از Scientific American, May 2015
https://news.1rj.ru/str/paleogram/396

فایلوژنی و تکامل تیرانوسورها (با کیفیت بالا)
Gabriel N. U. (serpenillus)
t.me/paleogram/396

فایلوژنی و تکامل تیرانوسورها (با کیفیت کم)
Gabriel N. U. (serpenillus)
t.me/paleogram/396

۲ - مقاله پرسروصدایی در نشریه Biology Letters منتشر شده که به تکامل پر در تیرانوسوروئیدهای غول‌آسا، از جمله تیرانوسورِس Tyrannosaurus می‌پردازد. نویسندگان این مقاله فیل بل (Phil R. Bell) و همکارانش بودند که در میان آن‌ها نام چند دیرینه‌شناس بسیار مشهور (به‌ویژه فیل کوری و باب باکر) نیز به چشم می‌خورد (این‌جا: goo.gl/SDK2On). لُبِّ مقاله بل و همکارانش این است که بر اساس چند قطعه پوست فلس‌دار کشف‌شده از تیرانوسوریدها و فقدان هرگونه نمونه پردار از آن‌ها، احتمالا این خانواده برخلاف تیرانوسورهای پیشین و طی بزرگ‌شدن جثه‌شان، پوشش پرهایشان را از دست داده‌اند و به‌جای آن پوششی از پوست پوشیده از فلس پیدا کردند. گفتنی‌ است پیش از انتشار این مقاله نیز، دیرینه‌شناسان از وجود این نمونه‌ها آگاه بودند و اتفاق نظر بر این بود که تیرانوسوریدها، پوشش محدودتری از پر نسبت به نیاکان پیشین خود داشته‌اند (نه این‌که مطلقا بی‌پر بوده باشند). اما پوشش این خبر در تمامی رسانه‌ها، بی‌ هیچ‌گونه نگاه انتقادی و تنها در جهت نقل خبر، معطوف به این عنوان شد که «تیرانوسورِس پر نداشت».

https://news.1rj.ru/str/paleogram/395

مقاله اخیر نشریه Biology Letters درباره پرهای تیرانوسورِس
https://news.1rj.ru/str/paleogram/421

۳ – عمده انتقادات نسبت به این خبر، محدود به میان اصحاب دانشگاه ماند. برای نمونه تام هولتز، استاد دیرینه‌شناسی دانشگاه مری‌لند و متخصص مشهور تیرانوسورها، در شبکه‌های اجتماعی علیه این ادعا موضعی انتقادی گرفت؛ از جمله در توئیترش نوشت: «خب، همه، بعد از من تکرار کنید: “حضور پر و کرک ≠ غیبت فلس. حضور فلس ≠ غیبت پر و کرک”».

https://twitter.com/TomHoltzPaleo/status/872428354766598146
https://news.1rj.ru/str/paleogram/395

کولیندادرومیوس، دایناسوری گیاهخوار که هم‌زمان آثار پر و فلس در آن پیدا شده است. پرندگان امروزی مثال خوب دیگری هستند که هم‌زمان پر و فلس دارند
t.me/paleogram/423

۴ – در حقیقت همان‌طور که دکتر هولتز اشاره کرده، تنها شاهد نویسندگان مقاله جنجالی، چند قطعه پوست حاوی فلس از نمونه‌های مختلف تیرانوسوریدها است؛ درحالی‌که وجود فلس نمی‌تواند نافی وجود پر باشد و برعکس. پیش از این نیز در دایناسورهای مختلفی (Psittacosaurus، Kulindadromeus، و به‌ویژه پرندگان امروزی) پر و فلس به‌صورت همزمان و حتی در مجاورت هم کشف‌شده‌اند.

https://www.instagram.com/p/BVFSXz9DTDF/
https://news.1rj.ru/str/paleogram/379

۵ – وجود پر در سنگواره تیرانوسوروئیدهایی مثل Dilong و Yutyrannus و نیز سنگواره بسیاری از دایناسورهای گروه‌های دور و نزدیک دیگر، نشان می‌دهد نیاکان تیرانوسوریدها (کوچک یا بزرگ)، دایناسورهایی پردار بوده‌اند.

t.me/paleogram/418

نقاط سرخ‌رنگ تنها آثار به‌جا مانده از پوست تیرانوسورِس هستند که همگی فاقد پر و همراه فلس‌اند. شاهد دیگر (پرهای فرضی آبی) مبتنی بر پردار بودن نیاکان تیرانوسورِس است

t.me/paleogram/421

بقایای به‌جا مانده از پوست تیرانوسورها در یک نگاه (با کیفیت بالا)
Tom Parker, 2017

t.me/paleogram/421

بقایای به‌جا مانده از پوست تیرانوسورها در یک نگاه (با کیفیت کم)
Tom Parker, 2017

t.me/paleogram/421

۶ – بررسی محل رشد پوش‌پر در پرندگان امروز و سنگواره دایناسورها نشان می‌دهد پرها برخلاف موهای پستانداران، از تمام سطح پردار نمی‌رویند، بلکه در امتداد خط‌هایی در پشت و پهلوی بدن می‌رویند و قسمت‌هایی از بدن، از جمله شکم، گرچه ظاهرا با پر نواحی مجاور پوشیده شده، ولی تقریبا هیچ‌پری در این نقاط از پوست خارج نمی‌شود. پوست‌های گزارش‌شده در مقاله اخیر، متعلق به جاهایی از پوست بدن هستند (مثل زیر شکم و دم) که حتی در پرندگان و سنگواره‌های کشف‌شده از دایناسورهای پردار نیز فاقد پر هستند.

https://news.1rj.ru/str/paleogram/395

پوش‌پر و شاه‌پر در تمام پوست پرندگان نمی‌روید، بلکه تنها در مناطق یا مسیرهای خاصی از پوست می‌روید. مناطق دیگر ممکن است برهنه باشند یا پوشیده از کرک‌پر ولی با امتداد پرهای مناطق مجاور پوشیده شده باشند

۷ – وجود پرهای انبوه در دایناسور بزرگ‌جثه‌ای مثل Yutyrannus این فرضیه را که پوشش پر برای دایناسورهای بزرگ‌جثه موجب مزاحمت و انباشت گرما در بدن می‌شود، قویا تضعیف می‌کند. بدن فیل‌ها که بزرگ‌ترین پستانداران خشکی‌زی کنونی هستند، کمابیش واجد موست. نسبت سطح به جرم بدن فیل، ۵۵ سانتی‌متر مربع به کیلوگرم است، درحالی‌که در تیرانوسورِس این نسبت حدود ۹۴ سانتی‌متر مربع به کیلوگرم بوده‌است، یعنی مشکلات تخلیه گرمای اضافی در تیرانوسورِس تقریبا نصف فیل‌های امروزی بوده‌است. فرضیاتی جدی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد پرها می‌توانند در خنک‌کردن جانوران بزرگ‌جثه دخیل باشند.

http://t.me/paleogram/418

قطعه‌ای از سنگواره یوتیرانوس، تیرانوسور نُه متری که به وضوح آثار پوش‌پر در آن دیده می‌شود

t.me/paleogram/433