نسبت خویشاوندی کدام موجودات به هم نزدیکتر است؟

🦀 به 🐜 نزدیکتره تا به 🦂
🕷 به 🦂 نزدیکتره تا به 🐜
🦎 به 🐍 نزدیکتره تا به 🐢
🦎 به 🦅 نزدیکتره تا به 🐢
🐊 به 🦅 نزدیکتره تا به 🦎
🦕 به 🦅 نزدیکتره تا به 🐊
🦖 به 🦅 نزدیکتره تا به 🦕
🐠 به 🐋 نزدیکتره تا به 🦈
🐢 به 🐋 نزدیکتره تا به 🐸
🐫 به 🐋 نزدیکتره تا به 🐎
🦒به 🐋 نزدیکتره تا به 🐫
🐎 به 🦏 نزدیکتره تا به 🦒
🦇 به 🦏 نزدیکتره تا به 🐀
🥕 به 🌹 نزدیکتره تا به 🌽
🍁 به 🌹 نزدیکتره تا به 🌴
🍓 به 🌹 نزدیکتره تا به 🥝
🍄 به 👨‍👩‍👧‍👦 نزدیکتره تا به 🌿
⭐️ به 👨‍👩‍👧‍👦 نزدیکتره تا به 🐌
🐠 به 👨‍👩‍👧‍👦 نزدیکتره تا به 🦈
🐍 به 👨‍👩‍👧‍👦 نزدیکتره تا به 🐸
🐓 به 👨‍👩‍👧‍👦 نزدیکتره تا به 🐸
🦏 به 👨‍👩‍👧‍👦 نزدیکتره تا به 🐘
🐀 به 👨‍👩‍👧‍👦 نزدیکتره تا به 🦔
🦍 به 👨‍👩‍👧‍👦 نزدیکتره تا به 🐒

چرا رده‌بندی‌های جدید با چیزی که در مدرسه یادمان دادند، فرق می‌کند؟

۱ - جانداران همواره در حال دگرگونی در مسیرهای متفاوت‌اند، پس انتظار داریم صفت‌های متفاوت داشته باشند؛ به بیان دیگر، «تفاوت» میان جانداران ذاتی و بدیهی است.
۲ - اما «شباهت» میان جانداران خارج انتظار است، پس باید برای آن دلیلی جستجو کنیم.
۳ - سه دلیل متفاوت می‌توان برای شباهت دو جاندار فرض کرد، اولی با بیشترین احتمال و آخری با کمترین احتمال: الف‍. صفت مشترک را از نیایی مشترک به ارث برده‌اند. ب‍. همگرایی تکاملی، یعنی شرایط مشابه باعث شده صفت‌های جداگانه‌ای در مسیرهای متفاوت به صورت مشابه تکامل یابند. ج‍. انتقال عرضی ژن (مستقیماً یا به کمک ویروس‌ها یا همزیستی درونی) باعث انتقال صفت میان دو جاندار شده است.
۴ - شباهت‌های بیشتر میان دو جاندار به معنای بیشتر شدن احتمال خویشاوندی نزدیک آنهاست.
۵ - شباهت‌هایی که منشأ تکاملی متفاوت دارند و محدود به ظاهرند، نشانگر خویشاوندی نیستند. تنها شباهت‌هایی با منشأ مشترک تکاملی/تکوینی/ژنتیک نشانگر خویشاوندی‌اند.
۶ - تنها شباهت‌هایی که بر اثر تغییر وضعیتی پیشینی پیدا شده‌اند، نشانگر خویشاوندی هستند. مثلاً همه جانداران به صورت پیشینی «خونسرد»ند، فاقد دست‌وپای مناسب برای دویدن یا پروازند، از طریق جدار بدن یا یاخته‌شان مواد یا گازهای تنفسی را جابجا می‌کنند..‌. پس اشتراک در هیچکدام از این وضعیت‌های پیشینی، «شباهت» محسوب نمی‌شود و ما را وانمی‌دارد تا خویشاوندی میان جانداران واحد این شرایط فرض کنیم. اما برعکس، اشتراک در صفاتی مثل «خونگرمی»، «دست و پا یا بال» یا «دستگاه تنفس ششی» می‌تواند نشانگر خویشاوندی باشد.
۷ - بندهای پنجم و ششم با تصورات سنتی درباره رده‌بندی تفاوت دارند و باعث می‌شوند گروه‌هایی که سابقاً بر اساس صفات پیشینی شناخته می‌شدند، در رده‌بندی فیلوژنتیک مردود و منسوخ شمرده‌شوند، مثل بی‌مهرگان (صفت «بی‌مهره‌بودن» غلط است) و ماهی‌ها (صفت «آبزی‌بودن» غلط است)، هرچند هنوز مهره‌داران (متصف به داشتن مهره) و تتراپودها (مهره‌داران خشکی‌زی متصف به تکامل دست و پا از باله) معنادار و درست‌اند.
۸ - برخلاف رده‌بندی‌های قدیم، صفت‌های مشترک دلالت مستقیم بر رده‌بندی ندارند، بلکه اجتماع صفت‌های مشترک (با شرایطی که گفته‌شد) دلیل بر خویشاوندی است و خویشاوندی بر رده‌بندی دلالت دارد.
۹ - نتیجه رده‌بندی فیلوژنتیک در چهارچوب روش علمی پوپری، «فرضیه»‌ای شمرده می‌شود در معرض آزمون‌های سرنوشت‌ساز دائمی، بنابراین هم از لحاظ نظری و هم از نظر جزئیات با رده‌بندی ثابت و سنتی تفاوت دارد. برخی از این تفاوت‌های جزئی را در مثال‌های ابتدای این فرسته دیدید.

برای مطالعه بیشتر:
t.me/paleogram/343
t.me/paleogram/344

عذر تقصیر

متوجه شدم دوستانی که فرسته پیشین را در رایانه نگاه می‌کنند، بخشی از آن را معوج و شنبه-یکشنبه می‌بینند. بابت این طبع‌آزمایی نیازموده از همه شما عذرمی‌خواهم.

درستش این‌طوری است:
https://www.instagram.com/p/Bb4M37SB_yO/

فرگشت، حیات و آگاهی
ارسلا گودینو
ترجمه: عرفان خسروی
همراه مطالب دیگری از
عرفان کسرایی
محمد یوسفی
سعید بی‌نیاز
در
پرونده آگاهی و فلسفه ذهن
شهر کتاب ۱۲، مهر ۹۵
صص ۸۲-۹۲
t.me/wissenschaftsphilosophie/350

کتاب |روانشناسی تکاملی|
از مجموعه «قدم اول»
https://news.1rj.ru/str/amirbio/3772
نویسندگان: دیلان اوانس و اسکار زارات
مترجم: تارا عسگری
ناشر: «زیست‌شناسی به سبک رضا امیر»
t.me/amirbio

تشبُّث به نیچر
و عجایب‌المخلوقات

روز یکشنبه پنجم آذر، روزنامه شرق پرونده‌ای درباره خاستگاه فکری مجله نیچر منتشر کرد. مقاله‌هایی از بنده و آقایان عبدالرضا شهبازی و عطا کالیراد این پرونده را می‌سازند.
مقاله من تحت عنوان «درس‌هایی از نیچر» به شخصیت تامس هنری هاکسلی (نویسنده نخستین دیباچه نیچر) و نسبت او با داروین، گوته، طبیعت، نظریه تکامل، پیشرفت علم و مکتب رمانتیسیزم می‌پردازد. پس از این مقدمه کمابیش مفصل، سعی کردم نشان دهم هاکسلی و طبیعی‌دان‌های دیگری که بنیان‌گذار نیچر بودند، پیرو روایت خاصی از رمانتیسیزم طبیعت‌گرا بودند که برخلاف نحله غالب این مکتب، مخالفتی تام با پیشرفت علم و نگاه سازوکارگرایانه به طبیعت نداشتند. توسعه علوم طبیعی در سده بیستم و بیست‌ویکم میراث همین مکتب فکری است که هنوز هم می‌توان آن را میان اصحاب علوم طبیعی، زنده و ساری یافت. چه‌بسا یکی از علل عقب‌ماندگی ما از قافله علوم پایه، احساس بی‌نیازی از پژوهش درباره طبیعت و اکتفای ما به علوم کاربردی و فنی باشد.
از قضا همراه عطا کالیراد در قسمت یکم پادکست عجایب‌المخلوقات نیز (که چند هفته پیش‌تر ضبط شده و دوشنبه ششم آذر، یعنی یک روز بعد از پرونده شرق منتشر شد) به همین موضوعات می‌پردازیم.
متن کامل پرونده نیچر و قسمت یکم پادکست عجایب‌المخلوقات را در پالئوگرام و عجایب‌المخلوقات بخوانید و بشنوید!

https://www.instagram.com/p/Bb_oYIHhzIg/

عجایب‌المخلوقات - قسمت یکم:

دیباچه نیچر
https://news.1rj.ru/str/ajamax/14
هاکسلی رمانتیک
https://news.1rj.ru/str/ajamax/15
علم یا فناوری؟
https://news.1rj.ru/str/ajamax/16
ایامار پرستار آین
https://news.1rj.ru/str/ajamax/17
چرا علم؟
https://news.1rj.ru/str/ajamax/18
پایان
https://news.1rj.ru/str/ajamax/19
پشت‌صحنه
https://news.1rj.ru/str/ajamax/20

درس‌هایی از «نیچر»
پرونده صفحه علم روزنامه شرق
درباره خاستگاه فکری مجله نیچر
با مطالبی از عرفان خسروی، عبدالرضا شهبازی و عطا کالیراد
یکشنبه، پنج آذر ۹۶، ص ۱۲

عجایب‌المخلوقات - قسمت یکم - ۱ - دیباچه نیچر

عجایب‌المخلوقات - قسمت یکم - ۲ - هاکسلی رمانتیک

عجایب‌المخلوقات - قسمت یکم - ۳ - علم یا فناوری؟

عجایب‌المخلوقات - قسمت یکم - ۴ - ایامار پرستار آین

عجایب‌المخلوقات - قسمت یکم - ۵ - چرا علم؟

عجایب‌المخلوقات - قسمت یکم - ۶ - پایان

عجایب‌المخلوقات - قسمت یکم - ۷ - پشت صحنه

علم چه فایده‌ای دارد؟
سخنرانی عرفان خسروی
در نخستین نشست سیتاک، اول بهمن ۱۳۹۵
ناظر به بخش سوم از قسمت یکم عجایب‌المخلوقات درباره علم و فناوری:
https://news.1rj.ru/str/ajamax/16

به پویش #تهران_کارگاه_ساختمانی بپیوندید!
https://www.instagram.com/p/BZ_HJTWhdAO/
ناظر به بخش چهارم از قسمت یکم عجایب‌المخلوقات با عنوان «ایامار پرستار آین»:
https://news.1rj.ru/str/ajamax/17

در زبان الفی، عبارت «ایامار پرستار آین» یعنی «دنیا دگرگون شده است» و این زبان حال ما و شهرهای ماست که زیرپای لشکر اورک‌های خانمان‌برانداز هر روز کوبیده می‌شوند و از نو سر از خاک برمی‌دارند. این عبارت را از زبان گالادریل می‌شنویم که از نخست‌زادگان الف‌ها و مادربزرگ آروین است:
I amar prestar aen, han mathon ne nen, han mathon ne chae a han noston ned 'wilith
دنیا دگرگون شده‌ است، می‌توانم در آب حس‌کنم‌اش، می‌توانم در خاک لمس‌کنم‌اش یا در هوا ببویم‌اش.

در ستایش بی‌فایدگی علم از عطا کالیراد
و
کنگره سرکش کاخ علم از عرفان خسروی
دانستنیها، ۱۹۱، ۱۳ آبان ۹۶، صص ۱۰-۱۱
ناظر به بخش پنجم از قسمت یکم عجایب‌المخلوقات با عنوان «چرا علم؟»:
https://news.1rj.ru/str/ajamax/18

معرفی و بررسی کتاب: مواجهه با داروین: نخستین برخوردها با نظریۀ تکامل در شرق مسیحی و اسلامی

درسرای اهل قلم

عطاکالیراد(پژوهشگاه دانش‌های بنیادی)
عرفان خسروی (دانشگاه تهران)
امیرمحمد گمینی
13 آذر 17-19

ئیُونز!
The Biggest Thing That Ever Flew
بزرگترین پروازگر تاریخ
ئیُونز را هر هفته با ترجمه عرفان خسروی در پالئوگرام دنبال کنید!
t.me/paleogram

من دایناسورم!
این قسمت: Pteranodon
در این قسمت ترانودون (که تروسور مشهوری است) راز مهمی را با ما در میان می‌گذارد.
«من دایناسورم!» را با ترجمه عرفان خسروی در پالئوگرام تماشا کنید!
t.me/paleogram/648

پاهای دایناسورها

گابریل اوگتو (Gabriel Ugueto) خزنده‌شناس و یکی از ماهرترین پالئوآرتیست‌های نسل ماست. فعالیت او در عرصه پالئوآرت و تصویرگری از جانوران منقرض‌شده چنان چشمگیر است که کارهای پژوهشی او در شناسایی و رده‌بندی خزندگان کمتر به چشم می‌آید.
او در یادداشت کوتاهی که همراه چند عکس در اینستاگرام منتشر کرده، از مشاهده تنوع پوشش شاخی پا (پودوتکا) در دایناسورهای عصر حاضر (پرندگان) در باغ وحش میامی شگفت‌زده شده و حدس می‌زند این تنوع در دایناسورهای غیرپرنده حتی بیشتر بوده باشد.
این نکته مهمی در بازسازی ظاهر دایناسورهاست که همه آن‌ها را با الگوی ظاهری ثابتی تصور نکنیم! شکل پوشش شاخی روی دست و پا، پوشش شاخی روی پوزه، الگو و ظاهر و آرایش پرها، حتی میزان چربی زیرپوستی در ظاهر دایناسورها تاثیری هم‌اندازه یا بیشتر از استخوان‌بندی دارد. در نظر داشتن تنوع ظاهری ناشی از این موارد، ویژگی مهم پالئوآرت معاصر، از جمله آثار گابریل اوگتو است.
https://www.instagram.com/p/BcNBcLTHyyt/