در پژوهشی، مطالعات مشاهده ای منتشر شده توسط دانشگاه علوم پزشکی شیراز در فاصله ی سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ با چک لیست STROBE بررسی شده و مقاله ی این پروژه در مجله ی Scientometrics به چاپ رسیده است.
https://bit.ly/37iCmpX

درخواست مجله ی BMJ برای پیشتیبانی و امضای فراخوانی در مورد تضاد منافع

به نظر می رسد وقت آن است که از مرحله ی شفاف سازی (اعلام تعارضات به تنهایی) به سمت جدایی از ارتباطات و منافع مالی و در نتیجه تولید و استفاده از گایدلاینها و مستندات علمی قابل اعتماد حرکت کنیم.

در مقاله ای که اخیرا در مورد تضاد منافع در مجله ی BMJ منتشر شده است، به تاثیر این موضوع در ابعاد مختلف مثل پژوهش، آموزش و درمان پرداخته شده و در کنار آن رهنمود ها و مسیرهایی برای حل این مشکل ارائه شده است. همچنین این مجله ی معتبر یک فراخوان برای ایجاد تحول در نظام بهداشت و درمان برای جدایی هر چه بیشتر فعالیتهای این نظام در هر بعداز صنعت ارائه کرده و در خواست کرده تا آن امضا و پیشتیبانی شود.

لینک پشتیبانی و امضا:
https://bit.ly/36t9YQG
لینک مقاله؛
https://doi.org/10.1136/bmj.l6576

در ارزیابی نتایج مطالعات کار آزمایی، کور سازی یا همان Blinding تفاوتی ایجاد نمی کند! همچنان از آن استفاده کنید.

در یک مطالعه متا اپیدمیولوژیک (منتشر شده در BMJ) مطالعات متاآنالیز که بر روی کارآزمایی های بالینی با و بدون کورسازی در مورد هر موضوعی انجام شده، از دادگان کاکرین استخراج شده است. در نهایت ۱۴۲ متاآنالیز شامل ۱۱۵۳ مطالعه ی کارآزمایی وارد شده است.
محققین در این مطالعه، هیچ مستند قابل توجهی که وجود میانگین تفاوت اثر درمانی برآورد شده در مطالعات کارآزمایی با و بدون کور سازی (بیماران، درمانگرها و یا افزادی که پیامدها را بررسی و تحیلیل می کنند) را نشان دهد، به دست نیاوردند.
این یافته ها می تواند نشاندهنده ی کم اهمیت بودن کورسازی نسبت به آنچه قبلا فکر می شد و یا نسبت به محدودیت های مطالعه ی متااپدمیولوژیک مثل مخدوشگرها باشد.
این مطالعه فعلا در این مرحله، انجام پروژه های مشابه و همچنان ادامه ی استفاده از کورسازی را لازم دانسته است.

https://www.bmj.com/content/368/bmj.l6802

بیانیه موسسه ی ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی ایران
https://bit.ly/2GGSBlb

بررسی احتمال وجود #تضاد_منافع و #رانت در موسسه پژوهشی #نیماد (۱)

در مورد سوالات و بیانیه های اخیر در مورد نیماد یک بررسی کوتاه انجام دادم که در فایل پی دی اف می توانید مشاهده کنید.

- یکی از نکات مهم، مشارکت یکی از اعضای کمیته های نیماد به عنوان محقق اصلی در یکی از طرح هاست که خلاف بیانیه نیماد می باشد.

- رییس و دبیر هشت کمیته شامل کمیته اخلاق (16 رئیس و دبیر) همگی از تهران و 11 نفر از علوم پزشکی تهران هستد.

- نکته ی مهم دیگر در مورد تضاد منافع، مسئولیت های همزمان و متعدد دکتر ملک زاده می باشد.

- بودجه ی طرح ها تنها بعد از درخواست دکتر علویان روی وبسایت موسسه نیماد قرار گرفته است.

- صرفا وجود روابط فامیلی بین اعضای کمیته ها و ارائه دهندگان طرحها، نشان دهنده ی مشکل اخلاقی نیست.

- طبق پاسخ دکتر آخوند زاده، مقادیر بودجه مطرح شده برای مرکز تحقیقات روانپزشکی وابسته به ایشان درست نیست.

- ادعای تخصیص نامتناسب بودجه به دانشگاههای کشور و حمایت نابجا از طرحهای دانشگاههای وزارت علوم و یا
خارج کشور منطقی به نظر نمی رسد.

- از بزرگواران همراه کانال تقاضا دارم هر گونه خطایی در این بررسی وجود دارد به من متذکر شوند.

بررسی احتمال وجود #تضاد_منافع و #رانت در موسسه پژوهشی #نیماد(۲)

نمودار، بررسی ۹۴ میلیارد تومان بودجه موسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی کشور (نیماد) در مدت حدود سه سال بر اساس گزارش کانال خبری سای نیوز را نشان می دهد. مقادیر نمودار، درصد بودجه طرحها از مقدار کل بودجه نیماد (94 میلیارد) را نشان می دهد.

بررسی احتمال وجود #تضاد_منافع و #رانت در موسسه پژوهشی #نیماد(۲)

نمودار، بررسی ۹۴ میلیارد تومان بودجه موسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی کشور (نیماد) در مدت حدود سه سال بر اساس گزارش کانال خبری سای نیوز را نشان می دهد. مقادیر نمودار، درصد بودجه طرحها از مقدار کل بودجه نیماد (94 میلیارد) را نشان می دهد.

✅ بر خلاف ادعای معاونت پژوهش، بودجه طرحها، تنها پس از مصاحبه دکتر علویان با ایسنا مبنی بر شفاف نبودن بودجه ها، روی وبسایت نیماد قرار گرفت.

✅ دکتر ملک زاده معاون پژوهش وزارت بهداشت و رییس موسسه نیماد هستند. دکتر آخوند زاده، قائم مقام معاونت پژوهش وزارت بهداشت و دبیر موسسه نیماد می باشند. وظیفه اصلی نیماد حمایت مالی از طرح های پژوهشی کلان و مهم کشور می باشد

نیماد هفت کمیته علمی دارد که با کمیته اخلاق تعداد آن به ۸ می رسد. هر کمیته یک رییس و یک دبیر و تعدادی عضو دارد. از هشت کمیته شامل کمیته اخلاق (16 رئیس و دبیر) همگی از تهران و 11 نفر از علوم پزشکی تهران هستد. وجود این تعداد بالا از دانشگاه علوم پزشکی تهران در طرح ها می تواند منجر به بروز تضاد منافع به هنگام داوری طرح های ارسالی از دانشگاههای مختلف شود. این بررسی در مورد اعضای کمیته ها نیز قابل پیگیری است. در نتیجه ادعای شفافیت کامل نیماد (در بیانیه ایسنا) نمی تواند درست باشد.

✅ توجه داریم که صرفا وجود روابط فامیلی یا علمی اثبات کننده موضوع خاصی مثل رانت نیست و فقط ازجهت وجود تعارض منافع احتمالی در این نمودار مطرح شده اند.

✅ طرحهای پژوهشکده ی گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران به ریاست #دکتر_ملک_زاده (معاون پژوهش وزارت بهداشت و رییس نیماد) و وابستگان علمی ایشان، 9.04% از کل بودجه نیماد را دریافت کرده اند.

✅ طرحهای پژوهشکده ی غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران به ریاست #دکتر_لاریجانی (معاون سابق آموزش وزارت بهداشت) و وابستگان علمی ایشان، 6.38 %از کل بودجه نیماد را دریافت کرده اند.

✅ طرحهای مرکز تحقیقات چشم پزشکی نور به ریاست وزیر سابق بهداشت، #دکتر_هاشمی (خانم دکتر #سهیلا_عسگری و دکتر #مهدی_خبازخوب از برندگان رازی در دوره های قبل) 2.13% از کل بودجه نیماد را دریافت کرده اند.

✅ طرح مربوط به خانم #نعیمه_ناصری (از دانشکده فیزیک دانشگاه شریف و همسر آقای دکتر احسان شمسی گوشکی، دبیر کمیته اخلاق وزارت بهداشت)، 1.6% از کل بودجه نیماد را دریافت کرده است.

✅ طرح #آرش_خجسته، عضو کمیته ی آسیب شناسی نیماد، 0.74 % از کل بودجه نیماد را دریافت کرده است. طبق بیانیه نیماد، اعضای کمیته نمی توانند محقق اصلی طرح باشند ولی در مورد دکتر خجسته این اتفاق افتاده است.

✅ طرح #غلامرضا_روشندل، که 0.22% از کل بودجه نیماد را دریافت کرده است.
محققی که بیشترین همکاری با دکتر روشندل را داشته، دکتر ملک زاده، معاون پژوهش وزارت بهداشت و رئیس نیماد و رییس کمیته اخلاق، هستند (76 مقاله از 158 مقاله)
لازم به ذکر است مقاله دکتر روشندل امسال در جشنواره رازی بر خلاف آیین نامه، مقاله برتر شناخته شد. در این مقاله نیز دکتر ملک زاده نویسنده مسئول بوده اند.

✅ طرح #محمدرضا_محمدی که 0.11% از کل بودجه نیماد را دریافت کرده است.
(مرکز تحقیقات روانپزشکی بیمارستان روزبه) بیشترین همکاری علمی با محمدرضا محمدی را دکتر شاهین آخوند زاده، قائم مقام معاونت پژوهش وزارت بهداشت و دبیر نیماد داشته اند.
لازم به ذکر است حدود 20% از مقالات محمد رضا محمدی در مجله ای که خودشان سردبیرش هستند چاپ شده است.

🔴 نکته ی مهم: ما هنوز همکاران طرحها را نمی دانیم. ممکن است مراکز طرحهای مشترکی باهم داشته باشند. در این صورت مقادیر ذکر شده متفاوت خواهند شد.

🔴 نکته ی مهم دیگر در مورد تضاد منافع، مسئولیت های همزمان و متعدد دکتر ملک زاده می باشد. ایشان همزمان مسئولیت معاونت پژوهش وزارت بهداشت، ریاست موسسه نیماد، ریاست کمیته اخلاق، ریاست مرکز پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد بیمارستان شریعتی، سردبیر مجله AIM و .... را بر عهده دارند. البته وجود مسئولیت های همزمان در کشور ما مخصوص ایشان نیست. اما مثلا اگر قرار باشد در مورد یکی از اعضای مرکز گوارش بیمارستان شریعتی رایی در کمیته اخلاق صادر شود، یا اگر فردی از مرکز گوارش بیمارستان شریعتی بخواهد طرحی در نیماد به تصویب برساند مسئولیت همزمان ایشاد منجر به بروز تضاد منافع می شود.

در اینجا، پاسخ نیماد و اقداماتش برای جلوگیری از تضاد منافع توضیح داده شده است:

http://nimad.ac.ir/content/199/NIMAD-Statement


https://news.1rj.ru/str/scientometric/1475

دمای بدن شما دیگر 37 درجه سانتی گراد نیست! احتمالا دمای بدن شما کمتر از آن چیزی است که فکر می کنید!
دمای 37 درجه که توسط پزشک آلمانی در 1851 مشخص شده بود دیگر دمای میانگین در آمریکا نیست.
دمای بدن مردان آمریکا در طول 160 سال اخیر 0.6 درجه سانتیگراد کاهش داشته است. کاهش مشابهی در زنان نیز دیده شده است. این کاهش دما احتمالا به دلیل کاهش التهاب هاست که این نیز مدیون آنتی بیوتیک ها، واکسیناسیون، بهبود کیفیت آب و ... می باشد.
برای اطلاعات بیشتر به مقاله این مطالعه که در eLiFE منتشر شده است، مراجعه کنید.

انتخاب مجلات نمایه در ISI برای سابمیت مقالات با استفاده از نسخه جدید master journal list که ISI فراهم آورده است:

https://mjl.clarivate.com/home

آخرین مقاله خانم دکتر فروغ خادم از مسافرین پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین المللی اوکراین که امروز منتشر شده است:

https://doi.org/10.1016/j.biotechadv.2019.06.008

دسترسی رایگان به مقالات مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری در دهه فجر

https://ricest.ac.ir

تاثیر #تغییر_حکومت و #جنگ بر تعداد مقالات ایران

نمودار مربوط به تعداد مقالات ایران در ده سال آخر حکومت #پهلوی (۱۹۶۹ تا ۱۹۷۹) و بیست سال ابتدای #جمهوری_اسلامی (۱۹۷۹ تا ۱۹۹۹) است.
فاصله ی سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ مربوط به #جنگ ایران و عراق است.
از پایان حکومت پهلوی تعداد مقالات ایران #سیر_نزولی پیدا می کند. این روند نزولی تقریبا تا پایان جنگ ایران و عراق ادامه پیدا می کند.
حدودا #۱۷_سال طول می کشد تا در ۱۹۹۵ تعداد مقالات ایران از تعداد مقالات سال آخر حکومت پهلوی ‌پیشی بگیرد.
اندکی بعد‌ در ۱۹۹۹، تعداد مقالات تقریبا سه برابر تعداد مقالات در پایان کار پهلوی می شود.
نمودار با جستجوی کلیدواژه ایران در دادگان اسکپوس به دست آمده است

کدام محققین ایرانی، تا قبل از جمهوری اسلامی، در نشر بیشترین مقالات علمی مشارکت کرده بوده اند؟

۱- دکتر ایرج لاله زار با ۷۵ مقاله تا قبل از جمهوری اسلامی
106 مقاله و شاخص اچ ۲۴

۲- دکتر محسن ضیائی با (۶۰ مقاله)
شاخص اچ ۹ و ۹۵ مقاله

۳- دکتر گودرز احمدی (۵۰ مقاله)
850 مقاله و شاخص اچ ۵۱

تولید علم در ایران و گاو مقدس هندوها

✍️ پیمان سلامتی

💠 چندی پیش وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به روند رو به رشد تعداد مقالات چاپ شده علمی پژوهشی در سالهای اخیر گفت:
در حال حاضر با اقدامات گسترده علمی که در کشور صورت گرفته، ایران رتبه 16 تولید علم در جهان را کسب کرده است.
پیش از این نیز مسئولین طراز اول حکومتی و دولتی درخصوص تولید علم اظهارنظرهای مشابهی ارایه کرده‌اند.

💠 اما سوالی که در اینجا مطرح است آن است که چرا این بهبود وضعیت را نه تنها در زندگی جاری بلکه در محیط‌های علمی دانشگاهی نیز حس نمی‌کنیم؟
واقعیت آن است که با تقلیل دادن موضوع تولید علم به چاپ مقالات علمی پژوهشی، معنای توسعه علمی را گم کرده، بار سنگین و کم فایده‌ای را بر دوش دانشجویان، اساتید، دانشگاه‌ها و مردم تحمیل کرده‌ایم.
از طرف دیگر جالب آن است که اگر نشانگرهای توسعه علمی را به درستی بررسی کنیم آنگاه متوجه خواهیم شد که ایران در حال حاضر از رتبه مناسبی در این خصوص برخوردار نیست.

💠 فرض کنیم که علم را به آنچه که بشر از حس و تجربه به دست می‌آورد محدود کرده (Science) و آنگاه تولید علم را معادل تعداد مقالات بگیریم آنگاه موارد زیر چه نامی به خود می‌گیرند؟
اختراعات و اکتشافات (Patents)، هرگونه نوآوری (Innovation) که در جهت حل مشکلات منجر به تولید خدمت یا محصول جدیدی شده بدون آنکه اختراع باشد (همچون طراحی سیستمها، روشها، مدلسازی وسایل، تولید مواد و دارو، تدوین راهنماهای طبابت بالینی)، تألیف و نقد علمی کتاب و ...

💠 از سوی دیگر باید توجه داشت که در طی سالهای اخیر تعداد دانشگاههای ما به بیش از 2500 عدد افزایش یافته، تعداد زیادی دانشجو در این مکانها پذیرفته شده، چاپ مقاله به عنوان یکی از شروط فارغ التحصیلی برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی و چاپ مقالات متعدد به عنوان یکی از معیارهای ارتقای مرتبه اساتید در نظر گرفته شده است.
همچنین دولت با حمایت هنگفت از راه اندازی مجلات علمی داخلی به این موضوع دامن زده، به طوری که در حال حاضر بیش از 1700 مجله زیر نظر وزارتخانه‌های علوم و بهداشت و درمان به چاپ می‌رسند.
علاوه بر این، با حمایت دولت مراکز تحقیقاتی، پژوهشکده‌ها و پژوهشگاه‌های فراوانی در کشور تأسیس شده که شمارش آنها به راحتی امکان پذیر نمی‌باشد.
این واحدها اعتبارات زیادی را می‌بلعند و عمدتاً به کار تولید مقاله مشغول هستند.

💠 همه اینها باعث شده تا انبوهی از مقالات بی‌کیفیت و یا باکیفیت پائین در مجلات علمی پژوهشی مختلف به چاپ برسند و بازار خرید و فروش پایان نامه و مقاله در کشور رونق یابد. در کنار آن متأسفانه در حال حاضر ایران رتبه اول تعداد مقالات برگشت خورده و باطل شده (retracted) را در دنیا داراست.
به راستی، چند درصد این مقالات تاکنون توانسته‌اند مرهمی بر زخمهای هموطنانمان باشند؟

💠 از طرف دیگر باید توجه کنیم که مقید کردن توسعه علمی به تعداد مقالات عمدتاً مصرف داخلی داشته و مورد علاقه مسئولین بوده و بیشتر در کشور ما مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای ارزیابی سهم هر کشور در توسعه علمی بشری، شاخص‌های فراوانی تاکنون ابداع شده که هر کدام محاسن و معایبی دارند و شاید یکی از بهترین آنها شاخص دانش جهانی
(Global Knowledge Index)
باشد.
این شاخص که خود از 132 نشانگر جزئی‌تر تشکیل شده توسط برنامه توسعه سازمان ملل ارائه گردیده و عمدتاً وضعیت علمی مردم هر کشور را حول هفت محور زیر بررسی می‌کند:
آموزش و پرورش، تحصیلات دانشگاهی، آموزش فنی و حرفه‌ای، تحقیق و توسعه و نوآوری، اطلاعات و تکنولوژی، اقتصاد و فضای عمومی تسهیل کننده علمی.

💠 جالب توجه است که بررسی کیفی مقالات علمی پژوهشی چاپ شده در هر کشور (و آن هم نه تعداد خام مقالات که برای تولید علم مورد استناد مسئولین قرار می گیرد)، فقط چند نشانگر از مجموعه این همه را شامل می شود.
بدین ترتیب رتبه ایران در حال حاضر 88 از میان 136 کشور بررسی شده می‌باشد.

💠 همگی شنیده‌ایم که هندوها گاو را حیوانی مقدس دانسته، در منازل، معابد و همچنین میادین شهرها مجسمه آن را نصب می‌کنند.
خوردن گوشت گاو و استفاده از پوست آن را ممنوع می‌دانند.
گاوها در خیابان به طور آزادانه راه می‌روند، سبزی‌ها و میوه‌های مغازه‌ها را می‌خورند و ترافیک و راه‌بندان شدید ایجاد می‌کنند.
آیا شما شباهتی بین تولید علم در ایران و گاو مقدس هندوها نمی‌بینید؟

🆔 t.me/PaymanSalamati
🌐 PaymanSalamati.blog.ir

مقاله خبری جدید نیچر
ایران چقدر سریع می تواند به بمب هسته ای دست یابد؟

مجله نیچر، علاوه بر مقالات، داوری مربوط به آنها را نیز منتشر خواهد کرد.

از این هفته، نیچر به محققین این امکان را می دهد تا داوری مقالاتشان همراه با پاسخ خودشان در کنار مقاله چاپ شود.

داوری مقالات به صورت پیش فرض بدون نام داوران چاپ خواهد شد مگر این که خود داوران بخواهند که نام آنها نیز منتشر شود.

مجلات زیر نیز به این صورت عمل می کنند:

Nature Biomedical Engineering
Nature Cell Biology
Nature Ecology & Evolution
Nature Human Behaviour
Nature Immunology
Nature Microbiology
Nature Structural & Molecular Biology
The EMBO Journal
BMC journals

https://go.nature.com/39jyg1v

قبلا نیز در پستی گفته بودم که مجله PLOS ONE هم داوری مقالات را با DOI چاپ می کند.

در ایران نیز (تا جایی که اطلاع دارم) انتشارات کوثر‌، امکان کاملا مشابهی را به مجلات خود (مثل Hepatitis Monthly) می دهد

تا به حال در 2020 از ایران 9249 مقاله منتشر شده است. تصویر، برخی از محققین ایرانی با بیشترین مقاله در 2020 را نشان می دهد.

خبر:
جزئیات پذیرش پزشک پژوهشگر از سوی وزارت بهداشت اعلام شد

گرنت‌های پژوهشی برای دانشجویان ارشد و دکتری رتبه یک

ایسنا/آذربایجان شرقی: میزگرد تخصصی در محورهای "بررسی وضعیت اخلاق علمی در دانشگاه و ....

...در بسیاری از موارد مواد آموزشی ما تاریخ گذشته و متعلق به چند دهه قبل و به منزله مواد غذایی فاسدی است که به خرد دانشجو می‌دهیم و این هم اخلاقی نیست....

...متاسفانه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در یک مورد اشتباه کردیم و آن اشتباه این بود که معلم پرورشی درست کردیم و پرورش را به جای سپردن به تمامی معلمان، به یک نفر سپردیم. مولفه کلیدی پرورش، اخلاق است....

...ما اخلاق را در ظاهر افراد خلاصه و او را مجبور به ظاهرنمایی می‌کنیم.

————————————————————————-
دکتر محمد مهدی طهرانچی بخشنامه «شیوه‌نامه ارزیابی و پرداخت جایزه چاپ مقالات علمی» را به معاونان، رؤسای مراکز، مدیران کل سازمان مرکزی، روسای استان‌ها، واحدها و مراکز آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی ابلاغ کرد

اولین مطالعه منتشر شده از سامانه علم سنجی اعضای هیئت علمی دانشگاههای علوم پزشکی