ساینتومتریکس روز پژوهش را که متعلق به تک تک پژوهشگران این کشور در تمام دانشگاهها و‌موسسات کشور است گرامی می دارد.🌹😊
امید است تا با هرچه بیشتر پاسخگو بودن مسئولین، شاهد بهبود وضعیت پژوهشی کشور در تمام ابعاد کمی، کیفی و اخلاقی آن باشیم و ثمره آن را در حل مشکلات کشور ببینیم.
ساینتومتریکس نیز تلاش می کند تا با بررسی های مستند از وضعیت پژوهشی کشور به کمک شما فرهیختگان عزیز، به بهبود این مسیر کمک کند.

مقاله مجله ساینس با بررسی داده های ۴۱ کشور نشان داده است که محدود کردن تجمعات به کمتر از ده نفر و بستن همه موسسات آموزشی، جزو موثرترین عوامل غیر دارویی در کاهش انتقال کوید-۱۹ بوده اند.

امروز، سازمان غذا و داروی آمریکا به اولین تست کوید-۱۹ به شکل over the counter و بر اساس آنتی ژن و نمونه حلق بینی مجوز اورژانسی داد که به شکل کامل در خانه و برای افراد با سن حداقل دو سال و در زمان کمتر از بیست دقیقه قابل استفاده است.

در یک مطالعه که در آمریکا و روی نزدیک به 1800 نفر بیمار مبتلا به کوید-19 انجام و در جاما منتشر شده، مشخص شده است که 27% از بیماران کوید-19 که از بیمارستان مرخص شده اند در طول دو ماه بعد از ترخیص یا دوباره بستری و یا فوت شده اند.
اگر چه این میزان در مقایسه با گروه کنترل از بیماران بستری به علت نارسایی قلبی و نومونی کمتر بوده است.، اما برای ده روز اول نسبت به بیماران نارسایی قلبی (13.9% در مقابل 8.8% و اختلاف معنادار) و نومونی (13.4% در مقابل 9.7% و اختلاف معنادار) بیشتر بوده است.

این مسئله نشان دهنده ی مهم و حساس بودن این دوره ده روزه ی بعد از ترخیص در بیماران مبتلا به کوید-19 می باشد.

سعی کردم تا به کمک برخی منابع آگاه، اطلاعاتی در مورد واکسنهای ایرانی کسب کنم:

بر این اساس من به 9 مورد واکسن رسیدم:
3 مورد کشته شده،
دو مورد mRNA،
یک مورد subunit،
یک مورد وکتور سرخک،
یک مورد از شیراز،
و یک مورد با روش خاص که گفته شده فعلا عمومی نشود!
در مورد این واکسن ها اطلاعات کمی به دست آوردم و تازه همان ها را هم فعلا مجوز گفتنش را ندارم.
(البته امروز رییس دانشگاه بقیه الله (عج) در مورد دو واکسن از دانشگاه خودشان صحبت کردند که به این شکل تعداد موارد به ده عدد می رسد.)
اینجا سعی می کنم تا حدودی در مورد واکسن شفا فارمد که مجوز تست انسانی گرفته توضیح بدهم:

واکسن کشته شده شفا فارمد از بنیاد برکت، که فعلا تنها واکسنی است که مجوز آزمایش انسانی را هم گرفته است و قرار است فاز یک آن روی 56 نفر از افراد 18 تا 50 سال احتمالا از اوایل دی ماه آغاز شود.

محل انجام کارآزمایی بالینی در هتل ارم می باشد که داوطلبان باید برای یک هفته در هتل بمانند و البته می توانند تا یکماه هم بمانند. در این فاز 24 نفر دوز پنج میکروگرم، 24 نفر دوز 3 میکروگرم و 8 نفر پلاسبو دریافت می کنند.

فاز یک حداقل دو ماه طول می کشد و در این بین چند بار اطلاعات safety و ایمنی همورال و سلولی و معاینات بررسی می شود و نتایج هر بار برای سازمان غذا و دارو فرستاده می شود.

البته در کل شرکت کنندگان برای 360 روز و در بازه های مختلف پیگیری می شوند.
مجریان پروژه خانم دکتر مینو محرز (علوم پزشکی تهران)، دکتر محمد رضا صالحی (علوم پزشکی تهران) و دکتر پیام طبرسی (علوم پزشکی شهید بهشتی) می باشند.

در این بین کمیته ی DSMB همواره روی مطالعه نظارت دارند. این کمیته شامل افراد زیر می باشد:

دو عضو غیر رای دهنده شامل:
دکتر محد رضا حسین پور، مدیر عامل شرکت شفافارمد و دکتر حامد حسینی (مدیر مرکز کارآزمایی بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران )

اعضای رای دهنده شامل:
نماینده ی کمیته ملی اخلاق
نماینده ی سازمان غذا و دارو
دکتر طلعت مختاری آزاد (استاد ویروس شناسی از علوم پزشکی تهران)
دکتر علی اکبر حق دوست (استاد اپیدمیولوژی از علوم پزشکی کرمان)
دکتر رضا فلک (دانشیار ایمونولوژی از علوم پزشکی ایران)
دکتر سید محسن زهرایی (دانشیار بیماری های عفونی و نماینده مرکز مدیریت بیماری های واگیردار وزارت بهداشت) و
خانم دکتر محبوبه حاجی عبدالباقی (استاد عفونی دانشگاه علوم پزشکی تهران)

در صورت موفقیت فاز یک، مطالعات دیگری به صورت همزمان بر روی افراد 50 تا 70 سال و همچنین فاز دوم انجام می شود.

نکته ی مهم در مورد scale up کردن تولید واکسن می باشد که فعلا برآورد می شود که این توانایی برای تولید یک میلیون دوز در ماه وجود دارد و البته در سال بعد نیز احتمالا به 10 میلیون دوز در ماه می رسد.

دکتر نیما قیصر زاده نیز در مطلبی که برای ساینتو متریکس فرستاده اند مشخص کرده اند که احتمالا برای بررسی اثرگذاری واکسن ایرانی در مرحله فاز سوم نیاز به چندین هزار نفر شرکت کننده (44 هزار نفر و یا با شرایطی خاص حداقل 11 هزار نفر) در مطالعه وجود دارد.

این برآورد با توجه به اثر گذاری حداقلی تعیین شده برای واکسن توسط WHO و FDA (اثرگذاری 50%) انجام شده است. در نتیجه این بررسی واکسن در ایران احتمالا یکی از بزرگترین و پر هزینه ترین مطالعات در ایران خواهد بود.

این مطلب آماری که سعی شده به سادگی توضیح داده شود را اینجا می توانید بخوانید

خوب ظاهرا همین الان مطالعه واکسن شفا فارمد در سامانه ثبت مطالعات کارژآمایی بالینی قرار گرفته است:
خلاصه اطلاعات:

https://fa.irct.ir/trial/52701


مطالعه بالینی فاز یک، تصادفی شده، دو سو کور، سه بازوی موازی، پلاسبو کنترل، بر روی 56 فرد 18 تا 50 ساله داوطلب سالم.

گروه واکسن 3 میکروگرم پروتئین آنتی ژن ( 24 نفر) ، گروه واکسن 5 میکروگرم پروتئین آنتی ژن ( 24 نفر)، گروه پلاسبو ( 8 نفر)

تاریخ شروع بیمار گیری مورد انتظار
2020-12-21, ۱۳۹۹/۱۰/۰۱

تاریخ پایان بیمار گیری مورد انتظار
2021-02-18, ۱۳۹۹/۱۱/۳۰

کمیته پایش داده و ایمنی (DSMB) در سراسر مطالعه ناظر ایمنی مطالعه است. این کمیته از هفت عضو مستقل (شامل تخصص های عفونی، ایمنی شناسی، ویروس شناسی، اپیدمیولوژی، واکسن شناس و ...) تشکیل شده است.کمیته DSMB در بازه های زمانی ۷ روز پس از تکمیل اطلاعات ۳ داوطلب اول، ۷ داوطلب، ۱۴ داوطلب، ۲۱ داوطلب و سپس در ادامه ۱۴ روز پس از ورود 35 مین داوطلب و ۲۸ روز پس از ورود ۵۶ داوطلب تشکیل می شود. گزارش ایمنی داوطلبان تک به تک مرور و نتیجه این کمیته به سازمان های رگولاتور اعلام می شود. پیشرفت مطالعه از هر مرحله به هر مرحله بالاتر صرفا با تایید DSMB و نهاد رگولاتور ( سازمان غذا دارو و کمیته ملی اخلاق) اتفاق می افتد.

تا یازدهم اردیبهشت، بیش از ۱۷٪ مردم یا بیش از ۴ میلیون نفر از مردم در ۱۷ استان ایران به کوید-۱۹ مبتلا شده بوده اند. رشت، قم، گرگان و بابل بیشترین شیوع ها را داشته اند.

یک مطالعه ی شیوع کوید-۱۹ بر اساس تست آنتی بادی (seroprevalence of antibodies) به کمک نتایج تست الایزا و به شکل مقطعی و مبتنی بر جمعیت (population-based cross-sectional) در ایران به سرپرستی استاد ملک زاده انجام و در مجله ی وزین The Lancet Infectious Diseases منتشر شده است.

نمونه ها (۸۹۰۲ نفر) از ۱۸ شهر از ۱۷ استان ایران و به صورت تصادفی از جمعیت عادی جامعه (general population) و همچنین از افراد پرخطر از نظر تماس با افراد آلوده به کوید-۱۹ بر اساس ارتباط شغلی انتخاب و دعوت شده اند.

مقطع زمانی بررسی نمونه ها بین ۱۷ام آوریل از تهران تا دوم ژوئن از زاهدان (۲۹ فروردین تا ۱۳ خرداد) بوده است.

✅ تعداد نمونه ها از جمعیت عادی و جمعیت پرخطر به ترتیب شامل ۳۵۳۰ و ۵۳۷۲ نفر بوده است.

میزان شیوع آنتی بادی بر اساس سن، جنس و اندازه شهر وزن داده شده و بر اساس عملکرد تست تنظیم شده است.

✅ بر این اساس میزان شیوع آنتی بادی کلی در جمعیت عادی جامعه تا پایان آوریل (۱۱ اردیبهشت) در ۱۸ شهر ایران برابر ۱۷/۱٪ یا ۴۲۶۵۵۴۲ نفر بوده است و بر اساس پرسشنامه حدودا یک میلیون و پانصدهزار نفر بدون علامت بوده اند.

✅ مقدار عددی شیوع در خانمها بیشتر بوده است (۱۷/۵ درصد در مقابل ۱۶/۵٪). بیشترین شیوع در گروه سنی بیش از ۶۰ سال و بعد ۵۰ تا ۵۹ سال و بعد ۴۰ تا ۴۹ سال بوده و کمترین شیوع در رده سنی بین ۲۰ تا ۲۹ سال بوده است.

✅ بیشترین میزان مثبت بودن به ترتیب در رشت (۷۲/۶٪) ، قم (۵۸/۵٪)، گرگان (۴۳/۹٪) و بابل (۲۲/۴٪) بوده است. سنندج (۱/۷٪) و اصفهان (۲/۷٪) نیز کمترین شیوع ها را داشته اند.

✅ میزان شیوع آنتی بادی کلی برای افراد پر خطر ۲۰٪ بوده است. این میزان نیز در رشت، قم، گرگان و بابل بالاترین بوده است.
همچنین بین مشاغل مختلف از این نظر اختلاف زیادی نبوده است:

پرسنل بهداشتی غیر خط مقدم: ۱۸٪،
رانندگان تاکسی: ۱۸/۸٪،
کارمندان بانک: ۱۹/۱٪،
پرسنل داروخانه: ۲۱٪،
پزشکان و پرستاران خط مقدم: ۲۱/۶٪ و
صندوق داران فروشگاههای زنجیره ای: ۲۲٪

✅ به خصوص با توجه به میزان بالای افراد بدون علامت گزارش شده در این مطالعه، محققین بر لزوم اقدامات پیشگیرانه همچون فاصله گذاری فیزیکی و ماسک تاکید کرده اند. (بر ایمنی جمعی با ابتلای طبیعی تاکید نشده است!) این پژوهش (که بر خلاف ادعاهای مطرح شده قبلی به ترسیم چهره ی پاندمی در ایران کمک کرده است) با سرمایه گذاری وزارت بهداشت انجام شده است.

✅ پژوهشی هم که اخیرا در کانال منتشر کردم نشان می دهد که احتمالا تا اخر آبان ۴۲٪ مردم ایران به کرونا مبتلا شده بوده اند.

https://news.1rj.ru/str/scientometric/2717

دکتر ملک زاده قبلا اعلام کرده بودند که برآوردهای ایشان نشان از ابتلای ۲۵ و ۳۵ میلیون نفر به ترتیب در اردیبهشت ومهرماه دارد.

ایران در جایگاه دوازدهمین کشور دنیا از نظر نشر مقالات مرتبط با کوید-۱۹ و دکتر نیما رضایی از علوم پزشکی تهران هفتمین محقق با بیشترین همکاری در نشر مستندات علمی مرتبط با این بیماری

یک جستجوی ساده توسط ساینتومتریکس در دادگان معتبر اسکپوس نشان می دهد که

✅ تا به حال نزدیک به 80 هزار مقاله در مورد کوید-19 منتشر شده است.

✅ آمریکا (19937)، چین (8944) و انگلستان (8427) سه کشور با بیشترین تعداد مقالات هستند.

✅ ایران، ترکیه و عربستان با نشر 1933، 1503 و 1114 مقاله در رتبه های 12 و 14 و 17 دنیا قرار دارند.

✅ بیشترین مقالات ایران با همکاری دکتر نیما رضایی (53 مقاله) منتشر شده است.

این محقق به طور کلی تا کنون در نشر 914 مستند علمی همکاری داشته و شاخص اچ 57 دارد.

در 2020 نیز در نشر 130 مستند علمی همکاری داشته اند.

سرعت تقریبی متوسط همکاری در نشر مقالات علمی در 5 ساله ی 2015 تا 2019 و فقط در 2020 به ترتیب برابر با هر 4.65 روز یک مقاله و هر 2.92 روز یک مقاله بوده است.

✅ در رتبه های بعدی محققین زیر قرار دارند:

پیام طبرسی با 28 مقاله،
سارا حاصلی با 19 مقاله،
فرزانه داستانی با 15 مقاله،
حمیدرضا جماعتی با 14 مقاله و
کامران باقری لنکرانی با 14 مقاله.

✅ اگر مقالات را محدود به Article و Review بکنیم، بیشترین تعداد مقالات کوید19 ایران با همکاری این محققین منتشر شده است:

نیما رضائی (36 مقاله)
پیام طبرسی (22 مقاله)
حمید رضا جماعتی (13 مقاله)
فرزانه داستانی (12 مقاله)
آمنه سقازاده 12 مقاله) و علی رضا زالی (11 مقاله)

✅ این مجلات هم بیشترین مقالات کوید19 ایران را منتشر کرده اند:

مجله ی Journal Of Military Medicine با 41 مقاله از علوم پزشکی بقیه الله
مجله ی Archives Of Iranian Medicine با 39 مقاله
مجله ی Disaster Medicine And Public Health Preparedness با 32 مقاله
مجله ی Iranian Journal Of Public Health با 28 مقاله

وضعیت کوید-۱۹ در بیماران مبتلا به سندروم داون
.

ریسک بستری به علت کوید-۱۹: تقریبا ۴ برابر.

ریسک مرگ به علت کوید-۱۹: تقریبا ۱۰ برابر

البته بر این اساس نمی‌توان رابطه علت و معلولی برقرار کرد.

این بررسی بعد از بعد از در نظر گرفتن بیماری های قلبی و عروقی و ریوی و در مطالعه ی بیش از هشت میلیون نفر که ۴۰۵۳ نفر از آنها سندروم داون داشته اند انجام‌ شده است.

تست سریع آنتی ژن Abbott's BinaxNOW که برای انجام در خانه در زمان ۱۵ دقیقه با ۲۵ دلار تاییدیه ی اورژانسی FDA را دریافت کرد.
۳۰ میلیون تست در سه ماهه ی اول و احتمالا ۹۰ میلیون تست هم در سه ماهه دوم ۲۰۲۱ آماده می‌شود.

زمان ایجاد و طول مدت و میزان شدت و تیتر آنتی بادی های خنثی کننده کوید-۱۹ شامل IgG و anti-RBD با وضعیت بالینی بیماران‌ مرتبط است. بررسی ۱۱۳ بیمار نشان داده است که مشخصا در بیماران شدید سطح بالاتری از آنتی بادی خنثی کننده ایجاد می شود و درمان های تعدیل ایمنی هم پاسخ آنتی بادی را تعدیل می کنند. سرم کوید-۱۹ می تواند واریانتهای D614 و G614 را خنثی کند ولی روی واریانت WIV1-CoV اثر نداشته است.

رشته توییت دکتر پور کریم در مورد مقاله شیوع آنتی بادی منتشر شده در مجله لنست اینفکشس:

اين بمنظور يافتن شناسايي پادتن يك ويروس در خون افراد جامعه انجام ميشود تا سابقه برخورد قبلي فرد با ويروس را نشان دهد. اما تست مولكولي با روش PCR نشان دهنده عفونت حال حاضر فرد است.گرچه مطالعه اخير در مورد ايران نشان دهنده فراواني بالايي از برخورد افراد جامعه با ويروس كرنا در برخي از شهرها را نشان ميدهد،اما هرگز به معني رسيدن به ايمني جمعي نيست.زيرا نميتوان گفت سطح آنتي بادي ضد كرونا در خون فردتا چه ميزان بايد باشد تا فردرا ايمن تلقي نمود.واكسيناسيون براي جوامع ضروري است نيازي به قرنطينه نداشته باشند.مهم اينكه افراد واكسينه شده هم باز بايد ماسك بپوشند زيرا مطالعات نشان داده واكسن، فرد واكسينه را ايمن ميكند. اما اينكه آيا فرد ايمن شده در صورت برخورد با ويروس ميتواند آنرا به ديگران منتقل كند يا نه نياز به مطالعات بيشتري است.

بررسی ۴۵ مقاله مرور سیستماتیک در مورد درمانهای کوید-۱۹ شامل داروهای ضد ویروسی، آنتی بیوتیک، آنتی مالاریا، کورتیکواستروئید و ...

https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/1753466620976021

استفاده از رمدسیویر در درمان کوید-۱۹ در فقدان ایمنی همورال در یک بیمار مبتلا به بیماری خود ایمنی نادر با فقدان گاما گلوبولین (X-linked agammaglobulinaemia (XLA)) در مقاله مجله ی Nature Communications

فردا جلسه کمیته مشورتی FDA در مورد واکسن مودرنا برگزار می شود.بعد از آن FDA در مورد اعطای مجوز اضطراری به این واکسن تصمیم می گیرد.

به گزارش «تابناک» به نقل از فارس

دکتر مینو محرز:

پس از موفقیت آمیزبودن مرحله اول تست انسانی، تعداد بیشتری از این واکسن در مرحله دوم استفاده خواهند کرد. اگر پس از تزریق مرحله دوم حدود ۲ تا ۳ هفته نتایج خوبی به دست بیاید بلافاصله تزریق برای عموم مردم قابل انجام خواهد بود.....پس از طی کردن مرحله اول به سرعت به مرحله دوم تست این واکسن می رویم و سپس واکسیناسیون انبوه انجام می شود.

واکسن های کرونای فایزر و مدرنا به دمای ۷۰ و ۲۰ درجه زیر صفر نیازدارند و ما امکانات نگهداری آن را نداریم. فقط کشورهایی مثل آمریکا، انگلیس و فرانسه وآلمان می توانند از این واکسن ها استفاده کنند. این واکسن ها جدید است و عوارض آن در درازمدت نمایان می شود. دو نفر به دلیل داشتن زمینه حساسیتی واکنش شدید آلرژی نشان داده اند ولی گزارشی مبنی بر فلج صورت ندیده ام.

✅ احتمالا دکتر محرز حواسشان نبوده که باید واکسن در فاز سوم نیز قبل از استفاده عمومی مطالعه شود. نگران نباشید نهادهای ریگولاتوری ‌و‌... مرحله به مرحله ایمنی و اثرگذاری واکسن را چک خواهند کرد.

✅ فقط آمریکا و چند کشور اروپایی می توانند از فایزر استفاده کنند؟🤦‍♂️ پس فایزر و مودرنا قرار است تا پایان ۲۰۲۱ بیش از دو میلیارد دوز واکسن برای چه کسانی تولید کنند؟

✅ خوب است دکتر محرز بدانند یک نفر دیگر نیز در آمریکا بدون سابقه حساسیتی قبلی، واکنش آلرژیک شدید در پی تزریق واکسن داشته که با دو دوز اپی نفرین درمان شده و الان مشکلی ندارد. واکنش آلرژیک در پی تزریق برخی دارو ها در برخی افراد همیشه وجود داشته است.

✅ گزارشی از فلج صورت ندیده اند؟ خوب بیشتر مقاله و مستندات علمی بخوانند تا ببینند که هم در مورد فایزر و هم در مورد مودرنا این فلج مطرح شده است. شاید آن وقت بتوانند غیر از یخچال دلیل دیگری بیاورند! البته این فلج اتفاق افتاده ظاهرا نسبت به جمعیت عادی جامعه تقریبا قابل انتطار بوده و هنوز در مورد این که ممکن است مربوط به واکسن باشد اتفاق نظر نیست.

اخیرا هم دکتر قانعی در تلویزیون گفتند که به کواکس گفتیم ما فایزر نمیخواهیم چون امکاناتش را نداریم. اما می دانیم که فایزر هنوز جزو کوواکس نیست

قرار بوده تا در هر ویال واکسن فایزر پنج دوز قابل استفاده وجود داشته باشد، اما داروسازان دریافتند که مقدار آن برای دوز ششم یا حتی در بعضی موارد برای دوز هفتم هم کافی است! و FDA نیز به استفاده از این باقی مانده اضافی مجوز داده است که می‌تواند به طور میانگین منجر به افرایش ۴۰٪ دوز واکسن شود.

تا امروز، سازمان غذا و داروی آمریکا به ۳۰۳ تست و دستگاه جمع آوری نمونه مجوز اورژانسی داده است که شامل
۲۳۱ تست مولکولی و دستگاه جمع آوری نمونه،
۶۲ تست آنتی بادی و
۱۰ تست آنتی ژن
می باشد.

فاموتیدین در کوید-۱۹

محققین از ایران و کانادا به سرپرستی دکتر محمد علی منصورنیا به بررسی سوگیری های بالقوه در مطالعات مربوط به داروهای مهارکننده ی اسید و عفونت کوید-۱۹ با استفاده از دياگرامهاي عليتي پرداخته اند.

این داروها شامل مهارکننده ی پمپ پروتون و بلاک کننده های گیرنده های هیستامین نوع دوم و سوگیری های مورد بررسی شامل
Confounding bias
Immortal time bias
Selection bias
Reverse causality bias
Sparse data bias
بوده است.

در این مقاله كه در مجله وزين گاستروانترولوژي چاپ شده نتیجه گیری شده است که به علت احتمال وجود این سوگیری ها در این مطالعات، به نتیجه پیامدهای مورد بررسی در این مطالعات نمی توان اعتماد کرد و احتمالا داروهایی مثل فاموتیدین در کوید-۱۹ هیچ اثری ندارند.

مقاله ای که هنوز داوری نشده و روی سرور پری پرینت قرار دارد ادعا کرده است که ویروس کرونای جدید احتمالا می تواند بخشهایی از مواد ژنتیکی خود را در DNA کروموزومهای انسانی ادغام کند و این شاید بتواند توجیه کند که چرا برخی افراد بعد از بهبود از کرونا به صورت دائمی RNA ویروسی را (نوع غیر عفونت زا) تولید می کنند. البته احتمالا ادعایی خطرناک وبدون شواهد کافی است

مهم و فوری

جدیدترین به روز رسانی در دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی برای کوید-۱۹ توصیه قوی (Strong)به عدم استفاده از هیدروکسی کلروکین یا کلروکین و کلترا در درمان کوید-۱۹ می کند.

✅ توصیه قوی به عدم استفاده از هیدروکسی کلروکین، صرف نظر از شدت بیماری و طول مدت علائم است.

We recommend against using hydroxychloroquine or chloroquine in addition to usual care for the treatment of patients with covid-19, regardless of disease severity or duration of symptoms (strong recommendation).

✅ آیا شدت بیماری و یا سن روی تاثیر گذاری هیدروکسی کلروکین موثر است؟ خیر

Subgroup analyses indicated no effect modification based on severity of illness (comparing either critical versus severe/non-severe or non-severe versus critical/severe) or age (comparing those aged <70 years versus those ≥70 years)
✅ آیا زمان شروع دارو از شروع علائم روی تاثیرگذاری هیدروکسی کلروکین موثر است؟

Although the trials did not report subgroup effects by time from symptom onset, many of the trials enrolled patients with patients early in the disease course for early treatment (that is, as early as one day in outpatient setting)

✅ اضافه کردن آزیترومایسن چطور؟

There was no evidence that the addition of azithromycin modified the effect of hydroxychloroquine for any outcome

✅ در مورد عوارض چطور؟

Hydroxychloroquine may increase the risk of diarrhoea and nausea or vomiting. Diarrhoea and vomiting may increase the risk of hypovolaemia, hypotension, and acute kidney injury.
Whether and to what degree hydroxychloroquine increases the risk of cardiac toxicity, including life threatening arrhythmias, when used in patients with covid-19 is uncertain.


✅ بر اساس نظر پنل، این توصیه قوی با عوامل زمینه ای مثل منابع و امکانات موجود در کشورها، میزان پذیرش و عدالت در کشورها و سیستم های بهداشتی درمانی تغییر نمی کند.

✅ این تصمیم برای هیدروکسی کلروکین با بررسی ۳۰ ترایال و نزدیک به ۱۱ هزار بیمار و برای کلترا با بررسی هفت ترایال و بیش از ۷ هزار بیمار گرفته شده است. ترایال های هر دو دارو، هم بیماران بستری و هم غیر بستری را شامل می شده است.

✅ در این مطالعه نشان داده شده است که بین گروه دریافت کننده هیدروکسی کلروکین و گروه درمان معمول تفاوتی از نظر مواردزیر وجود ندارد:

مرگ و میر، تهویه مکانیکی، حذف ویروس در روز هفتم، بستری شدن در بیمارستان، مدت زمان بهبودی، مدت زمان بستری و زمان لازم برای حذف ویروس. کیفیت بررسی این پیامدها برای مرگ و میر و تهویه مکانیکی متوسط و برای بقیه پیامدها کم یا بسیار کم بوده است.

✅‌ گایدیلاینِ مرتب به روز شونده سازمان بهداشت جهانی در مورد کوید-۱۹ در مجله BMJ و بر اساس یک مرور نظام مندِ مرتب به روز شونده تهیه و منتشر می شود.

✅ دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی همچنین توصیه به استفاده از کورتیکواستروئید (strong) در بیماران شدید و بحرانی و عدم استفاده از رمدسیویر (Weak) در بیماران بستری می کند. این گایدلاین گفته بود که فعلا شواهدی برای موثر بودن رمدسیویر نداریم.


✅ ساینتومتریکس توصیه می‌کند تا این به روز رسانی، قابل توجه گایدلاین نویسان ایران که بدون ذکر منبع از گایدلاین WHO کپی می کنند (احتمال سرقت ادبی) و همچنین فقط علاقه به منابع قدیمی و گذشته نگر دارند، قرار بگیرد.