وضعیت تعداد ۲۹۸۸ فرد HIV مثبت با تشخیص کوید-۱۹ بررسی و با افراد بدون HIV مقایسه شده است.

میزان تشخیص کوید-۱۹ در گروه HIV مثبت نسبت به گروه بدون HIV بیشتر بوده که بعد از در نظر گرفتن ویژگیهای دموگرافیک این تفاوت از بین رفته است. اما میزان بستری شدن و همچنین مرگ داخل بیمارستانی در این گروه بیشتر بوده است.

پیچیدگی‌ها و مزیتهای واکسن آکسفورد-استرازنکا

از همان اول که نتایج موقت ترایالهای این واکسن در لانست چاپ شد، با وجود نتایج امیدبخش، بحث زیادی در مورد گروه سنی و‌ میزان دوز تزریقی این واکسن بوجود آمد. در یکی از ترایال ها در انگلستان، شرکت کنندگان در نوبت اول تزریق واکسن، میزان کمتری از دوز استاندارد را دریافت کرده بودند و ظاهرا همین باعث شده بود اثرگذاری واکسن بالاتر باشد. در این گروه اما فرد بالای ۵۵ سال مشارکت نداشت. در کل در همه ترایالها هم ۱۴۱۸ نفر بالای ۵۵ سال در مطالعه شرکت داشتند. بالای ۷۰ سال هم کلا در ترایالها مشارکت نداشتند. همین باعث شده بود تا تاثیرگذاری در افراد مسن اصلا قابل گزارش نباشد. در نهایت آژانس دارویی اروپا به آن برای همه گروههای سنی‌ مجوز مشروط داد. هر چند برخی کشورهای اروپایی، بر خلاف انگلستان، به این واکسن با شرط محدودیت سنی مجوز دادند.

هنوز ترایال این واکسن در آمریکا کامل نشده است اما چند روزی است که مجموع نتایج ترایالهای این واکسن در کشورهای برزیل، انگلستان و آفریقای جنوبی منتشر شده است. اینجا هم هنوز گزارشی از گروه سنی نیست. از طرفی علاوه بر مسئله ی مقدار دوز، فاصله دوز ها هم با تاکید بیشتری مطرح شده است. اگر فاصله ی دوزها از کمتر‌از ۶ هفته به بیشتر از ۱۲ هفته برسد و مقدار تزریق هم دوز استاندارد باشد، تاثیرگذاری از حدود ۵۵٪ به بالای ۸۰٪ می‌رسد که اهمیت فاصله دوز بر مقدار دوز را می‌رساند.

به هر جهت این واکسنی است ارزان (حدود ۳ تا ۴ دلار برای هر دوز) که در یخچال قابل نگهداری است و قرار بر تولید ۳ میلیارد دوز از ان در ۲۰۲۱ است. در همین مقاله ذکر شده است که تاثیرگذاری تک دوز آن در فاصله ۲۲ تا ۹۰ روز ۷۶٪ بوده است. پس می‌تواند به توزیع بیشتر واکسن کمک کند. علاوه بر همه اینها ترایال نشان داده است که واکسن تا حدودی در کاهش موارد بدون علامت هم موثر است و‌ می‌تواند در جلوگیری از انتقال هم موثر باشد.

ترایالی برای بررسی واریانت B.1.1.7 هم انجام شد و اگرچه فعالیت آنتی‌بادی های خنثی کننده ۹ برابر کاهش داشت ولی تاثیرگذاری واکسن علیه این واریانت حدود۷۵٪ گزارش شد. تاثیرگذاری واکسن در جلوگیری از موارد شدید و بستری و مرگ ۱۰۰٪ بوده است.

اما وقتی صحبت از واریانت B.1.351 (دیده شده در آفریقای حنوبی برای اولین بار) می‌شود، ترایال جدید این واکسن نتایج ضعیفتر از نوواوکس و جانسن را نشان می‌دهد به شکلی که تاثیرگذاری در مقابل موارد خفیف تا متوسط کمتر از ۲۵٪ بوده است و تاثیرگذاری برای موارد شدید و بستری هم تعیین نشده است. چون اصلا این دو مورد در جمعیت حدودا ۲۰۰۰ نفری این ترایال دیده نشده و میانه سنی هم ۳۱ سال بوده است. به همین جهت فعلا آفریقای جنوبی تزریق این واکسن را متوقف می‌کند. احتمالا نیاز است تا مشابه دیگر واکسنها برای غلبه با این واریانتها دوز بوستری از این واکسن تهیه شود. ترایال ترکیب این واکسن با واکسن فایزر نیز قرار است انجام شود.

رهبری توصیه کرده بودند واکسنی از انگلستان و آمریکا (و فرانسه) وارد نشود. ایران هم طبق قرارداد با کووکس (که انگلستان هم در آن مشارکت قابل توجه داشته است) قرار است حدودا ۴۲۰۰۰۰۰ دوز از این واکسن انگلستانی (یا سوئدی یا ساخت کره جنوبی با قرار داد با استرازنکای انگلستانی-سوئدی) را وارد کند. به این امید که واکسیناسیون با برخوردی علمی هر چه زودتر در کشور انجام شود و بتوان با این پاندمی (لانگ کوید و ‌جهش و مرگ و اثرات اقتصادی و اجتماعی و روانی و ....) مبارزه کرد.

گزارش خبری نیچر از اخبار خوب واکسیناسیون در اسرائیل و انگلستان

✅ نزدیک به ۹۰٪ از جمعیت ۶۰ سال و بالای آن در اسرائیل یک دوز از واکسن فایزر را دریافت کرده اند. ۴۱٪ کاهش در موارد عفونت تایید شده و ۳۱٪ کاهش در بستری از اواسط ژانویه تا اوایل فوریه دیده شده است.

✅ جمعیت با سن کمتر از ۶۰ سال نیز تنها بیش از ۳۰٪ از آنها واکسن دریافت کرده اند. موارد ابتلا ۱۲٪ و بستری بیش از ۵٪ کاهش داشته است.

✅ البته علاوه بر‌ واکسن، اینها می‌تواند تاثیر لاک داون سراسری در اسرائیل هم باشد که از ژانویه اعمال شده است. اما داده ها حاکی از آن است که کاهش ابتلا و بستری در افراد مسن از افراد جوان بیشتر است و زودتر هم اتفاق افتاده است و این نشانه تاثیر واکسن است. از طرفی این تفاوت در افراد مسن و جوان در شهرهایی که حداقل ۸۵٪ از افراد مسن در آنها دوز اول واکسن را زده اند، بیشتر است. همچنین چنین کاهشی در لاک داون قبلی در اسرائیل در سپتامبر دیده نشده است. به هر جهت هنوز نمی‌توان دقیقا در مورد بزرگی تاثیر واکسن صحبت کرد و هنوز داده های تاثیرگذاری real world نداریم. تا به حال حدود ۴۰٪ از جمعیت اسرائیل واکسن دریافت کرده اند و برای مشاهده اثر کلی واکسن در جامعه باید بسیار بیش از این واکسیناسیون انجام شود.

✅ در انگلستان هم گفته شده است که پرسنل بهداشتی درمانی واکسن زده (۱۳ هزار نفر که دوز اول را دریافت کرده اند) در مقایسه با پرسنل واکسن نزده (۳۳ هزار نفر) ۵۳٪ احتمال کمتری برای تست مثبت کوید-۱۹ داشته اند.

حدودا ده درصد از مردم آمریکا (بیش از ۳۲ میلیون نفر) حداقل یک دوز از واکسن (فایزر و مادرنا) دریافت کرده اند. نزدیک به ده میلیون نیز دو دوز دریافت کرده اند. بیش از ۲۲ میلیون دوز از فایزر و بیش از ۲۰ میلیون دوز از مادرنا زده شده است. احتمالا در ماه آینده سرعت واکسیناسیون بیشتر خواهد شد.

داده های این مطالعه پری پرینت نشان می‌دهد که میزان وایرال لود بعد از ۱۲ تا ۲۸ روز بعد از دریافت دوز اول واکسن فایزر چهار برابر در افرادی که دچار عفونت می‌شوند کمتر می‌شود. هر چند این قابل انتظار بوده اما جدای از پیشگیری از بیماری، این داده ها در پیشگیری از عفونت و انتقال آن مهم هستند.

یک مطالعه ی مشاهده ای گذشته نگر از مجله ی BMC Infectious Diseases برای من ارسال شده که در بیماران سرپایی کوید-۱۹ و نوع خفیف بین ماههای March تا May انجام شده و با حجم نمونه محدود (فقط ۹۷ بیمار در گروه هیدروکسی کلروکین و ۱۱۷۷ نفر در گروه مقابل) نشان داده است که استفاده از این دارو می‌تواند منجر به کاهش میزان بستری شود.

مطالعه آزمایشگاهی منتشر شده در nature medicine موثر بودن فعالیت آنتی بادی های خنثی کننده در سرم افراد واکسینه شده با فایزر علیه جهش های کلیدی واریانتهای B.1.1.7 و B.1.351 را نشان می‌دهد

ادعای بدون پشتوانه علمی‌-پژوهشی و خطرناکی از سوی رییس موسسه رازی صورت گرفته است که اگر واکسن کوید-۱۹ این موسسه به صورت کامل زده شود دیگر نیاز به ماسک نیست. این هم مثالی دیگر از قورباغه های آکادمیک است (رفتار متفاوت در دانشگاه و خارج آن، یکجا صحبت با پشتوانه پژوهشی و یکجا بدون آن) و البته در گروه شبه علم قرار می‌گیرد. در دنیای علم هر ادعایی باید با پشتوانه پژوهشی باشد و داده های آن هم شفاف ارائه شود و البته استفاده از ادبیات «کوری چشم» و برخورد «اول به خانواده خودمان میزنیم» هم جایگزین آن نمی‌شود.

از واکسنهای تک دوز تا به حال نتایج مربوط به واکسن جانسن به صورت خبری گزارش شده بود و حالا گزارش (فاز سوم با حجم نمونه نهایی ۳۰ هزار نفر) شده است که واکسن تک دوز CanSino (با نام Convidecia یا Ad5-nCo) با وکتور آدنوویروس ۵ (مشابه دوز دوم واکسن گامالیای روسیه) و بدون نیاز به فریزینگ از چین نیز در مقابل عفونت علامت دار ۶۵/۷ ٪ و در مقابل موارد شدید ۹۰/۹۸٪ تاثیرگذاری داشته است. ترایال این واکسن در کشورهایی مثل چین، پاکستان، روسیه، شیلی و مکزیک در حال انجام است. قرار است ترایال دیگری نیر در روسیه از این واکسن در کنار واکسن روسی انجام شود. من فعلا هیچ اطلاعات آماری و آنالیزی دیگر از این واکسن ندیدم

از اخبار خوب ایران:

بالاخره واکسیناسیون در ایران آغاز شد. فعلا در ۶۳۵ بیمارستان از پرسنل ICU و با واکسن روسیه. قرار است تا پایان سال، ۱/۳ میلیون نفر واکسن زده شوند. واکسیناسیون اجباری نیست و رایگان است.

وزیر بهداشت در مورد خرید واکسن از ساینوفارم چین، استرازنکا و دو منبع هندی هم صحبت کردند. گفته شده است که قرار است ایران با روسیه تولید مشترک برای واکسن گامالیا داشته باشد.

فاز یک مطالعه کاندید واکسن موسسه رازی با نام رازی کوو پارس نیز (از نوع پروتئین نوترکیب و در دو دوز تزریقی و‌ یک‌ دوز استنشاقی) با شرکت ۱۳۳ داوطلب آغاز شده است.

همچنین همه شرکت کنندگان مطالعه فاز یک کاندید واکسن ستاد فرمان اجرایی امام با نام کوو ایران برکت نیز دوز اول را دریافت کرده اند.

به هیچ وجه، دنیا سال ۲۰۲۱ یا سال ۱۴۰۰ ما واکسیناسیونش را تمام نخواهد کرد ولی ما قطعا قطعا سال ۱۴۰۰ همه مردممان را (گروه هدف: ۵۰ میلیون یا ۴۰ میلیون، یعنی همان مقدار که زنجیره را قطع کنیم) واکسن خواهیم زد.

هر تعدادی باشد ما قطعا...

... مطمئن باشند که ما تولید داخلمان بسیار قدرتمند دارد جلو می‌رود و انشاله بعد از کسب مجوزهای لازم ما قطعا سال ۱۴۰۰ سالی هست که ما جزو اولین کشورها (نمی‌گویم اول ولی جزو اولین کشورها) خواهیم بود که انشاله به لطف خدا که واکسیناسیون بر اساس سند ملی را کامل خواهیم کرد.

اینها بخشی از صحبتهای دکتر رییسی سخنگوی ستاد ملی کرونا و معاون وزیر بهداشت بود که با این قطعیت از کاندیدهای واکسنی صحبت می‌کردند که فعلا در بهترین حالت در فاز یک کارآزمایی بالینی هستند.

مجوز استفاده اضطراری FDA به ترکیب آنتی بادی مونوکلونال bamlanivimab (۷۰۰ میلی‌گرم) و etesevimab (۱۴۰۰ میلی‌گرم)

این مجوز برای استفاده از این دو آنتی بادی به همراه یکدیگر برای بیماران خفیف و متوسط کوید-۱۹ و در ریسک پیشرفت بیماری می‌باشد که حداقل سن ۱۲ سال و وزن حداقل ۴۰ کیلوگرم دارند.

این مجوز برای بیماران بستری و یا نیازمند به اکسیژن نیست و در این افراد مطالعه نشده است‌ و این کار حتی ممکن است عواقب بالینی بدی داشته باشد.

این سازمان قبلا به استفاده از تک آنتی بادی bamlanivimab نیز مجوز اضطراری داده بود که همچنان این مجوز برقرار است.

می دانیم دگزامتازون مرگ بیماران کوید-۱۹ بستری نیازمند اکسیژن و تحت ونتیلاسیون را حدود ۱۸ و ۳۶ درصد کم می‌کند. بر اساس مقاله ای از nature communication، بین ماههای ژولای و دسامبر ۲۰۲۰، تخمین زده می‌شود که این دارو منجر به نجات جان ۱۲ هزار بیمار (۴۲۵۰ تا ۲۷۰۰۰) در انگلستان و ۶۵۰ هزار بیمار (۲۴۰ هزار تا ۱۴۰۰۰۰۰) شده است. اولین بار ترایال بزرگ ریکاوری از انگلستان بود که اثر دگزامتازون برای کوید-۱۹ را برای دنیا به اثبات رساند.

گزارش تیم سازمان بهداشت جهانی از ووهان چین: احتمالا منشا ویروس کوید-۱۹ مرتبط با یک حیوان است. این به شدت غیر محتمل است که منشا ان ناشی از یک اشتباه آزمایشگاهی باشد.

مقاله ای در مجله ی nature communication نیز شواهد مولکولار و سرولوژیک از کوید-۱۹ را در خفاش ها در جنوب شرق آسیا (تایلند) نشان داده است. شواهد ارتباط با پانگولینها نیز قبلا ارائه شده بود.

متاآنالیز مرتب به روز شونده در مورد ترایالهای رمدسیویر در کوید-۱۹ در مجله ی annals of internal medicine با بررسی پنج ترایال

✅ تاثیر روی مرگ با استفاده از بررسی ۴ ترایال:

اثر دوره ده روزه روی مرگ احتمالا خیلی کم است و یا اصلا تاثیری وجود ندارد. خطر نسبی به دست آمده برای آن ۰/۹۳ بوده است که خیلی نزدیک به یک است و فاصله اطمینان آن هم بین ۰/۸۲ تا ۱/۰۶ بوده است که دربردارنده ی عدد یک و نشان از غیر معنادار بودن آن است.

✅ نیاز به استفاده از تهویه مکانیکی با بررسی ۳ ترایال

ممکن است دوره ده روزه دارو، منجر به کاهش کمی در نیاز به تهویه مکانیکی شود. خطر نسبی برابر با ۰/۷۱ و فاصله اطیمنان آن نیز بین ۰/۵۶ تا ۰/۹۰ بوده است که نشان از معناداری آن دارد.

✅ اثر دارو روی مدت زمان بهبودی:

دارو احتمالا منجر به افزایش متوسط در درصد بیماران بهبود یافته می‌شود. از طرفی احتمالا باعث کاهش متوسط عوارض جدی هم می‌شود و ممکن است باعث کاهش زیاد در مدت زمان بهبودی بیماران شود.

✅ مقایسه دوره پنج روزه با ده روزه درمان:

در بیمارانی که در ابتدا تحت ونتیلاسیون نیستند، دوره درمان پنج روزه نسبت به ده روزه ممکن است فواید بیشتری داشته باشد. این دوره ممکن است مرگ و نیاز به تهویه مکانیکی و عوارض و هرینه ها را کمتر و درصد بیماران بهبود یافته را بیشتر کند.

استفاده از گلوکوکورتیکوئید استنشاقی (بودزوناید یا پولمیکورت از شرکت آسترازنکا به شکل ۸۰۰ ماکروگرم دوبار در روز) برای درمان بیماران کوید-۱۹ نوع خفیف در طی هفت روز از شروع علائم با کاهش مدت زمان بهبودی و نیاز به ویزیت اورژانسی و ربسک بستری همراه بوده است. میانه مدت زمان بهبودی در گروه مداخله و درمان معمول به ترتیب ۷ و ۸ روز بوده است. نسبت روزهای تب دار و نسبت بیماران با حداقل یک روز تب در گروه بودزوناید کمتر بوده است.

مطالعه ی این پروژه با بررسی ۱۴۶ نفر انجام شده به صورت open label بوده و مقاله ی آن فعلا روی سرور پری پرینت قرار دارد.

فوری

سازمان بهداشت جهانی (گروه موسوم به SAGE یا Strategic Advisory Group of Experts on Immunisation از این سازمان) توصیه (به صورت موقت) به استفاده از واکسن کوید-۱۹ از دانشگاه آکسفورد و شرکت آسترازنکا (به شکل دو دوز و با فاصله ۸ تا ۱۲ هفته) کرد.

بر اساس این توصیه، این واکسن حتی می‌تواند در کشورهایی استفاده شود که واریانتهای غالب منجر به کاهش اثرگذاری آن می‌شود.

همچنین این تصیه می‌گوید این واکسن می‌تواند در افراد بالای ۶۵ سال نیز استفاده شود.