در وبیناری در سال قبل دکتر قانعی به این پرسش پاسخ داده اند که چرا ایران در واکسیناسیون تاخیر داشته است؟ چرا کشورهای اطراف (عربستان، ترکیه و....) زدند چرا ما نزدیم؟
اینطور پاسخ داده اند که
«اینها حاضر شدند فاز سه آزمایش بالینی روی مردمشان انجام بشود و تولید آن کشور را هم بگیرند خوب مثل ما و کوبا.... ولی در صورتی که فناوری به ایران منتقل شود. یعنی من زیر چشمم تولید کننده را ببینم. من واکسن را خودم تست کنم
چین چند بار به ما گفت شما بیاید فاز سوم من (واکسن چین) را در ایران انجام دهید، کسی قبول نکرد ولی فناوری نمی داد. چون فناوری نمی داد ما هم قبول نکردیم. لذا ما از کشورهای اطراف عقب هستیم چون حاضر نشدیم آدمهایمان را در فاز سوم زیر تست ببریم. شاید هم متوقف شود.
در جای دیگر از همین وبینار هم در مورد عوارض واکسنهای mRNA (اشاره به مرگ 23 نفر در نروژ و آنافیلاکسی) می گویند و اعلام می کنند که خوب کشور ایران دستپاچه نشد اول این واکسن را بیاورد، کارخوبی کرد. صبر می کنیم فاز سوم آنها تمام شود و خوب نگاه می کنیم. این کار خوبی است ما می کنیم.
من در مورد این قسمت از صحبتهای دکتر قانعی که گفته بودند در فاز اضطرار اصلا مسئولین این کشورها (داستان نروژ و مرگ 23 نفر) بلد نیستند تصمیم بگیرند که چه کار کنند، قبلا پست گذاشته بودم
این صحبت های دکتر قانعی از این نظر جالب توجه است که قبلا، دکتر محمدی، مدیر کل اداره دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و داوری ایران با فانا در مورد چرایی عدم شرکت ایران در فاز سوم مطالعات واکسن این طور مصاحبه کرده بودند که (قریب به مضمون): نهادهای تصمیم گیر مثل کمیسیون بهداشت مجلس و شورای امنیت ملی و ... نپذیرفتند و اسمش را میگذاشتند موش آزمایشگاهی و .....نمایندگان مجلس هم اصلا این موضوع را اصلا نمی پذیرفتند و اصطلاح خرید واکسن در فاز 3 مطالعات بالینی را هم گذاشتند موش آزمایشگاهی. کسانی که در حوزه پزشکی کار می کنند، متوجه این موضوع می شوند. خود من محمدی هم این کار را انجام می دهم . رشته ام مرتبط با این حوزه است و اصلا کارهایی که در طول تحصیلم کردم، با آن مرتبط بوده است. خودم در مطالعات بالینی شرکت کرده ام تا به توسعه علم کمک کنیم. ولی نباید انتظار داشته باشیم که همه مردم این کار را انجام دهند.
سوال:
آیا زمانی که ترایال مربوط به داروهای کووید-19 از سوی WHO انجام شد و افرادی (برخلاف اصول علمی) صحبت از چرایی شرکت ایران در این ترایالها می کردند، به ترویج تفکر غلط موش آزمایشگاهی کمک کردند؟
آیا این فقط برخی نمایندگان مجلس و مسئولین امنیتی کشور بودند که با تفکر موش آزمایشگاهی مانع شرکت ایران در این ترایال های مربوط به واکسن شدند؟
اگر این باعث تاخیر در شروع واکسیناسیون در کشور شده، مسئول از دست رفتن جان انسان ها کیست؟
اینطور پاسخ داده اند که
«اینها حاضر شدند فاز سه آزمایش بالینی روی مردمشان انجام بشود و تولید آن کشور را هم بگیرند خوب مثل ما و کوبا.... ولی در صورتی که فناوری به ایران منتقل شود. یعنی من زیر چشمم تولید کننده را ببینم. من واکسن را خودم تست کنم
چین چند بار به ما گفت شما بیاید فاز سوم من (واکسن چین) را در ایران انجام دهید، کسی قبول نکرد ولی فناوری نمی داد. چون فناوری نمی داد ما هم قبول نکردیم. لذا ما از کشورهای اطراف عقب هستیم چون حاضر نشدیم آدمهایمان را در فاز سوم زیر تست ببریم. شاید هم متوقف شود.
در جای دیگر از همین وبینار هم در مورد عوارض واکسنهای mRNA (اشاره به مرگ 23 نفر در نروژ و آنافیلاکسی) می گویند و اعلام می کنند که خوب کشور ایران دستپاچه نشد اول این واکسن را بیاورد، کارخوبی کرد. صبر می کنیم فاز سوم آنها تمام شود و خوب نگاه می کنیم. این کار خوبی است ما می کنیم.
من در مورد این قسمت از صحبتهای دکتر قانعی که گفته بودند در فاز اضطرار اصلا مسئولین این کشورها (داستان نروژ و مرگ 23 نفر) بلد نیستند تصمیم بگیرند که چه کار کنند، قبلا پست گذاشته بودم
این صحبت های دکتر قانعی از این نظر جالب توجه است که قبلا، دکتر محمدی، مدیر کل اداره دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و داوری ایران با فانا در مورد چرایی عدم شرکت ایران در فاز سوم مطالعات واکسن این طور مصاحبه کرده بودند که (قریب به مضمون): نهادهای تصمیم گیر مثل کمیسیون بهداشت مجلس و شورای امنیت ملی و ... نپذیرفتند و اسمش را میگذاشتند موش آزمایشگاهی و .....نمایندگان مجلس هم اصلا این موضوع را اصلا نمی پذیرفتند و اصطلاح خرید واکسن در فاز 3 مطالعات بالینی را هم گذاشتند موش آزمایشگاهی. کسانی که در حوزه پزشکی کار می کنند، متوجه این موضوع می شوند. خود من محمدی هم این کار را انجام می دهم . رشته ام مرتبط با این حوزه است و اصلا کارهایی که در طول تحصیلم کردم، با آن مرتبط بوده است. خودم در مطالعات بالینی شرکت کرده ام تا به توسعه علم کمک کنیم. ولی نباید انتظار داشته باشیم که همه مردم این کار را انجام دهند.
سوال:
آیا زمانی که ترایال مربوط به داروهای کووید-19 از سوی WHO انجام شد و افرادی (برخلاف اصول علمی) صحبت از چرایی شرکت ایران در این ترایالها می کردند، به ترویج تفکر غلط موش آزمایشگاهی کمک کردند؟
آیا این فقط برخی نمایندگان مجلس و مسئولین امنیتی کشور بودند که با تفکر موش آزمایشگاهی مانع شرکت ایران در این ترایال های مربوط به واکسن شدند؟
اگر این باعث تاخیر در شروع واکسیناسیون در کشور شده، مسئول از دست رفتن جان انسان ها کیست؟
مقایسه پیامدهای بارداری و زایمان در خانمهای با (706نفر) و بدون کووید-19(1424 نفر)از 18 کشور و در مقاله ی مجله ی JAMA Pediatr
ریسک بیشتر پره اکلامپسی یا اکلامپسی، عفونت شدید، بستری در ICU، مرگ و میر مادر، زایمان زودرس و مرگ حین زایمان در خانمهای باردار با کووید-19 دیده شده است.
همچنین خانمهای با کووید بدون علامت، فقط در ریسک بیشتر موربیدیتی و پره اکلامپسی بوده اند.
از خانمهای با تست مثبت، 13% از نوازدانشان تست مثبت داشته اند. برخلاف شیردهی، سزارین با ریسک بیشتر مثبت شدن تست کووید-19 نوزادان همراه بوده است.
ریسک بیشتر پره اکلامپسی یا اکلامپسی، عفونت شدید، بستری در ICU، مرگ و میر مادر، زایمان زودرس و مرگ حین زایمان در خانمهای باردار با کووید-19 دیده شده است.
همچنین خانمهای با کووید بدون علامت، فقط در ریسک بیشتر موربیدیتی و پره اکلامپسی بوده اند.
از خانمهای با تست مثبت، 13% از نوازدانشان تست مثبت داشته اند. برخلاف شیردهی، سزارین با ریسک بیشتر مثبت شدن تست کووید-19 نوزادان همراه بوده است.
مهم
آژانس دارویی اروپا در بررسی و آنالیز جدید نشان داده و اعلام کرده است که مزایای زدن واکسن کووید-۱۹ از استرازنکا (یا با نام جدید vaxzevria) بیشتر از خطرات آن است و این برای تمام گروههای سنی بزرگسال صدق میکند. اگر چه موارد بسیار نادری از ترومبوز به همراه ترومبوسایتوپنی بعد از واکسن ممکن است رخ بدهد.
کشورهای مختلف نیز میتوانند از این آنالیز و البته با در نظر گرفتن دیگر فاکتورها مثل بقیه واکسنهای موجود در کشورشان استفاده کنند.
در این آنالیز، بستری در بیمارستان و پذیرش در ICU و مرگ ناشی از کووید-۱۹ در سه سناریوی مختلف از میزان عفونت ماهانه و در گروههای سنی مختلف نشان داده شده و با عوارض واکسن مقایسه شده است.
سه سناریو از میزان عفونت ماهیانه که مورد بررسی قرار گرفته است:
کم: ۵۵ در هر ۱۰۰ هزار نفر
متوسط: ۴۰۱ در هر ۱۰۰ هزار نفر
زیاد: ۸۸۶ در هر ۱۰۰ هزار تفر
این بررسی به صورت واضح مزایای بیشتر واکسن در گروههای سنی مختلف را نشان میدهد و هر چه سن بیشتر میشود و یا میزان عفونت بیشتر میشود، فواید واکسن نیز بیشتر میشود.هر چند تصمیم استفاده از استرازنکا خیلی به شرایط هر کشور از نظر بروز کووید-۱۹ و میزان دیگر واکسنهای مورد تایید موجود بستگی دارد، اما این آنالیز با سه سناریوی مختلف از نظر میزان عفونت اطلاعات بسیار خوبی از مفید بودن این واکسن به ما میدهد. در نهایت شاید هر چه روند واکسیناسیون پیش برود و میزان عفونت هم کمتر شود و اولویت تزریق به افراد جوانتر برسد شاید این این انالیز ریسک فایده هم تغییر کند و آژانس هم اعلام کرده آنالیزهای آنها ادامه پیدا میکند.
اینجا میتوانید گراف های مربوط به آنالیز ریسک/فایده را در گروههای سنی مختلف، میزان متفاوت عفونت ماهیانه و برای شرایط بستری و ICU ومرگ ناشی از کووید-۱۹ ببینید:
https://www.ema.europa.eu/en/documents/chmp-annex/annex-vaxzevria-art53-visual-risk-contextualisation_en.pdf
آژانس دارویی اروپا در بررسی و آنالیز جدید نشان داده و اعلام کرده است که مزایای زدن واکسن کووید-۱۹ از استرازنکا (یا با نام جدید vaxzevria) بیشتر از خطرات آن است و این برای تمام گروههای سنی بزرگسال صدق میکند. اگر چه موارد بسیار نادری از ترومبوز به همراه ترومبوسایتوپنی بعد از واکسن ممکن است رخ بدهد.
کشورهای مختلف نیز میتوانند از این آنالیز و البته با در نظر گرفتن دیگر فاکتورها مثل بقیه واکسنهای موجود در کشورشان استفاده کنند.
در این آنالیز، بستری در بیمارستان و پذیرش در ICU و مرگ ناشی از کووید-۱۹ در سه سناریوی مختلف از میزان عفونت ماهانه و در گروههای سنی مختلف نشان داده شده و با عوارض واکسن مقایسه شده است.
سه سناریو از میزان عفونت ماهیانه که مورد بررسی قرار گرفته است:
کم: ۵۵ در هر ۱۰۰ هزار نفر
متوسط: ۴۰۱ در هر ۱۰۰ هزار نفر
زیاد: ۸۸۶ در هر ۱۰۰ هزار تفر
این بررسی به صورت واضح مزایای بیشتر واکسن در گروههای سنی مختلف را نشان میدهد و هر چه سن بیشتر میشود و یا میزان عفونت بیشتر میشود، فواید واکسن نیز بیشتر میشود.هر چند تصمیم استفاده از استرازنکا خیلی به شرایط هر کشور از نظر بروز کووید-۱۹ و میزان دیگر واکسنهای مورد تایید موجود بستگی دارد، اما این آنالیز با سه سناریوی مختلف از نظر میزان عفونت اطلاعات بسیار خوبی از مفید بودن این واکسن به ما میدهد. در نهایت شاید هر چه روند واکسیناسیون پیش برود و میزان عفونت هم کمتر شود و اولویت تزریق به افراد جوانتر برسد شاید این این انالیز ریسک فایده هم تغییر کند و آژانس هم اعلام کرده آنالیزهای آنها ادامه پیدا میکند.
اینجا میتوانید گراف های مربوط به آنالیز ریسک/فایده را در گروههای سنی مختلف، میزان متفاوت عفونت ماهیانه و برای شرایط بستری و ICU ومرگ ناشی از کووید-۱۹ ببینید:
https://www.ema.europa.eu/en/documents/chmp-annex/annex-vaxzevria-art53-visual-risk-contextualisation_en.pdf
بر اساس داده های Vaccine Safety Datalink یا VSD و با بررسی ۵/۲ میلیون دز از واکسن های mRNA، تا به حال هیچ مورد تایید شده ای از CVST با ترومبوسایتوپنی گزارش نشده است. ۵ مورد از CVST همراه با علل دیگر کنار گذاشته و ۵ مورد هم بدون همراهی با ترومبوسایتوپنی بوده است.
تعداد واکسن کووید-19 تزریق شده ی روزانه در ایران بین 25 فروردین تا 2 اردیبهشت.
همچنین برای اولین آمار تزریق به تفکیک نوع واکسن هم اعلام شده است:
اسپوتنیک روسیه:
✅ نوبت اول: ۲۷۰۵۶۷ دز
✅ نوبت دوم: ۱۴۳۵۵۰ دز
ساینوفارم چین:
✅ نوبت اول: ۸۱۹۱۴ دز
✅ نوبت دوم: ۷۵۰۶ دز
کووکسین هند
✅ نوبت اول: ۵۶۰۶۷ دز
✅ نوبت دوم: ۳۶۴۴ دز
آسترازنکا
✅ نوبت اول: ۱۵۵۲۶۲ دز
هنوز یک دادگان یا پلتفورم رایگان آنلاین برای ارائه روزانه داده های این چنینی و به تفکیک استان و ... نداریم
همچنین برای اولین آمار تزریق به تفکیک نوع واکسن هم اعلام شده است:
اسپوتنیک روسیه:
✅ نوبت اول: ۲۷۰۵۶۷ دز
✅ نوبت دوم: ۱۴۳۵۵۰ دز
ساینوفارم چین:
✅ نوبت اول: ۸۱۹۱۴ دز
✅ نوبت دوم: ۷۵۰۶ دز
کووکسین هند
✅ نوبت اول: ۵۶۰۶۷ دز
✅ نوبت دوم: ۳۶۴۴ دز
آسترازنکا
✅ نوبت اول: ۱۵۵۲۶۲ دز
هنوز یک دادگان یا پلتفورم رایگان آنلاین برای ارائه روزانه داده های این چنینی و به تفکیک استان و ... نداریم
کمیته مشورتی CDC:
تزریق واکسن جانسن در آمریکا برای افراد بالای ۱۸ سال ادامه مییابد.
با توجه به آنالیزهای ریسک بنفیت و بعد از رای گیری، نظر کمیته ی مشورتی CDC برای تزریق واکسن جانسن در آمریکا اعلام شد
۱۰ رای موافق، ۴ رای مخالف و یک رای ممتنع
و اما داده های شفاف این کمیته در مورد این واکسن:
تا ۱۵ آوریل، از بین حدود هشت میلیون تزریق، ۱۵ مورد تایید شده از این سندروم ترمبوز به همراه ترومبوسایتوپنی (TTS) گزارش شده است.
بیشترین مورد در گروه سنی ۳۰ تا ۳۹ سال بوده است و میزان، بیش از یک مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر بوده است. هفت مورد در هر یک میلیون نفر در سن ۱۸ تا ۴۹ سال و ۰/۹ در هر یک میلیون نفر در سن بالای ۵۰ سال
اطلاعات کلی این ۱۵ نفر:
همگی خانم بوده اند. (ممکن است در مردها هم بعدا گزارش شود و یا اتفاق افتاده ولی گزارش نشده باشد و البته بک مورد در تریال این واکسن بوده که مرد بوده است)
میانه سنی ۳۷ سال و رنج سنی بین ۱۸ تا ۵۹ سال
میانه زمان شروع علائم از زمان تزریق: هشت روز و رنج بین ۶ تا ۱۵ روز
هیچ موردی در حاملگی یا ۱۲ هفته بعد از آن نبوده است.
در هیچ کدام تست سرولوژی کووید-۱۹ مثبت نبوده است.
دوازده مورد از CVST بوده است و یازده مورد نیز در مکانهای دیگر (ورید پورت، هپاتیک، مزانتریک فوقانی، ورید طحالی، شریان پولمونر، شریان کاروتید، شریان ایلیاک و وریدهای اندمها) داشته اند. همپوشانی وجود داشته است.
از نظر داشتن فاکتور خطر:
دو مورد مصرف OCP، هفت مورد چاقی، ۲ مورد پرفشاری خون، ۲ مورد کم کاری تیروئید، هیچ فردی هم دیابت و اختلال انعقادی نداشته است.
از نطر درمان، ۶ نفر هپارین، ۱۲ نفر ضد انعقاد غیر از هپارین، هفت نفر تزریق پلاکت و هشت نفر IVIG گرفته اند. هیچ کدام از فوت شده ها، هپارین نگرفته بوده اند.
سه نفر فوت شده اند و پنج مورد ترخیص و هفت نفر بستری در بیمارستان (۴ مورد در ICU) هستند.
یک مورد هم از این آنالیز کنار گذاشته شده است که خانم با سن کمتر از پنجاه سال و با تست پی سی آر مثبت برای کووید-۱۹ بوده است. یکبار ۲۲ روز بعد از تزریق به علت نومونی ناشی از کووید-۱۹ و با پلاکت نرمال بستری شده و بار دوم ۲۸ روز بعد از واکسن بستری شده و مورد CVST تشخیص داده شده است و در حین بستری فوت شده است.
این عارضه نادر است اما از نظر بالینی بسیار مهم و جدی است و می تواند همراه با مرگ باشد که در ارتباط با واکسن جانسن دیده شده است. ویژگی های بالینی این سندرم مشابه مورد بعد از استرازنکاست. این سندروم را نباید با هپارین درمان کرد مگر تست HIT منفی باشد.
واکسن جانسن، ارزان تر از مادرنا و فایزر و بدون نیاز به فریزینگ است. مهمتر این که تک دز است. با وجود واکسن های جایگزین(فایزر ومادرنا)، این واکسن برای ادامه مصرف توصیه شد. همچنین هشدار مربوط به عوارض مربوطه باید توسط جانسن برای این واکسن اضافه شود.
تزریق واکسن جانسن در آمریکا برای افراد بالای ۱۸ سال ادامه مییابد.
با توجه به آنالیزهای ریسک بنفیت و بعد از رای گیری، نظر کمیته ی مشورتی CDC برای تزریق واکسن جانسن در آمریکا اعلام شد
۱۰ رای موافق، ۴ رای مخالف و یک رای ممتنع
و اما داده های شفاف این کمیته در مورد این واکسن:
تا ۱۵ آوریل، از بین حدود هشت میلیون تزریق، ۱۵ مورد تایید شده از این سندروم ترمبوز به همراه ترومبوسایتوپنی (TTS) گزارش شده است.
بیشترین مورد در گروه سنی ۳۰ تا ۳۹ سال بوده است و میزان، بیش از یک مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر بوده است. هفت مورد در هر یک میلیون نفر در سن ۱۸ تا ۴۹ سال و ۰/۹ در هر یک میلیون نفر در سن بالای ۵۰ سال
اطلاعات کلی این ۱۵ نفر:
همگی خانم بوده اند. (ممکن است در مردها هم بعدا گزارش شود و یا اتفاق افتاده ولی گزارش نشده باشد و البته بک مورد در تریال این واکسن بوده که مرد بوده است)
میانه سنی ۳۷ سال و رنج سنی بین ۱۸ تا ۵۹ سال
میانه زمان شروع علائم از زمان تزریق: هشت روز و رنج بین ۶ تا ۱۵ روز
هیچ موردی در حاملگی یا ۱۲ هفته بعد از آن نبوده است.
در هیچ کدام تست سرولوژی کووید-۱۹ مثبت نبوده است.
دوازده مورد از CVST بوده است و یازده مورد نیز در مکانهای دیگر (ورید پورت، هپاتیک، مزانتریک فوقانی، ورید طحالی، شریان پولمونر، شریان کاروتید، شریان ایلیاک و وریدهای اندمها) داشته اند. همپوشانی وجود داشته است.
از نظر داشتن فاکتور خطر:
دو مورد مصرف OCP، هفت مورد چاقی، ۲ مورد پرفشاری خون، ۲ مورد کم کاری تیروئید، هیچ فردی هم دیابت و اختلال انعقادی نداشته است.
از نطر درمان، ۶ نفر هپارین، ۱۲ نفر ضد انعقاد غیر از هپارین، هفت نفر تزریق پلاکت و هشت نفر IVIG گرفته اند. هیچ کدام از فوت شده ها، هپارین نگرفته بوده اند.
سه نفر فوت شده اند و پنج مورد ترخیص و هفت نفر بستری در بیمارستان (۴ مورد در ICU) هستند.
یک مورد هم از این آنالیز کنار گذاشته شده است که خانم با سن کمتر از پنجاه سال و با تست پی سی آر مثبت برای کووید-۱۹ بوده است. یکبار ۲۲ روز بعد از تزریق به علت نومونی ناشی از کووید-۱۹ و با پلاکت نرمال بستری شده و بار دوم ۲۸ روز بعد از واکسن بستری شده و مورد CVST تشخیص داده شده است و در حین بستری فوت شده است.
این عارضه نادر است اما از نظر بالینی بسیار مهم و جدی است و می تواند همراه با مرگ باشد که در ارتباط با واکسن جانسن دیده شده است. ویژگی های بالینی این سندرم مشابه مورد بعد از استرازنکاست. این سندروم را نباید با هپارین درمان کرد مگر تست HIT منفی باشد.
واکسن جانسن، ارزان تر از مادرنا و فایزر و بدون نیاز به فریزینگ است. مهمتر این که تک دز است. با وجود واکسن های جایگزین(فایزر ومادرنا)، این واکسن برای ادامه مصرف توصیه شد. همچنین هشدار مربوط به عوارض مربوطه باید توسط جانسن برای این واکسن اضافه شود.
Telegram
Scientometrics
Scientometrics pinned «کمیته مشورتی CDC: تزریق واکسن جانسن در آمریکا برای افراد بالای ۱۸ سال ادامه مییابد. با توجه به آنالیزهای ریسک بنفیت و بعد از رای گیری، نظر کمیته ی مشورتی CDC برای تزریق واکسن جانسن در آمریکا اعلام شد ۱۰ رای موافق، ۴ رای مخالف و یک رای ممتنع و اما داده…»
Scientometrics
در آخرین آمار ۲۴ ساعته، میزان مثبت بودن تست ها در اسرائیل باز هم کاهش داشته و به ۰/۲ درصد رسیده است. مرگ جدید گزارش نشده است!
برای روز دوم متوالی هم اسرائیل بدون مرگ ناشی از کووید-۱۹ بوده است. البته این فقط با واکسن به دست نیامده است و اسرائیل بیش از 4 ماه لاک داون داشته که بیشتر از هر کشوری بوده است.
🔴 بزرگترین مطالعه از لانگ کووید (یا Post-Acute Sequelae of Covid-19 یا PASC یا Post-COVID-19 syndrome) در مقاله مجله نیچر
در افرد مبتلا به کووید-19 که بعد از 30 روز از تشخیص زنده مانده بوده اند، تا شش ماه بعد از آن، استفاده از داروها، بروز عوارض، بیماری ها و اختلالات آزمایشگاهی بررسی شده است و مقایسه بین 73435 نفر با کووید-19 که در 30 روز اول بعد از تشخیص، بستری نداشته اند با افراد بدون کووید-19 (4999835 نفر) و مقایسه بین 13654 نفر با بستری در 30 روز اول بعد از تشخیص (یا 5 روز قبل از تشخیص) کووید-19 با 13997 با تشخیص آنفولانزا صورت گرفته است.
لانگ کووید (long Covid) می تواند سیستم ها و اعضای مختلف مثل قلب و عروق (ACS، آریتمی، برادی کاردیا، درد قفسه سینه، نارسایی قلبی، تاکی کادری) سیستم انعقادی (ترومبوز)، پوست و مو (ریزش مو و راش پوستی)، غدد و متابولیک (دیابت، هایپر لیپیدمی چاقی)، گوارشی (یبوست، اسهال، GERD)، عمومی (خستگی و ضعف و آنمی)، کلیوی (AKI و CKD)، روان پزشکی (افسردگی، اضطراب، اختلال خواب) ، عضلانی اسکلتی (درد مفاصل و ضعف عضلانی) نورولوژیک (سردرد، اختلال حافظه، اختلال بویایی،سکته)، ریوی (سرفه، هایپوکسمی و تنگی نفس) را درگیر کند. همچنین ریسک مرگ نیز بعد از 30 روز در این افراد بیشتر بوده است. که درتصویر زیر پست هم مشخص است.
در این افراد استفاده از برخی داروها مثل داروی ضد درد (اپیوئید و غیر از آن) ، ضد فشار خون، ضد افسردگی، ضد اضطراب و کنترل قند خوراکی افزایش می یابد.
همچنین احتمال اختلال در یافته های آزمایشگاهی مربوط به سیستم های مختلف افزایش می یابد.
لانگ کووید حتی در افرادی که مبتلا به نوع خیف کووید-19 و بدون بستری نیز بوده اند، دیده می شود. همینجا اشاره کنم که در مورد لانگ کووید در افراد با کووید-19 خفیف، مطالعه دیگری نیز اخیرا در جاما از سوئد و روی پرسنل بهداشتی درمانی 33 تا 56 ساله (85% خانم) منتشر شده است. و حتی علائمی که باعث اختلال در زندگی روزمره و کاری و اجتماعی و خانه نیز بوده است گزارش کرده اند. شایعترین علائم (حتی برای هشت ماه بعد هم گزارش شده است) از دست دادن بویایی و چشایی، خستگی، تنگی نفس بوده است.
اما بار (burden) لانگ کووید در افرادی که نیاز به بستری دارند به صورت قابل توجهی افزایش می یابد و در افرادی که در ICU بستری شده اند هم بارزتر می شود.
در مقایسه با افرادی که برای آنفولانزا بستری شده بوده اند، میزان بار بیماری برای لانگ کووید بیشتر بوده است و همچنین بزرگی ریسک و میزان درگیری ارگان ها در کووید-19 از آنفولانزا بیشتر بوده است.
افراد با لانگ کووید نیاز به مراقبت های چندگانه و تحت نظر رشته های مختلف دارند. لانگ کووید به عنوان بهترین نمونه برای نیاز به مراقبت های یکپارچه ی چند رشته ای (integrated multidisciplinary care) در پزشکی است و سیستم های سلامت و پزشکی باید به سرعت خود را با آن وقف بدهند.
بله لانگ کووید واقعی است و در زمانی که برای کووید-19 گرفتار شدیم نباید اجازه بدهیم به دام لانگ کووید هم بیفتیم.
در افرد مبتلا به کووید-19 که بعد از 30 روز از تشخیص زنده مانده بوده اند، تا شش ماه بعد از آن، استفاده از داروها، بروز عوارض، بیماری ها و اختلالات آزمایشگاهی بررسی شده است و مقایسه بین 73435 نفر با کووید-19 که در 30 روز اول بعد از تشخیص، بستری نداشته اند با افراد بدون کووید-19 (4999835 نفر) و مقایسه بین 13654 نفر با بستری در 30 روز اول بعد از تشخیص (یا 5 روز قبل از تشخیص) کووید-19 با 13997 با تشخیص آنفولانزا صورت گرفته است.
لانگ کووید (long Covid) می تواند سیستم ها و اعضای مختلف مثل قلب و عروق (ACS، آریتمی، برادی کاردیا، درد قفسه سینه، نارسایی قلبی، تاکی کادری) سیستم انعقادی (ترومبوز)، پوست و مو (ریزش مو و راش پوستی)، غدد و متابولیک (دیابت، هایپر لیپیدمی چاقی)، گوارشی (یبوست، اسهال، GERD)، عمومی (خستگی و ضعف و آنمی)، کلیوی (AKI و CKD)، روان پزشکی (افسردگی، اضطراب، اختلال خواب) ، عضلانی اسکلتی (درد مفاصل و ضعف عضلانی) نورولوژیک (سردرد، اختلال حافظه، اختلال بویایی،سکته)، ریوی (سرفه، هایپوکسمی و تنگی نفس) را درگیر کند. همچنین ریسک مرگ نیز بعد از 30 روز در این افراد بیشتر بوده است. که درتصویر زیر پست هم مشخص است.
در این افراد استفاده از برخی داروها مثل داروی ضد درد (اپیوئید و غیر از آن) ، ضد فشار خون، ضد افسردگی، ضد اضطراب و کنترل قند خوراکی افزایش می یابد.
همچنین احتمال اختلال در یافته های آزمایشگاهی مربوط به سیستم های مختلف افزایش می یابد.
لانگ کووید حتی در افرادی که مبتلا به نوع خیف کووید-19 و بدون بستری نیز بوده اند، دیده می شود. همینجا اشاره کنم که در مورد لانگ کووید در افراد با کووید-19 خفیف، مطالعه دیگری نیز اخیرا در جاما از سوئد و روی پرسنل بهداشتی درمانی 33 تا 56 ساله (85% خانم) منتشر شده است. و حتی علائمی که باعث اختلال در زندگی روزمره و کاری و اجتماعی و خانه نیز بوده است گزارش کرده اند. شایعترین علائم (حتی برای هشت ماه بعد هم گزارش شده است) از دست دادن بویایی و چشایی، خستگی، تنگی نفس بوده است.
اما بار (burden) لانگ کووید در افرادی که نیاز به بستری دارند به صورت قابل توجهی افزایش می یابد و در افرادی که در ICU بستری شده اند هم بارزتر می شود.
در مقایسه با افرادی که برای آنفولانزا بستری شده بوده اند، میزان بار بیماری برای لانگ کووید بیشتر بوده است و همچنین بزرگی ریسک و میزان درگیری ارگان ها در کووید-19 از آنفولانزا بیشتر بوده است.
افراد با لانگ کووید نیاز به مراقبت های چندگانه و تحت نظر رشته های مختلف دارند. لانگ کووید به عنوان بهترین نمونه برای نیاز به مراقبت های یکپارچه ی چند رشته ای (integrated multidisciplinary care) در پزشکی است و سیستم های سلامت و پزشکی باید به سرعت خود را با آن وقف بدهند.
بله لانگ کووید واقعی است و در زمانی که برای کووید-19 گرفتار شدیم نباید اجازه بدهیم به دام لانگ کووید هم بیفتیم.
Telegram
Scientometrics
این بخشی (از قسمتهای مختلف و با جابهجایی) از صحبتهای بسیار مهم دکتر اکبر فتوحی (استاد علوم پزشکی تهران) می باشد که اگر اشتباه نکنم حداقل بیست سال است که کلینیکال تریال تدریس می کنند. (حاوی برخی پیشنهادات و توصیه ها برای شرکتهای واکسن ساز، محققین، سازمان غذا و دارو، سیاسیون و مردم)
✅ نتایج فاز سوم کارآزمایی بالینی واکسنهای داخلی تا قبل از شهریور یا مهر آماده نخواهد شد.
جلوترین واکسن هم هنوز بیمارگیری فاز سه خود را شروع نکرده است و ورود چند ده هزار داوطلب و تحقق سه استاندارد (جلوتر اشاره شده) قبل از شهریور یا مهر امسال بعید به نظر میرسد.
✅ طبیعی است استفاده از واکسنهای وارداتی در این مدت راهبرد اصلی است و لازم است مسئولین حداکثر تلاش خود را برای ورود هر چه بیشتر واکسنهای خارجی برای پوشش افراد در معرض خطر بالا (عمدتا افراد بالای 65 سال) بکار بگیرند.
✅ در این فضا این دغدغه بیجایی نیست که نگران فشار بیش از حد بر روی سازمان غذا و داروی کشور، کمیته ملی اخلاق و یا وزارت بهداشت مبنی بر تایید و استفاده سریعتر از واکسنهای داخلی باشیم.
✅ مشاهده شواهدی از ایمنیزایی (مشاهده آنتیبادی یا ایمنی سلولی) و بیخطری در فاز دوم کارآزماییهای بالینی بیانگر اطمینان قابل قبول از کارایی عملی واکسن در جلوگیری از عفونت و یا بیخطری آن نیست و انجام فاز سوم کارآزمایی بالینی بخش اجتنابپذیر مطالعه بر روی داورها و واکسنهاست و حتما باید انجام شده و نتایج آن گزارش شود.
✅ همگی توجه داشته باشیم که به ازای 13 واکسنی که تاکنون در دنیا مجوز مصرف اورژانس یا تاییدیه قطعی در کشورهای مختلف دریافت کردهاند، توسعه 4 واکسن هم شکست خورده و رها شده است ...شکست هر کدام از واکسنهای در حال توسعه در کشور امکانپذیر است و در فرایند مطالعات علمی اجتنابناپذیر است.
✅ شرکتهای پیشرو در واکسن سازی کشور که واکسنهای توسعه یافتهشان در مرحله کارآزمایی بالینی است مشترکا بیانهای صادر کنند و با هم توافق کنند و به جامعه تعهد بدهند که تا زمانی که مستندات و شواهد بدست آمده از فازهای یک، دو و سه کارآزمایی بالینی واکسنشان موید استانداردهای سازمان غذا و دارو مبنی بر کارایی و ایمنی واکسن نباشد از ارائه مستندات و تقاضای صدور مجوز برای واکسن شرکت خود پرهیز کنند.
✅ انتظار میرود که سیاسیون کشور هم مصالح مردم و کشور را لحاظ کرده و بر مبنای همین استانداردهای حداقلی عمل کنند و حصول به این استانداردها در کارآزمایی بالینی فاز سه عملی است و این امر زمان میبرد و با وعده و وعید هم تحقق پیدا نمیکند.
✅ استاندارد هایی که عذا و دارو می بایست به آن پایبند باشد:
الف. شواهد کافی آماری مبنی بر کارایی حداقل 60 درصد در کاهش خطر ابتلا به عفونت به کووید در فاز سه کارآزمایی بالینی؛
ب. مشاهده حداقل 5 مورد بیمار با بیماری شدید در کارآزمایی بالینی فاز سه که منطقا انتظار میرود همگی در گروه واکسننما رخ بدهد (آنچه در عملکرد واکسنهای ضدکووید اهمیت دارد جلوگیری از فرم شدید بیماری است که به بستری یا مرگ میانجامد)؛
ج. برای نشان دادن ایمنی قابل قبول واکسنها لازم است تعداد کافی از دریافتکنندگان واکسن حداقل زمان پیگیری را داشته باشند تا در صورتی که عوارض جدیای وجود داشته باشد امکان شناسایی آن فراهم شود (با توجه به سوابق قبلی که اکثر عوارض مهم مشاهده شده واکسنهای قبلی در 45 روز اول رخ میدهد، لازم است میانه پیگیری دریافتکنندگان واکسن در کارآزمایی بالینی فاز سه حداقل 60 روز باشد.)
✅ مشارکت حداکثری مردم در کارآزماییهای بالینی واکسنهای داخلی به افزایش سرعت به سرانجام رسیدن این مطالعات کمک میکند و از مردم عزیز کشورم هم دعوت میکنم که در این امر مشارکت داشته و بدانند که مسیر علمی توسعه واکسنها، داروها و سایر روشهای درمانی اعم از جراحی و مداخلات درمانی در دنیا چیزی جز مطالعه بر روی انسانها نیست. این امر صدها سال انجام شده است و مشارکت در هیچ کارآزمایی بالینی بر روی دارو یا واکسن داخلی و یا خارجی، (در صورتی که محققین آن شفاف تحقیقاتی بودن آن را اعلام کنند و مجوز آن را از یک کمیته اخلاق مستقل معتبر در کشور گرفته باشد و رضایت کتبی بیماران یا داوطلبان را گرفته باشند) به معنی موش آزمایشگاهی بودن نیست.
متن کامل صحبت ها ایشان را از اینجا بخوانید.
✅ نتایج فاز سوم کارآزمایی بالینی واکسنهای داخلی تا قبل از شهریور یا مهر آماده نخواهد شد.
جلوترین واکسن هم هنوز بیمارگیری فاز سه خود را شروع نکرده است و ورود چند ده هزار داوطلب و تحقق سه استاندارد (جلوتر اشاره شده) قبل از شهریور یا مهر امسال بعید به نظر میرسد.
✅ طبیعی است استفاده از واکسنهای وارداتی در این مدت راهبرد اصلی است و لازم است مسئولین حداکثر تلاش خود را برای ورود هر چه بیشتر واکسنهای خارجی برای پوشش افراد در معرض خطر بالا (عمدتا افراد بالای 65 سال) بکار بگیرند.
✅ در این فضا این دغدغه بیجایی نیست که نگران فشار بیش از حد بر روی سازمان غذا و داروی کشور، کمیته ملی اخلاق و یا وزارت بهداشت مبنی بر تایید و استفاده سریعتر از واکسنهای داخلی باشیم.
✅ مشاهده شواهدی از ایمنیزایی (مشاهده آنتیبادی یا ایمنی سلولی) و بیخطری در فاز دوم کارآزماییهای بالینی بیانگر اطمینان قابل قبول از کارایی عملی واکسن در جلوگیری از عفونت و یا بیخطری آن نیست و انجام فاز سوم کارآزمایی بالینی بخش اجتنابپذیر مطالعه بر روی داورها و واکسنهاست و حتما باید انجام شده و نتایج آن گزارش شود.
✅ همگی توجه داشته باشیم که به ازای 13 واکسنی که تاکنون در دنیا مجوز مصرف اورژانس یا تاییدیه قطعی در کشورهای مختلف دریافت کردهاند، توسعه 4 واکسن هم شکست خورده و رها شده است ...شکست هر کدام از واکسنهای در حال توسعه در کشور امکانپذیر است و در فرایند مطالعات علمی اجتنابناپذیر است.
✅ شرکتهای پیشرو در واکسن سازی کشور که واکسنهای توسعه یافتهشان در مرحله کارآزمایی بالینی است مشترکا بیانهای صادر کنند و با هم توافق کنند و به جامعه تعهد بدهند که تا زمانی که مستندات و شواهد بدست آمده از فازهای یک، دو و سه کارآزمایی بالینی واکسنشان موید استانداردهای سازمان غذا و دارو مبنی بر کارایی و ایمنی واکسن نباشد از ارائه مستندات و تقاضای صدور مجوز برای واکسن شرکت خود پرهیز کنند.
✅ انتظار میرود که سیاسیون کشور هم مصالح مردم و کشور را لحاظ کرده و بر مبنای همین استانداردهای حداقلی عمل کنند و حصول به این استانداردها در کارآزمایی بالینی فاز سه عملی است و این امر زمان میبرد و با وعده و وعید هم تحقق پیدا نمیکند.
✅ استاندارد هایی که عذا و دارو می بایست به آن پایبند باشد:
الف. شواهد کافی آماری مبنی بر کارایی حداقل 60 درصد در کاهش خطر ابتلا به عفونت به کووید در فاز سه کارآزمایی بالینی؛
ب. مشاهده حداقل 5 مورد بیمار با بیماری شدید در کارآزمایی بالینی فاز سه که منطقا انتظار میرود همگی در گروه واکسننما رخ بدهد (آنچه در عملکرد واکسنهای ضدکووید اهمیت دارد جلوگیری از فرم شدید بیماری است که به بستری یا مرگ میانجامد)؛
ج. برای نشان دادن ایمنی قابل قبول واکسنها لازم است تعداد کافی از دریافتکنندگان واکسن حداقل زمان پیگیری را داشته باشند تا در صورتی که عوارض جدیای وجود داشته باشد امکان شناسایی آن فراهم شود (با توجه به سوابق قبلی که اکثر عوارض مهم مشاهده شده واکسنهای قبلی در 45 روز اول رخ میدهد، لازم است میانه پیگیری دریافتکنندگان واکسن در کارآزمایی بالینی فاز سه حداقل 60 روز باشد.)
✅ مشارکت حداکثری مردم در کارآزماییهای بالینی واکسنهای داخلی به افزایش سرعت به سرانجام رسیدن این مطالعات کمک میکند و از مردم عزیز کشورم هم دعوت میکنم که در این امر مشارکت داشته و بدانند که مسیر علمی توسعه واکسنها، داروها و سایر روشهای درمانی اعم از جراحی و مداخلات درمانی در دنیا چیزی جز مطالعه بر روی انسانها نیست. این امر صدها سال انجام شده است و مشارکت در هیچ کارآزمایی بالینی بر روی دارو یا واکسن داخلی و یا خارجی، (در صورتی که محققین آن شفاف تحقیقاتی بودن آن را اعلام کنند و مجوز آن را از یک کمیته اخلاق مستقل معتبر در کشور گرفته باشد و رضایت کتبی بیماران یا داوطلبان را گرفته باشند) به معنی موش آزمایشگاهی بودن نیست.
متن کامل صحبت ها ایشان را از اینجا بخوانید.
تاثیر واکسن در کاهش قابل توجه بستری ناشی از کووید-19 در اسکاتلند
تاثیر واکسیناسیون گسترده (دز اول) در اسکاتلند در یک بررسی آینده نگرِ 5.4 میلیون نفری که نزدیک به 99% کل جمعیت کشور بوده است، نشان داده شده است.
بین ۸ دسامبر تا ۲۲ فوریه، در مجموع 1331993 نفر در اسکاتلند واکسن دریافت کرده اند.
میانگین سنی دریافت کنندگان واکسن 65 سال بوده است.
تاثیرگذاری واکسن فایزر، 28 تا 34 روز بعد از دریافت دز اول، در جلوگیری از بستری شدن، 91% (فاصله اطمینان 95% بین 85 تا 94 درصد) بوده است.
این تاثیرگذرای برای واکسن استرازنکا در همین فاصله 88% (75 تا 94) بوده است.
تاثیرگذاری این واکسن ها (دز اول) به صورت ترکیبی در افراد بالای 80 سال و بالاتر 83 درصد بوده است.
تاثیر واکسیناسیون گسترده (دز اول) در اسکاتلند در یک بررسی آینده نگرِ 5.4 میلیون نفری که نزدیک به 99% کل جمعیت کشور بوده است، نشان داده شده است.
بین ۸ دسامبر تا ۲۲ فوریه، در مجموع 1331993 نفر در اسکاتلند واکسن دریافت کرده اند.
میانگین سنی دریافت کنندگان واکسن 65 سال بوده است.
تاثیرگذاری واکسن فایزر، 28 تا 34 روز بعد از دریافت دز اول، در جلوگیری از بستری شدن، 91% (فاصله اطمینان 95% بین 85 تا 94 درصد) بوده است.
این تاثیرگذرای برای واکسن استرازنکا در همین فاصله 88% (75 تا 94) بوده است.
تاثیرگذاری این واکسن ها (دز اول) به صورت ترکیبی در افراد بالای 80 سال و بالاتر 83 درصد بوده است.
مطالعه کوهورت آینده نگر SIREN با بررسی بیش از ۲۳۳۲۴ نفر پرسنل بیمارستان در انگلستان، تاثیرگذاری (عفونت علامت دار و بدون علامت) واکسن کووید-۱۹ از فایزر را، ۲۱ روز بعد از دز اول و ۷ روز بعد از دز دوم به ترتیب، ۷۰٪ (۵۵ تا ۸۵) و ۸۵٪ (۷۴ تا ۹۶) برآورد کرده است.
تاثیرگذاری در افرادی که قبلا به کووید مبتلا نبوده اند بیشتر بوده است (به ترتیب ۷۲٪ و ۸۶٪).
برای گروه با ابتلای قبلی فعلا اطلاعات کافی برای مدل سازی تاثیر واکسن وجود نداشته ولی نشان داده شده است که در مقایسه با گروه بدون ابتلای قبلی، ابتلای طبیعی به کووید-۱۹، تاثیر محافظتی ۹۰٪ (بین ۸۸ تا ۹۲) داشته است.
همچنین نشان داده شده است که افراد واکسینه شده، کاهش ریسک عفونت سریع بعد از تزریق دز اول (روز صفر تا سوم) داشته اند. تفاوتی برای روزهای بین ۴ تا ۹ نبوده ولی از روز دهم اثر محافظتی افزایش داشته و از روز ۲۱ به صورت پلاتو قرار میگیرد. الگوی مشابهی نیز بعد از دز دوم دیده شده است.
در مورد تاثیر عفونت قبلی بر ابتلای مجدد (تا میانه حداقل هفت ماه) با مطالعه SIREN پست زیر را بخوانید:
https://news.1rj.ru/str/scientometric/3393
تاثیرگذاری در افرادی که قبلا به کووید مبتلا نبوده اند بیشتر بوده است (به ترتیب ۷۲٪ و ۸۶٪).
برای گروه با ابتلای قبلی فعلا اطلاعات کافی برای مدل سازی تاثیر واکسن وجود نداشته ولی نشان داده شده است که در مقایسه با گروه بدون ابتلای قبلی، ابتلای طبیعی به کووید-۱۹، تاثیر محافظتی ۹۰٪ (بین ۸۸ تا ۹۲) داشته است.
همچنین نشان داده شده است که افراد واکسینه شده، کاهش ریسک عفونت سریع بعد از تزریق دز اول (روز صفر تا سوم) داشته اند. تفاوتی برای روزهای بین ۴ تا ۹ نبوده ولی از روز دهم اثر محافظتی افزایش داشته و از روز ۲۱ به صورت پلاتو قرار میگیرد. الگوی مشابهی نیز بعد از دز دوم دیده شده است.
در مورد تاثیر عفونت قبلی بر ابتلای مجدد (تا میانه حداقل هفت ماه) با مطالعه SIREN پست زیر را بخوانید:
https://news.1rj.ru/str/scientometric/3393
Scientometrics
مشخص شده است که آنتی بادی علیه بخش RBD پروتئین اسپایک ویروس عامل کووید-19 می تواند از ایجاد عفونت توسط آن جلوگیری کند. اما نقش آنتی بادی ها علیه دیگر بخش های پروتئین اسپایک مثل N-terminal domain (NTD) چگونه است؟ در این مطالعه (داوری نشده) نشان داده شده است…
نقش NTD از پروتئین اسپایک در فرار از سیستم ایمنی!
قبلا مطالعه ای را بررسی کرده بودم که نشان میداد تولید آنتی بادی علیه بخش تقویت کننده عفونت زایی (infectivity-enhancing site روی قسمت NTD از پروتئین اسپایک) میتوانست ظرفیت اتصال پروتئین اسپایک به گیرنده ی ACE2 را زیاد کند و منجر به عفونت زایی بیشتر شود.
حالا مقاله ای در ساینس نشان داده است که متابولیتهای هم مثل بیلی وردین و بیلی روبین می توانند به پروتئین اسپایک متصل شوند و اتصال بیلی وردین به پروتئین اسپایک (بخش NTD) میتواند باعث کاهش فعالیت بخشی از آنتی بادی های خنثی کننده شود. شاید مشابه روش گلیکوزیلاسیون پوشش (envelope) که ویروس که برای مخفی ماندن از آنتی بادی ها استفاده می کند، اینجا این متابولیتهای heme هم همین نقش را داشته باشد.از طرفی نشان داده شده است که سطح بالاتر بیلی روبین نیز با علائم و مرگ ناشی از کووید-۱۹ همراه بوده است. در این زمینه و برای تایید بیشتر نیاز به مطالعات بیشتر است.
قبلا مطالعه ای را بررسی کرده بودم که نشان میداد تولید آنتی بادی علیه بخش تقویت کننده عفونت زایی (infectivity-enhancing site روی قسمت NTD از پروتئین اسپایک) میتوانست ظرفیت اتصال پروتئین اسپایک به گیرنده ی ACE2 را زیاد کند و منجر به عفونت زایی بیشتر شود.
حالا مقاله ای در ساینس نشان داده است که متابولیتهای هم مثل بیلی وردین و بیلی روبین می توانند به پروتئین اسپایک متصل شوند و اتصال بیلی وردین به پروتئین اسپایک (بخش NTD) میتواند باعث کاهش فعالیت بخشی از آنتی بادی های خنثی کننده شود. شاید مشابه روش گلیکوزیلاسیون پوشش (envelope) که ویروس که برای مخفی ماندن از آنتی بادی ها استفاده می کند، اینجا این متابولیتهای heme هم همین نقش را داشته باشد.از طرفی نشان داده شده است که سطح بالاتر بیلی روبین نیز با علائم و مرگ ناشی از کووید-۱۹ همراه بوده است. در این زمینه و برای تایید بیشتر نیاز به مطالعات بیشتر است.
تاکنون بیش از یک میلیارد دز از واکسن کووید-۱۹ در دنیا تزریق شده است. در ایران نیز حدود ۷۴۲ هزار در واکسن تزریق شده است.
تزریق پانصد میلیون دز اول، صد روز و تزریق پانصد میلیون دز بعدی ۳۰ روز طول کشیده است.
به طور متوسط الان ۱۷ میلیون دز روازنه در جهان تزریق می شود.
بیشترین تزریق در آمریکای شمالی و اروپا بوده است.
تزریق پانصد میلیون دز اول، صد روز و تزریق پانصد میلیون دز بعدی ۳۰ روز طول کشیده است.
به طور متوسط الان ۱۷ میلیون دز روازنه در جهان تزریق می شود.
بیشترین تزریق در آمریکای شمالی و اروپا بوده است.
باز هم ترایال جدیدی منتشر شده که نشان داده است:
هیدروکسی کلروکین حتی در فاز اولیه بیماری و در بیماران سرپایی هم تاثیری ندارد.
نه هیدروکسی کلروکین و نه کلترا هیچ کدام روی کاهش بستری بیماران کووید-19، زمان بستری شدن و کاهش علائم تاثیری نداشته اند. این نتیجه ترایال TOGETHER (یکی از بزرگترین ترایال ها در این زمینه) از برزیل است که در JAMA Netw Open منتشر شده است:
214 نفر در گروه هیدروکسی کلروکین و 244 نفر در گروه کلترا و 227 نفر در گروه پلاسبو بوده اند.
درصد بستری به علت کووید-19 در گروه هیدروکسی کلروکین و کلترا و پلاسبو به ترتیب 3.7% و 5.7% و 4.8% بوده است. بستری در بین گروههای مختلف مطالعه تفاوت معناداری نداشته است.
همچنین میزان پاک شدن ویروس در روز 14 نیز بین گروههای مختلف تفاوتی نداشته است.
برای برطرف شدن مجموع علائم یا هر کدام به صورت جدا نیز بین گروههای مطالعه تفاوتی وجود نداشته است.
حجم نمونه مورد نظر 1476 و آنالیز میانی روی 500 نفر بوده است و بعد از ورود 685 نفر با توجه به عدم نتیجه گیری ترایال متوقف شده و در آمریکا و آفریقا هم ادامه نیافته است.
از شروط مهم ورود به مطالعه در این پروژه، طول مدت کمتر از 8 روز از شروع علائم یا سی تی منطبق بر کووید-19 بوده است.
جدای از آن باید یک فاکتور برای شدید شدن بیماری هم داشته باشند: یعنی حداقل یکی از فاکتورهای زیر هم وجود داشته باشد:
سن بالای 50 سال، وجود بیماری ریوی (بویژه آسم متوسط تا شدید، COPD، فشارخون ریوی و آمفیزم)، دیابت، پرفشاری خون، بیماری قلبی و عروفی (CHF یا CAD و ...)، بیماری ریوی علامت دار تحت درمان مزمن، سابقه پیوند، چاقی، نقص ایمنی ناشی از بیماری مثل HIV یا دارو و بیماران با سرطان.
از طرفی بیمارانی که علائمی از پیشرفت کووید-19 داشته اند (نیاز به اکسیژن مکمل، سچوریشن کمتر از 94% و ...) به مطالعه وارد نشده اند.
بیماران به نسبت 1:1:1 و به شکل تصادفی در سه گروه هیدروکسی کلروکین، lopinavir-ritonavir و دارونما قرار گرفته اند.
در تصادفی سازی که به صورت stratified بوده، فاکتور زمان شروع علائم (حداقل 5 روز در مقایسه با کمتر از 5 روز) نیز در نظر گرفته شده است.
درمان هیدروکسی کلروکین به صورت لودینگ دز 800 میلی گرمی و در ادامه 400 میلی گرم روزانه برای 9 روز بوده است.
در گروه کلترا، lopinavir با لودینگ دز 800 میلی گرم و 200 میلی گرمritonavir در دو نوبت اول شروع شده و سپس هر نصف دز اولیه از هر کدام هر 12 ساعت تا 9 روز ادامه داشته است.
پیامد اولیه مورد بررسی بستری و مرگ به علت کووید-19 تا 90 روز بعداز تصادفی سازی بوده است. پیامدهای ثانویه مورد بررسی بستری به هر علت و نسبت بیماران با پاک شدن ویروس در روز سوم، هفتم و چهاردهم و همچنین بررسی عوارض دارو بوده است.
هیدروکسی کلروکین حتی در فاز اولیه بیماری و در بیماران سرپایی هم تاثیری ندارد.
نه هیدروکسی کلروکین و نه کلترا هیچ کدام روی کاهش بستری بیماران کووید-19، زمان بستری شدن و کاهش علائم تاثیری نداشته اند. این نتیجه ترایال TOGETHER (یکی از بزرگترین ترایال ها در این زمینه) از برزیل است که در JAMA Netw Open منتشر شده است:
214 نفر در گروه هیدروکسی کلروکین و 244 نفر در گروه کلترا و 227 نفر در گروه پلاسبو بوده اند.
درصد بستری به علت کووید-19 در گروه هیدروکسی کلروکین و کلترا و پلاسبو به ترتیب 3.7% و 5.7% و 4.8% بوده است. بستری در بین گروههای مختلف مطالعه تفاوت معناداری نداشته است.
همچنین میزان پاک شدن ویروس در روز 14 نیز بین گروههای مختلف تفاوتی نداشته است.
برای برطرف شدن مجموع علائم یا هر کدام به صورت جدا نیز بین گروههای مطالعه تفاوتی وجود نداشته است.
حجم نمونه مورد نظر 1476 و آنالیز میانی روی 500 نفر بوده است و بعد از ورود 685 نفر با توجه به عدم نتیجه گیری ترایال متوقف شده و در آمریکا و آفریقا هم ادامه نیافته است.
از شروط مهم ورود به مطالعه در این پروژه، طول مدت کمتر از 8 روز از شروع علائم یا سی تی منطبق بر کووید-19 بوده است.
جدای از آن باید یک فاکتور برای شدید شدن بیماری هم داشته باشند: یعنی حداقل یکی از فاکتورهای زیر هم وجود داشته باشد:
سن بالای 50 سال، وجود بیماری ریوی (بویژه آسم متوسط تا شدید، COPD، فشارخون ریوی و آمفیزم)، دیابت، پرفشاری خون، بیماری قلبی و عروفی (CHF یا CAD و ...)، بیماری ریوی علامت دار تحت درمان مزمن، سابقه پیوند، چاقی، نقص ایمنی ناشی از بیماری مثل HIV یا دارو و بیماران با سرطان.
از طرفی بیمارانی که علائمی از پیشرفت کووید-19 داشته اند (نیاز به اکسیژن مکمل، سچوریشن کمتر از 94% و ...) به مطالعه وارد نشده اند.
بیماران به نسبت 1:1:1 و به شکل تصادفی در سه گروه هیدروکسی کلروکین، lopinavir-ritonavir و دارونما قرار گرفته اند.
در تصادفی سازی که به صورت stratified بوده، فاکتور زمان شروع علائم (حداقل 5 روز در مقایسه با کمتر از 5 روز) نیز در نظر گرفته شده است.
درمان هیدروکسی کلروکین به صورت لودینگ دز 800 میلی گرمی و در ادامه 400 میلی گرم روزانه برای 9 روز بوده است.
در گروه کلترا، lopinavir با لودینگ دز 800 میلی گرم و 200 میلی گرمritonavir در دو نوبت اول شروع شده و سپس هر نصف دز اولیه از هر کدام هر 12 ساعت تا 9 روز ادامه داشته است.
پیامد اولیه مورد بررسی بستری و مرگ به علت کووید-19 تا 90 روز بعداز تصادفی سازی بوده است. پیامدهای ثانویه مورد بررسی بستری به هر علت و نسبت بیماران با پاک شدن ویروس در روز سوم، هفتم و چهاردهم و همچنین بررسی عوارض دارو بوده است.
Telegram
Scientometrics
Scientometrics pinned «باز هم ترایال جدیدی منتشر شده که نشان داده است: هیدروکسی کلروکین حتی در فاز اولیه بیماری و در بیماران سرپایی هم تاثیری ندارد. نه هیدروکسی کلروکین و نه کلترا هیچ کدام روی کاهش بستری بیماران کووید-19، زمان بستری شدن و کاهش علائم تاثیری نداشته اند. این نتیجه…»
بالاخره کاندید واکسن کووید-۱۹ (مشترک بین کوبا و ایران) موفق شد تا در ایران کد اخلاق و کد IRCT و CTA را بگیرد:
خلاصه اطلاعاتی از پروتکل این مطالعه دو سو کور فاز سوم:
شرکت کنندگان در این مطالعه: ۲۴ هزار نفر (۱۸ تا ۸۰ ساله) از هفت استان و هشت شهر (3000 هزار نفر در هر شهر).
البته 500 دز اضافی نیز در هر شهر در نظر گرفته شده است تا نیازهای اضافه (مثلا تصمیم برای اضافه کردن افراد بیشتر به مطالعه) تامین شود.
80% در گروه مداخله هستند و کاندید واکسن را دریافت می کنند.
در شهرهای اصفهان، ساری، بابل، همدان، بندرعباس و کرمان تزریق کاندید واکسن SOBERANA2 به فاصله 28 روز انجام می شود. علاوه بر این دو مرحله تزریق، در دو شهر یزد و زنجان، تزریق دز سوم در روز 56 با کاندید واکسن SOBERANA1 انجام می شود. در کل 18 هزار نفر دو دز و 6 هزار نفر سه دز دریافت می کنند. منظور (پلاسبو یا کاندید واکسن)
کاندید واکسن SOBERANA2 بر پایه ی پروتئین نوترکیب و شامل بخش RBD پروتئین اسپایک از ویروس عامل کووید-19 است که به ترکیب واکسن کزاز اضافه شده است (RBD-TT) و در آن آلومینیوم هیدروکساید نیز قرار دارد. کاندید واکسن SOBERANA1 نیز حاوی آلومینیوم هیدروکساید و d-RBD است.
برای برسی دو دز: 14400 نفر (دو دز کاندید واکسن 0 و 28) و 3600 نفر دو دز پلاسبو (0و 28) دریافت می کنند.
برای بررسی سه دز: 4800 نفر (سه دز از کاندید های واکسن 0 و 20 و 56) و 1200 نفر سه دز پلاسبو (0 و 28 و 56) دریافت می کنند.
تاریخ شروع و پایان جذب شرکت کنندگان در مطالعه (مورد نظر) به ترتیب 5 و 30 اردیبهشت ذکر شده است.
در این فایل پی دی اف اطلاعات کامل را ببینید و از اینجا نیز اطلاعات IRCT را ببینید.
دکتر رئیسی قبلا گفته بودند که ترایال فاز سوم هفته آخر اسفند شروع میشود (با تزریق ۵۰ هزار دُز) و اولین واکسن ایرانی که به دست ما میرسد واکسن پاستور است و انشاله از فروردین ماه چیزی حدود ۲ تا ۴ میلیون ماهیانه دست ما خواهد رسید.
سوال: قبلا گفته شده بود که 100 هزار دز از کوبا برای مطالعه (پلاسبو یا کاندید واکسن) وارد شده است. قرار است 18 هزار نفر دو دز و 6 هزار نفر سه دز دریافت کنند. (در مجموع 54 هزار دز) و 4000 هزار دز مازاد هم ظاهرا در نظر گرفته شده است (58 هزار دز). اما اگر حتی همه 24 هزار نفر هم سه دز دریافت کنند، 72 هزار دز می شود. تکلیف بقیه دز ها چه می شود؟
توضیح مهم این که تاریخ انقضا برای دز های وارد شده برای سوبرانا۲ بوده است. از این نظر مشکلی نیست (تا پایان ماه ششم میلادی وقت هست) و از ورود دز های زوبرانا یک خبر ندارم.
خلاصه اطلاعاتی از پروتکل این مطالعه دو سو کور فاز سوم:
شرکت کنندگان در این مطالعه: ۲۴ هزار نفر (۱۸ تا ۸۰ ساله) از هفت استان و هشت شهر (3000 هزار نفر در هر شهر).
البته 500 دز اضافی نیز در هر شهر در نظر گرفته شده است تا نیازهای اضافه (مثلا تصمیم برای اضافه کردن افراد بیشتر به مطالعه) تامین شود.
80% در گروه مداخله هستند و کاندید واکسن را دریافت می کنند.
در شهرهای اصفهان، ساری، بابل، همدان، بندرعباس و کرمان تزریق کاندید واکسن SOBERANA2 به فاصله 28 روز انجام می شود. علاوه بر این دو مرحله تزریق، در دو شهر یزد و زنجان، تزریق دز سوم در روز 56 با کاندید واکسن SOBERANA1 انجام می شود. در کل 18 هزار نفر دو دز و 6 هزار نفر سه دز دریافت می کنند. منظور (پلاسبو یا کاندید واکسن)
کاندید واکسن SOBERANA2 بر پایه ی پروتئین نوترکیب و شامل بخش RBD پروتئین اسپایک از ویروس عامل کووید-19 است که به ترکیب واکسن کزاز اضافه شده است (RBD-TT) و در آن آلومینیوم هیدروکساید نیز قرار دارد. کاندید واکسن SOBERANA1 نیز حاوی آلومینیوم هیدروکساید و d-RBD است.
برای برسی دو دز: 14400 نفر (دو دز کاندید واکسن 0 و 28) و 3600 نفر دو دز پلاسبو (0و 28) دریافت می کنند.
برای بررسی سه دز: 4800 نفر (سه دز از کاندید های واکسن 0 و 20 و 56) و 1200 نفر سه دز پلاسبو (0 و 28 و 56) دریافت می کنند.
تاریخ شروع و پایان جذب شرکت کنندگان در مطالعه (مورد نظر) به ترتیب 5 و 30 اردیبهشت ذکر شده است.
در این فایل پی دی اف اطلاعات کامل را ببینید و از اینجا نیز اطلاعات IRCT را ببینید.
دکتر رئیسی قبلا گفته بودند که ترایال فاز سوم هفته آخر اسفند شروع میشود (با تزریق ۵۰ هزار دُز) و اولین واکسن ایرانی که به دست ما میرسد واکسن پاستور است و انشاله از فروردین ماه چیزی حدود ۲ تا ۴ میلیون ماهیانه دست ما خواهد رسید.
سوال: قبلا گفته شده بود که 100 هزار دز از کوبا برای مطالعه (پلاسبو یا کاندید واکسن) وارد شده است. قرار است 18 هزار نفر دو دز و 6 هزار نفر سه دز دریافت کنند. (در مجموع 54 هزار دز) و 4000 هزار دز مازاد هم ظاهرا در نظر گرفته شده است (58 هزار دز). اما اگر حتی همه 24 هزار نفر هم سه دز دریافت کنند، 72 هزار دز می شود. تکلیف بقیه دز ها چه می شود؟
توضیح مهم این که تاریخ انقضا برای دز های وارد شده برای سوبرانا۲ بوده است. از این نظر مشکلی نیست (تا پایان ماه ششم میلادی وقت هست) و از ورود دز های زوبرانا یک خبر ندارم.
Scientometrics
اطلاعات کاملتر از CDC در مورد breakthrough cases یا تست مثبت کووید-19 بعد از دریافت هر دو دز واکسن کووید-19 از بیش از 75 میلیون نفر که هر دو دز واکسن را تا 13 آوریل در آمریکا دریافت کرده اند: تا به حال 5814 مورد تست مثبت از 43 ایالت گزارش شده است. 45% موارد…
کارکرد عالی واکسن کووید-۱۹
به روز رسانی جدید سی دی سی
از بین بیش از ۸۷ میلیون نفر که در آمریکا به طور کامل واکسینه شده اند، ۷۱۵۷ نفر مبتلا به کووید-۱۹ شده اند. ( breakthrough cases) از این ۷۱۵۷ نفر، ۶۴٪ خانم بوده اند، ۴۶٪ بالای ۶۰ سال بوده اند، ۳۱٪ بدون علامت بوده اند، ۷٪ بستری و ۱٪ فوت شده اند.
نکته از ۴۹۸ مورد بستری، ۳۴٪ بدون علامت کووید-۱۹ بوده اند و بستری به علت دیگر داشته اند. ۱۳٪ از ۸۸ نفر فوت شده نیز بدون علامت یا غیر مرتبط به کووید-۱۹ بوده اند.
این یعنی در کل موارد ابتلای اتفاق افتاده، ۰/۰۰۵ درصد، بستری ۰/۰۰۰۳ درصد و مرگ ۰/۰۰۰۰۹ درصد بوده است
به روز رسانی جدید سی دی سی
از بین بیش از ۸۷ میلیون نفر که در آمریکا به طور کامل واکسینه شده اند، ۷۱۵۷ نفر مبتلا به کووید-۱۹ شده اند. ( breakthrough cases) از این ۷۱۵۷ نفر، ۶۴٪ خانم بوده اند، ۴۶٪ بالای ۶۰ سال بوده اند، ۳۱٪ بدون علامت بوده اند، ۷٪ بستری و ۱٪ فوت شده اند.
نکته از ۴۹۸ مورد بستری، ۳۴٪ بدون علامت کووید-۱۹ بوده اند و بستری به علت دیگر داشته اند. ۱۳٪ از ۸۸ نفر فوت شده نیز بدون علامت یا غیر مرتبط به کووید-۱۹ بوده اند.
این یعنی در کل موارد ابتلای اتفاق افتاده، ۰/۰۰۵ درصد، بستری ۰/۰۰۰۳ درصد و مرگ ۰/۰۰۰۰۹ درصد بوده است
سامانه جامع واکسیناسیون کرونا راهاندازی میشود:
در این سایت همه افراد میتوانند وارد شده و خود اظهاری کنند. به طور مثال شغل و بیماری زمینهای خود را در سایت مشخص میکنند. این موارد استعلام شده و راستی آزمایی میشود سپس این سایت به افراد اعلام میکند که در فاز چندم واکسیناسیون قرار دارند.
از اواخر تیر و مرداد سال ۱۴۰۰ نیز حدود زمانی تزریق واکسن هم به افراد اعلام میشود.
در مراحل بعدی، مراکزی که نزدیک محل زندگی فرد است را نیز به او اعلام می شود. و خود فرد میتواند یکی از این مراکز را انتخاب کند و بعد آن مرکز با فرد در ارتباط خواهد بود و میگوید که فرد در تاریخ و ساعت مشخص میتواند برای واکسیناسیون مراجعه کند.
پس از تزریق دوز اول واکسن کرونا، پیامکی به تلفن شخص ارسال شده و میگوید که شما واکسن را دریافت کرده و اگر عارضه داشتید با شماره مشخصی تماس بگیرید.
همچنین قبل از تزریق دوم به شخص اعلام میشود که باید برای تزریق دوم مراجعه کند
پس از تزریق دوز دوم نیز به فرد پیامک ارسال شده و اعلام میشود که جهت صدور کارت واکسیناسیون به کجا مراجعه کند.
از هفته آینده سایت Salamat.gov.ir معرفی شده و افراد به این سایت مراجعه کرده و اسم آنها ثبت میشود.
بخشی از صحبتهای دکتر رئیسی و به گزارش وبدا به نقل از ایرنا
در این سایت همه افراد میتوانند وارد شده و خود اظهاری کنند. به طور مثال شغل و بیماری زمینهای خود را در سایت مشخص میکنند. این موارد استعلام شده و راستی آزمایی میشود سپس این سایت به افراد اعلام میکند که در فاز چندم واکسیناسیون قرار دارند.
از اواخر تیر و مرداد سال ۱۴۰۰ نیز حدود زمانی تزریق واکسن هم به افراد اعلام میشود.
در مراحل بعدی، مراکزی که نزدیک محل زندگی فرد است را نیز به او اعلام می شود. و خود فرد میتواند یکی از این مراکز را انتخاب کند و بعد آن مرکز با فرد در ارتباط خواهد بود و میگوید که فرد در تاریخ و ساعت مشخص میتواند برای واکسیناسیون مراجعه کند.
پس از تزریق دوز اول واکسن کرونا، پیامکی به تلفن شخص ارسال شده و میگوید که شما واکسن را دریافت کرده و اگر عارضه داشتید با شماره مشخصی تماس بگیرید.
همچنین قبل از تزریق دوم به شخص اعلام میشود که باید برای تزریق دوم مراجعه کند
پس از تزریق دوز دوم نیز به فرد پیامک ارسال شده و اعلام میشود که جهت صدور کارت واکسیناسیون به کجا مراجعه کند.
از هفته آینده سایت Salamat.gov.ir معرفی شده و افراد به این سایت مراجعه کرده و اسم آنها ثبت میشود.
بخشی از صحبتهای دکتر رئیسی و به گزارش وبدا به نقل از ایرنا
آغاز واکسیناسیون فاز دوم کرونا از روز سه شنبه فقط برای افراد ۸۰ سال به بالا
در اکثر شهرها و روستاهای ایران، پرونده الکترونیک این افراد در اختیار حوزه بهداشت قرار دارد و بنابراین از طریق تلفن و از مرکز بهداشت با آنها تماس گرفته شده و در روز و ساعت مشخص برای تزریق واکسن کرونا دعوت میشوند.
ممکن است برخی افراد دارای پرونده الکترونیک سلامت نباشند که در این زمینه مقرر شده تا همه روسای دانشگاههای علوم پزشکی در سراسر کشور، شماره تلفنی را از هفته آینده یعنی ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ اعلام کنند تا افراد ۸۰ سال به بالا که با آنها تماس گرفته نشده، با آن شماره تلفن تماس گرفته و اطلاعات آنها جهت واکسیناسیون کرونا ثبت شود.
بخشی از صحبتهای دکتر رئیسی و به گزارش وبدا به نقل از ایرنا
در اکثر شهرها و روستاهای ایران، پرونده الکترونیک این افراد در اختیار حوزه بهداشت قرار دارد و بنابراین از طریق تلفن و از مرکز بهداشت با آنها تماس گرفته شده و در روز و ساعت مشخص برای تزریق واکسن کرونا دعوت میشوند.
ممکن است برخی افراد دارای پرونده الکترونیک سلامت نباشند که در این زمینه مقرر شده تا همه روسای دانشگاههای علوم پزشکی در سراسر کشور، شماره تلفنی را از هفته آینده یعنی ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ اعلام کنند تا افراد ۸۰ سال به بالا که با آنها تماس گرفته نشده، با آن شماره تلفن تماس گرفته و اطلاعات آنها جهت واکسیناسیون کرونا ثبت شود.
بخشی از صحبتهای دکتر رئیسی و به گزارش وبدا به نقل از ایرنا