مرگ و میر بیماران کووید-۱۹ در بخش های مراقبت ویژه (critically ill COVID19) در آفریقا بیشتر از دیگر مناطق جهان است.

مطالعه ی مجله لنست با نام The African COVID-19 Critical Care Outcomes Study (ACCCOS) به عنوان یک مطالعه ی مشاهده ای آینده نگر در ۶۴ بیمارستان در ده کشور آفریقایی نشان می‌دهد که مرگ و میر ۳۰ روزه برای بیماران کووید-۱۹ بستری شده در مراقبتهای ویژه در آفریقا برابر با ۴۸/۲ درصد (۴۶/۴ تا ۵۰) و بر اساس متاآنالیز همین مطالعه این مقدار برای دنیا برابر با ۳۱/۵ درصد (۲۷/۵ تا ۳۵/۵) بوده است‌.

در مقایسه با متوسط جهانی، مرگ و میر اضافه برای آفریقا و با در نظرگرفتن بهترین و بدترین حالت به ترتیب ۱۱ مورد تا ۲۳ مورد در هر ۱۰۰ هزار بیمار بستری بوده است.

مرگ و میر بیشتر، با کمبود امکانات مراقبتهای پزشکی ویژه، سن بیشتر و بیماری های زمینه ای مثل HIV/AIDS، دیابت، بیماری کبدی و کلیوی، مزمن، شدت اختلال عملکرد در ارگانها در زمان بستری در مراقبتهای ویژه و نیاز اولیه بیشتر به حمایت قلبی و تنفسی مرتبط بوده است.

مقدار CFR در آفریقا نیز تقریبا یک دهم درصد بیشتر از اروپا و جهان و تقریبا مشابه آمریکای شمالی بوده که علت شاید شناسایی و گزارش کمتر موارد کووید-۱۹ در آفریقا باشد. تا ۱۱ دسامبر برای آفریقا، ۵۷ مورد کووید-۱۹ در هر ۱۰۰ هزار نفر وجود داشته است و از متوسط جهانی (۱۴۰ مورد در ۱۰۰ هزار جمعیت) کمتر بوده است.

دریافت دز اول واکسن استرازنکا، شانس ایجاد VTE را در طول ۲۸ روز از دریافت واکسن چند برابر می‌کند؟

مطالعه ی دانمارک (۱۴۸۷۹۲ نفر) و نروژ (۱۳۲۴۷۲ نفر) با میانه سنی تقریبا ۴۵ سال و حدود ۸۰٪ خانم، به بررسی اثر تک دز استرازنکا روی این حوادث پرداخته است. جمعیت عادی این دو کشور هم به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شده اند. در دریافت کنندگان استرازنکا، شانس VTE تقریبا دوبرابر بوده که ۱۱ مورد بیشتر در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت عادی است. شانس CVST نیز در واکسینه شده ها بیش از ۲۰ برابر شده و مقدار آن نسبت به جمعیت عادی ۲/۵ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر بیشتر شده است. نکته ی مهم این که گروه واکسینه شده مرگ و میر‌کلی کمتری را (۱۵ مورد) در ‌مقایسه با مرگ مورد انتظار (۴۴ مورد) داشته اند که شاید به علت سوگیری انتخاب افراد با سن کمتر و سالمتر در گروه واکسینه شده نسبت به جمعیت عادی باشد.
البته مقدار مطلق افزایش ریسک VTE خیلی کم بوده و این یافته ها باید با احتیاط کامل و در مقایسه با مزایای واکسن، شرایط هر کشور و محدودیت های تعمیم پذیری نتایج مطالعه تفسیر شود. در دو تصویر یک آنالیز ملی و یک آنالیز زیر گروهی بر اساس سن و جنس هم آورده شده است.

تقریبا یک میلیون مرگ اضافه ناشی از کووید-۱۹ در ۲۹ کشور پر درآمد در ۲۰۲۰ رخ داده است.

برآروده شده است که ۹۷۹ هزار‌ مرگ اضافه (بین ۹۵۴۰۰۰ تا ۱۰۰۱۰۰۰) با تاثیر مستقیم و غیر مستقیم کووید-۱۹،‌ در ۲۰۲۰ در ۲۹ کشور با درآمد بالا رخ داده است.

به جز نیوزلند، نروژ و دانمارک دیگر کشورها در ۲۰۲۰ مرگ اضافه داشته اند.

پنج کشور با بیشترین مقدار مطلق مرگ اضافه در ۲۰۲۰: آمریکا (۴۵۸ هزار)، ایتالیا (۸۹۱۰۰)، انگلستان و ولز (۸۵ هزار)، اسپانیا (۸۴۱۰۰) و لهستان (۶۰۱۰۰)

کمترین مقدار مرگ و میر مورد انتظار در نیوزلند (۲۵۰۰-) بوده است.

بیشترین مقدار میزان مرگ اضافه در هر ۱۰۰ هزار نفر در مردان در لیتوانی، لهستان، اسپانیا، مجارستان و ایتالیا بوده و بیشترین مقدار در خانمها در لیتوانی، اسپانیا، مجارستان، اسلونی و بلژیک بوده است.

میزان مرگ اضافه استاندارد شده بر اساس سن، در تقریبا همه کشورها در مردان بیشتر بوده است. در خیلی کشورها، مرگ در سنین کمتر از ۱۵ سال، کمتر از مقدار مورد انتظار بوده است.

کوکتل آنتی بادی ریجنرون به شکل موثری روی کاهش مرگ و بستری بیماران کووید-۱۹ موثر است.
مطالعه فاز سوم که فعلا به صورت پری پرینت در دسترس است:

تعداد بیمار: ۴۰۵۷ بیمار کووید-۱۹ با حداقل یک فاکتور خطر

نوع مطالعه: کارآزمایی بالینی فاز سوم و به شکل adaptive

تخصیص تصادفی دارو یا دارونما: به شکل 1:1:1 و تک دز وریدی دارونما و یا دزهایی از کوکتل آنتی بادی REGEN-COV شامل ۱۲۰۰ و ۲۴۰۰ میلی‌گرم دز (casirivima and imdevimab)

مدت زمان پیگیری: ۲۸ روز

پیامدهای مورد بررسی: بررسی ایمن بودن و همچنین ریسک بستری و مرگ و مدت زمان بهبودی علائم

هر دو دز درمانی بر روی کاهش بستری و مرگ تاثیر قابل توجی داشته و بستری و مرگ را به ترتیب ۷۱/۳ درصد و ۷۰/۴ درصد کاهش داده اند. میزان عوارض جدی در گروه پلاسبو بیشتر بوده است.

میانه مدت زمان لازم برای بهبود علائم نیز در گروه درمان در هر دو دز ۴ روز و به شکل قابل توجهی کمتر بوده است. سرعت کاهش وایرال لود در گروه درمان بیشتر بوده است.

تاثیرگذاری حتی در گروهی که در ابتدا از نظر آنتی بادی سرم مثبت بوده اند نیز دیده شده است.

مطالعه ی کاندید واکسن نوواوکس یا NVX-CoV2373 در انگلستان به صورت پری پرینت در دسترس قرار گرفته است.

نتایجی که قبلا به صورت خبری از ترایال انگلستان منتشر شده بود، ۶۲ مورد علامت دار را نشان داده بود و تاثیرگذاری برای واریانت اصلی و واریانت B.1.1.7 را به ترتیب ۹۵/۶٪ و ۸۵٪ گزارش کرده بود.

حالا در این مطالعه روی ۱۵۱۸۷ نفر (۲۷/۲ درصد حداقل ۶۵ سال، ۴۴/۷ درصد همراه با بیماری زمینه ای، ۴/۲ دصد سرم مثبت از نظر آنتی بادی) تعداد موارد علامت دار یافت شده به ۱۰۶ مورد (۱۰ مورد در گروه واکسن و ۹۶ مورد در گروه پلاسبو و شامل ۲۹ مورد از واریانت اصلی و ۶۶ مورد از B.1.1.7 و ۱۱ مورد نامشخص) رسیده و تاثیرگذاری (هفت روز بعد از دز دوم) علیه واریانت اصلی و واریانت B.1.1.7 به ترتیب ۹۶/۴ درصد (۷۴ تا ۹۹/۵) و ۸۶/۳٪ (۷۱ تا ۹۴) گزارش شده است. همچنین در مجموع تاثیرگذاری ۸۹/۷ درصد گزارش شده است. البته تاثیرگذاری روی ۱۴۰۳۹ نفر بررسی شده است.

پنج مورد بیماری شدید دیده شده که همگی در گروه پلاسبو بوده اند. بستری در گروه واکسن گزارش نشده است.

دو مرگ ناشی از کووید-۱۹ یکی در پلاسبو و یکی در گروه واکسن (قبل از هفت روز‌ بعد از دز دوم) گزارش شده است.

تاثیرگذاری در افراد با سن بالای ۶۵ سال (یک مورد در گروه واکسن و ۹ مورد در گروه پلاسبو) ۸۸/۹ درصد بوده است.و تاثیرگذاری ۱۴ روز بعد از دز اول، ۸۳/۴ درصد گزارش شده است.

این کاندید واکسن در آمریکا و آفریقای جنوبی و انگلستان مطالعه می‌شود. نتایج مطالعه در آفریقای جنوبی که در نیوانگلند منتشر شد. مطالعه آمریکا نیز با نام PREVENT-19 قرار بوده روی ۳۰ هزار تفر بررسی شود.

در بررسی هفت واکسن مختلف کووید-۱۹ توسط محققین استرالیایی، مشخص شده است که سطح آنتی‌بادی های خنثی کننده در افراد واکسینه شده، پیش بینی کننده ی میزان محافطت در برابر بیماری کووید-۱۹ می‌باشد.

به شکلی که سطح ۲۰/۲ درصدی از میانگین سطح آنتی بادی پلاسمای بیماران بهبود یافته از کووید-۱۹ یا convalescent level، محافظت ۵۰ درصدی از بیماری ایجاد می‌کند و وجود تنها میانگین ۳ درصد، می‌تواند از بیماری شدید به مقدار ۵۰٪ محافطت کند. در این زمینه واکسنهای mRNA، نوواوکس و اسپوتنیک نتیجه خیلی خوب داشته اند.

در این مطالعه بین سطح آنتی بادی های خنثی کننده و تاثیرگذاری گزارش شده برای واکسنها یک رابطه قوی غیر خطی با ضریب همبستگی اسپیرمن برابر با ۰/۹۰۵ و ارزش احتمال ۰/۰۰۴۶ گزارش شده است. تاثیرگذاری مشاهده شده با واکسنهای مختلف، در تطابق با تاثیرگذاری پیش بینی شده بوسیله سطح آنتی‌بادی های خنثی کننده بوده است و این می‌تواند به عنوان یک معیار برای ارزیابی تاثیرگذاری واکسنها خارج از کارآزمایی بالینی قرار بگیرد.

یکی از محدودیتهای مطالعه، ارزیابی سطح آنتی بادی های خنثی کننده در مطالعات مختلف به روش های مختلف بوده که برای رفع این مشکل، سطح آنتی بادی های خنثی کننده بر اساس میانگین سطح آنتی بادی های سرم افراد بهبود یافته در همان مطالعه گزارش شده است.

از طرفی این می‌تواند توجیه کننده این موضوع باشد که چرا با وجود کاهش فعالیت آنتی بادی های خنثی‌کننده در برابر برخی واریانتها در برخی مطالعات آزمایشگاهی باز هم تاثیرگذاری قابل توجی از واکسنها در مقابل این واریانتها دیده می‌‌شود.برای مثال نشان داده شده است که کاهش پنج برابری تیتر آنتی بادی های خنثی کننده، باعث کاهش تاثیرگذاری واکسن از ۹۵٪ به ۷۷٪ و یا از ۷۰٪ به ۳۲٪ می‌شود. یعنی کاهش، بیشترین تاثیر را روی واکسن با تاثیرگذاری کمتر دارد.

از طرف دیگر این مطالعه روی قوی تر بودن ایمنی ناشی از واکسن از ایمنی ناشی از ابتلای طبیعی و همچنین نیاز افراد با سابقه ابتلا به زدن واکسن نیز تاکید دارد.اما این نکته را هم باید در نظر گرفت که بر اساس داده های محدود و مقایسه بین سرم افراد بهبود یافته و واکسینه شده با واکسنهای mRNA، نیمه عمر مشابهی برای میزان آنتی بادیهای خنثی کننده (۶۵ روز در مقابل ۵۸ روز) گزارش شده است و این نشان از تشابه در کاهش آنتی بادی های خنثی کننده ناشی از واکسن و یا ایمنی طبیعی دارد.

‌در مدل بررسی شده (با در نظر گرفتن این محدودیت که اثر دیگر اجزای ایمنی مثل سلول تی در نظر گرفته نشده و همینطور کاهش آنتی بادی خنثی کننده در طول زمان ثابت در نظر گرفته شده)، کاهش قابل توجه سطح آنتی بادی خنثی کننده در ۲۵۰ روز بعد از ایمن سازی مشخص شده است. برای مثال واکسنی با تاثیرگذاری ۹۵٪ و یا ۷۰٪ در ابتدا بعد از ۲۵۰ روز به ترتیب به تاثیرگذاری ۷۷٪ و ۳۳٪ کاهش پیدا می‌کند. هر چند محافطت در برابر بیماری شدید باید تا حد زیادی حفظ شود. درست است که در کل مدت زمان محافطت ایجاد شده توسط واکسنها مشخص نیست، اما اولا ایمنی برای محافظت در برابر عفونت شدید احتمالا طولانی مدت است و بر اساس این مطالعه می‌توان با بررسی سطح آنتی‌بادی های خنثی کننده، زمان لازم برای زدن دزهای بوستر را نیز مشخص کرد.

ده درصد از جمعیت جهان، حداقل یک دز واکسن کووید-۱۹ را دریافت کرده اند.

خوشبختانه تا فردا تمامی افراد لازم (هر ۲۴ هزار نفر) برای شرکت در مطالعه فاز سوم کاندید واکسن مشترک ایران و کوبا، حداقل یک دز را دریافت کرده و به این ترتیب تعداد شرکت کنندگان لازم برای ورود مطالعه کامل می‌شود.
کاش سازمان غذا و دارو هم به شکل شفاف، تعداد بیماران (و بیماران شدید) مشخص شده در طول مطالعه و حداقل مدت زمان لازم برای پیگیری را مشخص کرده بود.

هفت کشور با بیشترین تعداد مرگ ناشی تز کووید-۱۹ به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت برای هفت روز گذشته، همگی جزو کشورهای آمریکای لاتین هستند.

دو واکسن کوبا با نامهای Abdala و Soberana 02 که هر دو در فاز سوم هستند، به علت افزایش موارد کووید-۱۹ در این کشور، در حال استفاده عمومی هستند. (قبل از پایان مطالعه فاز سوم) و تا به حال برای بیش از یک میلیون نفر (از جمعیت بیش از ۱۱ میلیونی) تجویز شده اند.

فاز سوم کاندید واکسن سوبرانا۲ با تزریق دز سوم در حال اتمام است. قرار بوده تا گروه پلاسبو برای سه ماه دنبال شوند اما حالا گفته شده پس از تکیمل دز سوم در این مطالعه، واکسن اصلی برای گروه پلاسبو نیز زده می‌شود.

در ایران نیز ترایال فاز سوم کاندید واکسن سوبرانا۲ در حال انجام است و با احتساب امروز همه ۲۴ هزار نفر مورد نظر حداقل یک دز از واکسن یا پلاسبو را دریافت کرده اند.

دکتر جهانپور گفته بودند با توافقنامه ثبت مشترک دارو و واکسن بین ایران و کوبا که بیش از یک دهه قدمت دارد، ثبت این واکسن (سوبرانا۲) در هر کدام از این دو کشور قابل تعمیم به طرف دیگر خواهد بود

بر اساس آمار امروز، درصد افراد واکسینه شده با حداقل یک دز واکسن کووید-۱۹ در ایران به ۳٪ رسید.

۷۹ روز طول کشید تا یک درصد جمعیت ایران حداقل یک دز واکسن دریافت کنند. این زمان، برای یک درصد دوم و سوم به ترتیب ۱۴ و ۹ روز بود.

سرعت متوسط تزریق در طول هفت روز گذشته، ۱۰۳۱۵۸ دز بوده است.

۳/۰۲ درصد از جمعیت حداقل یک دز و ۰/۵۴۲ درصد نیز هر دو دز را دریافت کرده اند.

دیروز مطالعه فاز دوم کاندید واکسنی (با نام SpikoGen یا Covax-19)که سیناژن با کمپانی استرالیایی vaxine دنبال می‌کند موفق شد تا از کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش، کد مصوبه ی اخلاق دریافت کند. محقق اصلی دکتر پیام طبرسی هستند. این فاز قرار است روی ۴۰۰ نفر در‌ ایران انجام شود.
قرار بود مطالعه فاز دوم و سو‌م با هم در یک پروتکل باشد، فعلا صدور کد مصوبه اخلاق برای فاز سوم (روی حدود ۱۷ هزار نفر) انجام نشده است.
کاندید واکسن از نوع پروتئین نوترکیب همراه با ادجووانت و به شکل دو دز و به فاصله ۲۱ روز است و فاز یک در‌استرالیا روی ۴۰ نفر ۱۸ تا ۶۵ سال انجام شده است.

کاش در یک پلتفورم آنلاین و مرتب به روز شونده، داده های واکسیناسیون در ایران را به تفکیک نوع واکسن و بر اساس استان و درصد گروههای سنی مختلف از جمعیت (بالای ۸۰ سال، ۷۵ سال، ۷۰ سال و ...) و گروههای اولویت دار (کادر درمان و ...) و ... داشتیم

بعد از فایزر (برای ۱۲ تا ۱۵ سال) حالا مادرنا هم نتایج ترایال فاز ۲/۳ خود با نام TeenCOVE را روی افراد ۱۲ تا ۱۷ سال اعلام کرد.

مطالعه روی بیش از ۳۷۰۰ نفر انجام شده است. نسبت تصادفی سازی دو به یک بوده است.

مشابه فایزر، تاثیرگذاری واکسن mRNA-1273 در جلوگیری از موارد بیماری کووید-۱۹ برابر با ۱۰۰ درصد بوده است. همچنین نتایج ایمونوژنیسیتی و ایمنی واکسن با ترایال فاز سوم بزرگسال تفاوتی نداشته است. عوارض نگران کننده هم گزارش نشده است. هیچ موردی از بیماری کووید-۱۹، دو هفته بعد از دز دوم مشاهده نشده است. همچنین بعد از ۱۴ روز از دز اول، تاثیرگذاری ۹۳٪ در افراد سرونگاتیو گزارش شده است. در نهایت همه برای ۱۲ ماه پیگیری می‌شوند.

داده های برای FDA ارسال خواهد شد.

از ۵۶۴۷۸۰۰ دز واکسن وارد شده به ایران، تا به حال ۳۱۴۶۰۶۲ واکسن تزریق شده است. یعنی ۵۵/۷ درصد از کل واکسن های وارد شده تزریق شده است.

واکسن وارد شده تاکنون:
اسپوتنیک: ۷۲۰ هزار
ساینوفارم چین: ۱۶۵۰۰۰۰
کووکسین هند: ۱۲۵ هزار
آکسفورد/استرازنکای کره جنوبی: ۷۰۰۸۰۰
آکسفورد/استرازنکای ایتالیا: ۱۴۵۲۰۰۰
خارجی نامشخص که احتمالا ساینوفارم است: یک میلیون

بعد از چهار روز تزریق روزانه حداقل ۱۵۰ هزار دز، الان شش روز است که زیر ۱۰۰ هزار دز تزریق داشته ایم. بالاترین تزریق در این شش روز ۸۴ هزار دز بوده است. آمار امروز هم ۷۷ هزار دز بوده است.

متوسط تزریق در هفت روز گذشته، کاهشی بوده و از ۱۱۱ هزار دز به ۸۲ هزار دز رسیده است.

تاکنون ۳/۱۸ درصد از افراد حداقل یک دز و ۰/۵۶ درصد نیز هر دو دز را دریافت کرده اند.

جدیدترین آمار سی دی سی از بروز موارد Breakthrough Infections در ۱۴ روز بعد از تزریق واکسن به شکل کامل در آمریکا:

تا سی آوریل و از بین ۱۰۱ میلیون نفر که کامل واکسینه شده اند، تعداد ۱۰۲۶۲ مورد گزارش شده که ۶۳٪ در خانمها و میانه سنی بیماران ۵۸ سال بوده است.

تعداد ۲۷۲۵ مورد یعنی ۲۷٪ از کل آنها بدون علامت بوده اند. ۹۹۵ نفر یعنی ۱۰ درصد بستری شده اند. ۲۸۹ نفر از این موارد بستری، یا دون علامت بوده اند و یا به دلیل دیگری از کووید-۱۹ بستری شده بوده اند.

دو درصد یعنی ۱۶۰ نفر نیز فوت شده اند. میانه سنی فوت شدگان ۸۲ سال بوده است. ۱۸ نفر از فوتی ها نیز بدون علامت و یا به دلیل دیگری از کووید-۱۹ فوت شده اند.

سی دی سی از ایتدای ماه May موارد عفونت را فقژ در بین افراد بستری و فوت شده بررسی می‌کند.

هدف کنترل فشار خون در افراد با ریسک بالای بیماری قلبی عروقی، چه مقدار باید باشد؟

فشار سیستولیک کمتر از ۱۴ و یا کمتر از ۱۲؟

برای بررسی این سوال، حدود ۹ هزار نفر با ریسک بالای بیماری قلبی و عروقی (ولی بدون دیابت و سابقه قبلی سکته مغزی) به صورت تصادفی در دو گروه کنترل شدید فشار سیستولیک (کمتر از ۱۲) و گروه کنترل استاندارد فشار (کمتر از ۱۴) قرار گرفته اند و برای میانه ی ۳/۳ سال پیگیری و برای پیامد اولیه ی ترکیبی شامل سکته قلبی، دیگر ACS ها، سکته مغزی و نارسایی قلبی (نوع جبران نشده حاد) و یا مرگ ناشی از علل قلبی و عروقی بررسی شده اند.

میزان پیامد اولیه و مرگ و میر کلی در گروه کنترل شدید فشار به طرز قابل توجهی کمتر بوده است.

میزان عوارض جدی افت فشار، اختلالات الکترولیتی، نارسایی یا آسیب حاد کلیوی و سنکوپ به طرز قابل توجهی در گروه کنترل شدید فشار بیشتر بوده است.

ترکیب داده های ترایال و مشاهدات بعد از آن (۳/۸۸ سال) الگوی مشابهی را از نظر فواید درمانی و بروز عوارض نشان داده است.

مقاله در نیوانگلند منتشر شده است.