در بررسی هفت واکسن مختلف کووید-۱۹ توسط محققین استرالیایی، مشخص شده است که سطح آنتی‌بادی های خنثی کننده در افراد واکسینه شده، پیش بینی کننده ی میزان محافطت در برابر بیماری کووید-۱۹ می‌باشد.

به شکلی که سطح ۲۰/۲ درصدی از میانگین سطح آنتی بادی پلاسمای بیماران بهبود یافته از کووید-۱۹ یا convalescent level، محافظت ۵۰ درصدی از بیماری ایجاد می‌کند و وجود تنها میانگین ۳ درصد، می‌تواند از بیماری شدید به مقدار ۵۰٪ محافطت کند. در این زمینه واکسنهای mRNA، نوواوکس و اسپوتنیک نتیجه خیلی خوب داشته اند.

در این مطالعه بین سطح آنتی بادی های خنثی کننده و تاثیرگذاری گزارش شده برای واکسنها یک رابطه قوی غیر خطی با ضریب همبستگی اسپیرمن برابر با ۰/۹۰۵ و ارزش احتمال ۰/۰۰۴۶ گزارش شده است. تاثیرگذاری مشاهده شده با واکسنهای مختلف، در تطابق با تاثیرگذاری پیش بینی شده بوسیله سطح آنتی‌بادی های خنثی کننده بوده است و این می‌تواند به عنوان یک معیار برای ارزیابی تاثیرگذاری واکسنها خارج از کارآزمایی بالینی قرار بگیرد.

یکی از محدودیتهای مطالعه، ارزیابی سطح آنتی بادی های خنثی کننده در مطالعات مختلف به روش های مختلف بوده که برای رفع این مشکل، سطح آنتی بادی های خنثی کننده بر اساس میانگین سطح آنتی بادی های سرم افراد بهبود یافته در همان مطالعه گزارش شده است.

از طرفی این می‌تواند توجیه کننده این موضوع باشد که چرا با وجود کاهش فعالیت آنتی بادی های خنثی‌کننده در برابر برخی واریانتها در برخی مطالعات آزمایشگاهی باز هم تاثیرگذاری قابل توجی از واکسنها در مقابل این واریانتها دیده می‌‌شود.برای مثال نشان داده شده است که کاهش پنج برابری تیتر آنتی بادی های خنثی کننده، باعث کاهش تاثیرگذاری واکسن از ۹۵٪ به ۷۷٪ و یا از ۷۰٪ به ۳۲٪ می‌شود. یعنی کاهش، بیشترین تاثیر را روی واکسن با تاثیرگذاری کمتر دارد.

از طرف دیگر این مطالعه روی قوی تر بودن ایمنی ناشی از واکسن از ایمنی ناشی از ابتلای طبیعی و همچنین نیاز افراد با سابقه ابتلا به زدن واکسن نیز تاکید دارد.اما این نکته را هم باید در نظر گرفت که بر اساس داده های محدود و مقایسه بین سرم افراد بهبود یافته و واکسینه شده با واکسنهای mRNA، نیمه عمر مشابهی برای میزان آنتی بادیهای خنثی کننده (۶۵ روز در مقابل ۵۸ روز) گزارش شده است و این نشان از تشابه در کاهش آنتی بادی های خنثی کننده ناشی از واکسن و یا ایمنی طبیعی دارد.

‌در مدل بررسی شده (با در نظر گرفتن این محدودیت که اثر دیگر اجزای ایمنی مثل سلول تی در نظر گرفته نشده و همینطور کاهش آنتی بادی خنثی کننده در طول زمان ثابت در نظر گرفته شده)، کاهش قابل توجه سطح آنتی بادی خنثی کننده در ۲۵۰ روز بعد از ایمن سازی مشخص شده است. برای مثال واکسنی با تاثیرگذاری ۹۵٪ و یا ۷۰٪ در ابتدا بعد از ۲۵۰ روز به ترتیب به تاثیرگذاری ۷۷٪ و ۳۳٪ کاهش پیدا می‌کند. هر چند محافطت در برابر بیماری شدید باید تا حد زیادی حفظ شود. درست است که در کل مدت زمان محافطت ایجاد شده توسط واکسنها مشخص نیست، اما اولا ایمنی برای محافظت در برابر عفونت شدید احتمالا طولانی مدت است و بر اساس این مطالعه می‌توان با بررسی سطح آنتی‌بادی های خنثی کننده، زمان لازم برای زدن دزهای بوستر را نیز مشخص کرد.

ده درصد از جمعیت جهان، حداقل یک دز واکسن کووید-۱۹ را دریافت کرده اند.

خوشبختانه تا فردا تمامی افراد لازم (هر ۲۴ هزار نفر) برای شرکت در مطالعه فاز سوم کاندید واکسن مشترک ایران و کوبا، حداقل یک دز را دریافت کرده و به این ترتیب تعداد شرکت کنندگان لازم برای ورود مطالعه کامل می‌شود.
کاش سازمان غذا و دارو هم به شکل شفاف، تعداد بیماران (و بیماران شدید) مشخص شده در طول مطالعه و حداقل مدت زمان لازم برای پیگیری را مشخص کرده بود.

هفت کشور با بیشترین تعداد مرگ ناشی تز کووید-۱۹ به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت برای هفت روز گذشته، همگی جزو کشورهای آمریکای لاتین هستند.

دو واکسن کوبا با نامهای Abdala و Soberana 02 که هر دو در فاز سوم هستند، به علت افزایش موارد کووید-۱۹ در این کشور، در حال استفاده عمومی هستند. (قبل از پایان مطالعه فاز سوم) و تا به حال برای بیش از یک میلیون نفر (از جمعیت بیش از ۱۱ میلیونی) تجویز شده اند.

فاز سوم کاندید واکسن سوبرانا۲ با تزریق دز سوم در حال اتمام است. قرار بوده تا گروه پلاسبو برای سه ماه دنبال شوند اما حالا گفته شده پس از تکیمل دز سوم در این مطالعه، واکسن اصلی برای گروه پلاسبو نیز زده می‌شود.

در ایران نیز ترایال فاز سوم کاندید واکسن سوبرانا۲ در حال انجام است و با احتساب امروز همه ۲۴ هزار نفر مورد نظر حداقل یک دز از واکسن یا پلاسبو را دریافت کرده اند.

دکتر جهانپور گفته بودند با توافقنامه ثبت مشترک دارو و واکسن بین ایران و کوبا که بیش از یک دهه قدمت دارد، ثبت این واکسن (سوبرانا۲) در هر کدام از این دو کشور قابل تعمیم به طرف دیگر خواهد بود

بر اساس آمار امروز، درصد افراد واکسینه شده با حداقل یک دز واکسن کووید-۱۹ در ایران به ۳٪ رسید.

۷۹ روز طول کشید تا یک درصد جمعیت ایران حداقل یک دز واکسن دریافت کنند. این زمان، برای یک درصد دوم و سوم به ترتیب ۱۴ و ۹ روز بود.

سرعت متوسط تزریق در طول هفت روز گذشته، ۱۰۳۱۵۸ دز بوده است.

۳/۰۲ درصد از جمعیت حداقل یک دز و ۰/۵۴۲ درصد نیز هر دو دز را دریافت کرده اند.

دیروز مطالعه فاز دوم کاندید واکسنی (با نام SpikoGen یا Covax-19)که سیناژن با کمپانی استرالیایی vaxine دنبال می‌کند موفق شد تا از کارگروه وزارتی اخلاق در پژوهش، کد مصوبه ی اخلاق دریافت کند. محقق اصلی دکتر پیام طبرسی هستند. این فاز قرار است روی ۴۰۰ نفر در‌ ایران انجام شود.
قرار بود مطالعه فاز دوم و سو‌م با هم در یک پروتکل باشد، فعلا صدور کد مصوبه اخلاق برای فاز سوم (روی حدود ۱۷ هزار نفر) انجام نشده است.
کاندید واکسن از نوع پروتئین نوترکیب همراه با ادجووانت و به شکل دو دز و به فاصله ۲۱ روز است و فاز یک در‌استرالیا روی ۴۰ نفر ۱۸ تا ۶۵ سال انجام شده است.

کاش در یک پلتفورم آنلاین و مرتب به روز شونده، داده های واکسیناسیون در ایران را به تفکیک نوع واکسن و بر اساس استان و درصد گروههای سنی مختلف از جمعیت (بالای ۸۰ سال، ۷۵ سال، ۷۰ سال و ...) و گروههای اولویت دار (کادر درمان و ...) و ... داشتیم

بعد از فایزر (برای ۱۲ تا ۱۵ سال) حالا مادرنا هم نتایج ترایال فاز ۲/۳ خود با نام TeenCOVE را روی افراد ۱۲ تا ۱۷ سال اعلام کرد.

مطالعه روی بیش از ۳۷۰۰ نفر انجام شده است. نسبت تصادفی سازی دو به یک بوده است.

مشابه فایزر، تاثیرگذاری واکسن mRNA-1273 در جلوگیری از موارد بیماری کووید-۱۹ برابر با ۱۰۰ درصد بوده است. همچنین نتایج ایمونوژنیسیتی و ایمنی واکسن با ترایال فاز سوم بزرگسال تفاوتی نداشته است. عوارض نگران کننده هم گزارش نشده است. هیچ موردی از بیماری کووید-۱۹، دو هفته بعد از دز دوم مشاهده نشده است. همچنین بعد از ۱۴ روز از دز اول، تاثیرگذاری ۹۳٪ در افراد سرونگاتیو گزارش شده است. در نهایت همه برای ۱۲ ماه پیگیری می‌شوند.

داده های برای FDA ارسال خواهد شد.

از ۵۶۴۷۸۰۰ دز واکسن وارد شده به ایران، تا به حال ۳۱۴۶۰۶۲ واکسن تزریق شده است. یعنی ۵۵/۷ درصد از کل واکسن های وارد شده تزریق شده است.

واکسن وارد شده تاکنون:
اسپوتنیک: ۷۲۰ هزار
ساینوفارم چین: ۱۶۵۰۰۰۰
کووکسین هند: ۱۲۵ هزار
آکسفورد/استرازنکای کره جنوبی: ۷۰۰۸۰۰
آکسفورد/استرازنکای ایتالیا: ۱۴۵۲۰۰۰
خارجی نامشخص که احتمالا ساینوفارم است: یک میلیون

بعد از چهار روز تزریق روزانه حداقل ۱۵۰ هزار دز، الان شش روز است که زیر ۱۰۰ هزار دز تزریق داشته ایم. بالاترین تزریق در این شش روز ۸۴ هزار دز بوده است. آمار امروز هم ۷۷ هزار دز بوده است.

متوسط تزریق در هفت روز گذشته، کاهشی بوده و از ۱۱۱ هزار دز به ۸۲ هزار دز رسیده است.

تاکنون ۳/۱۸ درصد از افراد حداقل یک دز و ۰/۵۶ درصد نیز هر دو دز را دریافت کرده اند.

جدیدترین آمار سی دی سی از بروز موارد Breakthrough Infections در ۱۴ روز بعد از تزریق واکسن به شکل کامل در آمریکا:

تا سی آوریل و از بین ۱۰۱ میلیون نفر که کامل واکسینه شده اند، تعداد ۱۰۲۶۲ مورد گزارش شده که ۶۳٪ در خانمها و میانه سنی بیماران ۵۸ سال بوده است.

تعداد ۲۷۲۵ مورد یعنی ۲۷٪ از کل آنها بدون علامت بوده اند. ۹۹۵ نفر یعنی ۱۰ درصد بستری شده اند. ۲۸۹ نفر از این موارد بستری، یا دون علامت بوده اند و یا به دلیل دیگری از کووید-۱۹ بستری شده بوده اند.

دو درصد یعنی ۱۶۰ نفر نیز فوت شده اند. میانه سنی فوت شدگان ۸۲ سال بوده است. ۱۸ نفر از فوتی ها نیز بدون علامت و یا به دلیل دیگری از کووید-۱۹ فوت شده اند.

سی دی سی از ایتدای ماه May موارد عفونت را فقژ در بین افراد بستری و فوت شده بررسی می‌کند.

هدف کنترل فشار خون در افراد با ریسک بالای بیماری قلبی عروقی، چه مقدار باید باشد؟

فشار سیستولیک کمتر از ۱۴ و یا کمتر از ۱۲؟

برای بررسی این سوال، حدود ۹ هزار نفر با ریسک بالای بیماری قلبی و عروقی (ولی بدون دیابت و سابقه قبلی سکته مغزی) به صورت تصادفی در دو گروه کنترل شدید فشار سیستولیک (کمتر از ۱۲) و گروه کنترل استاندارد فشار (کمتر از ۱۴) قرار گرفته اند و برای میانه ی ۳/۳ سال پیگیری و برای پیامد اولیه ی ترکیبی شامل سکته قلبی، دیگر ACS ها، سکته مغزی و نارسایی قلبی (نوع جبران نشده حاد) و یا مرگ ناشی از علل قلبی و عروقی بررسی شده اند.

میزان پیامد اولیه و مرگ و میر کلی در گروه کنترل شدید فشار به طرز قابل توجهی کمتر بوده است.

میزان عوارض جدی افت فشار، اختلالات الکترولیتی، نارسایی یا آسیب حاد کلیوی و سنکوپ به طرز قابل توجهی در گروه کنترل شدید فشار بیشتر بوده است.

ترکیب داده های ترایال و مشاهدات بعد از آن (۳/۸۸ سال) الگوی مشابهی را از نظر فواید درمانی و بروز عوارض نشان داده است.

مقاله در نیوانگلند منتشر شده است.

وزیر بهداشت گفته اند:

1- تردید ندارم که به زودی بر بیماری کووید19 فائق خواهیم آمد.

2- به آبروی همه مقربین و شهدا، واکسن ایرانی را با صدای بلند و با عزت و سربلندی به دنیا معرفی خواهیم کرد.

3- در خرداد، اولین تزریق های واکسن ایرانی را در کنار واکسن های وارداتی خواهیم داشت.

4- برنامه ما این است که تا پایان خرداد، گروه های آسیب پذیر شامل افراد بالای 60 سال و بیماران صعب العلاج و خاص را واکسینه کنیم.

5- در تابستان واکسیناسیون عمومی را در فازهای بعدی شروع کنیم.

6- برآورد ما این است که زودتر از آنچه که در سند ملی واکسیناسیون کووید19 اشاره کردیم، بتوانیم واکسیناسیون را به پایان برسانیم.

اما چند نکته و سوال در رابطه با واکسن ایرانی و واکسیناسیون ایرانی ها:

واکسن ایرانی:

یک واکسن را قرار است اکتوور تولید کند که از روسیه است.
فعلا دو کاندید واکسن ایرانی در فاز سوم مطالعه خود هستند. یکی مربوط به شرکت شفافارمد از برکت است و دیگری مشترک پاستور ایران وکوبا. که فاز سوم برکت به صورت نمادین در 5 اردیبهشت آغاز شد و بعدا گفتند رسما از 25 اردیبهشت شروع شده است و فاز سوم پاستور هم از شش اردیبهشت آغاز شده است. میانه پیگیری شرکت کنندگان در مطالعات فاز سوم مربوط به واکسن های استرازنکا و جانسن و فایزر و مادرنا دوماه و برای اسپوتنیک 48 روز بوده است. شمارش مبتلایان به کووید-19 نیز معمولا 14 روز بعد از دز دوم انجام می شود. یک حداقل پیگیری از دز دوم به بعد برای بررسی ایمنی هم باید داشت. حالا با در نظر گرفتن همه اینها چطور می توان انتظار داشت که در خرداد ماه تزریق واکسن ایرانی را داشته باشیم؟

واکسیناسیون مردم ایران:

بر اساس برنامه ارائه شده برای واکسیناسیون کووید-19 در ایران قرار بود تا اخر 99، 1/3 میلیون نفر و بعد تا آخر تیرماه 1400، 12 میلیون نفر (6 میلیون نفر بالای 65 سال و 6 میلیون نفر 16 تا 65 سال با بیماری زمینه ای) واکسینه شوند. در مجموع می شود 13.1 میلیون نفر.
الان حدود 2.7 میلیون نفر یک دز واکسن گرفته اند. یعنی 10.4 میلیون نفر دیگر از برنامه ی تا پایان تیر باقی می ماند.

اگر فقط بالای ۶۵ سال را هم با افرادی که باید قبل از عید واکسینه می‌شدند، در نظر بگیریم، هنوز ۴/۶ میلیون نفر دیگر باید حداقل یک دز واکسن دریافت کنند.

این که هر هفته افراد واجد شرایط واکسن را زدن را پنج سال پنج سال بیشتر کنیم دلیلی بر تمام شدن واکسیناسیون این افراد نیست و متاسفانه هیچ آماری هم ارئه نمی شود که مشخص شود چند درصد افراد در هر گروه سنی واکسینه شده اند.

حالا این حدود 10.4 میلیون نفر دیگر باقی مانده (و یا حتی ۴/۶ میلیون نفر) قرار است تا پایان خرداد واکسن دریافت کنند؟

چین تا به حال ۵۲۷ میلیون دز واکسن تزریق کرده است.
۲۰۰ میلیون اول در ۲۵ روز، ۱۰۰ میلیون بعدی در ۱۶ روز، ۱۰۰ میلیون بعدش در ۹ روز و صد میلیون منتهی به ۵۰۰ میلیون هم در ۷ روز تزریق شده است.
چین رکورد تزریق ۱۷/۱ میلیون دز در روز را داشته است.
قرار است تا پایان ماه بعد ۴۰٪ جمعیت (حدود ۵۶۰ میلیون نفر) به طور کامل واکسینه شده باشند.

هند نیز ۱۹۴ میلیون دز واکسن تزریق کرده است.

در آمریکا هم حدود ۲۸۸ میلیون دز واکسن تزریق شده و تقریبا ۵۰٪ مردم حداقل یک دز و تقریبا ۴۰٪ به صورت کامل واکسینه شده اند. این درصد ها برای افراد بالای ۱۸ سال به ترتیب ۶۲ و ۵۰ است.

پایین بودن سطح ویتامین دی (چه کمتر از ۳۰ و چه کمتر از ۲۰ ng/mL) با سرم مثبت شدن از نظر آنتی بادی علیه ویروس عامل کووید-۱۹ مرتبط نیست.

این نتیجه ی یک مطالعه ی کوهورت آینده نگر روی بیش از ۱۸ هزار نفر است و مقاله آن در مجله ی JAMA Netw Open منتشر شده است.

در این پروژه سطح ویتامین دی افراد در دوره ی قبل از پاندمی اندازه گیری شده بوده و بعدا هم SARS-CoV-2 IgG برای آنها تست شده است. هر چند در مدل آنالیز unadjusted univariable ارتباط بین سطح ویتامین دی پایین و سرم مثبت بودن وجود داشته، اما در مدل multivariable و بعد از در نظر گرفتن متغیرهای مخدوشگر مثل سن، جنس، شاخص توده بدنی، وضعیت مصرف سیگار، منطقه جغرافیایی و فشار خون، چنین ارتباطی مشاهده نشده است.

بر اساس آمار امروز و با تزریق ۱۸۴۲۴۷ دز واکسن، رکورد تزریق روزانه واکسن کووید-۱۹ در ایران شکسته شد.

موسسه Clarivate Analytics ایندکس جدیدی را برای ارزیابی مجلات و به خصوص مقایسه بین رشته های مختلف (field-normalized) ارائه کرده است که نام آن JCI و یا همان Journal Citation Indicator است که برای همه مجلات در Core Collection محاسبه می‌شود و نه فقط برای مجلاتی که ضریب نفوذ دارند.

اولا بر خلاف ضریب نفوذ که به مقایسه سایتیشن در یک سال از مقالات دو سال گذشته می پرداخت، اینجا بازه سه ساله برای JCI در نظر گرفته شده است.

نکته ی بعدی این که این شاخص فقط مقالات Articles and Reviews را در نظر می‌گیرد و مثلا نامه به سردبیر و سرمقاله در نظر گرفته نمی‌شود. در محاسبه ی ضریب نفوذ این موارد در مخرج کسر قرار نمی‌گرفت ولی سایتیشن ناشی از آنها در صورت کسر قرار می‌گرفت.

محاسبه این شاخص پیچیده است و در آن از شاخص قبلی دیگری به نام Category Normalized Citation Impact (CNCI) استفاده می‌شود و میانگینی از CNCI برای همه ی مقالات Articles and Reviews در سه سال گذشته (مثلا برای ۲۰۲۰، سه سال ۲۰۱۷، ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹) ارائه می‌شود.

استفاده از آن اما تفسیر ساده ای دارد. مقدار یک نشان از عملکرد متوسط دارد. پس مثلا مقدار ۳/۵، نشان دهنده عملکرد ۳/۵ برابری نسبت به عملکرد متوسط دارد و مقدار ۰/۵ هم حاکی از عملکرد نصف مقدار متوسط است. در این مورد اطلاعات بیشتری مخصوصا در مورد مقایسه بین رشته های مختلف به دست آوردم اینجا خواهم گذاشت.